'Prachtige kinderen waren 9
Op zoek naar de geest van Woodstock
:<£2££L£ÏÏÊ*«/<
WOODSTOCK
(foto's GPD)
ZATERDAG 29 JULI 1989
BIJLAGE VAN HET LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
PAGINA 17
De zomer van 1969, nu 20 jaar geleden,
was er een om nooit meer te vergeten.
Neil Armstrong liep op de maan, in
Vietnam werd oorlog gevoerd, in
Amsterdam werd het Maagdenhuis
bezet, en op het popfestival van
Woodstock vierden een half miljoen
jongeren hun jeugd en hun vrijheid. Het
popfestival - dat tijdens het lange
weekeinde van 15 tot 17 augustus werd
gehouden - wordt nu wel gezien als het
absolute hoogtepunt van de tegencultuur,
de hippiecultuur, de cultuur van tieners
die voor het eerst in generaties niet langer
luisterden naar hun ouders, hun baas,
hun pastoor en hun regering. Woodstock
was daardoor hèt symbool bij uitstek van
de jaren '60, met al z'n dwaasheid, z'n
chaos, z'n bandeloosheid, z'n naïveteit,
maar ook z'n idealisme en z'n creativiteit.
En nu? Is er nog iets terug te vinden van
die sfeer van toen? Henk Dam reisde
naar de plaats waar 20 jaar geleden
popartiesten en groepen als Jimi Hendrix,
Santana, Country Joe McDonald and the
Fish, Joan Baez en Janis Joplin triomfen
vierden. Hij trof er een fris, maar leeg
klaverveld aan en een dorp dat
vastbesloten is nooit meer zoiets te laten
gebeuren. "Woodstock was niets meer
dan sex, naaktlopen en marihuanarook",
klinkt het negatief. Een reportage over de
veranderde tijden.
door Henk Dam
w-o"*
A ft
Op dit veld, nu vol frisgroen klaver, speelde zich een stukje culturele geschiedenis af dat een hele generatie karakteriseerde.
Woodstock, een stadje ten noor
den van New York, lijkt een goed
begin als je op zoek gaat naar de
geest van Woodstock, het popfes
tival dat ook nu nog geldt als het
symbool bij uitstek van de jaren
'60.
Op het eerste gezicht is dat ook zo. Je
vindt in Woodstock tal van galerieën,
winkels met psychedelisch gekleurde
t—shirts, boekwinkels vol werken
over obscure Oosterse godsdiensten
en zaakjes waar zorgelijk kijkende
vrouwen verantwoorde granen verko
pen.
Op het stadsplein liggen zowaar
twee overjarige hippies naar de wol
ken te kijken, het grijze haar in een
paardestaart. En in een plaatselijke
cafetaria krijg je bij je hamburger
bruine rijst in plaats van de normale
patat. Erg jaren '60 allemaal.
Maar wie denkt dat Woodstock ook
maar iets met het gelijknamige festi
val te maken heeft, denkt fout. Het
festival - de 'drie dagen van vrede en
muziek', zoals er destijds op de pos
ters stond werd gehouden in Bet
hel, maar liefst 75 kilometer verderop.
Dat is ironisch feit nummer één.
Ironisch feit nummer twee is dat
het festival werd opgezet door vier he
ren die maar één bedoeling hadden:
er geld aan te verdienen. Het festival,
hoogtepunt van de anti-materialisti
sche, idealistische tegencultuur, was
gewoon een klassiek-Amerikaanse,
kapitalistische onderneming.
En hier komt het stadje Woodstock
terug in beeld. Wat de organisatoren
wilden was een hoop dollars maken
om in het kunstenaarsstadje Wood
stock Bob Dylan woonde er een
studio te bouwen. Maar de bestuurde-
ren van Woodstock gaven geen toe
stemming voor een.festival binnen de
gemeentegrenzen. Uiteindelijk werd
boer Max Yasgur, in het verre Bethel,
zo gek gevonden zijn veld aan de orga
nisatoren te verhuren. Voor 50.000
dollar. Van tevoren te betalen s.v.p.
Bethel is zo'n lang dorp langs een
rijksweg, zoals je die in ons land ook
wel hebt. De weg heeft de weinig
hoopvolle naam 17b. en een bord aan
het begin van de gemeentegrens
meldt de reiziger dat Bethel 3335 in
woners heeft. Een paar keer weg 17b
op en af rijden leidt niet tot het signa
leren van wegwijzers die je naar de
plek van het beroemde festival bren
gen - overigens het enige feit van bete
kenis dat zich ooit in Bethel heeft af
gespeeld. Een zijstraat in, nóg een zij
straat in, en je bent verdwaald.
Gelukkig is daar een winkel, de 'ge
neral store' van Marion Vassmer
waar, zoals de naam al zegt, van alles
wordt verkocht. Tussen het brood, de
flessen cola en de tijdschriften liggen
op een klein tafeltje t-shirts, posters,
andere souvenirs, allemaal met het
Woodstock-symbool erop. Vassmer
legt uit hoe je bij het veld moet ko
men. "Was je er 20 jaar geleden?", in
formeert hij. "Nee", antwoord ik.
"You'd have loved it'\ zegt Vassmer.
"Prachtige kinderen waren het. Alle
maal. Terrific kids".
De route volgend die Vassmer met
veel armgebaren heeft beschreven,
kruipt de wanhoop naderbij. Dit kan
toch niet goed zijn? Het landelijke
weggetje wordt steeds smaller en
modderiger. Een boerenjongetje dat
voor alle zekerheid onderweg naar,
Woodstock wordt gevraagd, haalt z'n
schouders op. "Weet ik niet".
Maar dan, net als ik maar weer terug
wil gaan, ligt daar het beroemde, ge
leidelijk oplopende veld in de vorm
van een Shell-schelp, het natuurlijke
amfitheater. Een betonnen gedenk
steen vertelt wie er op 15,16 en 17 au
gustus 1969 hier optraden. The Who,
Santana, Jimi Hendrix, ze staan er al
lemaal.
Op dit veld, nu vol frisgroen klaver,
speelde zich dus het stukje culturele
geschiedenis af dat een hele generatie
karakteriseerde. Beelden van de film
Woodstock komen boven. Hier moet
het podium hebben gestaan. Daar za
ten de honderdduizenden. Het meer
tje waar ze poedelnaakt baadden,
moet daarachter liggen.
'We zijn vol!'
Maar een klaverveld is maar een kla
verveld, dus je bent ook gauw klaar
met kijken. En als het aan de vroede
vaderen van Bethel ligt blijft het ook
een klaverveld, en niet meer dan dat.
De huidige eigenaars, Louis Nicky en
June Gelish, zouden er graag in au
gustus, 20 jaar na dato, een herden
kingsfestival houden. Ze boden Bet
hel zelfs 200.000 dollar aan, in ruil
voor toestemming. Anderen wilden
ook wel wat op touw zetten. Maar het
dorp zei nee.
Niemand in het dorp is vergeten
hoe het 20 jaar geleden toeging. In au
gustus 1969 was heel hip Amerika op
weg naar het festival. Getipt door ra
dio-programma's en underground
bladen trokken naar schatting een
miljoen jongeren naar Bethel. Een
half miljoen haalden het dorpje uit
eindelijk ook, de rest liet zich door ra
diowaarschuwingen ("Kom niet! We
zijn vol!") en de lange files tegenhou
den. Weg 17b was de dag voordat het
steel-gitaar komt boven. Stukjes tekst
borrelen op. 'By the time we came to
Woodstock, we were half a million
strong' en 'We are stardust'. Een on
vergetelijk lyrisch meesterwerkje.
Het is tijd voor ironisch feit num
mer drie. De song van Joni Mitchell
werd nooit op Woodstock gezongen.
Werd pas later geschreven.
Het is ook tijd voor de Grote Vra
gen. Wat maakte Woodstock nu eigen
lijk zo bijzonder? Waarom spreekt
men wel van 'de Woodstock-genera-
tie'? Waarom vallen Amerikaanse ou
ders in de leeftijdscategorie einde 30,
begin 40 hun kinderen lastig met hun
herinneringen aan het festival? Waar
om krijgen volwassen mannen en
vrouwen elders vochtige ogen als ze
de film Woodstock zien?
W oekerwinsten
Want er waren ook al vóór Woodstock
popfestivals georganiseerd, en erna
ook. Veel van de sterren die optraden
behoorden niet tot de beroemdste
groepen van dat moment. De Beatles,
de Stones, Bob Dylan, die waren er
niet. Veel artiesten werden pas be
roemd dank zij hun optreden in
Woodstock.
Het was van organisatorische kant
gezien zeker geen idealistisch samen
zijn. De opzet was, zoals hierboven al
staat, geld verdienen. Er waren grote
ruzies om geld. Popgroepen eisten ga
ges voordat ze een voet op het toneel
zetten. Inhalige leveranciers van eten
maakten woekerwinsten. Niets bij
zonder dus. Alledaags, menselijk.
Als er al van een wonder sprake
was, dan was het dat het samenzijn
van een half miljoen mensen niet uit
de hand liep. Er waren geen gevech
ten, zoals op veel latere festivals. On
danks het schrijnende tekort aan vei
ligheidsmaatregelen waren er 'maar'
twee dodelijke ongelukken een
verkeersongeval en een overdosis.
De jongeren die er waren gebruik
ten alle soorten verdovende middelen
die waren uitgevonden, vrijden
Woodstock is wel het grootste vrijge
zellenfeest aller tijden genoemd - en
luisterden naar de muziek. Het waren
onschuldige kinderen, het waren lo
tus-eters die niets te maken wilden
hebben met de overgeorganiseerde,
verantwoordelijk gedrag eisende
maatschappij buiten.
Maar het waren ook kinderen met
sterke gedachten over de oorlog in
Vietnam, over burgerrechten. Dat
idealisme was echt. Woodstock werd
zo hèt symbool van de generatie die in
de even vaak bezongen als verguisde
jaren '60 jong was.
In het boek 'Woodstock the oral
history' zegt David Crosby van de
popgroep Crosby, Stills, Nash
Young het als volgt: "Het was een ge
meenschappelijk gevoel. We voelden
ons sterk omdat we elkaar zagen. Ie
dereen was enthousiast dat er zoveel
van ons waren. We dachten: wij gaan
alles veranderen, morgen maken we
een eind aan de oorlog. Wel, dat is na
tuurlijk niet gebeurd. Maar op dat mo
ment waren we allemaal enthousiast
over het idee dat onze waarden ergens
op de wereld triomfeerden".
Sandaal
Een enkele keer komt er op het veld
van boer Yasgur (die na het festival
door het dorp werd uitgespuugd en in
1973 als een eenzaam en verbitterd
man stierf) bij het ploegen nog wel
eens een half verrotte sandaal boven,
of een stuk plastic dat destijds de re
gen moest tegenhouden. Het zijn de
laatste restanten van Woodstock.
Van de idealen van de generatie van
toen is ook niet veel meer over. De
jongeren van toen hebben nu kinde
ren, een baan in Wall Street, een Vol
vo, een hypotheek en de eerste grijze
haren. En de nu jonge generatie Ame
rikanen wil nog maar één ding, zeg
gen alle enquêtes: zo gauw mogelijk
miljonair worden.
Mijn buurjongen van 18 gaat in de
herfst naar de universiteit om er mar
keting te studeren. Hij verkoopt nu, in
zijn vakantie, peperdure sets messen.
Daarmee kan hij aardig wat verdie
nen, zegt hij, en z'n verkoopervaring
staat goed op z'n curriculum vitae als
hij straks z'n studie af heeft en het be
drijfsleven in gaat.
De tijden zijn inderdaad drastisch
veranderd. In 1969 trok jong Amerika
naar-het gehucht Bethel, nu zet het de
pop-zender MTV aan. MTV zit op 5000
kabelsystemen in het land met samen
46 miljoen abonnees. Woodstock zelf
was een financiële ramp die alleen
door de film en de elpees werd gered:
dank zij de royalties speelden de orga
nisatoren pas in 1981 alsnog quitte.
MTV maakte vorig jaar bijna 100 mil
joen gulden winst. Woodstock was
een chaos: niemand wist van tevoren
wie wanneer zou optreden. De pro
gramma's van MTV zijn tot op de se
conde en de centimeter georgani
seerd.
Het is zoals het weekblad News
week onlangs schreef: als er in de zo
mer van 1989 één perfect anti-Wood-
stock is, dan is het MTV wel. Bob Dy
lan zong destijds 'The times they are
a-changing'. Wist die goeje ouwe Bob
veel...
festival van start ging één lange rij
stilstaande auto's. De kleine landweg
getjes naar het veld van boer Yasgur
waren gruwelijk verstopt.
De boeren van Bethel, die ook maar
gewone Amerikanen waren, zagen
zich ineens overvallen door onafzien
bare horden meisjes die hun bh had
den thuisgelaten, en jongens met lan
ge haren die rare teksten als 'far out'
en 'groovy' riepen. Toen later berich
ten van het front kwamen datje al sto
ned kon raken van de wolk die om de
zeer stevig hasj rokende menigte
hing, dat er naakt werd gelopen, en er
overal in het open veld met noeste
ijver werd gecopuleerd, dachten die
van Bethel dat het Einde der Tijden
nabij was.
Dat willen we niet nog een keer,
zegt de vriendelijke gemeentesecreta
ris van Bethel, Alan Scott. "Eén keer
is wel genoeg geweest", lacht hij. Ja,
bevestigt hij, er zijn tal van plannen
geweest om Woodstock nog een keer
tje over te doen. Maar in 1969 nam de
gemeenteraad van Bethel ijlings een
wetje aan dat bijeenkomsten van
meer dan 10.000 mensen zonder toe
stemming van de raad verbood.
Goor
"En daarom kan het niet. Wij moeten
toestemming geven, maar die geven
we niet", zegt hij voldaan. Waarom
niet? "De mensen hier willen leven op
de manier die ze gewend zijn. Ik weet
ook wel dat veel van de mensen die er
destijds bij waren nu in BMW's en
Porsches rondrijden, kinderen heb
ben en heel fatsoenlijk zijn, maar er
zouden ook andere figuren komen".
"Laat ik het zo zeggen", vult Scott
aan, "wij verwelkomen toeristen. De
economie van deze streek draait erop.
Maar we willen niet dat iedereen op
dezelfde tijd naar dezelfde plek gaat".
Zijn voorganger George Neuhaus,
thans een projectontwikkelaar, gaat
nog wat verder. "Woodstock was
niets meer dan sex, naaktlopen en
marihuanarook. Dat willen we niet
nog eens. We zouden alle wegen naar
het veld moeten afsluiten als de twin
tigste verjaardag van Woodstock er
aankomt".
Neuhaus: "Het was goor. Iedereen
deed z'n behoefte maar op de grond.
Nog maanden later stonk het veld van
Yasgur naar menselijke uitwerpselen.
Wat zeg ik: drie jaar later kon je het,
als het geregend had, nóg ruiken".
Wat is het bekendste lied van Wood
stock? Vraag dat aan tien oudere jon
geren en vijf zeggen: 'Woodstock' na
tuurlijk, van Joni Mitchell, ook gezon
gen door Crosby, Stills, Nash en
Young. Het jankende geluid van de
In augustus 1969 was heel hip Amerika op weg naar het festival. De
boeren van Bethel dachten dat het Einde der Tijden nabij was.
