Zigeuners massaal bijeen
Vrouw houdt anglicanen in haar greep
Christen-congres in Amsterdam trekt 30.000 deelnemers
ZATERDAG 29 JULI 198Ö
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds. ftool-
stra, 11.45 oec. studentend.Marekerk 10 kan.
Kemperman, 5 hr. Henzen Leiderdorp; Mara-
nathak. (L. Morsweg) 10 ds. Rietveld; Oecu
menische geloofsgemeenschap De Regen
boog (Merenwijk) 10 ds. Hortensius; Bethle-
hemkerk (Driftstr.) 10 ds. Bovenberg; Bevrij-
dingsk. (Montgomerystr.) 10 dr. Meijers, 5 ds.
Schouten; Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds.
Schouten; Waalse kerk (Breestr.) geen dienst;
'Stevenshof' (rk kerk Haagse Schouw) 11
kand. V.d. Broeke. Acad. Ziekenhuis 9 rk
dienst, 10.15 ds. Schokker. Diakonessenhuis
elke zat. 10.30 rk. dienst, morgen 10.30 hr. Van
Straalen. Endegeest zie Oegstgeest. Geref.
Kerk Vredeskerk zie herv. gem.; Petrak. (Suri-
namestr.) zie Bethlehemkerk; Oude Vest zie
Hoogl. kerk; Maranathak. zie herv. gem.; Be-
vrijdingsk. zie herv. gem.; bejaardenhuis
Groenhoven 10 kand. mw. Vermeer; Meren-
wijk zie hefv. gemeente. Geref. K. Vrijg. (He-
rengr.) 10 en 5 ds. Bos. Chr. Geref. K. (Steen-
schuur) 9.30, 7 ds. Witzier Den Haag. Geref.
Gem. (zie onder Leiderdorp). Geref. Gem in
Ned. (Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.) 10.15 ds.
Mostert. Doopsgez-Remonstr. Gem. (Lok-
horstk. Pieterskerkstr.) 10 m Pieterskerk. Bap
tistengemeente (aula 'Nieuweroord', Rijnsbur-
gerweg 124) 10 ds. Agtereek. Evang. Ge
meenschap (Middelstegr 3) 9 en 10.30 ev.
Smit. Evangeliecentrum-Pinksterbew. (Bethle-
hemskerk Lammermarkt) 10 ev. Zijlstra. Pink-
stergem. (O. Vest 13) hr. Tan. Leger des Heils
(hoek Vestestr./Groenesteeg) 10 en 7 (laatste
zondag van de maand 5 u.). Nieuw-Apost.
Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30 en 4, wo. 8. Zevende
dag-adventisten ('De Ontmoeting', Noordhof
land V.schoten)elke zat. 10 tot 11 bijbelstu
die. 11 tot 12 predikatie. Christelijke Weten
schap (Steensch. 6) 10.30. Kerk van J. Chr.
v.d. Heiligen der L. Dagen (Brahmsl.) 9.30,
10.30 en 11 20. Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel)
10. Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7. zo 10.30;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11; Rijndijk
(Stevenshof) zat 7, zo. 9.30; Steenschuur zat.
7. zo. 8.30,10,11.30,6 en 7 (lof); Boshuizerka-
de zat. 7, zo. 9.30 en 11Lammenschansweg
zat. 7, zo. 9 en 10.30; Haarf.straat zat. 7, zo.
10.30 en 12.15; Merenwijk zie herv. gem., H.
Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30.
TSs F21 F3 FZ IH
uaiibiLiiij
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. zie geref.
kerk. Geref. Kerk 9.30 ds. Van Wijngaarden.
6.30 ds. Bade Alphen. Chr. Geref. Kerk 9.30
ds. Westerink Bunschoten, 3 ds. Bijkerk Delft.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 9.30 ds. Jonkman; Kruiskerk 9.30
ds. De Wilde Hummels; Opstandingskerk 9.30
ds. Knottnerus Dinxperloo, 6.30 ds. Van Wijn
gaarden SoW-dienst; G. Herderkerk 9 ds. Moll,
6.30 zie de Bron; De Bron 10.30 en 6.30 ds.
Moll; Ashram (Marsdiep) geen dienst; Ouds-
hoornse kerk 10 ds. Ter Bals; Sionskerk (Me
teoorlaan) 9.30 ds. Van Slooten Putten. 6.30
kand. Schenderling. Geref. Kerk Mar.kerk 9.30
ds. V.d. Haagen Leidschendam. 6.30 ds. Jonk
man SoW-dienst; Salv.kerk 9.30 ds. Bruijn
Oegstgeest. Geref. K. Vrijg. (school Bospark,
Beatrixi. 4) 9.30 en 5. Ned. Geref. Kerk (school
Willemstr.) 9.30 ds. Janssens ha. 7 hr. Knol.
Chr. Geref. Kerk (Grijpensteinstr.) 9.30 en
6.30. Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240) 9.30 en
4. Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1) 10 en 6.30 ev.
Leidekker. Bapt.gem. Noord (school Kalk-
ovenw. 62) 10 hr. Van Gemeren. Volle-evang-
.gem. ('De Ark'. Pr. Hendrikstr. 54) dienst.
Pmkstergem. 'Het Licht' (Morgenstersch. Bril-
(laatste zondag van de maand 5 u.). Remon
str. Gem. (Van Mandersloostr. 36) 10 ds. Van
Rossum Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7. zó. 9.45
en 11 30; Piusk. zat 7, zo 9 en 10.30; De Bron
zat. 7. zo. 10.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds. V.d.
Bergh, 6.30 ds. Boer. Geref./Herv. Gem. (geb.
'De Hoeksteen', Schweitzerstr.-Bernhardstr.)
10. Geref. Gem. 9.30, 6.
.kerk 9.30 ds. Terlouw, 6.30 ds. V.d. Hoef;
Bethl.kerk (Nieuwerbrug) 9 ds. V.d. Hoef, 6.30
ds. Schrijver Woerden. Geref. Kerk 9.30 ds. El-
derman, 6.30 ds. Van Commenee Bergam
bacht. Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.) 9.30 en 4.30.
Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30.
Evang.-Luth. Gem. 10.30 ds. Pel Ede.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 dr.
Proest Leiden. 6.30 ds. Van 't Hoff; De Stek
9.30 ds. Van 't Hof. Geref. Kerk 9.30 drs. V.d.
Star Zoetermeer, 6.30 zie herv. kerk. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 5 ds. Oosting. Geref. Gem.
9.30,7 kand. De Leeuw. Volle Evang.gemeen-
te 'Bethel' (Burg. Colijnstr. 83) 9.30 hr. Van
Wengeren.
Geref. Kerk 9.30 ds. Brink Amersfoort. 5 ds. At-
tema. Rk Kerk dorp zat 7. zo. 10 en 11 30, An
ker zat. 7. zo. 10.30; Rijndijk zo. 9.
HILLEGOM Herv. Gem. zie geref. kerk. Geref.
Kerk ('Hoeksteen') 10 en 7 ds. Rothfusz. Chr.
Geref. Kerk 10 en 7 ds. Van Langevelde. Rk
Kerk: Mart. zat. 7. zo. 9 en 11Jozefk. zat 7,
zo. 10.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10. Rk Kerk zat. 7.
Ontm.kerk 10 ds. Sloof. 6.30 ds. Stam Ter Aar.
Herv. Gem. 'De Rank' (P. Groèn-college) zie
Katwijk aan Zee Geref. Kerk 9.30 ds. V. Bree-
voort. 6.30 ds. Mink. Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. Kerk 10
ds. Volk, 6 ds. Bogaard; O. Kerk 10 ds. Hagen,
6 drs. Hovius; Ichthusk. 10 ds. De Jonge, 6 ds.
Vergunst; Pniëlk. 9.30 ds. Hovius, 6 ds. Hagen;
Maranathakerk (Rijnsoever) 10 10 ds. Bo
gaard, 6 ds. V.d. Berg. Overduin 2.15 hr. Berg
man. Herv. Gem. 'De Rank' (aula P. Groen-col-
lege Pr. Frederikdreef 15) kand. Duijs Leiden.
Geref. Kerk Vr.kerk 9.30. ds. Mink, 5 ds. V.
Breevoort; Triumfatork. 9.30 ds. V.d. Horst.
Geref. K. Vrijg. 9.30, 3 ds. Grutter Rijnsburg.
Ned. Geref. K. (aula Bestevaer-mavo) 9.30 hr.
Van Duin, 7 ds. Zwarts. Chr. Geref. K. 10 en 5
ds. Slagboom. Vrije Chr. Geref. Gem. (Uni-
zaal) 10 en 5. Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en
5. Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.) 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 48) 9.45. Onafh.
baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10 hr. Brussel
Putten.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv. Gem. 7
zie geref. kerk. Geref. Kerk 10 ds. Heeneman
Minnertsga. 7 ds. Lapré.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 10 ds. Knorth. 6.30 ds. V.d. Born;
Scheppingsk. 10 ds. V.d. Born. Leythenrode
10 pater Poelma. Elis -ziekenhuis 10 rector
Vijftigschild. Geref. Gemeente Lelden eo (kerk-
geb. Hoofdstr. 73) 10 en 4.30. Bapt.gem. (wijk-
geb. Zijlkw.) 10. Rk Kerk zat. 7. zo. 10 en
11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Gijsbers
Veghel. Gerei. Kerk 9.30 ds V.d. Kooi, 7 ds.
V.d. Kooi-Dijkstra. Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. De Gel
der Lisse, 7 zie Paulusk.; Pauluskerk 10 zie
grote kerk. 7 ds. De Gelder Lisse. Geref. Kerk
10. Geref. K. Vrijg. (Prinsessestr. 1) 9.30 en
4.30 ds. De Jong. Ned. Geref. Kerk (Salvator.)
10 ds. Hogenbirk. 7 ds. V. Ek. Chr. Geref. Kerk
monstr. Gem. 10 dr. Knoppers. Evang. gem.
(ver.gebouw 'De Rank', Regthuysplein) 12
nam. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.45.
Rading. Rk Kerk zat.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30, 2.45 ds.
Bos Urk. Geref. Kerk 9.30 dr. Hetink Hoofd
dorp, 4.30 drs. V.d. Wal Vinkenveen. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 4.30. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Geuze, 7 ds.
Molenaar Puttershoek. RK kerk zat. 7, zon. 9
en 10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Binnen) 10 ds. Verbeek Hillegom, 5 ds.
Geuze. 7 drs. Seventer Ede; Hoofdstr. (Zee)
10 ds. Dijkstra. 8 ds. List Berlijn; De Rank RIJPWETERING: Rk
(Golfbaan) 10 niet bekend. Geref. Kerk Buurt-
monstr. Gem. geen dienst. Rk Kerk zat. 7, zo.
10 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk Mar. Pres.
zat. 7, zo. 10.30; Petrus-B. zat. 7, zo. 10.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30 kand.
Henzen, 7 ds. Van Dok Alphen. Chr. Geref. K.
9.30,2.15 ds. De Boer Eemdijk.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentiuskerk 9.30
ds. Snoei Scherpenzeel, 5 ds. Van Niel; Bet-
helkerk 9.30 ds. Van Niel. Geref. Kerk Petra-
kerk 9.0 ds. Ribberink, 5 ds. Verschoor; Imma-
nuelkerk 9 en 10.30 ds. Verschoor; Mara
nathakerk 9 30 ds. Snel. 5 ds. Ribberink. Ge
ref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. Grutter. Chr. Ge
ref. K. 9.30 en 5 ds, Bos. Evang. Christengem.
(aula mavo) 10 ev. Frinsel Montfoort. Rk Kerk
zo. 10.30.
110.30.
dorp. 7 ds. V.d. Schoot;
ds. Plaatzer Veghel. Kapel W. v.d. Bergh-stich-
ting 11 mw. De Peuter. 'Sole Mio' 9 ds. V.d.
Lee. Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) geen
dienst. Rk Kerk Zee zat. 7. zo. 10.30; Binnen
zat. 7. zo. 11.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds. Keu-
ning; De Zilk geen dienst. Rk Kerk Victork. zat.
7. zo. 9 en 11Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30; De
Zilk zat. 7. zo. 10.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of Will-
kerk 10 ds. Plomp; Pauluskerk geen dienst:
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds. V.d. Bilt
Rotterdam. Geref. Kerk 10 ds. Kooman. Geref.
Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilderschool) 9.30,4.45
ds. Hoogendoorn Waddinxveen. Ned. Geref.
Kerk (Gem.centrum) 8.45 hr. Nugteren Voor
schoten, 4 ds Janssens Alphen Van Wïjcker-
slooth 4 dr. Enklaar. Endegeest 10 ds. Friede-
(Gem.centrum) 4,
SASSENHEIM- Herv. Gem. 9.30ds. V. Achter
berg Leiden. 7 ds. Bakker Amsterdam Geref
Kerk 9 30 ds. Biewinga. 7 zie herv. kerk. Chr
Geref. K. 10 en 5 ds. Hogenbirk. Ned. Prot
Bond (Jul.laan 17) geen dienst. Rk Kerk zat. 7
zo. 9.30 en 11.
wijk. 7 ds. Schaap. Geref. K. Vrijg. (Bachlaan)
9.30, 2.30 ds. Trimp. Rk Kerk Laur.kerk zat. 7,
zo. 11.30; M, Godskerk. zat. 7, zo. 10. Kerk van
Engeland (British school in The Netherlands, J.
v. Hooflaan 3) 10.15 anglicaanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk. 9.30
kand. Wisgerhof Voorthuizen, 5ds. Noorlander
Elim; Hoeksteen 9.30 ds. Goossen, 5 ds. V.d.
Berg Noordwijk; Bethelk. 9.30 ds. Van Delen
Veenendaal, 5 ds. Goossen; Imm.kerk 9.30 ds.
Tuip Driebergen. Geref. Kerk Kruisk. 5 ds.
Noordam Bleiswijk; Ontm.kerk 9.30 ds. Honig
Leidschendam. Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk)
8.30 en 2 45 ds. Hoogendoorn. Chr. Afgesch
Gem. 9.30 en 5. Oud-Geref. Gem. (Mercurius-
weg 29) 10 en 6.30. Remonstr. Gem. geen
dienst.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Meijering
Voorschoten. Blom. Rk Kerk zat 7, zo 8 30 en
10.30
WAS&ENAAR Herv Gem. Dorpsk. 10 ds.
Steenstra. 4.30 kand. V. Dis; Kievietk. ('Samen
op weg') 10 ds. Janse de Jonge. Messiask. 10
ds. V.d. Woude. Dorpscentrum 9.30 ds. Wie
man Zwijndrecht. Geref. Kerk Zijllaan 10 zie
Messiask 7 ds Terpstra Rijnsburg. Ned. Prot.
Bond (Kerkdam) I0.30ds. Westerouen Meete-
9.30 ds. De Reus. 6.30 ds. Buikema Zwam-
merdam. Rk Kerk Aardam zat. 7. zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 dr. Vermeulen,
6 30 zangd. hr. Meulenberg Katwijk Geref.
Kerk 9.30 ds. Oegema, 6.30 zie herv. kerk. Ge
ref. K. Vrijg. 9.30, 3 ds. Geelhoed.
t Boer. Evangeliegemeente (Heereweg
i) 9.45 hr. Booij. Rk Kerk: Agathakerk zat 7.
zo. 10 en 11.30: Poelpolder zat. 7, zo. 10.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 9 en 10.15; Engelbew. Rk Kerk Will.kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
zat. 7. zo. 10.30.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9,30 ds. De Haan
Zevenhoven, 6.30 ds. Haitsma Boskoop. Ge
ref. Kerk 9.30 mw. Kat-van Vulpen. Chr. Geref.
Kerk 9.30,2.15 ds. Westerink Bunschoten. Re-
OUD-ADE: Rk Kerk z
terdam', 6.30 kand. Blokland Amstelveen. Re-
9.30 e
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. Schaap. 7 zie geref. kerk; De Ontmoeting
(Noordhofland) 10 ds. V.d. Schoot. 7 zie geref.
kerk. Herv. evang. op geref. grondslag (kerk-
geb. 'Rehoboth'. A. van Leeuwenhoekkade)
9.30 ds. Korevaar, 4.30 ds. Van Kooten. Hulp
en Heil-kerk ('Schakenbos', Leidschendam) 10
ds. Verheule. Geref. Kerk 10 ds. Kersten Kat
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9 30 kand. Ro
denburg Katwijk, 6.30 ds. Poort Oisterwijk. Ge
ref Kerk 9.30 ds. Boonstra Hoogmade, 6.30
ds. Den Heeten Hoofddorp. Ned. Prot. Bond
(De Wijk, Schoolstr. 20) geen opgave. Rk Kerk
zat. 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN Herv. Gem. 9.30 hr. De Groot
Nieuw-Lekkerland. 7 zie geref. kerk. Geref.
Kerk 7 ds. De Haan.
ZOETERWOUDE Herv. Gem. 10 dr. V.d.
Zwaan Rk Kerk St. Jan zat. 7.30, zon. 9.30;
Chr. Dienaark. zat. 7. zon, 10. Meerburgkerk
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 9.30 ds. Gall
Den Haag, 6.30 ds. Eijsenga Dordrecht. Geref.
Kerk 9.30 drs. Buikema, 6.30 ds. De Reus Ter
Aar. Remonstr. Gem. geen diénst.
AMSTERDAM - Het be
gon, zo gaat het verhaal, in
Frankrijk met de wonder
baarlijke genezing van een
ernstig ziek kind. Sindsdien
is er een grote 'opwekking'
gaande onder de zigeuners,
weet Jan Schmidt. Deze
Amsterdamse woonwagen
bewoner heeft zelf sinds zijn
'krachtdadige bekering' zijn
beroep van autosloper ver
wisseld voor dat van voor
ganger. Momenteel staat hij
bij de 'burgers' volop in de
belangstelling als organisa
tor van het wereldwijde con
gres voor zigeuners en
woonwagenbewoners, dat
van 3 tot 6 augustus naar
schatting zo'n dertigduizend
deelnemers trekt.
door
Wim Schrijver
Woonwagenkamp 'De Rolleman'
aan de rand van de hoofdstad, heeft
zich nimmer in zo'n interesse van de
media mogen verheugen als gedu
rende de laatste weken. Met de re
gelmaat van de klok melden zich
journalisten bij de voortent van de
familie Schmidt. De man waarom
het allemaal gaat wordt er niet heet
of koud van. Als wij iets voor de af
gesproken tijd van tien uur 's mor
gens verschijnen, ligt hij nog op één
oor. Zijn in ochtendjas gestoken
echtgenote brengt daar ruw veran
dering in. Binnen vijf minuten is hij
er weer klaar voor. "Van welke
krant bent u?"
"Het gaat allemaal zeer voorspoe
dig", vertelt de voorzitter van de
stichting Wereldcongres Christen-
Zigeneuners 1989, bij zijn eerste
kop koffie. Hij moet wel toegeven
dat hij nauwelijks beseft dat het al
bijna zo ver is. Na ruim een jaar van
voorbereidingen treffen, lijkt het
onwerkelijk dat daadwerkelijk al
honderden woonwagens de gren
zen zijn-gepasseerd om op tijd te
zijn voor de mammoet-meeting op
een groot braakliggend terrein in de
Amsterdamse havens west. Het zal
in en rond de hoofstad straks zwart
zien van de zigeuners.
Ze komen uit alle delen van West-
Europa, uit verschillende Oostblok-
staten en de Sovjetunie, terwijl ook
delegaties uit Noord- en Zuid-Ame-
rika, Australië, India en Azië wor
den verwacht. Het zal de vijfde maal
zijn dat een dergelijk internationaal
evenement voor de zigeuners
plaatsvindt. De conferenties wor
den in principe eens in de drie jaar
georganiseerd, maar 'Amsterdam'
liet uiteindelijk nog twee jaar langer
op zich wachten. Schmidt ver
klaart: "Het is gewoon heel moeilijk
om zoiets groots te organiseren".
Gek
Hij heeft het geweten dat hij heeft
voldaan aan het verzoek van verte
genwoordigers van de evangelicale
zigeunerbeweging om zijn schou
ders onder het project te zetten. Er
moest een geschikt terrein komen,
met natuurlijk de nodige voorzie
ningen, diverse instanties zoals
de douane dienden hun mede
werking en toestemming te geven.
En dat terwijl de overheid normaal
gesproken een ontmoedigingsbe
leid voert als het over deze noma
den gaat.
En er was geld nodig. Ruim drie
ton. Enige maanden geleden bleek
het nog hoogst onzeker of dit be
drag er zou komen. Maar, verzekert
de organisator, op 'een gaatje' na, is
het er nu. Er kwam van diverse kan
ten subsidie en bedelbrieven blij
ken ook hun vruchten afgeworpen
te hebben.
De Evangelische Zendingsallian
tie heeft een handje geholpen, even
als de stichting 'Leven en Licht', die
zich bezighoudt met zigeunerzen
ding. Jan Schmidt zelf is voorgang-
ger van de pinkstergroepering
'Klein Jeruzalem', die op diverse
plaatsen in ons land samenkomsten
voor woonwagenbewoners houdt.
De conferentie is heel duidelijk een
evangelicaal initiatief. Tijdens de
congresdagen is er volop gelegen
heid voor ontmoetingen en het uit
wisselen van nieuwtjes. Dat is ook
een van de doelstellingen, aldus
Schmidt. Maar de hoofdreden van
het evenement is toch de verkon
ding van de Blijde Boodschap.
Naar schatting van de voorganger
'kent' een slordige veertig procent
van de bezoekers Jezus Christus
niet. Schmidt hoopt dat God het
congres zal gebruiken om deze
mensen de ogen te openen. Hij heeft
er alle vertrouwen in dat er ook ze
gen zal rusten op de manifestatie,
want hij weet dat in de afgelopen
tientallen jaren velen onder de we
reldwijd zo'n veertig miljoen zige-
neurs tot geloof zijn gekomen. Zelf
heeft hij veertien jadr geleden de
Heer leren kennen. "In het begin
werd je eigenlijk een beetje voor
gek versleten en was het ook heel
moeilijk. Maar nou is het wel geac
cepteerd".
Wonderen
Schmidt heeft wel een verklaring
voor de 'grote opwekking'. "Ik ge
loof gewoon dat het een vervulling
is van wat de bijbel zegt. We leven in
het laatst van de dagen en in die tijd,
zegt God, zal Ik mijn Geest uitstor
ten. Mensen zijn zoekende naar
God. Dat is trouwens niet alleen bij
ons zo, ik word ook wel gebeld door
burger-mensen". En, niet te verge
ten, "de mensen zien bij ons voor
hun eigen ogen wonderen gebeu
ren. Dan is het niet zo moeilijk om
een'stap te doen".
Met een wonder moet het bijna
veertig jaar geleden ook begonnen
zijn. Aan de rand van het ziekbed
van haar kind, herinnerde een Fran
se zigeunervrouw zich dat zij enige
tijd daarvoor een traktaatje had ont
vangen van iemand die onder meer
had gesproken over 'goddelijke ge
nezing'. Zij bleek het vlugschrift
nog in haar portemonnee te hebben,
waarop zij onmiddelijk het daarop
afgedrukte adres opzocht. Ter plek
ke aangekomen bleek juist een
dienst aan de gang te zijn en de ra
deloze vrouw vroeg de spreker om
voor haar zoon te bidden. Zo ge
beurde en de voorganger ging mee
naar het kind en legde het de han
den op. Toen het jongetje genas be
keerde de hele stam zich...
Er is zelfs een heel boek over de
'Wonderen onder de zigeuners', van
de hand van ds. Jean le Cossec, een
Frans opwekkingsprediker, die tij
dens het congres in Amsterdam een
van de hoofdsprekers is. Éen derge
lijk boek zou ook over Nederland te
schrijven zijn, meent Schmidt. Een
voorbeeld? "Ik praat dus over gees
telijke en lichamelijke wonderen,
hè? Je hebt bijvoorbeeld mensen
die alcoholist zijn of verslaafd aan
de medicijnen. Maar wanneer ze
naar de samenkomsten komen en
tot geloof komen, dan worden ze in
één seconde bevrijd". Maar het
hoeft toch niet altijd zo te gaan?
"Dat is het zo, maar tot nu toe heb ik
dat nog niet meegemaakt".
Schrikken
Jan Schmidt, die nooit enige scho
ling heeft gehad als voorganger, be
nadrukt dat Jezus is gekomen "om
het zonde- èn ziekteprobleem op te
lossen". Dat het eerste in de kerken
veel nadruk krijgt, terwijl het
laatste wordt verwaarloosd, heeft
volgens Schmidt te maken met het
feit dat men niet in genezingen
durft te geloven.
De traditionele kerken hebben
volgens hem nauwelijks enige aan
hang onder zigeuners en woonwa
genbewoners. Het is vooral de
rooms-katholieke missie geweest,
die zich het zieleheil van deze door
de meeste 'burgers' gemeden groep
heeft aangetrokken. Velen be
schouwen zich dan ook als rooms-
katholiek, maar tegelijkertijd bleef
er over en weer een barrière. "Veel
mensen durven niet op het kamp te
komen, of krijgen gewoon geen in
gang". Schmidt weet uit ervaring
dat het voor de woonwagenbewo
ners prettig is om voorgangers uit
hun eigen groep te hebben. Dat ver
klaart volgens hem ook een deel van
de opwekking.
Of de 'burgers' niet zullen schrik
ken als ze een caravaan van tiendui
zenden zigeuners en woonwagen
bewoners zullen zien? "Misschien
is dat wel eens goed. Het is voor hen
een ideale kans om eens te kijken
hoe wij leven. Vaak horen de men
sen alleen negatieve verhalen over
ons". Naar de mening van Schmidt
berusten die grotendeels op onjuist
heden. En: "Als een woonwagenbe
woner iets fout doet, dan staat dat er
direct bij in de krant. Maar als ie
mand uit de Jordaan komt, dan zet
ten ze dat er niet bij".
Vooroordelen
Iedereen is daarom welkom om gra
tis de tent op te slaan of de caravan
neer te zetten in de nabijheid van de
'kathedraal-tent', die het centrale
punt van het congres zal vormen.
Daar zullen de massa-meetings
plaatsvinden, waarin mensen zullen
worden opgeroepen hun hart aan
Jezus te geven. Tussen de tenten en
wagens zullen bezoekers ook volop
van de traditionele zigeunermuziek
kunnen genieten, weet de organisa
tor. Schmidt: "Wij zijn hele gast
vrije en vrolijke mensen". Hij heeft
er dan ook alle vertrouwen in dat al
les minzaam zal verlopen. Hij hoopt
zelfs op grote dingen. "Als het con
gres voorbij is, mogen ze ons verge
ten. Ik zou vooral willen zien dat de
mensen Jezus ontmoeten. Dat is het
belangrijkste. En ik denk dat als je
Hem leert kennen, je ook je voor
oordelen tegen andere mensen zal
verliezen".
Schmidt: "Wanneer verslaafden
tot geloof komen, worden ze in één
seconde bevrijd". (foto Cees zom>
Het ziet er naar uit dat het hoofd
van de Anglicaanse Kerk in Enge
land, dr. Robert Runcie, gelijk
heeft gekregen toen hij een jaar
geleden de synode van de Engel
se staatskerk er voor waarschuw
de de deur open te zetten voor de
vrouw als priester. De gemoede
ren binnen de kerk zijn sindsdien
bëhoorlijk verhit. Volgens de te
genstanders wordt gepoogd de
vrouwelijke priester er in één ge
neratie door te drukken.
De vrouw in het ambt vormt
binnen de wereldwijde Angli
caanse geloofsgemeenschap al
een heet hangijzer sinds de Twee
de Wereldoorlog. Mag een vrouw
nu priester worden, ja of nee?
Toen de Engelse kerk een jaar
terug het historische besluit nam
om de ambtelijke molen in wer
king te zetten waardoor overi
gens op zijn vroegst in 1993 een
vrouw kan worden gewijd wa
ren er al honderden priesters van
het vrouwelijke geslacht te vin
den in bijvoorbeeld de Verenigd»
Staten en Canada, Afrika en
Nieuw-Zeeland. En in februari
werd in de Episcopale Kerk in
Amerika (lees: Anglicaanse Kerk)
Barbara Harris zelfs als bisschop
gewijd.
Deze ongelijke stand van zaken
bewijst hoe groot de verscheiden
heid binnen de anglicaanse ge
meenschap is. Op zich is dat ook
niet zo verwonderlijk voor een
kerk die maar liefst zo'n zeventig
miljoen leden telt, verdeeld over
27 zelfstandige kerkprovincies.
Vrijzinnig of evangelicaal an
glicanen kennen ze allemaal.
Tijdgebonden
Hoe verschillend de kwestie in
ternationaal beoordeeld wordt,
bleek vorig jaar tijdens de tien
jaarlijkse Lambeth Conferentie.
Daar was de vrouw hèt onder
werp van discussie. De tegenstan
ders grijpen onder meer terug op
de apostel Paulus, die met zoveel
woorden schrijft dat het niet is
toegestaan dat vrouwen onder
richt geven. Dat is geen tijdge
bonden instructie geweest, daar
de apostel teruggrijpt op de
schepping, zo wordt benadrukt.
Het is deze zelfde gedachte
gang die ook is terug te vinden in
diverse gereformeerde kerkge
nootschappen in ons land. Ook de
Rooms-Katholieke Kerk huldigt
dit standpunt. De paus heeft tij
dens 'Lambeth' dan ook laten we
ten dat hij voor de anglicanen
bad. Bovendien waarschuwde de
Vaticaanse afgevaardigde er toen
voor, dat de oecumenische relatie
tussen de twee kerkgenootschap
pen in gevaar zou komen wan
De Amerikaanse Barbara Harris werd in februari als eerste vrouw in
de Episcopale (lees: AnglicaanseKerk tot bisschop gewijd. Dit feit
wekte internationaal grote beroering. (foto afp)
neer de anglicanen de teugels op
dit punt zouden laten vieren.
Toch heeft 'Lambeth' wel zo be
sloten. Verreweg het grootste
deel van de bisschoppen vond dat
iedere kerkprovincie voor zich
moest uitmaken hoe er in deze
materie gehandeld zou worden.
Wederzijds respect werd daarbij,
volgens goede anglicaanse tradti-
tie, over en weer beloofd.
Wilde diensten
Toen reeds was bekend dat Harris
bij de episcopalen in de VS op de
nominatie stond voor het ambt
van bisschop. Haar wijding, eer
der dit jaar in Boston, ondervond
veel protest Runcie, die als aarts
bisschop van Canterbury geldt
als de eerste man van de Angli-
aanse Kerk en vanuit die functie
bisschopswijdingen bijwoont,
was opvallend afwezig. Evenals
een afgevaardige van de RK
Kerk.
De komst van Harris die bo
vendien nog gescheiden is en er
uitgesproken ideeën op nahoudt
over bijvoorbeeld homoseksue
len is inmiddels voor een aan
tal episcopalen zo aanstootge
vend gebleken, dat zij vorige
maand besloten hebben om zich
te verenigen in een eigen synode.
Hoewel het om een relatief kleine
groep gaat, is het toch een teken
dat de kwestie door tegenstan
ders niet licht wordt opgevat.
Vrouwelijke priesters waren nog
acceptabel, maar een bisschop
die in een rechtstreekse lijn heet
te staan met de apostelen gaat
nu toch te ver.
De vrouwelijke priester in En
geland is intussen ruim voldoen
de om als spreekwoordelijke lont
te fungeren in het kruit dat door
de verontrusten wordt gevormd.
De reacties op de 'wilde diensten'
die een vrouwelijke Amerikaanse
priester eind vorig jaar in Enge
land leidde, vormden daar een
goede demonstratie van. Heel de
natie heeft het afgelopen jaar in
de media de vaak felle publieke
disóussie van kopstukken in de
staatskerk kunnen volgen. De
Londense bisschop Graham Leo
nard, die geldt als de woordvoer
der van de bezwaarden, heeft zich
diverse malen krachtig in de pers
uitgelaten. Volgens hem leidt het
besluit zelfs tot vernietiging van
de kerk.
Intussen hebben ook diverse
keren lijsten met vele honderden
namen van Britse geestelijken die
tegen zijn, de advertentiepagina's
van diverse kranten gesierd. Een
paar weken terug viel er weer een
serie van 550 namen te lezen. De
kerkleiding probeert intussen de
gemoederen te sussen met een
compromis. Het principe-besluit
van vorig jaar (299 tegen 216 stem
men) zal pas definitief van kracht
kunnen worden als de synode, die
in 1992 zich er weer over buigt, er
zich met tweederde meerderheid
achter stelt. Vervolgens moet het
parlement het groene licht geven.
Tot dat moment wil de kerklei
ding nog zoveel mogelijk brok
stukken van de kerk lijmen.
Oprotpremie
Eind vorige maand kwam men
daarom met het voorstel dat bis
schoppen in het eigen bisdom de
wijding van vrouwen nog twintig
jaar kunnen tegenhouden. Ook
parochies kunnen er in diezelfde
periode op staan om uitsluitend
mannen voorin de kerk te krijgen.
Voorstanders onder de priesters
in zo'n bisdom mogen intussen,
ter compensatie, maxjmaal zeven
dagen per kwartaal in hun paro
chie vrouwen toelaten.
Intussen heeft men toch ook
maar weer afgezien van de een
jaar geleden voorgestelde 'op
rotpremie' voor bezwaarde pries
ters: een afkoopsom van zo'n hon
derdduizend gulden. Men zag in
dat deze regeling - wat volgens
de tegenstanders maar een zeer
symbolisch bedrag was de in
druk kon wekken dat men zo las
tige mensen het zwijgen wilde op
leggen. Verontruste priesters
kunnen nu nog wel eerder met
pensioen. Deze groep laat zich,
zoals het er nu voorstaat, niet zo
makkelijk uitschakelen. Het is
nog lang geen '92 en tot dat mo
ment zullen Leonard en de zijnen
zich beslist blijven roeren.
Met in het achterhoofd alle on
rust rondom de vrouw, is het een
opmerkelijk detail dat het ont
staan van de Anglicaanse Kerk in
dertijd een vrouw als aanleiding
had. Koning Hendrik de Achtste
wilde om met Anna Boleyn te
kunnen trouwen, scheiden. Maar
'Rome' gaf geen toestemming. De
koning besloot daarop zelf maar
hoofd van de kerk te worden...
Het maakt de vraag of 'de' vrouw
zoveel jaren later tot een schisma
zal kunnen leidën, des te span
nender.
W.S.
