PORT
Rooks: op drop en tumtum
Nijdam: een kwestie
van 'erop en erover'
SPOoTTV
LeMond denkt de
Tour te winnen
Johnston
met dood
bedreigd
Onderweg naar de finish
Schitterende tijdrit van gehavende Noordhollander
MAANDAG 17 JUL11989
PAGINA 11
BIJLAGE LEIDSCH DAGBLAD
16e ETAPPE
Longi
go uit het geel
GAP (ANP/AFP) - De Tour Feminin
is aan haar vierde gele-truidraagster
toe. Na Jutta Niehaus, Monique
Knol en Jeannie Longo werd Kelly-
Ann Way zaterdag de vierde, die het
leiderstricot om de schouders hees.
De Canadese liet zaterdag in de
vierde etappe van Dignes-les-Bains
naar Gap over 97 kilometer de ritze-
ge aan haar Amerikaanse mede-
vluchtster Katrin Tobin, maar haal
de wel een forse streep door de re
kening van Longo. De dooreen lich
te bronchitis geplaagde wereldkam
pioene had in de eerste bergetappe
haar leiderspositie willen verstevi
gen, maar werd het voornaamste
slachtoffer van de Amerikaanse raz-
Het tempo in de lange etappe
werd gedicteerd door de ploegen uit
de Verenigde Staten en Canada.
Longo dacht ervan te kunnen profi
teren, maar onderschatte de vroege
ontsnapping van Tobin en Way.
GLASGOW (AFP) - Mo Johns
ton heeft nog weinig plezier be
leefd aan zijn 'historische' con
tract, dat hij afgelopen week bij
Glasgow Rangers tekende. De
spits van het nationale Schotse
elftal werd de laatste dagen en
kele keren met de dood be
dreigd en staat nu onder perma
nente bewaking. In elk geval tot
28 juli, de dag dat hij zich voor
het eerst bij zijn nieuwe club
moet melden, worden Johnston,
zijn vrouw en zijn zus dag en
nacht geschaduwd.
Mo Johnston (26) speelde de
afgelopen twee jaar voor Nan
tes, dat hem deze zomer aanvan
kelijk niet aan Celtic wilde af
staan. Johnston tekende toch
een contract, maar kreeg al snel
spijt. Met toestemming van de
UEFA werd de verbintenis ont
bonden, waarna hij naar Frank
rijk terugkeerde.
Schotland bleef Johnston
echter trekken. Tot verbazing
van vriend en vijand tekende de
katholiek opgevoede' Schot een
contract bij landskampioen
Glasgow Rangers, een protes
tants bolwerk. Dat werd hem
niet door iedere fan van zowel
Celtic als Glasgow Rangers in
dank afgenomen.
ORCIèRES MERLETTE
(GPD) In het Lyceum
Aristide Briand, aan de Rou
te Napoléon in Gap, liet Ste
ven Rooks zaterdag zijn
rechter rug- en bilpartij zien.
Het vlees, ter grootte van een
flinke tournedos, kleurde
blauw, en hier en daar al aar-
dig geel. „Het begint steeds
meer pijn te doen, is zo stijf
als de pest. Ik ga gewoon
verkeerd op de fiets zitten".
De late gevolgen van de
valpartij, donderdag, op weg
naar Montpellier, waaraan
Rooks aanvankelijk alleen
een eierhoofd leek te hebben
overgehouden.
Rooks treurde niet. Want suppor
ters van Gert-Jan Theunisse had
den drop en een zak turbo tumtum
meegebracht, en het Hollands lek
kers ging van hand tot hand. Cou
reurs zijn soms net mensen.
In de loop van de avond werd be
sloten fystiotherapeut Ko Maas, uit
Hippolytushoef, toch maar te laten,
overvliegen vanuit Lille. De 'kra
ker' had Rooks al eerder dit seizoen
van verschoven rugwervels afge
holpen, overblijfsel van een schui
ver in de 6 uur van San Sebastian.
En aangezien Rooks een onvoor
waardelijk vertrouwen heeft in alles
wat Noordhollands is...
Arnica
Zondagmorgen smeerde verzorger
Bertus Fok alvast een laag arnica
gelei op de steeds kleurrijker kwa
lijke plek. Arnica, een homeopa
thisch produkt, dat wonderen ver
richt, als je tenminste de tijd in de
gaten houdt. Onder de douche er
mee, en niet te lang, anders ontstaan
er brandwonden.
Rooks at twee sneetjes rogge
brood, en bord yoghurt met muesli,
en ging het parkoers op om te trai
nen. Terug in het hotel schoof hij
ten tweeden male aan, voor kip met
rijst en vruchten, voor nóg een yo-
ghurtje en een gebakje op aard
beienbasis. Hij was klaar voor de
tijdrit van 39 km, met een klimmetje
na 10 km, een lang stuk vals plat en
een uitloper naar Orcieres Merlette.
Toen hij klaar was had hij de tijd
van Miguel Indurain, erkend klim
mer en specialist in het tijdrijden,
met 43 seconden overtroffen. Later
kwam alleen een andere Spanjaard,
Marino Lejarreta, er nog tussen. De
verschillen waren overweldigend.
Delgado, LeMond nóch Fignon wa
ren partij geweest voor de ontketen
de uit Warmenhuizen.
Een tijdrit als die van zondag 16
juli had hij zijn hele carrière nog
niet gereden. Een derde plaats, vo
rig jaar, naar Villard de Lans, was
zijn enige prestatie met zwakbron-
zen glans. Rooks realiseerde iets,
wat voor onmogelijk was gehou
den. Maar, er is niets dat niet kan, in
de huidige PDM-ploeg. Zeker de
medische wonderen zijn de wereld
niet uit.
De Tour de France was voor PDM
De tussentijden van de eerste zestien renners van de klimtijdrit zijn:
10,2 km 20 km 33,7 km eindtijd
Rooks (Ned) 22.02 36.27 54.25 1.10.42
Lejarreta (Spa) 22.31 37.04 54.53 1.11.06
Indurain (Spa) 22.10 36.29 54.28 1.11.25
Delgado (Spa) 22.13 36.46 54.41 1.11.31
Lemond (VSt) 22.53 37.06 54.51 1.11.39
Kelly (Ier) 22.22 36.53 55.17 1.11.48
Alcala (Mex) 22.56 37.38 55.30 1.11.52
Theunisse (Ned) 22.29 37.36 55.44 1.11.54
Biondi (Fra) 22.28 37.25 55.30 1.12.19
Fignon (Fra) 23.06 37.28 55.31 1.12.26
Mottet (Fra) 23.31 38.10 56.13 1.13.06
Paal staat pal
Patrick Vermeule, mecanicien
bij de ploeg van Peter Post,
heeft gisteren tijdens de klim
tijdrit in de Tour de dood in de
ogen gekeken.
Hij raakte in de afdaling van
de berg van de weg af en zou in
een diep ravijn gestort zijn als
de wagen niet recht op een
lantaarnpaal was gebotst. De
paal hield het busje tegen,
Vermeule kon er uit kruipen,
waarna een takelwagen bet
busje wegsleepte. Wat witjes
om de neus meldde Vermeule
zich later in Orcieres.
ORCIERES-MERLETTES (GPD) Greg LeMond, terug in het geel,
vindt dat hij het zo langzamerhand heeft verdiend de 76ste Tour de
France te winnen. ,,Ten eerste omdat ik me tot nu toe de meest constan
te renner heb getoond en ten tweede omdat ik van heel ver ben terugge
komen", merkte de Amerikaan gisteren op na de klimtijdrit naar het
skidorp Orcieres-Merlettes.
Met zijn vijfde plaats, op minder dan een minuut van de verbazende
winnaar Steven Rooks, was LeMond tevreden. „Te meer omdat ik voor
mijn meeste concurrenten eindigde. Het is gewoon goed gegaan. Ik
heb niet alles gegeven, ben op reserve gaan rijden toen ik de tussentij
den van de concurrentie hoorde. Per slot van rekening komen er nog
een paar moeilijke dagen. Dan kan ik best een beetje extra energie ge
bruiken. Vooral ook omdat ik er in feite alleen voorsta. Mijn ploeg (nog
slechts vijf man sterk - red.) is niet sterk genoeg".
Desondanks kijkt LeMond met vertrouwen naar het wellicht beslis
sende gevecht in de Alpen. „Ik heb nergens angst voor. Waarom zou ik?
Ik kan in deze Tour toch niet afgaan na alles wat mij is overkomen.
Daarom zal ik ook risico's gaan nemen. De vraag is alleen of ik nog eens
twee zware bergritten achter elkaar kan doorstaan, zoals in de Pyrenee
ën het geval was".
Teleurstelling bij de Franse troef Laurent Fignon, tiende op 1.44 van
Rooks. Het relaas van de man die zijn gele trui bij LeMond moest inle
veren: „Dit was mijn tweede slechte dag in deze Tour. Ik kon totaal niet
in mijn ritme komen. Gelukkig is de schade nog meegevallen. Natuur
lijk is het vervelend 40 seconden achterop te raken bij LeMond. Toch is
de situatie op zich niet veel veranderd. In de Alpen zal het moeten ge
beuren. Eén ding is wel zeker: LeMond heeft geen ploeg om de koers te
kunnen controleren".
Ook voor Pedro Delgado vielen de zaken tegen. De Spanjaard wond
er geen doekjes om. „Ik kan niet ontkennen dat ik meer van deze tijdrit
had verwacht. Het was zeker niet mijn beste dag. Toch ben ik weer wat
ingelopen op mijn concurrenten, zij het niet in die mate die ik had inge
calculeerd. Kijk ik naar het klassement dan zie ik LeMond als voor
naamste tegenstander".
MAANDAG
17.00-18.05 TV 5 Sport.
19.00-20.00 SKY: Motorsport: actueel
nieuws uit de internationale motorsport
wereld.
19.18-19.49 Ned 3: Studio Sport: wielren
nen Tour de France, rustdag.
20.00-21.00 SKY: Tour de France: hoog
tepunten van de Tour tot nu toe.
21.00-22.00 SKY: What a week: terugblik
op alle grote sportevenementen van de af
gelopen week.
21.21-21.55 Ned 3. Sport Studio: achter
gronden van de sport.
21.45-22.10 BRT 2: Triathlon: samenvat
ting van het Belgisch kampioenschap
kwarttriathlon in Menen.
22.00-23.00 SKY: Motorsport: hoogtepun
ten uit de Grand Prix van Frankrijk 125cc,
250cc en 500cc.
GAP (GPD) Soms hoeven de vluchters in de Tour niet eens meer achterom te kijken.
Jelle Nijdam tuurde recht voor zich uit, zaterdag, op de Avenue d'Embrun in Gap, en wist
precies hoe het er bij zijn achtervolgers voor stond. Het grote tv-scherm, de 'vidiwall' van
Antenne 2, pal achter de finish, was naast zijn benen het belangrijkste hulpstuk in de
'jump' van Nijdam naar een tweede ritsucces.
de klimtijdrit. Langs de weg tienduizenden enthous
fhebbers
de enige grote ronde, dit jaar; hij
stond centraal in het hele program
ma. Maar m plaats van geolied naar
het juli-hoogtepunt te kunnen toe
werken, werd de équipe van Gis-
bers geconfronteerd met allerhande
tegenslag. Rooks: vallen op de pis
te, het ene virus na het andere in het
bloed. Theunisse: ribben, midden
voetsbeentjes, ellebogen gekneusd
of gebroken - zijn jaargang 1989 was
tot nu één grote klaagzang. En dan
beperkt het medische dossier zich
nog tot de bekendste twee.
Ook in de Tour hield de ellende
maar niet op: waarbij de ribben het
minst werden ontzien. Theunisse
viel op weg naar Francorchamps én
lag onderop richting Montpellier;
Alcala buitelde in de rit naar Bor
deaux; Rooks hield aan Montpellier
ook een vervelende herinnering
over. De grote staf verzorgers, fysio
therapeuten, soigneurs, masseurs,
acupuncturisten, dokters etc. hoef
de bepaald niet werkloos toe te zien.
Het is daarom een raadsel hoe
weinig van dat blessureleed is terug
te vinden in het presteren op de
fiets. Alcala, Earley en Rooks won
nen ritten, Sean Kelly heeft drie
truien, Theunisse draagt de bolle
tjes, de ploeg heeft de gele petten en
„Onvoorstelbaar", sprak Rooks
zelf, toen de tijdrittijd van Delgado
bekend werd: 49 seconden slechter
dan de Westfries. „Onvoorstelbaar",
zei hij nog een keer, toen bleek, dat
hij door niemand meer zou worden
overtroffen.
Rooks had vanaf het begin van
het parkoers de leiding. Hij gaf vol
gas tegen de eerste heuvel, hield
zich strak in het tempo op het vlak
ke deel naar Merlette, en danste als
in zijn beste dagen van vorig jaar
naar de finish in Orcieres. Hij kende
geen enkel moment van verzwak
king.
Gert-Jan Theunisse deed weinig
voor hem onder. „Ik had gedacht bij
de eerste twintig te eindigen, nu
word ik achtste. Supergoed". Net zo
min als Rooks maakte hij gebruik
van het 'triathlon-stuur' (zoals Le
Mond weer); even uitgeprobeerd tij
dens de verkenning, maar snel be
sloten, dat experiment maar tot la
ter te bewaren.
Op Theunisse is eigenlijk hetzelf
de fysieke verhaal van toepassing
als op Rooks. Wie Theunisse
'schoon aan de haak' ziet, merkt
overal blutsen, builen, schrammen,
verwondingen, blauwe plekken op.
Een beursgeslagen lichaam, gemar
teld, lijkt het wel. Toch bestaat er
voor hem op het zadel geen pijn
grens, slaagt hij er kennelijk in alle
scheuten vanuit het centrale ze
nuwstelsel te neutraliseren.
Hoe het kan? Betrokkenen blijven
er zelf het antwoord op schuldig. En
de verklaringen van de ploegleiding
verhogen de geheimzinnigheid al
leen maar. Jan Gisbers herhaalt zijn
woorden, gebezigd ten aanzien van
Kell> „Wij hebben ons nu eenmaal
op een speciale manier op de Tour
voorbereid. Hoe? Dat is ons geheim.
Dat is te ingewikkeld om uit te leg
gen".
Drop en de turbo tumtum, dus.
Als schild van onaantastbaarheid
en overmacht.
PETER OUWERKERK
Opofferen
Nijdam is ervan overtuigd, dat hij al
op meer Tourritten had kunnen bo
gen, als hij zich niet twee jaar had
moeten opofferen voor supersprin
ter Van Poppel. Hij deed 'de laatste
kilometer', omdat die hem door
Raas zo was opgedragen, maar hij
had er wel eens de pest in, zichzelf
zo te moeten wegcijferen. „Dit
schept natuurlijk veel meer per
soonlijke bevrediging. Ik bewijs nu,
dat ik het voor mezelf ook kan".
Hoe dat dan volgend jaar moet,
met Eric Vanderaerden als (nieu
we?) snelle man in de gelederen?
Nijdam: „Dat hoeft geen probleem
te zijn. Vanderaerden kan ritten
pakken, maar hij geeft geen 90 per
cent zekerheid, zoals Van Poppel
dat in de jaren bij ons was. Aan Van
deraerden moet je geen hele ploeg
opofferen. Ik sta er trouwens op, dat
ik deze positie blijf houden. Van
deraerden zal zich ook aan ons moe
ten aanpassen, en niet omgekeerd.
Ik zie hem trouwens meer als kracht
voor de klassiekers dan voor de
Touretappes".
Moraal
Nijdam op twee, hij had er vooraf
voor willen tekenen. „Het doel van
de ploeg was twee ritzeges, die heb
ben we nu. En ik ben heel content,
dat ze allebei van mij zijn. Nu ik een
maal zover sta, zie ik ook Parijs
weer zitten. Dit geeft me moraal. Ik
denk dat het de komende dagen
verschrikkelijk moeilijk gaat wor
den, in die korte Alpenetappes. Dat
ik heel erg moet oppassen niet bui
ten tijd te finishen, of door de com
missarissen te worden wegge
streept".
„Maar als ik er overheen kom, dan
zijn er zeker nog twee kansen: zater
dag en zondag. Zaterdag, weer met
zo'n sprong in de laatste kilometers,
want de sprinters zijn nu wel uitge-
pierd: ADR moet rijden voor Le
Mond, en niet voor Planckaert, en
de ploeg van Hermans kan het ook
niet alleen bij elkaar houden. En
zondag, de slottijdrit. Die is vlak, 25
kilometer, dat zie ik wel zitten, op
de Champs Elysees".
Waarna het grote geldophalen
kan beginnen, op de criteriums.
Want nogmaals: de WK, weg noch
piste, zijn dit jaar aan hem besteed.
Nijdam is een broodrenner, die zijn
sportieve succes liefst zo snel moge
lijk in munten ziet vertaald.
Fransen hebben het graag over 'fi-
nisheurs', als ze types als Nijdam
zien exploderen in de laatste kilo
meters. Hardrijders pur sang, die
een gaatje van een meter of wat, on
danks de branding van het peloton,
kunnen handhaven, en in solo naar
de overwinning snellen. Maar
Nijdam is in deze Tour eigenlijk de
enige, die dat predikaat écht ver
dient. Alle anderen hebben een ver
snelling minder, zijn figuranten,
vergeleken bij hem.
Het zag er zaterdag overigens
geenszins naar uit, dat de voorzich
tige vrijage met de Hautes Alpes
zou eindigen in een verkapte massa
sprint van 150 man. Op de heuvels
van de eerste Alpen ging Mare Ma-
diot over tot actie, en hij kreeg zo
waar Lucho Herrera en Jerome Si
mon met zich mee. De laatste was
de bestgeplaatste in het klasse
ment, op een minuut of tien. Toen
het leiderstrio was uitgelopen tot
ruim zes minuten, vond de drager
van de gele trui, Fignonhet genoeg
en liet hij zijn ploegmaats overgaan
tot reactie. Gevolg: in de buitenwij
ken van Gap ontstond de versmel-
r Jelle Nijdam. Zijn tweede etappe-overwinning is ting, met voor iedereen weer een
(foto ANP) plotselinge kans.
Nijdam speelde het finalespel op
een manier, zoals hij dat alleen maar
kan. „Ik zag die drie op een paar
honderd meter rijden, daar tussen
zat er eentje van Toshiba en een an
der. Ik ben vanuit het tweede wiel
gaan versnellen, en er zó naar toe
gereden. Toen zag ik pas dat het
Frans Maassen was (ploegmaat dus
van Nijdam, red.). Er was maar een
manier om het af te maken: erop en
Poisson kon zijn wiel houden, maar
alleen daarmee al moest hij zijn
'derde adem' aanroepen. Jelle, de
machtsmachine, was even on
genaakbaar als deze Tour in Was-
quehal, en vorige ronde in Liévin.
Met de tijdrit op de Kurfürsten-
damm mee reeds zijn vierde
Touretappe. Hij begint historie te
worden: op dezelfde hoogte als
Wout Wagtmans, en Wim van Est en
Hennie Kuiper o.a. in aantal reeds
voorbij.
Nijdam had een paar slechte da
gen achter de rug. De Pyreneeën
waren hem niet best bekomen. „Je
begint met een enorme stress: de
eerste week moet het gebeuren, dat
weet je, daarna zijn de kansen veel
kleiner. Dan lukt het je in Wasque-
hal, maar in de Pyreneeën balan
ceer je op het koord. Je wordt ge
duwd. als iedereen, maar je hebt ge
luk, dat de commissarissen minder
op jou letten, dan op een ander. Je
voelt je zo rot, dat je er soms aan
denkt naar huis te gaan".
Maar, wie volhardt en talent heeft
komt ook nog wel eens iets moois
tegen. Nijdam: „Op weg naar Mar
seille ging het beter. Ik zat in de
groep van Rooks, LeMond en Del
gado, die achter Fignon/Mottet aan
gingen. Maar ik reed lek. Vijftig ki
lometer voor het eind, zaterdag,
kreeg ik ineens een ram van de hon
ger. Ik heb me helemaal volgepropt
met cake, broodjes, taartjes, en toen
vond ik m'n benen terug"
