Luchtbrug
hartoperatie
voorbereid
Nader onderzoek Halcion voortzetting slepend juridisch gevecht
Geloof en ongeloof van deskundigen in
geruchtmakende Maurikse incestzaak
'Botssimulator kan
nekletsel opleveren'
Drukte levert weinig problemen op
Afrekening in Nijmeegse
onderwereld op terras
MAANDAG 31 JULI 1989
BINNENLAND
PAGINA 3
Stichting hartpatiënten gaat door
ROERMOND/DEN HAAG (ANP/GPD) - De Stichting Ne
derlandse Hartpatiënten in Roermond gaat door met de
voorbereidingen voor een luchtbrug naar het buitenland,
ook al heeft de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen
(VNZ) het afgelopen weekeinde laten weten dat daarvoor
geen reden is.
De gegevens van verontruste pa
tiënten en de mening van de Leidse
chirurg Huysmans geven de stich
ting de stellige overtuiging dat de
werkelijke cijfers van de wachttij
den niet overeenkomen met de door
de VNZ genoemde cijfers. De stich
ting wijst erop dat volgens Huys
mans in zijn ziekenhuis een grote
groep spoedpatiënten langer dan
een jaar op een wachtlijst staat. En
Huysmans zegt geen reden te heb
ben om aan te nemen dat het bij an
dere hartcentra anders zou zijn.
De stichting noemt het 'uitermate
triest dat in een zo geciviliseerd
land als het onze, met een uitermate
hoog niveau in de gezondheidszorg
deze toestanden van wachttijden
nog kunnen voorkomen'. Volgens
voorzitter Van O verveld wil zijn or
ganisatie eind augustus/begin sep
tember de eerste hartpatiënten
overvliegen. Kontakten zijn gelegd
met het St.Anthony's Hospital in
Londen en het St.Jansziekenhuis in
Brugge. In het eerste werden vroe
ger al zo'n honderd Nederlandse pa
tiënten geholpen, in het tweede zijn
tot dusver af en toe patiënten uit
Zeeland geopereerd.
„Liever gaan we niet weer lucht
bruggen opzetten", aldus Van Over-
veld uit Roermond. „We hopen dat
het niet nodig is, maar we vrezen
dat het niet anders zal kunnen. Ten
zij de overheid ingrijpt en zorgt dat
de operatiecapaciteit snel wordt uit-
Gestoorde misdadigers in gewone
inrichtingen door plaatsgebrek
DEN HAAG (GPD) - Er is een nij
pend tekort aan plaatsen waar psy
chiatrische criminelen kunnen wor
den behandeld. Psychisch gestoor
de misdadigers worden op dit mo
ment noodgedwongen opgevangen
in normale psychiatrische klinie
ken, maar die hanteren zelf al
wachtlijsten.
„Deze situatie is niet te verdedi
gen", aldus medisch directeur Dale-
wijk van 'Zon en Schild' in Amers
foort gisteren voor de radio. Hij
wees erop dat het personeel van de
gewone inrichtingen niet getraind
is in de omgang met criminelen, die
soms zeer gevaarlijk zijn en daar
door een risico betekenen voor hun
medepatiënten.
Dalewijk wees erop dat de inrich
tingen ook niet in staat zijn de ge
vangenen die behandeling te geven
die ze nodig hebben. Het gebeurt
geregeld dat patiënten apart wor
den opgesloten om de veiligheid
van de andere patiënten te waarbor
gen. De directeur wees erop dat iso
latie-periodes daardoor nog wel
eens langer duren dan in het belang
is van de betrokken patiënt zelf.
De oplossing voor het probleem
is volgens Dalewijk dat criminelen
voortaan ook in de gevangenissen
ARNHEM/MAURIK - Het ge
rechtshof in Arnhem behandelt
donderdag en vrijdag in hoger be
roep de zaak tegen twee broers, die
ervan worden verdacht gedurende
een lange reeks van jaren hun zusje
Marianne uit Maurik op beestachti
ge wijze seksueel te hebben mis
bruikt. In eerste instantie zijn bei
den door de Arnhemse rechtbank,
na een eis van twaalf jaar, veroor
deeld tot vijf jaar gevangenisstraf.
Bij de behandeling in hoger beroep
heeft de verdediging een aantal ge
tuigen uit de toenmalige onmiddel
lijke leefsfeer van het slachtoffer la
ten opgeroepen. Onder hen bevin
den zich haar vader en moeder, haar
oudste broer en drie van haar zus
jes
door
Rob Hirdes
Ook zijn opgeroepen twee getuigen-
deskundigen, die ernstig twijfelen
aan de bevindingen van de seksuo-
loog Frenken. De hoogleraar onder
zocht in opdracht van de justitie de
verklaringen van het slachtoffer.
Hij kwam tot de conclusie, dat me
de gezien de gedetailleerdheid,
daaraan niet mag worden getwij
feld. Maar strafpleiter Bovens uit
Utrecht, die als raadsman van de
twee terechtstaande broers op
treedt, meent dat de geloofwaardig
heid van het slachtoffer ernstig in
het geding is.
Gedurende vijftien jaar is de nu
22-jarige Marianne volgens haar
verklaringen door tenminste elf fa
milieleden, vrienden en een buur
man seksueel misbruikt. Dat ge
beurde in slaapkamers, woonka
mers, keukens, schuurtjes, in het
toilet, in het bos, in de koeiepstal en
op de hooizolder van de ouderlijke
boerderij in het Betuwse Maurik en
in het ziekenhuis, waar ze werkte.
De aard van het seksueel misbruik
varieerde van masturbatie, stimula-
Terugwerpen
Volgens Bovens wekt de zeer lange
periode, waarin dit seksuele mis
bruik zou hebben plaats gehad, de
diversiteit en brutaliteit ervan als
mede het grote aantal betrokkenen
ongeloof op. Bovendien vraagt hij
zich af in hoeverre kan worden ge
sproken van verklaringen van het
slachtoffer.
Tijdens de langdurige verhoren
heeft ze namelijk alleen maar kun
nen knikken of schudden op haar
voorgelegde omlijnde, open vragen.
Dat gebeurde zowel bij de politie als
bij de rechter-commissaris. Fren
ken noemt het onvermogen te kun
nen spreken over de gebeurtenis
sen een bekend beeld bij ernstige
incest-slachtoffers. „Zoiets zie je
ook bij ernstig getraumatiseerde
oorlogsslachtoffers. Ook die heb
ben moeite dingen bij de naam te
noemen uit angst te worden terug
geworpen op het verleden".
Volgens Frenken mag het niet zo
zijn. dat plegers van incest vrij uit
gaan. omdat de verklaringen van
het slachtoffer op een andere ma
nier tot stand komen dan verklarin
gen in andere misdrijfzaken. Juris
ten erkennen dit soort verklaringen
veelal niet als bewijs. De hoogleraar
vindt echter, dat in dit soort zaken
andere normen moeten worden ge
hanteerd.
Op basis van gedragsstudies van
ernstige incest-slachtoffers en na
bestudering van de wijze waarop
het Maurikse incest-slachtoffer is
gehoord, komt Frenken tot de con
clusie, dat niet mag worden getwij
feld aan de verklaringen van Mari
anne. Zijn conclusie wordt echter
uit wetenschappelijke hoek aange
vochten. Zowel de Leidse hoogle
raar Wagenaar van de vakgroep psy
chologie als hoogleraar psychono
mie Vroon van de universiteit van
Utrecht komen de door Frenken ge
stelde criteria 'als hachelijk voor'.
Zij houden vooralsnog de moge
lijkheid open, dat het slachtoffer ge
wild of ongewild feiten en gebeurte
nissen door elkaar haalt. Ook komt
het bij ernstige depressies voor, zo
leert de geheugenspychiatrie, dat
het verleden negatief wordt geïnte-
preteerd.
De rijkspolitie hield indertijd ne
gen verdachten aan in de Maurikse
zaak, onder wie de vader van het
slachtoffer. Slechts in vier gevallen
kwam het tot strafvervolging. Naast
de door de Arnhemse rechtbank
veroordeelde twee broers werden
ook een zwakbegaafde oom en een
buurman veroordeeld tot één res
pectievelijk drie jaar. Tegen beiden
was zes jaar geëist. Ook de buurman
is tegen dat vonnis in beroep ge
gaan. De behandeling van die ap
pèlzaak volgt op die van de beide
broers.
gebreid. Het is nu voldoende duide
lijk dat de hartchirurgische centra
het niet aan kunnen, door welke
oorzaken dan ook".
In april kwamen de eerste signa
len toen de Eindhovense hartchi
rurg Bredee een verontrustende
stijging van de wachttijden meldde.
Als een van de redenen gaf hij aan
dat steeds meer ouderen worden ge
opereerd. Verder speelt een rol dat
het aantal patiënten met een tweede
operatie vorig jaar 7,5 procent van
het totaal) stijgt. Ongeveer tegelij
kertijd maakte ook de Nederlandse
Hartstichting melding van lange
wachttijden. Dit bleek haar uit
klachten van patiënten.
De samenwerkende hartpatiën
tenverenigingen hebben enkele we
ken geleden al een beroep gedaan
op overheid en verzekeraars meer
geld beschikbaar te stellen voor
operaties. De SNH wendde zich
woensdag direct tot de Zieken
fondsraad. Volgens de stichting zou
uit juridische uitspraken blijken
dat maximaal een wachttijd van vijf
maanden is toegestaan. Maar bij de
Ziekenfondsraad is men de mening
dat dit geen beleidslijn kan zijn. De
mening is gebaseerd op uitspraken
van Raden van Beroep, maar die be
treffen altijd individuele zaken.
„Daaraan kan niet zonder meer al
gemene geldigheid worden ont
leend. Bovendien is het zieken
fonds in een van deze gevallen te
gen dë uitspraak in beroep
Door de weersomslag zaten de overdekte terrasjes in het Zeeuwse Renesse in minder dan geen tijd vol. Over be
langstelling hadden de horeca-ondernemers toch al niet te klagen, want Zeeland zat dit weekeinde weer overvol.
(foto ANP)
Verontreinigd
De Tongerensebeek bij Epe blijkt
ernstig verontreinigd met petra-
chlooretheen (per), dat volgens de
Epese wethouder van milieu Prins
afleomstig is van een chemische
wasserij in de buurt. Al eerder was
duidelijk geworden dat de bodem
in de omgeving van de chemische
wasserij ernstig vervuild is. Toen de
wasserij onlangs een hoeveelheid
per op het riool loosde, besloot het
zuiveringsschap ook de beek te on
derzoeken.
Dronken
Voorbijgangers hebben gistermid
dag in Papendrecht een 26-jarige
dronken automobilist het leven ge
red, «ïadat hij met zijn auto in een
sloot was gereden. Vijf voorbijgan
gers sprongen direct na het ongeluk
de modderige'sloot in en hielden de
bestuurder het hoofd boven water.
Een van hen sneed de autogordel
door. Volgens de Papendrechtse
politie moet de man de macht over
het stuur hebben verloren.
Geschorst
Een 36-jarige hoofdagent van de ge
meentepolitie in Soest is geschorst.
De man wordt ervan verdacht geld
en goederen te hebben aangeno
men. De rijksrecherche onderzoekt
de zaak.
Steekpartij
Een 20-jarige inwoner van Culem-
borg is zaterdagnacht levensgevaar
lijk gewond geraakt bij een steek
partij tussen twee groepen disco
gangers in Beneden Leeuwen. Hij
werd in zijn hart gestoken en ver
keert in levensgevaar. Gisteren
hield de politie de vermoedelijke
dader aan, een 18-jarige inwoner
van Tiel. Hij kwam aangifte doen
van diefstal van zijn fiets, die eerder
gevonden was op de plaats van het
misdrijf.
psychiatrisch kunnen worden be
handeld en daarnaast het aantal
psychiatrische ziekenhuizen dat ge
schikt is voor het opvangen van tbs-
patiënten wordt uitgebreid.
Dalewijk wees erop dat de psy
chiatrische inrichtingen in ons land
het ook zonder deze extra belasting
al moeilijk genoeg hebben. De be
zuinigingen op de medische voor
zieningen drukken zwaar en boven
dien zijn er ook zonder de toe
stroom van veroordeelden al wacht
lijsten.
Het ministerie van justitie erkent
het probleem. Volgens woordvoer
ster Faber is op dit moment niet te
zeggen wanneer het wordt opgelost.
Pas na de verkiezingen, tijdens de
kabinetsformatie kunnen daar af
spraken over worden gemaakt, zo
stelde zij.
Shell-slangen
doorgesneden
ROTTERDAM (ANP) - Onbeken
den hebben in de nacht van donder
dag op vrijdag bij een Shell-benzi-
nestation op de Vaanweg in Rotter
dam brandstofslangen doorgesne
den en enkele vulpistolen ont
vreemd. In een ondergrondse tank
werd bovendien vermoedelijk sui
kerwater gegoten, waardoor 14.000
liter benzine onbruikbaar raakte, zo
heëft de Rotterdamse politie giste
ren meegedeeld.
In een anonieme brief die dit
weekeinde op het hoofdkantoor
van het Algemeen Nederlands Pers
bureau in Den Haag werd bezorgd,
zeggen anti-apartheidsactivistes
verantwoordelijk te zijn. Hun actie
was gericht tegen de aanwezigheid
van Shell in Zuidafrika, zo blijkt uit
de brief. De schade bedraagt enkele
tienduizenden guldens.
DEN HAAG (ANP) - Het vakantie
verkeer heeft op de Nederlandse
wegen het afgelopen weekeinde
nauwelijks problemen opgeleverd.
Zaterdag waren er bij Eindhoven en
Weert op de autoweg files naar het
zuiden, maar die werden deels ver
oorzaakt door wegwerkzaamheden.
Opnieuw is er het afgelopen
weekeinde sprake van topdrukte
geweest in Zeeland. Vooral zater
dag was het verschrikkelijk druk en
zaten alle accommodaties nagenoeg
vol. Diverse kustgemeenten heb
ben hun noodterreinen openge
steld. De uittocht kwam zondag al
vroeg op gang. Volgens de VW niet
zozeer als gevolg van het slechte
weer, maar omdat veel mensen voor
een korte vakantie naar Zeeland
zijn gekomen. „Ze blijven maar een
paar dagen, hierdoor komen er bij
na dagelijks plaatsen vrij".
De rijkspolitie Schouwen-Duive-
land heeft dit weekeinde aan aantal
zwartkampeerders op de Grevelin-
gendam en de Kop van Schouwen
weggestuurd.
Door het registratie-
informatiepunt dat onlangs door de
gemeente Westerschouwen is inge
steld, heeft de politie inzicht in vrij
gekomen plaatsen, zodat de illegale
recreanten konden worden door-
HILVERSUM (ANP) - De ortho
pedisch chirurg Van Lingen raadt
het gebruik van een bots-simulator
af. De gevolgen zeker voor iemand
met een niet al te sterke nek kunnen
volgens hem ernstig zijn, zei hij gis
teren voor de televisie.
Met de bots-simulator wil de Ver
eniging Veilig Verkeer Nederland
het dragen van autogordels bevor
deren. De simulator, een soort kar
retje dat op een hellingbaan met een
snelheid van negen kilometer
abrupt tot stilstand komt, moet dui
delijk maken welke hevige uitwer
king zo'n kleine frontale botsing al
heeft. Het ding is een veel gevraagd
attribuut op kermissen en jaar
markten en ook politiekorpsen be
dienen zich ervan bij verkeerscon
troles op het dragen van de gordel.
Iemand die zonder gordel rijdt, kan
kiezen tussen een bekeuring of een
ritje op de simulator.
Volgens Van Lingen kan door het
vrij sterke voorover knikken van
het hoofd door de botsing schade
optreden aan de halswervelkolom.
Vooral bij mensen met een niet te
sterke nek kan dat de druppel zijn
die de emmer doet overlopen, aldus
Van Lingen.
Directeur Gribnau van WN wees
erop dat zijn organisatie in het ver
leden geen aanwijzing heeft gehad
dat er op vrij grote schaal schadelij
ke gevolgen kunnen optreden bij
gebruik van de bots-simulator.
„Ook vanuit Duitsland, Oostenrijk
en België hebben we nooit zulke ge
luiden gehoord". WN is dan ook
niet van plan de twee botssimulato-
ren buiten gebruik te stellen. Bin
nenkort ontvangt WN van het
TNO een rapport over de veilig
heidsaspecten van de simulator.
WN heeft hierover enige weken
geleden aan TNO om advies ge
vraagd. Volgens een woordvoerder
van WN zal aan gebruikers van de
simulator voortaan ook nadrukke
lijker worden gevraagd of zij last
van nek of rug hebben.
WN heeft het botskarretje al eni
ge jaren in gebruik. Duizenden
mensen hebben er al op gezeten.
WN noemt het risico verwaarloos
baar klein. Het aantal klachten was
tot voor kort nihil, Toch gaat WN
vanaf nu deelnemers vragen of zij
last hebben van een zwakke nek of
rug. Als mensen daarvoor aanwij
zingen hebben, wordt hen de rit op
het karretje afgeraden.
Gist-brocades
DELFT (ANP) - Het lid van de
raad van bestuur Scheffer (41) volgt
op 1 augustus de afgetreden voorzit
ter Bresser bij Gist-Brocades op, die
vorige week aftrad wegens onenig
heid met zijn medebestuursleden
Scheffer en Strijkert over het plan
voor overneming van de farmaceu
tische onderneming ACF. De fusie
ketste af en Bresser verbond daar
de consequentie van zijn vertrek
Taxichauffeur in Amsterdam zwaargewond na steekpartij
AMSTERDAM (ANP) - Een 59-ja-
rige Amsterdamse taxichauffeur is
gistermorgen vroeg zeer ernstig ge
wond geraakt bij een steekpartij in
zijn taxi. Rond 03.30 wilde de chauf
feur in Amsterdam-zuidoost twee
mannen en een vrouw, die op het
Rembrandtplein waren ingestapt,
uit zijn wagen zetten omdat hij
dacht dat er achter in zijn auto hasj
werd gerookt. Die staken daarop de
chauffeur in de arm en eisten geld
van hem.
De chauffeur gaf daarop een paar
tientjes aan zijn passagiers en zette
tegelijkertijd het alarm in werking.
De passagiers hadden dit in de ga
ten, waarop de chauffeur bij de nek
werd gegrepen. Daarna is er vele
malen met een mes op hem ingesto
ken. Ondanks zijn verwondingen
slaagde de chauffeur er nog in rich
ting ziekenhuis AMC te rijden, On
derweg is hij opgevangen door te
hulp geschoten collega's. De drie in
zittenden zijn nog voortvluchtig.
NIJMEGEN (GPD) - Zichtbaar
voor tientallen terrasbezoekers
heeft een 31-jarige Nijmegenaar za
terdagmiddag een 23-jarige stadge
noot met meerdere schoten om het
leven gebracht. Dit gebeurde aan de
Waalkade ter hoogte van de terras
sen van Vivaldi's en Kandinski's.
De man kon kort daarna door de po
litie in café Vivaldi's worden aange-'
houden.
Volgens de politie gaat het hier
om een afrekening onder zware cri
minelen. De twee Nijmegenaren
hadden kennelijk een afspraak met
elkaar. Kort voor de moord liepen
ze volgens ooggetuigen pratend
langs de Waalkade. Niet ver van het
druk bezochte terras duwde de 31-
jarige de 23-jarige op de grond, pak
te een revolver en vuurde op korte
afstand een aantal keren in de borst
en buikstreek van de man. Een aan
tal terrasbezoekers dachten kenne
lijk dat het hier om een theatéract
ging en begonnen luid te applaudi-
Direct na zijn daad ging de dader,
uiterlijk rustig, café Vivaldi's bin
nen. Hier bestelde hij een glas cola,
gaf het moordwapen aan een ser
veerster en zei net een man te heb
ben doodgeschoten. Ook vroeg hij
de serveerster de politie te bellen.
Het zwaar gewonde slachtoffer
werd ondertussen door een op het
terras aanwezige arts in een stabiele
zijligging gebracht. Hierbij werd
ook bij de 23-jarige Nijmegenaar
een pistool in de broekband aange
troffen. Dit is daarop door omstan
ders weggenomen en later aan de
politie gegeven. De man is korte tijd
daarna in het ziekenhuis aan zijn
verwondingen overleden.
De beide mannen zijn bekenden
van de politie. Zij zijn al eerder ver
oordeeld wegens overtreding van
de vuurwapenwet. De politie zei op
dit moment niet te verwachten dat
er nog verdere aanhoudingen in de
ze zaak zullen volgen. „Het lijkt
vooralsnog een zaak tussen deze
twee mannen te zijn geweest", al
dus de politie.
Onwerkelijk
De criminele afrekening is aan de
bezoekers van Vivaldi's en
Kandinski's in een flits voorbijge
gaan. Door de uiterst koele wijze
waarop de moord is gepleegd, was
het volgens de eigenaar van Vival
di's voor de meeste bezoekers alle
maal wat onwerkelijk. „Een paar
mensen zijn opgestapt en anderen
zijn gewoon blijven zitten. Het is
hier allemaal eigenlijk gewoon
doorgegaan", legt hij uit.
Dat bleek zelfs te gelden voor de
serveerster die het moordwapen
aangereikt kreeg. Zij heeft volgens
de eigenaar ook gewoon gedaan wat
haar gevraagd werd. „Heel rustig.
Daarna heeft ze ook gewoon door
gewerkt. En vandaag heeft ze vrij,
maar dat was ook zo ingeroosterd.
Het ging allemaal heel snel en er is
verder ook niet zoveel over te zeg
gen".
DEN HAAG - De uitspraak van de Hoge
Raad in de Halcion-affaire betekent dat
een interessant juridisch gevecht wordt
voortgezet. Drie deskundigen moeten zich
buigen over tal van vragen, die te maken
hebben met verantwoordelijkheid, zorg
vuldigheid en produktaansprakelijkheid.
De gewone patiënt komt echter zo langza
merhand met de vraag te zitten of dit slaap
middel indertijd niet te vroeg en in te ster
ke dosering is toegelaten en hoe dat kon.
door
Kees Cornelisse
Dat is uiteraard napraten, maar de wer
kelijkheid is dat we met de kennis van nu
kijken naar wat toen is gebeurd. 'Toen' is
tien jaar geleden en het middel was 12 jaar
geleden al in ons land voorhanden. Na het
verbod van 1980 is de introductie voortge
gaan; ook in de (toch zeer belangrijke,
want kritische) Verenigde Staten. Feit is
wel dat de sterke doseringen één milli
gram en een halve milligram) van toen niet
meer bestaan.
Overal ter wereld, aldus fabrikant Upjohn,
is Halcion alleen verkrijgbaar met een
sterkte van 0,25 milligram. Dat betekent
een toch aanzienlijk lagere werking van de
stof triazolam, die voor de gewenste actie
moet zorgen. Dit is een zogeheten benzo
diazepine. een op zich giftige stof, waar
mee zorgvuldig moet worden omgespron
gen. Grondstof voor zogeheten tranquili
zers, waarmee immers angst, spanning,
onrust kan worden bestreden.
Men geeft nu wel toe dat de benzodiaze
pines niet ongevaarlijk zijn, zoals ooit ge
dacht. Misschien zijn te veel en te lang te
hoge doseringen gegeven, weet Upjohn te
melden. Argument voor verlaging van de
sterkte is vermijden van misbruik. De stel
regel: geen werking zonder bijwerking is
hier dus ook gewoon van toepassing.
Maar inmiddels is Halcion volgens we
tenschappers een zeer sterk slaapmiddel.
In een dosering van één milligram is het te
vergelijken met vier tabletten van het (veel
gebruikte) Mogadon. Uit het feit dat deze
sterkte in 1980 (na het verbod in Neder
land) uit de handel is genomen kan men af
leiden dat Upjohn is geschrokken. De in
dustrie erkende ook ermee bekend te zijn
dat ernstige bijwerkingen mogelijk waren.
Deskundigen
De Hoge Raad heeft overigens een stap ge-
die juridisch als normaal wordt be
schouwd: de zaak moet terug naar het ge
rechtshof, dat ook al nader onderzoek wil
de. De producent heeft dit onderzoek en
kele jaren tegen gehouden. Nu moef Up
john alle gegevens overleggen aan drie on
partijdige hoogleraren: een farmacoloog,
een psychiater en een specialist in de huis
artsgeneeskunde. Ook de patiëntengroep
moet uiteraard haar materiaal overleggen.
Zowel Upjohn als de voor recht strijden
de (ex)-patienten dienen voordrachten te
doen. Het hof moet dan kijken of het om
werkelijk objectieve deskundigen gaat. Ze
mogen in ieder geen bindingen ^hebben
met de farmaceutische industrie. Deze
mensen zijn in ons land heus wel te vin
den. Men schat dat de drie wijzen één tot
twee jaar nodig zullen hebben voor hun
onderzoek. Hun rapport komt dan weer op
de rol van het hof in Arnhem.
Van belang is nu dat de Hoge Raad het
juist vindt dat het hof de EG-richtlijn voor
produktaansprakelijkheid wil toepassen.
Het hoogste rechtscollege staat achter de
definitie dat een geneesmiddel gebrekkig
is 'wanneer het niet de veiligheid biedt die
de gebruiker/consument gerechtigd is te
verwachten, alle omstandigheden in aan
merking genomen'. Een kernpunt straks
voor het oordeel of Upjohn schadevergoe
ding zal moeten geven.
Upjohn blijft betwisten dat de ernstige
nevenverschijnselen bij patiëntenuitslui
tend aan het gebruik van Halcion te wijten
zijn. De vraag zal naar voren worden ge
bracht of de gebruikers ook andere ge
neesmiddelen gebruikten. De stand der
wetenschap is nu verder op het gebied van
de zogeheten interacties. Duidelijk is al
lang dat dergelijke middelen niet samen
met (of na) alcohol moeten worden geslikt.
Vragen
De drie deskundigen krijgen in ieder geval
deze zes vragen voor zich: (1) Waarom, in
welke sterkten en doses en gedurende wel
ke tijdsduur werd Halcion voorgeschre
ven, (2) Zijn de artsen bij het voorschrijven
van Halcion afgeweken van de in de intro
ductiefolder en bijsluiter door de produ
cent/importeur van Halcion gegeven richt
lijnen en zo ja waarom?, (3) Heeft de pa
tiënt aan de behandelende arts bijwerkin
gen gemeld? Zo ja, hoe luidde het advies
van de arts daarop?, (4) Welke bijwerkin
gen (aard, duur, ernst) heeft de patiënt on
dervonden?, (5) Hoe luidt uw oordeel be
treffende de vraag of aannemelijk is dat de
verschijnselen verorzaakt zijn door het ge
bruiken van Halcion?, (6) Vallen deze ver
schijnselen wel of niet binnen destijds al
gemeen aanvaarde grenzen voor bijwer
kingen van een slaapmiddel als Halcion?
Mede aan de hand van de antwoorden
lijkt het aannemelijk dat het hof zich gaat
uitspreken over de mate van aansprake
lijkheid van deze geneesmiddelenprodu
cent. Heeft Upjohn voldoende zorgvuldig
heid betracht bij introductie van Halcion
en informatie daarover? Maar ook zal wel
licht de verantwoordelijkheid van artsen
worden onderstreept. Al met al worden
misschien grenzen afgebakend voor de
veiligheid van geneesmiddelen.
Halcion, zo brengt de fabrikant naar vo
ren, heeft als een sterk punt dat het zoge
heten kater-effect van de volgende morgen
wordt voorkomen. Dus zonder wisselwer
king met zogeheten metabolieten, chemi
sche stoffen die bij de stofwisseling wor
den gevormd, mede waardoor het functio
neren van de gebruikers op die volgende
dag nadelig kan worden beïnvloed. De ex-
gebruikers, die de zaak hebben aange
spannen, zullen nog enige tijd met hun ei
gen kater moeten wachten op het oordeel.
