Regen en wind kunnen
zigeuners niet stoppen
Met hulp van gemeente Amsterdam gaat toch congres door
Bhutto naarstig op
zoek naar weg uit
Afghaans drijfzand
Bisschop Den Bosch op bres voor mijnheer pastoor
PAGINA 2
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1989
Benazir Bhutto, klem tussen haar eigen vrienden
AMSTERDAM Het is een
wonder, vindt de Franse pre
diker Clement le Cossec, dat
er zoveel zigeuners naar Am
sterdam trekken. Dertigdui
zend zigeuners bij elkaar, dat
is volgens hem nooit eerder in
de wereld vertoond. Hij moet
zijn stem verheffen om tij
dens een chaotische perscon
ferentie boven het geluid van
wind en regen uit te komen.
Juist deze enorme opkomst
zorgt voor grote organisatori
sche problemen nu door
weersomstandigheden naar
een kleiner terrein uitgewe
ken moest worden.
Dinsdagmiddag, na tweeën. Wat
verloren lopen de burger-journalis
ten bij de 'kathedraaltent' in op
bouw rond. De geplande ontmoe
ting van de organisatie van het We
reldcongres Christenzigeuners is,
evenals het congres zelf, verplaatst
van het tot een modderpoel veran
derde terrein aan het westelijk ha
vengebied, naar het inderhaast door
de gemeente Amsterdam geregelde
recreatiegebied Spaarnwoude, na
bij Halfweg. Maar de organisatoren
zijn nergens te bekennen. Druk als
ze waarschijnlijk zijn met het hoofd
te bieden aan de talloze onvoorziene
omstandigheden.
Maar gelukkig, drie kwartier later
dan de bedoeling is, arriveert Jan
Schmidt, de Nederlandse organisa
tor met in diens kielzog ds. Le Cos-
sec, president van de Internationale
Zigeunerzending. "De jet-set van de
zigeuners", grapt Schmidt als de
dure wagen die de Franse opwek
kingsprediker rijdt, arriveert. De
voorganger van een Amsterdams
woonwagenkamp heeft zijn gevoel
voor humor niet verloren. Ook al is
er door de verhuizing een schade
post van vele tonnen ontstaan en
weet hij, dat er op dat moment nog
vele honderden wagens op zoek zijn
naar een plaats.
Geen schuldigen
"De Nederlandse organisatie heeft
het maximale gedaan", verzekert
Le Cossec tijdens de persconferen
tie, die een onder een eenvoudig
weg geconfisqueerde luifel van een
grote caravan wordt gehouden. De
eigenaars van deze wagen zijn zo
fortuinlijk geweest om een plekje
nabij de grote tent te verwerven. Bij
de 'exodus door de modder' om
met Schmidt te spreken maan
dag van het oorspronkelijk beoogde
terrein naar Spaarnwoude, ont
stond er in de run op de mooiste
plaatsen een grote chaos. De vele
mensen met in de modder kapotge-
draaide wagens, hadden het nakij
ken.
Het terrein bij de havens, leek
voor de zigeuners zeer geschikt. Het
was groot en vlak. Met een zware
brandweerauto is er zelfs nog over
heen gereden, vertelt de Amster
damse gemeentevoorlichter
Noortje van Oostveen tussen twee
regenbuien door haar oud-collega's.
Het terrein, bestaande uit vijf meter
hoog opgespoten zeezand, bleek
niet in staat om na de weerswisse
lingen de twee meter lange pinnen
van de tent vast te houden. De rond
rijdende zigeuners, die allemaal op
zoek waren naar hun familieleden,
liepen in de regen al snel vast.
Geen verwijten aan de Neder
landse organisatie, geen kritiek op
de Amsterdamse gemeente. Le Cos
sec, die juist door zijn minzame
houding zeer populair is onder de
massaal aanwezige Franse zigeu
ners onder hem is ook de grote
evangelicale opwekking begonnen
wijst geen schuldigen aan. Hij
toont zich ook niet ongerust over de
goede afloop, hoewel hij wel moet
toegeven dat het weer niet mee
werkt en op dat moment de ruimte
zeer ontoereikend is voor de vele zi
geuners en woonwagenbewoners
die dank zij 'de goede propaganda'
nog op weg zijn.
ISLAMABAD - Zes maanden na
het vertrek van de Sovjetunie
uit Afghanistan en een maand
voor een internationale confe
rentie van start gaat over het
conflict in het bewuste land, is
de Pakistaanse regering van Be
nazir Bhutto naarstig op zoek
naar een weg uit het Afghaanse
drijfzand.
De onderhandelingen zitten
vast en op het slagveld is even
min sprake van veel beweging,
zodat de beleidsmakers in het
duister tasten naar een aanlei
ding om Afghanistan Afghanis
tan te laten.
door
Mushahid Hussain/IPS
In mei ontsloeg premier Bhut
to de chef van haar veiligheids
dienst ISI, die tot dan toe aan
het hoofd stond van het Afgha-
nistan-beleid. Sindsdien pro
beert zij een nieuw, samenhan
gend beleid op poten te zetten.
De meeste Afghaanse rebel
len die vechten tegen de rege
ring, opereren vanuit Pakistan.
Zij worden bewapend door on
der meer de Verenigde Staten
en China. Veel van die hulp
wordt verstrekt via de ISI en het
Pakistaanse leger.
Pakistan zoekt een uitweg uit
het conflict met het oog op de
komende topconferentie van
niet-gebonden landen in Belgra
do en de volgende zitting van de
Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties, die in sep
tember begint. De regering-
Bhutto lijkt namelijk klem te
komen zitten tussen haar eigen
vrienden.
Terwijl de Amerikanen roe
pen om verdubbelde inspannin
gen om de rebellen te helpen in
hun strijd tegen de onverwacht
sterke regering in Kabul, pleiten
Iran en China, sinds hun recente
toenadering tot Moskou, voor
terughoudendheid en een poli
tieke oplossing.
China heeft de hulp aan de re
bellen zelfs geheel gestaakt. Zij
beschouwen de strijd van de re
bellen niet meer als verzet tegen
een buitenlandse bezetter, maar
als een strijd tegen een andere
Afghaanse fractie. Peking heeft
er ook geen bezwaar meer tegen
als de communistische Af
ghaanse Democratische Volks
partij, die nu de regering vormt,
in de toekomst een rol blijft spe
len in het landsbestuur.
Iran, waar ook veel Afghaanse
rebellen verblijven, en Pakistan
zijn het onderling altijd oneens
geweest. Teheran weigert de
door Islamabad gesteunde Af
ghaanse regering in balling
schap te erkennen, die is ge
vormd door zeven guerrillagroe
pen die opereren vanuit Pakis
tan. In Iran opereren acht shi'iti-
sche rebellengroepen die vol
gens Teheran ook een rol moe
ten spelen.
In Pakistan is men ervan over
tuigd dat Teheran liever een geï
slamiseerde regering van de De
mocratische Volkspartij in Ka-
bul zou zien dan een bewind van
de uit Pakistan opererende
guerrilla's^ die een pro-Saudi-
sche koers varen.
Premier Bhutto heeft de Af
ghaanse kwestie recent uitge
breid besproken in Londen en
Washington, waar de rebellen
hun belangrijkste financiers
hebben. In Londen sprak Bhut
to ook met de Saudische prins
Turki al-Feisal, de chef van de
Saudische inlichtingendienst,
belast met het Afghanistan-be-
leid. De Saudiërs lijken de Brits-
Amerikaanse opvatting te delen
dat de strijd moet worden verhe
vigd. Maar terwijl Britten, Ame
rikanen en Saudiërs hopen dat
de rebellen zo snel mogelijk een
nieuw offensief beginnen, is de
in Pakistan residerende rege-
ring-in-ballingschap openlijk
verdeeld in drie groepen. Het is
zelfs tot botsingen gekomen tus
sen de verschillende eenheden.
Vooral de eventuele toelating
van de 'Iraanse rebellen' tot de
regering-in-ballingschap is een
zeer omstreden punt.
Vooralsnog lijkt de navel
streng die groeide tussen de om
gekomen Pakistaanse dictator
Zia ul-Haq, de Afghaanse rebel
len en hun Westerse en Saudi
sche hulpgevers er een van een
bijzonder taaie soort te zijn.
De reusachtige kathedraaltent kreeg direct na het opzetten al zijn eerste test tijdens enige buien, die een stortvloed aan hemelwater op het tentdak
achterlieten. (foto ANP>
zijn, vermoedt voorganger H. van
Ammerom, voorzitter van de Broe
derschap van Pinkstergemeenten
in Nederland, die als vertaler op
treedt. De Franse overheid verleent
volgens hem alle medewerking. Er
wordt bij die grens in ieder geval
niet al te moeilijk over papieren ge
daan, weet hij. Dat er op dat mo
ment veel wagens in de buurt rond
rijden, wordt bevestigd. Wij hopen
zo snel mogelijk extra terreinen in
de omgeving toegewezen te krijgen,
aldus Le Cossec.
Zijn wens wordt later op de dag ver
vuld. De gemeente Amsterdam kan
aan het einde van de middag mee
delen dat er twee bedrijfsterreinen
in de omgeving ter beschikking zijn
gesteld. Op Tynmuiden en Abber-
daan kunnen naar schatting nog
zo'n duizend van de ruim vierdui
zend verwachte wagens geplaatst
worden. Tegelijk wordt ook bekend
dat het recreatieschap bij de ge
meente reeds een schadeclaim
heeft ingediend voor de verwachte
schade aan het terrein. Ook dit ter
rein is inmiddels voor 'burger'-ogen
tot een modderpoel omgetoverd.
i gisteren meteen bezit van de tent,
Voordat het congres morgenavond
begint, zal er dus nog heel wat gere
geld moeten worden. Tot nu toe is
alles in goede sfeer verlopen, verze
kert Le Cossec. "Het grootste deel
van de zigeuners is christen en zij
willen graag een goed getuigenis af
geven. Juist omdat zij bij velen nog
zo'n slechte naam hebben. Moeders
maakten kinderen bang met opmer
kingen als: pas maar op, als je niet
lief bent, nemen de zigeuners je
mee". De predikant is zeer te spre
ken over de Nederlandse gastvrij
heid. "Geweldig dat wij hier mogen
staan".
Journalisten die het Frans be
heersen, hebben al wachtend ande
re geluiden vernomen. De Franse zi
geuners verreweg de sterkst ver
tegenwoordigde nationaliteit onder
het internationale gezelschap zijn
volgens enkelen van hen in hun
land betere gastvrijheid gewend.
Tijdens de persconferentie kan een
enkeling onder de vele nieuwsgie-
ringen zijn mond dan ook niet hou
den. Bij de grens, zo wordt boos op
gemerkt, blijken nog zo'n vijfhon
derd wagens tegengehouden te
worden.
Dat zal wel de Belgische grens
Voor Le Cossec blijft het hele ge
beuren een groot wonder. Niet al
leen is het verwachte aantal bezoe
kers een record, ook zijn nog nooit
zoveel verschillende stammen sa
mengekomen. "Door Christus val
len alle scheidslijnen weg". Belang
stellende 'burgers' worden nog eens
hartelijk uitgenodigd. Zij krijgen
wel de waarschuwing mee om hun
wagen als ze tenminste niet blij
ven kamperen bij station Amster-
dam-Sloterdijk te parkeren. Van
daar brengt een gratis pendelbus
een ieder verder. De tent staat in
middels, ondanks regen en wind.
In het grootste Nederlandse
bisdom. Den Bosch, is grote on
rust ontstaan over het plan van
de Bossche bisschop J. ter Schu-
re om de inschakeling van pas
toraal werkers een halt toe te
roepen. De bisschop heeft een
offensief ingezet om pastoraal
werkers zoveel mogelijk weer
door priesters te vervangen.
In het Nederlandse bisschop
pencollege groeit de verdeeld
heid over de rol die pastoraal wer
kers in de geloofsbediening mo
gen vervullen. De Roermondse
bisschop Gijsen moet niets heb
ben van pastoraal werkers. 'Den
Bosch' werkt sinds jaar en dag
wel met deze academisch opgelei
de, maar ongewijde theologen,
maar Ter Schure wil hun inbreng
aanzienlijk inperken. Er circule
ren zelfs berichten in het
1.400.000 rooms-katholieken tel
lende bisdom dat hij de vacatures
voor pastoraal werkers wil be
vriezen totdat hun aantal met
tachtig procent is gereduceerd.
De overige vijf Nederlandse
bisschoppen vinden die aanpak
niet reëel. Woordvoerder J. Wil-
lems van het bisdom Breda bij
voorbeeld vertelt dat er nauwe
lijks enige aanwas van nieuwe
priesters is'. "Een priester krijgt
dan meer en meer een regionale
functie. We gaan in regio-verband
werken, er zijn al clusters van wel
zeven samenwerkende parochies.
Het is zonneklaar dat het op lan
gere termijn onmogelijk is om el
ke parochie zijn eigen priester te
garanderen".
De inbreng van pastoraal wer
kers wordt in brede kring zeer ge
waardeerd, maar in de behouden
de hoek worden deze 'gehuwde
half-priesters met zeer hoge sala
rissen' met een scheef oog aange
keken. Zo probeerde de bekende
rk-voorman Piet van der Bom uit
Oudenbosch om pastoraal wer
kers te weren uit het koepelstadje
en om priesters uit Polen naar
Oudenbosch te halen. De Bredase
bisschop H. Ernst stak daar ech
ter een stokje voor. Volgens hem
zijn Brabantse parochies beter af
met een half beschikbare Bra
bantse priester, ondersteund
door een pastoraal werker dan
met een buitenlandse priester.
Maar ook de bisschoppen wil
len dat het fundamentele onder
scheid tussen priesters en pasto
raal werkers niet wordt wegge
poetst. Zo hebben zij er in een ge
zamenlijke brief voor gepleit dat
priesters en pastoraal werkers
niet langer als 'pastores' op één
hoop worden gegooid, maar weer
als 'pastoor' respectievelijk 'mijn
heer' worden aangesproken.
Ook blijft het pastoraal werkers
verboden sacramenten toe te die
nen. Wel vinden de vijf bisschop
pen van 'het midden' (Simonis,
Bar, Ernst, Bomers en Móller) dat
pastoraal werkers in bijzondere
omstandigheden mogen dopen.
Dat is overigens niets bijzonders
want volgens de kerkelijke leer
mocht 'in geval van nood' altijd al
iedere gelovige het doopsel toe
dienen.
De Bossche bisschop wil daar
echter niets van weten. Hij heeft
dezer dagen een beleisnota uitge
bracht ('Bouwen rond de Hoek
steen'), waarin hij voor het eerst
sinds zijn aantreden in 1984 zijn
visie zwart op wit vastlegt. Hij
neemt daarin stelling tegen de
aanhoudende vervanging van
priesters door pastoraal werkers
en zegt te willen voorkomen dat
'zich een parallelle clerus vormt'.
Met behulp van fondsen van
bemiddelde katholieken heeft de
Bossche bisschop een eigen
priesteropleiding op poten gezet.
Eind mei leverde dit 'seminarie'
zeven priesters tegelijk af (onder
wie de Zevenbergenaar P. Ge-
lens), een record voor de afgelo
pen twintig jaar. Volgend jaar
hoopt Ter Schure tien nieuwe
priesters klaar te stomen voor het
parochiewerk.
Hij hoopt zo het tij te keren. Het
grootste Nederlandse bisdom telt
ruim vierhonderd parochies, te
gen nog vijfhonderd priesters.
Omdat de meesten van hen boven
de 55 zijn, maar ook omdat 'de ge
zamenlijke verantwoordelijk
heid' van priesters en leken beter
bij de tijdgeest zou passen, zijn de
pastoraal werkers in dit bisdom
niet van plan zich bij de plannen
van hun herder neer te leggen.
Ongehoorzaamheid
De Zuidafrikaanse Raad van
Kerken heeft gisteren de burger
lijke ongehoorzaamheidscam
pagne die deze week van start zal
gaan goedgekeurd, al vreest de
raad dat de Zuidafrikaanse rege
ring hard zal optreden. Het fiat
werd ondersteund door aartsbis
schop Desmond Tutu, die in 1984
de Nobelprijs voor de vrede
kreeg.
De Afrikaanse minister van
recht en orde, Adnaan Vlok, zei
dat de campagne, die wordt geor
ganiseerd door de Zuidafrikaanse
'Massa Democratiserings Bewe
ging', ten koste van alles gestopt
moet worden. De campagne
houdt in dat noodlijdende en zie
ke zwarten zich vanaf vandaag
voor behandeling zullen melden
in ziekenhuizen die uitsluitend
voor blanken zijn bestemd.
Zwarten die blanke ziekenhui
zen zonder toestemming betre
den kunnen hiervoor tot een ge
vangenisstraf van twee jaar wor
den veroordeeld, zo maakte de re
gering vorige week bekend.
De ongehoorzaamheidscam
pagne zal zich vermoedelijk uit
breiden naarmate de verkiezings
datum van 6 september nadert.
De Zuidafrikaanse regering heeft
een parlement voor blanken, een
voor Aziaten en een voor kleurlin
gen. De meerderheid van 28 mil
joen zwarten zijn niet vertegen
woordigd in het parlement.
"Verkiezingen in Zuidafrika
zijn een symbool geworden voor
discriminatie en apartheid", zei
Frank Chikane, secretaris-gene
raal van de Raad van Kerken. Chi
kane zei dat de zwarte meerder
heid als laatste redmiddel om de
wetgeving te veranderen, vreed
zame en niet gewelddadige cam
pagnes ging voeren.
de landen die het meest door de
ziekte aids is getroffen, is vermoe
delijk als enige van de 105 lidker
ken van de Lutherse Wereldfede
ratie tegen het gebruik van con
dooms om aids te voorkomen. De
kerk meent dat zoiets een
pleidooi voor prostitutie zou bete
kenen. God bestraft het kwaad in
de mens met aids en tegen die do
delijke ziekte is alleen een leven
in geloof en godsvrucht opgewas
sen. zo is het standpunt van de
kerk. Volgens cijfers van de We
reldgezondheidsorganisatie
wordt tien procent van alle lijders
aan aids in Tanzania gevormd
door kinderen onder de vijf jaar.
De helft van de kinderen die aan
aids lijden, is al bij de geboorte
met het aidsvirus besmet. De lu
therse kerk van Tanzania kent
maar een middel tegen aids:
'mume mke mmoja' (één man,
één vrouw). Wie tegen deze stelre
gel ingaat, zal door God worden
gestraft.
Moker. In de uitzending van
de kerkelijke omroep Moker van
morgenavond (zeven tot half
acht) staat het thema 'lijden' cen
traal, Ontvangst via FM 105.7 of
op de kabel op FM 88.1.
Vastenactie. De RK bis
schoppenconferentie heeft bur
gemeester drs. C.A.C.M. Nuytens
van de Limburgse gemeente
Beesel benoemd tot voorzitter
van de Bisschoppelijke Vastenac
tie. De benoeming van Nuytens,
die al enige tijd zitting heeft in het
bestuur van de Vastenactie, gaat
per 1 januari 1990 in.
Beroepen
Hervormde Kerk: aangenomen
naar Oostwoud en Midwoud en
Hauwert en Twisk (beiden part-ti
me) mevrouw A. E. Struijk-Boers
en J. S. Struijk kandidaten te
Bunnik.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Melissant-Dirksland-
Herkingen (part-time) drs P. Ro-
zeboom Stad aan 't Haringvliet
die ook daar werkzaam blijft.
