Stamboekvee wordt
merk in supermarkt
Zonder knoeien
uit het pak
schenken
Jack-pot
Opgeruimd mes blijft scherper
Voor een huiselijk gedekte tafel
Het varken: onrein beest
of een geliefd huisdier
SLEUTELWOORD VAKANTIEPUZZEL 7
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1989
In karton verpakte dranken bezor
gen vaak veel narigheid bij het leeg-
schenken. Ook blijkt de openings
wijze van zo'n pak vaak niet te klop
pen. Gelukkig zijn er apparaatjes
die uitkomst bieden. Blokker heeft
een speciaal schenkstuk voor de zo
geheten Tetrapakken. Deze Super-
top-sapschenker zoals het appa
raatje heet, kost 4,95. Voor de be
kende hoge melkpakken impor
teert HABO in Veldhoven (tel 040-
535803) een opener annex schenk-
tuit van het Italiaanse merk Lava-
telli de Geniux. Deze kost i
ƒ4,95.
Met de beperking van de melkproduktie is er in agrarisch
Nederland een kleine revolutie gaande, met als gevolg dat de
vleeskwaliteit aan flinke veranderingen onderhevig is.
Soms is het beter wanneer je bij het
koken het kookpunt niet bereikt. Dit
principe zie je ondermeer bij het au
bain-mariesysteem. Volgens hetzelf
de systeem maar dan in de oven
werkt de nieuwe Oven Jackpot van
het Finse merk Hackman, geïmpor
teerd door Jongejan Agenturen in
Breda (tel 076-657670).De pan kost
119 gulden.
Jarenlang werden koeien gefokt om
een zo groot mogelijke melkpro
duktie te leveren en de kwaliteit van
het vlees kwam op de tweede plaats.
Nu wordt, om meer vlees te krijgen,
het Nederlandse stamboekvee te-
ruggekruist naar een rund. Maar dat
terugkruisen duurt jaren en zolang
kunnen sommige boeren niet wach
ten. In het buitenland grazen ras
sen, die bij uitstek geschikt zijn als
vleesvee. Dus worden die rassen
naar ons land gehaald om mee ver
der te fokken.
Slagers waren al eerder ongeduldig.
Gealarmeerd door klachten van de
consument, die ontevreden werd
over de mindere kwaliteit van het
vlees, zijn slagers en slagerijketens
gestart om bijvoorbeeld uit Mid
den-Frankrijk het Limousine-vlees
te importeren. De limousine is een
echt vleesras, dat aan de smaak van
de Nederlander voldoet. Geen vet,
wel mals vlees. Het dier heeft in
Frankrijk bovendien een diervrien
delijk bestaan, zoals dat heet. Weer
andere slagers staken de grote plas
over om in Engeland en Ierland
naar betere vleessoorten te kijken.
In de restaurantwereld is zelfs Ar
gentinië al populair. Koks die zeg
gen dat het met vet doorvlochten
vlees ('gemarmerd') van het Aber
deen Angus-rund uit Argentinië
een delicatesse is, hebben het groot
ste gelijk. Maar de Nederlandse
consument wil in doorsnee nog
steeds niet aan dat randje vet dat na
het braden weg te snijden is.
De verkoop van die buitenlandse
vleesrassen is bij de slagers over het
algemeen in goede handen. Slagers
die het uit-Frankrijk geïmporteerde
Limousinevlees verkopen, mogen
geen ander rundvlees in hun slage
rij hebben. Het Limousinevlees is
een tikkeltje duurder en de verlei
ding zou groot kunnen zijn om an
der vlees als Limousine te verko
pen. Er zit op ieder sudderlapje nu
eenmaal niet een merkje.
Tegelijk met de import worden er
ook in Nederland al Limousinerun
deren gefokt. Dat zorgt dus voor
verwarring. In Frankrijk zeggen de
fokkers dat de Nederlandse om
standigheden te veel verschillen
van de Franse, om eenzelfde kwali
teit te kunnen fokken. Maar dat kan
chauvinisme zijn.
Blonde d'Aquitaine
In Friesland zijn jonge veehouders
begonnen met het fokken van de
Blonde d'Aquitaine. Een rund, dat
vooral opvalt door de langgerekte
tors. In Frankrijk, zijn er stieren ge
fokt met een gewicht van 1400 kg.
Dat zijn de kampioenen. Een ge
middelde stier zal rond de 1200 kilo
wegen. En een koe 1.000 kg.
Voor de kenners: De Blonde d'A
quitaine is een naoorlogs ras, dat
ontstaan is uit een kruising van de
Blonde des Pyrenees met de Garon-
nais. De fokkers in Friesland maken
vooral gebruik van de techniek van
het inplanten van het embryo in de
koe. Dat heeft te maken met de
nogal hoge prijs van het vee. "Je
kunt het niet riskeren dat het fout
loopt. En anderzijds is het invoeren
van jonge kalveren veel te duur".
Voor de veehouders levert de om
schakeling op dit ras ook nog wel
problemen op. Bijvoorbeeld bij de
financiering. Deze runderen zijn zo
kostbaar, dat ze door de banken be
schouwd worden als dekking voor
een financiering. Een van de vee
houders: "Tot voor kort had je het
land dat als onderpand gold. Maar
als je twintig Blondes hebt grazen,
is dat meer kapitaal dan het land".
Garantielabel
De Friese veehouders hebben zich
niet roekeloos in het Franse avon
tuur gestort. In een samenwer
kingsverband met het slachthuis,
de voederfabrikant en een super
marktketen in het Noorden hebben
ze contractueel de afname vastge
legd. Zelfs over de prijs zijn afspra
ken gemaakt.
Het vlees van de Blonde zal als
merkvlees, voorzien van een fraai
label, in de slagerijen van die super
markten worden verkocht. Dat la
bel moet de garantie zijn dat het om
het echte Blonde-vlees gaat. Daar
moet de consument dus maar op
vertrouwen, want bij de slagers in
de supermarkt mag ook ander rund
vlees verkocht worden.
Het Blonde-avontuur is een van
de vele ontwikkelingen op weg naar
een verbetering van het rundvlees.
Nog even en de slagers onderschei
den zich van elkaar door het stam
boek. Limousine, Blonde d'Aquitai
ne, Charolais, Aberdeen Angus,
Piemontezer, om maar een paar
stamboeken te noemen. Het wach
ten wordt dan op de eerste slagerij
met als exclusiviteit het malse vlees
van een Blaarkop.
Een mes wordt bot als de gebruiker
het onverschillig in een keukenlade
gooit. Wie het snijgereedschap
scherp wil houden, zorgt dat de
messen een vaste rustplaats krijgen
in een messenblok of messenplank.
Een mooie plank van Amerikaanse
makelij wordt geïmporteerd door
de firma Adola in Apeldoorn (tel
055-214373). De plank is voorzien
van magneetjes die de messen op
hun plaats houden. Wat ook handig
is aan deze plank is dat u hem zowel
aan de muur kunt bevestigen als in
een la kunt monteren. De magneti
sche messenhouder kost 65 gulden.
Hoewel eten op zich een serieuze zaak is kun je ook wat humor aan de dis
brengen door de tafelaankleding. Vooral in serviesgoed is er tegenwoordig
veel mogelijk. Een goed voorbeeld van serviesgoed met een knipoog is het
Britse aardwerk dat wordt geïmporteerd door Ter Maat in 's Hertogen
bosch (tel 73-220095). Als u wilt kunt u daarmee een compleet dorp bouwen.
Voor een theepot betaalt u f 69,95 en voor een voorraadpot 59,95.
(Foto GPD)
Voor zowel joden als moslims is
het varken onrein, het meest
bekende eettaboe. Moslims
mogen behalve het varken alle
dieren eten, mits het vlees is
uitgebloed en vers geslacht.
Voor joden echter gaat het
verbod veel verder: het geldt
alle viervoeters die geen
gespleten hoeven hebben en
niet herkauwen, verder alle
waterdieren zonder schubben of
vinnen en vele vogelsoorten.
Over het varken bestaan vele
theorieën. De meest verbreide is
dat dit taboe een hygiënische
maatregel zou zijn, omdat in een
warm klimaat varkensvlees
sneller bederft dan rund- of
schapevlees. Maar waarom
zouden juist joden en Arabieren
bang zijn voor bederf in
varkensvlees terwijl dit dier in
vele, ook warme landen wel zeer
werd gewaardeerd? In het oude
Egypte, met een hoogstaande
culinaire cultuur, had men grote
kudden varkens en
varkensfokkers en die genoten
veel aanzien. Men gebruikte
varkens niet alleen om te eten
maar liet ze ook, na het inzaaien
van graan, de aarde vasttrappen.
In China is varkensvlees de
meest populaire vleessoort en
de Chinese keuken ook in het
warme Zuid-China verricht
ware wonderen met
varkensvlees. En heeft
Indonesië niet de zeer populaire
sateh babi, spitjes met
geroosterd varkensvlees en babi
ketjap, gestoofd varkensvlees?
Deze gerechten, in een tropisch
land, dat ook nog voor een groot
deel islamitisch is, zijn te
danken aan Chinese invloed.
Het argument van hygiëne is
derhalve zwak, er moet een
andere, diepere reden zijn. Die
zou kunnen schuilen in de
oeroude strijd tussen twee grote
culturen, die van een
landbouwvolk en van herders.
De grote landbouwculturen,
waarbij men graan ging
verbouwen als belangrijkste
voedsel, zijn ontstaan
omstreeks 10.000 jaar geleden in
de vruchtbare rivierdalen van
de Nijl in Egypte en van Eufraat
en Tigris in het Midden-Oosten.
Landbouwculturen waren
gebaseerd op een vrouwelijk
principe: de vruchtbare,
ontvangende moeder aarde. En
het varken, dat bij huis en hof
scharrelt en leeft van wat het
land oplevert en afval van de
menselijke tafel werd een
geliefd huisdier.
Herdersculturen ontstonden in
de heuvels en steppen en waren
gebaseerd op het bezit van vee,
voornamelijk schapen,
waarmee men als nomaden
rondtrok. In deze culturen
vereerde men een strenge
vadergod die op bergtoppen
woonde, waar de wolken zich
verzamelden die de regen
brachten waardoor de weiden
zich groen kleurden, en het
waren mannelijke dieren, de
bronstige ram en bok die ooien
en geiten besprongen waardoor
er jong vee geboren kon
worden. Deze twee culturen
botsten op elkaar, zoals
symbolisch beschreven staat in
het bijbelboek Genesis: Adam
en Eva hadden twee zonen, Kain
de landbouwer en Abel de
veehoeder. Het offer van Abel
werd door de bijbelse vadergod
aanvaard, dat van Kain
verworpen waarna Kain uit
jaloezie Abel doodsloeg.
De landbouwer Kain speelt de
slechte rol. Toen de joden na
hun dienstbaarheid uit Egypte
in het Beloofde Land kwamen
troffen ze daar oude
matriarchale culturen, die
verdelgd moesten worden, de
moedergodin kreeg de bijnaam
'hoer van Babyion', de slang, het
aan haar gewijde dier, werd de
boze verleider van Eva in het
Paradijs. En het varken, waarop
de schaapherders neerkeken,
werd onrein verklaard. Het
verdween echter niet: in het
Nieuwe Testament worden
varkens vermeld. De Verloren
Zoon moest varkenshoeder
worden en met de varkens
meeëten. En toen Christus van
een aantal bezetenen de duivels
uitbande voeren deze in een
kudde zwijnen. Duivels en
zwijnen die hoorden bij
elkaar.
Uiteraard zal ook lang niet
iedereen het met deze theorie
eens zijn, over taboes en het
waarom daarvan kan men
eindeloos discussieren. Een feit
is echter, dat het scheldwoord
'zwijn' bij ons toch vrijwel altijd
verwijst naar een liederlijk
leven, en dat de patriarchale
joden met hun strenge god
Jahwe en hun van een hoge
moraal getuigende Tien
Geboden nu juist liederlijkheid
verweten aan de matriarchale
godsdiensten met hun
uitbundige feesten en seksuele
riten.
WINA BORN
Vandaag de ZEVENDE opgave uit
onze serie van TJEN
VAKANTIEPUZZELS. Wie aan het
eind van de rit met behulp van de tien
gevonden sleutelwoorden het juist
antwoord op de prijswinnende vraag
geeft, dingt mee naar een van de vijf
geldprijzen van elk 100 gulden.
Het is dus zaak de sleutelwoorden goed
te bewaren. Bij de TIENDE
puzzelopgave treft u dan de laatste
opdracht en de wijze van inzenden.
Horizontaal: 1. beroep; 11. in strijd
met de gemanierdheid; 21. ongaarne;
.22. drank; 23. steengruis; 25. het ge
sprokene; 26. voorwerp van weinig
waarde; 27. langspeelplaat (afk. En
gels); 29. onbeklemtoonde vorm van
mij; 31. landbouwwerktuig; 32. gym-
nastiektoestel; 34. nummer (afk.); 36.
eerstkomende (afk.); 37. per procuratie
(afk.); 38. vruchtengelei; 40. een weinig
scheel; 43. uitheems vaartuig; 45. een
tonig geluid; 48. grasvlakte; 49. vrou
welijk dier; 51. Engels biersoort; 52.
delfstof; 53. metselspecie; 55. woon
schip; 56. zetel van overtuiging; 57. vle
gel; 59. tak van sport; 62. onderbed; 64.
stad in Italië; 65. sportevenement
(afk.); 66. deel v.e. boom; 68. afdruk v.e.
fotografische opname; 69. vallei; 71. op
die plaats; 72. kostuum; 73. hoewel; of
schoon; 74. vogelsnavel; 75. klopje; 77.
symbool van krypton; 78. kunstmens;
80. paardekracht (afk.); 81. te weinig
vocht hebbend; 82. streling met de
hand; 83. paardeslee; 81 deel van
Groot-Brittannie; 86. Australische
struisvogel; 88. kleur; 90. grote houten
loods; 92. Nederlandse Spoorwegen
(afk); 93. zonder moed; 94. soort vlin
der; 97. vis; 99. inrichting voor over
nachtingen; 100. 0.1 liter (afk.); 101.
voegwoord; 102. specerij; 104. slap mes
voor het afstrijken van drukinkt; 107.
krijgsmacht; 109. stage vlijt; 110. dicht-
behaarde huid van sommige roofdie
ren; 112. punt; 115. toespraak; 116. ver
plaatsing v.e. schaakstuk; 117. gil; 118.
taille; 120. uitdrukking van ontken
ning; 121. voorzetsel; 122. muzieknoot;
123. toneeldans in vroegere jaren; 124.
hulde; 125. laagtij; 127. godsdienst
(afk.); 128. vrucht; 130. tot rouwbeklag
(afk.-Frans); 131. senior (afk.); 132. voer
tuig ponder wielen; 134. maat; 135. gro
te vlieg; 137. reclamelicht; 138. 1000
meter (afk.); 140. 0.01 liter (afk.); 142. ri-
03
vier in Duitsland; 144. voorzetsel; 146.
symbool van neon; 147. rivier in Enge
land; 148. soort afsluiting; 150. sym
bool van argentum (zilver); 151. soort
onderwijs (afk.); 152. kledingstuk; 154.
flink manspersoon; 156. zeer groot;
158. bij voortduring; 159. rijsbrande-
wijn; 161. graanpakhuis; 162. rivier in
Spanje; 163. stof ter vervanging van
spiritus; 164. land in Azië; 166.
hoornachtig bedeksel op de vingertop;
167. eetgerei; 168. vogelprodukt; 169.
ten bedrage van; 171. onophoudelijk
prater; 173. vod; 174. blijk van waarde
ring; 184. metaal; 186. avenue (afk.);
188. schriel; 190. zangstuk; 191. bak
met steile wanden; 192. retour; 194.
oosterlengte (afk.); 195. klein vertrek;
196. veerkracht; 197. sint (afk.); 198.
deel van Oostenrijk; 200. persoonlijk
vnw.; 202. hofpersoon in vroegere ja
ren; 203. vlaktemaat; 204. heer (afk.);
205. U Edele (afk.); 206. lang smal stuk;
208. muzieknoot; 209. helder; 211. deel
van het oor; 213. luitenant (afk.); 214.
omgang v.e. toren; 216. weefsel; 218.
hardrijder; 220. schrijfkosten (Latijn);
222. grijze papegaai met rode staart;
223. opening; 224. eetlust; 226. genodig
de; 227. gelofte; 229. in zee uitstekende
gebergte; 230. lokspijs; 231. zuurdeeg;
233. slanvormig blaasinstrument; 235.
muntteken; 237. plaaggeest; 238. per
dag (afk.); 239. dieregeluid; 240. Am
sterdams peil (afk.); 242. glooiing v.e.
spoorbaan; 243. wiskundig getal; 244.
voltooid; 246. voorzetsel; 247. gemalen
produkt; 249. tamelijk koel; 251. op de
baars lijkende vis; 252. comparatief
van veel; 254. stad in Rusland; 256. in
woonster van zekere stad in Italië; 257.
vogel.
Verticaal: 1. rond voorwerp; 2. de on
bekende (afk. Latijn); 3. gewrichtshol
te; 4. wars van laagheid; 5. voorzetsel;
6. aan boord (afk.); 7. maaltand; 8. wig
om hout te klieven; 9. bijwoord; 10.
goedkeuring; 12. bijbeldeel (afk.); 13.
enthousiast bewonderaar; 14. karakter:
15. symbool van thallium; 16. voorzet
sel; 17. eer bewijzen; 18. gril; 19. laatst
leden (afk.); 20. gefortuneerd persoon;
23. onvriendelijk; 24. kist van open lat
werk; 28. flauwe; laffe vent (fig.); 30.
verharding van de opperhuid; 32. slag;
klap; 33. spijsverteringskanaal; 35. uit
Ierland afkomstig; 37. Zuidamerikaan;
39. gaffelvormige steunbalk; 41. onder
andere (afk.); 42. familielid; 43. drietal;
44. voeg; 46. zonderling; 47. klein kind;
48. ondiepte in het water; 50. keurig; 52.
toegang; 54. hoop; 56. spade met ge
kromd blad; 58. verouderd bergmeu
bel; 60. bovenhoek v.e. zeil; 61. aanhan
gend postzegelstrookje; 63. recht stuk
v.e. vaarwater tussen twee bochten; 64.
gelijkenis; 67. waterkoud; 69. datgene
waarnaar men streeft; 70. vreemde ti
tel; 72. stoot; 76. grote olijfgroene pape
gaai; 78. zeehond; 79. insekt; 81. man
netjesbij; 84. vloeistof; 85. Duitse poli
tieke partij (afk.); 87. middelbare leef
tijd (afk.); 89. op deze wijze; 90. tenen
mand; 91. metaal; 93. raamvormige
opening; 95. synthetische stof; 96. be
paald onderricht; 98. voorzetsel; 99. lig
plaats voor schepen; 103. exploitant
van schepen; 104. lang en slank; 105.
plomp dier; 106. hijswerktuig; 108. se
rie; 110. public relations (afk.); 111.
slim; 113. zwak; 114. naschrift (afk. La
tijn); 117. vogel; 119. hulpmideel bij het
eerste rekenonderwijs; 122. geestelij
ke; 126. werkzaam met iets; 128. dakbe
dekking; 129. snelle loop; 132. reken
kundig vraagstuk; 133. telwoord; 136.
heilig boek; 138. ruimte in de mond;
139. zangwijs; 140. jachtluipaard; 141.
deel van het oog; 143. tamelijk; 145.
soort kers; 147. telwoord; 149. deel v.e.
geweer; 151. eenvoudig logies voor au
tomobilisten; 153. muziekgezelschap;
155. loofboom; 157. dwarshout aan een
mast; 158. telwoord; 160. zaadpluis van
gelijknamige boom; 163. niet zeer
groot; 165. onderwijsfunctie; 166. zijn
natuurlijke kleur hebbend; 168. in ho
ge mate; 170. aanwijzend vnw.; 172.
kledingstuk; 174. boom; 175. onzicht
baar blijvend; 176. titel (afk.); 177. aan
wijzend vnw.; 178. graansoort; 179.
ringvormig koraaleiland; 180. ogen
blik; 181. muzieknoot; 182. iemand die
door een advocaat in een rechtszaak
wordt bijgestaan; 183. schrijfgerei; 185.
onzin; 187. trouweloze daad; 189. re
dactie (afk.); 193. moerasvogel; 194.
verfstof; 197. Japanse munt; 199. zee
vis; 201. deel van de onderkaak; 205.
Organisatie der Verenigde Naties (afk.
Engels); 206. ritueel gebruik; 207. soort
tapijt; 209. overschot; 210. naar bene
den; 212. water doorlatende; 215. hout
hakkersbijl; 216. hinder; 217. luizeëi;
218. Zuidafrikaanse munt; 219. buiten
gewoon groot mens; 221. brandbaar
mengsel; 223. persoonlijk vnw.; 225.
hoefijzervormig staafje; 226. smal en
diep water; 228. dat is (afk.); 231. part;
232. pampahaas; 234. rekenkundig te
ken; 235. stad in Rusland; 236. bijbelse
naam; 239. vogel; 241. staafje om iets te
bevestigen; 243. soort kip; 245. hoofd
deksel; 247. militaire ordedienst (afk.);
248. Chinese afstandsmaat; 249. mu
zieknoot; 250. stoomschip (afk.); 252.
muzieknoot; 253. muzieknoot; 254.
voegwoord; 255. schuifbak.
134
203
171
136
61
1
86
116
11
124
185
4
218
In deze messenhouderdie in een lade kan worden gemonteerd maar ook
opgehangen kan worden, blijven messen veel beter in conditie dan los een
in een la slingerend. (Foto gpd)
