TAD LEIDEN
Koets-o-theek wil voor
verhuizing 2,8 miljoen
'Stress in werk wordt nog onvoldoende aangepakt'
s
LEIDSCH
DAGBLAD
VRIJDAG 28 JULI 1988
Discotheek in onderhandeling over nieuw gebouw
LEIDEN - Eigenaar Kamp-
hues van de Koets-o-theek
aan de Kruisstraat wil van de
gemeente een vergoeding
van 2,8 miljoen gulden om
zijn discotheek te verplaat
sen. Waar de 'Koets', die in
de wijk d'Oude Morsch veel
overlast veroorzaakt, naar
toe gaat, is nog niet precies
bekend. Voorlopig wordt
Stankoverlast
Leiden-Zuidwest
LEIDEN Bij de politie zijn afge
lopen nacht rond twee uur meerde
re klachten binnengekomen over
stankoverlast, waarschijnlijk af
komstig van de rioolwaterzuive
ringsinstallatie Zuid-West. Agenten
constateerden eveneens een sterke
rioollucht in Zuid-West maar kon
den de oorzaak niet achterhalen.
onderhandeld over drie
plekken nabij de binnen
stad: het 'bomterrein' aan de
Morssingel, het Schutters
veld en de panden van Ico-
Athibu.
Kamphues meent overigens dat de
gesprekken over een nieuwe plek
voor de discotheek en de verplaat
singsvergoeding 'constructief en
positief verlopen. Zo constructief
zelfs dat hij op het laatste moment
een 'kort geding' bij de Raad van
State heeft ingetrokken. Met dat
kort geding wilde Kamphues het
besluit van de gemeente schorsen
om de 'Koets' geen hinderwetver
gunning te geven. Het geding - of
zoals het officieel heet: een verzoek
om voorlopige voorziening - had
vanmorgen voor de voorzitter van
de afdeling geschillen van bestuur
van de Raad van State moeten die-
Kamphues: "De gemeente is niet
van plan om 'rare' dingen uit te ha
len met de Koets-o-theek. Dat is me
inmiddels wel duidelijk geworden.
Ze denkt constructief mee over een
oplossing voor de problemen. Om
die reden heb ik maar besloten het
verzoek om een voorlopige voorzie
ning in te trekken".
Het hoofd van de directie grond
zaken van de gemeente Leiden, W.
van der Hoeven, bevestigt dat er
wordt gesproken over een nieuwe
plek en een verplaatsingsvergoe
ding voor de 'Koets'. "Of die ge
sprekken positief en constructief
verlopen, durf ik niet te zeggen. Het
is allemaal nog zo pril.. Ik vind het
bovendien moeilijk om te bepalen
of wij als ambtenaren ons werk
goed of slecht doen. Dat moeten an
deren maar beoordelen. Maar er
wordt inderdaad aan een oplossing
gewerkt, ja", aldus Van der Hoeven.
Vraagtekens
Het bedrag dat Kamphues heeft ge
vraagd voor de verplaatsing van de
discotheek, 2,8 miljoen, is volgens
hem berekend door het onafhanke
lijke bureau Van Kampen. "Daarin
is alles opgenomen; de waarde van
het onroerend goed, de kosten voor
terrein, de inrichting van
discotheek, en noem
maar op". Volgens Kamphues heeft
de gemeente deze 'vraagsom' niet
meteen van tafel geveegd.
Het hoofd van de directie grond
zaken erkent dit. Hij tekent echter
wel aan dat de gemeente de nodige
vraagtekens plaatst bij dit bedrag.
"Het bureau dat hij in de arm heeft
genomen, heeft allerlei zaken opge
voerd waarmee wij het niet eens
zijn. We moeten ons nog eens flink
op het hoofd krabben".
Van der Hoeven en Kamphues
bevestigen beiden dat er over drie
plaatsen is gesproken waar de
'Koets' naar toe zou kunnen; het
voormalige 'bomterrein' aan de
Morssingel, een plek boven de nieu
we parkeergarage op het Schutters
veld en de panden van Ico-Athibu
aan de Langegracht. Ze verschillen
echter van mening over de ge
schiktheid van de afzonderlijke
plekken.
De gemeente vindt het Schutters
veld - een voorstel van Kamphues -
nauwelijks aanvaardbaar. "Dat is 's
avonds een verlaten plek, waardoor
een goede sociale controle ont
breekt", stelt Van der Hoeven. "En
dat moet je bij een discotheek toch
wel hebben, menen wij". Een oor
deel over de andere twee plaatsen
wil Van der Hoeven nog niet geven.
"Daarvoor is de zaak nog niet ge
noeg uitgekristalliseerd. Wat gaat
het de gemeente kosten bijvoor
beeld. Dat is nog niet bekend".
Kamphues op zijn beurt denkt
dat de panden van Ico-Athibu geen
reële oplossing zijn. "Ik heb
die panden bedragen horen nóe
men van drie tot vier miljoen gul
den. Dat valt ver buiten de begro
ting". Het Schuttersveld er
Morssingel - onder of boven de par
keergarage die daar mogelijk word
gebouwd - vindt Kamphues op zich
zelf aardige plekken. "Er is
doende parkeerruimte in de buurt
en dat is voor een discotheek
tuurlijk belangrijk".
Van der Hoeven durft nog niet te
zeggen wanneer de onderhandelin
gen kunnen zijn afgerond. Kamp
hues gelooft daarentegen dat de
zaak al over enkele maanden in kan
nen en kruiken kan zijn.
Optreden op podium
zonder vergunning
LEIDEN De politie heeft afgelo
pen nacht rond half één na klachten
over overlast een einde gemaakt
aan een live-optreden van een band
bij Annie's Verjaardag. Voor het op
treden was geen vergunning ver
leend.
Man (72) preekt
in NZH-bus
LEIDEN De politie heeft gis
termiddag rond half zes passa
giers van een NZH-bus verlost
van de preken van een 72-jarige
Katwijker. De man verkondigde
in de bus hel en verdoemenis en
sprak zijn mede-passagiers
daarbij op een dusdanige wijze
aan, dat een aantal van hen de
bus uitvluchtte.
De politie heeft de man, die
aan één stuk door bleef praten,
overgebracht naar het bureau.
Na een gesprek met het Riagg,
waaruit bleek dat de man vrij
wel zeker aan een vorm van
godsdienstwaanzin lijdt, is hij
heengezonden.
LEIDEN Nu de aanleg van een passantenhaven aan de Haven nog even op zich laat wachten, hebben de wa
tersporters hun eigen haven gecreëerd aan de Zijlsingel. Iedere avond liggen daar tientallen bootjes van water
toeristen die een bezoek brengen aan Leiden. De gemeente wil uiteindelijk een haven voor watertoeristen tot stand
brengen aan de Haven. Tot nu toe stuit dat echter op bezwaren van rondvaartbedrijf Slingerland. De eigenaar
van dit bedrijf stelt dat zijn rondvaartboten niet meer kunnen afmeren indien daar een haven wordt aangelegd.
(foto Jan Holvast)
Auto opengebroken
LEIDEN - Uit een auto aan de Cle-
veringaplaats zijn woensdagavond
drie koffers met belichtingsappara-
tuur, een groot statief en een kabel
haspel met een gezamenlijke waar
de van zo'n 5000 gulden gestolen.
Een ruit werd uit de zijdeur ge
haald.
Ginjaar Maas teleurgesteld over
uitspraak speciaal onderwijs
DEN HAAG (ANP) - Staatssecre
taris Ginjaar-Maas van onderwijs
is bijzonder teleurgesteld dat de
Haagse rechtbankpresident Wijn-
holt woensdag de bevriezings
maatregel (personeelsstop) in het
speciaal onderwijs buiten wer
king heeft gesteld. Het ministerie
heeft dit gisteren meegedeeld.
Het kort geding was aangespan
nen door de gemeente Leiden en
de oudervereniging Balans nadat
de staatssecretaris een soortgelijk
vonnis van de Raad van State
naast zich neer had gelegd.
Ginjaar-Maas vreest vooral de
personele gevolgen van de uit
spraak. Scholen die in het verle
den extra personeel in dienst had
den, lopen nu het risico deze
kwijt te raken, waardoor perso
neelsleden moeten worden ont
slagen. De mogelijkheid van ho
ger beroep houdt Ginjaar-Maas
nog in beraad. Volgens het minis
terie is deze stap echter niet erg
waarschijnlijk omdat het voor
scholen veel onduidelijheid zal
veroorzaken.
De staatssecretaris gaat nu
eerst met minister Ruding van fi
nanciën overleggen over de finan
ciële gevolgen. Ook zal zij praten
met de bonden en besturenorga
nisaties en de Tweede Kamer
over hoe de gevolgen van het von
nis het beste kunnen worden op
gevangen. De scholen en de
Tweede Kamer krijgen zo snel
mogelijk bericht over de stand
van zaken.
B en W houden voet bij stuk:
geen meubelzaak in Fiat-garage
LEIDEN - De vestiging van een
meubelzaak in de voormalige Fiat-
garage aan de Korevaarstraat blijft
voor het college van burgemeester
en wethouders uit den boze. In ant
woord op vragen van de Leidse
CDA-fractie, die het college om her
ziening van zijn standpunt had ge
vraagd, schrijven B en W dat voor
een nieuw standpunt geen enkele
aanleiding is. Een meubelzaak in de
garage bijft volgens het college in
strijd met het bestemmingsplan Le
vendaal-West.
De afdeling Rechtspraak van de
Raad van State bepaalde in maart
van dit jaar eveneens dat in de voor
malige garage, eigendom van A. J.A.
Verberg, volgens het bestemming
plan geen meubelhandel mag ko-
Werknemer uit balans door toenemende mentale druk
LEIDEN - Het verschijnsel stress krijgt steeds meer aandacht
maar van een volwaardig stressmanagement is in het bedrijfsle
ven nog nauwelijks sprake. Dat komt, zegt de Leidse wetenschap
per F. Marcelissen, omdat de oorzaken van stress legio zijn en het
verschijnsel vaak persoonsgebonden is. "Behalve dat het een zeer
veelomvattend probleem is, weten we er in de praktijk nog onvol
doende van af om een goed plan te ontwikkelen", zegt Marcelis
sen.
Het onderzoek naar oorzaken en op
lossingen van stress is teveel op het
individu of zuiver wetenschappe
lijk gericht. Op vele plaatsen hou
den deskundigen zich bezig met
stressmanagement maar een inte
grale aanpak is nog nergens van de
grond gekomen. Onderzoekers heb
ben te weinig begrip voor de positie
van het bedrijfsleven terwijl dat be
drijfsleven op zijn beurt onvoldoen
de op de hoogte wat er aan stress ge
daan kan worden.
door
Gert Visser
Toch is er alle reden voor een ge
degen bestrijding van stress in
werksituaties. Hoewel niet exact
kan worden becijferd wat stress het
bedrijfsleven en de maatschappij
kost, mag worden aangenomen dat
het om grote bedragen gaat. Voor
zichtige schattingen gaan er vanuit
dat stress in de Verenigde Staten
jaarlijks 150 miljard kost als gevolg
van produktiviteitsverlies, verzuim
en medische behandelingen.
Voor Nederland ontbreken be
dragen maar Marcelissen weet wel
indicaties te geven. Van de 700.000
WAO-ers in ons land zou zeker een
kwart door stress uitgeschakeld
zijn voor regelmatige arbeid. Een
andere indicatie is dat onderzoek
uitwees dat dertig procent van de
mannen die zich in verband met
psychische problemen bij het
RIAGG vervoegde, met stress te
maken had.
Beroepsziekten
Het wetenschappelijk onderzoek
naar stress en de bestrijding ervan
heeft ondermeer plaats bij het aan
TNO verbonden Nederlands Insti
tuut voor Preventieve Gezond
heidszorg in Leiden. Marcelissen is
er werkzaam als bedrijfspsychloog,
hij verrichtte diverse onderzoeken
naar stress en schrijft nu in. op
dracht van het Ministerie van Socia
le Zaken een handboek voor bedrij
ven om te komen tot stressmanage
ment. Dat boek wordt begin vol
gend jaar uitgebracht en is bedoeld
voor mensen in het bedrijfsleven
die verantwoordelijk zijn voor een
personeels- en sociaal beleid.
Aan belangstelling heeft dit on
derwerp geen gebrek, constateert
Marcelissen. Dat heeft te maken
met het feit dat het werk in algeme
ne zin ingrijpend is veranderd. De
automatisering en het gebruik van
moderne technologieën hebben tot
gevolg gehad dat de eisen die aan
werknemers gesteld worden meer
op het mentale dan op het fysieke
vlak liggen. Daarmee ligt het voor
de hand dat beroepsziekten meer
dan vroeger van psychische aard
zijn. Efficiency staat hoog geno
teerd bij het bedrijfsleven wat de
druk op de werknemers kan verho
gen.
Het probleem van stress is dat het
niet eenduidig verklaard kan wor
den. Stress is een verzamelnaam
voor alle vage, niet verklaarbare ge
zondheidsklachten. Een onderzoek
onder de werknemers van 21 bedrij
ven gaf wel een aantal duidelijke in
dicaties. Marcelissen: "Je kan zeg
gen dat stress altijd ontstaat wan
neer mensen onvoldoende kunnen
voldoen aan de eisen die aan hen ge
steld worden. Een belangrijke aan
leiding voor stress is wanneer men
sen de controle over hun eigen situ
atie verliezen".
"Dat stress een managersziekte zou
zijn, is een vooroordeel. Juist in ho
gere functies zijn mensen zelfstan
diger en hebben ze daarmee een be
tere controle over hun eigen werk.
Lagere functies blijken veel stress-
Leidse wetenschapper F. Marcelissen: "Stress ontstaat i
sen die dan hen gesteld worden".
i onvoldoende kunnen voldoen c
gevoeliger te zijn. De kans op stress
neemt toe naarmate de opleiding en
het beroep 'lager' is".
"Een hoge belasting en een lage
graad van controle over het eigen
werk bieden de meeste kans op
stress. In die zin is lopende-bandar-
beid zeer stressgevoelig. Een hoge
belasting en een grote mate van
controle hoeft niet tot stress te lei
den, dan heb je gewoon een uitda
gende baan".
De gevolgen van stress zijn ge
noegzaam bekend en van directe in
vloed op het functioneren van de
werknemer in het bedrijf. Hoofd
pijn en maagklachten op de korte
termijn en in het slechtste geval een
hartinfart wanneer het probleem
niet wordt opgeheven. Ziektever
zuim is vaak het gevQlg en een indi
catie dat er wat mis is.
"Stress is vaak een wisselwerking
tussen de organisatie die te hoge ei
sen stelt en de persoon die niet aan
die eisen kan voldoen. Dat betekent
dat je stress op twee manieren kan
aanpakken. Of de inhoud van het
werk en de omstandigheden veran
deren of proberen de mogelijkhe
den van de persoon te vergroten",
aldus Marcelissen.
Hoe kan een bedrijf stress effectief
bestrijden? Stressmanagement
moet volgens Marcelissen zowel be
drijfsgericht als persoonsgericht
zijn. "Er vanuitgaande dat slechte
werkomstandigheden de kans op
stress vergroten, kunnen deze om
standigheden met behulp van een
enquête onder de werknemers in
kaart worden gebracht", aldus Mar
celissen. Deze werkomstandighe
den omvatten een breed scale van
factoren variërend van herrie op de
werkvloer en te korte pauzes tot la
ge beloning of onzekerheid over het
carrièreverloop binnen het bedrijf.
Het meten van persoonlijke om
standigheden is lastiger omdat deze
voor een bedrijf slechts een be
trouwbaar beeld geven wanneer
een vergelijking met andere groe
pen werknemers mogelijk is. On
derzoek hiernaar kan gebeuren
door fysieke klachten als hoofd- en
maagpijn te inventariseren. Een
stap verder gaat het medische on
derzoek naar de fysieke conditie
van werknemers waarbij gekeken
wordt naar verschijnselen als hoge
bloeddruk of afwijkende hormoon-
spiegel.
De meest simpele methode is het
meten van het ziekteverzuim. "Als
er ergens problemen ontstaan,
treedt er een verandering op in het
ziekteverzuim. Tussen die twee is
een feilloos verband", zegt Marce
lissen.
Afhankelijk van de oorzaak geeft
Marcelissen drie methoden aan om
stress in bedrijfsverband aan te
pakken. De meest voor de hand lig
gende is de functie zodanig te ver
anderen dat mensen de problemen
die zich voordoen, kunnen oplos
sen. Een betere beloning of sociale
ondersteuning behoren ook in deze
categorie.
Een andere aanpak richt zich op
het vergroten van de mogelijkhe
den van de individuele werknemer
zodat deze het werk dat hij moet
doen beter aankan. Mooier gezegd,
wordt gestreefd naar een evenwicht
tussen belasting en belastbaarheid.
Bijscholing is hierin een belangijke
component.
De derde methode laat de stress
situatie in stand maar moet het
stressgevoel bij de werknemer weg
nemen. "Stresssituaties zijn nu een
maal niet altijd op te heffen", zegt
Marcelissen: "Maar zo'n situatie
kan tijdelijk zijn of misschien een
middel voor de werknemer om in
het bedrijf vooruit te komen". Prak
tische hulpmiddelen zijn ontspan
ningstrainingen of mensen te leren
de eigen mogelijkheden of beper
kingen en de werkproblemen rea
listisch te beoordelen.
Marcelissen: "Efficient stres-
smanagament houdt in dat het soci
aal beleid zodanig is dat stresssitua
ties worden voorkomen of snel wor
den opgelost. Hoewel een goed be
leid nooit zal kunnen verhinderen
dat er in een bedrijf stressproble
men ontstaan". Dat betekent ook
dat niet altijd de oorzaken behoe
ven te worden aangepakt, soms kan
symptoombestrijding afdoende
zijn.
Het NIPG heeft vorig jaar uitge
zocht op welke wijze stressmanage
ment het meeste kans van slagen
heeft. Duidelijk werd dat een anti-
stressprogramma in ieder geval aan
twee voorwaarden moet voldoen.
Er moet een duidelijke analyse van
de situatie in het bedrijf aan ten
grondslag liggen. Als belangrijke
tweede eis kwam naar voren dat alle
betrokkenen - van hoog tot laag -
overtuigd moeten zijn van het be
lang van een dergelijk programma.
men. Meubelhandelaar J.W. van
Dolder wilde in de garage een zaak
beginnen. De gemeente stuurde,
nadat ze op de hoogte kwam van de
plannen, direct een brief naar het
tweetal met de mededeling dat een
meubelzaak in dat pand niet zou
worden toegestaan en de opening
desnood met poitiedwang zou wor
den verhinderd. Verberg en Van
Dolder vroegen de Raad van State
vervolgens - tevergeefs - schorsing
van het gemeentelijk besluit.
Het college schrijft de CDA-frac
tie dat de gemeente wel contact
heeft met Van Dolder over een alter
natieve vestigingsplaats, maar dat
dat tot nu toe zonder resultaat is ge
bleven.
Meeuwen
neergeschoten
LEIDEN Op het terrein achter
een bedrijf aan de Rooseveltstraat
heeft de politie gisteravond elf dode
en een stervende meeuw gevonden.
Zij zijn vrijwel zeker neergescho
ten. De bijna dode meeuw is uit zijn
lijden verlost.
Omwonenden klagen al lang over
de aanwezigheid van meeuwen in
de buurt. De gemeente overweeg nu
zelfs in september een havik in te
zetten om de dieren te verwijderen.
Verldezingslijn
ongeveer 2000
keer gebeld
LEIDEN (ANP) - Ongeveer 2.000
belangstellenden hebben de verkie-
zingslijn gebeld sinds die twee we
ken geleden van start ging. Dé Leid
se Stichting Burgerschapkunde, de
organisator van deze service, ver
wacht de komende weken een flin
ke stijging van het aantal bellers
omdat de meeste politieke partijen
deze maand beginnen met hun ver
kiezingscampagnes.
De verkiezingslij n is het telefoon
nummer (071-141644) waarop 24 uur
per dag informatie wordt gegeven
over actualiteiten rond en achter
gronden van de Tweede-Kamerver
kiezingen op 6 september. Partij
programma's worden onder meer
op hoofdpunten vergeleken.
Alle lijsttrekkers van de politieke
partijen gaven bovendien hun per
soonlijke stemadvies. Die adviezen
zijn iedere zaterdag (vanaf 12.30
uur) en zondag te beluisteren.
LVC
Over het nieuwe cursusaanbod van het
LVC is een brochure te krijgen bij het
LVC, het stadhuis en de bibliotheek. Het
cursusprogramma bestaat uit onder
meer lessen en workshops gitaar, saxo
foon, PA-techniek, tekenen en volksdan
sen Inschrijven kan vanaf 31 juli. Infor
matie en inschrijven tijdens kantooruren
bij het LVC aan de Breestraat 66. tele
foon 146449.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
