Afschuw over
nekschoten
in Shanghai
jaifflart
Vietnamezen hanteren eigen versie van perestrojka
Baalbergen's Meubelpromenade
voormensen die en
sportief willen wonen.
Noorse arts: bemanning
cruiseschip was dronken
DONDERDAG 22 JUNI 1989
BUITENLAND.
PAGINA 5
Premier Li Peng negeert kritiek
SINGAPORE (GPD) - Westeuropese landen hebben giste
ren de executies van drie Chinese activisten voor democra
tie in Shanghai met afschuw veroordeeld. De Chinese rege
ring heeft hun kritiek en verzoeken om clementie naast zich
neergelegd. "China zal niet buigen voor buitenlandse
druk", verklaarde premier Li Peng gisteren.
Het drietal werd vorige week don
derdag door een tribunaal tot de
doodstraf veroordeeld wegens
brandstichting in een trein, tijdens
Van de 21 studentenleiders die op
de lijst van gezochten staan, zouden
er intussen tenminste zes zijn opge
pakt. De leiders speelden
de onrust die volgde op het bloedig hoofdrol bij de organisatie van de
optreden van het leger op het Plein
van de Hemelse Vrede in Peking.
De drie werden voor een opgetrom
melde menigte met een pistool
schot in de nek om het leven ge
bracht.
Premier Li Peng, die begin deze
maand het leger op de studenten af
stuurde, zei: "Degenen die de wet
hebben overtreden zullen worden
massale betogingen in de straten
van Peking.
Premier Li Peng zei in zijn toe
spraak dat de toestand in China nu
stabiel is. De autoriteiten in Kanton
zijn een andere mening toegedaan.
In een officieel rapport staat dat de
studenten in deze zuidelijke stad
doorgaan met wat zij noemen "on
wettige activiteiten". De studenten
aangepakt volgens de wet". Maar wordt gevraagd zich
hij voegde eraan toe dat dat slechts
voor een kleine groep mensen geldt.
"De meerderheid die aan de demo-
cratiseringsbetogingen heeft deel
genomen kan, ondanks het feit dat
hun woorden en daden extreem zijn
geweest, op clementie rekenen", zei
hij.
Het Hof van Beroep in Shanghai
had gisteren gratieverzoeken van
de drie, Xu Guoming, Bian Hanwu
en Yan Xuerong, afgewezen. Het
staatspersbureau Xinhua verklaar
de dat "de ernst van de misdaad hen
geen recht geeft op amnestie". Er
zijn tot dusver minstens 1600 men
sen opgepakt tijdens een klopjacht
op dissidenten, maar sommige
schattingen spreken van duizenden
arrestaties onder mensen die deel
namen aan betogingen voor meer
democratie.
De staatsradio maakte gisteren
bekend dat 45 mensen in de kust
provincie Shandong zijn veroor
deeld "wegens het ernstig in gevaar
brengen van de openbare orde".
Van hen kregen 17 de doodstraf.
De staatstelevisie meldde dat gis
teren in de provincie Hebei, éven
zondag
buiten Peking, 44
zijn gear- ging
te geven.
De Amerikaanse regering be-
treurde de executies, maar strenge
re economische sancties zijn China
niet in het vooruitzicht gesteld, om
dat volgens het ministerie van bui
tenlandse zaken het Chinese volk er
onder zou lijden. Eergisteren brak
Washington alle contacten op hoog
niveau af en kondigde aan te zullen
proberen leningen van internatio
nale financiële instellingen aan Chi
na te blokkeren.
De Britse premier Margaret That
cher en. haar Australische collega
Bob Hawke, die gisteren in Londen
langdurig over de ontwikkelingen
in China hebben gesproken, waren
"volkomen verbijsterd". "De te
rechtstellingen rechtvaardigen niet
de misdaden die de drie zouden
hebben begaan", zei Thatcher.
Andere Westeuropese landen die
de terechtstellingen scherp hebben
veroordeeld zijn naast Nederland,
Westduitsland, Frankrijk en Span
je. In Parijs verklaarde de regeren
de socialistische partij zich "soli
dair met al degenen in China die
streven naar een vreedzame oplos-
resteerd. Onder hen zouden twee le
den zijn van de onafhankelijke stu-
dentenbond, de Verenigde Associa
tie van de Universiteit van Peking.
ADVERTENTIE
de
Minister
buitenlandse zaken Dumas noemde
de executies "afgrijselijk". De
Spaanse regering kritiseerde "de
brutaliteit van de Chinese leiders
alsmede de onderdrukking van
weerloze burgers met barbaarse
middelen". De Westduitse minister
van buitenlandse zaken Genscher
zei in Washington "met afschuw" te
zijn vervuld.
Britse regering
tegen immigratie
Hongkongers
LONDEN (AP) De Britse rege
ring heeft gisteren niet toegegeven
aan de druk in het Hogerhuis om
beperkingen op te heffen op de im
migratie van Hongkong-Chinezen
in Groot-Brittannië.
Lord Glenarthur, de Britse onder
minister van buitenlandse zaken,
noemde het niet 'realistisch' om een
permanente verblijfsvergunning te
verstrekken aan de 3,25 miljoen
mensen Hongkong die aanspraak
maken op een Brits paspoort.
"Wij zullen oppervlakkige opties
vermijden die alleen maar de ang
sten van vandaag verminderen ten
koste van chronische ellende in de
toekomst", verklaarde Glenarthur
in een debat over de toekomst van
Hongkong.
Hongkong zal in 1997 onder Chi
nees bewind komen onder het ak
koord dat Groot-Brittannië terzake
met de Volksrepubliek heeft geslo
ten.
Buitenland k
Peru
De Peruaanse auteur Mario Vargas
Llosa heeft gisteravond bekend ge
maakt dat hij zich terugtrekt als
kandidaat voor de presidentsver
kiezingen in zijn land. Hij zei te heb
ben besloten van zijn kandidatuur
af te zien vanwege 'kleinzielige' me
ningsverschillen binnen deze coali
tie.
Panama
De regering van Panama is bereid
onderhandelingen te openen met
de oppositie. Het overleg moet lei
den tot een oplossing voor de crisis
die begin mei ontstond nadat het
bewind de verkiezingen ongeldig,
had laten verklaren die volgens de
oppositie door haar waren gewon-
Moord
In de moslimgemeenschap in Bel
gië is een nieuwe moord gepleegd.
Een Egyptische medewerker van
de Saudische ambassade in Brussel
werd dinsdag in zijn woning in de
nek geschoten en bezweek enkéle
uren later.
Palme
Een kennis van de man die wordt
verdacht van de moord op de
Zweedse premier Palme, heeft gis
teren onder ede verklaard dat hij de
beklaagde, Pettersson, buiten de
bioscoop heeft zien Staan waar Pal-
me is neergeschoten.
HANOI Terwijl Sovjet-burgers
openlijke kritiek oefenen op hun
leiders, en de Polen eigen vertegen
woordigers ,in het parlement mogen
kiezen, hebben de Vietnamese com
munistische leiders een tijdschrift
redacteur ontslagen vanwege een
artikel over een monarch uit de
18de eeuw.
door
Dennis Gray/AP
Vietnam, het land met de op twee
na grootste bevolking ter wereld,
heeft bij het omvormen van zijn
economische model duidelijke
grenzen gesteld aan de vrijheid van
meningsuiting en politieke hervor
ming. De lijst met taboes reikt van
openlijke kritiek op de hoogste lei
ders en hun beleid tot het afschilde
ren van de overleden revolutionaire
leider Ho Chi Minh in een ander dan
heroïsch licht.
In een recent vraaggesprek met
Associated Press heeft vice-premier
en minister van buitenlandse zaken
Nguyen Co Thach gezegd dat een
meerpartijensysteem in Vietnam is
uitgesloten. Hij beweerde dat de
economische hervormingen die
momenteel in Vietnam worden
doorgevoerd het uitbreken van de
mocratiseringsbewegingen als in
China zouden voorkomen.
"Wij zijn voor verbreding van de
democratie en het overlegmodel om
overeehstemming te bereiken,
maar we tolereren geen pluralis
me", verklaarde partijleider
Nguyen Van Linh in maart tijdens
een toespraak.
Linh en Thach zijn de architecten
van 'doi moi' (vernieuwing), de
Vietnamese versie van 'glasnost' en
'perestrojka'. De doi moi kwam tot
bloei in de periode na het aantreden
van Linh, eind 1986. Vooral het zui
den, waar grote ontevredenheid
heerste over het wanbeleid van de
communistische machthebbers,
werd er door beroerd.
Journalisten stelden corrruptie
en incompetentie aan de kaak, en
kregen voor elkaar dat een aantal
hoge functionarissen werd ontsla
gen. Boeken en tijdschriften flo
reerden, waarbij sommige de gren
zen van de nieuwe tolerantie aftast
ten, terwijl andere dreven op een
voordien ongehoorde openheid op
seksueel gebied.
Ongeveer zes maanden geleden
leek het tij te keren. Onduidelijk
bleek of dit kwam omdat een her
vormingsgezinde lèiding het tijd
vond de behoudende garde tege
moet te komen, of omdat de bejaar
de partijleiders zelf vreesden dat de
zaak uit de hand was gelopen.
Westerse waarnemers menen dat
de Vietnamezen in plaats van de
brede Sovjet-aanpak lijken te heb-
Nguyen Van Linh. (foto ap>
ben gekozen voor het Chinese mo
dél van "geef de mensen een video
maar geen stem". Anders dan in
China bepleiten de Vietnamese
voorvechters van democratisering
hun zaak in de vergaderzaal in
plaats van op straat. Velen hebben
het ontslag van Nguyen Ngoc,
hoofdredacteur van het betrekke
lijk radicale en populaire tijdschrift
Van Nghe (Literatuur en Kunst), als
strijdpunt aangegrepen.
Ngoc werd gedwongen ontslag te
nemen nadat hij enkele korte verha
len had gepubliceerd van de om
streden schrijver Nguyen Huy Thie-
po. In een daarvan werd keizer
Quang Trung, een nationale held
die twee eeuwen geleden de Chine
zen in de pan hakte, beschreven als
iemand met gewone menselijke
zwakheden en gevoeligheden.
Nguyen Dinh Thi, de secretaris
van de schrijversbond, zei dat de ru
zie hierover binnen de 450 leden tel
lende organisatie zo fel was geweest
"dat men de beleefdheid uit het oog
verloor". Ook journalisten en ande:
ren hebben zich tegen het ontslag
uitgesproken.
De vooraanstaande literaire criti
cus Lai Nguyen An omschreef het
ontslag van Ngoc als een poging van
de conservatieven om de doi moi af
te remmen. "Sceptische boeken
over onze partij en over het socialis
me zyn niet toegestaan. Wie natio
nale figuren aantast krijgt het zwaar
te verduren", zei hij in een vraagge
sprek.
Toch hebben zich ten opzichte
van tien jaar geleden behoorlijke
veranderingen voltrokken. Toen
waren er legio politieke gevange
nen, tieners die een spijkerbroek
droegen waren verdacht, en buiten
landse journalisten werden onder
strikt toezicht meegenomen langs
'sier-intellectuelen' zoals sommige
Vietnamezen de door de overheid
gesanctioneerde personages noem
den.
Thach heeft kortgeleden gezegd
dat de afgelopen tien jaar 94.000 in
gezetenen van her-opvoedingskam
pen waren vrijgelaten en dat er nog
slechts 120 politieke gevangenen
over waren. De betrekkingen tus
sen de staat en de religieuze organi
saties zijn verbeterd.
In februari heeft de regering een
groep vooraanstaande academici
die kritiek hadden geleverd op het
opleidingsniveau toestemming ge
geven een eigen universiteit te ope
nen. De oprichters van de Thang
Long universiteit in Hanoi zeggen
dat de regering zich niet bemoeit
met hun studiepakket of hun finan
ciering, die afkomstig is van colle
gegelden en bijdragen van in het
buitenland wonende Vietnamezen.
Op kunstgebied is onlangs de
film De Vrouw van de Rivier uitge
komen waarin een rechtschapen
oud-functionaris van de vroegere
Saigon-regering wordt geplaatst te
genover een communistische revo
lutionair die na de oorlog tot corrup
tie vervalt. Hoewel de eerste anti
oorlogsroman nog moet verschij
nen, worden de ervaringen uit de
Vietnamese oorlog en andere con
flicten tegenwoordig veel menselij
ker beschreven dan voorheen het
geval was.
Een binnenkort verschijnende ro
man van Le Huu De Kolonel Zon
der Humor verhaalt over een jonge
officier die in Cambodja de dood
vindt door de onbuigzame militaire
houding van zijn vader. In het vèrle-
den beschreven oorlogsromans al
tijd ongeloofwaardige hoofdperso
nen die vrolijk voor de communisti
sche zaak de dood tegemoet gingen.
Vergeleken met hun fellere colle
ga's in het zuiden, lijken de kunste
naars en intellectuelen in het noor
den niet erg geneigd de doi moi uit
te buiten of de socialistische staat te
ontmantelen. "Schrijvers en kun
stenaars moeten meer vrijheid krij
gen, maar vrijheid betekent niet dat
je alle verdiensten van het verleden
moet vernietigen", zei Huu. "Schrij
vers moeten niet ontwrichten."
Westerse diplomaten zeggen dat
veel studenten weliswaar ontevre
den zijn, maar dat van een georgani
seerde democratiseringsbeweging
onder hen kennelijk geen sprake is.
Evenmin is in Vietnam een insti
tuut opgekomen als de katholieke
kerk in Polen die de tegenstanders
van de bestaande orde rond zich
kan verenigen.
rentsburg op Spitsbergen om pro
visorisch te worden gerepareerd.
Honderden passagiers en een
deel van de bemanning kwamen
gisteren met het Noorse kustwacht
schip Senja op Spitsbergen aan.
Eerder was al een eerste groep van
79 oudere passagiers met helikop
ters daarheen overgebracht. Alle
passagiers zijn intussen met twee
chartervliegtuigen overgevlogen
naar de Bondsrepubliek.
De Gorki maakte een cruise naar
de Noordkaap, die begon in het
Westduitse Bremerhaven. Het in de
Bondsrepubliek gebouwde schip
kwam in 1969 in de vaart en werd in
1974 aan de Sovjetunie verkocht.
Het is met alle moderne apparatuur
uitgerust en geldt als het vlagge-
schip van de Sovjet-cruisevloot. In
het zomerseizoen vervoert het schip
de laatste jaren vooral Westduitse
toeristen op cruises vanuit Ham
burg en Bremen.
Beleg Jalalabad
volgens regering
Kabul opgeheven
KABUL (AP) - Het beleg van de
stad Jalalabad in het oosten van Af
ghanistan is volgens de communis
tische regering in Kabul na 15
maanden opgeheven. Regerings
troepen zouden het moslim-verzet
hebben teruggedreven richting
Pakistan. Volgens verzetsbronnen
in Pakistan is de bloedigste slag in
de tien jaar oude burgeroorlog ech
ter nog niet voorbij.
Het was gisteren onmogelijk na te
gaan wie van beide partijen gelijk
heeft. Jalalabad, de hoofdstad van
de provincie Nangahar en eens de
vijfde stad van Afghanistan, lag on
der raket- en artillerievuur sinds 7
maart, drie weken na de aftocht van
de Sovjet-strijdkrachten uit Afgha
nistan.
"Wij hebben Jalalabad op de te
genstanders veroverd", zei woord
voerder Mohammad Nabi Amani
van het Afghaanse ministerie van
buitenlandse zaken. Die lezing
werd door woordvoerders van het
moslim-verzet bestreden. "Het be
leg is niet voorbij. Maar als ze be
doelen dat ze een deel van de weg
naar Jalalabad hebben vrijgemaakt,
kan dat waar zijn", zei woordvoer
der Abdul Rahim van de fundamen
talistische Jamiat-i-Islami. Hij doel
de op de gevechten om de belangrij
ke aanvoerlijn over de weg van Ka-
bul naar de oostelijke grens met
Pakistan. Het regeringsleger heeft
verscheidene konvooien over de
weg weten te loodsen,
Jalalabad, vroeger met een bevol
king van 64.600 mensen, ligt 125 ki
lometer ten oosten van Kabul en 75
kilometer ten westen van de Pakis
taanse grens. Toen de belegering
begon, voorspelden guerrillaleiders
dat de stad binnen drie dagen zou
vallen. Het met de modernste Rus
sische wapens uitgeruste Afghaan
se regeringsleger heeft de stad ech
ter. tot nu toe weten te behouden.
Ongeregeldheden
in Kazachstan
breiden zich uit
MOSKOU (AP) - In de stad Novy
Oezen in de Sovjet-republiek Ka
zachstan, waar bij ongeregeldheden
sinds vrijdag drie doden en 50 ge
wonden zijn gevallen, was gisteren
de rust weergekeerd. Maar nu wer
den uit omliggende plaatsen onge
regeldheden gemeld, waarbij vol
gens het persbureau Tass enkele
mensen gewond zijn geraakt.
Rellen werden gemeld in de
plaatsen Moenaisji, waar twee ge
wonden vielen, en Zjetibai, waar
500 mensen bijeenkwamen. De
plaatsen liggen net als Novy Oezen
bij de Kaspische Zee. Tass meldde
verder dat veel inwoners van Novy
Oezen en twee andere steden, Ma-
chatsjkala en Grozny, naar elders
zijn vertrokken.
In tegenstelling tot in eerdere of
ficiële lezingen, wordt thans toege
geven dat de onlusten in Kazach
stan, net als die in Oezbekistan, niet
alleen een economische maar ook
een etnische achtergrond hebben.
Functionarissen zeggen dat het ge
weld in Novy Oezen, waar de straat
gevechten tot dinsdag voortduur
den, voornamelijk was gericht te
gen Armeniërs, Azerbaidjanen en
Lezgins uit de Kaukasus, die onge
veer 20.000 van de 56.000 inwoners
in Novy Oezen uitmaken.
De autoriteiten besloten om in
Nóvy Oezen van 9 uur 's avonds tot
6 uur 's morgens een uitgaansver
bod in te stellen en openbare bijeen
komsten te verbieden. Tijdens het
weekeinde werden honderden Sov
jet-soldaten naar de stad gezonden
om de rellen te beëindigen.
Tass verklaarde dat in de regio ja
ren achtereen tal van economische
vraagstukken onopgelost waren
blijven liggen, zoals problemen met
betrekking tot de huisvesting, de
handel, de voedselvoorziening en
de dienstverlening in het algemeen.
De streek heeft te kampen met een
razendsnelle bevolkingsgroei,
werkloosheid, zware milieuvervui
ling, etnische spanningen en een
heropleving van de islam.
Israëlische aanval
tegen Palestijnen
NAAMEH (AP) - Vier Israëlische
gevechtsvliegtuigen hebben giste
ren opnieuw bombardementen uit
gevoerd op Palestijnse doelen in Li
banon. De doelen lagen bij het
plaatsje Naameh, in heuvelland op
16 kilometer ten zuiden van Bayrut.
Volgens reddingswerkers zijn daar
bij zeker acht Palestijnen gewond
geraakt.
De Israëlische luchtmacht be
stookte stellingen van het Volks
front voor de Bevrijding van Pales
tina - Algemeen Commando (PFLP-
GC).
lot CORNS»
itCtAtR
|cT\ON
IDHOPW»
Je bent jong, je leeft aktief en je wilt sportief wonen. Je kiest je meubels bij
Baalbergen's Meubelpromenade. Op niet minder dan 7500vierkante
meters wordt het totale wonen gepresenteerd. De meest uiteenlopende
woonstijlen krijgen royaal de ruimte. Van jong tot klassiek Van modem
tot romantisch. Van rustiek totavantgarde. En alle grote merken tonen
hun unieke gezicht in hun eigen studio's.
Ben je jong en aktief dan kies je bij Baalbergen voor
het sportieve wonen.
meer hart voor uw huis.
KATWIJK AMBACHTSWEG 11 -13
TELEFOON 01718 - 28151
MOSKOU/OSLO (Rtr/AP) - Een
groot aantal bemanningsleden van
het Sovjetrussische cruiseschip dat
eerder deze week op een ijsberg
liep, was dronken. Dat zei gisteren
een Noorse arts, die deelnam aan de
reddingsoperatie.
"Wat mij opviel, was dat veel be
manningsleden van de Maksim
Gorki 12 uur na de aanvaring met de
ijsberg nog steeds zeer dronken wa
ren", zo verklaarde dokter Gilbert
tegen het Noorse persbureau NTB.
Een Noorse militaire zegsman zei
echter dat er geen redenen zijn om
aan te nemen dat dronkenschap de
oorzaak van het ongeluk was.
De kapitein van de Senja, het,
schip van de Noorse kustwacht dat
de passagiers van boord haalde,
deelt die mening. Alleen leden van
het huishoudelijk personeel waren
dronken, zo zei hij tegen de Noorse
staatsradio.
Niemand van 990 opvarenden
liep letsel op, toen de Maksim Gorki
op de ijsberg stootte en langzaam
water begon te maken. Dat gebeur
de in de Barentszee in buurt van
Spitzbergen. "Toen er een pomp
aan boord van het beschadigde
schip werd gebracht, had de be
manning problemen om nuchter
personeel te vinden dat het appa
raat kon bedienen. Er werd gezegd
dat alleen de eerste machinist nuch
ter was aldus Gilbert.
Een woordvoerder van het defen
siecommando voor noord-Noorwe-
gen, erkende dat het huishoudelijk
personeel flessen drank bij zich had
tegen de koude tijdens de evacuatie
van het cruiseschip. "Maar ons is
niet bekend dat de mensen die de
leiding hadden op het schip, onder
invloed waren". Gisteren waren er
ook radioberichten waarin een te
hoge kruissnelheid werd genoemd
als mogelijke oorzaak van het onge
luk.
Het lek in het Russische cruise
schip is gedicht en het gevaar is ge
weken dat het zinkt. Volgens het
ministerie van zeevaart in Moskou,
dat dit gisteren meedeelde, vaart de
Gorki op eigen kracht onder bege
leiding van enkele andere Russi
sche schepen naar de haven Ba-
Een zes verdiepingen tellend gebouw in Calcutta (India) stortte maandagnacht door nog onbekende oorzaak in.
Reddingswerkers zijn nog steeds op zoek naar overlevenden. Tot nu toe kwamen er vijf mensen, onder wie een ba
by, om het leven en raakten ruim twintig gewond. <f0to api
WASHINGTON (ANP) - De
Amerikaanse Senaat heeft dins
dag de benoeming bekrachtigd
van C. Howard Wilkins als am
bassadeur van de Verenigde
Staten in Nederland. De stem
ming over de nieuwe diplomaat
verliep echter niet geheel zon
der problemen omdat bezwaren
waren gerezen tegen zijn achter
gronden.
De Democratische Senator
Paul Sarbanes uitte zijn onge
noegen over de benoeming van
ambassadeurs die geen enkele
kennis hebben op het gebied
van de buitenlandse politiek,
Bush beloont
geldschieter met
ambassadeurspost
in Den Haag
maar hun positie slechts te dan
ken hebben aan hun financiële
steun aan de verkiezingscam
pagne van president George
Bush.
Het voormalige directielid
Wilkins van de restaurantketen
'Pizza Hut' behoort tot die cate
gorie, aldus Sarbanes. De Sena
tor van de staat Maryland stem
de er uiteindelijk mee in dat de
Senaatscommissie voor buiten
landse zaken eerst over Wilkins
zou stemmen.
Hij zwichtte daarbij voor het
argument dat er een ambassa
deur op zijn post moet zijn als
president Bush in juli een be
zoek brengt aan Nederland. Sar
banes stemde zelf tegen
Wilkins, maar de andere leden
van de Commissie gingen ak
koord met diens benoeming.
