'Ach,
op de
we wachten wel
volgende ramp'
Zending onder moslims levert weinig resultaat op
Reportage
Cynisme viert hoogtij bij daldozen in Sri Lanka
PAGINA 2
I I
MAANDAG 26 JUNI 1989
COLOMBO Het stortre
gent nog steeds in Kegalle,
Sri Lanka. De mensen wer
ken ogenschijnlijk rustig
door op de rijstplantages.
Het vredige tafereel van de
werkende boeren en de
mooie, groene beplanting op
het eiland staat in schril con
trast met de ramp, die zich
de eerste week van juni vol
trok en waarbij zeker drie
honderdduizend mensen
dakloos zijn geworden.
door
Anje Romein
Kegalle is een bergachtig gebied
tussen Colombo en Kandy. Er wo
nen vooral arme boeren, die leven
van de teelt van thee en rubber. Het
water maakte in dit gebied de mees
te slachtoffers. Daklozen hebben er
onderdak in tempels, scholen of
snel in elkaar geflanste onderko
mens van hout, plastic, golfplaat en
gevlochten bladeren.
Een van de scholen die als nood-
onderkomen dienen staat in Buca-
thkohupittya, gelegen op een berg
helling ten zuiden van de plaats Ke
galle. Op de weg ernaartoe zijn de
tekenen van de ramp duidelijk te
zien. Bergruggen zijn weggeslagen
en meegenomen door het slib, hui
zen zijn geheel of gedeeltelijk inge
stort. Hier staat nog een muur, daar
ligt een hoop stenen. In een dorpje
onderweg laten enkele bewoners
verbitterd de schade zien. "Dit huis
was van mijn moeder", zucht één
van hen terwijl hij bij de resten
staat. Voor zover dat mogelijk is op
het drassige zand. Lachend, want
de vriendelijke volksaard van de
Singhalezen blijft zelfs bij de groot
ste ramp nog aan de oppervlakte.
De 250 daklozen die tijdelijk in
het voormalige schoolgebouw wo
nen, lopen verveeld rond. Ze zijn
blij met iedere vorm van afleiding,
zelfs door een auto blanke vreemde
lingen. De 'school' bestaat uit drie
open ruimten met een stenen vloer.
In één ervan ligt het voedsel, zakjes
rijst, en balen zoveelste hands kle
ren. Alles wat er ligt, is geschonken
door mensen uit de omgeving die
nog wel een dak boven hun hoofd
hebben en door de vele religieuze
organisaties op het gebied van soci
ale dienstverlening die Sri Lanka
heeft.
Verwezen
Het voedsel wordt gekookt in de
noodkeuken: vier bamboestokken
met een dak van bladeren en twee
potten op twee houtvuren. In de per
persoon samengestelde voedsel-
pakketjes zit rijst, thee, suiker en
gelukkig voor dat laatste ook een
middel om je tanden mee te poet
sen. Alles in gepaste hoeveelheden,
omdat anders de kans groot is dat
de slachtoffers het restant zelf weer
gaan verkopen.
In het donker van de ruimte wor
den snel drie mensen naar voren ge
haald. Er wordt druk in het Singha-
lees heen en weer gepraat. "Deze
jongen heeft zijn hele familie verlo
ren, deze vrouw haar enig kind en
deze man zag zijn vrouw en al zijn
kinderen in de modder verdwij
nen", worden enkele drama's in
sneltreinvaart vertelt. De jongen
kijkt verwezen voor zich uit. De
het linkse volksbevrijdingsfront
JFP, constant voelbaar aanwezig.
"Dit land heeft te veel moeilijkhe
den. Zo'n overstromingsramp is te
veel, letterlijk de bekende druppel
die de emmer doet overlopen".
Voor de mensen die het direct
aangaat, is het des te schrijnender
dat hun nood min of meer ter zijde
wordt gelegd. De kritiek op de rege
ring is dan ook groot. Autoriteiten
komen niet op bezoek, zeggen hulp
toe die maar op zich laat wachten en
het zal nog tijden duren voor de
mensen weer een eigen dak boven
hun hoofd hebben.
Het probleem van de wederop
bouw van de dorpen wordt ge
schetst door mevrouw Ariyaratne,
manager van de hulporganisatie
Sarvodya die op heel Sri Lanka ac
tief is. Zij is momenteel druk met
het organiseren van de hulp in het
gebied rond Colombo, waar in to
taal 70.000 mensen dakloos zijn ge
worden. Deze week begint Sar
vodya met het opzetten van tijdelij
ke huizen op plaatsen waar dat vei
lig is. Daarvoor is materiaal nodig
als palen en baksteen, maar ook
werktuigen, zaaigoed voor het land
eromheen, transportmiddelen, et
cetera.
Hulp
Ariyaratne toont de plattegronden
van de permanente onderkomens,
die al klaar liggen. Ze is niet te spre
ken over de hulp die de regering en
dan vooral de Social Service De
partment biedt. "De regering heeft
nog geen plan gemaakt. Zij pro
beert de verantwoordelijkheid af te
schuiven op provinciale besturen.
Nu weet niemand meer wie er ver
antwoordelijk is voor het aanwijzen
van geschikte woongebieden".
De organisatie weet nog niet waar
het geld vandaan moet komen voor
al die tienduizenden huizen. "Die
vijfduizend rupees per gezin is niet
genoeg. We hopen dat er internatio
nale organisaties zijn die ons finan
cieel willen helpen".
In Nederland is de organisatie
Horizon Holland druk bezig met het
organiseren van hulp voor de daklo
zen van Sri Lanka. Deze organisatie
geeft medische en agriculturele
hulp aan ontwikkelingslanden. Zij
heeft ook verscheidene projecten
op Sri Lanka.
Horizon Holland wil hulp bieden
in de vorm van medicamenten voor
de eerste hulp en geld voor de re
constructie van de huizen. Daar
voor heeft ze contact met eigen
mensen in het veld en hulporgani
saties zoals Sarvodya. "Wij willen
de aandacht vestigen op de nood
van deze mensen. Ja, het is geen
Bangladesh, maar daarom hebben
zij het niet minder hard nodig", zegt
J. Brijl van. Horizon Holland.
(Horizon Holland is te bereiken on
der nummer 070-452300).
s ingestort betaalt de regering de volledige schadevergoeding i
grijns.
De eerste hulp die zij
re slachtoffers hebben gekregen,
kwam na de rampzalige derde juni
tonen een brede huis. Dat kan meestal niet op de
plek waar het stond, omdat die er
alleande- eenvoudigweg niet meer is, of om
dat het gewoon te gevaarlijk i
nen, schriften, lappen, keukengerei,
het water heeft alles meegesleept.
Op een hoek onder de brug probeert
vrouwtje wat vruchten te verko
op open plaatsen op een berghelling pen. Maar niemand heeft een rupee
redelijk snel op gang. Bij de eerste een huis te zetten. Het gevaar voor
hulp hoorde ook het toedienen a
medicijnen, nodig tegen koorts, in-
fectiewonden (die zijn er vele),
diarree, epidemieën en het behan-
herhaling van soortgelijke waters
noodrampen blijft in de moessont-
ijd ieder jaar weer aanwezig.
In die gevallen zal de regering ge-
zes kinderen en een spoorloos ver
dwenen echtgenoot, terwijl ze wijst
op een stapeltje hout. In haar nood-
optrekje van één bij één liggen een
bezem, een paar sloffen en een ba
by.
Gebeden
Zo heeft iedere dakloze zijn eigen
verhaal. Van de emoties tijdens de
overstromingen zelf, van familiele
den die men in de modder zag ver
dwijnen, van de ellende om niets
meer te hebben en van de onzeker
heid over de toekomst. Het cynisme
viert hoogtij. "Mooi land hè, Sri
Lanka. Wat komt u hier eigenlijk
doen? Komt u helpen? Heeft u iets
meegebracht?" "Wanneer we onze
huizen weer opbouwen? Ach we
wachten wel op de volgende over
stroming"
Kegalle. Ratnapura (60.000 daklo
zen, 20.000 beschadigde huizen) en
Kalutera (75.000 daklozen) en in iets
mindere mate in N'Eliya en rond
Galle. Per district werden hals-
over-kop minstens zes noodkam
pen ingericht en een centraal distri
butiepunt annex ehbo-post. Per
kamp werd door de regering onge
veer duizend gulden beschikbaar
slangebeten. De anti- bieden moeten aanwijzen 1
diarreemiddelen worden met
suikerpreparaat toegediend, omdat zal niet snel gebeuren, heeft zij al dere kant staan de muurresten a
er geen drinkwater is. Meer mensen gezegd, want de politieke proble- dezelfde woning. Ook in minder e
dan anders zijn gebeten door slan
gen en cabaracoya's, een kleine kro- op. En
kodil met de giftige eigenschappen
van een slang. Waar veel water
komt
de brug komt met een geschikt gelicht.
woongebied, is het de vraag of daar
dit soort ongedierte daadwerkelijk gebouwd zal
den. "Mensen zitten hier vast
plaats waar ze hun hele leven al ge
woond hebben. Ze hebben in die ja
ren veel geld gestoken in hun hui
zen. Dat gebied zullen ze nooit wil
len verlaten".
mango te kunnen ko
pen. Ze giechelt als er een foto van
haar wordt gemaakt.
In de gebieden achter de rivier is Het is dan ook allemaal heel erg
het al niet veel beter. Aan de ene wrang. Dagenlang hebben de
kant van een grote waterplas staat Srilankanen gebeden om regen in
betonnen fundering, aan de an- een periode van gigantische droog
te. Die regen kwam en leidde aller
eerst tot een golf van malariageval-
len. Weer werd er gebeden, dit keer
om droogte. Maar de goden waren
dit keer onverbiddelijk zodat de re
gen de vrije loop kreeg.
i voorlopig alle aandacht treme gevallen zie je r.
de regering wel het water van de fundering zijn op-
Herhaling
De ramp in de berggebieden
Kegalle is indirect het gevolg
het omkappen van bomen
de boeren een gebied creëerden
voor theeplantages. Grote gedeel
ten van de berghellingen stonden Hetzelfde geldt
daardoor bloot aan de stromen
ter en konden zonder meer wegge- indertijd door de regering zelf aan-
spoeld worden. "Eigenlijk is het zo gewezen als geschikt gebied om te
logisch als wat. We hebben ze meer wonen. Ach, als het water van de r
Andere huizen konden de kracht
het water niet weerstaan en zijn
de volledig ingestort. "Dit was mijn
huis, ha, ha,", zegt een moeder van
De overstromingsramp op Sri
Lanka kreeg - hoewel de grootste
sinds veertig jaar - weinig aandacht
van de internationale pers. De
maanden mei en juni staan ieder
jaar weer in het kader van overstro
mingen door de moessonregens.
Dat is niks nieuws. Alle aandacht
was de afgelopen weken gericht op
het veel schokkender nieuws uit
China.
Terrorisme
Daarnaast valt de watersnoodramp
in het niet bij de andere problemen
waar het land onder gebukt gaat. De
strijd tussen Tamils en Singalezen,
de weigering van de Indiase troe
pen, gekomen om de vrede te bewa
ren, zich terug te trekken en de
voordurende rebellie in noordelijke
en zuidelijke provincies.
Provisorisch
malen gewaarschuwd: jullie
ooit zover zou komen zou men
ten die bomen niet kappen, dat gaat wel verder 2
mis bij zware regenbuien", luidt
enkel hard oordeel. "De bevolking brug
had geen andere keus. Het verbou- ten
Aan beide zijden van de Kelani-
het midden van de stad zit-
tragisch bijeen in pro-
thee is nu eenmaal haar visorisch opgezette hutjes. Twee
enige bron van inkomsten", is het stokken vanaf de straat op de brug-
tegenargument.
De eerste fasen
voedsel, medicijnen
leuning met daartussen gevlochten
de hulp - cocosbladeren, vormen hun tijdelij-
kleding - ke woning. Meestal voor drie of vier
weten de Srilankanen op eigen families tegelijk. Een flinke wind
kracht wel door te komen, al blijven stoot en de boel kan zo weer instor-
bijdragen van andere landen voor ten. Sommigen hebben nog wat
medicamenten hard nodig. Maar spullen, zoals potten of een bezem,
daarna, in de derde en de vierde weten te redden.
hulpfase, worden de problemen
verwacht. Nu al kost het moeite ma
teriaal te vinden om tijdelijke hui
zen te maken. Hoe dat met de per
manente huizen daarna moet gaan,
is nog onduidelijk. De regering stelt kinderen
Vooral de ouderen kijken verwe
zen voor zich uit, alsof ze niet kun
nen geloven dat ook deze ramp hen
nog is overkomen naast de armoede
die hun leven toch al beheerst. De
1 welvarende 1
5000 rupees (350 gulden) beschik
baar per volledig ingestort huis.
Maar is men alleen een dak kwijt,
dan krijgt de familie minder.
bijgangers voortdurend
kleren en balpennen.
Onder de brug is het nog een gro
te modderpoel en vormen de spul-
Een andere moeilijkheid is de len die met het water zijn meege-
plaats van het nieuw te bouwen sleurd een enorme vuilnisbelt. Pan-
DEN HAAG (ANP) - Het aantal
Nederlanders dat moslim is ge
worden, is beduidend groter dan
het aantal tot het christendom be
keerde moslims. Exacte cijfers
zijn niet bekend. Maar woord
voerder B. de Ruiter van de Ara
bische Wereldzending weet wel
dat de balans naar de, voor zijn
beweging, "verkeerde kant"
doorslaat. In de loop der jaren
zouden, ruw geschat, 3000 Neder
landers moslim zijn geworden.
Hooguit 200 moslims zouden in
diezelfde periode de stap naar het
christendom hebben gemaakt.
Uit ervaring zegt De Ruiter te
weten dat moslims die christen
zijn geworden het erg moeilijk
hebben. Familieleden kunnen
het meestal niet verkroppen dat
het geloof in Mohammed door
een van hun verwanten is inge
ruild voor het geloof in een 'min
dere profeet'.
De stichting Arabische Wereld
zending, die zaterdag tijdens een
feestelijke open dag een nieuw
gebouw in Espel in gebruik nam,
was enkele maanden geleden een
van de organisatoren van een
evangelische gebedsdag voor
moslims. Opmerkelijk was, dat
de bijeenkomst op een geheime
plaats werd gehouden. In ver
band met mogelijke acties van
fundamentalistische moslim-or
ganisaties, zo werd gezegd. Een
beetje overtrokken, zo geeft De
Ruiter achteraf toe.
In september wordt wegens groot
succes nogmaals een dergelijke
bijeenkomst gehouden. De Rui
ter weet nog niet of deze gebeds
dag opnieuw in het geheim moet
plaats hebben. Wel weet hij dat te
veel publiciteit schadelijk is: dat
trekt alleen maar mensen die mo
gelijk verkeerde bedoelingen
hebben.
Zo is De Ruiter er stellig van
overtuigd dat er in Nederland
moslims zijn die informatie verza
melen over christelijke zendings
organisaties. Deze gegevens wor
den volgens hem doorgespeeld
aan ambassades en ministeries in
islamitische landen, met het ge
volg dat de bescheiden zendings
pogingen van christelijke organi
saties aldaar volledig onmogelijk
worden gemaakt. Zijn eigen orga
nisatie zag zo ooit een medewer
ker uit Egypte worden gezet.
De Arabische Wereldzending
onderhoudt contact met de onge
veer 300 zendingsmedewerkers
die vanuit Europa en de Verenig
de Staten werkzaam zijn in isla
mitische landen. Deze mensen
bedrijven zending naast hun ge
wone werk, doorgaans onder
moeilijke omstandigheden om
dat zending veelal als illegale be
zigheid wordt beschouwd.
Vanuit Zuid-Frankrijk worden
radioprogramma's uitgezonden
naar Marokko en andere islami
tische landen.
Abdulwahid van Bommel van het
Moslim Informatiecentrum te
Den Haag reageert wat lacherig
als de zendingspogingen van de
Arabische Wereldzending en an
dere organisaties (als People 'In
ternational, Gospel for Guests en
Evangelie en Moslims) ter sprake
komen. Uiteraard heeft iedereen
het recht de ander te overtuigen,
maar waarom richten deze orga
nisaties zich niet op "hun eigen
mensen", vraagt Van Bommel.
"Er zijn in de westerse wereld im
mers zoveel dwalenden."
Van Bommel - zelf een bekeer
ling in omgekeerde richting - acht
groot succes onwaarschijnlijk.
Hier en daar zullen christelijke
zendingsorganisaties onder mos
lims "wel eens een vis vangen",
maar erg vol zal het net niet ra
ken. Dat komt omdat de religieu
ze identiteit van moslims geheel
verstrengeld is met hun nationale
en etnische identiteit. Van Bom
mel wijst erop dat joden net "zo'n
mystieke identiteit" hebben.
Het is daarom niet vreemd dat
er wel eens heftig wordt gerea
geerd als een moslim de stap naar
het christendom maakt. De hech
te familieband, maar ook de grote
sociale verbondenheid onder
moslims komt dan onder span
ning te staan. Van Bommel ge
looft echter niet dat dat in Neder
land ernstige conflicten oplevert.
Een week nadat de synode
van de Nederlandse Hervormde
Kerk het besluit heeft genomen
om tucht tegen homoseksuelen
van de hand te wijzen, is het eer
ste bezwaarschrift ertegen inge
diend. De kerkeraad van de her
vormde gemeente te Stellendam
heeft het gravamen van een van
de kerkleden overgenomen en zal
het aan de classis Brielle doorzen
den.
De indiener van het bezwaar
schrift is oud-synodelid A.W. de
Ronde. De diaken zegt bewust
naar dit "zware kerkordelijke wa
pen" gegrepen te hebben, omdat
het besluit van de synode zijns in
ziens met het belijden der kerk te
maken heeft. "Voor mij is het kar
dinale punt dat een openlijke zon
de nu niet meer als zodanig wordt
erkend en zelfs niet meer mag
worden bestreden".
De kerkeraad van de gerefor
meerde bondsgemeente Stellen
dam heeft De Ronde's bezwaar
schrift "van genoegzaam belang"
geacht om het door te zenden
naar de classis. Deze vergadering
zal in september besluiten of het
gravamen wordt doorgestuurd
naar de provinciale kerkvergade
ring, die op haar beurt moet be
slissen of de zaak aan de generale
synode zal worden voorgelegd.
Spreekbuis
De centrale commissie van het
Nederlands-Israëlietisch Kerkge
nootschap (NIK) heeft gisteren
mr. drs. Raph Evers benoemd tot
'representatief rabbijn'. Het ligt
in de bedoeling dat de 35-jarige
Evers als spreekbuis van het tra
ditionele jodendom in Nederland
zal fungeren.
Paus Johannes Paulus II
heeft Georg Sterzinsky, vicaris-
generaal in Erfurt-Meiningen,
aangesteld als bisschop van Ber
lijn. De 53-jarige Sterzinsky volgt
kardinaal Joachim Meisner op.
Deze werd in februari aartsbis
schop van Keulen.
De Belgische bisschoppen
hebben de leden van het parle
ment opgeroepen tegen de libera
lisering van abortus provocatus
te stemmen. Kardinaal Godfried
Danneels, aartsbisschop van
Mechelen-Brussel, heeft dit vrij
dag meegedeeld.
De katholieke stellingname
volgt op de goedkeuring die de
senaatscommissie van justitie
hechtte aan een liberaal wets
voorstel. De stemming in deze
commissie leverde eerder deze
week een ruime meerderheid op
voor een voorstel dat vrouw en
arts in vele gevallen de vrijheid
geeft zelf uit te maken of er al dan
niet tot een abortus zal worden
overgegaan.
Hervormde Kerk. Beroepen te
Baardwijk en Doeveren (toezeg
ging): G. de Jong, kandidaat te
Rotterdam die deze toezegging
heeft aangenomen; beroepen te
Tholen (toezegging): C. M. Buijs
te Gameren; beroepen te Willem
stad: E. Kolkert te Sintjohannes-
ga-Delfstrahuizen.
Aangenomen naar Dirksland:
J. 't Lam te Besoyen; aangeno
men naar Ter Wolde: mevrouw K.
van Middendorp-Sonneveld te
Reeuwijk (deelgemeente her
vormde bruggemeente) (part-ti
me).
Bedankt voor Leiden: A.
Schipper te Driebergen; bedankt
voor Nederhemert (toezegging):
C. Stelwagen te Montfoort.
Gereformeerde Kerken. Aan
genomen naar Bedum: drs. H. Na
gelhout te Opperdoes; aangeno
men naar Groningen-Noord: drs.
F. Boon te Sellingen; aangeno
men naar Harlingen: E. Warnink
te Nijverdal.
Gereformeerde Kerken Vrij-
der.
Christelijke Gereformeerde
Kerken. Beroepen te Apeldoorn-
Oost: C. J. van den Boogert te
Emmeloord. Aangenomen naar
Broek op Langendijk als evange
lisatiepredikant: A. J. Metske,
kandidaat te Apeldoorn; aange
nomen naar Stadskanaal; W. van
't Spijker te Heerenveen.
Bedankt voor Rotterdam-West:
W. van Sorge te Rijnsburg.
Gereformeerde Gemeenten.
Beroepen te Kortgene en te Oud
dorp: G. M. de Leeuw, kandidaat
te Rotterdam.
Oudgereformeerde Gemeen
ten in Nederland. Beroepen als
lerend ouderling te Doorn, te
Monster, te Scheveningen en te
Utrecht: D. Monster, wonende te
Puttershoek.
