Cabaret: 'musical met veel diepgang'
Slappe 'Chorus Line
World Wide Video Festival
Miljoenen verslindende produlde ook naar Leiden
Chinese
sterren
lopen over
naar VS
'Echte' Bolero in Top 40
Filmtheater
The Movies
overgenomen
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1989
CUNST
PAGINA 17
'A Choru9 Line", Amerikaanse musical, ge
zien en gehoord op 1 augustus in het Cir
custheater in Scheveningen. Aldaar van-
SCHEVENINGEN (GPD) - Pas
in de slotscène komen de glitter-
pakken uit de kostuumkisten. 'A
Chorus Line' is geen glamour-
musical met imponerende decors
en smeltende liefdesduetten.
Toch loopt deze musical (muziek
Hamlisch, teksten Kirkwood,
Dante en Kleban) al vijftien jaar
op Broadway. Het geheim achter
deze succesproduktie zit in de ge
raffineerde soberheid, waarmee
het anti-heldendom in kaart
wordt gebracht. Het verhaal is
duizendmaal verteld en honderd
duizend keer beleefd: de droom
van een theatercarrière.
Uitgangspunt is de massale au
ditie van achttien jonge mensen
voor een plek in het ballet van een
musical. Uiteindelijk weten ze
dat er slechts acht over zullen blij
ven. Keiharde showbizz derhalve,
die een diepte-accent krijgt door
hen stuk voorstuk hun levensver
haal te laten vertellen. Als het
goed is komt bewogenheid en
emotie door, want aan de scher
ven van een zoveelste mislukte
auditie »houden ze schrijnende
wonden over. Wat ze over zichzelf
te vertellen hebben aan de regis
seur, is in wezen niet zo interes
sant, maar ondanks dat de basis
voor een avond boeiend theater.
In het Circustheater in Scheve
ningen speelt een grote Ameri
kaanse cast de produktie nog
eens na, exact in de sfeer van
1973, dus zonder een overdosis
aan elektronica. Wil de spanning
voelbaar zijn, dan is daarvoor
méér nodig dan een bekwaam ge
timede, gelikte show zoals die er
nu staat. Het stemmenmateriaal
en de acteertechniek doen een
aantal wereldsongs in deze
Chorus Line geen recht. In een
enkel geval is er zelfs sprake van
een poging tot verkrachting, dit
gevoegd bij de alles behalve opti
male balans tussen de vocalisten
en het getrouw begeleidende or
kest in de bak.
Toch is het te begrijpen dat Ne
derlanders deze produktie nooit
hebben aangedurfd. Daarvoor
zijn mensen nodig die zang- en
danskwaliteiten van hoog niveau
verenigen. Tweederangs Ameri
kanen zijn ondanks mijn bezwa
ren een straat verder.
Onweerlegbaar is echter de
suggestieve oerkracht van de her
kenbaarheid: gewone mensen ne
men kennis van wat gewone men
sen bezighoudt, in de troostende
wetenschap dat de grote droom
voor slechts weinigen werkelijk
heid wordt.
JACQUES J. d'ANCONA
SAN FRANCISCO (UPI) - Ze
ven leden van het Kun-operage-
zelschap uit Shanghai en een be
kend filmartiest zijn naar de
Verenigde Staten overgelopen.
Dit hebben Chinese diplomaten
in San Francisco bevestigd. Het
gaat om het grootste aantal Chi
nezen dat in één keer is overge
lopen sinds de jaren vijftig.
„Ja het is waar, zij zijn niet
met de rest van het gezelschap
naar China vertrokken", aldus
de woordvoerder van het Chine
se consulaat in San Francisco,
Wang Shaohua. Er wordt gespe
culeerd dat de acht vermisten
naar Taiwan zullen gaan, waar
ervaren Chinese operasterren in
hoog aanzien staan en zeer goed
worden betaald.
Onder de achterblijvers be
vindt zich ook Hua Wenyi, de
ster van het gezelschap en een
gevierde figuur binnen het klas
sieke Chinese toneel. Zij zou vo
rige week zijn verdwenen sa
men met de in China van televi
sie en film bekende Zhan Pin
ging. Volgens consulaatwoord
voerder Wang zijn de acht over
lopers .^beïnvloed door mensen
met bijbedoelingen".
In september in Den Haag
DEN HAAG (ANP) - Het Kijkhuis
in Den Haag heeft voor de achtste
keer het World Wide Video Festival
georganiseerd. Dit selectief over
zicht van recente onafhankelijke vi-
deoprodukties wordt van 9 tot 17
september geboden in Den Haag.
Videobanden, installaties en perfor
mances worden op diverse plaatsen
in de stad vertoond. Het Kijkhuis en
het nieuwe Korzotheater zijn hier
bij de centrale festivallokaties.
Geselecteerd zijn al ongeveer vijf
tig werken. Daarbij zijn: Mit frem-
den Augen van Monika Funke
Stern uit de Bondsrepubliek Duits
land, La Mina van Loredana Bian-
coni, Italië, Man of Stones van Da
vid Finch, Groot-Bnttannië, El Ni
no de Oro van de Belg Bruno Mis-
tiaen, La Femme a la cafétiere van
de Amerikaan Robert Wilson, Kiyo-
ko's situation van de Japanner Ma-
ko Idemitsu en Living with the Li
ving Theatre van Nam June Paik,
Verenigde Staten.
De Brit Rik Lander zorgt voor een
wereldpremière als hij er zijn instal
latie Trial by media presenteert. To
ny Oursler (Verenigde Staten) ont
wikkelt op verzoek van de festival
organisatie een nieuwe installatie
onder de voorlopige titel Poison
Control. Frits Maats is aanwezig
met een video-schilderij, dat
VAUPS: La belle verrière heet. Het
woord in hoofdletters staat voor Vi
deo Audio Unit Paint Sculptures.
Jos Smink komt er met zijn No vi
deoproject 1989.
Ook maakt een videomarkt on
derdeel uit van het festival: op 12 en
13 september. Verder wordt een
overzicht geboden van nieuwe Ne
derlandse videoprodukties in het
verlengde van .Nederland 4', vorig
jaar in Delft, ter stimulering van het
aanbod produkties bij artotheken.
Het World Wide Video Festival
kreeg de achterliggende zeven jaren
een grote reputatie tot over de
landsgrenzen. Het is een ontmoe-
LEIDEN Het komt zelden of
nooit voor dat klassieke muziek in
de (populaire) hitparades verzeild
raakt. Nu is het eindelijk zover dat
een klassiek werk is doorgedrongen
tot de Nederlandse Top 40. Het gaat
om de 'echte' Bolero, Maurice
Ravels befaamde compositie, die
deze week op de tweeendertigste
plaats is beland. Het betreft een uit
voering door het Orkest-van Parijs
onder leiding van Daniel Baren-
boim. Dat deze opname d^Top 40 is
binnengekomen is ongetwijfeld te
danken aan de populariteit van Ge
rard Jolings 'Bolero'.
Ravels Bolero dateert uit 1928. De
enige bedoeling van de Franse com
ponist was een lang (orkestraal)
crescendo te ontwkkelen. De kleine
trom begint en blijft zonder ophou
den zeventien minuten lang het rit
me spelen. Steeds meer instrumen
ten vallen bij, met solistische afwis
seling door o.m. fluit, klarinet, saxo
foon en trombone. Na een zacht en
rustig begin worden volume en rit
me opgevoerd en bereikt deze in
een Ravel-jasje gestoken Spaanse
dans een enorme opzwepende cli
max, met een 'schreeuw' aan het
slot.
tingsplaats voor videomakers, pro
ducenten, distributeurs en het geïn
teresseerde publiek. Voor de selec
tie uit het aanbod van de hele we
reld worden criteria gehanteerd als
kwaliteit, originaliteit en de manier
waarop het creatief gebruik van
elektronische middelen tot uiting
komt.
AMSTERDAM (GPD) - Het Am
sterdamse filmtheater The Movies
krijgt een nieuwe eigenaar. De hui^
dige eigenaar en oprichter Pieter
Goedings verkoopt zijn bedrijf aan
de Haarlemmerdijk aan een groep
zakenlieden onder leiding van de
filmproducent Roeland Kerbosch.
Met de verkoop zou een bedrag ge
moeid zijn van enkele miljoenen
guldens.
Kerbosch c.s. worden niet alleen
eigenaar van het twintig jaar oude
theater, maar ook van het onder de
zelfde naam opererende import- en
distributiebedrijf. Ook wisselt het
filmbestand van The Movies en
Classics, de filmverhuurafdeling,
van eigenaar. Het bedrijf blijft The
Movies heten en er vallen geen ont
slagen. Verwacht wordt dat Pieter
Goedings als adviseur betrokken
blijft. The Movies is een gezond be
drijf. Voor dit jaar had Goedings in
Cannes onder meer de nieuwe film
van Jim Jarmusch aangekocht.
ALKMAAR (GPD) Hoewel de muziek van de musical 'Cabaret' en de Film die daar na
derhand van werd gemaakt, Nederland al jaren geleden heeft veroverd, acht producent
Joop van den Ende de tijd toch meer dan rijp nu eindelijk ook de musical zeifin de Neder
landse theaters te brengen. Op 17 september gaat daarom in Theater Carré in Amsterdam
het doek op voor de première van de Nederlandse versie van 'Cabaret'.
In het centrum van de hande
ling staat Willem Nijholt. Naast
hem worden de belangrijkste
rollen gespeeld door Lia Dora-
na (die daarmee haar come back
op de Nederlandse podia viert),
Guus verstraete sr., Ger Smit,
Alexandra van Marken en de nu
nog minder bekende van Theo
Nijland, Erik Burke en Irene
Kuiper.
door
Hans Visser
Ze spelen een verhaal dat speelt in
het Berlijn van 1929. Net na de
beurskrach van Wallstreet en vlak
voor de doorbraak van Hitier. Ber
lijn was toen nog een centrum van
decadentie en cultuur, maar tevens
broeide er al iets dat de latere Twee
de Wereldoorlog zou veroorzaken.
Het dubbele van die tijd zit verscho
len in Emcee, de 'master of ceremo
nies' in cabaret De Kit Kat Klub, ge
speeld door Willem Nijholt. Hij ver
bindt de diverse persoonlijke dra
ma's van die dagen zoals dat van de
jood Schultz, die zich wel erg Duits
voelt, maar dat recht onder druk
van de publieke opinie verliest.
Het bezetten van alle rollen heeft
veel moeite gekost en kwam pas in
de afgelopen weken rond. Zo zag
het er lang naar uit dat de rol van
Sally Bowles (Liza Minnelli in de
film) door Adelheid Roosen zou
worden gespeeld, maar dat ging na
lang wikken en wegen niet door. De
Amerikaanse regisseur Scott Farris
gaf uiteindelijk toch de voorkeur
aan Alexandra van Marken.
Zeven miljoen
Met de totale produktiekosten van
zeven miljoen gulden is 'Cabaret' de
duurste show die het komend sei
zoen in de Nederlandse theaters is
te zien. Veel geld volgens Van den
Ende, maar dat kan ook moeilijk an
ders. Voor het vervoer van de impo
sante decors vol grootse effecten
zijn op zich zelf al vier trailers no
dig. En tijdens de voorstelling zijn
niet minder dan vijfenzeventig man
actief, onder wie vierentwintig ac
teurs, zangers en dansers, een or
kest van zestien man en nog eens
zestien technici.
Minder kan niet aldus de produ
cent, want dat zou afbreuk doen aan
de kwaliteit van het feeheel. Boven
dien moeten al die mensen bij voor
baat voor tweehonderd vijftig voor
stellingen worden ingehuurd, onge
acht het al dan niet slagen van de
show.
Mede daardoor zijn de aanloop
kosten veel hoger dan bij voorbeeld
in Engeland, waar een show in eer
ste aanleg voor een paar maanden
wordt geproduceerd. Is het een suc
ces dan blijft de voorstelling staan
in het theater waar zij al stond en
worden medewerkers gecontrac
teerd voor de duur van de verlen
ging.
LONDEN De acteur Michael Caine en zijn vrouwelijke collega Cheryl Ladd tijdens de opnamen voor de nieu
we verfilming van 'Dr. Jekyll Mr. Hyde'. Caine vertolkt de rol van Dr. Henry Jekyll en Cheryl Ladd die van zijn
schoonzuster Sara Crawford. Het wordt geen goedkope film, want het budget bedraagt maar liefst veertien mil
joen. (foto ANP)
Van den Ende gaat niet uit van de
show zoals die in 1966 voor eerst in
New York werd gespeeld, maar ba
seert zich op de aangepaste versie
die twee jaar geleden in diezelfde
stad in première ging. De makers
hebben daarin een groot aantal aan
passingen, liedjes en verbeteringen
verwerkt, die de produktie van de
speelfilm hadden opgeleverd.
Opener
Zo wordt niet alleen de homoseksu
aliteit van een van de hoofdfiguren
vaag gesuggereerd, maar nu ook
opener aangegeven. In 1966 durf
den de makers dat nog niet aan. Het
was ook maar een onderdeel van het
verhaal, dat in de eerste plaats waar
schuwt tegen het latente fascisme,
dat altijd overal aanwezig is. „Der
halve een bijzondere show met een
diepere achtergrond", aldus de pro
ducent.
Hoe actueel, dat bleek wel toen
Van den Ende na de Berlijnse voor
stelling het theater verliet. „We wer
den daar geconfronteerd met enor
me straatrellen als reactie op de uit
slag van de gemeenteraadsverkie
zingen. Daarbij was ruim zeven pro
cent van de stemmen naar de neo
nazi's gegaan". En daarmee onder
streepte de producent het bijna als
een roeping te beschouwen deze an
ti-nazi-musical uit te brengen.
De financiering van de musical
Caberet is zodanig van opzet dat de
show ook in de kleinere schouw
burgen van Nederland te zien zal
zijn. Producent Joop van den Ende
zei gisteren tijdens een persconfe
rentie in Amsterdam dat met de the
aterdirecteuren die de musical in
huis willen halen, een 'Vereve-
ningsfonds' in het leven is geroe
pen.
In gesprekken met onder ande
ren de Alkmaarse schouwburgdi
recteur Leo Pot namens de theater
directies, werd besloten uit te reke
nen wat een stoel gemiddeld per
voorstelling zou moeten kosten. Op
basis van dat bedrag worden de
show aan de theaters verkocht.
Gaat het slecht met de kaartver
koop, dan is dat ongunstig voor de
grotere theaters. Maar wordt er
winst gemaakt, dan krijgen die ook
eerder hun geld uit de produktie te
rug. Om de prijs per stoel te druk
ken, is ook een kleine overheids
subsidie en 250.000 gulden aan
sponsorgelden in het fonds gestort.
Daarmee is de show betaalbaar en
dus te zien in schouwburgen voor
wie 'Cabaret' anders door de te klei
ne zaalomvang te duur zou zijn.
Toch is de show slechts in twintig
theaters te zien. Maar dat zijn dan
wel de podia, die volgens Van den
Ende groot genoeg zijn om de com
plete produktie te herbergen. Dus
geen kleiner opgezette voorstelin
gen in de kleine zalen. Dat de show
daardoor minder reist, komt de
kwaliteit van de show alleen maar
ten goede, aldus Van den Ende.
Snufjes
Als de show eenmaal ergens een
week staat, kan de techniek ook
zonder te veel storingen werken en
in deze voorstelling met zoveel
nieuwe snufjes is dat bijna een voor
waarde.
Het ingewikkelder worden van
de voorstellingen maakt het vol
gens Van den Ende alleen maar des
De 'cast' van 'Cabaret' met o.a. Guus Verstraete sr. en Lia Dorana (links hurkendAlexandra van Marken en
Willem Nijholt (tweede en derde van rechts vooraan). (foto anp)
t/m 17 maart; Tiel 27 t/m 31 maart;
Rotterdam (Luxor) 10 april /m 6
mei en Utrecht 15 t/m 19 mei.
Acteur-zanger Willem Nijholt bij een affiche van de musical 'Cabaret',
i hij de rol van ceremoniemeester zal spelen.
(foto ANP)
Speellijst
Amsterdam, Carré, 8 t/m 15 sep
tember try outs, 16 september
perspremiere, daarna t/m 29 okto
ber; Arnhem 1 t/m 5 november;
Leeuwarden 7 t/m 11 november;
Eindhoven 14 t/m 18 november;
Leiden 21 t/m 25 november; Den
'Haag (Congresgebouw) 19 decem
ber t/m 14 januari; Hoorn 23 t/m 27
januari; Bussum 30 januari t/m 3
februari; Heerlen 6 t/m 10 februa
ri; Alkmaar 13 t/m 17 februari;
Groningen 20 t/m 24 februari;
Venlo 6 t/m 10 maart; Enschede 13
te noodzakelijker dat er spoedig een
vast musicaltheater in de hoofdstad
komt. Wat hem betreft blijft dat nog
steeds de plaats van de oude Heine-
kenbrouwerij. „'Les Misérables'
staat al twee jaar lang in Tel Aviv,
dus waarom zou zo'n serie in Neder
land niet kunnen?"
Van den Ende, die ook de produk-
teleiding heeft van TV 10, ontkende
dat 'Cabaret' tezijnertijd ook door
zijn station zal worden uitgezonden.
„We beschikken niet over de televi
sierechten en er is ook geen enkele
kans op dat 'Cabaret' ooit op televi
sie komt. Al zal ik niet nalaten het
nodige aan de promotie te doen."
Van den Ende, die ook de produkte-
leiding heeft van TV 10, ontkende
dat 'Cabaret' tezijnertijd ook door
zijn station zal worden uitgezonden.
„We beschikken niet over de televi
sierechten en er is ook geen enkele
kans op dat 'Cabaret' ooit op televi
sie komt. Al zal ik niet nalaten het
nodige aan de promotie te doen."
