Geld geboden voor
uitlevering Filipijn
s
Van Thijn ging te ver met dijkverbod voor junks
Leger biedt journalist 200.000 dollar
OV£K
Ginjaar accepteert vonnis
over speciaal onderwijs
SUPER PRISMA'S
VOOR 'N
SUPER VAKANTIE!
Plofkoffer vermindert overvallen
Winkeliers Hulst willen
dodensprong als attractie
Ziekenhuisraad: premie
hoger voor hartoperaties
$*8?5
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1989
PAGINA 3
UTRECHT (GPD/ANP) De Filipijnse kolonel Oxales heeft volgens verslaggever Henk
Ruigrok van het weekblad Nieuwe Revu hem vorige week een bedrag van 200.000 dollar
aangeboden voor het afleveren van de in Utrecht wonende, gevluchte communistenleider
José Sison. Volgens Ruigrok kreeg hij het aanbod in het legerkamp Aquinaldo, waar hij
was voor een reportage over de mensenrechten. Sison moest worden afgeleverd bij de Fi
lippijnse ambassade in Den Haag.
"Ik was verrast door het aanbod en
wist op dat moment niet dat er in
Nederland zoveel te doen was rond
de vier Filippijnen in Utrecht", al
dus de verslaggever. ..Later vroe
gen ze me ook Luis Jalandoni (van
het Nationaal Democratisch Front,
red.) bij de ambassade af te leve
ren". Ruigrok kon het aanbod overi
gens niet bewijzen, omdat zijn
bandrecorder op het bewuste mo
ment uitstond.
De ervaring van Ruigrok bewijst
volgens Sison, Jalandoni en hun ad
vocaat Tomlow dat de vier Filipij-
nen in Utrecht goed op hun tellen
moeten passen. Ze worden door het
Filipijnse leger gezocht wegens
banden met het verzet tegen de re
gering Aquino. Vorige week ver
klaarde de Filipijnse regering ech
ter dat tegen de vier geen actie zal
worden ondernomen zolang ze zich
niet op Filipijns grondgebied bevin
den.
De vier in Utrecht wonende Fili-
pijnen maken zich ondanks die ver
klaring zorgen over hun veiligheid.
Zij hebben hebben in overleg met
de politie maatregelen getroffen,
zoals extra surveillance. Sison: „In
dit geval is het geld aangeboden aan
iemand die niet van plan is ons uit te
leveren. Maar het is heel goed moge
lijk dat vandaag of morgen iemand
wel bereid is daartoe over te gaan.
Het is een heel erg serieuze zaak".
De betrokken kolonel heeft van
morgen in een telefonisch vraagge
sprek met deze krant de lezing van
Ruigrok pertinent ontkend. Vol
gens Oxales heeft hij in het inter
view slechts de officiële positie van
de regering met betrekking tot de
aanhouding .van communistische
rebellenleiders uiteengezet. Het uit
loven van een hoge beloning voor
informaties, die kunnen leiden tot
de aanhouding van communisti
sche rebellen, is 'in badinerende
zin' even aan de orde geweest. Er
zijn van de kant van de verslaggever
gekscherende opmerkingen over
gemaakt, zei Oxales. „Er is hem
geen beloning van 200.000 Ameri
kaanse dollar beloofd. Dat is pure
onzin", aldus de waarnemend leger
bevelhebber.
Over het standpunt van de rege
ring tenaanzien van de aanhouding
van de communistische rebellen,
zei Oxales, dat de beloning is uitge
loofd voor informaties die kunnen
leiden tot de aanhouding van de
communistische rebellen. Hij ont
kende, dat hij de hulp van de jour
nalist heeft ingeroepen om de rebel
len in Nederland uit te leveren. „Het
zou tegen de internationale wetten
indruisen, wanneer de communisti
sche rebellen in het buitenland niet
volgens de gangbare uitleverings
procedures worden overgedragen",
meent kolonel Oxales.
ADVERTENTIE
OPSLAG KERNAFVAL MAG
rnr*TffffiW7Triii»»iiiii. A"
HEINKENSZAND Ook al lagen de tegenstanders
gisteravond letterlijk dwars, de gemeenteraad van
Borsele heeft zich gisteren definitief uitgesproken voor
de vestiging van de Centrale Organisatie voor Radio
actief Afval COVRAdie op het industriegebied een
opslag- en verwerkingsgebouw wil plaatsen. Naar
schatting zestig verontruste inwoners van de gemeente
Borsele keerden het gemeentebestuur letterlijk de rug
toe, terwijl de politie de demonstranten in de gang la
ter verwijderde.
De demonstranten probeerden aan het begin tever
geefs het woord te voeren over de omstreden komst van
de COVRA in het Sloegebied. De Bewonersgroep Borse
le, een inderhaast opgericht actiecomité, vindt dat er
geen maatschappelijk draagvlak is voor de vestiging
van het opslaggebouw. Daarnaast denken de inwoners
dat de COVRA onaanvaardbare risico's met zich mee
brengt voor de volksgezondheid. Onder meer om die re
den zijn bij de provincie Zeeland ruim 3000 bezwaar
schriften ingediendmaar die werden allemaal onge
grond verklaard.
Een raadsmeerderheid meende dat de Borselse inwo
ners voldoende mogelijkheden voor inspraak hebben
gehad. Alleen de Partij van de Arbeid trachtte met
twee moties nog de bouw van de opslagplaats tegen te
houden, maar die werden door CDA, VVD en SGP ver
worpen. (foto ANP)
Lossen 'Oostzee'
in haven van start
BRUNSBUETTEL (AP) - Het Ne
derlandse vrachtschip Oostzee
wordt sinds gisteren in de haven
van Brunsbuettel gelost. De vaten
met het zeer giftige epichloorhydri-
ne worden door twee kranen op de
kade gezet, en zullen vandaar wor
den vervoerd naar een fabriek van
Dow Chemical aan de overkant van
de Elbe.
Nadat het schip twaalf dagen
voor de monding van de Elbe had
gelegen, omdat in zwaar weer de va
ten epichloorhydrine waren gaan
schuiven en sommige lek waren ge
raakt, werd de Oostzee naar de ha
ven gesleept. Daar zullen tot van
avond of morgen de vaten worden
gelost uit het tussendek, waar de
giftige concentratie in de lucht tot
het nulpunt is gedaald. Voor het los
sen van de vaten in het onderruim,
waar de concentratie nog veel te
hoog is, zal de Oostzee weer tot voor
de monding van de Elbe worden ge
sleept.
'Bevoegdheden
commissaris bij
smog uitbreiden'
DEN HAAG (GPD/ANP) - De be
vriezing van het aantal formatie
plaatsen in het speciaal onderwijs is
ongedaan gemaakt. Het komend
schooljaar mogen bijzondere scho
len het aantal leerkrachten baseren
op het aantal leerlingen op 16 janua
ri 1989. De kosten voor eventueel
aan te stellen personeel komt voor
rekening van de overheid.
Staatssecretaris Ginjaar-Maas
(onderwijs) heeft dat gisterep laten
weten aan de betrokken schoolbe
sturen en de Tweede Kamer. Zij
voert hiermee het vonnis in kort ge
ding van de Haagse rechtbankpresi
dent Wijnholt uit, die oordeelde dat
de personeelsstop in het speciaal
onderwijs ongedaan moest worden
gemaakt. De gemeente Leiden had
het kort geding aangespannen. De
rechter meende dat de stelregel
'meer leerlingen, dus meer docen
ten' weer moet worden gehanteerd.
Ruim 1600 kinderen die op een
wachtlijst stonden, kunnen nu wor
den toegelaten tot het speciaal on
derwijs.
Ginjaar-Maas toonde zich vorige
week teleurgesteld over het vonnis,
maar heeft besloten niet in hoger
beroep te gaan. Ze was vooral te
leurgesteld omdat het vonnis vol
gens haar een streep haalt door het
met veel pijn en moeite tot stand ge
komen beleid dat scholen zo veel
mogelijk moeilijke kinderen op de
gewone basisscholen handhaven.
Scholen voor speciaal onderwijs
die zo weinig mogelijk kinderen op
namen, worden daarvoor nu ge
straft. Ongeveer een kwart van die
scholen had door het uitvoeren van
dit beleid begin dit jaar minder leer
lingen dan begin 1987, maar mocht
tot nu de extra leerkrachten hou
den. Die moeten nu alsnog weg. Het
gaat volgens het ministerie om on
geveer 375 volledige banen.
Op korte termijn wil Ginjaar-
Maas overleg plegen met de vak- en
bestuursorganisaties, maar in af
wachting van het resultaat van dit
overleg vraagt zij de scholen voor
bereidingen te treffen om de 'over
tollige' leerkrachten ontslag aan te
zeggen.
Voor de onderwijsbegroting bete
kent het terugdraaien van de maat
regel dit jaar een extra uitgave van
6,8 miljoen gulden voor nieuw aan
te stellen personeel (250 plaatsen).
Volgens jaar zal dat bedrag volgens
berekeningen van het ministerie
van onderwijs oplopen tot 30 mil
joen en in de jaren daarna zelfs tot
meer dan 100 miljoen gulden per
jaar.
- Extra groot pocketformaat
- Schitterend verzorgde covers
- Duidelijk leesbare letters
- ...en tóch zo voordelig geprijsd!
DE CARRIEREJAGERS
18,90
van Jack Hoffenfaerg
DE INFILTRANT
12,90
van Kenneth Royce
HET GEHEIME DAGBOEK VAN
ADRIAAN M0LE
12,90
van Sue Townsend
DE DUIVELSKUNSTENAAR
17,90
van Jeremy Leven
SPION
12,90
van Norman Garbo
DE GROEIPIJNEN VAN
ADRIAAN MOLE
10,00
van Sue Townsend
LIEFDESMEDICIJN
12,90
van Louise Erdrich
DE STRIJDERS VAN DE
REGENBOOG
14,90
van Tomos Ross
JIG
van Campbell Armstrong
17,90
SIRENEN
15,90
van Eric von Lustbader
VERKRIJGBAAR IN DE BOEKHANDEL
DEN HAAG (ANP) - De 'plofkof
fer' is een succes. Sinds de introduc
tie is het aantal overvallen op geld
transportbedrijven opmerklijk ge
daald, zo blijkt uit cijfers van de
Centrale Recherche Informatie
dienst (CRI).
De plofkoffer wordt gebruikt
wanneer de geldloper niet met de
geldtransportauto een bankgebouw
in kan, maar een open stuk moet
overbruggen. Als iemand probeert
de koffer van de geldloper af te pak
ken, gaat er een geluidssignaal, er
ontploft een rookbom en in de geld-
koffer ontploft een verfbom die al
het geld onbruikbaar maakt. Dat
maakt dit soort diefstal voor een cri
mineel veel minder aantrekkelijk.
De plofkoffer werd pas geïntro
duceerd toen De Nederlandsche
Bank daarvoor toestemming had
gegeven. Al het Nederlandse geld is
van de Nederlandsche Bank. Om
dat de verfbom al het geld onbruik
baar maakt, moest daarover eerst
een akkoord worden bereikt, aldus
CRI-woordvoerder De Waard.
Hoewel- het aantal overvallen in
de eerste helft van dit jaar (683) is
gestegen in vergelijking met dat in
de eerste helft van vorig jaar (576), is
de totale buit gedaald (van 11,7 mil
joen gulden tot 10,3 miljoen gul
den). Dat betekent volgens De
Waard dat voor criminelen de aan
trekkelijkheid van dit soort delicten
HET SPECTRUM: STEEDS IETS
NIEUWS - STEEDS IETS GOEDS
HULST (ANP) De winkeliersvereniging in de Zeeuws-Vlaamse ge
meente Hulst wil de omstreden attractie elastiekspringen eind augus
tus naar Nederland te halen. De springers duiken uit een 60 meter hoge
kraan naar beneden aan een stuk elastiek en veren terug net op het mo
ment dat ze te pletter dreigen te slaan op de grond. Eerder werd deze
rage na drie dodelijke ongevallen in Frankrijk verboden.
De Hulster winkeliersvereniging heeft een contract gesloten met de
elastiekfabrikant in Brussel die de dodensprong exploiteert. Burge
meester Jacobs wil nog niet zeggen of hij de attractie zal verbieden.
"Wanneer het hier een risicodragend apparaat betreft, dat er alleen
komt om de mensen plezier te laten hebben, wil ik geen extra risico in
de gemeente halen. Mensen kunnen zich ook op eèn andere manier ver
maken."
Een woordvoerder van de winkeliersvereniging is ervan overtuigd
dat de attractie veilig is. „Tijdens de vijfdaagse feesten in Gent (waar de
attractie recent te zien was, red.) hebben zo'n 600 mensen gesprongen
en daarbij hebben zich geen ongelukken voorgedaan. Het elastiek-
springen heeft een slechte naam gekregen doordat anderen er ook mee
zijn begonnen en slecht materiaal gebruiken. Het is een nieuwe sport
die nog maar een half jaar bestaat en er zijn nog geen richtlijnen voor".
afneemt. De buit daalt, de straffen
zijn volgens hem 'niet mals' en de
pakkans bij dit soort delicten is veel
hoger dan gemiddeld: 35 procent.
In de eerste helft van een jaar is
het aantal overvallen gewoontege
trouw lager dan in de tweede helft.
Het aantal neemt aan het eind van
het jaar altijd toe, vooral door de
vergrote behoefte aan geld in de
feestdagenperiode. Op bank- en
PTT-kantoren werden in de eerste
helft van dit jaar 172 overvallen ge
pleegd (eerste helft 1988: 143, 1988
totaal '324) en op particuliere geld
transporten (bij voorbeeld een kas
sier die de dagopbrengst naar de
bank brengt) 62 (55, 120).
Dat banken in mindere mate het
slachtoffer zijn van berovingen
komt ook door verbetering van de
veiligheidsprocedures en doordat
de banken veel minder contant geld
voorhanden hebben dan vroeger.
DEN BOSCH (ANP) -
saris van de koningin (cdk) moet
meer bevoegdheden krijgen om een
verkeersstop af te kondigen bij
smog, zo heeft een werkgroep van
Brabantse burgemeesters geadvi
seerd aan de Brabantse commissa
ris der koningin Houben. Hij had de
werkgroep ingesteld om hem te ad
viseren over de bestuurlijke proble
men bij smogmaatfegelen.
Stilleggen van het verkeer is nu
vrijwel onmogelijk omdat de be
voegdheden van de commissaris te
gering zijn, aldus de werkgroep. De
burgemeesters zien voorlopig meer
heil in een grondige voorlichtings-
campage over de oorzaken en gevol
gen van smog in Nederland en in
oproepen voor vrijwillige medewer
king van de burgers. „Uit onder
zoek is gebleken dat het resultaat
daarvan veel groter is dan mocht
worden verwacht", aldus voorzitter
en burgemeester van Tilburg
Brokx.
Volgens de werkgroep dateert de
wet luchtverontreiniging, op grond
waarvan de commissaris maatrege
len kan nemen, van een moment dat
men zich niet bewust was van de
huidige problemen. "De commissa
rissen kunnen wel een verkeersstop
afkondigen, maar voor de uitvoe
ring daarvan zijn zij geheel afhanke
lijk van de medewerking van de ge
meenten.
DEN HAAG (GPD) - Als WVC
geen financiering vindt voor de uit
breiding van het aantal hartopera
ties, moeten de verzekeringspre
mies maar omhoog, vindt voorzit
ster Schreurs van de sectie zieken
huizen van de Nationale Zieken
huisraad. Volgens haar gaat het
daarbij om een verhoging van enke
le tientjes per jaar. De.NZR zal in de
komende tijd proberen de politiek
voor dit idee warm te maken.
De stichting Nederlandse Hartpa
tiënten gaat cardiologen vragen
Binnenland kort
Boycot
Uit protest tegen het optreden van
Chinese troepen tegen demonstran
ten in Peking, begin juni, heeft Ne
derland de ontvangsten ter herden
king van de oprichting van het.
Volksbevrijdingsleger gisteren in
Peking en Den Haag geboycot. De
ontvangst werd wel bezocht door
diplomatieke en militaire vertegen
woordigers van socialistische en
niet-gebonden landen, Nederlandse
zakenlieden en relaties van de am
bassade.
Groen
De Groenen, één van de milieupar
tijen in Nederland, zijn boos op
Groen Links. De bundeling van
PPR. PSP. CPN, EVP en onafhan-
kelijken weigert namelijk een open
baar debat met Groenen-lijsttrek-
ker Roel van Duijn. De Groenen
stellen dat de arrogantie van de
macht toeslaat bij Groen Links.
Eerder deze beslechtte de Raad van
State eeh geschil tussen beide par
tijen over het gebruik van het
woord groen. Groen Links mocht
zich toen zo blijven noemen, tot er
gernis van De Groenen.
UTRECHT - Het ziet ernaar uit dat
een volgens de politie redelijk doel
treffend wapen ter bestrijding van
de ergste drugsoverlast in de Am
sterdamse binnenstad burgemees
ter Van Thijn met een ferme tik uit
de handen wordt geslagen.
Op grond vah de bijzondere be
voegdheden die de gemeentewet
ter handhaving van de openbare or
de in noodsituaties aan een burge
meester toekent, werkt de Amster
damse gemeentepolitie sinds 1983
met zogenaamde dijkverboden. Om
de Zeedijk te zuiveren van drugs
handel kon aan verslaafden de toe
gang tot deze straat voor enige tijd
worden ontzegd. Sindsdien is deze
maatregel onder druk van de gedu
peerde ondernemers en buurtbewo
ners geleidelijk uitgebreid; van 8
uur tot twee weken en van de Zee
dijk tot het hele gebied rond de Wal
len.
door
Gijs Schreuders
Volgens de Raad van State gaat dit
te ver. Die heeft een streep gehaald
door een aan een verslaafde opge-
De Zeedijk: noodsituatie?
heden die hem speciaal voor geval- Zij hoeft slechts i
legd verbod om gedurende veertien len van nood zijn toegekend. Wat is moeden te koesteren dat iemand
dagen het meest door de drugshan- eenvoudiger dan de verstqorders drugsdelicten zal begaan. Het i
del geteisterde stadsdeel te betre- van de openbare orde dealers en
den. Pas over enkele weken wordt junks de toegang tot de buurt te
de motivering bij deze mondelinge ontzeggen? Een soortgelijke maat- rige straatverboden heeft gekregen,
beslissing van de administratieve regel
rechter bekendgemaakt. De ge- past
meente Amsterdam hoopt dat dan tje-balletje'-spel te bestrijden.
zal blijken dat de uitspraak aleen
r betrekking heeft op het indivi
duele geval van de ene drugsver-
komt
geen rechter aan te pas, dus een ze
kere willekeur valt niet uit te slui-
te werk moeten gaan bij het
banden leggen van de bewegings
vrijheid. De politie moet er immers
rekening meehouden dat ook ande- balletje' door de strafrechter
ren zich op dezelfde gronden tegen veroordeeld,
de maatregel kunnen verzetten. -r r j
Niemand bestrijdt dat in delen V CriTlOeGGTl
van de Amsterdamse binnenstad Bij het verbod aan verslaafden om
sprake is van een noodsituatie. Het veertien dagen binnen het gebied
perking van de bewegingsvrijheid
het verboden gebied bepaal-
sociale HÉM
Mensen van wie kon worden
genomen dat zij zich aan dit oplich- ten.
terspelletje schuldig maakten, werd De belangengroepering van de
slaafde namens wie de procedure gedurende twee weken de toegang verslaafden, de Junkiebond, heeft
was aangespannen. Maar zelfs dan tot bepaalde delen van de oude bin- verder als bezwaar tegen deze be-
zal de gemeente veel behoedzamer nenstad ontzegd. Het verbod g
echter geen 24 uur per etmaal
kon alleen worden opgelegd als de de medische
betrokkene eerst wegens 'balletje- gen voor verslaafden bestaan. Ie
mand de toegang tot deze voorzie
ningen ontzeggen (te denken valt
aan doktersbezoek) is wel erg dras
tisch. Een op handhaving van de
openbare orde gerichte maatregel
heeft voor de verslaafde zelf vooral
burge- rond de Wallen te komen, neemt de het karakter van een sanctie.
ligt dus voor de hand dat e
meester dan grijpt naar de bevoegd- politie minder beperkingen in acht. Hoe
burgemeester
gaan bij de uitoefening van zijn bij-
zonvere bevoegdheden ter handha
ving van de openbare orde? Mag hij
bij wijze van noodmaatregel in
breuk maken op de grondrechten?
Dat is de principiële vraag waar de
Raad van State hopelijk in zijn mo
tivering op zal ingaan.
Normaal wordt met de term
straatverbod gedoeld op een door
de rechter in het kader van een
strafzaak of een kort geding getrof
fen voorziening, meestal ter be
scherming van vrouwen die door
hun vroegere partner of door een
aanrander zijn bedreigd. De rechter
moet dan onderzoeken of de beper
king van de bewegingsvrijheid
noodzakelijk is om het recht van de
eisende partij te waarborgen. Bij
een door de politie namens de bur
gemeester opgelegd straatverbod
ontbreekt een dergelijke toetsing.
De enige rechtvaardiging hiervoor
is te vinden in het aloude spreek
woord 'nood breekt wet'.
Uitzondering
De noodsituatie in de Amsterdamse
binnenstad is echter niet ontstaan
door een plotselinge calamiteit of
een grootscheepse rel. Bij het be
grip noodrecht denkt men aan zeer
tijdelijke maatregelen om het hoofd
te bieden aan een uitzonderingstoe
stand en niet aan jarenlang politie
beleid. Anders dreigt de uitzonde
ring zelf regel te worden en daar is
het noodrecht niet voor bestemd,
daarvoor moeten andere procedu
res worden gevolgd.
Sinds 1980 is er naar aanleiding
van achtereenvolgens kroningsrel
len, voetbalvandalisme, ontruiming
van kraakpanden, ontruiming van
Amelisweerd op ruimer schaal ge
bruik gemaakt van gemeentelijk
noodrecht dan ooit tevoren. De
hoogleraar staatsrecht Van Maarse-
veen waarschuwde in di^ verband
tegen 'een blanco volmacht aan po-
litiek-bestuurlijke autoriteiten', die
zich dan plotseling aan de hele juri
dische rimram niets gelegen hoe
ven te laten liggen.
In veel gevallen waarin burge
meesters gebruik maakten van hun
bijzondere bevoegdheden ter voor
koming van ernstige wanordelijk
heden werd een inbreuk gemaakt
op de grondrechten. Soms op de
vrijheid van meningsuiting, maar
vaker op het recht op vrije bewe
ging dat is neergelegd in het Inter
nationaal Verdrag inzake burger
rechten en politieke rechten. Dit
recht kan wel door de wetgever,
maar niet door lagere overheden
worden beperkt. Als een burge
meester gebruik maakt van nood
recht, kan hij afwijken van wettelij
ke voorschriften, maar de bevoegd
heid om grondrechten buiten wer
king te stellen vloeit hier zeker niet
uit voort. Zijn armslag is in extreme jaar toe op de wachtlijst staan
situaties groot, maar niet onbe
perkt.
hun patiënten erop attenderen dat
zij via bemiddeling van de stichting
snel kunnen worden geopereerd.
De belangenorganisatie heeft con
tacten gelegd met Belgie en Britse
ziekenhuizen om een luchtbrug te
beginnen. De stichting betwijfelt of
het ministerie van WVC tijdig maat
regelen neemt om hartpatiënten
snel te behandelen.
Het ministerie bekijkt inmiddels
of patiënten die lang op wachtlijs
ten bij een hartcentrum staan, in an
dere centra kunnen worden behan
deld. Patiëntenorganisaties zien
hier niets in. Tijdens periodiek
overleg tussen particuliere verzeke
raars en ziekenfondsen met WVC is
de hartchirurgie gisteren aan de or
de geweest. Concrete afsprak zijn
daarbij niet gemaakt, behalve het
idee om de wachtlijsten tegen el
kaar 'af te wegen'.
De ziekenfondsen stelden deze en
vorige week dat er geën lange
wachttijden voorkomen. Volgens
hen moeten patiënten wel eens lan
ger wachten omdat ze te zwaar zijn
en eerst moeten afvallen. De Leidse
hartchirurg Huysmans bestempelt
dit argument kortweg als onzin.
Volgens hem mag overgewicht niet
meer als reden tot uitstel gelden.
Huysmans heeft er de afgelopen
weken bij herhaling op gewezen dat
bij zijn centrum patiënten tot een
i dat
ADVERTENTIE
Zomers schnitten festival.
Keuze uit aardbei, mandarijn of perzik
exotische vruchten kwark en exotische
bavaroiseschnitt. Per stuk 4.95
Nü 2 stuks
