Arrestatiegolf
Cliina blijft
aanhouden
Turkse minderheid in Bulgarije bestaat officieel niet
Hongaarse ex-premier Nagy
eervol ter aarde besteld
En wie zorgt voor
uw salaris als u
met vakantie bent?
Verkrachting in Pakistan
vaak oogluikend toegestaan
tempo-team uitzendbureau
Soweto massaal herdacht
ZATERDAG 17 JUNI 1989
PAGINA 5
Britse journalisten uitgewezen
PEKING (AP) - De Chinese regering heeft gisteren haar
campagne tegen de beweging voor meer democratie verder
opgevoerd, terwijl de aanhoudingen van studentenleiders
onverminderd doorgingen. Gisteren kregen ook twee Brit
se journalisten te horen dat ze het land moeten verlaten.
LAHORE (IPS) - De 19-jarige Ma-
qsooda en haar 17-jarige zusje Kul-
sum hebben besloten hun zaak tot
voor de rechtbank uit te vechten, in
tegenstelling tot veel andere Pakis
taanse vrouwen die zijn verkracht.
De rechtzaak heeft de aandacht van
het hele land gevestigd op de onder
schikking van Pakistaanse vrou-
De zaak van de twee meisjes is ui
terst bitter. De meisjes zouden be
gin april trouwen met mannen die
ze zelf hadden gekozen, al hadden
hun ouders, Mohammad All en Iq-
bal Bibi. het huwelijk voor de bui
tenwereld formeel gearrangeerd.
Hun noodlot werd het feit dat bei
de bruidegoms afkomstig waren
van een andere clan dan de 'Jilah",
die het voor het zeggen heeft in hun
dorp Macharwali, 30 kilometer van
de provinciehoofdstad Lahore.
Trouwen met leden van een andere
clan vonden de dorpsoudsten in
Macharwali onacceptabel en ze be-
sloten het huwenjK te verninaeren
door de meisjes te verkrachten.
"Het is ironisch dat de dorpsoud
sten bereid waren de meisjes te on
teren om de eer van hun clan te red
den", zegt Asma Jehangir, een be
kende advocate en feministe die de
twee meisjes vertegenwoordigt.
"Het tragische is dat de dorpsbewo
ners allemaal toekeken maar dat
niemand ingreep".
De dorpsoudsten mishandelden
eerst moeder Iqbal en sleurden de
beide meisjes vervolgens mee naar
een huis aan de overkant van de
straat. Op zoek naar hulp rende hun
moeder wanhopig naar het nabij ge
legen dorp Dariwa, waar de verloof
de van de jongste dochter woont.
Toen ze verscheen werd ze achterna
gezeten door een groep Jilahs.
Het ontbreken van getuigen en
duidelijk zichtbare kneuzingen
maakt het in Pakistan keer op keer
moeilijk verkrachting te bewijzen.
De meeste slachtoffers besparen
zich dan ook de ellende van het in
dienen van een aanklacht.
Sociaal werkers en de media heb
ben de geruchtmakende zaak uit
Macharwali aangegrepen om deze
praktijk te veranderen. Zij hopen
dat de democratisch gekozen rege
ring die sinds november vorig jaar
het land bestuurt, open staat voor
veranderingen.
Terwijl verkrachting in de steden
wordt beschouwd als een grove
schending van de waardigheid van
vrouwen, heerst op het platteland
nog een heel andere, feodale, men
taliteit. Daar is seksueel geweld een
oude praktijk van landbezitters en
hun familie. De ouders van de meis
jes verzwijgen de gebeurtenissen
meestal in ruil voor geld en andere
giften. Tegen de tijd dat de meisjes
trouwen krijgen ze een bruidschat
van de landheer.
Volgens de juriste Jehangir staat
de regering voor de moeilijke taak
een samenleving te hervormen die
verkrachting oogluikend toestaat.
Het is moeilijk het bewustzijn te
veranderen en nog moeilijker om de
verkeerde uitleg van religieuze wet
ten te wijzigen, aldus de advocate
van de twee meisjes. Pakistan's
vrouwelijke premier, Benazir Bhut
to, lijkt daaraan wel mee te willen
werken, maar houdt tegelijkertijd
juridische veranderingen op uit
angst fundamentalistische isla
mieten tegen zich in het harnas te
jagen.
Een regeringswoordvoerder zei dat
enkele topleiders binnen de com
munistische partij de contrarevolu
tionaire opstand hadden gesteund
en dat over hun lot binnenkort zal
worden beslist. In antwoord op een
vraag over de positie van partijlei
der Zhao Ziyang, die naar verluidt
uit zijn functie is gezet vanwege zijn
relatief gematigd optreden tegen de
studenten, zei Yuan Mu, een woord
voerder voor de conservatieve pre
mier Li Peng, dat bepaalde indivi
duen in de Chinese leiding schuldig
waren aan steun aan de contrarevo
lutionaire onrust. "Maar hun zaak
zal spoedig worden aangepakt en
bekendgemaakt", verklaarde de of
ficiële zegsman zonder Zhao bij
De Chinese autoriteiten maakten
gisteren bekend dat in het hele land
nog eens bijna 100 arrestaties waren
verricht. Onder de laatste arrestan
ten bevond zich de 24-jarige Ma
Shaofeng, een student aan de film
academie in Peking en een leider
van de onafhankelijke studenten-
bond die de betogingen voor demo-
'Handelaren in
drugs zonodig
onthoofden'"
WASHINGTON (Rtr) - De coor
dinator van het anti-drugsbeleid
van de Amerikaanse regering,
William Bennett, heeft geen mo
rele bezwaren tegen het ont
hoofden van drugshandelaren.
Dit heeft hij voor de Amerikaan
se televisieomroep CNN gezegd.
"Moreel heb ik daarmee geen
enkel probleem", antwoordde
Bennett op een vraag of hij de
Saudiarabische aanpak van
drugshandelaren zou steunen.
"Volgens mij is een van onze
grootste problemen het feit dat
hetgeen we tegen de drugshan
delaren doen in geen enkele pro
portie staat tot de aard van de
overtreding die zij hebben be
gaan", voegde Bennett daaraan
toe.
Het hoofd van het Amerikaan
se regeringsapparaat dat de
strijd heeft aangebonden met de
illegale drugshandel zei verder
dat het idee om de handelaren in
verdovende middelen te ont
hoofden "aanvaardbaar" is,
maar wettelijk moeilijk ligt.
"Er liggen wat dit betreft ner
gens morele problemen. En ge
loof me, ik weet waarover ik
spreek want ik heb jaren ethiek
onderwezen. Wij zouden een
constitutionele en wettelijke
weg moeten vinden om drugs
handelaren een straf te kunnen
geven die in verhouding staat
tot het misdrijf. Een afgrijselijk
misdrijf'.
Op vrije voeten
In El Salvador is een leider van de
grootste landelijke vakbond op
vrije voeten gesteld nadat hij vier
dagen eerder door de politie was ge
arresteerd. Volgens een zegsman
van de Nationale Unie van Sal
vadoraanse Arbeiders was vak
bondsleider Jose Tomas Mazariego
opgepakt op verdenking van ban
den met linkse guerrilla-organisa
ties. Tijdens zijn hechtenis werd hij
door de politie gemarteld; zijn li
chaam werd met zuur bewerkt.
cratische hervormingen organiseer
de. Hij was de vierde arrestant op
een lijsfvan 21 gezochte studenten
leiders in China.
Legerwoordvoerder Li Zhiyun
erkende gisteren voor de eerste
keer dat soldaten tijdens de nacht
van 3 op 4 juni op de menigte scho
ten die op het Tiananmen-plein in
het centrum van Peking was verza
meld. "Enkele soldaten richtten
hun vuur op het plein", zei Li tij
dens een persconferentie in de Gro
te Hal van het Volk. Later sprak de
legerzegsman zichzelf echter tegen.
Hij zei toen dat in Peking geen sol
daten op burgers hadden gescho-
De Chinese regering had eerder
gezegd dat enkele soldaten burgers
hadden doodgeschoten toen ze op
rukten naar het Plein van de Hemel
se Vrede, maar dat op het plein zelf
geen schoten waren afgevuurd en
geen doden waren gevallen.
Gisteren bevalen de autoriteiten
twee Britse journalisten die met een
tijdelijk visum in China verbleven,
het land te verlaten. Zij gaven Ver
non Mann en John Elphinstone van
het Britse Independent Television
Network (ITN) de opdracht binnen
24 uur hun biezen te pakken. De
twee journalisten hadden de na
sleep van de protesten in de stad
Chengdu, in het midden van China,
gefilmd.
De Britse regering heeft gisteren
besloten tot verlenging van de visa
van Chinese burgers die vanwege
de aanhoudende repressie in hun
land niet naar huis willen terugke
ren. Ze kunnen voorlopig zes maan
den langer blijven. De maatregel zal
daarna opnieuw worden bekeken.
Er bevinden zich in Groot-Brittan-
nië zo'n 6500 Chinezen, onder wie
3500 studenten.
Een aantal Chinese diplomaten in
Canada heeft politiek asiel aange
vraagd zodat ze voorgoed in het
land kunnen blijven. Een officiële
woordvoerder in Ottawa wilde niet
zeggen om hoeveel en welke diplo
maten het gaat. Dit om hun familie
in China en Canada te beschermen.
Maar volgens berichten in de pers
zouden het er zes tot negen zijn uit
Ottawa en Vancouver.
Soldaten Israel
schieten drie
Palestijnen dood
JERUZALEM (AFP) - Bij geweld
dadige schermutselingen in de door
Israël bezette Gaza-strook heeft het
Israëlische leger gisteren drie Pa
lestijnen gedood en 40 gewond, al
dus medische en Palestijnse bron
nen. In het vluchtelingenkamp
Rafah werd een Palestijn door sol
daten neergeschoten, nadat jonge
ren bij het verlaten van de moskee
stenen naar een legerpatrouille had
den gegooid. Bij zijn begrafenis bra
ken wederom felle gevechten uit
tussen Palestijnen en militairen,
waarbij twee Palestijnen werden
gedood en 31 gewond.
In de stadsgevangenis van Gaza is
gisteren een oproer uitgebroken
toen Palestijnse bezoekers hun ge
vangen vrienden en familieleden
niet konden bezoeken. Soldaten
traden op tegen de stenen gooiende
menigte en verwondden een oude
vrouw, aldus Palestijnse bronnen.
De gevangenen zijn al zeker twee
dagen in hongerstaking en weige
ren elk bezoek uit protest tegen de
slechte omstandigheden in de ge
vangenis.
Het leger heeft drie huizen vernie
tigd van inwoners van Gaza, onder
wie leden van de Islamitische Ver
zetsbeweging. Deze organisatie zou
betrokken zijn bij de moord op een
Palestijnse informant.
Poolse premier
probeert moreel
communisten
te herstellen
WARSCHAU (AFP/Rtr) - De Poolse
premier Rakowski heeft getracht de
communistische partij een hart on
der de riem te steken voorafgaande
aan de tweede verkiezingsronde die
morgen wordt gehouden. Rakowski
noemde in een rede tot partijleden,
die gisteren werd gepubliceerd, d<
overweldigende verkiezingsover
winning die het onafhankelijke
vakverbond Solidariteit twee we
ken geleden behaalde een tijdelijke
terugslag voor de communistische
partij.
Solidariteit zag haar doelen ai tij
dens de eerste ronde van de algeme
ne verkiezingen verwezenlijkt. Alle
kandidaten werden gekozen op ne
gen na; één zetel in de Sejm (lager
huis) en acht in de Senaat. In de Se
naat heeft Solidariteit aldus 92 van
de honderd zetels. In het lagerhuis
bezet het vakverbond al 160 van de
161 zetels. De overige 299 zetels van
het 460 afgevaardigden tellende La
gerhuis gaan naar de communisti
sche partij en haar bondgenoten.
"Deze slechte bui zal over gaan,
dit mindere moment zal slechts een
tijdelijke terugslag blijken", ver
klaarde de Poolse premier tijdens
een verkiezingsbijeenkomst in Wro
claw. Onder de Poolse kiezers be
staat nog maar weinig belangstel
ling voor de verkiezingen, mogelijk
mede omdat Solidariteit de buit al
binnen heeft.
Als gevolg van de uitslag van de
eerste ronde wordt zondag prak
tisch alleen besloten over kandida
ten van de regerende communisti
sche partij, die bij de eerste ronde
de vijftig procent niet haalden. "Ik
sta naast hen die de moed niet ver
liezen", trachtte Rakowski het mo
reel van de partij te herstellen. De
premier zei dat de partij de demo
cratische hervormingen zal voort
zetten en dat er geen alternatief is.
Poolse politici en westerse diplo
maten menen dat de 62-jarige
Rakowski een gooi zal doen naar
het partijleiderschap, wanneer hij
eind juni moet aftreden bij de ope
ning van het nieuwe parlement. De
post van eerste secretaris zou kun
nen vrijkomen als de huidige partij
leider Jaruzelski door het parle
ment tot president van Polen wordt
gekozen.
BUDAPEST (DPA/AFP) - Precies
31 jaar nadat hij wegens hoogver
raad werd opgehangen is de Hon- Tot de opgraving van hun resten
gaarse ex-premier Imre Nagy eervol maart hebben zij hier in een mass
ter aarde besteld. Honderdduizen
den Hongaren hebben in Budapest
eer bewezen aan de leider van de
Hongaarse opstand van 1956.
Om half e
graf gelegen. Naast de vijf kisten
werd een zesde, lege kist bijgezet ter
nagedachtenis aan de 300 mensen
die na het neerslaan van de opstand
gistermiddag luid- werden terechtgesteld.
den de kerkklokken en loeiden de
fabriekssirenes in het hele land.
Daarop werd een minuut stilte in
acht genomen. De herdenking werd
integraal uitgezonden door de Hon
gaarse radio en televisie.
Ongeveer 1500 gasten en familie
leden woonden de begrafenis van
Nagy en vier naaste medewerkers
ADVERTENTIE
Uitwijzing
De regering van Groot-Brittannie
heeft gisteren drie Iraniërs, twee
studenten en een zakenman, op
dracht gegeven het land te verlaten.
Dit heeft het Britse ministerie van
binnenlandse meegedeeld. Londen
wees in maart al 17 mensen uit Iran
uit, enkele dagen nadat de onderlin
ge betrekkingen met dat land waren
verbroken als gevolg van het dood
vonnis dat ayatollah Khomeini had
uitgevaardigd tegen de Britse
schrijver Salman Rüshdie.
Getuigen
Een verdediger van de voormalige
Amerikaanse nationale veiligheids
adviseur John Poindexter, die te
recht staat in de zogenaamde Iran-
Contra-affaire, heeft gezegd dat zijn
cliënt president George Bush en
oud-president Ronald Reagan als
getuigen wil laten oproepen. Tij
dens een hoorzitting voor de recht
bank verklaarde verdediger Ri
chard Beckler dat Poindexter "met
deze individuen veel te maken heeft
gehad in de periode waarin hij de in
de aanklacht omschreven strafbare
feiten zou hebben
Als uitzendkracht hebt u recht op
24 doorbetaalde vakantiedagen per jaar; twéé
dagen voor elke (volledig) gewerkte maand.
Terwijl u de zon aanbidt, betaalt Tempo-Team
uw salaris door. Prettige vakantie vast!
P.S. Zoekt u trouwens werk?
Elders in deze krant vindt u onze personeelsadvertentie.
Daarvoor hadden meer dan
300.000 Hongaren uit binnen- en
buitenland op het Heldenplein in
Budapest afscheid genomen van de
leiders van 1956. Delegaties van So
lidariteit uit Polen en Charta 77 uit
Tsjechoslowakije legden voor de
lijkkisten kransen neer.
Premier Miklós Nemeth stond
met de hervormingsgezinde minis
ter van staat Imre Poszgay bij de
erewacht voor de kisten. Het parle
ment was vertegenwoordigd door
zijn president, Matyas Szüros. Gro
te afwezigen waren de partij en haar
secretaris-generaal, Karoly Grosz.
Grosz zal mogelijk nog deze
maand aftreden wegens de toene
mende kritiek van de hervormings
gezinde vleugel van de partij. Dit
heeft een hoge Hongaarse partij
functionaris gezegd. Grosz, die vo
rig jaar Janos Kadar opvolgde als
partijleider, is al maanden verwik
keld in een machtsstrijd met de her
vormingsgezinde vleugel die vindt
dat hij de invoering van ingrijpende
hervormingen in de weg staat.
Waarnemers verwachten dat Grosz
zijn functie zal neerleggen op een
speciale partijconferentie die voor
september op het programma staat.
Maar volgens de zegsman willen
de hervormers hem al vóór de zo
mer aan de kant zetten om geen tijd
verloren te laten gaan. De eerste ge
legenheid die zij daarvoor krijgen is
op de komende zitting van het Cen
traal Comité, op 26 juni.
Volgens de zegsman is Rezsö
Nyers, de architect vai
sche hervormingen in Hongarije in
de jaren zestig, de meest waar
schijnlijke kandidaat voor de opvol
ging van Grosz. Grosz blies de eco
nomische hervormingen na het ver
trek van Kadar nieuw leven in, maar
de afgelopen maanden kreeg hij
steeds meer kritiek te verduren we
gens het tegenhouden van drasti
sche politieke hervormingen.
Grosz gaf deze week in een toe
spraak toe dat er een bittere strijd
woedt in de partijleiding over de
koers die de partij moet varen. De
meningsverschillen draaien om de
vraag hoe ver de hervormingen
moeten gaan. De hervormingsge
zinde vleugel onder leiding van Im
re Pozsgay wil zo snel mogelijk een
meerpartijenstelsel invoeren en van
de communistische partij een soci
aal-democratische partij naar West-
europees voorbeeld maken.
Grosz vindt dat de partij aan haar
marxistische grondslag moet vast
houden en wil pas midden jaren ne
gentig vrije verkiezingen met meer
partijen organiseren.
Deelnemers aan de opstand in de
DDR op 17 juni 1953 hebben Sovjet
leider Gorbatsjov gisteren gevraagd
om eerherstel voor diegenen die tij
dens de mislukte arbeidersprotes
ten zijn gevallen.
"De Sovjetunie, Polen en Honga
rije tonen dat echte perestrojka be
gint met een verzoening na ernstige
schending van de mensenrechten",
aldus de verklaring van de vetera
nen van de Oostduitse arbeidersop
stand. De verklaring werd tijdens
een persconferentie voorgelezen
door Giinter Schmidt, die zelf deel
nam aan de arbeidersopstand. "Wij
vragen U uw invloed bij de DDR te
gebruiken om de slachtoffers te re
habiliteren en duidelijk en eerlijk
de oorzaken van de opstand mee te
delen", aldus de oproep.
JOHANNESBURG (Rtr/DPA/UPI)
- Zwarte Zuidafrikanen hebben gis
teren massaal het bloedig neerge
slagen scholierenprotest van 1976
in Soweto herdacht. Meer dan een
miljoen zwarten bleven van hun
werk weg, ofschoon de regering had
geweigerd een vrije dag voor de her
denking uit te roepen.
De straten in de zwarte woonwij
ken waren goeddeels uitgestorven.
Veel winkels en bedrijven in de gro
te steden bleven gesloten, en het in
dustriële gebied rond Johannes
burg was praktisch stilgelegd. Een
aantal bedrijven had met de vak
bonden afgesproken dat het loon
zou worden doorbetaald.
Bij de zwarte nederzetting Gugu-
letu bij Kaapstad werd volgens de
politie een automobilist neergesto
ken toen hij voor een brandende
barricade stopte. In andere neder
zettingen. met name in de buurt van
Durban, werden bussen met stenen
bekogeld of m brand gestoken.
Daarbij werden twee mensen ge
wond geraakt, meldde de politie.
Op 16 juni 1976 kwamen scholie
ren in Soweto in verzet tegen het
plan van de regering om het Afri
kaans als voertaal in het onderwijs
in te voeren. De onlusten verspreid
den zich snel over het hele land en
hielden 15 maanden aan. Volgens
officiële cijfers schoot de politie 575
mensen dood, voor het merendeel
kinderen.
BUDAPEST - Het leek allemaal zo
mooi, vorig jaar februari bij de 'Bal
kanconferentie' in Belgrado. Glun
derend ondertekenden de Turkse
minister van buitenlandse zaken
Yilmaz en zijn Bulgaarse collega
Mladenov het Gemeenschappelijke
Protocol. Nu is er, zei Yilmaz tevre
den, een basis om de problemen
tussen onze beide landen op te los-
door
Hans Geleijnse
Niets bleek minder waar. De geza
menlijke commissie die zich met
'humanitaire vraagstukken' zou be
zighouden, verzandde al snel in pro
cedureel gekissebis of tot die vraag
stukken ook de culturele rechten
van nationale minderheden moes
ten worden gerekend. De Bulgaren
vonden van niet: er zouden alleen
maar wat gevallen van familieher
eniging op de agenda moeten wor
den gezet.
Het begrip 'familiehereniging'
wordt door de Bulgaarse autoritei
ten nu wel heel breed uitgelegd. Te
gen de 20.000 etnische Turken, in
meerderheid islamieten, werden ge
dwongen huis en haard in Bulgarije
te verlaten. Velen moesten hun be
zittingen achterlaten. In haastig
door de Turkse Rode Halve Maan
opgezette tentenkampen in de
buurt van de Turkse grensplaats
Kapikule wachten zij gelaten af wat
de toekomst hen zal brengen.
Ongetwijfeld zijn er onder hen
met al in Turkije wonende familie
leden. Want de Bulgaren hebben
een kwalijke traditie hoog te hou
den. sinds het einde van de Turks-
Russischfe oorlog en het uitroepen
van het koninkrijk Bulgarije in 1885
is de Turkse minderheid in Bulga
rije systematisch vervolgd. Bijna
één miljoen etnische Turken zijn in
ruim een eeuw naar Turkije ge
vlucht dan wel gedwongen Bulga
rije te verlaten.
Een verklaring voor de 'Turken-
haat' is dat de Bulgaren een half
millennium het juk van het Otto
maanse Rijk hebben gevoeld (en
daarvan in 1878 door de Russen
werden bevrijd). De Bulgaren wa
ren die vijfhonderd jaar een minder
heid in het Grootturkse Rijk, maar
hadden in elk geval het voordeel dat
ze hun taal, naam en godsdienst
mochten behouden.
Dat recht is de Turkse minder
heid (geschat op bijna één miljoen
mensen) na 1885 maar mondjes
maat gegund. Met het uitroepen van
de Bulgaarse Volksrepubliek in
1946 begonnen de moeilijkheden
de Turken pas echt goed. Het
- Todor Zjivkov.
orthodoxe marxisme-leninisme
maakte nationaliteit volkomen on
dergeschikt aan socialistische uni
formiteit.
In 1952 werd het islamitisch reli
gieus onderwijs afgeschaft, gevolgd
door het onderwijs in de Turkse
taal. Zes jaar later werden alle Turk
se scholen gesloten en vanaf 1972
was het in heel Bulgarije niet meer
mogelijk Turks te leren. De climax
van deze campagne kwam in de
winter van 1984, toen het begrip
'minderheid' eenvoudigweg werd
geschrapt.
De achterliggende 'theorie' was
dat in Bulgarije alleen Bulgaren wo
nen. Tegen alle historisch-weten-
schappelijk onderzoek in werd ver
klaard dat zich de afgelopen vijf
eeuwen nooit vreemdelingen op
Bulgaars grondgebied hadden ge
vestigd. De Turkse minderheid
werd eenvoudigweg bestempeld tot
nazaten van Bulgaren die onder het
Ottomaanse Rijk tot de islam waren
gedwongen. De Turken werden tij
dens deze campagne geprest hun is
lamitische namen te veranderen in
Bulgaarse. Moskeeën werden geslo
ten of eenvoudigweg met de grond
gelijkgemaakt.
Het verzet bleef niet uit. De gebie
den in Noord- en Zuidoost-Bulga-
rije waar de etnische Turken wo
nen, werden hermetisch van de bui
tenwereld afgesloten. Maar rap
portage van ooggetuigen, onder
meer vermeld in een speciaal rap
port van Amnesty International in
1986, geeft schattingen van 'honder
den, misschien wel duizenden do
den'. De Bulgaarse autoriteiten ont
kennen elke vorm van gedwongen
assimilatie of geweld tegen 'bevol
kingsgroepen'. Een hoge partijfunc
tionaris riep in maart 1985 opgeto
gen dat de campagne tot 'vrijwillige
verandering' een doorslaand
historische daad. We
verwelkomen onze Bulgaarse broe
ders en zusters wier buitenlandse
namen het nationale bewustzijn de
cennia lang hebben ondermijnd",
zei hij. Uiteraard werd geen woord
vuil gemaakt aan de betekenis die
voornamen voor gelovige isla
mieten hebben. Ze zijn immers alle
vernoemd naar de 99 namen van Al
lah, of naar Mohammed en andere
profeten.
In de naoorlogse jaren hebben
Turkse en Bulgaarse regeringen
voortdurend met elkaar overhoop
gelegen over de mogelijkheden
voor de Turkse minderheid voor fa
miliehereniging en tijdelijke of per
manente vestiging in Turkije. Van
1968 tot 1978 waren de Bulgaren
soepel: meer dan 130.000 etnische
Turken mochten toen het land ver
laten. Daarna gingen de grenzen
hermetisch dicht.
Eind mei kondigde Zjivkov, de
partijleider met de langste staat van
dienst in Oosteuropa, de huidige
vluchtelingengolf al aan. Nadat van
Turkse zijde was verklaard dat Ank
ara tot opvang bereid was van isla
mitische Turken (in meerderheid
soennieten), daagde Zjivkov de
Turkse autoriteiten uit 'de grenzen
te openen'.
De Turkse verklaring kwam na
dat vanuit Bulgarije begin mei op
nieuw verzet van de Turkse minder
heid was gemeld. Zjivkov bevestig
de dat in zijn radio- en televisietoe
spraak eind mei. De vraag is nu of
de Bulgaren bereid zijn in te gaan
op de uitnodiging van de Turkse
president Evren tot overleg, of zich
van internationale protesten niets
aantrekken en het probleem van
een officieel niet-bestaande minder
heid op beproefd Bulgaarse wijze
oplossen.
Het eerste is het meest waar
schijnlijk. Bulgarije is voor zijn han
delsverkeer met landen in het Mid
den-Oosten voor een flink deel af-
hankelyk van de transit-routes door
Turkije. Bovendien speelt dat de
Conferentie van Islamitische Lan
den in 1986 al een door Turkije inge
diende resolutie over de Turkse
minderheid in Bulgarije onder
steunde. Sofia zet dus de relaties
met een aantal goede handelspart
ners op het spel.
Bovendien moet het Zjivkov-be-
wind terdege op zijn internationale
prestige letten om westerse bijdra
gen aan de uiterst moeizaam verlo
pende economische herstructure
ring niet in gevaar te brengen.
