Sandinisten op de ruïnes
van hun eigen revolutie
Presidentsverkiezing Iran lijkt gelopen race
Emilio Castro ivil opzet wereldraad fiks
wijzigen
Achtergrond
Tien jaar na het verjagen van dictator Somoza
PAGINA 2
MAANDAG 17 JULI 1989
Slachtoffers van de oorlog in Nicaragua lopen mee in een demonstratie voor de vrede in de hoofdstad Managua
(Foto GPD)
MEXICO - "Ten tijde van Somoza hadden we het beter",
Bijna iedereen in Managua lijkt het daarover eens, Tien jaar
revolutie heeft Nicaragua eigenlijk maar weinig goeds ge
bracht. Het land is nu het armste van heel Latijns Amerika.
Iedereen klaagt steen en been. Elke maand besluiten dui
zenden Nicaraguanen hun heil in de Verenigde Staten te
zoeken.
Het begon tien jaar geleden alle
maal zo voorbeeldig. Zij aan zij met
het in misère levende voetvolk, de
gegoede burgerij en het lokale be
drijfsleven maakten de guerrilleros
van het Frente Sandinista de Liber-
acion Nacional (FSLN) een einde
aan de meer dan 40 jaar oude Somo-
za-dynastie.
door
Rob Sprenkels
In Managua werden de 'mucha-
chos', de guerrilleros, op 19 juli 1979
als volkshelden binnengehaald. Sa
men met het bedrijfsleven en de ge
goede burgerij werd er een Junta
voor de Nationale Wederopbouw
geïnstalleerd. In een pastorale brief
sprak aartsbisschop Miguel Oban-
do y Bravo zijn zegen uit over alle
revolutionaire plannen. Er werd de
mocratie beloofd, politieke plurifor
miteit en een gemengde economie.
Zelfs Washington stelde miljoenen
dollars in het vooruitzicht.
"Elke revolutie is onoverwinne
lijk", zo probeert Tomas Borge, de
enige oprichter van het FSLN die
de strijd tegen Somoza overleefde,
de gebeurtenissen van de afgelopen
tien jaar uit te leggen. Maar in feite
vond er in Nicaragua meteen na de
'revolutie' tegen Somoza nog een re
volutie plaats.
Idealen
De sandinistische leiders waren
veelal jongeren van een jaar of der
tig uit de betere kringen. Ze vonden
dat ze met hun overwinning het
recht hadden verworven om al hun
idealen te verwezenlijken: het ver
delen van de grond, werk, huisves
ting, gezondheid en onderwijs voor
iedereen; het opheffen van de
schrijnende sociale onrechtvaardig
heid. Ze wilden de massa's van ar
men niet langer als slaven behande
len.
Een breuk met het nationale be
drijfsleven en de lokale burgerij
was daarom al snel onvermijdelijk.
Deze twee groepen hadden zich in
de strijd tegen Somoza geworpen
omdat de dictator met al zijn mono
polies hun activiteiten bijna onmo
gelijk maakte. Alle bezittingen van
de Somoza-clan werden onmiddel
lijk na de overwinning genaast door
het nieuwe bewind. Ook het
bankwezen en de handel met het
buitenland kwamen in handen van
de staat. De Sandinisten maakten
zich sterk voor een centraal geplan
de economie. Maar op die manier
vormde de regering, zo vonden de
traditionele groepen, een oneerlijke
concurrentie.
Aartsbisschop Miguel Obando y
Bravo was de eerste die waarschuw
de voor de mogelijkheid van een
marxistisch-leninistische dicta
tuur. Hij wees daarbij op de aanwe
zigheid van duizenden Cubaanse
adviseurs. Zelfstandige keuterboer
tjes en marktkooplieden trokken
van leer tegen de door de staat ge
dicteerde maximumprijzen. Werk
gevers en ondernemers schreeuw
den moord en brand tegen alle nieu
we belastingen. "We hebben ge
vochten om niet langer slaven te
zijn van de Somoza-dictatuur. Dat
hebben we niet gedaan om nu sla
ven van de staat te worden", zo leg
de werkgeversleider en rubbermag
naat Alfonso Robelo uit.
Een paar dagen eerder, amper 10
maanden na het vertrek van Somo
za, was Robelo uit de Junta van We
deropbouw gestapt. Hij trad op die
manier in het voetspoor van Violeta
Chamorro, de weduwe van de begin
1978 door Somoza vermoorde
krantedirecteur Pedro Joaquin
Chamorro. Het vertrek van de twee
meest westers gezinde leden uit de
ze raad werd met name in de Vere
nigde Staten uitgelegd als een be
vestiging dat het met de revolutie
definitief de verkeerde kant opging.
Bedreiging
"Nicaragua wordt een tweede Cu
ba", zo viel er met vette koppen in
sommige Amerikaanse kranten te
lezen. "Er moeten onmiddellijk
vrije verkiezingen komen", ver
klaarde Robelo. De Sandinisten
probeerden hun goede wil te tonen
door twee nieuwe vertegenwoodi-
gers uit het bedrijfsleven in de junta
op te nemen.
Maar de Amerikaanse regering
onder Jimmy Carter begon de San
dinisten te zien als een bedreiging
voor de Amerikaanse belangen in
de Middenamerikaanse regio. In de
zomer van 1980 kreeg de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA op
dracht om de naar Honduras ge
vluchte leden van Somoza's Natio
nale Garde bijeen te brengen. De ge
heime operatie raakte in een
stroomversnelling met de komst
van Ronald Reagan in het Witte
Huis, begin 1981. De Sandinisten
werden beschuldigd van massale
steun aan de guerrilleros in El Sal
vador. Tegelijkertijd werden de
door de Amerikanen bijeengeraap
te en bewapende gardeleden, aan
gevuld met Miskito-indianen en on
tevreden boeren uit het noorden
van Nicaragua, steeds actiever.
Op alle fronten namen de span
ningen ernstig toe. Het nationale za
kenleven weigerde de Sandinisten
elke medewerking. Ondernemers
die hun heil in het buitenland zoch
ten, ervoeren hoe hun bezittingen in
Nicaragua werden genationali
seerd. Aartsbisschop Miguel Oban
do y Bravo onthulde een verschij
ning van de maagd Maria. In een
klein dorp in de provincie Chonta-
les, Cuapa, zou de Heilige Moeder al
in mei 1980 ten overstaan van een
armetierige landarbeider hebben
gewaarschuwd voor het sandinisti
sche gevaar.
Bij wijze van antwoord lokten de
Sandinisten een van de naaste me
dewerkers van Obando y Bravo in
de val, Bismarck Carballo, de direc
teur van de door de revolutionairen
zo gehate Radio Catolica. Met video
en foto werd hij voor de eeuwigheid
spiernaakt vastgelegd op het mo
ment dat hij uit een huis in Mana
gua werd gezet. Volgens de officiële
versie zou Carballo door een jaloer
se echtgenoot zijn betrapt, terwijl
hij de liefde bedreef met een van
zijn gelovigen.
Contra's
De polarisatie was ten top gestegen.
De katholieke kerk, het nationale
bedrijfsleven en ook de omringen
de buurlanden verklaarden de San
dinisten bijna openlijk de oorlog.
Regelmatig kwam het tot botsingen
tussen het Hondurese leger en san
dinistische troepen. In Washington
besloot Ronald Reagan om nog
meer olie op het vuur te gooien. De
Salvadoraanse luchtmacht werd ge
dwongen tot assistentie bij de be
voorrading van de antisandinisti-
sche rebellen, de contrarevolutio
nairen of kortweg 'contra's'.
De CIA zette speciale agenten in
om de contra's een handje te helpen
tot op Nicaraguaans grondgebied.
Op die manier werd in oktober 1983
onder meer de olieraffinaderij in de
haven van Corinto opgeblazen. En
Rafsanjani luisterst als voorzitter van het Iraanse parlement naar een
spreker. Naast hem een portret van de onlangs overleden leider Khomeini.
NICOSIA De presidentsverkie
zing in Iran op 28 juli lijkt bij voor
baat te zijn beslist: een paardenrace
met een kampioen en een kreupele
knol. Afgaande op de Iraanse media
bestaat er weinig twijfel over de uit
slag: parlementsvoorzitter Hashemi
Rafsanjani wordt de nieuwe presi
dent van Iran.
Het radikale dagblad Arbrar, dat
altijd kritisch heeft geschreven over
de Rafanjani's pragmatische poli
tiek, publiceerde vorige week de
uitslag van een opiniepeiling waar
uit bleek dat 86 procent van de Ira-
niërs op de voorzitter van het parle
ment zei te zullen gaan stemmen.
Slechts elf procent zou stemmen op
de enige tegenkandidaat: de voor
malige minister van landbouw Ab
bas Sheibani van de Vrijheidsbewe
ging, de niet meer dan symbolische
oppositiepartij. Drie procent van de
ondervraagden zei niet te zullen
stemmen omdat de verkiezingen
binnen twee maanden na de dood
van geestelijk leider ayatollah
Ruhollah Khomeiny worden ge
houden.
door
Ed Blanche/AP
De dood van Khomeini heeft niet de
verwachte machtsstrijd opgeleverd
tussen de zogenoemde pragmati
sche vleugel van Rafsanjani en de
mannen van de harde lijn achter mi
nister van binnenlandse, zaken Ali
Akbar Mohtashemi. Integendeel,
het lijkt allemaal onverwacht soe
pel te verlopen. De radikalen heb
ben Rafsanjani niet eens uitge
daagd. Politieke waarnemers me
nen dat Rafsanjani zijn rivalen tot
nu toe te slim is afgeweest, maar ze
verwachten nog turbulente maan
den.
Rafsanjani en Sheibani waren de
enige kandidaten die door de twaalf
leden tellende Raad van Revultio-
nare Wachters werden geaccep
teerd. De Raad. de waakhond van
de grondwet, verwierp de kandida
tuur van 78 anderen. Het officiële
persbureau IRNA, dat in Cyprus
wordt gevolgd, citeerde raadslid ho-
jatoleslam Mohammad Yazdi, die
zei dat de meeste kandidaten waren
afgewezen omdat ze een gebrek aan
religieuze bevlogenheid toonden en
zich hadden gekandideerd uitslui
tend om een soort beroemdheid te
worden voor hun eigen ambitieuze
doelen".
Een Iraanse zakenman zei enkele
dagen geleden in Cyprus: „Sheiba
ni maakt minder kans dan een
sneeuwbal in de hel. Iedereen weet
dat Rafsanjani gaat winnen. Er is
helemaal geen verkiezingsstrijd".
De in Iraq gevestigde verzetsbewe
ging Mujahedien Khalq (de Heilige
Strijders van het Volk) noemde de
verkiezingen in een verklaring een
farce. Maar volgens minister van
binnenlandse zaken Mohtashemi
tonen de verkiezingen juist de actie
ve democratie in Iran.
Rafsanjani (55) heeft zich onder
Khomeini weten op te werken tot
de op een na machtigste man in het
land. Zijn politieke bondgenoot,
president Ali Khamenei, is na de
dood van Khomeini gekozen tot
nieuwe geestelijk leider.
Rafsanjani is acht jaar voorzitter
van de 270 parlementariërs tellende
Majlis geweest; bij de parlements
verkiezingen vorig jaar kreeg hij het
record van 1,3 miljoen voorkeur
stemmen. Zijn rivaal voor het presi
dentschap Sheibani is veel minder
bekend. De Vrijheidsbeweging, die
wordt geleid door de eerste premier
van de islamitische republiek Meh-
di Bazargan, wordt getolereerd,
maar alleen om als symbolische op
positiepartij op te treden.
Macht
De Mudjahedien Khalq liet in een
verklaring weten dat Sheibani's
kandidatuur puur om kosmetische
redenen door de revolutionaire
wachters was aanvaard.
Tegelijk met de presidentsverkie
zingen zal de 23 miljoen Iraanse kie
zers in een referendum worden ge
vraagd in te stemmen met een reeks
veranderingen van de grondwet.
Naar verwachting zal het volk steun
geven aan de hervormingen, die de
macht van de president aanzienlijk
vergroten. Een machtige president
de vroegere sandinistische held
Eden Pastora kreeg twee vliegtui
gen voor een aanslag tegen het in
ternationale vliegveld van Mana
gua.
Als reactie op al die Amerikaanse
agressie hadden de Sandinisten al
tijdens hun vierde verjaardag, in ju
li 1983, een socialistische staat wil
len uitroepen. Maar Moskou wees
dat idee af. En ook de Cubaanse lei
der Fidel Castro raadde de San
dinisten aan om te proberen de rela
ties met de Verenigde Staten te her
stellen.
Begin 1984 kwam de eerste ver
rassing. De inmiddels tot staats
hoofd gepromoveerde Daniel Orte
ga kondigde aan dat er voor het ein
de van dat jaar verkiezingen zouden
worden gehouden, bijna parallel
met de Amerikaanse verkiezingen.
De CIA reageerde met het leggen
van zeemijnen in de belangrijkste
Nicaraguaanse havens.
De inspanningen om de contra's
buiten de deur te houden, begon
nen de Sandinisten steeds zwaarder
op te breken. Ondanks hevige pro
testen werd er een dienstplicht in
gesteld. Het sandinistische kader
zou een einde kunnen maken aan de
rivaliteit tussen de politieke bol
werken, die elkaar het leven zo zuur
maken dat er nauwelijks nog beslis
singen te nemen zijn in het land. Zo
zal de post van premier worden op
geheven, waarmee de nieuwe presi
dent (Rafsanjani) de huidige pre
mier, de havik Hussein Musavi, op
een zijspoor heeft gezet. Ook zal de
nieuwe president (Rafsanjani) het
grootste gedeelte van de veilig
heidsdiensten gaan controleren,
daarmee de macht van Mohtashemi
ondermijnend.
Op 5 oktober loopt de tweede
ambtstermijn van president Kha
menei af. De grondwet verbiedt het
hem nog eens vier jaar president te
blijven. Khamenei volgde in okto
ber 1981 president Mohammad-Ali
Rajai op, die eerder dat jaar, slechts
37 dagen na zijn aantreden, bij een
bomaanslag door de Mudjahedien
om het leven kwam.
Ondanks het vertoon van eenheid
- zelfs de fanatieke radikalen geven
hun steun aan Rafsanjani - vertoont
het Iraanse politieke pantser
scheurtjes. De radikale parlementa
riër Abdolhamid Sharpasand nam
vorige week ontslag, omdat de
macht volgens hem te veel werd ge
bundeld in enkele handen, een ver
wijzing van Rafsanjani en zijn kliek.
Sharpasand had de steun van min
stens tachtig afgevaardigden, de
meesten tevens bondgenoten van
Khomeini's zoon Ahmad, wiens po
litieke aspiraties eveneens lijken te
zijn ingekapseld door Rafsanjani.
werd bijeengehouden door middel
van een welig tierende corruptie.
De afhankelijkheid van Moskou
nam snel toe. Met tegenzin aten de
Nicaraguanen Bulgaarse en Tsje
chische conserven. "Het ergste vind
ik die Russische tandpasta", vertel
de een bejaarde vrouw, "die smaakt
afschuwelijk".
Verkiezingen
Onder druk van de Amerikanen be
sloot de burgerlijke oppositie op het
allerlaatste moment om niet mee te
doen aan de verkiezingen. Met Da
niel Ortega aan het hoofd verover
den de Sandinisten 67 procent van
de stemmen. Geen waarnemer die
harde bewijzen inzake fraude op ta
fel kon leggen. Maar volgens Ro
nald Reagan waren de verkiezingen
allesbehalve wettelijk geweest. De
Sandinisten warendictatoren,
schendden de mensenrechten, pro
beerden hun revolutie te exporte
ren naar de rest van Midden Ameri
ka.
De vanuit Washington gedirigeer
de uitputtingsoorlog was in een be
slissend stadium gekomen. Reagan
kondigde een commercieel embar
go af. Ook de zo noodzakelijke eco
nomische hulp uit West-Europa be
gon sterk af te nemen. Een op elke
twee Nicaraguanen nam deel aan
defensie-taken. De produktie en ex
port bereikten elke maand nieuwe
dieptepunten. Alles begon schaars
te worden. Het openbare vervoer in
Managua was uitgegroeid tot een
nationale ramp.
Begin oktobër 1984 had Reagan
van het Amerikaanse Congres op
dracht gekregen alle hulp aan de
contra's te staken. Maar de CIA
rook dat de overwinning nabij was,
dat het hele Nicaraguaanse volk
spoedig in opstand zou komen. Met
de nodige hulp van kolonel Oliver
North werden de rebellen op de
been gehouden. Persoonlijke
schenkingen, illegale handelsprak
tijken, wapens voor cocaïne. Het
doel heiligde de middelen. Bang
voor een Amerikaanse invasie ga
ven de Sandinisten de bevolking
opdracht om loopgraven aan te leg
gen. Russische tanks werden naar
strategische punten in dichtbevolk
te woonwijken gedirigeerd. Op die
manier zouden niet alle militaire
middelen bij het gevreesde Ameri
kaanse bombardement worden ver
nietigd.
Ondanks problemen met het In
ternationale Gerechtshof in Den
Haag - dat de Amerikanen uiteinde
lijk in juni 1986 veroordeelde - zag
Reagan kans om het Congres op
nieuw voor hulp aan de contra's te
winnen. "Het is nodig om de San
dinisten onder druk te zetten", be
weerde hij. En ook: "Het is de enige
manier om te voorkomen dat de
Sandinisten wapens zenden naar de
guerrilleros in El Salvador".
Maar van doorslaggevende bete
kenis was een onverwachte trip van
Daniel Ortega naar Moskou. Pas
toen eind 1986 het Iran-Contra's-
schandaal aan het licht kwam, werd
alle militaire steun aan de contra's
weer verboden. De oorlog is sinds
1987 op een laag pitje komen te
staan. De contra's verkeren in co
ma, maar George Bush, de nieuwe
Amerikaanse president, wil hen
achter de hand houden voor het ge
val de Sandinisten hun beloften in
zake democratisering niet nako-
Puinhopen
"Nooit zullen we ons de wet door
Washington laten voorschrijven",
verklaarde Daniel Ortega kortgele
den opnieuw. Maar dat anti-impe-
rialisme is het hele Nicaraguaanse
volk ongelooflijk duur komen te
staan. De Sandinisten staan na tien
jaar op de puinhopen van hun eigen
revolutie. De oorlog heeft zo'n
20.000 doden - bijna een procent van
de bevolking - en 35.000 blijvend in
validen gekost. Hele fabrieken lig
gen plat vanwege het gebrek aan re
serve-onderdelen. De export dreigt
dit jaar maar amper 200 miljoen dol
lar binnen te brengen. En meer dan
de helft daarvan is vorig jaar al uit
gegeven.
Voorlopig gaat het om niet nog
verder naar beneden vallen. De ge
middelde koopkracht is volgens
een recente studie 93 procent min
der dan in 1981. Het inkomen per
hoofd van de bevolking is gedaald
tot onder de 300 dollar per jaar, nog
minder dan in Haïti, tot voor kort
het armste land van Latijns Ameri
ka. Pogingen van Daniel Ortega om
in het Westen 200 miljoen dollar los
te praten, hebben eerder dit jaar
slechts 50 miljoen dollar opgele
verd.
Alleen de reisbureaus in Mana
gua verdienen handenvol geld. Da
gelijks verdringen er zich mensen
om een van de speciale 'excursies'
naar de Verenigde Staten te be
machtigen. Voor prijzen die vari
eren van 500 tbt meer dan 2000 dol
lar wordt men langs sluipwegen
naar het beloofde land gebracht.
Tienduizenden Nicaraguanen zijn
de afgelopen maanden vertrokken.
Voor 25 februari volgend jaar zijn
er presidentsverkiezingen beloofd.
De Sandinisten hebben nog geen
kandidaat benoemd, maar iedereen
verwacht dat het opnieuw Daniel
Ortega zal worden. De oppositie zal
waarschijnlijk de elegante Violeta
Chamorro naar voren schuiven.
Voor de Sandinisten gaat het om
een nieuwe poging om zich ten
overstaan van de wereld te legitime
ren. Maar kunnen ze onder de huidi
ge «omstandigheden wel op eerlijke
wijze winnen? "Het volk is en blijft
sandinistisch", beweert Tomas Bor
ge nogal nors. "Iedereen weet dat
deze crisis niet onze schuld is".
"Onmogelijk", gelooft de Costari-
caanse president Oscar Arias, "de
mensen moeten wel gek zijn om nu
nog 'op de Sandinisten te stem-
De secretaris-generaal van de
Wereldraad van Kerken dr.
Emilio Castro, wil proberen nog
voor de grote wereldraad-ver
gadering in 1991 in Australië tot
een herstructurering van alle
afdelingen en programma's te
komen. Doel daarvan is de orga
nisatie overzichtelijker te ma
ken en meer tijd en energie vrij
te maken om op actuele vragen
en kwesties in te gaan.
De plannen zijn dit voorjaar in
de staf in Genève besproken,
maar kregen daar een koele ont
vangst. De vrees bestaat dat Cas
tro, wiens ambtstermijn kort na
de vergadering in 1992 afloopt,
probeert in te korte tijd nog een
erfenis van enige faam binnen de
oecumenische beweging op te
bouwen.
Het Centrale Comité (bestuur)
van de wereldraad, dat 154 leden
telt en ongeveer eens in de ander
half jaar bijeenkomt, zal deze
week in Moskou voor het eerst
kennisnemen van de plannen. De
wereldraad telt ruim 300 lid-ker
ken en heeft een staf van ruim 350
personen in Genève.
De woordvoerder van de We
reldraad. de Nederlander Jan
Kok. zei dat de noodzaak van een
herstructurering al jaren wordt
ingezien door staf en bestuur. "Er
zijn teveel koninkrijkjes in Genè
ve die zich van de algehele lijn
weinig aantrekken. De grote
vraag is echter hoe je daar greep
op krijgt, zonder brokken te ma
ken. Met alle drukte die we heb
ben door grote conferenties en
het conciliair proces, is het vol
gens velen niet het juiste moment
om ingrijpende veranderingen
door te voeren".
De voorgestelde structuurwij
zigingen gaan ervan uit dat de
huidige opdeling van het werk in
drie eenheden, met elk eigen pro
gramma's, vervangen moet wor
den door een kleiner aantal divi
sies. De klacht is dat er teveel
dubbel werk wordt gedaan, dat er
weinig flexibiliteit is en dat de lid
kerken te weinig invloed hebben
in de staf.
Vak voordat de vergadering in
Moskou vanochtend begon, werd
bekend dat kardinaal Pauo Eve-
nsto Arns van Sao Pauo (Brazilië)
een verbod heeft gekregen van
het Vaticaan om de wereldraad
toe te spreken. De progressieve
kardinaal was gevraagd om ko
mende vrijdag een toespraak te
houden tijdens een zitting gewijd
aan het armoedevraagstuk.
Bij die gelegenheid spreekt ook
de Nederlandse econoom prof.
dr. Bob Goudzwaard. Prof. Goud
zwaard betreurt de houding van
het Vaticaan. "Ik heb de afgelo
pen tijd bemiddeld bij de pogin
gen van kardinaal Arns om het
Vaticaan en de Wereldraad van
Kerken tot een gezamenlijk
standpunt inzake het schulden-
vraagstuk te bewegen. Ook daar
aan wilde Rome niet meewerken.
De paus schijnt Arns tijdens hun
laatste ontmoeting toegevoegd te
hebben 'dat hij teveel protestants'
is geworden", aldus Goudzwaard.
Bekeerde moslims
Ongeveer tachtig procent van
de moslims die zich tot het chris
tendom bekeren, keert op den
duur weer naar de Islam terug.
Dat zei de Amerikaanse islamo
loog prof. Dudley Woodberry tij
dens het congres van het Lausan
ne Comité voor wereldevangeli
satie in Manila.
Woodberry, die zich beriep op
ervaringen van zendelingen,
noemde als reden voor het hoge
percentage, dat de omgeving een
sterke druk op bekéerde moslims
uitoefent om zich weer bij de Is
lam aan te sluiten. Verder hebben
vele moslims problemen met het
individualisme van het christen
dom.
Woodberry riep de vierduizend
deelnemers aan het congres op in
het zendingswerk meer rekening
te houden met sociologische fac
toren. Zo is het verstandig een ge
zin pas te dopen, nadat het gezins
hoofd christen is geworden.
Voorts kunnen in de eredienst ve
le gebruiken worden gehand
haafd die niet tegen de leer van
het christendom ingaan. Er is vol
gens Woodberry niets tegen, dat
christenen net als moslims met
bedekt hoofd en knielend bidden
en daarbij voorover buigen.
Woodberry herinnerde eraan dat
de Islam vele elementen uit de
joodse en christelijke traditie
heeft overgenomen.
De 60 deelnemers uit de Sov
jetunie die tot gisteren op het
vliegveld van Moskou moesten
wachten omdat de Filipijnse re
gering hun geen visum wilde ver
strekken, zijn vrijdag in Manila
gearriveerd.
Mevr. G. D. te Velde-Klooster-
boer, die vorige maand de motie
indiende waarin de hervormde
synode elke tuchtmaatregel te
gen homoseksuelen afwees,
'snapt' de uitleg van het synode-
bestuur 'niet helemaal'. Het be
stuur meent dat de aanneming
van de motie het gesprek tussen
kerkleden en homoseksuelen
schade heeft toegebracht, maar
naar'haar mening wordt dat ge
sprek juist geschaad, als homo
seksuelen een tuchtmaatregel bo
ven het hoofd hangt.
Het synodebestuur heeft in een
verklaring de motie uitgelegd als
een 'uiterste oproep tot terughou
dendheid' met tuchtmaatregelen.
Te Velde-Kloosterboer vindt dat
een 'afzwakking' van de tekst van
de motie die elke tuchtmaatregel
zonder meer afwijst. Zij vindt het
belangrijk dat de de landelijke
tuchtcommissie van de Hervorm
de Kerk aan de motie een goed
houvast heeft.
'Provocatie'
De zeven Amerikaanse joden
die vrijdag met geweld door Pool
se arbeiders van het terrein van
het Karmelietessenklooster van
Auschwitz werden gezet, hebben
gisteren opnieuw tegen het kloos
ter gedemonstreerd.
De groep onder leiding van rab
bijn Avraham Weiss uit New
York stond enige tijd voor de Ma-
riakerk in Krakow met borden
met de tekst 'Verwijder het kloos
ter' en 'Laat de joden met rust'.
Een handjevol Polen en tien jour
nalisten keken toe. De eucharis
tieviering in de overvolle kerk
werd niet verstoord.
De Poolse regeringskrant
Rzeczpospolita heeft zaterdag de
Amerikaanse joden beschuldigd
van een 'georganiseerde provoca
tie'. "Hoe schadelijk religieus fa
natisme kan zijn, schijnt door dit
ongewone incident te worden be
wezen", aldus de krant.
Oekrainse kerk
Elf vrouwen uit het Oekrainse
plaatsje Vinnitsa demonstreren
sinds eind mei in het centrum van
Moskou voor het staatssecretari
aat voor godsdienstzaken om zo
teruggave van een van de drie
Oekrains-katholieke kerken in
deze plaats af te dwingen. Zwij
gend, af en toe de rozenkrans bid
dend, brengen zij hun dagen door
op schamele krukjes, terwijl de
politie in geen velden of wegen is
te bekennen. Tot dusver hebben
ze 2115 handtekeningen voor hun
streven verzameld.
De Oekrains-Katholieke Kerk,
die met Rome is verbonden, werd
in 1946 door Stalin gedwongen in
de Russisch-Orthodoxe Kerk op
te gaan. De Oekrainse katholie
ken waren Stalin een doorn in het
oog omdat hij hen als nationalis
ten ervan verdacht anti-sovjet te
zijn.
Moon. De voorzitster van de
in Engeland gevestigde interna
tionale organisatie Inform, die
toezicht houdt op sekten, is in op
spraak geraakt, nu blijkt dat zij 18
keer aan conferenties heeft deel
genomen op kosten van de sekte
van Sun Myung Moon. Inform
werd twee jaar geleden met steun
van de kerken opgericht door fa
milieleden van sekteleden en ont
vangt ruim een miljoen gulden
subsidie. Barker zelf ziet geen en
kel probleem. "Wij dachten dat de
belastingbetaler geld kan worden
bespaard, als de Moonies de reke
ningen betaalden".
Israël. Het Opperrabbinaat
voor Nederland vindt dat de be
richtgeving door de media over
de situatie in Israël 'veelal niet ob
jectief is. De Nederlandse corres
pondenten laten volgens de rab
bijnen hun "politieke visie preva
leren boven het belang van de
zaak".
