Joe Jackson en Nick Cave verrassen
Little Feat was veel complexer dan we dachten'
Op voorspelbaar festival in Torhout-Werchter
Begrafenis
Joris Ivens
in Parijs
Musiceervreugde en luisterplezier
Muziekshow
in Kerkrade
MAANDAG 3 JULI 1989
PAGINA 17
TORHOUT Voor het eerst
sinds 1986 was het Belgische
dubbel-festival Torhout-
Werchter niet volledig uit
verkocht. In plaats van de
maximale capaciteit van
tweemaal 60.000 mensen
trok de Westvlaamse editie
van het vermaarde popfesti
val afgelopen zaterdag
49.000 en de Brabantse edi
tie zondag 51.000 bezoekers.
Torhout-Werchter heeft dit jaar
vooral beduidend minder aantrek
kingskracht uitgeoefend op de Ne
derlandse popliefhebbers. Het ver
lies van 20.000 bezoekers is geheel
DEN HAAG (ANP) - Joris Ivens,
de onlangs op 90-jarige leeftijd in
Parijs overleden Nederlandse cine
ast, wordt donderdagmiddag begra
ven op het Cimetière Montparnasse
aan de Boulevard Edgar Quinet in
de Franse hoofdstad. Sinds de jaren
vijftig heeft Ivens met zijn Franse
vrouw Marceline Loridan vrijwel
voortdurend in Parijs gewoond,
slechts onderbroken door min of
meer langere afwezigheid voor het
draaien van films elders in de we
reld. Na de plechtigheid wordt 's-
avonds in de Cinemateque op het
Trocadero tegenover de Eiffeltoren
Ivens laatste film vertoond: de en
kele maanden geleden voltooide
.Histoire du Vent' (Geschiedenis
van de Wind), die in China is opge-
De plein van de Trocadero is on
langs omgedoopt tot .Plein van de
Rechten van Mens'. Met de verto
ning van 'Histoire du Vent' wordt
tegemoet gekomen aan Ivens
laatste wens: op deze manier be
tuigt hij een laatste maal zijn solida
riteit aan het Franse comité tegen
de onderdukking in China, aldus
een woordvoerder van de familie.
Uit de hele wereld stromen rouw
betuigingen binnen. De familie ver
wacht een enorme belangstelling
bij de begrafenis uit alle lagen van
de bevolking en uit de hele wereld.
Wie er precies komen kon zij even
wel nog niet zeggen.
Ivens heeft in Frankrijk een grote
naam. In de verschillende nationale
kranten zijn vele pagina's aan zijn
overlijden gewijd. Enkele maanden
geleden, na de voltooiing van
'Histoire du Vent', heeft een van de
Franse nationale televisiestations-
nog een avondvullend programma
aan Ivens gewijd.
Frans Brüggen
onderscheiden
met muziekprijs
COLMAR (ANP) Frans Brüggen
(55) is op het Festival van Colmar in
Frankrijk de prijs van de Internatio
nale Vereniging van Muziekcritici
toegekend en uitgereikt.
De onderscheiding valt de Neder-,
lander ten deel omdat hij een be
langrijk voorvechter is voor het op
zo authentiek mogelijke wijze laten
klinken van muziek van de acht
tiende eeuw en kort daarna.
Brüggen studeerde blokfluit bij
Kees Otten en was op zijn 21ste jaar
docent aan het Koninklijk Conser
vatorium in Den Haag, terwijl hij
veel concerteerde met de klaveci-
nist Gustav Leonhardt en cellist
Anner Bijlsma. Hij maakte op blok
fluit een ster-carrière. In 1974 stopte
hij met lesgeven. Hij wijdt zicfy nu
vooral aan de authentieke uitvoe
ringspraktijk van ,zijn' orkest.
Brüggen leidt het Orkest van de
Achttiende eeuw. Dit bestaat uit 42
musici van topniveau, meest vrien
den uit de oude-muziekpraktijk, die
14 nationaliteiten vertegenwoordi
gen. De musici komen twee keer
per jaar bijeen voor een korte inten
sieve repetitie met aansluitend een
concerttournee, veelal afgesloten
met plaatopnamen.
door
John Oomkes
aan het slinken van ons popcontin
gent toe te schrijven, dat over beide
dagen met circa 40.000 overigens
toch nog fors zijn aanwezigheid liet
blijken. De cijfers maken in elk ge
val duidelijk dat de overvloedige
neerslag van het afgelopen week
einde uiteindelijk een te verwaarlo
zen invloed op het teruglopende be
zoek moet hebben gehad.
De enige juiste conclusie moet-
dus zijn dat het aan het programma
heeft gelegen. Vier van de negen at
tracties op het programma De
Amerikaanse bands REM en The
Pixies en de Britse singer-song-
schrijvers Tanita Tikaram en Elvis
Costello prijkten ook op de affi
che van het Zuidlimburgse Pink
pop-festival. Twee andere acts
Lou Reed en de band van Robert
Cray tourden nog vrij recent door
ons land.
Naast het festivaldebuut van de
Schotse band Texas kon Torhout-
Werchter zich dus alleen op de borst
slaan voor twee artiesten die na een
vrij lange afwezigheid terugkeer
den op het podium. De Australische
kroonprins van Elvis Presley, Nick
Cave, bleek herboren na een afkick-
therapie van achttien maanden. Joe
Jackson, te elder ure geboekt als
vervanger van Neil Young (die zijn
band tijdens zijn wereldtournee van
zich vervreemdde), werd speciaal
overgevlogen tijdens diens Ameri
kaanse tournee en groeide vervol
gens uit tot absolute hoogtepunt
van afgelopen weekeinde.
Hoe je het programma van Tor
hout-Werchter achteraf ook bekijkt,
je kunt onmogelijk zeggen dat het
zwak bezet was. Op Tanita Tikaram
na, die ditmaal het overtuigende be
wijs leverde dat ze nog weinig ge
leerd heeft van de concertpraktijk,
maken alle gecontracteerde arties
ten een opwindende of op zijn minst
bloeiende fase in hun carrière door.
Het extraatje dat een festival echter
doet uitstijgen boven het aanbod
van het normale concertcircuit was
dit jaar niet in België te vinden.
Het Nederlandse publiek is dus
bij uitstek conjunctuur-gevoelig als
het om die reden gedeeltelijk laat af
weten. Je zou ook kunnen zeggen
dat Torhout-Werchter iets van haar
vroegere avontuurlijkheid heeft
verloren en nu al te zeer vaart op een
eenmaal uitgezette koers. Zoiets
werd veelbetekenend duidelijk
toen het publiek reageerde op de tij
dens de pauze veelvuldig gedraaide
soulmuziek. Welk festival boekt de
ze zomer The Neville Brothers, Wo-
mack Womack, Anita Baker of
Mavis Staples? Aan het veelge
bruikte argument van de beschik
baarheid van muzikanten kan het
niet liggen, aan oogkleppen wel.
Argumenten die moeten meetel
len omdat Torhout-Werchter afgelo
pen weekeinde dicht zijn break-
even-punt van 96.000 bezoekers be
naderde. Toch is dit alles detailkri
tiek voor wie het hoge niveau van
zelfs een voorspelbaar programma
overziet. Dat Lou Reed een voor
treffelijke afsluiter was, behoeft
geen betoog. Het repertoire van zijn
recente album New York zorgde
voor een uitgelaten, heftig dansend
publiek nadat de regenwolken
voorgoed waren overgedreven.
Costello solo was nog beter op
dreef dan op Pinkpop (zijn versie
van Screaming Jay Hawkins' Plea
se don't let me be misunderstood
mooet echt worden opgenomen).
Dezelfde conclusies golden ook
voor The Pixies uit Boston, die zich
in hun muzikaal-naïeve opstelling
voortreffelijk laten vergelijken met
Talking Heads in hun eerste fase:
primitief, maar wat een potentieel!
REM speelde ook al beter dan op
Pinkpop. De muziek van Michael
Stipe, Peter Buck, c.s. was in hoofd
zaak afkomstig van recente albums
als Document en Green en behoort
door haar indringende mystiek tot
de beste rock van de jaren tachtig.
Stipe was ditmaal magistraal en ge
concentreerd aanwezig. Zijn af en
toe wat raadselachtige eigenzinnig
heid stond in elk geval ten dienste
van de muziek.
Over Tikaram en Texas kunnen
we kort zijn die hoorden niet op
deze podia thuis. Robert Cray mag
dan de laatste jaren met elpees als
Strong Persuader en Don't be afraid
of the Dark opgeschoven zijn in de
richting van het nog bredere pu
bliek, in artistieke zin verplicht zijn
adel hem nog steeds niet tot de ul
tieme inspanning en dat is jam
mer voor iemand die uit de blues af
komstig is. Ditmaal liet Cray zich
bijstaan door twee sublieme blazers
uit de Memphis Horns en daarmee
een kans voor open doel liggen om
geschiedenis te schrijven. Cray is
een fantastische zanger en een dito
gitarist, maar het gaat hem op een
enkele uitzondering (The Last time
I get down) na, te makkelijk aF.
Nick Cave was groots. In muzi
kaal opzicht vertoeft hij nog steeds
in de slagschaduw van John Lee
Hooker en Leadbelly, zoals die goed
zichtbaar werd in zijn album Ten
der Prey. De verhalen over doeme-
nis en dood stootte hij op het podi
um uit met een overgave die echt
was en getuige de zekere mate van
nervositeit die hem parten speelde
zeker niet het resultaat van de zo
veelste korte chemische kick. Train
of Suffering, Mercy en You better
run to the City of Refuge maakten
grote indruk. Als Cave nog eens zijn
zeggingskracht kan kanaliseren
breekt hij echt door.
Joe Jackson mag dan worden ge
zien als een veteraan, hij maakt zijn
status als doorleefd musicus meer
dan ooit waar. Zijn optreden vorm
de het overtuigend bewijs dat alle
doorgemaakte artistieke fases een
evenwichtige en tegelijk kwetsbare
persoonlijkheid hebben opgele
verd. Joe was 100 procent zichzelf:
van de kamermuzikale arrange
menten in Hometown (is die mu
ziek gejat van Purcell of Pachel-
bel?) tot de abrupte stijlbreuken
zoals in Rant and Rave (waarin de
gestopte trompet van salsa-ster Mi
guel Moreale uitblonk) Joe Jack
son behoort tot de allergrootsten.
i de verrassingen van Torhout-Werchter. (foto p
Legendarische groep terug op Nederlands concertpodium
Bill Payne: "We zijn veel constanter geworden".
Samenwerking Forum en Ned. Opera
ENSCHEDE (ANP) - Opera Forum en de Nederlandse Operastichting
(NOS) gaan samenwerken. Het beter bedienen van de Nederlandse opera
liefhebber vormt het uitgangspunt voor de toenadering. Op dit moment is
er in Nederland meer vraag naar dan aanbod van opera. Directeur P. Wes-
terhoud van Forum heeft dat het afgelopen weekeinde meegedeeld bij de
première van de opera ,De Barbier van Sevilla'.
AMSTERDAM - „In 1979
citeerde de pers mij uitge
breid toen ik had gezegd:
'zonder Lowell George is het
geen Little Feat'. Tot februa
ri 1986 heb ik er ook zo over
gedacht."
Om de hamvraag kan nie
mand heen, zeker Bill Payne
niet, en helemaal niet aan de
vooravond van de come
back van zijn legendarische
band. In 1979 viel Little Feat
uiteen, één van de beste live
bands uit de geschiedenis
van de rock. De ruzie tussen
de bemanningsleden was zo
hoog opgelopen dat slechts
een zwalkende muzikale
koers kon worden uitgezet,
waar het vlaggeschip van de
inventieve Amerikaanse
muziek voordien magistraal
manoeuvreerde langs de co
ördinaten van rhythm
blues, funk en rock-'n-roll.
door
John Oomkes
Vooral tussen kapitein Lowell Ge
orge en eerste stuurman Bill Payne
knetterde het voortdurend op de
commandobrug. Pas na de wel ver
wachte, maar-toch nog verrassende
dood van Lowell George in juni
1979 werd de controverse definitief
begraven. Payne zwaaide zijn
vriend en tegenspeler posthuum
hulde toe door twee platen met half
voltooide nummers uit te brengen
(Down on the Farm en Hoy-Hoy) en
vervolgens de band te ontbinden.
Musici als Paul Barrere (gitaar),
Kenny Gradney (bas), Richard Hay-
ward (drums) en Sam Clayton (per
cussie) zwierven doelloos over de
zeven wereldzeëen.
Vanavond treedt Little Feat op in
Ahoy' Rotterdam. De band is aange
vuld met twee bekwame musici, gi
tarist Fred Tackett en zanger Craig
Fuller, maar de vacature-Lowell
George kan natuurlijk niet worden
opgevuld, zo geeft Payne volmon
dig en uit eigener beweging toe als
de kwaliteiten van deze fabelachti
ge zanger en slide-gitarist onvermij
delijk ter sprake komen. Toch biedt
een recent album Let it roll vol
doende voedsel om terug te verlan
gen naar de spraakmakende con
certen die Little Feat in 1974 (Jaap
Edenhal) en 1976 (Pinkpop en
Ahoy') verzorgde.
Bill Payne (toen en nu toetsen
man): „In North Hollywood heb je
een oefenruimte die de Alley Re
hearsal Studios heet. Daar heb je
een zaaltje dat helemaal aan Lowell
gewijd is. Aan een van de wanden
hangt het decordoek dat we ge
bruikten tijdens onze Waiting for
Columbus-tournee. Verder zijn er
wat t-shirts van Little Feat tegen de
wanden opgeplakt. En nog wat her
inneringsmateriaal. De mensen die
de studio runden vroegen of we bij
wijze van uitzondering in dat zaaltje
wilden spelen. Ik moest er even
over nadenken - spelen in je eigen
museumpje."
De jamsessie verliep als een rare
droom. Payne: „Het eerste nummer
dat we speelden was, geloof ik, Old
Folks Boogie. De inzet was zo fabel
achtig, dat ik alleen maar een kreet
kon uitbrengen: Ooh, God! Daarna
probeerden we Oh, Atlanta; we
kwamen tot aan het tussenstuk
(bridge). Vanaf dat punt herinnerde
ik me de akkoorden niet meer.
Daarna probeerden we er nog een
paar: Rock-'n-Roll Doctor, eh...Fat
Man in the Bathtub. Veel van die
songs - ook die Paul Barrere of ik
hadden geschreven, zoals All that
You dream - konden we ons niet
meer herinneren. De refreintjes wa
ren weg, de ritmische grooves
spoorloos, teksten foetsie. De mu
ziek was veel complexer geweest
dan we dachten."
Eéri van de belangrijkste ver
schillen tussen 1979 en 1986 zat 'm
in de privé-situaties. De voormalige
bandleden hadden hun leven na het
ontbinden van Little Feat gebeterd:
alcohol en drugs waren spoorloos
verdwenen. Payne: „Bovendien
speelden ze nog altijd fantastisch,
ook al waren we dan nogal wat van
onze eigen songs vergeten. Het is
natuurlijk dat je dingen vergeet,
maar ik heb een olifantegeheugen
voor muziek, dus het verbaasde me.
Misschien verdring je veel als het
uiteenvallen van je vriendenkring
zo pijnlijk verloopt."
Vrijwel alle voormalige bandle
den belandden na Little Feat in het
sessie-milieu. Payne gooide zich in
het studiowerk voor James Taylor,
Jackson Browne, Linda Ronstadt,
Bonnie Raitt en anderen, ging met
hen op tournee, maar stelde
enigszins teleurgesteld vast dat het
altijd muziek van anderen betrof.
De jamsessie riep in hem de behoef
te wakker om weer een 'eigen band
je' te hebben.
Daartegenover waren er de ge
voelens van de vaste aanhang. De
Rolling Stones formeren zonder
Mick Jagger zou evenmin kunnen
als Little Feat zonder Lowell Geor
ge. Payne: „Ik herken me in Keith
Richards, hij is de tweede man in de
Stones. Ik was tweede luitenant bij
Little Feat, Lowell de eerste. Lowell
was geen makkelijke man. Hij was
bang, echt bevreesd voor het suc
ces, en daar was een deel van onze
problemen op terug te voeren. Bo
vendien beleven we nu een meer'
verlichte tijd waar het drugs betreft
- toen, zo rond 1977 praatte je niet
over iemands problemen op dat ge
bied. Zo bleven de problemen in de
band onopgelost."
„Ik was destijds te zelfbewust, en
deel van het probleem. Ik geef het
nu grif toe. Maar in de groep leefde
de opvatting dat we niet Lowell's
begeleidingsband waren, maar sa
men Little Feat. Het groeiproces dat
we doormaakten, ging gepaard met
schokken. Onze ego's botsten, maar
het leverde desondanks prachtige
muziek op. Dat heeft er overigens
vanaf het begin af aan ingezeten,
want dat was onze idee van muziek:
een los verband waarbinnen we
vrijwel elke muzikale invloed kon
den verwerken."
Het leggen van eèn stevige basis
de redenen voor de samenwerking v;
zoeken ook naar mogelijkheden vot
het opera-aanbod. Ook sponsoring
>or de opera in Nederland is één van
n Forum en de NOS. Beide instituten
r uitbreiding en meer diversiteit van
i de opleiding van jong talent komen
aanmerking voor een gezamenlijke aanpak. Samenwerking op tech
nisch en ander gebied is evenmin uitgesloten.
Beide gezelschappen willen hun eigen identiteit behouden.
Bij Toonkunst Orkest Leiden
Toonkunst Orkest Leiden o.l.v. Bas Prinsen
met werken van Bizet en Brahms. Solist:
Jaap Prinsen in het Hoornconcert no. 1 op.
11 van Richard Strauss. Gehoord in de Lok-
horstkerk op zondag 2 juli.
LEIDEN - Als afsluiting van zijn
seizoen presenteerde het Toon
kunst Orkest Leiden in een goed
bezette Lokhorstkerk een aardig
programma, dat alle gelegenheid
bood tot musiceervreugde en
luisterplezier. De orkestbewer
king die Bizet zelf maakte van
zijn voor vierhandig piano ge
schreven Suite Jeux d'enfants is
met zijn opgewekte pretentieloze
schetsen uit het kinderleven een
uitstekende 'inspeler'.
Eenvoudige muziek bestaat
niet, zo was ook hier duidelijk te
horen: een gebrek aan durf om er
uit te halen wat er in zit belem
merde Toonkunst in zijn musi
ceervreugde, al bleef er genoeg
luisterplezier over. Op het punt
van de samenhang tussen de ver
schillende groepen was merkbaar
vooruitgang geboekt, maar het
leek wel of het orkest nauwelijks
in eigen kunnen geloofde.
In Strauss' Hoornconcert no. 1
op. 11, dat Jaap Prinsen, hoornist
bij het Concertgebouworkest,
schijnbaar moeiteloos uit zijn
mouw wist te schudden, kwam
het orkest tot een alleszins bevre
digende begeleiding, met een
vooral in de tutti- en forte passa
ges een zeer acceptabele orkest
klank. Waar de begeleiding meer
open lag kreeg de bedeesdheid
weer de overhand en ontstonden
alleen al daardoor hachelijke mo
menten.
Ook in de vier delen uit de Se
renade van Brahms, toevalliger
wijze ook no. 1 op. 11, kwamen de
kwaliteiten en tekortkomingen
tot uiting: een goede klank in de
diverse groepen waardoor het
haast pastorale karakter van som
mige delen raak getroffen wer
den, maar anderzijds een te grote
fixatie op de eigen partij die het
luisteren naar wat elders in het or
kest gebeurt in de weg stond. Het
wreekte zich in schommelingen
tussen de melodie en de vaak
pizzicato of legate begeleidingsfi
guren, die bij Brahms dan ook
nog vaak tegendraads zijn. Ook
aan de mentale voorbereiding bij
de inzet van een stuk moet nog
gewerkt worden, want te vaak
nog vond men elkaar pas na enke
le maten. Ook dat heeft te maken
met luisteren en kijken. Dit
neemt niet weg dat het Toon
kunst Orkest zeker op de goede
weg is en vrienden en familiele
den een zondagmiddag met veel
luisterplezier heeft kunnen bie
den.
MIES ALBARDA
KEULEN De Nederlandse groep 'Flairck' trad in het afgelopen weekeinde voor de Duitse televisie op. Het vier
tal poseerde voor de gelegenheid tegen het decor van de serie 'Lindenstrasse'. uoto dpai
„Dat hebben we nog steeds. Plus:
de Amerikaanse kwaliteit. We zijn
uiteindelijk niet bereid om de sla
ven tegelijk met de farao te begra-
- Jullie waren vroeger zeer incon
stant. In 1976 traden jullie met het
zelfde programma op tijdens Pink
pop en een dag later in Ahoy'. Pink
pop miste alles, het Ahoy-concert
miste niets.
Payne: „Dat was frustrerend, ze
ker voor het muzikaal goed opge
voede publiek dat we hadden. We
missen onze eerste man Lowell nu,
maar we zijn wel veel constanter ge
worden. Het is nooit meer zo drama
tisch slordig als toen nog wel eens
het geval was. Ook dat was legenda
risch."
KERKRADE (ANP) - Meer dan
25.000 belangstellenden zijn vrij
dagavond in het Roda JC-stadion in
Kerkrade getuige geweest van de
massaal opgezette opening van het
elfde Wereld Muziekconcours. Het
concours duurt ruim drie weken,
tot en met 23 juli.
Burgemeester J. Mans en voorzit
ter mr. B. van de Weijer van de orga
niserende stichting heetten muzika
le gasten uit 28 landen welkom op
het vieijaarlijkse festijn van de
blaasmuziek. Een speciaal welkom
gold de vertegenwoordiger van het
koninklijk huis, mr. P. Van Vollen
hoven, minister Brinkman van
WVC en diverse ambassadeurs van
de bij het concours vertegenwoor
digde landen.
De openingsceremonie bestond
uit een kleurrijke show van dans,
zang en uiteraard veel muziek. De
uitvoerenden waren een geselec
teerde groep van drieduizend inwo
ners van Kerkrade: muzikanten,
schutters, gymnasten, leden van
dansgroepen en zangkoren plus
scholieren.
Kerkrade had nog meer elemen
ten aangedragen om de show
pleet te maken: parachutisten, Ben
gaals vuur, luchtballonnen en f
kels. Het muziekfeest werd op
terdagavond voortgezet met een
treden van het Amsterdams Con
certgebouworkest dat de reeks con
certen door beroepsgezelschappen
opende.
Goelag Archipel
MOSKOU (Rtr/AFP) - De officiële
Bond van Schrijvers in de Sovjetu
nie heeft opgeroepen het boek Goe
lag Archipel van Aleksander Solzje-
nitsin uit te geven. Dit is gisteren in
schrijverskringen
Op een open bijeenkomst van het
bestuur van de bond op vrijdag, die
werd bijgewoond door tientallen le
den, stemden de aanwezigen una
niem vóór publikatie van het reus-
afchtige werk over de politieke on
derdrukking in de Sovjetunie sinds
1917.
De stemming kwam negentien
jaar nadat de bond, die zich sinds de
oprichting in 1934 voornamelijk een
spreekbuis toonde van het Kremlin,
Solzyenitsin had geroyeerd omdat
hij zich „een ideologische vijand
van het communisme" zou hebben
getoond.
