Jaruzelski:
SoKdariteit
in regering
DIGROS
Positie Japanse liberalen wankelt voor het eerst sinds 1955
Geld is struikelblok ruimteplan Bush
WEIGER VOOR BIER 63X MEER TE BETALEN!
Fitness rage in Afrika breekt met
traditioneel mollig schoonheidsideaal
Shamir bespreekt met
Palestijnen vredesplan
Slecht schakelaartje maakt
VS-raketten blindgangers
ZATERDAG 22 JULI 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
Bond wil meerderheid ministers
WARSCHAU (DPA/Rtr) - De Poolse president en partijlei
der Jaruzelski heeft gisteren bepleit dat Solidariteit de vice-
premier en ministers voor een aantal departementen op
economisch gebied levert. De vakbond vreest echter straks
in een door de communisten gedomineerde regering de ver
antwoordelijkheid te krijgen voor de failliete Poolse econo-
LUSAKA Twee jaar geleden zou
het nog ongehoord zijn voor een
Zambiaanse vrouw om in een jog
gingpak door het park te hollen.
Maar nu zijn joggende vrouwen een
dagelijks verschijnsel in de hoofd
stad Lusaka. Fitness centra maken
gouden tijden door. Voor het eerst
in de Zambiaanse geschiedenis
heeft slank mollig verdrongen als
schoonheidideaal.
door
Zarina Geloo/IPS
De obsessie met de omvang van
het lichaam was tot voor kort voor
behouden aan de blanke kolonis
tenvrouwen of vrouwelijke ontwik
kelingswerkers uit Europa. Zij wa-
ren vrijwel de enige klanten van de
sportscholen voor dames. Silvia
Mwanamoto, eigenaresse van een
fitness centrum, vertelt dat zij in het
begin slechts vijf Afrikaanse gym-
sters had. Nu zijn dat er 65 en hun
aantal groeit met de dag.
In Afrika was dik zijn tot voor
kort een teken van welvaart. Hoe
dikker zijn vrouw hoe meer de echt
genoot met haar pronkte. „Kunnen
eten als je geen honger hebt wordt
gezien als een teken van welstand
en huiselijk geluk. Vrouwen eten
vet voedsel. Daarom hebben
ze vaak volle heupen en een forse
tors", zegt Clotilda Mulenga, een fy
siotherapeute met een eigen sport
school. „Maar dat verandert alle
maal snel", voegt ze eraan toe. Voor
al in de steden maakt de moderne,
westerse mode opgang.
Namwinga is veertig jaar. Ze is
ongelukkig met haar lichaam dat is
uitgezakt door de vele zwanger
schappen, te veel eten en de wens
van haar echtgenoot dat zijn een
'comfortabel figuur' met zich mee
zou dragen. Ze vertelt dat ze nu zes
maanden traint en dat haar lijf stevi-
mie.
Jaruzelski moet als president straks
een voorstel doen wie er premier
wordt. De premier verzamelt dan
een kabinet om zich heen. Jaru
zelski lijkt te willen voorkomen dat
de regeringscoalitie waarin de com
munisten de grootste partij vormen,
straks als enige het economische
beleid bepaalt. Dat er toe zou leiden
dat de coalitie ook alle kritiek van
de bevolking te verduren krijgt. Het
kan ook zijn dat hij de inbreng van
Solidariteit onontbeerlijk acht om
de oppositie in het communistische
kamp tegen bepaalde economische
maatregelen te overwinnen.
Fractievoorzitter van Solidariteit
Geremek reageerde meteen dat So
lidariteit alleen wil regeren als ze
het merendeel van de ministerspos
ten krijgt, en de communisten ge
noegen zouden nemen met de pos
ten van buitenlandse zaken en de
fensie. Volgens hem is een regering
van nationale eenheid onder leiding
van Solidariteit geloofwaardiger
voor de bevolking en buitenlandse
bedrijven en regeringen.
Volgende week woensdag moet
de communistische partij beslissen
wie de nieuwe partijleider wordt,
omdat afgesproken was dat Jaru
zelski die functie zou neerleggen als
hij president werd.
Rakowski gisteren een pleidooi ge
houden voor een spoedig loslaten
van de prijscontroles in de land
bouw. Over deze maatregel wordt
nog overlegd met de vakbonden.
Volgens experts zou het loslaten
van de prijscontroles onder meer
neerkomen op een prijsverhoging
van 300 procent voor vleesproduk-
ten. Door subsidies op lonen en
pensioenen zou de prijsverhoging
weer weggewerkt moeten worden.
Over deze vorm van prijscompen
satie wordt nog gediscussieerd in
een bijzondere commisse van het
parlement. Prijsverhogingen op
vlees doorvoeren plegen in Polen
gelijk te staan aan een poging tot
politieke zelfmoord. Maar het is de
vraag hoe lang de regering de voed
selsubsidies nog kan volhouden.
Het zouden deze subsidies zijn die
de laatste maanden het begrotings
tekort hebben opgedreven naar on
geveer vier miljard zloty.
ger is geworden. Daar is ze erg te
vreden mee.
Leonisa Matanda, 30 jaar, woog
120 kilo en ze is nog klein ook. Tot
haar gruwel draagt ze haar leven
lang al de bijnaam Rolly-Polly.
Geen van de mooie kleren die ze in
de etalages in de paar chique win
kels van Lusaka zag hangen pasten
haar maar bij benadering. Een
vriendin raadde haar aan op aero
bic-dansen te gaan. In het begin was
het afzien, vertelt Matanda, die ge
wend was om zelfs naar de kruide
nier op de hoek nog de auto te pak
ken. In drie maanden raakte ze tien
kilo kwijt en ze is vastbesloten tot
een gewicht van zeventig te zakken.
De fitness centra schieten als pad
destoelen uit de grond. Trainen in
sportclubs met moderne instru
menten is alleen voor de elite weg
gelegd. Maar ook onder de vrouwen
zonder veel geld heeft de koorts om
af te slanken toegeslagen. Myra
Mulobezi heeft haar slaapkamer
omgebouwd tot gymzaaltje. Je kunt
er voor tien kwacha (1,25 gulden)
een uurtje komen trainen.
Elke zondag komen zes groepjes
van tien vrouwen bij haar aerobic
dansen, het enige hulpmiddel is een
videoband met discomuziek van Ja
ne Fonda. Mulobezi heeft geen op
leiding gehad. Ze leerde de dans-
techniek uit een boek. Ze voelt zich
een stuk fitter en verdient boven
dien een zakcentje van 600 kwacha
per maand.
WASHINGTON (Rtr/ANP) - De
plannen die president Bush don-
De huidige premier Rakowski derdag lanceerde om een Ameri-
schijnt momenteel even veel kans kaan op Mars te zetten, lijken voor
op het leiderschap van de partij te lopig te stuiten op geldgebrek. Be-
hebben als de voorzitster van het halve het begrotingstekort zit de
centraal comité Orzechowski. Tij- president met een Congres, dat eer-
dens overleg in het kabinet heeft der geld wil voor gezondheidszorg
en onderwijs. Daarnaast zijn er
kostbare projecten, variërend van
de Stealth-bommenwerper en het
SDI-schild tegen vijandelijke raket
ten in de ruimte alsmede een red
dingsplan voor de noodlijdende
kredietsector.
Volgens een schatting van de be
grotingscommissie van het Congres
i vorig jaar zou het plan
Kaderakkoord
Tchad en Libië
over grensgeschil
ALGIERS (AFP) - De Libische lei
der Gaddafi en president Habré van
Tchad hebben gisteren in de Mali-
nese hoofdstad Bamak® besloten
het grensgeshil tussen beide landen
voor de leggen aan het Internationa
le Hof van Justitie in Den Haag. Dat
staat in het kaderakkoord dat beide
leiders ondertekenden.
Het was voor het eerst dat ze bij
elkaar kwamen om te praten over
de annexatie van Libië in 1973
een mineraalrijk gebied
bisch-Tchadische grens. Dit con
flict leidde verscheidene keren tot
gewapende acties. Beide landen on
dertekenden in 1987 een staakt-het-
vuren. De twee landen herstelden in
oktober vorig jaar ook hun diploma
tieke betrekkingen, maar eerdere
vredesbesprekingen in Gabon vori
ge maand dit jaar mislukten.
Royement
In Joegoslavië zijn enkele tientallen
leden van de Communistische Liga
van Kosovo uit de partij gezet. Het
persbureau Tanjug meldde dat in
totaal 86 mensen uit de autonome
provincie van de deelrepubliek Ser
vië uit de partij zijn gezet. Onder
hen zijn zeer veel intellectuelen
zoals hoogleraren van de universi
teit van Pristina en ondertekenaars
van een petitie waarin het parle
ment enige maanden geleden werd
opgeroepen af te zien van een
grondwetsherziening in Servië.
Dolfijn
Vier dagen nadat een 3 meter lange
spitssnuitdolfijn in ondiep water
was geraakt bij Long Island is het
dier overleden in het New York
Aquarium. De doodsoorzaak is
waarschijnlijk de grote hoeveelheid
plastic tassen en vuilnis die in de
maag van het dier is aangetroffen,
meldden de plaatselijke autoritei
ten. De maag van de vrouwtjesvis
was geheel gevuld en gedeeltelijk
geblokkeerd door plastic afval dat
het dier in de oceaan had gecon-
summeerd.
jecten uit te stellen tot het midden missies
van de jaren negentig, zo meent het
hoofd van het Instituut voor het
Ruimtevaartbeleid van de George
Washington Universiteit John
Logsdon.
De Amerikaanse Nationale Com
missie voor Ruimtevaart ontvouw
de al in 1986 in eenrapport een plan
gelijk aan dat van Bush, maar dit
plan was onmiddellijk geheel van
de baan na het ontploffen van het
ruimteveer Challenger in januari
dat jaar, waardoor de Ameri
JERUZALEM (AP) - De Israëli
sche premier Shamir heeft twee
keer met Palestijnen uit de bezette
gebieden gesproken, sinds zijn Li-
kud-blok twee weken geleden be
perkingen verbond aan het door
hem gelanceerde vredesplan, zo is
gisteren bekend geworden. Zijn
woordvoerder ontkende gisteren
dat hij van plan is minister van han
del Sharon te ontslaan na een forse
ruzie afgelopen woensdag.
Het vredesplan van Shamir be
helst verkiezingen in de bezette ge
bieden, waarbij de Palestijnen ver
tegenwoordigers moeten kiezen die
met Israel over beperkte autonomie
van de Gazastrook en de Westelijke
Jordaanoever moeten gaan praten.
Twee weken geleden slaagde
Sharon erin Likud te bewegen be
perkingen op te leggen aan het vre
desplan van Shamir met de opzet
het voor de Palestijnen onaanvaard
baar te maken. Een woordvoerder onder voorwaarden te accepteren
van Sharon bevestigde dat gisteren, voordat Sharon de beperkingen er-
De woordvoerder van Shamir door drukte. De PLO zou zelfs heb-
ontkende echter berichten dat de ben voorgesteld dat een delegatie,
premier van plan is Sharon uit de ondermeer bestaande uit twee Pa-
regering te zetten. „Als Sharon zijn lestijns-Amerikaanse professoren,
eigen weg blijft gaan en problemen met Israe'lische functionarissen
in het Likud-blok blijft veroorza- rond de tafel zouden gaan zitten om
ken, zal er misschien niets anders over de verkiezingen te praten,
overblijven dan hem te ontslaan, De door Likud aanvaarde amen-
maar nu is dat niet erg praktisch". dementen van Sharon stellen onder
Israëlische dagbladen meldden meer dat de verkiezingen in de be-
gisteren dat twee vooraanstaande zette gebieden pas worden gehou-
Likud-politici, minister van huis- den wanneer de Palestijnse opstand
vesting Levy en minister van econo- hier is beëindigd. Bovendien wordt
2003 een bemande missie om mische zaken Modai, Shamir don- de stichting van een Palestijnse
Wat bemande Marsmissies be- Mars en het Marsmaantje Phobos te derdag hadden gedreigd het kabi- staat in de bezette gebieden reso-
treft menen Sovjetdeskundigen dat verkennen. Fase 2 is de bemande net te zullen verlaten als Sharon luut verworpen,
het technisch mogelijk moet zijn in landing op Mars in 2005, fase 3 vesti- wordt ontslagen. Levy en Modai De beperkingen hebben geleid
het jaar 2020 zo'n ruimteschip te ging van een vast sterrekundig steunden Sharon bij zijn geslaagde tot hevige kritiek van de Verenigde
sturen, maar gezien de hoge kosten - waarnemingsstation op de maan poging de beperkingen op het plan Staten en tot de dreiging van de coa-
ook in 2005 en fase vier deze basis erdoor te krijgen. litiepartner van het Likudblok, de
gebruiken als springplank voor de Arbeiderspartij, om uit de regering
vestiging van een post op Mars in Volgens het dagblad Jeruzalem te stappen, een stap die tot r
2015. Post was de PLO bereid het plan verkiezingen zou leiden.
LE PORGE/DEN HAAG Een blusvliegtuig stort in het Gironde-gebied in zuidwest-Frankrijk tonnen water uit
over het bos om de vlammen te bedwingen die inmiddels al meer dan 5000 hectare in as hebben gelegd. Bij de
ANWB-alarmcentrale hebben zich al tientallen gedupeerde Nederlanders gemeld, ndere keren terug naar huis. De
ANWB in Frankrijk raadt de vakantiegangers in het gebied aan te vertrekken vanwege het nog altijd niet gewe
ken bosbrandgevaar. De SOS-alarmcentrale zendt dezer dagen in verband daarmee een aantal caravans en ten
ten naar getroffen landgenoten zodat die hun vakanties kunnen voortzetten.- (foto epai
r Mars en Venus.
Moskou spreekt men over 250
miljard dollar - achten zij deelne
ming van andere ruimtevaartlan-
den een absolute voorwaarde.
Het Amerikaanse ruimtevaartbu-
au NASA bestudeert een scenario
fasen om kort na het jaar
ADVERTENTIE
kaanse ruimtevaart drie jaar stil 2000 voet op Mars te zetten, een sce-
kwam te liggen.
president
verder niets over eventu-
bVmande Mars" e*e samenwerking met de Russen
bemande missie naar
i maanbasis en het r
testation Vrijheid, samen al gauw Mars- Volgens_deskundigen zullen
een verdrievoudiging betekenen proeven met
van de jaarlijkse begroting
ruimtevaartbureau NASA,
thans omgerekend ruim 36 miljard
gulden per jaar opslokt.
Anderzijds heeft Bush een tijd
pad gekozen dat het de regering mo-
gelijk maakt ingrijpende financiële
k" beslissingen voor ambitieuzere pro-
sterke raket-
het ten die daarvoor nodig zijn in de VS
dat pas beginnen over vijf a tien jaar. De
Russen hebben inmiddels wel al
een raket ontwikkeld, Energija, die
zou kunnen worden gebruikt voor
waaraan Bush kennelijk refe
reert. Ook NASA spreekt daarbij tot
dusverre niet van samenwerking
met wie dan ook. Hoofdprobleem
voor bemande landingen op de Ro
de Planeet is volgens het bureau dat
daarvoor veel nieuwe technologie
moet worden ontwikkeld. In de eer
ste plaats moet vooraf een moeder-
/tankschip in een baan om de pla
neet worden gebracht.
Fase 1 van het NASA-scenario is
Abchaziërs roven
wapens bewakers
MOSKOU (AP) Abchazische op
standelingen hebben gisteren een
grote hoeveelheid wapens buitge
maakt bij overvallen op gewapende
bewakers bij verscheidene fabrie
ken en een politiebureau. In het dis
trict Kaspsky vielen ze het departe
ment van binnenlandse zaken aan
en in de stad Samtredja werden ge
wapende bewakers in een aantal fa
brieken aangevallen.
Radio Moskou meldde gisteren
dat alle industriële en openbare
diensten waren lamgelegd.
WASHINGTON (UPI) Een nooit getest schakelaartje van een paar
tientjes voor de ontsteking van vrijwel alle niet-nucleaire raketten van
de Amerikaanse krijgsmacht deugt niet. Dit bleek al tijdens de aanval
op Libië in 1986, toen een kwart van alle Harpoon- en Harm-raketten
niet ontplofte. De schakelaar zit ook in de Phoenix, Sidewinder en
Sparrow en andere conventionele raketten.
Een rapport van het Amerikaanse ministerie van defensie beschul
digt fabrikant Asher Engineering ervan de ontstekingsschakelaar ge
durende zeven jaar van produktie niet te hebben getest volgens de mili
taire eisen. Er is niet alleen gerechtelijk onderzoek ingesteld tegen As-
her, maar ook tegen de firma Micronics, die de installatie verzorgde.
Volgens een rapport van de marine valt geen enkel betrouwbaar
heidspercentage te geven en bestaat er ook ernstig gevaar voor perso
neel, vliegtuigen en raketten zelf. Controleren van alle aangebrachte
schakelaars zou miljarden guldens kosten, aldus voorzitter van de
commissie van onderzoek en congreslid Dingell.
MERK-BIERBROUWERS DICTEREN FORSE PRIJSVERHOGINGEN
SINGAPORE - In Japan koerst de aangrijpen om hun onvrede te uiten
regerende Liberale Democratische over hun tweederangs-positie in de
Partij (LDP) van premier Sosuke Japanse samenleving. Boos zijn ze
Uno af op een nederlaag bij de ver- ook over de verbruikersbelasting
kiezingen voor een gedeelte van het van drie procent, die zij moeten be-
252 zetels tellende Hogerhuis. Deze talen, elke keer als zij gaan winke-
verkiezingen voor 126 zetels wor- len.
den zondag gehouden. Als de voor- Zij hebben zich ook druk ge-
spellingen kloppen betekent dit dat maakt over een opmerking van een
er na 34 jaar een einde komt aan de minister, die beweerde dat de
machtspositie van de liberale de- vrouw niet in de politiek thuishoor-
mocraten. De LDP bepaalde de na
oorlogse politiek van Japan.
door
Bob Mantiri
de, r
1 de keuken.
Geweld
De talrijke schandalen rondom de
partij zal de LDP parten gaan spe
len. De LDP kwam in opspraak
door het omvangrijke Recruit-Cos-
mos beursschandaal, waarbij de top
van de partij betrokken was. De op
schudding hierover was nog niet'
In gevangenissen en werkkampen weggeëbd, toen Uno in de publici-
in de Sovjetunie komt steeds meer teit kwam door zijn buitenechtelij-
geweld voor, zo heeft het hoofd van ke escapades met geisha's. Ook de
het departement voor penitentiaire nieuwe verbruikersbelasting en li-
inrichtingen Katorgin gisteren ge- beralisering van de landbouwim-
zegd. Gijzelingen zijn dit jaar al 48 porten droegen niet bij tot de popu-
keer voorgekomen, driemaal zo lariteit van de partij,
vaak als in heel 1988. Tegen 114 be- Verwacht wordt dat de boeren, de
waarders werd geweld gebruikt, traditionele LDP-stemmers, de par-
waardoor 14 van hen gewond raak- tij de rug zullen toekeren, alsmede
ten en één overleed. Het geweld de vrouwelijke kiezers, die de helft
moet verminderen door betere uitmaken van de 88,9 miljoen kie-
maaltijden en meer bezoek.zers. Zij zullen deze kans wellicht
Peilingen
Opiniepeilingen wijzen op een forse
overwinning van de Socialistische
partij onder leiding van de energie
ke mevrouw Takako Doi, een voor
malig hoogleraar in constitutioneel
recht. Als dat zou gebeuren worden
vrijwel zeker vervroegde algemene
verkiezingen gehouden, waar
schijnlijk nog voor het eind van het
jaar. Ook wordt erop gespeculeerd
dat premier Uno zal moeten aftre
den.
Zijn verkiezing tot opvolger van voorzitster Takako Dm van de socialistische partij zwaait ..H. «u», h u stemmen terwijl
•emier Takeshita. die als eevole """hangers in Nagoya. Zij is de gedoodverfde winnares van de verkiezin- „s a
Vrouwen
Favoriet bij de kiezers is op het
ogenblik de Socialistische partij,
die bij tussentijdse verkiezingen de
LDP op eigen terrein, op het conser
vatieve platteland, versloeg. In het
LDP-bolwerk Niigata bezorgde de
vrouwelijke kandidate van de socia
listische partij de lijsttrekker van de
LDP een fikse nederlaag. Bij de ge
meenteraadsverkiezingen in Tokyo
verloor de LDP twintig zetels, maar
bleef het met 43 zetels de grootste
partij, op de voet gevolgd door de
socialisten die hun zetels verdrie
voudigden tot 36.
Volgens de laatste opiniepeilin
gen kan mevrouw Doi's partij reke
nen op 27,8 procent van de kiezers,
hetgeen 2,1 procent hoger is dan in
peilingen een maand geleden. Daar
staat tegenover de 25,8 procent voor
de LDP, wat een terugval van 7,1
procent betekent.
27,3 procent van de vrouwelijke
haar ondervraagden ze6* voor de
l de LDP t
het e
1 het andere schandaal rolt.
premier Takeshita, die als gevolg
van zijn betrokkenheid bij het gen 71 mor9Qn<
beursschandaal moest aftreden, is
in de top van de partij niet van gan- het oog op de inmiddels gehouden
ser harte gegaan. Vooral na de ont- topconferentie van zeven geindus-
hulling van een part-time geisha dat trialiseerde landen in Parijs en de
zij een goed betaalde verhouding Hogerhuis-verkiezingen. Door alle o
met hem had, werd de druk op Uno schandalen die de LPD teisterden, verkiezingscampagnes te laten de LDP dit aantal niet zal halen. Er
om af te treden groter. waarbij Takeshita, ex-premier Na- deelnemen, betekent wel dat men wordt op gespeculeerd dat deze par-
Maar de partijleiding besloot Uno kasone, partijchef Abe en nog vele hem op de lange termijn heeft afge- tij misschien nog net veertig zetels
voorlopig nog aan te houden, met anderen tot over hun oren betrok- schreven. binnenhalen.
21,5 procent de voorkeur geeft
de LDP. De LDP bezet op het ogen-
oio pi kiik 142 zetels in het Hogerhuis. Zij
ken waren, waren er bovendien moet 54 zetels van de 126 zetels, die
geen andere kandidaten beschik- 0p het spel staan, winnen om de
baar. Maar het feit dat de partijtop meerderheid te kunnen behouden,
besloten heeft om Uno niet aan de Politieke waarnemers geloven, dat
De socialisten hebben in het Ho
gerhuis 42 zetels en hopen dit aantal
op zestig te brengen. Een totale
overwinning van de Socialistische
Partij wordt evenwel onwaarschijn
lijk geacht. Aangenomen wordt dat
deze partij in het Hogerhuis een co
alitie zal vormen met twee centrum
partijen, Komeito en de Democrati
sche Socialistische Partij, waarmee
zü samen een einde kunnen maken
aan het machtsmonopolie van de
LDP. Zeker is, dat deze coalitie alles
zal doen om te verhinderen, dat
wetsvoorstellen de Senaat passe
ren.
Veto
Krachtens de Japanse grondwet is
een tweederde meerderheid in het
meer invloedrijke Lagerhuis (te ver
gelijken met de Tweede Kamer)
vereist om een veto van het Hoger
huis nietig te verklaren. De LDP zal
geen tweederde meerderheid in het
Lagerhuis kunnen vinden en zal
daardoor worden gedwongen om
het parlement te ontbinden en ver
vroegde algemene verkiezingen uit
te schrijven.
Anderzijds is te verwachten, dat
de regerende partij, wanneer zij de
meerderheid kwijtraakt, pogingen
in het werk zal stellen om samen te
werken met onafhankelijke of met
kleine oppositiepartijen, om toch
nog een werkbare meerderheid te
krijgen.
