Ziek en gek van vakantie
Sociale Zaken maakt slechte beurt bij Gehandicaptenraad
Leerstoel door bezwaren tegen Balke van
de baan
Reportage
Ruzie en spanningen langs het strand en op de camping
PAGINA 2
DONDERDAG 6 JULI 1989
door
Anje Romein
Dat zegt de Amsterdamse prof. A.
P. Vroon, die zich als psycholoog
verdiept heeft in de verandering die
de vakantieganger ondergaat. Op
een van zijn vakgebieden, de psy
chosomatiek, is geconstateerd dat.
de vakantie ziektebevorderlijk
werkt. "Er bestaat een lijst van fac
toren die een aanslag doen op psy
chologische en lichamelijke proces
sen van de mens. De dood van een
partner, een verhuizing, het aan
gaan van een hypotheek, maar ook
op vakantie gaan".
Naast puur lichamelijke klachten
brengt vakantie voor labiele men
sen ook psychische problemen met
zich mee. Vroon: "Die mensen blij
ven nauwelijks overeind. De pro
bleempjes in hun omgeving waar ze
mee te maken krijgen, maken hen
acuut krankzinnig. En dat terwijl
half-half labiele mensen vaak van
hun arts het advies krijgen eens met
vakantie te gaan".
Instellingen als de ANWB-alarm-
centrale, SOS-international en
alarmcentrale Eurocross herken
nen deze situaties. H. Ceulen, arts
en hoofd van het medisch team bij
Eurocross: "Mensen verkijken zich
op de vakantie. Het normale leven is
helemaal weggevallen. Het ver
trouwde is weg en dat is juist iets
wat labielere mensen nodig heb-
AMSTERDAM/NOORDWIJK
Mensen die met vakantie
gaan, worden sneller ziek. "De
lichamelijke afweer van het
lichaam neemt af wanneer de
routine, de sleur, doorbroken
wordt. Dat gebeurt als je op
vakantie bent. Een andere
omgeving, warm klimaat,
slechte behuizing, een andere
taal. Daardoor ben je vatbaar
der voor een griepje".
blemen in het gezin. We krijgen ook
veel te maken met verslaafden. Zij
zoeken de uitweg uit hun ellende in
een warm, ver land, maar in het bui
tenland ontsporen ze nog meer",
zegt Ceulen van Eurocross.
De Eurocross-bellers zijn in twee
groepen te verdelen: jongeren tot
dertig jaar en mensen in de leeftijd
tussen de veertig en zestig, "maar
vraag me niet waarom, daar heb ik
geen idee van". Zo komt het vaak
voor dat twee meisjes op vakantie
naar Spanje gaan. De een gaat voor
haar rust, de ander gaat voor de ge
zelligheid mee. Na een paar dagen
belt de laatste in paniek naar Euro
cross: er is geen land met haar
vriendin te bezeilen.
Slechts een enkele keer gaat het
mis met iemand die van tevoren
geen spoortje oververmoeidheid
vertoont en altijd probleemloos
door het leven gaat. In opperste
stemming gaat hij met vakantie,
maar ver in de vreemde keert het tij.
"Iemand kan volslagen onverwacht
in een identiteitscrisis komen. Dat
komt doordat hij zich opeens een to
taal ander leefpatroon aanmeet. Je
kunt het vergelijken met een hard
werkende manager die pas een hart
infarct krijgt in zijn vrije tijd".
Als het echt kritiek worat bellen
reisbegeleiders, hostesses of part
ners in paniek naar Noordwijk.
Alarmcentrale Eurocross moet uit
komst bieden. "Als het even kan
proberen we de vakantie van het
'slachtoffer' voort te zetten. Medici
die we zelf in die vakantieomgeving
hebben, gaan erheen, in heel ernsti
ge gevallen reist iemand vanuit Ne
derland om de persoon in kwestie
persoonlijk op te halen. Of we pro
beren iets met onze buitenlandse
contacten, regelen een gesprekje of
misschien medicijnen", aldus Ceu
len.
Echtelijke ruzies
Volgens prof. Vroon is er op psy
chologisch vlak nog een andere,
vaak voorkomende categorie pro
blemen. Dat zijn de echtelijke ru
zies die tijdens de vakantie opeens
in alle hevigheid losbarsten. De oor
zaak daarvan zit volgens hem in de
wanverhouding binnen het stan
daardrollenpatroon van de Neder
lander. "In Nederland is het nog
steeds zo dat de vrouw wast, strijkt
en kookt. De man werkt, soms wel
14 uur per dag. Eenmaal op de cam
ping in Torremolinos verandert er
van alles voor die kerels. Ze moeten
meevegen, meekoken en meehel
pen opvoeden. Sommigen willen
datf gewoonweg niet, maar al zou
den ze het willen dan kunnen ze het
niet".
Voor de vrouwen verandert er
dus weinig in het zonnige zuiden.
Het verschil met thuis is vrij klein.
Maar de mannen zorgen voor de
problemen. De gevolgen zijn iedere
zomer weer op de campings aan de
Middellandse Zee te zien. "De man
nen voelen zich doodongelukkig,
krijgen ruzie met hun vrouw en grij
pen naar de drank. Je ziet ze daar
zitten, die kerels: amechtig voor
hun tent met een dikke buik en pils
in de hand commanderen ze hun
echtgenoten".
Niet voor niks maken heel wat
vrouwen tijdens hun vakantie ge
bruik van de mogelijkheid slaap- en
kalmeringsmiddelen zonder recept
te kunnen kopen. Volgens Vroon
kunnen deze taferelen voorkomen
worden door niet naar een camping
te gaan - met alle primitiviteit van
dien -, maar naar een hotel. "Daar
moet je je allebei aanpassen".
ben. Door de andere cultuur en de
vreemde taal wordt dat unheimi
sche gevoel alleen nog maar ver
sterkt".
Prof. Vroon ziet in het gedrag van
Nederlanders op campings in Zuid-
Europa een vorm van zelfbescher
ming om zo'n crisis te voorkomen.
"Allereerst wordt de angst voor het
onbekende door drank bestreden.
Het huisje deugt niet, het eten is
raar; de angst daarvoor wordt weg
gespoeld met drank".
"Dat Nederlanders met z'n allen
op een kluitje gaan zitten, duidt ook
op de angst om alleen in het onbe
kende te zitten. Het zijn grote Ne
derlandse koloniën. Men gaat ook
ieder jaar naar dezelfde camping.
Helemaal vertrouwd wordt het
wanneer de buren van vorig jaar er
ook weer zijn".
In de war
Ieder jaar nemen 1000 tot 1500 men
sen contact op met de alarmcentrale
Eurocross, dochter van verzeke
ringsmaatschappij het Zilveren
Kruis en een van de grootste organi
saties op het gebied van medische
hulp aan de toerist. Dit aantal mel
dingen betreft mensen die volledig
in de war zijn. Zij kunnen het psy
chisch allemaal niet meer bolwer
ken op hun vakantiebestemming.
Het overgrote deel van deze groep
gaat juist op reis om bij te komen
van depressies of overspannenheid.
Ontspanning en zomerzon moeten
een keer in hun problematische si
tuatie'brengen. Soms slaat al op de
dag van aankomst de angst toe.
"Het betreft echt niet de meest seri
euze gevallen. Het zijn vaak mensen
met huwelijksproblemen, of pro-
Op weg naar
het zuiden. Een
maal op de cam
ping in Torrem
olinos veran
dert er van al
les, vooral voor
de mannen. "Ze
moeten meeve
gen, meekoken
en meehelpen
opvoeden, voe
len zich doodon
gelukkig, krij
gen ruzie met
hun vrouw en
grijpen naar de
drank".
(foto GPD)
DEN HAAG Staatssecretaris De
Graaf van sociale zaken wil bedrij
ven en instellingen verplichten
meer gehandicapten in dienst te ne
men. Het percentage moet omhoog
naar drie tot zeven procent. Opval
lend is dat het percentage gehandi
capte medewerkers bij het ministe
rie zelf is blijven steken op het na
oorlogse niveau van twee procent.
door
Theo Haerkens
De afgelopen driejaar is duidelijk
geworden dat de wet arbeid gehan
dicapte werknemers (wagw) niet
werkt. Volgens de wet moeten
werkgevers en werknemers afspra
ken maken over het aantal gehandi
capten dat bedrijven moeten opne
men. Gestreefd wordt naar een per
centage van drie tot zeven procent,
afhankelijk van de mogelijkheden,
die niet in elke sector gelijk zijn. Nu
blijkt dat het vrijblijvende karakter
van de wet tot niets leidt. Geen en
kele bedrijfstak bereikt de onder
grens van drie procent. Zelfs het mi
nisterie van sociale zaken, voldoet
niet aan dit streefcijfer.
Dat is een pijnlijke aangelegen
heid voor staatssecretaris De Graaf.
De bewindsman geeft toe "dat er in
dicaties zijn dat we niet voldoen aan
de wettelijke verplichtingen. Als
straks blijkt dat dat werkelijk het
geval is, is de overheid geen goed
voorbeeld". Gevolgen wil de be
windsman nog niet verbinden aan
die conclusie. "Dat kan ik niet en
dat wil ik ook nog niet. Nu is nog
niet te overzien wat de consequen
ties zijn, die moeten eerst tegen el
kaar worden afgewogen".
Het blijft een rare zaak dat de
overheid bedrijven en instellingen
verplichtingen oplegt waaraan ze
zelf 'niet voldoet, maar De Graaf
heeft daar niet zo veel moeite mee.
"Het is natuurlijk makkelijker om
bedrijven zover te krijgen als de
overheid het goede voorbeeld geeft,
maar de overheid moet even objec
tief worden beoordeeld als de
marktsector".
In kringen van gehandicapten
wordt gefluisterd dat De Graaf niet
bereid is echt beleid te voeren ten
gunste van mensen met een handi
cap. Ondertussen 'koketteert' hij
wel met het feit dat één van zijn top
ambtenaren spastisch is. "Hij
neemt die man steeds mee als het
over gehandicapten gaat en dan
denk je: waarom doet die man dat
De Graaf reageert gekwetst op de
ze beschuldiging. "Deze man speelt
een heel centrale rol bij de beleids
vorming en als hij ergens aanwezig
is, is dat puur functioneel. Ik vind
het voor de persoon zelf heel erg
jammer dqt dit soort dingen gezegd
wordt. Het is geen man die zich voor
een of ander karretje laat spannen.
Het steekt me dat dat zo wordt be
oordeeld".
Slechte beurt
Met het eigen personeelsbeleid
heeft Sociale Zaken een slechte
beurt gemaakt. Uit een onderzoek
van de Gehandicaptenraad, waar tal
van gehandicaptenorganisaties bij
zijn aangesloten, blijkt dat zelfs het
simpele zinnetje 'bij gelijke ge
schiktheid gaat de voorkeur uit
meldt op welke verdieping i
naar een gehandicapte', stelselma
tig ontbreekt bij de personeelsad- braille-tekens
vertenties.
De raad noemt het wrang dat uit- gearriveerd. Eén
gerekend staatssecretaris De Graaf ren rijdt in een re
het er op zijn eigen ministerie zo staat zelfstandig
slecht van afbrengt. Hoe pijnlijk de
ze misser is, blijkt wel uit het feit dat
het ministeries van wvc, vrom, jus
titie en defensie mensen met een
handicap wel uitdrukkelijk uitnodi
gen te solliciteren.
De Graaf steekt de hand in eigen
boezem. "We hebben niet alle gele
genheden te baat genomen om
mensen met een handicap aan te
moedigen bij ons te solliciteren. Ik
ga dit intern aan de orde stellen".
De bewindsman vindt niet dat de
overheid heeft gefaald. Veront
schuldigend wijst de staatssecreta
ris erop dat alle ministers zich heb
ben verplicht de omvang van hun
ambtelijke staf jaarlijks met twee
procent te laten krimpen.
"Maar ik loop nu vooruit op het
onderzoek van Binnenlandse Za
ken, dat nog in de ministerraad be
sproken moet worden. Bovendien
moeten vrouwen en mensen uit
minderheidsgroepen al met voor
rang behandeld worden. Extra aan
dacht voor het aantrekken van ge
handicapten, wordt dan een moei
lijke zaak", aldus De Graaf.
met knopjes die voorzien zijn van we eigenlijk nog veel r
bandje dat doen".
Het ministerie
de ambtena- ken, waar premier Lubbers de scep-
el en is niet in ter zwaait, scoort het slechtst. Vol-
r het toilet te gens woordvoerder Bais van perso-
gaan. Een verpleegkundige uit de neelszaken beloopt het aantal me-
wijk helpt hem daarbij. Het klinkt dewerkers met een handicap "r
ADVERTENTIE
Lift
Het ministerie van wvc ('Wij zijn het
beste departement op dit gebied')
laat desgevraagd weten 250 mede
werkers met een handicap in dienst
te hebben. Op een totaal van 6207 is
dat ruim vier procent, rekent de
woordvoerster voor. Het ministerie
beschikt over een lift voor blinden
EINDELIJK JE DOCHTER IN CANADA KUNNEN BEZOEKEN.
Volgende week woensdag Is het weerzover. Dan begint om 19.46 uur op
Ned. 3 de eerste van 3 trekkingen. Dik 1 miljoen prijzen tegenover 2 miljoen loten
met ruim 33 miljoen guiden in kas. Als u snel bent, doet u nog mee.
GEEN MOOIER LOT DAN 'N STAATSLOT.
tief "want dat is stigmatiserend
voor de groep zelf'. Dat de Gehan
dicaptenraad er wel voor pleit men
sen met een handicap speciaal uit te
nodigen, doet daar niets aan af,
meent Bais. "Wij zien daar niet zo
veel in."
Staatssecretaris De Graaf geeft
hierop geen commentaar. "Dit valt
onder de verantwoordelijkheid van
algemene zaken. Maar ik vind het
wel een goed om gehandicapten
met nadruk uit te nodigen te sollici
teren. En wat minstens zo belang
rijk is: het werkt".
De Gehandicaptenraad is niet erg te
spreken over de manier waarop be
drijven, instellingen en overheid
omgaan met gehandicapten. "Er le
ven nog veel vooroordelen over wat
je wel en niet kunt als je in een rol
stoel rijdt". Het algemene beeld is
dat een gehandicapte altijd een spe
ciale werkplek nodig heeft, veel
langzamer werkt dan een ander en
veel vaker ziek is.
Om die vooroordelen de wereld
uit te krijgen, heeft de raad -samen
met de aangesloten organisaties een
handleiding uitgebracht onder de
titel 'Werk en Handicap'. Per ziekte
of handicap staat erin wat over het
algemeen de mogelijkheden en be
perkingen zijn, maar woordvoerster
Krijnen beklemtoont dat ieder ge
val weer anders is. "Mensen met een
handicap kunnen elk werk doen,
maar niet elke gehandicapte kan elk
werk doen". Krijnen vindt het reëel
dat in de bouw geen mensen de stei
gers op gaan die zijn aangewezen op
een rolstoel, maar iemand met een
spraakstoornis kan dat natuurlijk
best.
Rolstoelers bepalen het beeld van
'de' gehandicapte, maar dat is niet
terecht. Lang niet iedere gehandi
capte rijdt in een rolstoel, ook ast-
matici, psoriasis- en reumapatiën
ten vallen onder dit begrip. "Iets is
een handicap als het je functioneren
in het dagelijks leven beïnvloedt",
formuleert Krijnen. Hellingbanen
in plaats van trappen, aangepaste
liften en bredere deuren, zijn dus
lang niet altijd nodig.
Des te meer verbazing wekt het
dat er zo weinig gehandicapten in
dienst zijn bij de overheid. In veel
functies is het nauwelijks nodig
aparte voorzieningen te treffen.
"Het is een kwestie van mentaliteit.
Wie in het aantrekken van een ast
mapatiënt een mooie gelegenheid
ziet om een afdeling rookvrij te ma
ken, stelt zich heel wat positiever op
dan degene die zich zorgen maakt
over het feit dat er nu weer een afge
schermde werkplek moet komen".
Keer op keer wyst de woordvoer
ster erop dat inpassing van de ge
handicapte in de samenleving op de
eerst plaats een kwestie is van men
taliteit. Legio gehandicapten heb
ben helemaal geen aangepaste
werkplek nódig, een beetje reke
ning houden met elkaar is vaak al
genoeg. Een extra afvalbak kan
nauwelijks een investering worden
genoemd. Toeh is dat voldoende om
stomapatiënten en mensen die lij
den aan incontinentie in dienst te
nemen, aldus de raad. Ten onrechte
wordt ook vaak gedacht dat gehan
dicapten vaker ziek zijn dan ande
ren. Maar dat is geenszins het geval.
"Ze zijn misschien niet recht van lijf
en leden, maar het zijn gezonde
De bijzondere leerstoel kerk
geschiedenis in Groningen, die
dr. Wim Balke zou gaan bezet
ten, is vrijwel zeker van de
baan. De hervormde commissie
Theologisch Wetenschappelijk
Onderwijs (TWO) zal het be
stuur van de synode adviseren
de aanvraag in te trekken. Re
den is het feit dat de theolgische
faculteit van Groningen zich te
gen de komst van Balke heeft
uitgesproken. De bezwaren van
'Groningen' gelden de contac
ten die Balke heeft met vakge
noten uit Zuidafrika.
De financiering van de bijzon
dere hoogleraarspost was door
het ministerie van onderwijs voor
vijfjaar mogelijk gemaakt. Er was
daarbij een koppeling gemaakt
tussen de leerstoel en de persoon
van dr. Balke, die part-time be
leidsmedewerker is op het minis
terie. Een van de twee voorwaar
den voor de vestiging in Gronin
gen was volgens dr. Ad de Roon
dat de faculteitsraad met de kan
didatuur van dr. Balke akkoord
zou gaan. Omdat aan die voor
waarde niet voldaan is, zal TWO
de synode verzoeken de aanvraag
in te trekken.
TWO, die de synode adviseert
in zaken betreffende het weten
schappelijk onderwijs, heeft aan
de affaire een nare smaak overge
houden. Volgens dr. De Roon
heeft de faculteit 'in paniek' en
onder druk van de werkgroep
Kairos (Christenen tegen apart
heid) een besluit genomen zonder
dr. Balke en de commissie TWO
te horen. De Roon vindt dat be
treurenswaardig, temeer daar in
middels gebleken is dat de werk
groep Kairos actief geworden is
na gealarmeerd te zijn door een
gemeentelid van dr. Balke, "met
wie hij wel eens in de clinch heeft
gelegen".
Het is De Roon ter ore gekomen
dat de opposanten van dr. Balke
na diens benoeming door de sy
node in het landelijk bureau van
de Hervormde Kerk op zoek zijn
gegaan naar 'belastend materi
aal'. "Als ze mij dat geleverd had
den, had ik ze de deur gewezen".
Wat Groningen betreft, zegt dr.
De Roon dat de commissie TWO
zich in de toekomst tweemaal zal
bedenken voordat opnieuw een
kandidaat voor een hoogleraars-
post "aan zo'n procedure wordt
blootgesteld".
Van de bezwaren tegen de per
soon van dr. Balke is dr. De Roon
niet onder de indruk. "Hij staat
achter groepen die vinden dat de
apartheid alleen langs geweldloze
weg beëindigd kan worden. Er
zijn meer mensen die dat vin
den". De secretaris van de com
missie TWO vindt dat er sprake is
van een soort 'Berufsverbot'.
"Meestal komen zulke acties uit
rechtse kring, nu maken we het
eens van een andere kant mee".
Redenen voor de Groningse fa
culteit om zich tegen dr. Balke uit
te spreken, waren de contacten
die deze onderhoudt in Zuidafri
ka en een reis met catechisanten
naar Zuidafrika die voor een deel
betaald wordt door de stichting
Herstel culturele betrekkingen.
Dr. De Roon: "Die reis is een pri-
vé-aangelegenheid. Dat dr. Balke
in Zuidafrika voordrachten heeft
gehouden, was TWO en de syno
de bekend. Het congres dat hij als
Calvijnkenner bezocht, werd ook
bijgewoond door een hoogleraar
uit Leiden en door vakgenoten uit
Engeland en Amerika".
Tuchtmaatregelen
De afwijzing van tuchtmaatre
gelen wegens homoseksuele ge
aardheid en leefwijze staat cen
traal in het synodebesluit. Dat
schrijft het synodebestuur van de
Hervormde Kerk in een brief aan
kerkeraden en predikanten.
De Hervormde synode wees vo»
rige maand met 29 om 23 stem
men tuchtmaatregelen tegen ho
moseksuelen af: "Iedere vorm
van machtsmisbruik is de ge
meente van Christus onwaardig".
Het is volgens het bestuur echter
dringend noodzakelijk dat het ge
sprek wordt voorgezet over het
rapport van de commissie, dat ter
synode van tafel geraakte. Het be
stuur zet daarom het rapport in
november opnieuw op de agenda
van de synode.
Zowel in het voorstel van de
commissie, dat niet meer in. stem
ming kwam, als in het synodebe
sluit wordt ervoor gepleit de stu
die rond (homo)seksualiteit voort
te zetten om binnen afzienbare
tijd tot ethische en kerkrechtelij
ke richtlijnen te komen. Dat had
op zichzelf kunnen doen vermoe
den op dat de tijd voor een stellige
uitspraak over de aanvaardbaar
heid van tuchtmaatregelen nog
niet is gekomen, zo schrijft het
bestuur.
Volgens het synodebestuur is
het synodebesluit "als een uiter
ste oproep tot terughoudenheid
met tucht" niet in strijd met het
voorstel van de commissie, maar
er veeleer een aanscherping van.
"En van een aantasting, door de
synode, van de eigen bevoegdhe
den en verantwoordelijkheden
van de andere ambtelijke verga
deringen, is dan geen sprake".
Het moderamen erkent dat de
ze interpretatie voor discussie
vatbaar is. Tegenstanders van het
synodebesluit (dr. G. Bos, ds. R.
van Kooten en ir. J. van der Graaf)
hebben bij verschillende gelegen
heden deze interpretatie van de
hand gewezen.
Voorbehoedmiddelen
Het Vaticaan had miljoenen
dollars kunnen krijgen, als het
had besloten het gebruik van
kunstmatige voorbehoedmidde
len toe te laten. Dat heeft de presi
dent van de pauselijke raad voor
het gazin, de Canadese kardinaal
Edouard Gagnon, gezegd in een
lezing voor een theologische ho
geschool in Washington.
Volgens Gagnon kwam het
aanbod van de internationale fe
deratie voor ouderschapsplan
ning, die in de jaren zestig werd
geleid door de inmiddels overle
den Amerikaanse generaal Willi
am Draper. "Zij zeiden dat zij ons
miljoenen dollar zouden geven,
als wij ons niet formeel tegen
voorbehoedmiddelen zouden
verklaren. Elk project dat we wil
den, zouden ze willen betalen", al
dus Gagnon. Hij maakte niet dui
delijk, of de federatie vooral pro
jecten van bet Vaticaan voor ge
boorteregeling wilde steunen.
De Amerikaanse ethicus dr.
Germain Grisez, die verbonden
was aan de commissie die paus
Paulus VI over voorbehoedmid-
delen adviseerde, zei niet op de
hoogte van het aanbod van de fe
deratie te zijn geweest. Maar de
religieuze dr. Hanna Klaus, een
natuurkundige die het gebruik
van natuurlijke methoden van ge-
boortenbeperking stimuleert,
wist al enkele jaren, van de con
tacten tussen Draper en het Vati-
Een woordvoerster van de
Amerikaanse afdeling van de fe
deratie, die haar hoofdkantoor in
Londen heeft, zei dat niemand
zich daar iets van de zaak kan her
inneren. "Ik ben er diep van over
tuigd dat paus Paulus VI een bo
vennatuurlijke inspiratie had,
toen hij zijn encycliek Humanae
Vitae schreef', aldus de woord
voerster. In deze pauselijke rond
zendbrief uit 1968 verbood de
paus het gebruik van kunstmati
ge voorbehoedmiddelen. Hij ne
geerde het advies van de meer
derheid van een commissie van
deskundigen, die door zijn voor
ganger, paus Johannes XXIII,
was ingesteld.
Geschorst. De zwarte Ameri
kaanse priester George Stallings,
die zondag tegen het uitdrukkelij
ke verbod van zijn aartsbisdom
een Afro-Amerikaanse parochie
stichtte, is door kardinaal James
Hickey van Washington ge
schorst. Stallings mag tot nader
orde geen handelingen meer in de
kerk verrichten. De schorsing zal
pas ongedaan worden gemaakt
als hij op zijn ongehoorzame
schreden is teruggekeerd. Stal
lings heeft inmiddels laten weten
dit niet van plan te zijn.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Nieuw-Buinen drs. E. G. H.
Laseur kand. Druten.
Gereformeerde Kerken: beroe
pen te Biddinghuizen (herv.-ge-
ref.) mevr. drs. H. E. van der
Zwaag kand. Wapenveld; aange
nomen naar Moordrecht W.
Jeroense, leraar godsdienston
derwijs in Nieuw-Vennep, wo
nende te Hoofddorp.