Atari introduceert zakcomputer
ié
TEGELZETTER-STUKADOOR
Computer controleert identiteit handtekening
OB
een peuterleidster (M/V)
vaste invalster (M/V)
BOUMEUM MIV
Th. Langeveld BV
Medewerker amusementshal m/v
Atari is terug. De
spelletjesfabrikant van
weleer - enige tijd succesrijk
met de bescheiden XE en XL-
computers en de grotere ST-
apparaten - heeft nu Europa
als basis en een reeks nieuwe
produkten. Daarmee hoopt
men binnenkort de markt te
bestormen.
De reeks produkten begint bij zak-
ealculators en zelfs een zakcompu
ter en loopt via een schootcomputer
en Megataries tot een heuse trans
puter, een nieuwe soort computer
waarvan de industrie hoge ver
wachtingen heeft. De kleinere pro
dukten zullen - net als voorheen -
via de grootwinkel-bedrijven wor
den gedistribueerd; de grotere ma
chines via een dealernet die de zake
lijke toepassingen met know-how
zullen ondersteunen.
Het moederbedrijf, Atari Corpo
ration, is nauwelijks meer Ameri
kaans te noemen, hoewel Jack Tra-
miel nog de meerderheid van de
aandelen heeft. Zeventig procent
van de omzet haalt het bedrijf uit
Europa met geweldige omzetten in
Duitsland. In aantal verkochte com
puters is men daar het tweede com
puterbedrijf en in waarde aan geld
het derde. 400.000 ST-computers
zijn er verkocht en 155.000 PC's.
Daarna is Zwitserland het belang
rijkste land voor de computer fabri
kant. Men heeft er 20 procent van de
markt in handen. In België is dat 10
procent en ons land scoort men met
een marktaandeel-van 7 a 8 procent.
Nederland is strategisch echter een
belangrijk land omdat er relatief
veel geld aan onderwijs en automa
tisering wordt besteed. Voorts is -
aldus Alwin Stumpf, de Europese
topman bij het bedrijf - Nederland
een open markt, sterk op Hi-Tech
gericht. Vandaar dat de splinter
nieuwe MS-DOS zakcomputer er
als eerste te koop zal zijn. mogelijk
al in juli.
IJzeren gordijn
Een flink stuk omzet haalt Atari
achter het IJzeren Gordijn van
daan. De Poolse markt is voor 80
procent in handen van de computer
producent, daarnaast voert men uit
naar Joegoslavië, Tjechoslowakije
en Oostduitsland. Onderhandelin
gen over een educatief project in de
Sovjetunie (Azarbidjan) lopen. De
omzet in de personal-achtige com
puters is de belangrijkste poot voor
Atari in de Benelux. Zo'n 89 procent
van de omzet komt daarvandaan.
Spelcomputers handhaven zich op
ongeveer hetzelfde niveau: rond de
9 procent. De categorie homecom
puters, zoals men de XE- en XL-
achtbitters noemt, zijn nog maar
goed voor 2 procent in 1988. Daar
voor was het 5 procent (1987) en 12
procent (1986), een aflopende zaak
dus.
Pocketbook computer
Atari produceert in Taiwan, Hong
kong, China en heeft contacten in
Japan. Uit dat land komt de nieuwe,
450 gram wegende mini-zakcompu
ter. Hij heeft naar keuze van de ge
bruiker een azerty- of qwerty-toet-
senbord en enkele ingebouwde pro
gramma's voor eenvoudig tekstver
werken, een spreadsheet, kalender
en een reeks adressen. Daarvoor is
een ROM van 256 Kbyte inge
bouwd. Er is maar 128 K RAM
(werkgeheugen), maar dat is met
kaarten uit te breiden. Het apparaat
kent MS-DOS (versie 2.11) en loopt
op een 8088-microprocessor. Hij is
maar zo groot als een pocketbook.
Daarmee zou de LCD-scherm-
computer met 40 tekens op 8 regels
eigenlijk een complete MS-DOS
computer kunnen zijn, ware het
niet dat de dwerg van i 8 bij 10 bij 2,7
cm geen diskdrive heeft. Atari wil
dat opvangen met diverse interfa
ces, zodat men contact kan maken
met een printer of stationaire com
puter. Het apparaatje zal voor 949,-
in de winkel komen te liggen.
Een echte PC gaat het bedrijf ook
leveren. Hij wordt de PC4 genoemd,
een AT-computer gebaseerd op de
80286-microprocessor, met stan
daard een Megabyte werkgeheu
gen. Alle display-modes, tot aan
VGA zijn aanwezig. Naast de stan
daard 3,5 of 5,25 inch drive kan de
machine worden uitgebreid met
een 60 Mb harddisk of uitneembare
44 Mb drive.
Muziek computer
De fabrikant gaat ook een schoot
computer introduceren, die de Sta
cy heet. Het is een opmerkelijk ap
paraat met een muis en prachtig
grafisch scherm. Hij zal met twee
diskdrives zijn uitgerust of met een
drive en een ingebouwde harddisk.
Opmerkelijk is het dat de draagbare
computer absoluut anderssoortig is
dan de rest van de portables. Hij is
gebaseerd op de 68000-serie van
Motorola, zoals de ST-computers en
kent dus meer grafische mogelijk
heden en gelulds-effecten. De com
puter kent eveneens standaard de
MIDI-aansluiting voor muziek-in-
strumenten, wat mogelijkheden
biedt om hem op reis behalve als
tekstverwerker en rekentuig ook
als muziek-processor en compo-
neerhulp te gebruiken.
Een zeer belangrijke daad van
Atari is de introductie van een
transputer. Het woord is een sa
mentrekking tussen transistor en
computer omdat de machine op
transistor-niveau gekoppeld kan
worden aan andere eenheden. Het
is een in Cambridge (Engeland) ont
wikkeld concept, grotendeels in
De
schoot
computer
van Atari
is geen PC,
hij is geba
seerd op
de 68000-
reeks van
Motorola.
Braunschweig (W-Dld) gebouwd.
De transputer heeft een complete
32-bits parallel-processor, een
floating point processor en een
Risc-CPU. De interne snelheid is 20
MegaHertz. De verwerkingseen
heid heeft vier seriele communica
tie kanalen die kunnen inhaken op
andere verwerkinskaarten en -pro
cessen. De rekencapaciteit be-
De transputer, type ATW 800,
kost overigens 15.000.-.
draagt 10 MIPS (miljoen instructies
per seconde).
T\vee drieletter-giganten
hebben elkaar gevonden op
het gebied van
computerbeveiliging. NMB
(de bankinstelling) en IBM (de
computergigant) hebben een
nieuw systeem ontworpen
voor de beveiliging van het
bankverkeer.
door
Hugo van der Heem
Bij dit systeem wordt de identiteit
van de bankemployé nauwkeurig
gecontroleerd door de computer.
Ook het niveau waarop beslissin
gen worden genomen en betalingen
mogen worden gedaan telt mee. Het
systeem is gebaseerd op een (per
soonlijke) chipkaart en in samen
hang daarmee de controle van de
handtekening, wat een unieke, zeer
goed te controleren, combinatie op
levert.
Jaren geleden verscheen er een
opmerkelijk rapport over diefstal in
de winkelbranche, getiteld 'Lekka
ge'. Uitkomst van de studie was er
weliswaar winkeldiefstallen door
t klanten van winkels (en supermark
NMB en IBM bedenken uniek bankbeveiligingsysteem
ten!) voorkwamen, maar dat een
winkel de meeste schade lijdt door
min of meer systematische diefstal
len, gepleegd door personeel of
mensen die toegang tot de winkel
hebben.
Deze conclusies kwamen in de
winkelbranche keihard aan. Het is
natuurlijk veel vervelender het ei
gen (vertrouwde?) personeel in de
gaten te moeten houden dan ano
nieme klanten. Ook bankpersoneel
is niets menselijks vreemd. Wie in
een snoepwinkel werkt neemt al
licht wel eens een zakje drop mee
naar huis. Alleen verneemt nie
mand daarover ook maar een letter,
want het bankbranche brengt zel
den de interne fraudes naar buiten:
dat schaadt de goede naam van de
bank.
Cijfers
Dat fraude bij banken ook voor
komt, ontkent NMB-woordvoerder
Elly Koomen niet. Zij geeft de vol
gende cijfers over 1984. Een interna
tionale studie wijst uit dat in dat
jaar voor 100 miljoen gulden aan
schade wordt gemeld bij de diverse
verzekeringsmaatschappijen. Tach
tig procent daarvan is te wijten aan
fraudes binnen het bedrijf en veelal
gaat het om 'computerfraude' waar
bij de bankemployé of -program
meur zichzelf verrijkt via de elek
tronische weg, waarbij hij of zij zich
soms 'onzichtbaar' maakt. Men
moet aannemen dat de bedragen
heden ten dage inmiddels een veel
voud van die 100 miljoen zijn ge
worden.
Bij de NMB moest het beveili
gingsvraagstuk snel worden opge
lost omdat het op grote schaal toe
passen van (personal) computers
snel tot vervaging van het beslis-,
sings- en taakniveau leidt. Een geza
menlijke studie van IBM Nederland
en NMB leidde daarop tot verre
gaande bescherming van computer
gegevens door middel van een chip
kaart en de zogenoemde 'dynami
sche pen.' Een zeer verstrekkende
Beveiliging
De beveiliging was nodig omdat
banken met veel bijkantoren, zoals
bij de NMB het geval is, een sterk
decentrale organisatie vormen. Bij
de NMB werken onegveer tiendui
zend mensen en velen daarvan be
dienen zich van een terminal of per
sonal computer. Dat is dan veelal
een IBM PS/2 werkstation. Om deze
duizenden decentrale stations, het
hele netwerk daartussen en de cen
trale computers van de bank te be
veiligingen is een gigantisch plan
nodig. Op dit gebied is nog weinig
te krijgen, wat de studie van IBM en
de bank nog interessanter maakt.
De beveiliging van de PC speelt
zich af op drie niveaus, zegt P. Ma-
claine Pont, die voor IBM een groot
deel van de studie voor zijn reke
ning nam. Allereerst zijn alle pro
gramma's en bestanden in de PC,
dus waar de bankemployé bij zou
kunnen, compleet vercijferd. Ze
zijn dus niet te listen of zichtbaar te
maken. Voor in- of uitvoer worden
de gegevens per PC compleet ver
sleuteld. Het voorkomt het introdu
ceren van eigen programmatuur
van het bankpersoneel in de zakelij
ke PC's (virussen zijn uitgesloten)
of het kopiëren van programmatuur
voor eigen gebruik of om er aan te
sleutelen. Dat is zinloos.
Ten tweede communiceert elke
computer die op het netwerk van de
bank is aangesloten via een com
pleet vercijferde datastroom. Daar
bij maakt elke PC zich door middel
van een reeks van cryptografische
'handshakes' foutloos bekend bij de
centrale computer. Men weet dus
steeds: een bepaalde bankprocedu-
re is afgehandeld via bijvoorbeeld
terminal no. 6 in Zoetermeer.
Onomstotelijk
De derde en laatste stap maakt nu
ook het onomstotelijk herkennen
van de gebruiker van de PC of ter
minal mogelijk, dus de persoon die
een bepaalde bankhandeling ver
richt heeft. In de oude situatie ge
beurde dat ook wel, maar kwam de
herkenning tot stand via een code
en een wachtwoord. Zowel de code
als wachtwoord zijn echter te stelen
of via een truc te bemachtigen.
In de nieuwe NMB-situatie is dat
uitgesloten omdat iedereen zich
dan bedient van een persoonlijke
chipcard. Deze chipcard heeft niet
alleen een heuse processor aan
boord, maar ook een ROM en een 8
K-geheugen (EEPROM) waarin al
lerhande gegevens zijn opgeslagen.
Middels deze kaart liggen identiteit
in de vorm van naam en bijvoor
beeld persoonsnummer van de ge
bruiker vast. Daarin heeft men ook
alle gegevens die aan de handteke
ning van de gebruiker zijn ontleend
vastgelegd.
Wil de eigenaar van de kaart een
aantal bankzaken gaan verrichten
dan meldt hij zich via zijn chipcard.
Met een 'dyamische', elektronische
pen zet hij zijn handtekening die
daarna via de chipcard wordt ge
controleerd. Pas als beide zaken
overeenstemmen zal de terminal of
PC vaststellen: dit is persoon X, die
bankzaken tot niveau Y kan ver
richten en gaat vervolgens de ver
binding leggen met een andere
computer of gegevens vrijgeven
dan wel opslaan. De hele architec
tuur achter de kaart, via een local
area network (LAN) en dergelijke is
ook vercijferd en uitertnate inge
wikkeld.
Alle gegevens in de chipcard zijn
ook via een ingewikkelde crypto
grafische standaard onleesbaar en
onveranderbaar gemaakt. Wie over
de chipcard van een ander beschikt
kan er dus helemaal niets mee. Moet
de chipcard van meneer X worden
opgewaardeerd tot niveau Z, omdat
hij bijvoorbeeld procuratiehouder
i» geworden, dan kan dat gebeuren
wanneer 2 of 3 mensen van voldoen
de niveau zich ook bij het compu
tersysteem melden met chipcard en
handtekening. Het systeem vefifi-
eerd dan de identiteit van de men
sen die verantwoordelijk zijn en be
sluit de kaart van dhr. X naar een
ander niveau te tillen. Al dit soort
zaken kunnen dus beslist niet on
derhands geregeld worden, en wor
den automatisch vastgelegd.
VANAF 26 JUNI T/M 7 JULI
VERSE DOPERWTJES
(OM ZELF IN TE VRIEZEN!)
Vers geoogst en geschoond, direct van het land.
Verkoop per 10 kg.
Dagelijks van 09.00-16.00
niet op zat. en zondag
vooraf even bellen.
RUITEN TROEF
CONSERVENFABRIEK B.V.
De L
9 34
wigrftw
ofarendsv
Tel. 01713-19011
CONSERVEREN VAN GLASHELDERE KWALITEIT
Gevraagd voor DIREKT
Hoofdstraat 31, Sassenheim
(nabij de Uiver)
Telef. 02522-13550
GUNTU
llËZR IVtF.NSF.N
IDEOGEV?^
.300100
ONDERWIJSINSTITUUT RIJNLAND
organiseert in Katwijk en Leiden cursussen:
Basiskennis Boekhouden (9 mnd.)
Praktijkdiploma Boekhouden (9 of 21 mnd.)
Moderne Bedrijfsadministratie (9,15 of 21 mnd.)
Staatspraktijkdiploma Bedrijfsadministratie
De gratis studiegids wordt u toegezonden als u belt 01717-5294. Ot u schrijft
naar Antwoordnummer20017,2300 VE Leiden. (Een postzegel is niet nodig).
Irfw'
VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES I
ELKE ZATERDAG
Sluitingstijd
dondei
Inl. bij
inderdagmiddag 15-30
(071161
m'iuvm
zoekt per 1 september 1989
voor 5 ochtenden per week
Vereisten: KV/JV of MBO agogisch werk,
kleuterleidster-leider, MBO (sociaal cultu
reel werk)
Salariëring volgens CAO welzijn
voor minimaal 7,5 uur per week
Taak: invallen bij ziekte of ATV da
gen op de verschillende
speelzalen van de Stichting
Vereisten: KV/JV of MBO agogisch werk,
kleuterleidster-leider, MBO
(sociaal cultureel werk)
Salariëring volgens CAO welzijn
Inlichtingen voor beide funkties te verkrij
gen, bij P. van der Voort, tel. 071-311600.
Schriftelijke sollicitaties voor 9 juli 1989 aan
het bestuur van de Stichting Kinderspeel
zaal Voorschoten, Postbus 157, 2250 AD
Voorschoten.
Bouwbedrijf Burgy
Van Speykstraat 1a, 2315 TR Leiden
vraagt wegens uitbreiding werkzaamheden
voor verbouwings-, onderhouds-, renovatie- en res
tauratie werkzaamheden.
die in staat moet zijn: tegels te zetten en te plakken,
diverse stukadoorswerkzaamheden en metselwerk te
verrichten.
Voor deze functie wordt een bestelbus ter beschik
king gesteld.
Telefonische reakties tijdens kantooruren: 071-
220089 na kantoortijd bij K. G. A. Burgy, 071-141280.
NUTPRODUCT PLASTICS B.V.
Zoekt voor spoedige indiensttreding een
SECRETARESSE/
ADMINISTRATIEF
MEDEWERKSTER
Functie-eisen:
- Havo/VWO met secretaresse opleiding
- Goede beheersing van de moderne talen
- Grote zelfstandigheid
- Goede contactuele vaardigheden
- Kennis van tekstverwerkende apparatuur
Wij bieden een veelzijdige werkkring, een goede
salariëring en uitstekende secundaire arbeids
voorwaarden.
Sollicitatiebrieven gaarne
binnen 2 weken zenden aan:
Nutproduct Plastics B.V.
T.a.v. Mevr. A. van der Eijk-Spaan
Van de Valk Boumanweg 174
2352 JD Leiderdorp
Voor inlichtingen over deze functie kunt u bellen
071-890200/890201.
K R IJ C O
§35 HUK jr-ji.^1 HP3
speelhallen
exploitatie bv
Computerweg 39
3821 AA AMERSFOORT
vraagt i.v.m. uitbreiding van haar aktiviteiten te Noordwijlc
leeftijd 25-40 jaar.
Wij zijn op zoek naar mensen met een uitgesproken persoonlijk
heid en enige jaren voortgezet onderwijs. Men zal bereid moeten
zijn de werkzaamheden te verrichten in wisseldiensten.
Zij zullen de verantwoording krijgen over het goed verlopen van
onze hal, waarbij men onze klanten optimaal terzijde zal staan en
daar waar nodig moeten kunnen optreden om zo het spelgenot
voor een ieder te waarborgen
Zij die menen aan deze eisen te kunnen voldoen nodigen wij uit
binnen 14 dagen een sollicitatiebrief te schrijven, voorzien van
pasfoto en met duidelijke vermelding van al je persoonlijke gege
vens - geboortedatum alsmede opleiding en ervaring - aan boven
staand adres. ta.v. Mevr. C.A. van Amstel.
Selectie zal plaatsvinden in de maand augustus. Een antecedenten
onderzoek geldt bij ons als primaire procedure.
