'Het zaad kruipt waar het niet gaan kan'
Woonvormen in 21ste eeuw letterlijk op de helling
Bittertje
Feminisme
NACHTFILMS, OF: EEN BLINDE IN DE VIDEOTHEEK
MAANDAG 31 JULI 1989
PAGINA 15
Onverwachte zwangerschappen blijven onverklaarbaar:
Jaarlijks komen er in alle
ziekenhuizen van
Nederland veel
onverwachte
zwangerschappen voor.
Het gaat hier om de groep
vrouwen die eigenlijk
geen kinderen kon
krijgen. Zo brengt een
vrouw zonder
baarmoeder toch een
gezonde baby ter wereld.
Voor het meisje dat
iedere avond de pil slikt
en toch in verwachting
raakt, is de
zwangerschap
onverwacht én
ongewenst. De medische
wetenschap spreekt in
beide gevallen nog steeds
van een 'onbegrepen
zwangerschap'. Christina
Vermeulen-Meiners,
gynaecologe en
secretaris van de
Nederlandse Vereniging
voor Obstetrie
(verloskunde) en
Gynaecologie zegt het in
haar eigen woorden:
"Het zaad kruipt waar
het niet gaan kan".
Door
Carine Neefjes
Ze huilde. Moniek (24) wilde
helemaal geen kind. Ze had zo
graag gevangenisbewaakster
willen worden. Nu moest ze
op haar kind passen. Het was
oneerlijk. Iedere avond had ze
trouw de pil geslikt en nu
bleek ze in verwachting te
zijn. Het was de schuld van
die stomme huisarts.
Moniek: "Het was april vo
rig jaar. Ik had steeds zo'n
naar gevoel in m'n buik. Het
leek alsof alles overhoop lag
van binnen. De huisarts zei
dat ik iets aan mijn endeldarm
had. Eigenlijk geloofde ik
hem toen al niet. Ik had het
gevoel dat ik in verwachting
was. Maar ik sprak dat niet
uit. Ik wilde geen kind."
"Volgens de dokter was het
onmogelijk dat ik in verwach
ting zou zijn. Hij wilde geen
inwendig onderzoek doen. Hij
luisterde even aan mijn buik
en ik kon weer gaan. En zo
ging ik eigenlijk iedere keer
weer opgelucht weg, want ik
wilde geen kind."
"Na vier maanden was ik
nog steeds niet ongesteld. Ik
wilde mezelf met langer voor
de gek houden en ben naar
het ziekenhuis gegaan. De gy
naecoloog vertelde me dat ik
al zestien weken zwanger
"Ik vond het vreselijk. Ik
kon het niet meer weghalen,
ik moest het kind houden.
Mijn vriend en ik hebben ont
zettend gehuild. We waren
nog zo jong... We wilden wel
kinderen, maar niet op deze
manier."
Niet direct
De onverwachte zwanger
schap is in dit geval de schuld
van de huisarts. Het. Neder
lands Huisartsen Genoot
schap (NHG) in Utrecht er
kent dat - zelden weliswaar -
huisartsen" fouten maken bij
de diagnose of iemand wel of
niet zwanger is. Volgens de
vereniging is het voor een
huisarts soms moeilijk na te
gaan waarom een vrouw niet
meer menstrueert. De een is
gestopt met de pil waardoor
de ongesteldheid langer uit
blijft. De ander heeft iets aan
haar hypofyse (hersenaan-
hangsel) die onder goede om
standigheden hormonen afge
eft die menstruatie stimule
ren. Als ze niet weten wat er
aan de hand is, sturen ze de
patiënt door naar de gynaeco
loog. Die beschikken immers
over betere apparatuur.
Ook op de afdeling gynae
cologie wordt bij het uitblij
ven van de menstruatie, niet
altijd direct ingegrepen.
Christina Vermeulen-Mei
ners, gynaecologe en secreta
ris van de Nederlandse Vere
niging voor Obstetrie en Gy
naecologie: "Soms komen
moeder en dochter samen.
Het meisje wordt niet meer
ongesteld en ik moet verkla
ren waarom. Ik vraag of ze een
vriend heeft en ze antwoordt
'nee'. Ik heb dan geen zin om
een meisje van 15 onnodig te
ontmaagden. Als de patiënt
later alleen terugkomt, be
kent ze dat ze wel met een jon
gen naar bed is geweest, maar
haar moeder mocht het niet
weten. Jonge meisjes hebben
niet direct vertrouwen in een
dokter. In zo'n geval is het
moeilijk om tijdig de eventue
le zwangerschap te signale-
De pil
Ook blijkt dat de pil, één van
de betrouwbaarste voorbe
hoedsmiddelen, een zwanger
schap niet altijd uitsluit. Een
goede pil voorkomt een ei
sprong, zorgt ervoor dat het
baarmoederslijmvlies geen
nestje maakt en dat tijdens de
vruchtbare dagen de slijm-
prop uit de baarmoedermond
taai blijft, zodat de zaadcel
niet binnen kan dringen.
De werking van de pil kan
uitblijven, als de patiënt ook
nog andere medicijnen slikt.
Vermeulen-Meiners: "Dit
heeft te maken met een om
zetting in de lever. Zodra e
huisarts medicijnen geeft
zijn vrouwelijke patiënt is hij
verplicht om te vragen of de
vrouw de pil slikt en wat voor
een. Als dat een lichte pil is,
kan hij beter een zwaardere
pil aan zijn patiënt geven. Het
probleem is dat de huisarts
niet altijd direct aan de anti
conceptie denkt als hij zich
met darmklachten bezig
houdt."
Ook sterilisatie, een rigou
reuze vorm van anti-concep
tie, is niet altijd veilig. Bij een
vrouw die zich laat sterilise-
ren, wordt een stukje uit de
eileider weggehaald, zodat
het zaadje het eitje niet meer
kan bevruchten. Soms plaatst
de gynaecoloog een ringetje
in de eileider ("we leggen er
een knoop in") zodat bevruch
ting onmogelijk wordt.
Bewust gekozen
Gynaecoloog Vermeulen-
Meiners heeft het in haar
praktijk meegemaakt dat ge
steriliseerde vrouwen toch
zwanger werden. "Dat is heel
vervelend. Deze groep vrou
wen heeft er bewust voor ge
kozen om geen kinderen te
nemen. De reacties zijn heel
verschillend. Sommigen zijn
razend en laten het kind direct
aborteren. Een ander accep
teert de zwangerschap, maar
dan blijkt het na drie maan
den een miskraam te zijn. Dan
springt ze alsnog uit haar vel,
omdat ze zich nu had inge
steld op het krijgen van een
kind."
De gynaecologe kan een
dergelijke onverwachte zwan
gerschap niet helemaal ver
klaren. "Het enige wat ik kan
zeggen is dat de natuur zich
herstelt. De gebroken stuk
ken eileider proberen weer
aan elkaar te groeien. Je kunt
het vergelijken met een wond
je op de huid, ook dat groeit
weer dicht. De medische we
tenschap heeft nog geen vorm
van anti-conceptie ontdekt
die voor 100 procent veilig is.
Dat zal ons deze eeuw ook niet
meer lukken. Het is een inge
wikkelde materie.!'
Wonder
Vrouwen voor wie het aan
vankelijk onmogelijk leek om
kinderen te krijgen, zijn vaak
dolgelukkig met een onver
wachte zwangerschap.
Meestal wordt bij deze groep
'kinderlozen' een verkleving
in de eileider geconstateerd,
waardoor het zaadje het eitje
moeilijk kan bevruchten. Ook
vrouwen die lijden aan het
Dr. Christina Vermeulen-Meinders:"Jonge meisjes hebben niet direct vertrouwen i
In zo'n geval is het moeilijk om tijdig de enventuele zwangerschap te signaleren.
syndroom van 'Turner', zijn
vaak onvruchtbaar. Zij mis
sen een x-chromosoom waar
door de eierstokken geen ei
tjes laten springen.
Anita van Haperen (30) uit
Amsterdam lijdt aan een an
dere belemmerende kwaal:
endometriose. Dit is het pro
ces waarbij het baarmoe
derslijmvlies zich verwijdert
uit de binnenkant van de
baarmoeder en zich bijvoor
beeld nestelt in de spierwand
van de baarmoeder of op de
eierstok. Doordat het baar
moederslijmvlies zich ver
plaatst kan ook de eileider
verstopt raken, waardoor het
vrijgekomen eitje niet meer
bevrucht kan worden.
Normaal gesproken is het
heel moeilijk om lijdend aan
endometriose een kind te ba
ren. De kwaal duurt de gehele
vruchtbare periode, van 15 tot
50 jaar. Verder is deze klacht
nauwelijks te behandelen.
Toch zwanger
Anita wilde persé een kind.
"Ik heb een groot familie.
Achter elkaar worden er van
die lieve babytjes geboren. Ik
wilde er zo graag zelf een."
Negen jaar lang onderging ze
tal van operaties. Drie rea
geerbuisbevruchtingen zijn
bij haar mislukt. Vorig jaar
heeft ze een jaar lang gekuurd
om haar eileider schoon te
krijgen. Anita: "Twee weken
lang kreeg ik om de vier uur
een injectie in mijn buik.
Daarna moest ik negen maan
den lang een neusspray in
spuiten. Het hielp niet. Mijn
eileiders bleven verstopt.
Toen adviseerde de dokter
mij om mijn baarmoeder weg
te halen. Ik had te veel pijn."
De dag van de operatie deed
ze voor de zekerheid nog een
keer een zwangerschapstest.
Ze was wat misselijk én had
last van haar borsten. Stel je
nou eens voor dat je je eigen
kind weghaalt... Volgens de
test zou Anita zwanger zijn.
maar ze nam het resultaat niet
serieus. Ze gaf de medicijnen
en haar nerveuse gedrag de
schuld.
In het ziekenhuis werd haar
verteld dat ze al 11 weken
zwanger was. Anita: „Ik ge
loofde het niet. Je bent zo ge
wend dat alles wat je doet en
probeert, geen resultaat ople
vert. Als ik nu naar mijn doch
ter kijk, kan ik m'n geluk nog
steeds niet op. Het is een
pracht kind en zo mooi...Iede
re keer denk ik weer: is dat
nou echt van ons?"
Anita werd direct gewaar
schuwd dat het voor haar on
mogelijk was om een tweede
kind te krijgen. Een half jaar
na haar eerste zwangerschap
voelde ze zich weer wat duize
lig. Even een testje doen,
dacht Anita. Weer positief. Ze
besloot om haar proef te chec
ken bij de huisarts en ze bleek
inderdaad haar tweede kind
te verwachten. "Van mij part
komen er tien," verzucht Ani
ta verheerlijkt.
Zaad
Ook mannen kunnen vrou
wen van een zwangerschap
onthouden, bijvoorbeeld als
hun zaad niet goed is. Goed
zaad moet bewegen en vol
doende vorm hebben. De
kwaliteit van het zaad kan on
der meer achteruit gaan als de
man een lies-operatie heeft
gehad.
Ook komt het voor dat man
nen, bijvoorbeeld door een
ontsteking in de zaadleider,
helemaal geen zaadcellen
hebben. Volgens de theorie
van Vermeulen-Meiners is het
voor de man dan onmogelijk
om een kind te verwekken,
maar ook die gedachte is
doorbroken. Zij maakte laatst
mee dat een man zonder zaad
cellen zijn vrouw toch zwan
ger maakte. Vermeulen-Mei
ners: "Ik begrijp er niets van,
ik weet niet hoe zoiets kan ge
beuren. Wel leert deze erva
ring opnieuw dat je als arts
nooit mag zeggen: 'Ik weet ze
ker dat u geen kinderen kan
krijgen'. Dat heb ik ook niet
gezegd hoor! Als er dan toch
onverwacht een baby geboren
wordt, moetje niet aan het ge
lukkige echtpaar vragen hoe
dat nou in hemelsnaam moge
lijk is.
Wonen verandert in de 21ste
eeuub radicaal. Het gaat dan
niet alleen om de inrichting en
beleving van de woning, maar
ook om de bouw van de hui
zen. Daar is Rudolf Das, tech
nisch ontwerper uit Arnhem,
heilig van overtuigd.
door
Anne-Marie Risse
We wonen in de volgende
eeuw in kant-en-klare woon
eenheden die op elkaar gesta
peld een piramide vormen, bij
voorkeur boven water ge
bouwd om het recreatieve as
pect aan het wonen te koppe
len. En het huis zit vol techni
sche snufjes om de bewoners
comfort en variatie te bieden.
Deze toekomstvisie heeft
Das aan het papier toever
trouwd in opdracht van Inter
Decor, de vakbeurs voor tapij
ten, vloerbedekking, woning
en huishoudtextiel die voor
de 25ste keer in de Utrechtse
Jaarbeurs wordt gehouden
van 17 tot en met 21 septem
ber. Ter gelegenheid van dit
jubileum is een prijsvraag uit
geschreven over het leven in
de 21ste eeuw. Leidraad voor
de beursbezoekers die aan de
ze wedstrijd mee willen doen
is een boekje, waarin de idee-
en van Rudolf Das in woord
en beeld uiteen worden gezet.
Aan de hand van dit materiaal
kunnen de deelnemers de
ruimten in de Das-huizen naar
eigen inzicht invullen. Van de
ingezonden ontwerpen zal op
de beurs van 1990 een over
zichtstentoonstelling worden
ingericht.
Verhuisbaar
Volgens Das staat de woning
bouw aan de vooravond van
een grote verandering. Van
ambachtelijke bouw wordt
overgegaan op industriële
bouw. Er komt een splitsing
tussen ruwbouw en afbouw.
De piramide- of heuvelhuizen
die Das voor ogen staan, wor
den gestapeld op betoncon
structies die voor de eeuwen
staan. De huizen zijn van een
lichte constructie van staal en
kunststof en omdat ze ook
klein zijn kunnen ze over de
weg worden getransporteerd
en met de bewoners mee ver
huizen.
Voor eenvormigheid is Das
niet bang. "Je kunt binnen die
modulaire maat alles maken,
van een kubus tot eivorm,
voorzien van uitstulpingen en
bulten. Je krijgt juist het om
gekeerde van eenvormigheid
als je die units op een heuvel
zet. Maar je kunt de woningen
ook ophangen aan een beton-
toren met liftén".
In de piramidevorm zijn de
daken van de onderliggende
huizen de tuinen van de bo
venbuur die een riant uitzicht
blijft houden en wordt de piek
gevormd door een groot over
dekt zwembad.
De heuvelwoningen heb
ben een directe relatie met
waterrecreatie. Dat hoeft niet
meer kilometers verderop ge
zocht te worden, maar is voor
de voordeur te vinden, want
onder de heuvel bevindt zich
een botenhuis.
Watercreatie maakt volgens
Das in de toekomst een ont-
stuimige ontwikkeling door
in Europa.
Lichtkanalen
De heuvel woningen zijn geen
dagdromen. "Ik zie ze echt
wel komen", zegt Das vol
overtuiging. "Maar dan moe
ten bouwondernemers op een
totaal andere manier gaan
denken. Dan moet er een goe
de samenspraak komen met
projectontwikkelaars en mo
gen er niet minder dan 10.000
woningen op allerlei locaties
■komen. De bouwprijs kan gi
gantisch omlaag als je indus
trieel bouwt. Je zou dan mini
maal per dag een huis kunnen
bouwen, dat kost dan een goe
de auto, zo'n 15.000 gulden".
Das verwacht dat door het
veranderde milieubesef bak
steen, beton, cement en hout
het gaan afleggen tegen
kunststof en metaal, dat voor
hergebruik geschikt is. In
huis blijven natuurlijke mate
rialen als leer, linnen, wol en
katoen gehandhaafd.
In de heuvelunits spelen
licht en kleur een belangrijke
rol. Das haalt het daglicht
naar binnen via glasvezel-
lichtkanalen. Met behulp van
armaturen kan dat licht overal
naar toe worden gebracht, bij
voorbeeld boven een bureau
of de plantenbak. "In Ameri
ka en Japan wordt dit al toe
gepast in kantoren met weinig
daglicht. Voordeel van dit sys
teem is dat je overdag een
huis heel licht kunt maken, je
hebt niet zoveel ramen nodig
en je kunt met het licht spe
len. Als je filters aanbrengt
kun je kleurvariaties maken
voor de stemming van dat mo
ment. Dat betekent voor tex
tiel dat er meer neutrale kleu
ren moeten komen. De tex-
tielstoffen zelf kunnen ook
van kleur veranderen. Ze wor
den voorzien van een speciale
coating en zwakstroom. Daar
worden al experimenten mee
gedaan".
Het glas kan ook zo'n
coating krijgen en daarmee de
hoeveelheid daglicht regelen.
Het is automatisch ook een
zonwering.
Oppompen
In het huis van de 21ste eeuw
eisen we een grote ruimte
voor algemeen gebruik stelt
Das. "We willen erin trimmen,
spelletjes doen en het sociale
gebeuren laten plaats hebben.
In de woning komt een elek
tronische hoek voor de pc en
een romantische knuffelhoek
met echt open vuur en veel
planten. Die hebben we nodig
wilen we niet helemaal verar
men in zo'n clean wit huis".
Het lijkt science fiction,
maar volgens Das staat het te
gebeuren: meubels die je op
kunt pompen. Wie zacht wil
zitten kan dat in een handom
draai regelen met een elektro
nisch bevel. Om te voorko
men dat het lichte meubilair
aan de wandel gaat moet er
een railsysteem komen, waar
in de gemakkelijke fauteuil
verankerd kan worden. En
wat ook heel belangrijk wordt
in de toekomst, verzekert Das,
er komt meer sanitair in ons
huis.
Technisch ontwerper Rudolf
Das legt de laatste hand aan
zijn futuristisch ontwerp van
een piramide-constructie met
daarop geplaatste woon-een-
heden. De top is overdekt
zwembad. Onder de heuvel is
het 'botenhuis' net zichtbaar.
Feminisme is voor mannen
pas werkelijk te begrijpen als
ze zich met enige inspanning
een wereld zouden indenken
waarin sinterklaas, de paus en
god vrouwen waren, en hun
dokter, hun tandarts, de ver
keersagent en de taxichauf
feur. En ook de ober in dat ex
clusieve restaurant, hun piloot
een vrouw zou zijn, alleen in de
cabine liepen hippe jonge
mannen rond om te bedienen.
Hun ministerpresident was een
vrouw, bijgestaan door twaalf
vrouwelijke ministers en twee
mannelijke. Hij zou worden
verpleegd door mannen, met
als hoofd een vrouw. Ook hun
leraren waren vrouwen, alleen
op de kleuterschool en in de
eerste klas onderwees hen
een man. Degene die zijn huis
ontwierp was een vrouw en
vrouwen bouwden het. Een
man hield het echter schoon.
Heel het land juichte bij de ge
boorte van een prinses en was
teleurgesteld als het een prins
je was want het woord stam
houder gold alleen voor een
meisje. Zijn financiën werden
geregeld door een vrouw en en
vrouw riep hem bij zich als een
belastingaangifte niet deugde.
En als hij zich omstreeks zijn
vijftigste ellendig voelde, zei
een vrouw tegen hem: 'Ach
meneertje, de overgang, neem
maar een pilletje' Hij begon
zijn brieven altijd met 'geachte
mevrouw' en brieven aan hem
gericht begonnen altijd met
'mevrouw'.
Zijn vrijetijdskleding, vooral als
hij geëmancipeerd was, leek
precies op vrouwenkleding en
werd ook door een vrouw ont
worpen. Over zaken als het ge
bruik van voorbehoedsmidde
len werd beslist door een non,
terwijl enige eeuwen geleden
een groep nonnen een edict
had uitgevaardigd waarin
stond dat mannen geen ziel en
geen verstand hebben.
Dat werd later afgezwakt, maar
toch mag hij geen ambt in de
katholieke kerk bekleden; wel
moet hij biechten, geknield
Maar het benauwendst voor
hem zou zijn dat hij altijd de
kans zou lopen door een vrouw
aangevallen en mishandeld te
worden. Het fietsen door een
zame tunneltjes en over stille
landwegen werd hem dan ook
sterk ontraden en zijn kinderen
moest hij waarschuwen nooit
met vreemde vrouwen mee te
gaan.
Hij zou zich voorzitster of se
cretaresse moeten noemen
want de vrouwelijke vorm werd
als vanzelfsprekend aangeno
men. Héél vanzelfsprekend.
Zo zou het zijn.
Er wordt tegenwoordig wel
eens denigrerend over feminis
me gesproken. Misschien wa
ren ze ook wat agressief soms.
Om dat te begrijpen is het wel
eens interessant je zo'n wereld
in te denken, die nog maar heel
kort geleden voor vrouwen
gold. En vaak nog geldt. De
man kan zich dan de bewee
gredenen van vrouwen die in
de voorbije jaren liever het fe
minisme dan hém omhelsden,
een beetje indenken.
Het is in elk geval leuk er over
te fantaseren hoe zo'n wereld
er uit zou zien. Zo'n omgekeer
de wereld.
INA DE RUYTEF)
Een duik in een Hollands meer of
riviertje en je komt er kaal en overdekt
met zweren weer uit. De melk wordt
straks alleen nog bezorgd in
laboratoriumkolven. En op onze
snelwegen zullen binnenkort de auto's
die slippen over weggegooide zakjes friet
met mayonaise niet meer te tellen zijn.
Maar niets, nee, niets is in staat mijn
goede humeur te verwoesten in deze
mooie zomer die nu al zo lang duurt. Nou
ja, bijna niets dan. Ik heb de Nederlandse
televisie met de zogenaamde nachtfilms
even niet meegerekend.
We schrijven vrijdagavond, half elf. We
hebben ons lekker geïnstalleerd op de
bank, een drankje binnen handbereik.
Want, ha, er komt een nachtfilm. Het
blijspel 'Ik slaap wel op de bank', eerder
op de avond, hebben we maar laten
schieten. We waren bang dat, tegelijk
met de spelers, ook wij op de bank in
slaap zouden vallen. Als in Nederland
ergens blij voor staat, moet je'op je hoede
zijn. En bovendien - had iemand daar
eigenlijk om gevraagd? - het was de
zoveelste herhaling van dit
televisieseizoen. Nee, wij hebben lekker
onze nachtfilm.
Eerst pikken we nog even de serie In the
heat of the night mee. Ja, hoor, daar zijn
ze weer, die Canadese rechercheurs van
de afdeling moordzaken. Ook die ene
met dat maaglijdersgezicht is er weer bij.
Het draait deze keer om een Chinese
triade. Deze criminele organisatie perst
een of andere restauranteigenaar geld af.
Als hij niet wil dokken, slaan ze zijn tent
in elkaar en hem erbijDe zoon van de
eigenaar, natuurlijk een karate-
specialist, vecht terug.
Het is weer het bekende recept: een
blaffende hoofdinspecteur; een
doorkijkje in een politiebureau waar
voor de pikante toets toevallig net weer
een paar hoeren worden ingerekend; het
beeld van twee 'stillen' die 's nachts,
tijdens het schaduwen van een verdacht
persoon, de verveling wegeten met
hamburgers en frites; een wilde
achtervolging, en - natuurlijk - het
vuurgevecht in de loods of fabriekshal,
waar vanzelfsprekend weer veel vaten
staan opgeslagen waarachter de boeven
kunnen wegduiken of die ze de
rechercheurs voor de voeten kunnen
gooien.
Maar niet getreurd. We hebben de
nachtfilm nog tegoed. Hij heet 'De
Dubbelgangers' en is uit 1986, nog
redelijk nieuw dus. We kijken naar de
eerste beelden. Een soldaat wordt
afgebekt door een meerdere. Dat neemt
die soldaat niet. Hij geeft de man een
doodsklap, stopt hem in een koelkast, en
vlucht uit de kazerne. Zo, dat begint
goed.
Tijdens zijn vlucht krijgt de 'deserteur'
een lift van twee boemelaars, de
chauffeur is dronken en parkeert de auto
tegen een boom. Beide feestvierders zijn
dood. De deserteur komt er goed van af.
Het is een linkmiechel; hij gooit zijn
persoonsbewijs naast het brandende
autowrak en - kan een nieuw leven gaan
leiden.
Tot zover is alles nog aannemelijk. Maar
wat dan volgt, is zo bedacht, zo
onwaarschijnlijk allemaal, dat het niet
valt na te vertellen. Het is zo'n rolprent
waarbij vroeger, in de Haagse Thalia-
bioscoop, halverwege de voorstelling de
lege bierflessen tegen het doek werden
gesmeten en hardop werd geboerd. Ik
vond dat altijd verschrikkelijk. Maar als
deze film daar toen had gedraaid, had ik
meegedaan. Wat een wanprodukt. Heeft
de regisseur de producent misschien
lekker gemaakt met die bordeelscène die
erin voorkomt? Nou, dan is die
producent weinig gewend geweest. Een
kerk is vergeleken met dit bordeel een
losbandig oord. Maar we zitten hem uit,
deze nachtfilm die bol staat van het
jatwerk en waarvan de eindscène - twee
mensen die je langzaam ziet weglopen in
een lange bomenlaan - regelrecht lijkt
gecopieerd uit The Third Man. Omdat we
telkens hopen dat er nog iets aardigs
komt, omdat we niet kunnen geloven dat
de Katastrofale Radio Omroep ons zo
heeft kunnen bedriegen.
Maar we hadden het kunnen weten. We
hebben de laatste weken zo'n drie keer
naar een nachtfilm gekeken en telkens
was het puin, zaten we met van die
verbitterde gezichten 's morgens aan het
ontbijt. Ik herinner me nog de discussie
tussen Paul Verhoeven en meneer
Jongbloed over de klassieker 'The Santa
Fé Trail', de nachtfilm van een week of
EINDREDACTIE
HENK HOUTMAN EN
HENRIÉTTE v.d. HOEVEN
twee geleden. Verhoeven vond het een
schande dat ze die zwart-wit.-film hadden
ingekleurd. Ik vind het een schande dat
ze dat ding niet helemaal zwart hebben
gemaakt.
De omroepen hebben het altijd over een
weloverwogen programmering op het
gebied van speelfilms. Gezwets. Als je
kijkt naar wat ze bieden, kan het niet
anders of ze moeten een blindeman de
videotheek in hebben gestuurd met de
opdracht daar wat bij elkaar te graaien.
Het ene na het andere stoffige produkt
rolt over het scherm. De enige omroep
die er nog een beetje uitspringt, is de
NCRV met een serie als 'Fortunes of
War'. Maar daar krijgen we weer een
programma als 'De Puzzelfavoriet' voor
terug. En Brinkman maar zeggen: we
moeten de omroepen blijven steunen, we
moeten een pluriform bestel blijven
houden. Verwart hij pluriformiteit soms
met vormeloosheid?
Nachtfilms op de Nederlandse televisie.
Niet kijken mensen» ga maar lekker
slapen. De omroepen beloven ons een
souper maar we mogen blij zijn als het
een 'patatje oorlog' wordt.
ANGELA PINNEBERG
