OttHet Motorhuis
I4£imsteeg dealers
Chevrolet boeit met nieuwe collectie
Filipijns leger zet prijs op hoofd
van verzetsleiders in Nederland
VW brengt Passat met Syncro en 1.9 diesel
Jeep Cherokee
4WD
Auto als nieuw met ruilmotor
DONDERDAG 27 JULI 1989
Een terreinvoertuig van weergaloze klas
se. .Met de luxe en het comfort die lioren
bij een Amerikaan. ,M.et de terreincapa-
citeiten van een ecbte jeep. En met de
prestaties van een ,00 PK turbodiesel of
O-AT een 180 PK ^ezine-inspuitmotor. Maak
A m d nu ecn Pr<>efrit. Prijs: v.a. 4q.Qq5,-
ie American way to drive B X"W.
In de sportwagenklasse is Chevro
let al lange tijd aanwezig met de
zeer krachtige Corvette. In 1978 en
1984 zijn de laatste twee versies van
deze sportwagen uitgekomen. De
nieuwe Chevrolet Corvette ZR1 is
echter weer heel anders. Deze wa
gen met zijn 387 pk vermogen gaat
zo snel, dat je bijna overweegt om
een extra rijvaardigheidscursus te
volgen.
De uiterst moderne 32 kleppen
V8 motor die door Lotus deskundig
is bewerkt, gaat net geen 300 km/h.
Maar dat mag de pret niet drukken,
wantje weet niet wat er gebeurt als
je de 'power-key' hanteert in deze
haast niet te temmen wagen.
Op de enorm brede en hoge mid
denconsole steekt de versnellings
bak met 6 standen vooruit, een forse
sleutel omhoog. In de stand 'normal
power' is er met 225 pk best te leven.
'Full-power' instellen tijdens de rit
betekent een sensationele ervaring.
Tot 7200 tr/min spetteren de vier uit
laten hun staccato's op het natte as
falt rond Detroit. Chuck, chef
design en techniek heeft zijn best
gedaan voor Chevrolet.
De 1,5 ton zware racer staat op
275/40 banden voor en achter meten
ze liefst 313/35, als je die van dicht
bij ziet, lijken het net opgerolde
hapgrage krokodillen. Alleen met
dat verschil dat deze Goodyears
zich vastbijten in het wegdek om
het koppel van 509 Nm/4500 tr over
te brengen. Dan is het ook mogelijk
om binnen 4,3 sec. naar 100 km/h te
snellen. Interesse gekregen? Vol
gend jaar te koop voor 2 ton.
Lumina
Iets rustiger van aanzien zijn de va
rianten op het thema Lumina. Che
vrolet heeft er een sedan, een coupé
en een luxe busje van gemaakt.
Voorzien van een 2.5 ltr/110 pk of 2.1
ltr/V6 van 135 pk beide uitgerust
met een automaat heeft de sedan rij-
technisch een prettig voorkomen.
Hij ziet er keurig uit, is ruim genoeg
en het basismodel is goed voorzien
van alle noodzakelijkheden. In de
Verenigde Staten aangeprezen als
'the heartbeat of America'. Het is af
wachten hoe deze wagen het in Eu
ropa gaat doen.
Aardiger is het concept dat Ren
ault met de Espace heeft ingeluid,
waarna Mitsubishi en Nissan uit
kwamen met de luxe mini-van en
nu Chevrolet het meest in de rich
ting van de Fransoos komt met de
Lumina APV. Hij heeft zes zitplaat
sen, waarvan er vier achterin in di
verse configuraties zijn op te stel
len. Een grote achterklep die een
zeer laagliggende laadvloer afsluit
en een ruime schuifdeur rechts, ma
ken dit comfortabele personenbus-
je heel toegankelijk.
De 3.1 ltr/V6 motor levert met 120
pk voldoende vermogen af om er
vlot mee weg te komen. Hij is stan
daard voorzien van een 3-traps auto
maat, heeft stuurbekrachtiging,
schijfremmen rondom en loopt op
loodvrije benzine. Steekt het voor
steven bij de Espace al ver uit, bij de
Lumina APV heb je vanaf het stuur
zowat een kwart autolengte aan af-
legruimte op het dashboard. Dat is
het resultaat van een ontwerp dat
hoog wil scoren in de aërodyna
mische sfeer.
De samenwerking met Suzuki en
Isuzu onder de naam Geo, heeft er
bij General Motors toe geleid dat er
in rap tempo nieuwe modellen uit
komen in de kleine klasse. Naast de
Geo Tracker, Metro, Prizm en Spec
trum brengt men in Amerika bin
nenkort ook de Apex en Storm uit.
De Apex is voorlopig een studiemo
del in de kleinere klasse onder de
Metro, waar kennelijk in Amerika
steeds meer vraag naar is. De Storm
met een 1.6 ltr motor is een wat gea
vanceerder model, waar met name
technische details de boventoon
voeren. Beide typen zijn afkomstig
van de Japanse firma Isuzu.
SIEM LEEUWENKAMP
De Geo Storm is een model uit de kleine klasse, die General Motors samen met Suzuki en Isuzu maakt.
'Feel the difference General Motors makes!' ropeningstijden
VONDELLAAN 80, 2332 AH LEIDEN. TELEFOON071 -769313.
Maandag t/m vrijdag
van 9.00 uur tot 18.00 uur;
donderdag, koopavond,
tot 21.00 uur;
zaterdag van
9.00 uur tot 17.00 uur.
De GT Syncro als variant-v
i de Volkswagen Passat.
ALPHEN A/D RIJN 01720-21521
HILLEGOM 02522-29423
KATWIJK 01718-15141
LEIDERDORP 071-899212
LISSE 02521-19131
OEGSTGEEST 071-173414
VOORSCHOTEN 071-769307
SUBARU heeft voor de Justy
ECVT een systeem ontworpen die
hem geschikt maakt voor minder
validen. Opgenomen in het stuur en
de stuurkolom zijn nu de handrem
en de gashendel, die door hun nieu
we constructie optimaal en ruimte
lijk werken. Het bedieningsgemak
van de Justy ECVT met zijn continu
variabele transmissie met de scha-
kelduwband van Van Doorne
Transmissies, maakt hem samen
met de grote deuropening en de
vlakke vloer geschikt voor ombouw
voor de minder validen.
HONDA krijgt een 20 procent be
lang in Rover. Honda bouwt nu een
geheel nieuwe fabriek in Swindon
waar een nieuwe lijn Honda/Rover
modellen wordt gemaakt. Daarbij
levert Rover voor beide typen de
carrosseriedelen. In Longbridge
bouwt Rover de nieuwe R8 (opvol
ger Metro) en de Honda Concerto,
terwijl Honda in Swindon voor de
BMW zal in september in Frankfurt
op de IAA de nieuwe 8-serie lance
ren, de opvolger van de 6-serie. Op
het jaarverslag prijkt al een afbeel
ding van het nieuwe 12 cilinder blok
en binnenin wordt een tipje van de
sluier van de BMW 835i opgelicht.
De coupé met veel stijlkenmerken
van de Z1 zal o.m. een 300 pk sterke
motor krijgen die ruim 260 km/h
kan ontwikkelen. De V12 met 48
kleppen staat voor '92/'93 op het
programma.
Volkswagen heeft de modellen-
reeks van de Passat uitgebreid met
twee nieuwe versies: de 1.9 diesel en
de vierwielaangedreven Syncro.
Beide varianten zijn onlangs geïn
troduceerd. De 1.9 (normale) diesel
opereert naast de bekende 1600 tur
bo diesel, waaruit hij overigens is
ontwikkeld.
Volgens de fabriek beloopt het
brandstofgebruik gemiddeld 1 liter
op 16,3 kilometer en is de motor bui
tengewoon 'schoon'. Hij blijft 50
procent onder de EG-grens voor
roetuitstoot, welke grens overigens
pas voor de jaren '90 zal gelden. Bo
vendien blijft de roetproduktie on
der de strenge eisen in de Verenigde
Staten.
De VW-contructeurs bereikten
dit resultaat zonder extra uitlaat
gasreiniging. De nieuwe diesel
geldt als een zeer stille motor, die 68
pk levert en een topsnelheid haalt
van 160 kilometer per uur. Volkswa
gen spreekt zelf van een 'fluistermo-
tor'. De nieuwe diesel is zowel voor
de limousine als voor de Variant
(stationwagen) beschikbaar.
Syncro
Het tweede Passat-nieuwtje is de
komst van de GT Syncro G60. Uit
de aanduiding blijkt dat het hier om
een sportieve uitvoering gaat, die is
voorzien van de bekende vierwiel-
aandrijftechniek. Daar is nu een
nieuw type elektronische werkend
sper-differentieel bijgekomen, de
EDS.
De syncro-variabele 4x4-aandrij-
ving is ooit in de VW-bus produktie-
rijp gemaakt en werd voor het eerst
in de Golf en de Jetta gebouwd. Be
langrijkste kenmerk van de syncro
is de variabele slipafhankelijk gere
gelde aandrijving door middel van
een met stroopachtige siliconen-
olie gevulde koppeling. De karakte
ristiek van de syncro is, dat de aan
drijving op de achterwielen wordt
ingeschakeld zo gauw er slip op
treedt. Zoals bekend zijn de Passats
voorwielaandrijvers.
Sper-differentieel
Het systeem is thans aangevuld met
een nieuw ontwikkeld elektronisch
sper-differentieel op de voorwielen,
dat evenals ABS werkt door middel
Deze merken verschillen in om
wentelingen tussen beide voorwie
len op en corrigeren die. Terwijl het
ABS-systeem de remdruk tijdens
blokkeren terugbrengt, remt het
EDS juist het doorslippende wiel af.
Een en ander is gecombineerd met
een veiligheidsschakeling, waar
door fouten in de functionering zijn
uitgesloten. Het EDS schakelt bo
ven de 40 kilometer per uur automa
tisch uit. Mocht het EDS defect ra
ken, dan blijft het ABS gewoon
doorwerken.
De motor van deze syncro-versie
is uitgerust met de G-lader, een me
chanisch aangedreven compressor,
die evenals de turbo's een betere ci
lindervulling bewerkstelligen. De
Syncro is er voor de limousine en
voor de Variant (topsnelheid res
pectievelijk 215 en 210 kilometer
per uur).
NOL VAN BENNEKOM
<§roenert^
LEIDEN
Wat is eigenlijk een ruilmotor?
Ruilmotoren worden op diverse
manieren geprepareerd. Bij een
behoorlijke ruilmotor kun je in
het meest extreme geval uitgaan
van 80 tot 90 procent nieuwe on
derdelen. Die zogeheten revisie
van de motor begint met een veel
al zeer geautomatiseerd proces
van meten en testen van de ge
schikt gebleken onderdelen. Zui
gers, kleppen, klepgeleiders, pak
kingen, keerringen, V-snaren,
distributiekettingen, lagers en
pakkingen vallen meteen af om te
worden gereviseerd. Die gaan
meteen de schroothoop op.
Kruk- en nokkenas worden na-
gehard voor meer slijtvastheid en
verlengd gebruik. Cilinderkop en
-blok worden nagezien op scheur
tjes en zonodig gelast op een spe
ciale zeer temperatuurgevoelige
manier, waardoor de spanning
gelijkmatig blijft. Nadien wordt
dit onderdeel van de revisie met
ultraviolet licht gecontroleerd.
Uiteraard wordt elk onderdeel
zeer zorgvuldig gereinigd, ieder
stukje met aparte schoonmaak-
procedés om het materiaal zo min
mogelijk aan te tasten. Lagervlak-
ken worden gepolijst, de krukas
wordt gebalanceerd, de cilinders
gehoond (dat is het precies op
maat brengen) en van de ge
wenste oppervlaktestructuur
voorzien voor het optimaal glij
den van de zuigers. Het opmeten
en elektronisch wegen van
drijfstangen en zuigers garan
deert gelijksoortige sets naar ge
wicht in de vernieuwde motor. De
oliepomp wordt geheel uit elkaar
gehaald en met nieuwe onderde
len weer gemonteerd en gecon
troleerd op oliedruk en -op
brengst.
Als dat gehele proces voorbij is
gaat de ruilmotor op de testbank
en wordt bij verschillende toeren
tallen en wisselende belastingen
ingelopen. Hierbij wordt vooral
gelet op geluidsproduktie en lek
kage. 'Schone' ruilmotoren moe
ten verder nog getest worden op
uitlaattemperatuur, compressie-
druk en doorblazen van gassen
naar het carter.
Een begrip op het gebied van
ruiimotoren is VEGE. In 1936 ge
sticht door Versteeg en Van Gen-
deren, groeide deze fabriek uit tot
een van de grotere in Europa. Na
de oorlog waren motoren veel eer
der aan revisie toe dan nu en kost
ten veel meer aan onderhoud en
reparatie. Om snel bij de garages
over een gereviseerde motor te
kunnen beschikken startte VE
GE het ruilmotoren-systeem.
Men bracht de oude motor en on
der aftrek van een bedrag voor
deze ingeruilde motor werd de als
nieuw gemaakte verkocht.
In Nederland zijn drie vestigin
gen die vooral voor Opel, Ford,
VW, Volvo en Mercedes werken.
Uit de vestigingen in Tunesië en
Mexico komen respectievelijk Ci-
troën/Renault en Amerikaanse
V8 ruilmotoren. Van de 54.000
ruilmotoren vorig jaar was meer
dan 95 procent voor de export be
stemd.
Nu auto's door de APK beter wor
den onderhouden en de inruil-
prijzen zijn gedaald, neemt de
vraag naar ruilmotoren hand over
hand toe. Steeds meer wordt in
gezien dat het economischer is
om meerjaren dan vroeger het ge
val was met de auto te doen. Ruim
een jaar geleden waren bijvoor
beeld minstens twee op de vijf au
to's zes jaar of ouder; in 1975 lag
die verhouding nog op een op de
vijf auto's.
Om de levensduur van een auto
te verlengen is de montage van
een ruilmotor niet alleen tech
nisch zinvol maar vooral finan
cieel. Een rekenvoorbeeld bij een
beetje behoorlijke middenklasser
laat zien dat je maandelijks al
gauw ƒ300,- bespaart door geen
nieuwe auto te kopen. De af
schrijving van ongeveer 20.000
gulden in de eerste 'levensfase'
van de auto is zo groot dat de in
vestering van ongeveer 3 mille
voor een ruilmotor alleszins is te
overwegen. Nog afgezien van de
financieringskosten die er vaak
bijkomen voor degenen die een
nieuwe auto op die manier moe
ten bekostigen.
BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE
UTRECHT (GPD) - Het Filipijnse
leger heeft een premie van ruim
100.000 gulden per persoon gezet op
de hoofden van vier in Utrecht
woonachtige Filipijnen die contac
ten onderhouden met het linkse
verzet in dat land. Dit blijkt uit pos
ters die in Manilla zijn opgehangen
en uit een artikel in het in de hoofd
stad verschijnende dagblad 'The
Daily Inquirer'. De militaire autori
teiten in Manilla zoeken in totaal 31
verzetsstrijders, van wie de mees
ten ondergronds in de Filipijnen ac
tief zijn. Voor hun aanhouding
dood of levend heeft stafchef
Renato de Villa een bedrag van 47
miljoen pesos uitgetrokken, ruim
viereneenhalf miljoen gulden.
door
Louis Engelman
Onder de gezochten is Luis Ja-
landoni (53). Deze tot Nederlander
genaturaliseerde Filipijn leidt in
Utrecht het kantoor van het Natio
nal Democratie Front (NDF), een
koepelorganisatie voor de veertien
verzetsgroepen die de regering
Aquino in de Filipijnen bestrijden.
Vanwege de zeer hoge beloning
maakt Jalandoni zich bezorgd om
de veiligheid van zijn gezin en van
de drie in Utrecht woonachtige poli
tieke vluchtelingen Sixto Carlos,
prof. José Sison en diens vrouw
Juillette. "Dit is een open land. Ik
werk in het openbaar, dus is het niet
zo moeilijk mij te vinden", zegt hij.
De Utrechtse politie heeft de vier
bedreigde Filipijnen inmiddels eni
ge politiebescherming toegezegd.
Jalandoni noemt de uitgeloofde
premie een grove schending van het
internationale recht. "Ik protesteer
hier krachtig tegen". Hij heeft de
Nederlandse regering vandaag ge
vraagd stappen te ondernemen te
gen 'deze vorm van internationaal
terrorisme'. Ook de mensenrech-'
tenorganistie Amnesty Internatio
nal is ingelicht. Volgens Jalandoni
doet het Utrechtse kantoor van het
NDF niets illegaals.
De Utrechtse advocaat mr. B. Tom-
low, raadsman van de Nederlandse
vestiging van Nationaal Democratie
Front (NDF), vergelijkt de actie van
het Filipijnse leger met de premie
die de inmiddels overleden Iraanse
geestelijk leider Khomeini op het
hoofd zette van de Britse schrijver
Salman Rushdie. "Dit wordt kenne
lijk een nieuwe vorm van interna
tionale politiek bedrijven", zegt hij,
"niet argumenteren maar doden".
ontvoeren of te doden uiterst seri
eus. "We hebben de politie om be
scherming voor de gezinnen ge
vraagd". Volgens de politie is voor
lopig besloten tot extra surveillan
ce. "We zullen vandaag overleggen
of er nadere maatregelen moeten
worden getroffen".
Luis Jalandoni
nieuws van de op zijn hoofd gezette
premie gisteren via familieleden in
Manilla. "Zij belden op dat er pos
ters waren opgeplakt met onder an
deren mijn naam erop. Via de te
lefax hebben ze ons ook een copie
van The Daily Inquierer toege
stuurd, zodat we het verhaal met ei
gen ogen konden lezen".
Jalandoni is verbijsterd over de
actie van legerchef Renato de Villa.
"Het is nog nooit voorgekomen dat
er zo'n hoge beloning is uitgeloofd
voor het aangeven van verzetsstrij
ders. Zeker voor Filipijnse begrip
pen is 1 miljoen pesos per persoon
een astronomisch bedrag. Boven
dien is het voor het eerst dat er men
sen op de lijsten zijn gezet die volle
dig in de openbaarheid in het bui
tenland werken".
De NDF-vertegenwoordiger zegt
ervan overtuigd te zijn dat presi
dent Aquino met het uitloven van
de premie heeft ingestemd. "De Vil
la zou dit nooit op eigen houtje kun
nen doen".
Hjj vreest echter dat de in Neder
land verblijvende Filipijnen net zo
veel gevaar lopen als de gezochte re
bellen in zijn moederland. "Wij kun
nen hier moeilijk ondergronds
gaan. Ik moet bovendien het kan
toor open houden. Nee, we kunnen
het beste openlijk luid protesteren
tegen deze bedreiging in de hoop
dat Aquino deze maatregel onder
internationale druk terugdraait".
Vluchteling
Luis Jalandoni kwam in 1976 als po
litiek vluchteling uit de toen nog
door dictator Marcos geregeerde Fi
lipijnen naar Nederland. In zijn
jeugd had hij als zoon van een groot
grondbezitter in Negros voor het
priesterschap gekozen. Maar gaan
deweg was hij zich gaan interesse
ren voor de povere omstandighe
den van de suikerrietarbeiders in
zijn geboortestreek.
In 1972 trad Jalandoni toe tot de
groepering 'Christenen voor Natio
nale Bevrijding' en werd hij lid van
de koepelorganisatie NDF, waartoe
ook de communistische partij CPP
behoort. In 1973 zat hij een jaar ge
vangen en vervolgens legde hij het
priesterambt neer om ondergronds
te strijden. Toen het NDF in 1976
besloot een internationaal vertegen
woordiger in Europa aan te stellen
werd Jalandoni daartoe uitgeno
digd. Hij vestigde zich in Neder
land, kreeg politiek asiel en liet zich
in november 1985 tot Nederlands
staatsburger naturaliseren.
Sindsdien is de NDF-voorman di
verse keren in het nieuws geweest.
De bevelhebber van het Filipijnse
leger, generaal Fidel Ramos, uitte
veelvuldig beschuldigingen aan het
adres van het NDF-kantoor in
Utrecht. Hij stelde onder meer dat
het NDF geld uit de DDR naar het
communistisch verzet op de Filipij
nen zou doorsluizen. Ook beschul
digde hij Jalandoni van wapenhan
del.
In februari 1987 voerde Luis Ja
landoni namens het NDF in Manilla
onderhandelingen met de regering
Aquino over een staakt het vuren.
De verzetsorganisaties verklaarden
zich daartoe wel bereid, mits de
Amerikanen op termijn met hun
nucleaire wapens uit de Filipijnen
verdwijnen. Maar president Aquino
wees dit voorstel af. Ook later wer
den soortgelijke voorstellen gene
geerd.
De rebellen hadden twee jaar ge
leden van de onderhandelingen
meer verwacht. Te meer daar
Aquino, toen zij in 1986 aan de
macht kwam, alle politieke gevan
gen vrijliet, onder wie José Sison.
Deze vertrok toen naar het buiten
land om in oktober 1988 in Neder
land politiek asiel aan te vragen.
WD-Kamerlid Weisglas vindt de
Filipijnse maatregel de perken ver
te buiten gaan. Hij vraagt de rege
ring stappen te ondernemen. Ne
derlandse diplomaten wezen er
vanochtend op dat het uitloven van
prijzen voor gezochte mensen op de
Filipijnen gebruikelijk is. In het ge
val van Jalandoni is waarschijnlijk
over het hoofd gezien dat hij Neder
lander is geworden.
Vanochtend is in Manila een
vooraanstaand lid van de verboden
communistische partij CPP gear
resteerd. Het gaat om Satur Ocam-
po, lid van het politburo van de
CPP. Ook zijn vrouw is opgepakt.
Volgende week
werkonderbreking
in bejaardenzorg
UTRECHT (ANP) - De AbvaKabo
heeft ook voor volgende week ac
ties in de bejaardenzorg aangekon
digd. Op verschillende dagen zullen
werknemers van bejaardenoorden
in Rotterdam en omgeving het werk
enkele uren onderbreken, zo heeft
de AbvaKabo meegedeeld.
De afdelingen Zuid-Holland Zuid
en Noord van de vakbond, hebben 4
september uitgeroepen tot actie
dag. De bedoeling van de afdeling is
dat er op die dag in het hele land ac
tie zal worden gevoerd.
De werkgevers hebben de bon
den op 4 september uitgenodigd
voor voortzetting van de cao-onder
handelingen. Tot op heden heeft de
AbvaKabo gezegd daar niet aan te
zullen deelnemen, zolang de werk
geversvereniging VNB niet rea
geert op de eis de loonruimte te ver
groten met 5 procent. De werkge
vers willen eerst de financiële mo
gelijkheden onderzoeken alvorens
uitspraken te doen over de moge
lijkheden voor extra ruimte voor
verbetering van de arbeidsvoor
waarden. De werkgeversvereniging
denkt eind augustus met een defini
tief standpunt te komen.
