Weersatelliet en tv-programma's nu ook thuis te ontvangen
Snel uitrolbare
reddingsladder
Visstek
die veel
beloofde
Nieuwe
accu-boor
schroeve
draaier
VISSPORT
n=*a*:w:ir»M
Ruimtevaart resultaten niet meer weg te denken
Elektradoos
voor gips-
kartonwand
Drie-in-een-
coating
voor metaal
VRIJDAG 14 JULI 1989
mmuMmmÊsm
PAGINA 9
DOOR BRAM VAN LEEUWEN
licht, een die vooral naar water
damp kijkt (wolken) en een kanaal
dat de temperatuur van de aarde re
gistreert.
Resolutie
De hoogste resolutie die de nieuwe
Meteosat geeft is 5000 lijnen per foto
en 5000 beeldpunten per lijn. Het
overzenden van een complete aard-
foto duurt ongeveer 25 minuten. Ie
der half uur zendt de satelliet een
nieuw beeld uit. Op de originele fo
to's kan men ongeveer onderdelen
van 2,5 km grootte onderscheiden.
De gedetailleerde beelden worden
met weinig vermogen naar het
ESA-controlecentrum in Darm
stadt gezonden (ESOC) en daar be
werkt (landsgrenzen) en gecorri
geerd. Vervolgens zendt men de
beelden terug, waarna de foto's
door duizenden weerstations kun
nen worden opgevangen.
MOP-1 zal vermoedelijk eind de
ze maand in gebruik worden geno
men. Meteosat-3 wordt op dat mo
ment de reserve-satelliet. De over
koepelende organisatie 'Eumetsat'
heeft ESA de bouw van nog drie
identiek MOP's opgedragen. MOP-
2 zal vermoedelijk in maart 1990
worden gelanceerd en MOP-3 er
gens tussen 1992 en 1994. De kunst
manen zijn ruim drie meter hoog
hebben een diameter van ruim twee
meter.
Eumetsat, eigenaar van de nieu
we MOP-1, is pas in 1986 in het le
ven geroepen door 16 Europese lan
den met het doel om alle Europese
weerstations te voorzien van me-
tereologische satelliet-gegevens op
een permanente basis. Lidstaten
zijn België, Denemarken, Duits
land, Engeland, Finland, Frankrijk,
Griekenland, Ierland, Italië, Neder
land, Noorwegen, Portugal, Spanje,
Turkije, Zwitserland en Zweden.
Het MOP-programma inclusief
lancering kost bijna 530 miljoen
ECU's. Volgens de organisatie zien
300 miljoen Europese TV-kijkers
dagelijks de beelden van Meteosat
bij de weersverwachting: een dui
delijker voorbeeld van ingeburger
de high-tech is er niet.
Tv-satelliet
De commerciële poot van ESA, Ari-
anespace met de lanceerbasis in
Kourou (Frans Guyana, dicht bij
Suriname) schoot begin dit jaar de
tv-satelliet Astra af. Het is een
Luxemburgse satelliet die een wer
kelijk Europese programma zal
brengen, omdat Luxemburg zelf
nauwelijks in staat moet worden ge
acht om de zestien kanalen (met elk
een vermogen van ongeveer 40
Watt) te vullen.
De proefuitzendingen zijn in vol
le gang. De kanalen 2,6,10 en 14 zijn
daarbij gereserveerd voor Duitse
programma's. Op kanaal 15 zit Mu-
sic-tv. Twee sportakanalen zullen er
komen: Screen- en Eurosport. Twee
kanalen zullen worden belegd met
Scandinavische programma's en
daarnaast zal men kennis kunnen
maken met Lifestyle, Kindernet en
Disney Channel.
Liefst vier kanalen komen uit En
geland van kranten- en mediamag
naat Rupert Murdoch. Het zijn Sky-
channel, met algemene informatie,
met daarnaast Landscape met rust
gevende plaatjes en muziek an Arts
channel, met kunstinfo. Daarnaast
exploiteert men het Sky Arts-chan
nel, Sky-News en Sky-movies. Dit
laatste kanaal geeft open en bloot
films, maar zal in de toekomst met
een decoder versluierd worden, net
als Filmnet, dat trouwens ook al op
deze nu al populaire satelliet ge
huisvest is.
Het succes van Astra hangt van af
van drie factoren: de interesse voor
de programma's, de beschikbaar
heid van goedkope ontvangst-appa-
ratuur en de het vermogen van de
satelliet.
Goedkoop
Wat dit laatste betreft blijkt met re
latief eenvoudige ontvangstspullen
de 40 Watt per kanaal te ontvangen
te zijn. Dit heeft het Engelse con
cern Amstrad op de gedachte ge
bracht om een betrekkelijke simpe
le, betaalbare unit voor privé-ont-
vangst te maken. De Astra-ont-
vangst eenheid kost 900 zonder en
1100 met afstandsbediening en be
staat uit een schotel met ontvangst
eenheid en ontvanger/convertor
voor in de huiskamer. Met deze in
stallatie is het voor de particulier -
zo bleek ons uit proeven met een
pre-produktie model - heel goed
mogelijk om de Astra-kunstmaan te
ontvangen. Voorwaarde is dat de
schotel vrij 'zicht' heeft op de zuide
lijke hemel, zonder dat gebouwen
of bomen de goede ontvangst ver
hinderen.
Kanalen
De veruit goedkoopste satelliet-unit
totnutoe ontvangt alle 16 kanalen
(horizontaal of verticaal gepolari
seerd) vlekkeloos. Bovendien is
men in staat de verschillende mono-
en stereogeluidskanalen die bij elk
tv-station horen afzonderlijk te mo
nitoren. De satelliet-ontvangsteen
heid beschikt over een ovale 60 cm
grote schotel.
ADRES: TV-satclllet ontvanger:
Amstrad - Zeister Oever 24 - Zeist.
Een koffertje met daarin een uit-
rolbare ladder kan eenvoudig onder
het raam worden gemonteerd.
Brandweermensen zijn enthou
siast over het idee van Van Beek. De
uitrolbare vluchtladder is door
TNO getest en er is patent op aange
vraagd. Een fabriek is inmiddels
met de produktie gestart en voor
een prijs van 150 gulden zal de 'Sa
fety-Steps' straks bij onder andere
de ijzerhandel verkrijgbaar zijn.
Voor meer informatie: 05252-535.
Bij het plaatsen van gipskarton-
scheidingswanden worden meestal
ook elektrische leidingen aange
bracht voor bijvoorbeeld schake
laars en stopcontacten. Om dit deel
van het werk te vergemakkelijken
heeft Rigips, fabrikant van gipskar-
tonplaten, een nieuwe 'elektradoos'
ontwikkeld. Toepasbaar voor alle
plaatdikten, elke spouwbreedte en
de gangbare pijpdiameters.
Montage is heel simpel: met een
gatzaag of ander gereedschap een
opening maken waarin de doos, die
een diameter van 73 mm heeft, ge
plaatst kan worden. In elke situatie
is hij aan te brengen, bijvoorbeeld
klemmend in de spouw, gesteund
op een pijpstuk, geschroefd vanuit
de voorkant of vanuit de doos op
een achterliggende constructie.
De bevestiging van de installatie-
pijpen (starre of flexibele) gaat
eveneens erg gemakkelijk, name
lijk door een snel werkend klemsys
teem. Bovendien kunnen de dozen
zo nodig eenvoudig aan elkaar ge
koppeld worden.
Informatie: Rigips, Vianen, 03473 -
73644.
De veel gestelde vraag 'wat
het nut van ruimtevaart is'
kan heel gemakkelijk
beantwoord worden. Denk
gewoon maar alle diensten
weg die gebaseerd zijn op
satellieten en
ruimteverkenning. Het
resultaat is een enorme
kennis-verarming. Want juist
de kennis van onze aarde had
letterlijk nooit zo'n vlucht
genomen zonder de vele
soorten satellieten.
door
Hugo van der Heem
Weerkundigen moeten er niet aan
denken het eventueel weer zonder
'Meteosat' te stellen. Trouwens het
Journaal zou het zeker zonder
beeldmateriaal van het wereld
nieuws moeten stellen als er geen
communicatie-satellieten waren.
Niemand zou meer buitenlandse
programma's op zijn kabelnet ont
vangen dan Duitsland en in de zui
delijke provincies België. Sky- en
Superchannel, Filmnet, CNN en
AFRTS en al die andere kanalen:
vergeet het maar. De Astra-satelliet
en goedkope ontvangst-apparatuur
maken het nu mogelijk om ook pri
vé een schotel te plaatsen.
Het had maar een haartje gescheeld
of het Journaal had het overigens
zonder weerbeelden moeten stel
len. En de meteorologen zonder in
formatie van de fameuze 'Meteosat',
die boven de Afrikaanse kust in de
buurt van Equatoriaal Guinee op
36.000 km hoogte plaatjes van deze
kant van de aarde naar duizenden
stations zendt. Het is aan de Eu
ropese ruimtevaart organisatie
(ESA) en de lanceermaatschappij
Arianespace te danken dat satelliet
op tijd vervangen is.
ESA ontwierp ook de allereerste
geostationaire weersatelliet. Die
werd in november 1977 gelanceerd.
Twee jaar later liet hij het al door
een storing afweten. De weerkundi
ge wereld moest tot juni 1981 wach
ten tot Meteosat-2 werd gelanceerd.
Deze zond ruim 7,5 jaar beelden
naar de aarde, totdat hij vorig jaar
juni - net op tijd - werd afgelost door
Meteosat 3, een proef-model uit de
eerste serie die inderhaast ruimte-
klaar was gemaakt.
Begin maart werd een nieuwe, be
tere weersatelliet omhoog gebracht.
Het is de MOP-1, de eerste uit een
serie van drie nieuwe zogeheten
'Meteosat Operational Programme'
kunstmanen. Zij zien er eender uit
als de eerder gelanceerde modellen,
maar zij hebben een aantal verbete
ringen ondergaan. Er zijn nu vier
onafhankelijke beeldkanalen aan
boord, twee verschillende die de
aarde 'fotograferen' in het zichtbare
Een van de foto's zoals Meteosat die ieder halfuur maakt. (Foto gpd)
gewekt worden, is de gewone
vluchtweg, via de beneden
verdieping naar de voordeur
meestal onbruikbaar.
Vaak is er ook geen zicht meer om
dat door de brandhitte de elektrici
teit door de aardlekschakelaar uit
valt. De beste vluchtweg is dan vaak
het slaapkamerraam. Maar hoe kom
je vanaf die hoogte veilig op de
grond?
Ton van Beek uit Oosterwolde
kwam op het idee om een veilige,
snel uitrolbare 'reddingsladder' te
ontwikkelen. Deze 'Safety-Steps'
zit in een koffertje van maar 20 bij 30
cm. De treden zijn vervaardigd van
aluminium, verbonden door roest
vrij stalen koorden. In geval van
nood kan de ladder via een raam
naar buiten geworpen worden, aan
de binnenzijde bevestigd aan twee
keilbouten die uiteraard meteen na
de aanschaf in de muur geplaatst
dienen te worden. In de praktijk is
gebleken dat een gezin van drie per
sonen in nauwelijks anderhalve mi
nuut veilig buiten staan.
Klimmende langs deze ladder
brengt een gezin van drie personen
zich in anderhalve minuut in veilig
heid. (Foto s GPD)
Schilderen, het is een dankbaar kar
wei, alles knapt er zo lekker van op.
Het lijkt ook allemaal heel eenvou
dig, een likje met de kwast of rol
ler... en klaar is Kees. Maar tot voor
kort was dat 'likje met de kwast' het
slot van een weinig inspirende ope
ratie. Voor metaal (het tuinhek, de
radiatoren, de garagedeur) was na
het schuren zeker drie en vaak wel
vier keer kwasten nodig om een
mooi eindresultaat te hebben, (pri
mer, grondlak en een- of tweemaal
aflakken).
Met de roestwerende metaal-
coatings van de Engelse fabrikant
Hunting Specialised Products Ltd,
Hammerite (buiten) en Smoothrite
(binnen), is daarmee een einde ge
komen. Het zijn drie-in-een
coatings die primer en grondlak
overbodig maken. Na het wegbor-
stelen van loszittend roest kan de
coating in een keer worden opge
bracht.
Hammerite (met een hamerslage
ffect) wordt geleverd in 15, Smoot
hrite (een hoogglans) in 7 kleuren.
De verven hebben een hoge slag- en
Met Hammerite is de fiets een
nieuw kleurtje geven kinderspel.
(Foto pr)
krasvastheid, zijn niet giftig en kun
nen na een half uurtje al weer wor
den overgeschilderd. Wie langer
dan een uur of drie wacht met de be-
lissing nog een extra laag of niet,
moet 5 tot 6 weken geduld hebben
voor de twee laag kan worden aan
gebracht.
Met 1 liter kan 5 tot 8 vierkante
meter worden geschilderd. Ook ver
werking met de verfspuit is moge
lijk.
Meer informatie over de produk-
ten bij importeur Agar BV, Postbus
2380 AB, Zoeterwoude, tel. 071-
894402.
We zetten een flink stuk aardap
pel op de haak en voerden nog een
paar handen kruim. Daarna was het
wachten op de dingen die komen
gingen. Het duurde niet lang of de
pennen gaven de eerste signalen dat
er vis op de stek aanwezig was.
Alleen waren de aanbeten van
dien aard dat we beiden in de veron
derstelling verkeerden dat het wel
brasem of blei zou zijn die ons aas
had ontdekt. Nu heeft me de erva
ring wel geleerd dat je daarmee ui
terst voorzichtig moet zijn.
Want het is me wel eens gebeurd
dat ik een paar minuscule aan-
beetjes combineerde met de aanwe
zigheid van een blei of een voorn
terwijl na de aanslag toch bleek dat
het karper was. Ook het omgekeer
de doet zich voor. Een pracht van
een opsteker waarbij je zou zweren
dat alleen karper daarvoor verant
woordelijk kan zijn en het blijkt
achteraf een handgrote zeer honge
rige bliek te zijn.
We hadden een uurtje zo gezeten
en bij stukjes en beetjes waren er al
een paar aardappels opgepeuzeld
toen mijn pen plotseling nogal reso-
water was de pen nogal moeilijk te
zien. Onze blikken werden echter
volledig in beslag genomen door an
dere taferelen die zich binnen ons
gezichtsveld ontrolden.
Met de regelmaat van de klok
werd een luid geplons hoorbaar. De
ene keer midden tussen de plompe-
bladen, de andere keer iets verder
uit" de kant. Mijn vismaat maakte
me diverse keren attent op het feit
dat zich een forse karper rechtstan
dig uit het water verhief.
De karpers schenen alle schroom
en waakzaamheid af te gooien, want
nu kwamen ze zelfs op zeer korte af
stand van onze boot boven. De ene
keer was het een brede rug, de ande
re keer zwaaide een brede krachtige
staart ons gedag.
Het kon niet uitblijven dat onze
aardappel binnen korte tijd een
prooi zou worden van een van deze
exemplaren. Dat bleek inderdaad
uit te komen. Nog weer een half
uurtje later verhief de pen van mijn
vismaat zich plotseling statig en
resoluut uit het water en na de aan
slag kromde de hengel zich meteen.
Met al die grote jongens die zich
Een snel om zich heen grij
pende brand kan fatale gevol
gen hebben. Wanneer de be
woners van een huis door gek
netter en rookontwikkeling
rondom ons hadden gemanifes
teerd viel het formaat dat hij uitein
delijk uit het landingsnet opdiepte
wat tegen. Een schubkarper van
een pondje of vijf. En toen hij een
kwartier later even werd afgeleid
door andere zaken, zag hij tot zijn
grote teleurstelling dat zijn pen zich
minstens twee meter had verplaatst
n nu ergens tussen de plompebla
ren stond.
Even later kwam hij ook tot de
trieste ontdekking dat de aardappel
was verdwenen. Het bleef dus bij
die ene karper, maar de overduide
lijke aanwezigheid van vele andere
exemplaren, leidde wel tot de direct
gemaakte afspraak dat we het twee
dagen later, maar dan in de och
tenduren, opnieuw zouden probe-
Over die visochtend kan ik kort
zijn. Waar nog geen 48 uur tevoren
vele karpers van hun aanwezigheid
blijk hadden gegeven, was nu vrij
wel niets meer van hun aanwezig
heid te merken.
Tijdens het flinke aantal uurtjes
dat we met hoog gespannen ver
wachtingen visten hebben we
slechts twee keer een karper aan de
oppervlakte kunnen ontdekken. En
de ene keer was dat nog op ruime af
stand van de plek waar wij visten.
Wat we ook probeefden, de vis leek
afwezig of tenminste zo passief dat
ze onze aardappeltjes geen blik
waardig keurden.
Het resulteerde in de conclusie
die we in de loop der jaren tijdens
visdagen al herhaaldelijk hebben
moeten trekken. Ook al visje op een
stek waar veel vis moet huizen, het
zijn nog altijd de vissen zelf die het
'laatste woord' over hun eventuele
vangst hebben Zij moeten bijtlus-
tig zijn en dan pas kan er gevangen
worden. We zijn overigens vast van
plan de stek de komende weken
nog eens met een bezoek te vereren.
En dan hopen we meer succes te
boeken.
De razendsnelle opmars van de
snoerloze elektrische machine
noodzaakt de fabrikanten tot steeds
nieuwere ontwikkelingen, om de
consument het grootst mogelijke
werkgemak en een veelheid aan
toepassingen te bieden.
AEG zette met een nieuwe accu-
boorschroevedraaier een nieuw ty
pe op de markt, de ABSE 10 RL. Ui
terlijk precies gelijk aan de eerdere
uitvoering (de ABS 10 RL), maar nu
van een elektronisch gestuurde
tweetoerenregeling en een 8-traps-
koppelinstelling voorzien. Hoewel
de machine klein en dus makkelijk
hanteerbaar is, levert hij een zeer
forse kracht. Je kunt er in staal ga
ten tot een diameter van 10 mm mee
boren, in hout tot 15 mm.
Behalve voorboren is vooral het
machinaal schroeven een populaire
toepassing van dit stukje modern
gereedschap. Schroeven tot 6 mm
schachtdikte worden moeiteloos in
(of uit) gedraaid. Ook draad tappen
in metaal kan de machine aan, tot
een formaat van M6.
Dit brede scala van toepassings
mogelijkheden wordt behalve door
het grote vermogen ook mogelijk
gemaakt door het elektrisch regel
bare toerental en de 'zachte' aan
loop. Een kleine kritische kantteke
ning: de boorsleutel die aan de zij
kant van het machinehuis in een
'garage' is opgeborgen, is daar wat
lastig uit te peuteren.
Verder heeft AEG het 'systeem
accu 2000' gelanceerd. Het omvat
vier wisselaccu's van verschillende
spanning, die bruikbaar zijn voor
twaalf uiteenlopende elektrische
machines of apparaten. Deze sterk
geavanceerde accu's kunnen tot
duizend maal herladen worden, via
een op het stopcontact aangesloten
snellader.
Van diverse kanten hadden mijn
vismaat en ik het al in uiteenlopen
de bewoordingen gehoord. In dat
bewuste viswater moesten karpers
van forse afmetingen huizen. Daar
om besloten we vorige week don
derdagavond het maar eens zelf te
gaan onderzoeken. Om een uur of
zes hadden we de visboot in gereed
heid gebracht en met gematigde
snelheid bereikten we in een kleine
half uurtje de afgesproken plek.
De hengels lagen al visklaar in de
boot, dus was het een kwestie van
afstellen, een beetje voeren en af
wachten wat er zou gebeuren. Nu is
een algemeen verschijnsel dat kar
per meestal pas begint te azen wan
neer de avondschemering zijn intre
de doet.
Zo tussen het vallen van de avond
en net verdwijnen van de zon achter
de horizon zie je in vele viswateren
dat de karper actief wordt. Ener
zijds is dat te merken aan spoortjes
kleine belletjes die de oppervlakte
bereiken en anderzijds aan vissen
die zich aan de oppervlakte verto-
De plek die we ditmaal hadden
uitgekozen maakte daarop geen uit
zondering. Het was een flink breed
kanaal, met in de oeverzones een
overvloed aan plompebladen. We
hadden de boot afgemeerd op de
plek waar juist de plantengroei op
hield en bij het afpeilen ontdekten
we dat we juist tegen een schuin af
lopend talud aan visten.
De vis heeft het 'laatste woord'.
luut onder water verdween. Ik sloeg
aan, voelde iets zwaars maar con
cludeerde uit de lome zwaaibewe-
gingen dat het in elk geval geen kar
per was die aan de haak hing.
Een minuut later verscheen een
flink uit de kluiten gewassen bra
sem boven water. Diepbruin van
kleur, puntgaaf, kortom zo'n bra
sem die blaakt van gezondheid.
Maar we hadden het nu eenmaal op
de karper gemunt.
De zon begon inmiddels te zak
ken en door de kleine kabbel op het
Het Meteosat-systeem
waar men de kaarten e
waarvan schepen en weerstations op het hele westelijk halfrond profiteren. Links het controlestation
corrigeert ern de landsgrenzen en dergelijk intekent.
ESA in Darmstadt
(Foto GPD)
