Makers van shows vinden het
prachtig als mensen gaan huilen'
Wij zijn met
tekort geschoten'
Harlem
is aanstekelijk
Onenigheid rond tv-
verldezingsdebatten
Roger Daltrey in serie
over zanger Buddy Hoüy
De koek
van'St.
Elsewhere'
is op na
zeven jaar
Machteld Kooij neemt tv-spelletjes onder de loep
UTRECHT - „In Aalsmeer, bij Joop van den Ende, waren
ze allemaal ontzettend benieuwd. Ze vonden het heel erg
leuk dat iemand nu eens wetenschappelijk met die
shows bezig was. Want normaal haalt iedereen toch z'n
neus op voor dat genre".
DEN HAAG (GPD) - De WD is boos over het voornemen van CDA en
PvdA aan de vooravond van de verkiezingen van 6 september een tele
visiedebat tussen de lijsttrekkers van Lubbers (CDA) en Kok (PvdA) te
organiseren. WD-voorman Voorhoeve zou aan dat debat, op 5 septem
ber, niet deel moeten nemen, zo hebben de socialisten voorgesteld.
Het CDA vindt het P\'dA-voorstel bespreekbaar, maar wenst naast
het debat Lubbers-Kok ook nog een 'breder debat', waaraan meer dan
twee lijsttrekkers deelnemen. De PvdA gaat met een tweede, breder
debat akkoord, maar wil alleen met Voorhoeve en D66-lijsttrekker Van
Mierlo voor de tv-camera's. Deelname van de eerste vrouw van Groen
Links wijst de PvdA af.
richting televisie, deed zij de afge
lopen maanden onderzoek naar
de methodes en middelen die
worden gebruikt in televisiespel
shows, waarbij haar veronderstel
ling was dat deze shows parallel
len vertonen met het klassieke
drama. Voor haar op tafel ligt de
scriptie met de resultaten van het
onderzoek: een ruim tweehon
derd pagina's tellend boekwerk
getiteld Willens en wetens of op
goed geluk.
door
Robert Grijsen
HILVERSUM Roger Daltrey, zanger van 'The Who', gaat de hoofd
rol spelen in een vijfdelige tv-serie over Buddy Holly. De NOS zendt de
serie vanaf eind volgende maand uitzenden, de Nederlandse Onder
wijs Televisie doet dat in oktober nog eens.
'Buddy' vertelt het verhaal van de Amerikaanse rock-en-roll-ster
Buddy Holly, die in 1959 bij een vliegtuigongeluk om het leven kwam.
Zijn muziek vormt de achtergrond waartegen het verhaal zich afspeelt.
Terry Clark (Roger Daltrey) is een fervente fan van de overleden zan
ger. In zijn leven loopt van alles mis.
De serie is gebaseerd op het gelijknamige boek 'Buddy', geschreven
door de Engelse auteur Nigel Hinton.
Na 137
afleveringen
HILVERSUM - Na zeven
jaar valt het doek voor de
ziekenhuisserie 'St. Else
where'. Niet omdat de po
pulariteit van de serie ta
nende zou zijn, integen
deel, maar de NCRV heeft
gewoon geen afleveringen
meer in de la. En in Ameri
ka maken ze geen nieuwe
meer ook.
Aanstaande zaterdag is onherroe
pelijk de 137e en laatste afleve
ring op de buis (Nederland 1,
22.41). Onopgemerkt zal St. Else
where bepaald niet eindigen. De
aflevering, 'The Last One', bevat
nog een flink aantal verrassende
ontwikkelingen. Zo onderneemt
dr. Auschlander nog een laatste
poging om het ziekenhuis open te
houden. De Craigs krijgen on
enigheid als Ellen een baan uit de
buurt aangeboden krijgt en Dr.
Fiscus staat klaar om naar Nicara
gua te vertrekken, maar twijfelt
nog steeds aan zijn vertrek. Dr.
Morrison beslist tussen Dr. Novi-
no en zijn vrouw in Seattle. Lu
ther lijdt een afschuwelijk verlies
en een vliegtuig gaat recht op het
ziekenhuis af. Kortom, kommer
en kwel tot het laatste moment.
Afronding
Hoofd filmzaken van de NCRV.
John Kraan, kijkt met veel plezier
terug op de voorbije afleveringen.
"Je kon duidelijk zien dat men
naar een bepaalde afronding
heeft toegewerkt. De serie is nu
dan ook af. Vaak weet men in het
tweede seizoen al wanneer men
gaat stoppen met zo n serie, en
het aantal van zes tot zeven sei
zoenen komt daarbij vaak voor".
De serie volgde, net als de
NCRV-topper Hill Street Blues,
de formule van de 'ensemble
cast". Dat wil zeggen dat er niet
specifiek één held in de serie
voorkomt, maar een aantal hoofd
rollen waarbij de levensverhalen
als een rode dra'ad door de serie
lopen. "Met Hill Street Blues en
St. Elsewhere is een trend gezet.
Vaak is het de vraag of zo'n golf
zich doorzet. Het is best mogelijk
dat men in Amerika nu met wat
nieuws komt".
De serie paste volgens Kraan
uitstekend in de NCRV-program-
mering. "Drama van hoge kwali
teit en vooral het verhaal van en
over mensen van vlees en bloed.
Het idee om een scriptie over
spelshows te schrijven kreeg
Machteld Kooij in januari. Zij liep
stage bij de IKON en daar ont
moette zij veel mensen uit 'het
vak', die allemaal vertelden dat
spelshows bijzonder goed en
doordacht in elkaar worden gezet
en dat er alleen met de beste men
sen gewerkt wordt. Het onder
werp intrigeerde haar. Met de gro
te populariteit van die shows
werd zij heel direct geconfron
teerd toen zij bij de NOS het com
puter-programma Qwerty ging
presenteren. Kooij: „We hadden
goede kijkcijfers, totdat Wedden
dat... op het andere net werd ge
programmeerd. Toen dacht ik:
wat is er nou zo boeiend aan zo'n
show? Waarom trekt zo'n Wed
den dat... miljoenen mensen. Er
zit vast een bepaalde dramaturgie
achter. Het kan toch niet zijn dat
Jos Brink zo leuk is dat iedereen
alleen maar om hem gaat kijken".
Klassiek drama
„Tijdens mijn studie ben ik na
tuurlijk veel met dramaturgie be
zig geweest. En dat ging dan altijd
omstandigheden weten de karak- ontstaat er een mogelijkheid i
ters in het verhaal iedere keer hun programmering om een grote
verantwoordelijkheid te
oog te houden
lijke relatie met de patiënten t
collega's. Ook de
i Kraan in vervulling te
laten gaan. "Het ligt al een tijd in
bedoeling
op het dacht te geve
ziekbed werden vaak op
prachtige wijze geportretteerd.
Op een ziekbed sta je vaak op een
keerpunt, vriendschappen en an
dere belangrijke zaken worden termijn geen
vaak ineens duidelijk voor de pa- verhaal dus,
tiënt".
Europees dra-
De NCRV heeft nu een aantal
(korte) series van Europese make
lij ingekocht, die we in het nieu-
gaan tonen. Op korte
iw langlopend
wel een aantal
korte series van hoge kwaliteit".
Commissariaat voor de Media:
W T*
HILVERSUM (GPD) - Mr. A.
Geurtsen, voorzitter van het
Commissariaat voor de Media,
wijst het verwijt van het NOS-
bestuur van de hand dat het
Commissariaat in zijn hande
len tekort is geschoten inzake
TV-10 en Veronique. Dit
schrijft hij aan de voorzitter
van de NOS, drs. J. van der
Reyden.
De NOS noemde vorige
week in een brief aan de Twee
de kamer de houding van het
Commissariaat „laakbaar,
omdat het geen enkel initia
tief heeft genomen dat het een
bevoegde rechter mogelijk
zou maken vast te stellen of
TV-10 en Veronique al dan
niet buitenlandse omroepin
stellingen zijn".
Geurtsen wijst erop dat het
Commissariaat voor de Media
in mei al heeft uitgesproken
dat de radio-uitzendingen van
Cable One en Radio 10, die net
als TV-10 en Veronique ge
bruik maken van de zgn. U-
bocht-constructie, voldoen
aan de vereisten in de Media
wet.
Het Commissariaat neemt
eenzelfde standpunt in voor
wat betreft TV-10 en Veroni
que. „Met deze uitlatingen
heeft het Commissariaat niet
mee willen doen aan de poli
tieke discussie over Veroni
que en TV-10, maar heeft het
sléchts willen wijzen op de la
cune in de wetgeving", aldus
Geurtsen.
over het klassieke drama. Het
leek me interessant om te kijken
of die dramaturgie ook toepas
baar is op spelshows. Dat heb ik
dus onderzocht. Ik heb drie ver
schillende spelshows geanaly
seerd: De Sterrenshow van de
VARA, Showmasters van de
NCRV en Wedden dat... van de
AVRO. Die shows hebben hele
maal geen verband, maar toch zit
in allé drie dezelfde opbouw. En
die opbouw is gebaseerd op the
atrale theorieën. Mijn hypothese
is dus bevestigd".
Machteld Kooij maakte een
bouwmodel van televisiespel
shows, een aanpassing van het
reeds bestaande model van Bal
thazar Verhagen dat de handeling
binnen een drama toont. Voor het
eerst staat nu wetenschappelijk
op papier hoe zo'n show verloopt.
Kooij legt uit: „Eerst is er een
stemmingsinleiding, het gebab
bel van de spelleider. Dan krijg je
het motorisch moment, ënjdat be
tekent: nu gaat het beginnen. In
tragedies komt dan meestal de
hoofdpersoon op en in spelshows
zijn het de kandidaten die opko
men. Dan krijg je de stijgende
handeling. De kandidaten moe
ten allerlei problemen overwin
nen totdat er een bepaald hoogte
punt bereikt wordt. Na het hoog
tepunt komt de crisis, de laatste
ronde. Hoe zal het aflopen? Ver
volgens is de peripetie (plotseling
wending -red.) het moment dat
bekend is hoe het afloopt. Dan
krijg je de dalende handeling, de
spanning wordt afgebouwd. En
dan is het finale. Iedereen komt
nog eens op, bloemen, juichen en
applaus. Nou, dat kan je dus alle
maal terugkoppelen naar een
klassieke tragedie".
Emotie
Behalve de struktuur heeft Kooij
ook nog heel veel andere elemen
ten van spelshows geanalyseerd.
Ze sprak bijvoorbeeld met een
aantal makers van die show.s over
hun werkwijze. Het viel haar op
dat men bewust bezig is met het
zoeken naar de emotie. Kooij: „Ze
vinden het prachtig als mensen
gaan huilen. Dat zullen ze altijd
laten zien. Guus Verstraete, de re
gisseur van Showmasters, zei te
gen mij: Het gaat mij om de emo
ties van de kandidaten. Van mijn
cameramensen verlang ik dat ze
daar alert op zijn. Als iemand ze
nuwachtig met z'n hand zit te tik
ken of een traan in z'n oog krijgt,
dan moet dat in beeld."
Machteld Kooij onderzocht ook
de functie van de showmaster, die
in bijna alle shows als een god
heid van een hoge trap naar bene
den daalt. Toch is die showmaster
niet echt de hoofdfiguur. „In het
model gezien zijn de kandidaten
de hoofdfiguren. Zij zijn actief in
de handeling. Kijk naar het hoog
tepunt van die shows. Dat heeft
met de kandidaten te maken, niet
met de showmaster. Die moet de
kandidaten begeleiden, hij ver
vult in feite een bijrol. Maar het is
wel zo dat de showmaster de re
den is dat je volgende week weer
kijkt. Voor het publiek is hij de
ster".
Een handleiding voor een suc
cesvolle spelshow heeft ze niet
gemaakt, zegt Machteld Kooij. Ze
heeft gewoon alle aspecten van
het fenomeen theoretisch beke
ken. En misschien kan ze met
haar scriptie de makers van de
shows iets bewuster maken. „Ik
ga binnenkort naar Aalsmeer.
Dan ga ik wat exemplaren aanbie
den aan die mensen daar. Ook aan
Joop van den Ende zelf. Ik hoop
dat ze er wat mee kunnen".
Circustheater, Scheveningen. Musical 'Harlem Swing'. Door Ame
rikaans gelegenheidsensemble. Gebaseerd op muziek van Thomas
Fats Waller. Met Michelle Crenshaw. Adrienne West, Laurnea Wil-
kerson. Ken Prymus, Milton Craig, Mary Bond Davis. Muzikale lei
ding: Luther Henderson Choreografie: Arthur Faria. Regie: Ri
chard Maltbyjr. Nog tezien: toten met24juli. Daarna RAI Amster
dam van 25 tot en met 30 juli.
(GPD) Het kan deze zomer
niet op met aan jazzmuziek
ontleende musicals. 'Harlem
Swing' is hier neergestreken
en vanaf 8 augustus staat de
show 'Body and Soul' twee
weken lang in Amsterdam. De
titel 'Harlem Swing' is overi
gens een beetje misleidend,
de show ging immers in 1978
als 'Ain't Misbehavin' op
Broadway in première. Een
naam die verwees naar een
compositie van de man om
wie het in deze show allemaal
draait: Thomas Fats Waller.
Natuurlijk swingt de mu
ziek van Waller en zijn piano
spel is nog altijd maatgevend
voor menig jazzpianist. En de
liedjes, die door anderen in
dertijd van teksten werden
voorzien, hebben uiteraard
ook nog steeds alles te maken
met de Newyorkse zwarte
wijk Harlem. Maar door met
die andere naam de nadruk te
leggen op geschiedenis van de
zwarte muziek van de jaren
dertig, wordt de herinnering
aan Waller nogal weggedron
gen.
Er is nog iets dat te denken
geeft. Namelijk dat het en
semble dat deze show in Euro
pa brengt speciaal voor dit
doel in Amerika bij elkaar is
gebracht. Zou de kwaliteit
van de cast wel de vergelij
king kunnen doorstaan met
de show die op Broadway de
nodige bekroningen kreeg?
Fats Waller was een van de
meest succesvolle zwarte
componisten van zijn tijd en
veel van zijn muziek is ook
vandaag nog bekend. Zijn le
ven is bovendien typerend
voor dat van de zwarte muzi
kanten van zijn tijd. Waller
vocht zich boven de misère uit
en bracht het zelfs tot Carne
gie Hall, waar hij helaas mis
lukte.
Zijn over het algemeen
steengoede songs ademen wel
de sfeer van die dagen en in
deze aanpak vormen ze een als
geheel een soort mini-revue.
Een bijna cabaret-achtige
voorstelling onder het motto
van 'the best of. Het swingt zo
nu en dan ook aardig, maar
verwacht geen spetterende
showscènes of iets wat op een
verhaal lijkt.
Het zijn de songs van Waller
die het beeld van zijn omge
ving tekenen. Er wordt niet op
grote schaal mee uitgepakt,
maar ze krijgen daarentegen
wel een zeer artistieke en ge
raffineerde benadering. Wal
ler is op deze manier nog
springlevend. Een aansteke
lijke voorstelling en met élan
gebracht in deze zomertijd
waarin veel theaters helaas
dicht zijn.
HANS VISSER
LONDEN Koo Stark kreeg een paar jaar geleden internationale bekendheid als het vriendinnetje van de
Britse prins Andrew. Geheel onopgemerkt bleef ze deze week dus niet, toen ze in Londen neerstreek om daar een
pijlsnelle scheiding te regelen. Vrij snel na de 'koiiinklijke affaire' trouwde ze, in 1984. Dat huwelijk is dus
over. Op de foto Koo Stark met haar echtgenoot Tim Jeffries, toen alles nog koek en ei was. (foto ap>
