Vissen in de polder bedreigd 'Europees Madurodam' in Brussel Bukman streeft naar verbetering ontwikkelingshulp Britse scholen werven Nederlandse leerkrachten wegens nijpend tekort SBSEfESg wmmm (J^Tom Walenkamp Panasonic Sovjetunie wil snel zaken doen met EG VRIJDAG 21 JULI 1989 Er is vrijwel geen viswater te beden ken dat meer mogelijkheden tot va riatie biedt als de polder. Je kunt er voortreffelijk met de vlieg op de ruisvoorn, er kan met levend aas of kunstaas worden gevist op roofvis, als snoek, baars en snoekbaars (ja ook die komt tegenwoordig in vele polders voor). In weteringen, vaarten, tochten en smalle pölderslootjes huizen ook kapitale karpers en behoren zeelten en kroeskarpers tot verassende bij vangsten. En natuurlijk is er de wit- vis, forse blankvoorns met helder rode vinnen en donkerbruine bra sems, die zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven. DOOR BRAM VAN LEEUWEN Voeg daarbij de doorgaans grote rust die er van zo'n gebied waar het groen overheerst, uitgaat en je hebt een ideale visomgeving. Helaas zijn er de laatste 20 jaar een aantal ver schijnselen, dat het fenomeen pol- dervissen in ongunstige zin bein- vloedt. De grootste boosdoener is wel de verlanding. Poldersloten werden tot de jaren 50 vrijwel zonder uit zondering goed onderhouden. Ze ker in het najaar, maar soms meer dere keren per jaar zorgden de boe ren ervoor dat hun sloten werden ontdaan van waterplanten. Op ge zette tijden werd de modder op de kant gebaggerd zodat in de sloten voldoende water stond om de vis kans op overleven te geven. Waterschappen hielden de zaken via een 'schouw' goed in de gaten. Het hele onderhoud is de laatste ja ren wat verwaterd. Er zijn polders die nog steeds goed worden bijge houden, maar voor het merendeel geldt dat de beheerders 'gods water over gods akker laten lopen'. Waterplanten worden niet meer verwijderd, bagger hoopt zich op op de bodem. Sloten groeien daardoor dicht en worden steeds ondieper. Met strenge winters kan dat leiden tot een massale vissterfte. Vooral omdat door allerlei lozingen de Voor buitenlanders heeft 'de Heizel' nog steeds een onheilspellende naam. Maar behalve als toneel van de voetbalramp in het gelijknamige stadion, krijgt ;deze uithoek van Brussel de laatste jaren ook steeds meer bekendheid als recreatiegebied. kwaliteit van de waterbodem er ook niet op vooruit is gegaan. Is verlanding een sluipende dood voor het polderwater, soms gaat het ook heel rigoreus. Sommige be heerders van polders zijn wat al te gemakkelijk met het geven van toe stemming wanneer landbouwers toestemming vragen om bepaalde poldersloten te mogen dempen. De gedupeerden komen vaak pas tot de ontdekking wanneer het al te laat is. Dikwijls geldt als enige eis voor demping dat die met bordjes in het bewuste water wordt aangekon digd. Omdat er niet dagelijks men- sen komen is de termijn om de be zwaar te maken vaak al verstreken. En dan is er nog de ruilverkave ling. Vooral in oudere poldergebie den slingeren de sloten zich door het landschap. Niet even doelmatig allemaal, maar het heeft wel een aparte bekoring. Het geeft afwisse ling en maakt de omgeving om te vissen vaak aantrekkelijker. In ruilverkavelingsplannen wordt daarmee doorgaans geen re kening gehouden. Alleen weterin gen en sloten die echt noodzakelijk zijn komen terug en allemaal kaars recht, zodat het aangrenzende land het gemakkelijkst kan worden be werkt. Veel poldergebieden zijn ook ten offer gevallen aan de stadsuitbrei ding. Waar nu Leidse stadswijken als Merenwijk, Zuid-West en Ste venshof liggen, waren vroeger vis rijke poldergebieden aanwezig. Datzelfde geldt voor de nieuw bouwwijken van Leiderdorp en Al phen aan den Rijn. Een probleem voor de instand houding van een goede poldervis stand vormt tegenwoordig ook nogal eens het polderpeil. De mo derne boeren hebben een hekel aan natte voeten. Daarom wordt er af en toe wel eens besloten om meer wa ter uit te malen dan het polderpeil voorschrijft. Dat gebeurt in de herfst of het begin van de winter om overmatige regenval en daardoor onder water gelopen weilandene te voorkomen. Maar het betekent wel dat waterstand in feite te laag is en de aanwezige vis daarvan de dupe kan worden. Soms ligt het verloren gaan van vismogelijkheden in de polder aan de hengelaar zelf. Mijn opa kon boeiend vertellen hoe hij voor een dagje snoeken in de polder zo maar naar een boer toestapte en vroeg of hij de poldersloten rondom zijn wei landen mocht bevissen. Slechts zelden werd die toestem ming geweigerd. Zo beleefde mijn grootvader fantastische visdagen met de vangst van ettelijke snoe ken. En aan het eind van de dag kocht hij ook nog wat eitjes en melk bij de boer. Helaas is die gastvrijheid van de boeren niet altijd op waarde ge schat. Zo kon het gebeuren dat een veehouder 's avonds achter loslo pende koeien kon aangaan omdat een hengelaar het hek had laten openstaan. Andere hengelaars lieten na een dagje vissen een heleboel rommel in het weiland achter of liepen gro ten stukken van een grasland plat dat was bedoeld om te hooien. In combinatie met de steeds grotere zakelijkheid bij de boeren namen de mogelijkheden met het jaar af. Tegenwoordig tref je in visver gunningen over het algemeen nog maar weinig polderwater aan. En waar dan nog wel kan worden ge vist zijn de looprechten met allerlei verboden of geboden omgeven. Zo mag in vele poldergebieden niet in het weekeinde worden gevist en ze ker niet na zonsondergang. Ik heb zelfs vergunningen gezien waarbij het de sportvissers aan de water kant werd verboden te roken. Heeft u dus nog een poldertje waar het goed toeven is, wees er dan zuinig op. Laat geen plastic zakken of afgedankt nylon achter en sluit de hekken goede achter u. En wat de visvangst betreft: blijf steeds zo ver mogelijk van de oevers verwijderd. De kanten van de sloten zijn meestal nogal drassig en mod derig en planten geluid tot over gro te afstanden voort. Daardoor kan vis snel worden verjaagd. Het is de lokatie van een van de grootste tentoonstellingscom plexen van Europa, van het wereld beroemde Atomium, en sinds vorig jaar zomer ook van Bruparck. Een multifunctioneel recreatiecomplex, dat nu al dagelijks tienduizenden bezoekers trekt. Onder hen ook veel Nederlanders. De negen vrij havelo ze zilveren bollen van het Atomium blijven natuurlijk de grote trek pleister. Maar met het Bruparck heeft Brussel er in één klap vier at tracties bij gekregen. Bruparck bestaat uit het biosco- pencomplex Kinepolis met maar liefst 26 zalen met totaal 7000 stoe len, een 'Belgisch dorp' waar cafés en eetgelegenheden zich aaneenrij gen, het subtropische zwembad Oceadium en sinds vorige week 'Mi ni Europa'. Paradepaardje Vooral dat Mini Europa moet het in ternationale paradepaardje van de Heizel worden. Het is eigenlijk een Europese versie van Madurodam in Den Haag. Ruim 300 gebouwen (schaal 1:25) moeten een beeld ge ven van de Europese architectuur. Modellen van de Amsterdamse Koopmansbeurs, het Spaanse Esco- rial, het Centre Pompidou uit Pa rijs, de Brusselse Grote Markt, uit Italië de toren van Pisa, de Acropo lis van Athene, en de Big Ben uit Londen, om er enkele te i 2000 jaar Europese cultuur, politiek en godsdienst zouden geven. Men stuurde zelfs twee historici door Eu ropa om alle momumenten van be tekenis te inventariseren. Alleen uit EG-landen, was de voorwaarde. Daarom mochten de Italianen geen model leveren van de Sint-Pieters kerk. Die staat immers niet in Rome maar in Vaticaanstad, en dat is nu eenmaal geen EG-lid. Terwijl de EG toch in Rome 'geboren' is. Hier en daar is de relatie met cul tuur, politiek of religie ver te zoe ken. De Kanaaltunnel, een Ariane- raket (die echt opstijgt), de TGV of het foeilelijke kantoor van de Eu ropese Commissie in Brussel zijn echter symbolen van ons technolo gische kunnen. Nederland De meeste monumenten werden in de EG-lidstaten in 55 gespeciali seerde ateliers nagebouwd, om ver volgens in België te worden geschil derd door een groep Spanjaarden, Belgen en Nederlanders. Diverse landen lieten hun bijdragen ook in Nederland bouwen. De bijna 350 maquettes zijn ver deeld over 98 lokaties. Nederland is verreweg het best vertegenwoor digd met 19 gebouwen, van het kas teel van Hoensbroek naar de abdij van Middelburg, van de Munt in Amsterdam tot het stadhuis van Veere. Ook het stadhuis van Maast richt, de Waag van Alkmaar, een lange rij grachtenhuizen uit Am sterdam, de toren van Hoorn, koop manshuizen uit het Twentse Oot- i de molens van Kinder- Een stukje Walcheren in Brussel dijk zijn op de 2,5 hectare van Mini Europa terug te vinden. Uit andere landen onder meer nog de Porta Nigra uit Trier, de Gro te Markt van Brussel, het Belfort van Brugge, een Engels dorp, het huis van Shakespeare in Stratford- upon-Avon, de Sacre Coeur van Pa rijs, de stieren-arena van Sevilla en de San Marco in Venetië. De totale kosten van Mini Europa bedroegen ruim 27 miljoen gulden. Maar dat hoopt Walibi er snel uit te hebben. Men mikt in dit eerste volle Het idee was van een Nederland se firma, maar die slaagde er niet in voldoende financiën bijeen te krij gen. Uiteindelijk nam de Walibi- groep, van het gelijknamige pret park, een meerderheidsbelang. Die zocht en vond steun bij de Europese Gemeenschap. Met '1992' voor de deur wilde de Europese Commissie wel een projekt steunen dat de Eu ropese cultuur en architectuur zou kunnen promoten. Maar voordat de Commissie er haar naam aan ver bond moest wel aan een reeks 'Eu ropese eisen' worden voldaan. Het moest gaan om miniaturen van monumenten, die een beeld van - Ook kasteel Hoensbroek heeft een plaatsje gekregen seizoen van 'Bruparck' op drie mil joen bezoekers. Misschien heeft die ambitie een rol gespeeld bij het bepalen van de toegangsprijzen. Mini Europa is duur: volwassenen betalen 320 frank, kinderen 280 frank (respec tievelijk 17,50 en 15,50 gulden). Voor het Oceadium moeten verge lijkbare prijzen betaald worden. De investeringen in de bioscopen Kinepolis en het zwembad Oceadi um bedroegen ruim 50 miljoen gul den. Beide attracties zijn echter een groot succes. Kinepolis is bijna al tijd goed gevuld en het zwembad is in de weekeinden propvol. Atomium Nu moet alleen nog het Atomium een beurt krijgen. Aan de buiten kant oogt het overblijfsel van de we reldtentoonstelling van 1958 nog mooi en glimmend. Maar van bin nen is het een troosteloze en verval len bedoening. Het herbergde ooit een expositie van het technologische kunnen van België, maar in de niet meer dan vier voor het publiek toegankelijke bollen heeft de tijd sinds '58 stilge staan, getuige de verzameling van aftandse apparaten en teksten. Onder leiding van niemand min der dan Paul Vanden Boeynants is een stichting er in geslaagd enkele miljoenen op tafel te krijgen voor de restauratie van het Atomium. Voor het eerst sinds jaren flikkeren 's avonds weer de lichtjes op de negen bollen. (Mini Europa is makkelijk bereik baar per auto via de ringweg rond Brussel, uitrit 8 (Heizel), of per metro (lijn IA) vanaf het centrum en de sta tions. Open dagelijks tot 30 september en de weekeinden in oktober van 10 tot 18 uur, in Juli en augustus tot 20 uur. BINNENLAND/ECONOMIE DEN HAAG (GPD) - Minister Bukman (ontwikkelingssamen werking) meent dat de Nederlands ontwikkelingshulp beter en doeltreffender. De bewindsman schrijft dat in de nota 'Kwaliteit, een voorzet voor de jaren negentig', die hij vandaag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. wikkelingen rekening worden ge houden. De ontspanning tussen oost en west, democratiseringspro cessen in Azië en Latijns-Amerika, Ontwikkelingssamenwerking moet volgens Bukman de komende jaren met meer wereldomspannende ont groeiende verschillen tussen ont wikkelingslanden, de vorming van handelsblokken en bestrijding van de milieuvervuiling bepalen de vooruitzichten van de arme landen, schrijft de minister. Toenemend belang hecht de be- windsman aan de ontwikkeling van de eigen economie in de Derde We reld-landen. In het streven naar een evenwichtiger economie speelt de marktsector een steeds grotere rol, terwijl de overheid zich langzaam terugtrekt. Bestrijding van de armoede.moet wat Bukman betreft voorop blijven staan in de Nederlandse ontwikke lingshulp. Maar de samenhang met handels-, landbouw- en monetair beleid moet beter in het oog worden gehouden. Bovendien "is het steeds weer de vraag of een directe bena dering van de allerarmsten de beste weg is, of dat het doelmatiger is zich te richten op groepen die een betere startpositie hebben", zo staat in de nota. De professionaliteit van de amb- ders niet financieel helpt. Het ont- tenaren voor Ontwikkelingssamen- breekt de recreatieondernemers werking dient volgens Bukman te volgens de ANWB aan voldoende worden verbeterd. De Nederlandse middelen om een duur riolenngs- hulp kan daardoor op korte termijn stelsel aan te leggen. Bij veel kam- doeltreffender worden uitgevoerd, peerterreinen drijft de exploitatie zorgen maakt de minister zich Stacaravans op camping vaak zonder riolering DEN HAAG (ANP) - Op de meeste kampeerterreinen verdwijnen de afvalstoffen uit de stacaravans niet in het riool maar direct in de bodem. Uit een onderzoek van de ANWB blijkt dat maar eenvijfde deel van 800 onderzochte terreinen met vas te standplaatsen op een riolering is aangesloten. De overige kampeerbedrijven zullen vanaf eind dit jaar veel moe ten investeren om ongecontroleer de lozingen in de bodem te stoppen. Dan wordt namelijk het zogenoem de Lozingenbesluit dat dit verbiedt van kracht. De ANWB verwacht forse prijs stijgingen voor de 'vaste kampeer ders' als dè overheid de terreinhou- LONDEN - De Britse onderwijs- autoriteiten willen hun groeiend te kort aan leerkrachten uit het bui tenland gaan aanvullen. Niet alleen uit Engelssprekende landen als Australië, Nieuwzeeland en Ierland, maar ook uit de EG en dan vooral uit Nederland met zijn huidige overschot aan onderwijzers. Daar om is Mary van der Water, recrute- door Haye Thomas an de Inner London Education Authority op nieuw de Noordzee overgestoken om in Amsterdam te praten met be langstellenden. Zij moet hen over halen om les te komen geven op scholen met name in het oude East End van de Britse hoofdstad, waar het onderwijzerstekort het grootst De onderwijzerscrisis inGroot-Brit- tannië is een zeer omstreden onder werp in de Britse politiek gewor- den. Met name Labour beschuldigt de verantwoordelijke minister Ken neth Baker van ernstige tekortko mingen. Men laat geen gelegenheid voorbijgaan om de minister verant woordelijk te stellen voor een situa tie, die steeds meer ouders het ge voel geeft dat zij ten slotte wel ge dwongen zullen zijn om hun kinde ren tegen fikse betaling naar privé- scholen te sturen. Baker ontkent dat er een crisis is en houdt vol dat de kweekscholen steeds meer leerlingen trekken. Het aantal leerkrachten dat er vroegtij dig mee op wil houden, neemt vol gens hem af. Niettemin heeft hij voor buitenlandse leerkrachten de termijn om zich hier via een training te kwalificeren voor het Britse on derwijs, teruggebracht van een jaar tot enkele maanden. En is het bijna zielig om te zien hoe verschillende onder wijsautoriteiten zich in aller lei bochten moeten wringen om leerkrachten aan te trekken. 'Gol den Helio's' heten de lokkertjes, waarmee de wervingsmarkt wordt bestookt. Het basisloon van een beginnend onderwijzer in Groot-Brittannië ligt tussen de 30.000 en 32.000 gulden. Met allerlei extraatjes, zoals bij voorbeeld een toelage voor wonen en werken in het veel duurdere Londen, kan het bedrag tot zo'n 35 tot 36.000 gulden oplopen. Ervaren leerkrachten hebben inkomens van rond de 5Q.000 gulden. Geen bedra gen die als magneten werken. En als het moreel in Britse onderwijskrin gen sterk gedaald is, dan hebben de lage lonen daar veel, zo niet alles mee te maken. Volgens de officiële cijfers waren er aan het begin van dit jaar op lagere scholen van Enge land en Wales meer dan 2600 onder wijzers te kort. In het voortgezet on derwijs meer dan 2000. Beter betaald Volgens Jack Straw, Labours woordvoerder voor onderwijs, is het tekort nu aanzienlijk groter. Hij stelt dat bijvoorbeeld de Inner London Education Authority, die tot zijn opheffing volgend jaar ver antwoordelijk is voor het openbaar onderwijs in de Londense binnen stad, meer dan 650 vacatures op la gere scholen heeft. Het tekort is vooral nijpend in de wijk van Tower Hamlets, waar veel emigranten wo nen. Honderden kinderen van fami lies uit Bangladesj kunnen niet meer naar school omdat er voor hen geen leerkrachten beschikbaar zijn. Het is deze ontwikkeling die de meeste zorg baart en volgens La bour voor een crisissituatie zorgt. Wervingspogingen in Nederland hebben tot nu toe bescheiden resul taten opgeleverd. Volgens Mary van der Water van de ILEA ('mijn groot vader kwam uit Delft') hebben pas vijf onderwijzers getekend. Maar zij is er nog steeds van overtuigd dat dit aantal minstens kan worden uit gebreid tot enige tientallen. Ze denkt dat het avontuur en de nieuwe ervaring uiteindelijk de grootste lokkertjes zullen zijn. Ze blijft tot augustus om met Neder landse belangstellenden te praten over de werkomstandigheden en mogelijkheden in de Londense scholen. behoud van de kwaliteit het ontwikkelingswerk. Met de op het langkamperen. Op kampeerterreinen in ons land zijn om en nabij 210.000 vaste stand- relatief snelle overplaatsingen plaatsen. Vooral in de provincies ambtenaren (elke drie jaar), ver- Gelderland, Overijssel en Noord- trejct te veel deskundigheid, meent Brabant blijkt het slecht gesteld Bukman. Ambtenaren worden met de aansluiting op de riolering daarom langere contracten (tot vier op kampeerterreinen. TOERISME Meer toeristen dan vorig jaar komen naar Amsterdam. Het aantal overnachtingen jaar) aangeboden. Bukman signaleert de toenemen de bemoeienis van het bedrijfsle ven als belangrijk voor de ontwik kelingshulp. Met dat bedrijfsleven moeten door de overheid nauwere ^HET986 Daam^Use^een ^emmmï^s^Tdono^ndfn" rugval in 1986. Daarnaast is er een st Wat Nederland betreft zal enorme opkomst van toeristen uit 5 f _„„r Italië en Spanje. Ook Maastricht worden lijkt steeds meer in trek te komen. Turkse leger houdt korte tijd reporter uit Nederland vast AMSTERDAM (ANP) - De Neder landse journaliste H. Lubberding is in de nacht van woensdag op don derdag op Cyprus gearresteerd door het Turkse leger en gistermid dag weer vrijgelaten, zo heeft een zegsman van de AVRO, waarvan Lubberding correspondente is, meegedeeld. Lubberding is corres pondente voor de AVRO en werkt verder voor Veronica, de TROS en de Wereldomroep. Lubberding bevond zich op het moment van de arrestatie aan de Turks-Griekse grens op Cyprus. Zij was daar om een demonstratie te verslaan van Turkse vrouwen. Sa men met haar werden nog 111 vrou wen opgepakt. Volgens het ministerie van bui tenlandse zaken werd Lubberding aangehouden in de neutrale zone op Cyprus tussen het Turks- en Grieks- Cypriotische gedeelte. De Grieks- Cypriotische president Vassiliou heeft de Verenigde Naties na de ar restaties om bemiddeling gevraagd, "want de VN zijn verantwoordelijk voor de rust in dat gebied". De journaliste Lubberding heeft haar vrijlating te danken aan tus senkomst van mensen van de Ame rikaanse ambassade. Na enige tyd te hebben vast gezeten in een sport school, samen met de Grieks- Cypriotische vrouwen waarmee ze was gearresteerd, werd zij gisteren ondergebracht in een Turks politie bureau en vrijgelaten toen daar le den van de Amerikaanse ambassa de binnenkwamen. PANASONIC VOOR TOPPRESTATIES Je rijdt grenzeloos goed op een Panasonic A.T.B. Ook jij bent vast op zoek naar een hedendaagse, maar zeker geen alledaagse fiets. Je zoekt kwaliteit, stoerheid, styling en image. Kom nu snel naar je dealer voor Panasonic All Terrain Bikes, dè nieuwe trend. Speciaal ontworpen voor bossen, strand en heuvelachtig terrein, maar vooral, ook in de stad. Een sensatie! Je zal van de mogelijkheden en het rijplezier versteld staan. TURFMARKT 8 LEIDEN ftCtSCM TEL. 071-126340 BRUSSEL (UPI) - De Sovjetunie wil zo snel mogelijk de handel en economische samenwerking met de Europese Gemeenschap op poten zetten. EG-functionarissen hebben gisteren verklaard dat bij de eerste ronde van besprekingen met een Russische delegatie is gebleken dat Moskou zo snel mogelijk tot resulta ten wil komen. "De Sovjetunie heeft grote be langstelling getoond voor het nor maliseren van de economische en handelsbetrekkingen met de EG", zei Frans Andriessen, lid van de Eu ropese Commissie en belast met buitenlandse betrekkingen. Vol gens Andriessen was dit logisch ge zien de politieke en economische ontwikkelingen in de Sovjetunie. "Ze willen snel onderhandelen om zo snel mogelijk resultaten te berei ken", aldus Andriessen. Tijdens het overleg hebben beide partijen duidelijk gemaakt wat ze willen ten aanzien van handel, in vesteringen en samenwerking in verschillende sectoren. Deze terrei nen zijn energie, wetenschappelijk onderzoek, technologie, nucleaire veiligheid, milieu en landbouw. De Europese Commissie heeft volgens EG-functionarissen vooral wensen kenbaar gemaakt over samenwer king op handelsgebied. De commis sie hoopt op een betere toegang van Europese ondernemers tot de Sov jet-markt. De volgende bespre kingsronde vindt plaats m oktober. Het resultaat moet afspraken om vatten die tien jaar geldig blijven. De EG en de handelsgemeen schap van een aantal socialistische landen, Comecon, hebben elkaar vorig jaar juni officieel erkend. Daarna heeft de EG een akkoorden Hongarije en Tsjechoslowakije ge sloten. Met Polen, de DDR en Bul garije wordt onderhandeld, terwijl het contact met Roemenië is afge broken vanwege de mensenrech tensituatie in dat land. Metaalwerkgevers zoeken lassers en fitters in Spanje ROTTERDAM (ANP) - Een dele- gatie van de FME, vereniging van werkgevers in de metaalindustrie, gaat volgende week in Spanje op zoek naar gekwalificeerde lassers en fitters. De delegatie gaat (nog) niet actief personeel werven, zo maakte een woordvoerder van de FME gisteren bekend. Het gaat slechts om een oriënte rend reis, aldus de woordvoerder, omdat er een tekort aan deze ge kwalificeerde mensen dreigt te ont staan. De woordvoerder wist niet of er ook onderzoek is geweest naar mogelijke herscholing van werklo ze Nederlanders. Bestuurder Berkhout van de In dustriebond FNV reageerde furi eus. Volgens hem zijn er ruim vol doende werkloze Nederlanders die kunnen worden om- of bijge schoold voor deze functies.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 9