Bonden pakken malafide
aannemers met succes aan
Hoeveelheid achterstallige vakantiegelden na rechtzaken gehalveerd
Roemeense kerken willen niet met Hongaren praten
DONDERDAG 20 JULI 1
LEIDEN De 'bouwvak" in
de zomer is een traditie: op
de vakantie van de bouw
vakkers, die in de regio's
Leiden en Alphen aan den
Rijn bijvoorbeeld morgen
begint, kun je de kalender
bijna afstemmen. Op dezelf
de kalender kan ieder jaar
echter ook een groot aantal
bouwvakkers worden geno
teerd, dat niet kan afreizen
naar zonnige oorden. Want
bij de jaarlijkse afrekening
in mei blijken ieder jaar
weer veel aannemers ver
zuimd te hebben het vakan
tiegeld voor hun werkne
mers af te dragen aan het
daarvoor bestemde fonds.
Om aan deze traditie een ein
de te maken hebben de vak
bonden FNV en CNV dit jaar
met succes gekozen voor
een 'keiharde aanpak'.
door
Karei Berkhout
P. Ermerings van de hout- en bouw
bond van het CNV is net weer aan
het werk gegaan na een langdurig
ziekteverzuim. "Ik ben er overspan
nen van geworden, zo druk hadden
wij het ermee", zegt hij. Als dis
trictsbestuurder in de regio's Lei
den en Alphen aan den Rijn is hij in
de maanden maart, april en mei be
zig geweest om van tientallen
bouwvakkers het vakantiegeld vei
lig te stellen.
Leden van wie de vakantie in het
water dreigde te vallen, liepen de
deur plat. Er waren stratemakers
voor wie in geen maanden geld
meer was overgemaakt en metse
laars van wie de vakantierechten
moesten worden gecontroleerd.
Smoezen van aannemers werden
weerlegd. Een advocaat werd inge
schakeld en brieven gingen de deur
uit om tientallen aannemers te be
wegen alsnog het achterstallige va
kantiegeld af te dragen. In veel van
die brieven werd gedreigd met een
rechtzaak, ook al is het dit jaar bij
het CNV niet zover gekomen.
De bouw- en houtbond van het
FNV, waarvan de Goudse districts
bestuurder Schotanus inmiddels
zeer bedreven is geworden in de
strijd met aannemers die in gebreke
blijven, heeft wel een aantal van hen
voor de rechter gesleept. De afde
ling Gouda waaronder ook de re
gio's Leiden en Alphen aan den Rijn
vallen, spande in maart bij de recht
bank in Den Haag twee maal een
kort geding aan tegen een Leids
bouwbedrijf en eenmaal tegen een
Alphens bedrijf. De acties van de
bonden gaan ook na de bouwvak
door: de brieven liggen al klaar en
de gedingen zijn al voor september
bij de rechter aangevraagd.
Zegeltjes
De werkgevers in de bouw zijn vol
gens de cao verplicht elke maand
voor iedere werknemer een bepaald
bedrag af te dragen aan het Sociaal
Fonds voor de Bouwnijverheid
(SFB), dat de werkgeversorganisa
ties en de vakbonden samen bestu
ren. Dat fonds beheert met het zoge
heten rechtenbeheersysteem (RBS)
naast de vakantiegelden (40 procent
van het totaal) ook de afgedragen
gelden (60 procent) voor bijvoor
beeld scholing en verbetering van
arbeidsomstandigheden.
Dit systeem vervangt het bonnen
systeem dat tot 1984 in gebruik was.
De werknemer moest toen over elke
gewerkte dag een zegeltje plakken
en kon met het zegelboekje aan het
eind van het seizoen (mei) zijn va
kantierechten verzilveren. Nadeel
van dit systeem was dat de zegel
boekjes vaak kwijt raakten of op de
zwarte markt werden verhandeld.
Bovendien schreeuwde de admini
stratieve rompslomp en het knulli
ge uiterlijk van de boekjes om mo
dernisering, wat uiteindelijk neer
kwam op automatisering.
Nu krijgt de metselaar of straten
maker of electriciën dus iedere
maand een overzicht van zijn va
kantierechten, dat wil zeggen zijn
vakantiegeld en zijn vakantiedagen.
Per dag wordt er voor hem 70 tot 80
Morgen metselen de bouwvakkers in de regio's Leiden en Alphen c
bouwvakkers echter van hun vakantie kunnen gaan genieten moi
voor hen in orde heeft gemaakt.
ii den Rijn voorlopig voor het laatst, want dan begint de bouwvak. Voor dat de
•n zii vaak lang zeuren voordat hun baas de vakantiegelden en vakantiedaaen
gulden overgemaakt, 1
30 gulden aan vakantiegeld. Aan het
eind van het seizoen keert het fonds
dat vakantiegeld dan aan de bouw
vakker uit, als alles goed gaat ten
minste.
"De meeste aannemersbedrijven
maken het geld keurig over", zegt
M. van der Ent van het Algemeen
Verbond van Bouwbedrijven
(AVBB), "maar er zijn natuurlijk
ongunstige uitzonderingen, zoals je
die in elke branche hebt". De man
die de belangen van de werkgevers
in de bouw behartigt bagatelliseert
de problemen dus.
Zwarte lijst
Echter volkomen ten onrechte. Het
bestaan van minder keurige bedrij
ven is al jaren onlosmakelijk ver
bonden met de bouwwereld. Op de
zwarte lijst die de regionale afdelin
gen van de vakbonden elk jaar in
mei publiceren stonden de afgelo
pen jaren gemiddeld zo'n 110 wan
betalers, die in Zuid-Holland een
aannemingsbedrijf hebben: dat is
een kwart van het totale aantal. Bij
na een derde van die bouwbedrij
ven is gevestigd in de regio's Leiden
en Alphen. Een kwart van de nalati
ge aannemers stond dit jaar op de
lijst met stip genoteerd: zij hadden
zich al drie keer eerder een plaatsje
De verklaringen die gegeven wor
den voor de nalatigheid van veel
aannemers, vat Schotanus van de
FNV bondig samen met: "Een on
voorstelbare hoop smoezen, waar
natuurlijk wel eens een enkele
waarheid tussen zit". Tot die enkele
waarheden behoren de tijdelijke fi
nanciële en administratief-techni-
sche problemen van veel aanne-
Feit is dat de meeste wanbetalers
onderaannemers zijn en die komen
in de problemen wanneer de hoofd
aannemer de bouwsom, die weke
lijks voor werkzaamheden moet
worden betaald, om uiteenlopende
redenen te lang vasthoudt. De Leid-
se advocaat mr. R. Lever voerde dit
ook aan in zijn pleidooi voor het
Leidse stratenmakersbedrijf Can-
dido bv, dat op 14 maart voor de
Haagse rechtbank was gedaagd
door de bonden. Lever werkt bij het
advocatenkantoor Geelkerken en
Lmskens. dat wel vaker aannemers
verdedigt: "De betaling van een
klus komt altijd pas achteraf, terwijl
de premie al eerder voldaan moet
worden. De ervaring leert dan ook
dat het meestal gaat om een tijdelijk
liquiditeitsprobleem, waardoor een
aannemer niet kan betalen". Even
geen geld dus, maar de rechter vond
een betalingsachterstand van zeven
maanden niet 'tijdelijk' en oordeel
de dat Candido diende te betalen.
Ook Van der Ent van de AVBB
wil niets horen van een tijdelijk
geldgebrek: "Veel aannemers stel
len het betalen steeds maar uit tot
het laatst met het idee: 'We betalen
straks alles ineens'. Maar dat is wel
70 gulden per dag per werknemer
en dat loopt dus aardig op. Verve
lend voor de aannemers natuurlijk
zo'n groot bedrag. Maar ze moeten
gewoon een x bedrag van de bouw
som vrijhouden en verder niet zeu-
Gemakzucht
Van der Ent gelooft wel in wat hij
noemt de 'wachtkamerproblema-
tiek' van het rechtenbeheersysteem
van het Sociaal Fonds (SFB): "Het
RBS is een mooi systeem, maar wel
een complex systeem. Door de in
voer van op zichzelf nuttige dingen
als scholingsgelden zijn de techni
sche grenzen van het systeem wel
bereikt. De administratie van het
SFB sluit soms niet aan op de admi
nistratie van een bedrijf. Het fonds
hanteert dan een andere rekenme
thode dan een bedrijf, waardoor
verschillen van een halve of soms
een hele dag ontstaan. Dat levert
dan weer vertraging op". Bij de ge
vallen die op de zwarte lijst voor
kwamen was er echter geen sprake
van dergelijke problemen.
Voor de bouwvakker die op zijn
maandelijkse overzicht ontdekt, dat
voor hem geen geld is overgemaakt,
is het zaak zo snel mogelijk aan de
bel te trekken. Binnen vijf dagen na
ontdekking moet hij dan de hoofd
aannemer aansprakelijk stellen, an
ders loopt hij de kans over in ieder
geval een week zijn vakantiegeld
kwijt te raken. Als die niet over de
brug komt, moet de werknemer
binnen twee maanden het garantie
fonds van het SFB waarschuwen.
Doet hij dit niet, dan kunnen alleen
eindeloze onderhandelingen of
zelfs gerechtelijke procedures uit
komst brengen.
Desondanks wachten bouwvak
kers vaak te lang voor ze tot actie
overgaan. Angst om bij die aanne
mer niet meer aan de slag te kunnen
speelt daarbij een rol. Vooral aan
het begin van de jaren tachtig toen
de bouwactiviteiten op een zeer
laag pitje stonden, werd er gevoch
ten om werk. Schotanus: "Met het
aantrekken van de bouw durven de
meesten best weer hun mond open
te doen. Het is nu vooral de gemak
zucht van veel werknemers, waar
door ze denken: 'Laat maar zitten.
Mijn baas heeft altijd betaald en zal
dat wel weer doen Maar dat is dus
gewoon jezelf in slaap sussen".
Nu laten sommige aannemers ook
Theoretisch betekende dat dat de
bonden "zich opstelden als cao
partner" (Schotanus); praktisch
kwam het vaak neer op een kort ge
ding. Dat laatste gebeurde maar
liefst vijftien keer en daarbij ging
het alles bij elkaar om enkele ton-
Schotanus: "Nu in de cao de hele
vakantiegeldregeling is vastgelegd
en bovendien de procedure van vor
dering van achterstallige gelden,
zeggen wij gewoon als bond: 'Hé je
houdt je niet aan de cao.' Dit heeft
als voordeel dat de werknemers
grotendeels op de achtergrond kun
nen blijven. Anoniem durven ze een
achterstand eerder te melden".
Wanneer een bedrijf dus een ach
terstand heeft, stuurt de bond een
herinneringsbrief met vermelding
van de artikelen in de cao die daar
betrekking op hebben. Indien daar
op geen reactie komt, dan gaat er
een tweede brief de deur uit en uit
eindelijk nog een derde waarin met
een geding gedreigd wordt. Het
Leidse bouwbedrijf Groenewegen
koos volgens de FNV dit voorjaar
na een dergelijke briefwisseling eie
ren voor zijn geld en haalde de ach
terstand in.
Rechtzaak
weinig middelen ongemoeid om
werknemers gerust te stellen. Zo
kan een aannemer tot 15 dagen na
dat hij het geld heeft overgemaakt
bezwaar aantekenen tegen de af
dracht aan het Sociaal Fonds. Veel
aannemers halen dus de veertiende
dag het geld weer terug, maar heb
ben dan wel inmiddels van het
fonds het bewijs binnen dat ze be
taald hebben. Werknemers die re
clameren, krijgen dit 'bewijs' dan
onder de neus geduwd met de me
dedeling: "Jongens, zie je wel dat ik
heb betaald. De computer bij het
Sociaal Fonds doet het zeker weer
niet". Volgens Schotanus wordt de
ze truc zeer veelvuldig gebruikt:
"Voor je dat dan weer hebt nage
trokken, ben je weer een paar we
ken verder".
Ermerings van het CNV kent nog
een methode om de afdracht te ver
tragen: "Iedere maand maakt een
aannemer het geld over voor een he
leboel werknemers tegelijk, die al
lemaal met een registratienummer
op de lijst staan. Als één zo'n num
mer niet klopt, gaat de hele afdracht
niet door, wat een hoop vertraging
oplevert. Bij sommige aannemers
komt dat zo vaak voor, dat dit nog
nauwelijks toeval kan zijn".
Zo gaat het al jaren in de bouw en
ook Van der Ent, die het probleem
tracht te bagatelliseren, maakt zich
zorgen over het imago van de be
drijfstak. "Het is niet goed dat cao
afspraken worden geschonden, niet
alleen voor de werknemers, maar
ook voor de aannemersbedrijven
zelf. Als de één wel en de ander niet
betaalt werkt dat concurrentie-ver-
valsend. Als we iets horen over ach
terstalligheid, proberen wij daar
dan als werkgeversorganisatie' wat
aan te doen", zegt hij voorzichtig.
"Er is een toenemende druk van de
werkgeversorganisaties op wanbe-
talende aannemers", constateert
Schotanus. De bonden zijn echter
minder terughoudend. Ze zijn de
chicanes van de aannemers meer
dan zat en vastbesloten om het
kwaad voorgoed uit te roeien. Begin
dit jaar koos de bouw- en houtbond
FNV in Zuid-Holland voor een kei
harde aanpak van de malafide aan
nemers. Het blad Cobouw schreef
op 6 januari dan ook: "De aanne
mers moeten hun zaakjes als de ge
smeerde bliksem in orde maken,
want de bouwbond FNV is op oor-
zijn broek, toen de briefwisseling en
de dreigementen hem niet mochten
vermurwen. De zaak diende op li
mei voor de rechtbank in Den Haag
op 19 mei veroordeelde de rechte!
het bedrijf wegens het overtredeij
van de cao. Het bedrijf moest di
achterstallige vakantiegelden en d«
kosten van het geding betalen.
"Dreigen met gerechtelijke stap
pen en die dreigementen ook uit
voeren", zegt Schotanus over de
harde lijn van de bonden. Mr. Lei
ver: "De bonden springen er tegen
woord ig bovenop met een kort ge
ding. Vanuit hun standpunt begrijp
ik dat heel goed: het is een heel ef
fectieve methode, oneindig veel efj
fectiever dan een staking om maai
iets te noemen".
Tot nu toe hebben de bonden ai
hun zaken gewonnen en moesten
de bedrijven alsnog betalen. In de
zaak tegen Candido weigerde de
rechter alleen een dwangsom van
3000 gulden per dag toe te wijzen.
De bonden zijn daarop in hoger be
roep gegaan, een zaak die in sep
tember voorkomt.
Als een bedrijf zegt niet te kun
nen betalen, aarzelt de FNV niet om
het faillissement aan te vragen van
een bedrijf. Weliswaar moet dan het
faillissementsfonds van het SFB
het geld uitkeren, maar de schrik zit
er meestal dan wel in. Zoals bijvoor
beeld op 16 maart het Alphense aan
nemingsbedrijf Hamaker bv over
kwam. Door schade en schande
wijs is het bedrijf, dat inmiddels on
der een andere naam opnieuw is be
gonnen, nu wel bij met de betalin
gen.
De harde aanpak werpt dus zijn
vrüchten af. Onder dreiging van een
rechtzaak, die aannemersbedrijven
onvermijdelijk moeten verliezen en
die ze bovendien veel geld kost,
hebben velen inderdaad als de 'ge
smeerde bliksem' hun zaken gere
geld. Dat blijkt ook uit de cijfers: in
de provincie Zuid-Holland is de
zwarte lijst dit jaar gehalveerd tot 65
wanbetalers. Met name in de regio's
Leiden en Alphen aan den Rijn is
het succes groot. "We hebben hier
nog maar met een paar grote bedrij
ven problemen", zegt Ermerings
van het CNV.
Rotbedrijfjes
Op de bedrijven die Ermerings om
schrijft als 'die kleine rotbedrijfjes'
krijgen de vakbonden moeilijk
greep. Ermerings: "Het gaat om be
drijfjes met twee of drie man in
dienst, vaak familiebedrijfjes, waar
de baas in principe op goede voet
staat met zijn werklui. Werknemers
zijn meestal geen lid van een bond
en alleen zijn ze ook niet geneigd
om snel stappen te ondernemen".
Hij voegt eraan toe: "Bovendien
speelt Rotterdam hier ook een rol"
Daarmee legt hij zijn vinger op de
enige rotte plek die Zuid-Holland
na de acties nog rijk is: het district
Groot Rotterdam. Een kleine en
quête van het CNV aldaar leerde
een maand terug dat van de 817
werknemers er 583 nog één of meer
betalingen tegoed hadden.
De malafide aannemers lijken
zich dus te concentreren in de we
reldhaven, waar veel grote klussen
te doen zijn. En hoewel Rotterdam
misschien ver weg lijkt, heeft dat
ook wel degelijk gevolgen voor bij
voorbeeld Leidse en Alphense
bouwvakkers. Veel bouwbedrijven
uit deze regio's nemen daar name
lijk werk aan en huren dan voor een
betrekkelijk hoog loon bouwvak
kers in uit hun eigen omgeving.
Aangetrokken door het geld ne
men bouwvakkers dan dienst bij
malafide bedrijven, die door de vak
bonden FNV en CNV op de zwarte
lijst zijn gezetErmerings: "Als dan
zo'n werknemer voor de derde of
vierde keer bij mij aankomt met een
verhaal over een betalingsachter
stand bij een bedrijf waar we hem
voor gewaarschuwd hebben, dan
zeggen wij: 'We helpen je wel, maar
nu gaan anderen even voor'. Dan
komt hij pas in augustus aan de
beurt wat natuurlijk heel vervelend
is, als je op vakantie wil".
Schotanus is nog wat harder in
zijn oordeel: "Er zijn veel aanne
mers aan wie ik een hekel heb, maar
ik ken ook een stuk of tien werkne
mers aan wie ik echt de pest heb. Ze
zijn onverbeterlijk en gaan toch
voor een paar rotcenten extra bij
zo'n baas werken. Ik help ze wel,
maar ik beschouw ze wel als mede
verantwoordelijk: zolang zij voor
die malafide bazen blijven werken,
blijven die bazen malafide".
De Wereldraad van Kerken is
er niet in geslaagd de lid-ker
ken uit Hongarije en Roemenië
met elkaar in gesprek te krijgen
over de situatie van de Hon
gaarse minderheid in Roeme
nië. Twee bemiddelaars die be
gin juli de Roemeense kerken
bezochten in opdracht van de
wereldraad en de Conferentie
van Europese Kerken, zijn zon
der veel resultaat teruggekeerd
van hun missie.
De situatie in Roemenië brengt
de kerken en de oecumenische
organisaties in een lastig parket.
Van Hongaarse zijde wordt, met
steun van kerken in Noord-Ame-
nka, aangedrongen op een scher
pe veroordeling van de schendin
gen van mensenrechten. De we
reldraad en de Europese kerken
hebben tot nu toe een dergelijke
veroordeling tegengehouden uit
vrees dat de twee lid-kerken in
Roemenië (orthodoxen en her
vormden) in de problemen ko-
Vorig jaar in Hannover kon een
uitspraak van de wereldraad over
Roemenië voorkomen worden
door de belofte van secretaris-ge
neraal Castro dat hij de kerken in
dat land zou consulteren. In okto
ber vorig jaar is inderdaad een
brief gestuurd, waarop een ant
woord binnenkwam waarin de
schendingen van mensenrechten
ontkend worden. Dr. Castro be
sloot daarop een poging te doen
om de kerken in Roemenie en
Hongarije met elkaar om de tafel
te krijgen.
De Franse predikant Jacgues
Maury en het hoofd van het
diakonale werk in Oostenrijk, de
heer Naussner. bezochten begin
juli Roemenië. Volgens ds. Maury
werd van Roemeense kant sterk
aangedrongen op een 'broederlij
ke en pastorale' opstelling jegens
hen. De bemoeienissen van de
Hongaarse kerken beschouwen
de Roemenen als inmenging in
binnenlandse zaken.
De beschuldiging dat in Roe
menie een grootscheepse ge
dwongen landverhuizing gaande
is waarbij dorpen en ook kerkge
bouwen worden vernietigd, werd
door de Roemeense kerken te
gengesproken. Wel werd erkend
dat er problemen zijn tussen de
Roemeense meerderheid en de
Duitssprekende Hongaarse min
derheid in het land, vooral in
Transsylvanië. Van geweld je
gens de twee miljoen Roemenië-
Duitsers zou evenwel geen spra
ke zijn.
Achter de schermen van het
wereldraadbestuur, bijeen in
Moskou, wordt nog heftig onder
handeld over wat men met de
kwestie aanmoet. Mensenrech
tendeskundige prof. Theo van
Boven, die als adviseur aanwezig
is. vertelde desgevraagd dat er
van Roemeense kant druk gelob
byd wordt om een veroordeling
tegen te houden. Het zijn vooral
de Amerikaanse protestanten die
de zaak dit keer niet onder de ta
fel gewerkt willen zien.
Bijbelproduktie
Kruistochten, de organisatie
van 'Gods smokkelaar' Anne van
der Bijl, gaat samenwerken met
de Wereldbond van bijbelgenoot
schappen (UBS) om de Russische
kerken aan een drukpers te hel
pen voor de produktie van bij
bels. Volgens dr. Hans Florin, Eu
ropa-secretaris van de wereld
bond, gaat het project zeker 15
miljoen gulden kosten.
Het initiatief tot samenwerking
komt van Kruistochten, dat door
de verruiming van de godsdienst
vrijheid in de Sovjetunie de nood
zaak van illegale bijbeltranspor
ten zag wegvallen. De toenade
ring is opmerkelijk, omdat Kruis
tochten in het verleden dikwijls
felle kritiek uitte op de houding
van de UBS inzake landen achter
het ijzeren gordijn.
Momenteel levert Kruistochten
een miljoen Russische nieuwe
testamenten aan de Russisch-Or-
thodoxe Kerk als geschenk ter ge
legenheid van het millenium vo
rig jaar. Achthonderdduizend
exemplaren daarvan worden ge
leverd door de UBS. de rest wordt
in Amerika gedrukt.
Hans Florin zegt dat de UBS
niet afwijzend staat tegenover sa
menwerking met particuliere en
veelal fundamentalistische Oost-
Europa-organisaties. Het pro
bleem is echter dat er erg veel en
zeer uiteenlopende organisaties
zijn, met heel verschillende con
tacten. "Met Anne van der Bijl
konden we tot goede afspraken
komen. In zijn opvattingen staat
hij ver van ons vandaan, maar hij
is een man van zijn woord en
heeft een zeer praktische instel
ling".
De UBS staat door de nieuwe
godsdienstpolitiek in de Sovjetu
nie voor de grootste uitdaging in
zijn bestaan. Sinds eind 1987 kwa
men de eerste signalen binnen
dat Moskou de import van bijbels
niet langer zou verhinderen. Wa
ren er tot dan slechts druppelsge
wijs wel eens tien- of twintigdui
zend bijbels toegelaten, sinds
dien zijn vele honderdduizenden
(geilustreerde) bijbels, losse nieu
we testamenten en bijbelcom
mentaren in diverse talen naar
het Oosten gebracht.
In totaal kon de UBS tot en met
dit jaar projecten van ruim 4 mil
joen gulden realiseren. Om dat te
financieren werd in mei een appel
gedaan op de aangesloten bijbel
genootschappen en andere do
nors. Ruim tachtig procent van
het geld is inmiddels toegezegd.
Voor komend jaar is op de gewo
ne begroting bijna 2 miljoen gul
den opgenomen voor bijbels naar
de Sovjetunie.' Maar wil de UBS
aan de grote vraag voldoen, dan
zullen kerken en particulieren ve
le ook fors moeten bijdragen.
Berouw
Evangelische christenen heb
ben zich in het verleden soms on
wetend, arrogant en zelfs vijandig
gedragen tegenover mensen met
een ander geloof. In het slotdocu
ment van het congres van het
Lausanne Comité voor wereld
zending te Manila wordt daarover
berouw getoond.
De 4000 deelnemers zouden
vnadaag de laatste dag van het
tiendaagse congres stemmen
over het manifest. Daarin wordt
nog eens heel duidelijk gezegd
dat er buiten Jezus geen andere
weg naar God bestaat. "Op een
vrij massieve wijze wordt het
unieke van Jezus hier in Manila
benadrukt", zegt dr. Jan van But-
selaar, waarnemer namens de Ne
derlandse Zendingsraad (NZR).
Hij was ook aanwezig op het zen
dingscongres van de Wereldraad
van Kerken, eind mei in San An
tonio, waar de dialoog met andere
godsdiensten werd aangeprezen
en 'geen dogmatische uitspraken'
Staatskerk. De Anglicaanse
Kerk in Engeland moet zich niet
langer onderwerpen aan de con
trole van het parlement, vindt bis
schop Colin Bu.chanan. Daags na
dat het Lagerhuis een stokje stak
voor de mogelijkheid om geschei
den mannen tot priester te wij
den, spreekt de oud-hulpbis
schop van Aston van een 'verne
dering' van de staatskerk, die 'in
de greep is van een niet-christe-
lijk parlement'.
Expositie. Voor de eerste
keer wordt er in Polen een uitge
breide tentoonstelling gehouden
over het Poolse volk en de joden.
De expostie herinnert er aan dat
joden en Polen sterk met elkaar
zijn verbonden, niet in de laatste
plaats omdat de nazi's Polen uit
kozen voor de gaskamers.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Harskamp Tj. de Jong Garderen;
aangenomen naar bejaardenpas
tor te Drachten (part-time) J. van
Woerden 's-Gravenzande, het be
roep van de Verenigde Protes
tantse Kerk in België te Antwer
pen G.J. Hoogterp kand. Gronin
gen; bedankt voor Maassluis
G.G.S. van Hoogstraten Krimpen
aan den IJssel.
Gereformeerde Kerken: be
roepbaar (part-time) drs. W.H.
Pastoor, laatstelijk predikant te
Hijken, 't Zuden 125, 9351 LE
Leek; tel. 05945-14450; aangeno
men naar Muiden drs. H. Kroese
kand. Amsterdam.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Sprang-Capelle i.c.m.
Dovenzorg G.J. van Aalst Bent
huizen.
Oud-Geref. Gemeenten in
Nederland: beroepen als lerend
ouderling te Kampen T. Klok
Harskamp.
