6 guJMmpeitoaó!
Israël wil ontvoerde
sjeik mogelijk ruilen
Vredesoverleg Cambodja begint onder slecht gesternte
WEIGER VOOR DIER 63% MEER TE DETAIEH!
'SCHEELTMEER PAN
Tegen al drie jaar gevangen gehouden militairen
Chilenen lopen niet warm
voor grondwetswijziging
Staking Estland voorbij
na toezegging onderzoek
Economisch expert Polen legt functie neer
ZATERDAG 29 JULI
TEL AVIV (GPD) - Israël heeft gisteravond bevestigd dat zijn militairen een van de leiders
van de radicale islamitische beweging Hezbollah hebben ontvoerd, sjeik Abdul Karim
Obeid en twee familieleden werden gisterochtend vroeg uit hun huis in het zuiden van Li
banon gehaald en bevinden zich nu in Israëlische gevangenschap. Het ligt in de verwach
ting dat Israël de gijzelaars wil ruilen tegen drie Israëlische militairen die gevangen wor
den gehouden door de Hezbollah.
wetswijzigingen als een eigen zege met het nieuwe referendum de we|
te presenteren. Bij wijze van ant- vrij te maken orri'persoonlijk kandi
woord haalden de tegenstanders daat te kunnen staan bij de verkie-
van de dictator een van zijn meest zingen van december. Die eer heeft
geruchtmakende toespraken van hij. onder druk
MEXICO (GPD) - "Gaan we zon
dag wel of niet stemmen", zo vragen
de meer dan 7,5 miljoen kiezers in
Chili zich af. Het volk moet zich die
dag uitspreken over een pakket van
54 amendementen op de grondwet.
Over die wijzigingen zijn het be
wind van generaal Pinochet en de
oppositie het na moeizame onder
handelingen eens geworden
De volksraadpleging van morgen
is eigenlijk niet meer dan een for
maliteit. Vandaar ook het gebrek vorig jaar uit het archief. "Begrijp tairen, moeten laten
en altijd", verklaarde re minister v
de in gala-uniform gehulde Pino- de joviale er
chet een paar dagen nadat de kie- nan Buchi.
zers zijn plannen hadden afgewezen Maar dat
nog acht jaar aan de macht te
blijve
enthousiasme onder de kiezers.
Die zijn eigenlijk al veel meer met
hun hoofd bij de presidentsverkie
zingen van 14 december aanstaan
de. Met die stembusslag moet het
definitieve einde van het tijdperk-
Pinochet worden ingeluid.
"Een nieuwe overwinning van
president Pinochet
naar de democratie", zo valt
vijf minuten op de officiële radio- en
televisiezenders te horen. Maar ook
de oppositie probeert de grond- speelde Pinochet met het idee
ger en wordt ook senator voor het
leven worden namelijk niet aan
getast.
Wel wordt de presidentiele
ambtstermijn teruggebracht van
acht tot vier jaar. Het nu nog verbo
den communisme wordt min of
meer gelegaliseerd. Vakbondslei-
referendum de weg ders mogen zich weer in de politiek
mengen. En in plaats van de helft
van de nieuwe Senaat, zal Pinochet
nog maar een kwart daarvan benoe
men; de rest wordt direct gekozen.
De oppositie kon maar moeilijk
'neen' zeggen tegen dergelijke 'con
cessies' van Pinochet Volgens Pa-
alles. Door het tricio Aylwin, de christen-demo-
'De grondwet wordt hier streden grondwet
niet gewijzigd, want deze is in 1980 feite opnieuw bevestigd. En op die woordigt,
met een aanzienlijke meerderheid
zijn opmars aangenomen
Dat de dictator nu zelf toch wiizi-
hoopt de dictator zijn
vloed op de macht voor de komende
jaren veilig te kunnen stellen. De
Volgens berichten uit Libanon wer
den gisternacht om omstreeks half
twee ongeveer vijfentwintig com
mando's met helikopters naar een
vallei bij Jibshiet, ten westen van
Nabatiyah, gevlogen. Jibshiet, de
woonplaats van sjeik Obeid, staat in
zuid-Libanon bekend als 'Klein Te
heran' en wordt beschouwd als het
centrum van de shiitische Hezbol-
lah-beweging in het gebied. Terwijl
de militairen landden scheerden Is
raëlische straaljagers laag over de
omgeving, om het geluid van de he
likopters te camoufleren.
De commando's omsingelden het
huis van Obeid en drongen er na
een kort vuurgevecht binnen, waar
bij een bewaker om het leven
kwam. Een van de vijf kinderen van
de sjeik vertelde Libanese nieuw
smedia dat de Israëliërs hem en zijn
moeder vastbonden. Daarna blind
doekten ze de sjeik en twee familie
leden en namen ze mee. De hele
operatie voltrok zich binnen een
kwartier.
Drie Israëlische militairen wor
den al driejaar gevangen gehouden
door Hezbollah. Twee van hen, Yos-
si Fink en Rahamim Alsheich, lie
pen in eep hinderlaag binnen de vei
ligheidszone, in februari 1986. In
oktober van hetzelfde jaar moest de
bemanning van een Israëlische
Phantom-straaljager zich per
schietstoel redden boven de Liba
nese havenstad Sidon. De naviga
tor, Ron Arad, werd gevangen geno
men door Amal, maar zou later zijn
overgedragen aan Hezbollah.
De 36-jarige sjeik Obeid zou bij
deze operaties en andere acties te
gen Israël betrokken zijn geweest.
Volgens een Israëlische militaire
woordvoerder is hij een van de be
langrijkste leiders van Hezbollah in
het zuiden. Hij is opgeleid in Iran en
zou zich de afgelopen jaren meer
hebben beziggehouden met subver
sieve activiteiten dan met geestelij
ke verzorging.
Obeid zou ook actief zijn geweest
in de ontvoering van William Hig-
gins, een Amerikaanse kolonel der
mariniers die diende in de VN-
macht in zuid-Libanon, in februari
vorig jaar. Maar volgens de Israëli
sche woordvoerder heeft Amerika
geen enkele bemoeienis gehad met
de actie van gisteren. De Israëlische
televisie vertoonde gisteravond ar
chiefopnamen van een interview
met de sjeik, waarin deze de ontvoe
ring van Higgings verdedigde door
te zeggen dat deze een Amerikaanse
spion was. Verder wordt Obeid ver
dacht van betrokkenheid bij de ont
voering van de Britse geestelijke
Terry Waite.
Het is niet voor het eerst dat het
Israëlische leger gevangenen maakt
in Libanon. In december van het af
gelopen jaar pakten militairen vier
Libanezen op in een dorp even bo
ven de veiligheidszone. Twee
hen mochten korte tijd later naar
huis terugkeren, maar de anderen
zitten nog gevangen. Een van hen is
een medewerker van Mustafa Dora-
ni, een radicale leider van de Liba
nese Amal-beweging.
In een eerste reactie heeft de Brit
se regering de ontvoering van
Obeid betreurd als een nieuwe stap
in een eindeloze spiraal van geweld.
De regering waarschuwde ervoor
dat de actie de veiligheid van de 17
buitenlandse gijzelaars in Libanon
in gevaar kan brengen. Londen
heeft opgeroepen tot de bevrijding
van alle gijzelaars, ongeacht hun na
tionaliteit.
De regering van het shiitische
Iran heeft laten weten dat islami
tische revolutionairen wraak zullen
nemen voor de Israëlische ontvoe
ringsactie.
jaar opperbevelhebber
het om een eerste
stap op weg naar een complete de
mocratisering. "Beter iets dan
niets", aldus het motto van deze po
litieke veteraan. Maar de meeste
kiezers lopen daar op het ogenblik
niet warm voor.
TEHERAN - De gedoodverfde nieuwe Iraanse president Rafsanjani (links) bracht gisteren in Teheran zijn stem
uit tijdens de verkiezingen voor het hoogste ambt van Iran. Verwacht wordt dat hij zonder moeite de opvolper van
ayatollah Khomeini zal worden. Volgens de Iraanse regering was de opkomst zo groot dat de stembureaus twee
uur langer moesten openblijven. (poto epai
TALLINN (AP) - De Russische i
beiders in Estland zijn gisteren na
eên staking van een week weer aan
het werk gegaan nadat de overheid
in de Sovjet-republiek een commis
sie had ingesteld die hun klachten
zal onderzoeken, zo hebben Est-
landse media gisteren gemeld.
Donderdag hadden vertegen
woordigers van de ruim 1.000 sta
kers in 30 fabrieken en bedrijven in
de hoofstad Tallinn met de presi
dent van Estland, Ryutel. gespro
ken over hun klachten dat de Est-
landse meerderheid probeert hen
het stemrecht te ontnemen, zo zei
radio-correspondent in deze
Baltische republiek.
De berichten over de omvang van
de werkonderbrekingen waren ech
ter tegenstrijdig. Sjlendoechov, een
woordvoerder van het stakingsco-
mite, zei in een interview: "De sta
king is niet voorbij. Ze is opnieuw
begonnen". De leden van het sta-
kingscomite gingen gisteren met
het overheidscomite aan tafel zitten
om hun klachten nogmaals uit de
doeken te doen.
Volgens de Russische immigran
ten. die in Estland eenderde van de
1,6 miljoen zielen tellende bevol
king vormen, heeft de overheid in
deze Sovjet-republiek onlangs en
kele discriminerende wetten aange
nomen die dienen tot het behoud
van de Estlandse taal en de beper
king van het stemrecht van immi
granten. Krachtens de nieuwe wet
ten is het Estlands de officiële taal
Buitenland kort
Snelheidslimiet
De nieuwe Italiaanse minister voor
verkeerszaken, Prandini, is van
plan de snelheidsbeperkingen op
de autobanen terug te draaien.
Prandini zei terug te willen naar een
snelheid van 130 km per uur gedu
rende het gehele jaar en voegde
daaraan toe tevens de wetgeving
over het verplicht dragen van auto
gordels te willen verlichten.
Neuswiel
Een DC-10 van Canadian Airlines is
gisteren op de luchthaven van
Toronto geland zonder neuswiel.
Dat verliep zonder problemen. Het
toestel had een wiel verloren bij het
opstijgen van de luchthaven in Rio
de Janeiro. De Amerikaanse lucht
vaartdienst FAA heeft geweigerd
een vliegverbod uit te vaardigen
voor DC-10-toestellen. De Interna
tionale Associatie van Luchtvaart
passagiers had dit na enkele onge
vallen de afgelopen weken geeist.
Etiopië
Guerrillastrijders in de noordelijke
provincie Eritrea in Etiopië hebben
verklaard een groep vertegenwoor
digers te hebben samengesteld om
met de regering in Addis Abeba te
onderhandelen over de 28 jaar du
rende strijd voor onafhankelijk
heid, het langst durende conflict in
Afrika. De verklaring van de guer
rillabeweging kwam nadat de Ame
rikaanse oud-president Carter mee
deelde bereid te zijn bij vredesbe
sprekingen te bemiddelen.
Foetus
In Amerika is een nieuwe methode
ontwikkeld die het mogelijk maakt
uit het bloed van de moeder cellen
van het ongeboren kind te isoleren
en te onderzoeken. Hierdoor wórdt
het mogelijk om genetische storin
gen tijdig op te sporen. Onderzoe
kers waren al eerder tot de ontdek
king gekomen dat er soms cellen
van de placenta loslaten en in de
bloedbaan van de moeder terecht
komen.
Aanvaring
Op de rivier de Pangushi in het zui
den van Bangladesh is een veerboot
met 200 passagiers in aanvaring ge
komen met een andere boot die vee
vervoerde, en gezonken. Daarbij
zijn^volgens de politie vermoedelijk
zekér 50 opvarenden verdronken.
De aanvaring deed zich voor bij Ba-
gerhat, 135 kilometer ten zuiden
van de hoofdstad Dhaka.
van de republiek en moeten immi
granten zeker twee jaar in Estland
wonen om te kunnen stemmen en
moeten ze er vijf jaar wonen om
zichzelf bij verkiezingen kandidaat
te kunnen stellen.
De beslissing van de Estlandse
overheid om de onderzoekscom
missie in te stellen kwam een dag
nadat de Opperste Sovjet in Mos
kou twee resoluties had aanvaard
die de weg moeten vrijmaken voor
economische onafhankelijkheid in
de drie Baltische republieken Est
land. Letland en Litouwen.
'Vrede Suriname
nog niet bereikt
SCHIPHOL (ANP) - Het Jungle
commando van Ronnie Brunswijk
is zeer te spreken over het vredesak
koord dat vorige week met de Suri
naamse regering werd gesloten. Op
een persconferentie op Schiphol
gisteren beklemtoonden de verte
genwoordigers van het Junglecom
mando. Jozefzoon en Marchal.
evenwel dat de vrede nog lang niet
is bereikt.
Voor de kritiek van het leger op
het akkoord kan het Junglecom
mando geen begrip opbrengen. Het
leger moet uit het binnenland weg
blijven en ontwikkelings- en veilig
heidstaken overlaten aan het Jung
lecommando.
JOHANNESBURG (AP) -
Zwarte en gekleurde Zuidafri
kanen die zich de komende
week voor behandeling melden
bij een ziekenhuis voor blanken
hangt twee jaar gevangenisstraf
boven het hoofd. Dat heeft de
Zuidafrikaanse regering giste
ren gezegd. De actie in de zie
kenhuizen is de eerste in een
campagne, waarin de zwarte be
volking wordt gevraagd apart
heidsvoorschriften te negeren.
De campagne wordt gehouden
door een aantal zwarte organisa
ties, waaronder de vakbondsfe
deratie Cosatu, uit protest tegen
de komende verkiezingen voor
het parlement, waarin de zwar
ten niet zijn vertegenwoordigd.
De vakbonden hebben de be
schuldiging van minister van
Zwarte patiënt
wacht celstraf
bij melding in
blank ziekenhuis
wet en orde Adriaan Vlok tegen
gesproken, dat de actievoerders
onder andere van plan zouden
zijn bomaanslagen te plegen op
huizen van verkiezingskandida
ten. Volgens de bonden zullen
aan de verkiezingen, die op 6
september worden gehouden,
alleen geweldloze acties vooraf
gaan.
De Zuidafrikaanse politie
heeft gisteren het terrein van de
universiteit van Westkaap afge
zet, waar duizenden studenten
bijeen kwamen om details te ho
ren over de anti-apartheidscam-
pagne. Het hoogtepunt van de
campagne komt op 20 augustus,
wanneer alle verboden en ge-
bande groepen, zoals het Vere
nigd Democratisch Front
(UDF), zich 'ontband' zullen
verklaren en, in strijd met de
wet, in de openbaarheid zullen
treden. Op 20 augustus is het
precies zes jaar geleden dat het
UDF werd opgericht.
Aan de universiteit van West
kaap is het al de hele week on
rustig door studentenacties te
gen de verkiezingen van 6 sep
tember.
ADVERTENTIE
WARSCHAU (DPA/AFP) - Secreta
ris Wladyslaw Baka van het Cen
traal Comité van de Poolse commu
nistische partij heeft gisteren zijn
functie neergelegd. Baka, die belast
was met economische aangelegen
heden, stapt op uit protest tegen het
volgens hem rampzalige economi
sche beleid van de scheidende rege
ring van premier Rakowski.
De economische situatie in Polen
is het afgelopen jaar drastisch ver
slechterd. De markt is nagenoeg in
gestort en de inflatie rijst de pan uit.
aldus Baka. De economische des
kundige, die geldt als mogelijke
kandidaat voor het premierschap,
behoudt zijn zetel in het Politburo.
Baka waarschuwde gisteren voor
een overhaaste invoering van een
vrije markteconomie. Hij stelde
economische noodmaatregelen
voor om het land van de ondergang
te redden.
De scherpe kritiek op het econo
mische beleid van de regering toont
aan dat er in de partij sterke weer
stand bestaat tegen Rakowski.
Fractieleider Orzechowski drong er
op deze eerste dag van de zitting
van het Centraal Comité op aan de
eenheid te bewaren.
De uitslag van de recente verkie
zingen toont aan dat de meerder
heid van de bevolking genoeg heeft
van de partij, zoals die op het ogen
blik is, aldus Orzechowski. Ook de
basis van de partij heeft kenbaar ge
maakt genoeg te hebben van het op
treden van de partijleiding.
MERK-BIERBROUWERS DICTEREN FORSE PRIJSVERHOGINGEN
PARIJS - De internationale confe
rentie in Parijs over Cambodja be
gint morgen onder een slecht ge
sternte. 'De voorbesprekingen tus
sen het Cambodjaanse verzet en de
regering in Phnom Penh zijn al
stukgelopen op de rol van de Rode
Khmers na de aanstaande Vietna
mese terugtrekking, een discussie
punt dat in de loop van de conferen
tie nog vaak zal opdoemen.
door
Diederik Kramers/ANP
Aan de conferentie nemen naast de
vier Cambodjaanse groepen nog
twintig landen deel, waaronder de
lidstaten van de Oostaziatische ver
dragsorganisatie (Asean), de Vere
nigde Staten, China en de Sovjetu
nie. Samen zullen zij tot begin sep
tember de toekomst van Cambodja
bespreken. De grote belangstelling
geeft aan dat dit land hoog op de in
ternationale politieke agenda staat.
De tijd dringt omdat Vietnam
heeft aangekondigd dat het nog
voor eind september zijn 40.000 a
60.000 soldaten uit Cambodja zal te
rugtrekken. Voor die tijd moet er in
Phnom Penh een overgangsbewind
zijn gevestigd, dat in staat is de,Ro-
de Khmers onder de duim te hou
den. Hun schrikbewind heeft van
1975 tot 1979 aan meer dan een mil
joen Cambodjanen het leven ge
kost. De Vietnamese invasie maak
te hier een eind aan.
De Rode Khmers zijn echter niet
weg te denken uit een politieke op
lossing voor Cambodja. Met hun
minstens 30.000 goed bewapende
en geoefende soldaten zijn zij im
mers de grootste en sterkste van de
drie verzetsorganisaties.
Verzoening
Anderhalf jaar geleden hebben
prins Norodom Sihanouk, de voor
zitter van de verzetscoalitie 'Demo
cratisch Cambodja', en premier
Hun Sen van het pro-Vietnamese
regime in Phnom Penh met hun
eerste ontmoeting in Frankrijk het
vredesproces in gang gezet. Bij hun
vierde gespreksronde in Jakarta in
mei, met Son Sann van de nationa
listische 'Witte Khmers', leek de
verzoening binnen handbereik.
Sihanouk zei daar dat hij bereid
was nog dit jaar als staatshoofd naar
Cambodja terug te keren, als er na
het vertrek van de Vietnamezen een
coalitieregering van het verzet met
het huidige bewind werd gevormd.
De communistische partij moest
daarbij haar machtsmonopolie op
geven en een meerpartijenstelsel en
vrije verkiezingen onder toezicht
van de Verenigde Naties toelaten.
Van zijn kant is Hun Sen erop ge
brand vóór de Vietnamese terug
tocht een overeenkomst te bereiken
met Sihanouk, anders staat Phnom
Penh na september alleen tegen
over de Rode Khmers. Om zijn goe
de wil te tonen heeft de premier de
afgelopen weken zijn land neutraal
verklaard, het privé-ondernemer-
schap erkend, het buddhisme tot
staatsgodsdienst verheven, en alle
verwijzingen naar het socialisme uit
de grondwet geschrapt. Vietnam
liet zijn bezwaren tegen de betrok
kenheid van de Verenigde Naties
bij het vredesproces varen, terwijl
deze organisatie alleen de verzet
scoalitie erkent.
Vijf hoofdrolspelers bij de vredesbesprekingen over Cambodja in Parijs. V.l.n.r. de huidige premier van Cam
bodja Hun Sen, de leider van het gezamenlijke verzet Norodom Sihanouk, de Franse minister van buitenlandse
zaken Dumas, Son Sann van de Witte Khmers en Khiu Samphan van de Rode Khmers (Foto ap>
Maar bij de voorbesprekingen tus
sen de Cambodjaanse facties deze
week in het Franse La Celle-Saint
Cloud traden de tegenstellingen en
het wantrouwen weer volop aan de
dag. Sihanouk riep herhaaldelijk
dat hij een vierpartijenregering wil
de mét de Rode Khmers, hetgeen
voor Phnom Penh en Hanoi onaan
vaardbaar is.
Hun Sen stelde nog een wapen
stilstand voor waaronder de ver
schillende partijen geen wapens
meer zouden ontvangen uit het bui
tenland. Maar de bekendmaking
dat Thailand Amerikaanse wapen
leveranties aan het niet-communis-
tische verzet zal toestaan zette
kwaad bloed in Phnom Penh en
Hanoi. Het verzet beschuldigt
Phnom Penh er weer van wapens
uit het Oostblok te ontvangen en
het land open te gooien voor Vietna
mese kolonisten.
De bondgenoten van de verzet
scoalitie maken zich zorgen over
wat er zal gebeuren na de Vietna
mese terugtrekking. "We kunnen
ons geen regeling zoals in Afghanis
tan veroorloven, waarbij de facties
in het land aangemoedigd worden
hun gevechten voort te zetten nadat
hun beschermheren zijn vertrok
ken", aldus de minister van buiten
landse zaken van Singapore, Wong
Kan Seng.
Washington is nu meer bevreesd
voor een mogelijke terugkeer aan
de macht van de Rode Khmers. Het
wil daarom de facties van Sihanouk
en Son Sann militair steunen, op
voorwaarde dat zij zich van de Rode
Khmers distantiëren. De Amerika
nen zouden vóór de verkiezingen in
Cambodja zelfs een versterkte posi
tie van Hun Sen gedogen.
Onwrikbaar
China blijft onwrikbaar achter de
Rode Khmers staan als drukmiddel
tegen zijn aartsvijand Vietnam.
Maar de bloedige onderdrukking
van de democratische beweging in
China hebben de Verenigde Staten
doen twijfelen aan Pekings bereid
heid mee te werken aan de over
gang naar een onafhankelijk Cam
bodja. "Ik geloof niet dat we op Chi
na kunnen rekenen om de Rode Kh
mers in toom te houden", liet een
hoge Amerikaanse functionaris we
ten. Gezien de veranderde situatie
in China zou ook Thailand, de gast
heer van de Rode Khmers, geneigd
zijn een compromis te zoeken.
Vooralsnog roept Sihanouk in al
le toonaarden dat hij zijn bloeddor
stige bondgenoten niet zal laten val
len. Hij is op dit moment immers af
hankelijk van hun militaire macht.
De komende maand zal blijken of
de grote mogendheden, de ment
oren en sponsoren van de ruzieende
Cambodjaanse facties, erin zullen
slagen een doorbraak in het vredes
proces te forceren.
