Alleenstaan heeft de toekomst
Salvadoraanse boeren vrezen terugschroeven van landhervorming
'Genen-manipulatie bij mens voorlopig verbieden
Reportage
Platform organiseert congres over alleenstaan in de jaren '90
PAGINA 2
LEIDEN Alleen is maar alleen, zo heet het in de volks
mond. Maar hoewel huwelijk en gezin blijkens recent on
derzoek nog altijd zeer in trek zijn bij de Nederlandse jeugd,
zijn echtscheidingen en gebroken gezinnen aan de orde van
de dag. Deze dragen hun steentje bij aan het feit dat 2,5 mil
joen Nederlanders op het ogenblik alleen leven, een aantal
dat jaarlijks met 100.000 toeneemt. Volgens een CBS-prog-
nose zal over 40 jaar het aantal alleenstaanden groter zijn
dan het aantal mensen dat in een gezin leeft.
Alleenwonen staat heeft voor veel mensen nog altijd iets zieligs. Alleen wanneer de 2.5 miljoen alleenstaanden in Nederland daar actief tegen t
gaan, kan dat veranderen. <foto GP
„Alleenstaan heeft de toekomst",
concludeert sociologe Lucy Plat
voet, tevens consulente van het
Platform van Organisaties voor Al
leenstaanden (PLOA) dat zaterdag
in Ede een symposium organiseert
over de positie van alleenstaanden
in de jaren '90. Het voornaamste
doel van 'Solo '90' is om de achter
stelling van en vooroordelen over
alleenstaanden te verminderen.
door
Sjaak Smakman
De houding ten aanzien van al
leenstaanden is in de afgelopen de
cennia flink veranderd. In 1905
dacht 60 procent van de Nederlan
ders dat gehuwden gelukkiger zijn
dan ongehuwden, in 1987 was nog
maar 21 procent die mening toege
daan. De houding ten aanzien van
alleenwonen, LAT-relaties, cen-
traal-wonen, samenwonen en com
munes is ook aanzienlijk genuan
ceerder geworden. Zelfs de opvat
tingen dat dat gehuwden voorrang
moeten krijgen bij promoties of dat
ongehuwde werknemers bij ontsla
gen het eerst aan de beurt zijn, be
ginnen sterk te veranderen.
Volgens wetenschappelijk mede
werkster Van Duin van de Nijmeeg
se universiteit zullen steeds meer
mensen perioden van samenzijn al
dan niet noodgedwongen afwisse
len met perioden van alleen leven.
Van Duin, die onderzoek verrichtte
naar onder andere hofmakerij en
contactkaders, signaleert dat men
sen kennelijk verlangen naar el
kaar, maar dat zij ook genoeg van el
kaar kunnen krijgen. „Het liefdesi
deaal van de Nederlandse jeugd i6
misschien niet aan te bevelen, maar
het ideaal van het alleenstaan even
min. Het samenleven of alleen zijn
valt echter niet zonder meer samen
met zich geborgen dan wel eenzaam
voelen. Wij zijn niet geneigd alleen
te staan, maar om elkaar op te zoe
ken", aldus Van Duin.
Zielig
Misschien wel daarom is het wat
zielige beeld van de alleenstaanden
nog springlevend. Feit is dat naar
schatting zo'n 750.000 alleenstaan
den op zoek zijn naar een partner,
en dat alleenstaanden zich over al
gemeen eenzamer voelen dan men
sen die in gezinsverband leven.
Maar dan gaat het vooral om pas ge-
scheidenen en weduwnaars. Plat
voet: "Uit onderzoek blijkt dat zij
die nooit gehuwd zijn geweest (on
geveer de helft van de alleenstaan
den, red.) en zij die al langer alleen
staan, veel minder gevoelens van
eenzaamheid kennen. Kennelijk is
er enige tijd nodig om de juiste hou
ding en vaardigheden te ontwikke
len".
Maar voordelen aan het alleenwo
nen zijn er zeker, vindt ze: „Je hebt
de vrijheid om je leven helemaal
naar je eigen zin in te richten, om je
eigen contacten te kiezen, je huis
zelf in te richten, je geld te besteden
en je tijd in te delen zonder reke
ning te moeten houden met een
partner. Veel mensen leven in paren
vanuit een negatieve keuze: de
angst om alleen te staan, de angst
om zowel 'mannelijke' als 'vrouwe
lijke' vaardigheden te moeten han
teren. Je bent als alleenstaande in
de unieke gelegenheid om kanten
van jezelf te ontplooien die je nooit
geoefend hebt, die je in je jeugd,
waarin je bent opgevoed tot een ge
zin, onthouden zijn".
Een belangrijke factor die de mythe
van de zielige alleenstaande in
stand houdt, is het feit dat de 2,5
miljoen alleenstaanden een nage
noeg onzichtbare groep vormen in
de Nederlandse samenleving. De
verklaring van sociaal-psychologe
Lenie de Zwaan is dat we om plezie
rig te leven een positief beeld nodig
hebben van onszelf. We hebben
daarom de neiging om de voordelen
van onze eigen leefstijl en de nade
len van andere leefstijlen te bena
drukken.
Omdat de meerderheid van de be
volking in gezinsverband leeft,
wordt die leefwijze eenzijdig posi
tief afgeschilderd. Platvoet illu
streert: "Uit een onderzoek uit 1987
naar leermiddelen in het onderwijs
blijkt dat alleenstaanden daar vrij
wel niet in voorkomen, en eenou
dergezinnen maar heel zelden.
Komt er toch een alleenstaande op
de proppen, dan is die zonder uit
zondering een raar figuur: een en
gerd, een zonderling. Beslist geen
mensen om je aan te spiegelen, dus
ook geen leefvorm om je aan te spie
gelen".
En zo verdwijnt de alleenstaand
naar de achtergrond. Wie alleen
staand is zal - ook al heeft hij/zij het
prima naar zijn zin - zijn leefwijze
niet al te sterk benadrukken om niet
het stempel van zielig opgedrukt te
krijgen. Volgens De Zwaan zou dat
echter juist wel moeten. Een alleen
staande kan het zielige stempel op
twee manieren ontlopen: een part
ner zoeken of heel bewust de voor
delen van de eigen leefvorm bena
drukken en opkomen voor de eigen
rechten. "Waarom kan iemand wel
spreken van een gelukkig huwelijk
maar niet van een gelukkige vriend
schap? Waarom kunnen gehuwden
wel verwijzen naar het schadelijk
effect voor hun relatie van bijvoor
beeld overwerk, maar kan een al
leenstaanden niet verwijzen naar
het schadelijk effect voor zijn of
haar sociale contacten? Alleen
staanden moeten leren hun privé-
leven in het gesprek met collega's te
benoemen in plaats van weg te mof
felen". Alleenstaanden, stelt ze,
moeten een eigen (positieve) identi
teit ontwikkelen.
Politiek
Ook buitengewoon hoogleraar in de
humanistiek Tielman benadrukt
dat de alleenstaanden zich moeten
organiseren om het zielige beeld te
doorbreken en een gelijkwaardige
plaats in de samenleving op te ei
sen. Gebeurt dat niet, dan zal vol
gens de hoogleraar 'hun positie zr|
wel in de privé-sfeer als op groterj
schaal verslechteren'.
Ze hebben namelijk het politiekj
tij nooit meegehad. De overhei]
houdt volgens het PLOA nauws
lijks rekening met de belangen va| I
alleenstaanden. Politieke partijet I
staan veelal een gelijke behanda I
ling van leefvormen voor, maar ij; I
de praktijk respecteren zeker dj
confessionele partijen de keuzevril
heid van burgers niet. Zij wensen ia
dere burger in het door hen ga
wenste leefverband van het gezin t|
dwingen. Onder de kabinetten Lutl
bers I en II is bijvoorbeeld de ai I
leenstaandentoeslag voor de belas I
ting afgeschaft en zijn er aparte, ft J
nancieel ongunstige tabellen vooj
de Individuele Huursubsidie geki}
men voor alleenstaanden. Bij wei
ningbouw wordt nog altijd voora U
uitgegaan van het standaardgezin
„Daarmee wordt een fundamented
mensenrecht geschonden", mee». sc
publicist Marcel Bullinga. kl
di
Vriendenkring hi
Een basis voor die emancipatie is ei
wel. Niet alleen is het beeld van dé
alleenstaande al enorm veranderd. m<
in positieve zin, ook neemt Nederl Ga
land wat betreft de alleenstaanden- 'n
organisaties en het PLOA een tame "e
lijk unieke positie binnen Europe'' s"
in. Zweden, Noorwegen, Frankrijk. ac
en - alleen voor vrouwen - Duitsland va
kennen weliswaar verenigingen die sV
voor diverse soorten alleenstaand Ul
den gezamenlijk werken, maar mis-: zo
sen daarbij een overkoepelende or U1
ganfsatie. België, Engeland en w;
Luxemburg tellen een beperkt aan- or
tal alleenstaanden-organisaties
voor specifieke groepen.
De ruim vierhonderd landelijké. sc
en plaatselijke initiatieven voor all
leenstaanden en alleenstaande ou- kt
ders in Nederland, zijn ingeschre
ven bij het Info-Centrum Alleen-
staanden-Activiteiten in Den Bosch
(ICAA). Daar kunnen alleenstaan- *e
den informatie krijgen over initial
tieven en activiteiten in hun omge- h<
ving. Naast wandelen, dansen, thea-:
terbezoek is er ook informatie te
krijgen over gespreksgroepen of
Een bemiddelingsbureau voor re- C1
laties is het ICAA beslist niet, bena-
drukt Platvoet: „Onze doelstelling!. h;
is gewoon anders. We willen de indij
viduele leefvorm niet opheffen, r
maar haar juist versterken en de P1
mogelijkheden ervan uitbreiden.
Contactzoekenden die gebruik ma- P
ken van onze activiteiten zijn meer 6'
uit op uitbreiding van de vrienden- S(
kring. Het vinden van een geschikte v'
partner speelt nog wel een rol, maar ir
is toch meer naar de achtegrondl
verdrongen. Rolt er uiteindelijk een P
inttiemere relatie uit, dan is dat)
meegenomen".
SAN SALVADOR (AP) - Felix Lo
pez onderbreekt het houthakken
om te vertellen hoe zijn leven is ver
beterd sinds zijn coöperatieve boe
renbedrijf negen jaar geleden werd
afgenomen van een steenrijke
grootgrondbezitter.
Orlando de Sola zit in zijn stra
lend witte landhuis en beklaagt zich
erover dat ziin land hem, net als
honderden andere landeigenaren, is
afgenomen en weggegeven aan
'klaplopers'.
De twee mannen verpersoonlij
ken het dilemma waarvoor de sinds
een maand geïnstalleerde Sal
vadoraanse president Alfredo
Christiani zich gesteld ziet: hoe
moet zijn regering zich gedragen
ten opzichte van een historisch
landhervormingsprogramma dat
haar rechtse achterban een gruwel
is, maar dat reeds te diep is gewor
teld om zomaar uit te rukken.
Sinds 1980 is dankzij het pro
gramma bijna 30 procent van de
Salvadoraanse landbouwgrond in
handen gegeven van coöperaties.
Zo'n 120.000 boerenfamilies hebben
geprofiteerd van het programma,
dat door Amerikaanse wetenschap
pers is uitgedacht, en door Ameri
kaanse politici naar voren gescho
ven als een middel om revolutionair
links de wind uit de zeilen te ne
men. En hoewel nog onzeker is hoe
het programma economisch uit
pakt, heeft de landhervorming ge
durende de tien jaar burgeroorlog
tussen het linkse verzet en de door
de VS gesteunde regering altijd een
belangrijke politieke rol gespeeld.
Boerenorganisaties, de Christen
democratische partij van oud-presi
dent Duarte en linkse partijen be
schuldigen Christiani's Republi
keinse Nationalistische Alliantie
(Arena) ervan de landhervorming te
willen terugschroeven, zonder dat
met zoveel woorden toe te geven.
Christiani en zijn minister van
landbouw Cabrales ontkennen dat,
en zeggen slechts een "hervorming
van de hervorming" na te streven
door de voormalige landarbeiders
individueel zeggenschap te geven
over de grond.
Terwijl Felix Lopez zich schrap
zet om zijn coöperatie te behouden,
vindt De Sola dat de regering lang
niet ferm genoeg optreedt om de
hervorming ongedaan te maken.
Hij noemt Christiani een 'slapja-
Eenentwintig voormalige groot
grondbezitters proberen hun land
terug te krijgen door de overwe
gend conservatieve rechterlijke
macht in te schakelen; in de vijf za
ken die tot nu toe zijn voorgekomen
heeft de rechter de landeigenaren in
het gelijk gesteld. Een van de zaken
betrof de coöperatie van Lopez.
"We hebben tonnen geld voor
haar verdiend", zegt Lopez over
Victoria Amada Sol, de vroegere ei
genares van Hacienda Nueva, en
een telg uit het kleine groepje fami
lies van landeigenaren dat de agrari
sche sector in handen had voordat
hervormingsgezinde militairen in
1979 een staatsgreep pleegden.
Voordat de landhervorming werd
doorgevoerd was meer dan de helft
van de Salvadoraanse landbouw
grond in handen van 2 procent van
de bevolking. "Nu gaat het ons re
delijk goed", zegt Lopez, terwijl hij
de verbeteringen opsomt die zijn
doorgevoerd sinds het bedrijf in
1980 een coöperatie werd. "Ik heb
dit land 40 jaar lang bebouwd. On
der 'la patrona' beulden we ons af
voor een kwartje per dag. Dat was
genoeg om van te eten. Maar kleren
of schoenen, vergeet het maar".
Hoewel hij nu schoenen kan ko
pen loopt de 68-jarige Lopez ge
woontegetrouw nog altijd op blote,
verweerde voeten. Maar elk van de
stenen huisjes met strooien of tin
nen daken die de 600 gezinnen van
de coöperatie bewonen heeft een
grote betonnen wasbak met stro
mend water. Allemaal hebben ze
elektriciteit. De coöperatie heeft
een school met twee onderwijzers
en een arts die praktijk houdt in een
kliniek in het op anderhalve kilo
meter gelegen Lourdes, 20 km ten
westen van de hoofdstad San Sal
vador.
Golvende heuvels met koffie-
planten worden afgewisseld met
percelen mais en suikkerriet. In de
zomerse regentijd vertoont het land
alle schakeringen groen die er maar
bestaan.
Het is een prachtig en overvloe
dig land, en mevrouw Sol wil het te
rug. Ze stapte naar het Hoogge
rechtshof, dat bepaalde dat zij ten
onrechte was onteigend, en dat het
land haar moest worden teruggege-
Ook in de vier andere zaken die
aan zijn oordeel werden onderwor
pen stelde het conservatieve ge
rechtshof de eisers in het gelijk. De
landeigenaren hadden betoogd dat
hun gebied de in de landhervor-
mingswet gestelde limiet van 500
hectaren niet te boven ging.
"De uitspraken worden nu gedaan,
omdat het klimaat voor een eventu
ele teruggave met Arena aan de
macht beter is geworden", zegt Se-
gundo Montes, hoofd van de socio
logische faculteit van de Centrale
Amerikaanse Universiteit.
De Christendemocraten, die het
land de vijf voorafgaande jaren heb
ben bestuurd, hebben de landher
vorming altijd als een van hun be
langrijkste successen naar voren
geschoven. De nu regerende Arena
lijkt, ondanks de recente uitspra
ken van het Hooggerechtshof, niet
zonder meer bereid het parade
paard van zijn politieke tegenstan
ders af te breken en de politieke
prijs te betalen van gedwongen ont
ruiming.
"Het land is veranderd. Opvattin
gen zijn veranderd", zegt Cabrales.
"De landbouwhervorming is een
feit". Alleen in het geval van Ha
cienda Nueva heeft het Hoogge
rechtshof een ontruimingsbevel af
gegeven. Hoewel dat op 23 juni van
kracht is geworden, heeft de rege
ring nog geen actie ondernomen.
"We zullen nog geen kluit modder
opgeven", zegt coöperatielid Gloria
Montcya.
Christiani en Cabrales hebben ge
zegd dat er geen geweld zal worden
gebruikt. Men probeert thans een
oplossing te bedenken: misschien
een extra schadeloosstelling van
mevrouw Sol door de overheid, of
een ruil waarbij de coöperatie wordt
overgeplaatst naar andere grond.
Advocaten van de voormalige
landeigenares zeiden geen com
mentaar te kunnen geven op de
zaak, en Sol zelf, die in Miami
woont, reageerde niet op pogingen
met haar in contact te treden.
Onder de Salvadoraanse landher
vorming zijn in totaal 469 grote be
zittingen geconfisceerd, tegen een
schadeloosstelling die volgens veel
eigenaren ontoereikend was.
De bedrijven werden omgevormd
tot coöperaties, waarvan er inmid
dels vijftig over de kop zijn gegaan,
hetzij door economische proble
men, hetzij doordat ze in oorlogsge
bied lagen.
Volgens Cabrales is slechts tien
procent van de overige bedrijven
rendabel, en het economisch succes
van deze bedrijfsvorm is een voort
durende bron van discussie. Critici
zeggen dat de coöperaties de pro-
duktie hebben verminderd en
slecht worden bestuurd door boe
ren die geen kaas hebben gegeten
van bedrijfsvoering. Bijna alle
waarnemers zijn het er echter over
eens dat het programma, ondanks
het voortduren van de burgeroor
log, is geslaagd in zijn primaire poli
tieke en sociale opzet: het wegne
men van de steun voor de linkse re
volutie.
Arena heeft in zijn campagne ge
pleit voor het omvormen van El Sal
vador tot een modern kapitalistisch
land. Als het particulier initiatief
maar ruim baan krijgt, zal het land
daarvan profiteren, is de redenatie.
Op het gebied van de landbouw wil
Arena dat realiseren door de coöpe
raties op te delen in kleine stukjes
land voor individuele boeren. 'Ver
kaveling', noemt Arena dat. Vol
gens Cabrales staan kleine bedrij
ven gafant voor grotere produktivi-j
teit, maar zijn tegenstanders gelo-|
ven dat de verkaveling alleen maar
bedoeld is om de adel haar greep op
het land terug te geven.
"Als de coöperaties al zwak zijn,|
als zij moeilijkheden ondervinden
bij het verkrijgen van kredieten en
technische adviezen en bij het ver
kopen van hun produkten, dan zal
de individuele campesino op zijn
kleine stukje grond alleen maar veel!
zwakker zijn", zegt Marco Tulio Li
ma, voorzitter van de Federatie van
Coöperatieve Verenigingen. "Bin
nen vijf a tien jaar gaan ze over de
kop, en raken ze hun land kwijt aan
de bank, of ze moeten het verkopen.
En wie heeft het geld om het te ko
pen? De vroegere eigenaars".
De familie van De Sola is door dei
landhervorming - "door de VS op
gelegd socialisme", zegt hij cynisch
- een gebied van 4.200 hectare kwijt
geraakt. "Natuurlijk werden de
landarbeiders uitgebuit. Uitbuiting i
is een van de menselijke gedragin
gen. Maar verdeling van welvaart is I
in El Salvador niet aan de orde. Aan
de orde is de opmars van het com
munisme", zegt de onteigende
grootgrondbezitter. Hij zegt datj
rechts meer had verwacht van
Christiani.
Een voorlopig verbod op expe
rimenten met manipulatie van
menselijke erfelijkheidsmole
culen. En een grondige bezin
ning op ethische richtlijnen op
dit terrein. Daartoe heeft de
Wereldraad van Kerken opge
roepen in een reeks aanbevelin
gen aan de lidkerken. Gevraagd
wordt om bij regeringen, we
tenschappers, universiteiten,
ziekenhuizen en bedrijven aan
te dringen op strikte controle op
wat er in de biotechnologie
plaatsvindt.
Hoewel biotechnologie tot veel
positieve resultaten kan leiden,
wijst de wereldraad vooral op de
vele gevaren die dreigen. De ker
ken moeten zich goed op de hoog
te stellen van de ontwikkelingen
en waar mogelijk aandringen op
strikte controle en pastorale aan
dacht voor mensen die ermee te
maken krijgen.
Het centrale comité (bestuur)
van de wereldraad nam de aanbe
velingen op de laatste dag van
zijn vergadering in Moskou aan.
Dat gebeurde op grond van een
gedegen rapport van een interna
tionale groep deskundigen.
De wereldraad wil een verbod
op het gebruik van genetisch on
derzoek bij geslachtskeuze, en
wijst óp het gevaar van misbruik
bij de selectie van personeel en in
onderwijs, gezondheidzorg en het
verzekeringswezen. Ook wordt
stelling genomen tegen
ciele vormen van draagmoeder
schap en de handel in ei- en zaad
cellen, embryo's en foetussen.
Experimenten waarbij nieuwe
dierlijke levensvormen worden
gekweekt, moeten uitgebannen
worden.
Tot enige discussie leidde het
voorstel om regeringen een ver
bod te vragen op de meeste vor
men van embryo-onderzoek. De
Britse anglicaanse Jean Mayland
wilde van dit 'nee, tenzij' een 'ja,
mits' maken omdat embryo-on
derzoek van groot belang kan zijn
voor medische doeleinden. Haar
motie werd met 54 tegen 41 stem
men verworpen.
Secretaris-generaal dr. Emilio
Castro toonde zich tijdens een
persconferentie na afloop van de
vergadering verheugd over de po
sitieve veranderingen die zich in
de Sovjetunie voltrekken. Hij
prees de toegenomen godsdienst-,
vrijheid, maar zei ook dat er nog
veel moet gebeuren. Daarbij wees
hij op de vele kerken die nog als
museum of voor andere niet-ker-
kelijke doeleinden gebruikt wor
den. "We hopen van harte dat de
Sovjetunie op de ingeslagen weg
voortgaat".
Voor de wereldraad betekenen
perestrojka en glasnost dat er
meer openhartige relatie kan ont
staan met de Russische kerken.
Daarin zal volgens Castro ook
plaats zijn voor kritische vragen
over ontwikkelingen die de We
reldraad minder gunstig voorko-
Gevraagd naar zijn mening
over de niet erkende Oekrains-
Katholieke Kerk, zei Castro dat er
zowel kerkelijke, politieke als
pastorale aspecten zitten aan die
kwestie. De wereldraad zal aan
dringen op gesprekken tussen al
le betrokkenen: de regering, de
Russisch-Orthodoxe Kerk, de
Rooms-Katholieke Kerk en de
Oekrainse groepen die voor er
kenning van hun sinds 1946 on
dergronds functionerende kerk
strijden. Hij uitte respect voor de
Oekrainers die demonstreren
voor de teruggave van kerken en
in enkele gevallen zelfs in honger
staking gaan.
Een conflict binnen de kerke-
raad van de Vrije Oud-Gerefor
meerde gemeente in het Veluwse
dorp Oldebroek is zo hoop opge
lopen, dat de wereldse rechter
gisteren gevraagd is om een uit
spraak te doen. Dominee A. van
Houselt en twee ouderlingen
staan tegenover een ouderling en
drie diakenen, die de predikant
de toegang tot de kerk onmoge
lijk hebben gemaakt door nieuwe
sloten op de kerkdeuren te laten
zetten.
Van Houselt en de ouderlingen
eisten gisteren voor de rechtbank
in Zwolle weer toegang tot de
kerk. Bovendien willen zij dat de
kerkelijke en financiële admini
stratie aan hen wordt overgedra
gen.
De problemen zijn drie maan
den geleden ontstaan, toen een
ouderling door een mede-ouder
ling en de drie diakenen wegens
openbare dronkenschap werd ge
schorst. Dit besluit wordt door de
betrokken ouderling en de predi
kant bestreden, omdat het niet
rechtmatig zou zijn. Volgens hen
hadden de diakenen niet mogen
stemmen, waarbij zij zich beroe
pen op de Dordtsche Kerkorde
ning uit de zeventiende eeuw. Bo
vendien ontkende de ouderling
dronken te zijn geweest.
De tegenpartij brengt daarte
gen in dat in de kerkeraad de di
akenen altijd hebben mogen
stemmen. Bovendien vinden zij
dat een vrije kerk niets met de
Dordtsche Kerkordening te ma
ken heeft.
Een voorstel van de president
van de rechtbank om een com
missie van wijze mannen een uit
spraak te laten doen, haalde het
niet. Van Houselt verzette zich
daartegen, omdat hij tot de uit
spraak van de commissie geen
kerkdiensten zou mogen leiden.
Van Houselt gaat sinds twee
maanden voor in een schoolge
bouw. Zijn tegenstanders maken
gebruik van de diensten van an
dere predikanten.
De Chinese Raad van Kerken
heeft in een verklaring "vastbe
sloten elk besluit van het centraal
partijcomité van de communisti
sche partij" goedgekeurd.
De Raad van Kerken beveelt al
le christenen aan de toespraak te
lezen van Deng Xiaoping van 9 ju
ni, waarin deze de afrekening met
de 'contra-revolutionaire rebellie'
in China verantwoordt. Deze rede
is een van de teksten die op last
van het ministerie van onderwijs
op de scholen moeten worden be
studeerd om de leerlingen een
'beter onderscheid tussen goed
en kwaad' bij te brengen.
Tegenover kerken en kerkelij
ke organisaties in het buitenland
hebben Chinese kerkleiders hun
diepe bezorgdheid over het
bloedige neerslaan van het stu
dentenprotest naar voren ge
bracht. Tegelijkertijd toonden zij
zich ervan overtuigd dat 'Gods
gerechtigheid en de democratie
van het volk zich staande zullen
houden'. In mei verspreidde de
voorzitter van de raad, bisschop
K.H. Ting, een verklaring waarin
hij 'van ganser harte' de acties
van de studenten steunde.
Vertraging. De Poolse rege
ring heeft de RK Kerk in het land
ervan beschuldigd de overplaat
sing van het karmelietessen
klooster in Auschwitz bewust te
hebben vertraagd. In een verkla
ring zegt de regering dat de lei
ding van de kerk pas op 10 maart
een vergunning heeft aange
vraagd voor de bouw van een
nieuw klooster buiten het terrein
van het voormalige concentratie
kamp. Op 15 juni heeft het ge
meentebestuur van Oswiecim, de
Poolse naam voor Auschwitz, de
vergunning verstrekt, aldus de re
gering. Op 22 februari, zo had de
RK Kerk twee jaar eerder be
loofd, zou het klooster ontruimd
zijn.
Moker. De uitzending van de
kerkelijke omroep Moker van
vanavond (van zeven tot half
acht) besteedt aandacht aan de
Quakers, Max Havelaar-koffie en
een bezoek aan Roemenië door
een Leidse groep. Ontvangst via
FM 105.7 of op de kabel FM 88.1.
Beroepen
Hervormde Kerk: aangenomen
tot pastoraal medewerker te Giet
erveen (per 15 augustus) G. Koen-
ders Leeuwarden, toegelaten tot
de evangeliebediening mevr. T.
de Vlieger-Kofman, Spijtbroeks-
burgwal 10 1601 BE Enkhuizen;
toegelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar J. Ariessen
Van Lidth de Jeudestraat lObis
3581 GH Utrecht, mevr. H. R. van
Heil Zusterplein 12a 3703 CB
Zeist, M. A. Hogendorp Zuster
plein 12a 3703 CB Zeist.
Christelijke Geref. Kerk: beroe
pen te Naarden W. van Zorge
Rijnsburg.
