Verpleging dreigt
ELAM B.V.
Mercedes SL: na 18 jaar wachten direct al uitverkocht
Vernieuwde modellen bij Renault
HAT
AUTO-TELEFOON
PHILIPS
Calibra: sportcoupé Opel
PINACO zitten in stijl
Dagboeken over formatie 1948
Peseta snel in muntslang EG
DONDERDAG 8 JUNI 1989
Renault vernieuwt na drie jaar een
produktie van één miljoen stuks: de
Renault 21 en 21 Nevada. Vooral het
exterieur is veranderd: de voorzijde
is veel vlakker. Door de gewijzigde
bumper, de kofferdeksel en de daar
op gemonteerde spoiler, ziet de ach
terkant er wat robuuster uit. Nieu
we koplampen, wieldoppen en de
rechter buitenspiegel completeren
de buitenzijde van de R21 Phase II.
Nieuw is de 1.9 ltr dieselmotor
van 65 pk, het vergrote vermogen
van de turbodiesel naar 74 pk en een
2 ltr benzinemotor van 135 pk voor
het type TXI. Verder zal de TXE in
plaats van het digitale dashboard
een wat rijkere uitrusting krijgen.
Als extra is nu een 'climate control'
te krijgen en ABS op een aantal ty
pen. De meerprijs van de nieuwe
Renaults 21 is tegen september, als
ze in de verkoop gaan, bekend.
Trafic
Ook de Trafic-serie, de bestelauto's
van Renault, is veranderd. Een ge
heel nieuw front waarbij wel mel
ding wordt gemaakt van een betere
stroomlijn, een nieuwe dieselmotor
en meer laadvermogen zijn de
meest opvallende kenmerken van
de Trafic Phase II. De Trafic hoort
thuis in de klasse van 2,5 tot 3,1 ton
en heeft een leidinggevende positie
in het verkoopsegment van lichte
bedrijfswagens in Europa. Dat om
vatte vorig jaar bijna 1,5 miljoen au
to's, waarvan Renault 19,8 procent
voor haar rekening nam.
In de cabine van de Trafic is door
een betere isolering een lager ge
luidsniveau bereikt. Verder is de
passagiersbank veranderd en zit er
een nieuw stuur en andere bekle
ding in. De uitbreiding met een 2.5
ltr dieselmotor met een vermogen
van 75 pk sluit goed aan bij de hoge
re laadvermogens van deze bestel
auto-serie. De maxima liggen nu op
900, 1100 en 1300 kilo, tegen prijzen
van respectievelijk 23 mille, 25 mille
en 31 mille.
ADVERTENTIE
Uw Renault dealer voor Leiden e.o, en Bollenstreek
Haarlemmerweg 2-4,
Leiden,
tel. 071-213341/224131
ADVERTENTIE
De vooral uiterlijk vernieuwde Renault 21
Austin Rover Nederland brengt
een gelimiteerd aantal speciale,
zeer sportieve Metro's uit: Metro
'Red Hot' en Metro 'Jet Black'.
Deze Metro's zijn gebaseerd op de
1300 L (3 deurs) met katalysator
en veel extra's zowel voor het in-
Metro 'Red Hot' en 'Jet Black'
terieur als het exterieur. interieur is voorzien van zwarte
De carrosseriekleur van de Red stoelbekleding met rode rand. De
Hot is vlammend rood en van de prijs van een Metro 'Red Hot' cq.
Jet Black zwart, waarin ook bum- 'Jet Black' bedraagt 18.995,- in
pers en grille zijn uitgevoerd. Het H. btw.
Bijzondere auto's worden niet in
groten getale geproduceerd, zodat
zowel kwaliteit als exclusiviteit be
waard blijven. Niet iedereen hoort
in een 'special' te rijden, ook al zou
men er een paar ton voor over heb
ben. Dat bedrag moet de klant beta
len voor de duurste uitvoering van
de Mercedes 500 SL. Helaas, alle ty
pen van dit voertuig zijn inmiddels
uitverkocht.
Van de 20.000 stuks voor volgend
jaar zou er 60 procent naar de USA
gaan. Om de Europese markt niet te
verzieken met jarenlange levertij
den, moet men daar met minder ge
noegen nemen. Kijken of dat zo
blijft als de dollar richting 2,70 gul
den gaat. Mercedes kijkt ondanks
een 9 procent gegroeide omzet van
DM 73,5 miljard tegen een 4,5 pro
cent dalende winst van DM 1,7 mil
jard aan. Wat extra inkomsten uit
valutawinst zou dus prettig zijn.
Slechts 4 procent van de onge
veer 550.000 personenauto's die
Mercedes maakt omvat de nieuwe
S-klasse, auto's die al sinds 35 jaar
tot de verbeelding spreken. Van het
laatste model die inmiddels 18 jaar
bestaat, is de gehele produktie elk
jaar steeds weer uitverkocht. De
prijzen zijn op dit moment toch tus
sen de 140 en 190 mille; voor het in
stapmodel 300 SL moet straks
170.100 gulden neergeteld worden.
Voor dat geld staat er wel een hele
bijzondere auto.
We mochten er even op het circuit
van Estoril mee rijden en dat was
zonder meer een openbaring. Voor
al dan komen de sterkste troeven
als actieve en passieve veiligheid
duidelijk naar voren. Als stille ge-
ADVERTENTIE
the American way to dri
Adembenemende
uitnodiging.
Kon, Je amerikaanse auto van uw Jro-
men nu proefrijden hij JeH.AI.Wan,
of uw hart nu uitgaat naar een meesterlijke
Chevrolet Van, de sportieve topklasse
CHRYSLER
van een Pontiac of de uitzonderlijke
vormgeving van een Chrysler, hij de
H.A.I. vindt u ze.
Naast uiteraard alle andere amerikaanse
automerken. En inclusief een perfecte ser
vice. AVant de H.A.I. is erkend expert
tuige stond er een grijze SL in de
pits die voorover was geklapt. Deu
ren gingen normaal open, de rol-
beugel was automatisch omhoog
gekomen en de voorruitstijlen van
deze oerdegelijke cabriolet hadden
haast geen krimp gegeven. De losse
hard-top was nauwelijks ingedeukt,
de Japanse PR-dame kon met een
flinke schrik in de benen gewoon
uitstappen.
Deze Mercedes leent zich uiter
aard voor meer zaken dan alleen
rondjes op een circuit. Het is bij
voorbeeld een fijn gevoel om met
een open dak geen hinder te onder
vinden van de rijwind. Vernuftige
carrosserie-details voeren de mees
te wervelingen achter de twee inzit
tenden. Voor hogere snelheden is
een extra windschot met een soort
horregaas op te klappen. Mocht er
eer. bui vallen dan kan het linnen
dak binnen een halve minuut met
behulp van elektrische bediening
gesloten worden. Een hydraulische
pomp met 15 drukcilinders, 17 eind-
schakelaars en 11 magneetventielen
treden in werking. Alles zoeft,
draait en suist om even later met het
mobiele regenkapje op verder te rij
den.
Verstellen
De zit in deze Mercedes cabrio is
prima, omdat je alles elektrisch
kunt verstellen. In de 300 SL-24 en
500 SL kun je ook de stuurstand
veranderen. De hoogteverandering
3917,-of
79 j* p. maand
3272,-of
ƒ66 j" p. maand
nuniLL
PXOfLS&OMLBlN
3895,-o,
78 p. maand
Prijzen ex B T W.
^/Jaardcmo
Nw Beestenmarkt 28
len. tel 071-124647
Haarlemmerstr 241
len. tel 071-140833
Hooftstraat 219
Alphen ad Ri|n 01720-74488
Fax 071-140747
B innen
van de hoofdsteun is gekoppeld aan
die van de in de stoelen geïntegreer
de veiligheidsgordels. Klein nadeel
is de beperkte hellingshoek van de
rugleuning, waardoor je niet echt
lekker onderuit kunt zitten als pas
sagier. In plaats van extra pakruim-
te met nog twee grote vakken onder
het vloertje, kunnen er mini-stoel
tjes achterin zitten. Echt comforta
bel zit het grut daar niet.
Er is in de SL-serie keuze uit drie
motoren: de 6 cilinders van 3 ltr/190
pk en 231 pk (24-klepper) en de V8
van 5 ltr/326 pk. Of 17 mille extra
uitgeven voor alleen die multi-klep-
pen motor zinvol is, dat kan een
klant nauwelijks rationeel bepalen.
Afgaand op de rij-indrukken zou
voor mij een 300 SL meer dan ge
noeglijk vervoer zijn. Zaken als
ABS, centrale slotenbediening (in
clusief interieurvakken!), koplamp-
wissers, air-bag, warmtewerend
glas, elektrische antenne en uitstap-
verlichting zitten daar al standaard
in. Een automatische 4-traps ver
snellingsbak kost 6 mille extra, die
zou ik dan nog wel bijbestellen.
De trekkracht in de 300 SL-24 is
gpd)
alleen in de derde versnelling over
een breed toerengebied steeds goed
voorhanden, in de vierde gangwis
sel is de fut er een beetje uit. De 24-
klepper komt op 187.750,- en de
500 SL noteert 235.200,- als eind-
prijs. Extra's zijn onder meer het au
tomatische demping systeem
(ADS) en de speciale CTS-banden
die lek nog met 80 km/u een afstand
van 200 kilometer kunnen afleggen.
Normaal zitten er om de 16 inch
lichtmetalen velgen banden van
225/55 ZR 16.
AUTO-ALLERLEI
MINICA heet de nieuwste en tevens
kleinste Mitsubishi. Het model is in
tal van varianten leverbaar, naast de
normale 3- en 5-deurs uitvoeringen
is er een 'shopping' versie met één
deur links en twee rechts. Verder is
de Minica als 4WD en met een 15-
kleps motor leverbaar. Standaard is
de 3 cilinder motor van 32 pk en een
inhoud van 550 cc, de multiklepper
krachtbron levert 64 pk/7500 tr. Of
hij ook uit Japan geëxporteerd
wordt is nog niet bekend.
LAND-ROVER ziet ook wel in dat
75 mille voor een terreinauto, veel
geld is. Vandaar dat de fabrikant
een goedkoper en eenvoudiger mo
del produceerde, de Land-Rover 90
Soft Top. De auto is voorzien van
een linnen kap met aan de zijkanten
alleen ramen in de twee deuren. Dat
maakt het mogelijk om op grijs ken
teken te rijden en de prijs van deze
Britse 4WD op f 39.990,- inclusief
btw te houden.
Calibra heet het n
e model van Opel dat in Frankfurt wordt gepresenteerd.
Op basis van het chassis van de Vee-
tra zal Opel in september op de in
ternationale autotentoonstelling in
Frankfurt de Calibra presenteren.
De sportcoupé, die een prijs van te
gen de 70 mille zal krijgen, hoort
thuis in de gelederen van de nieuwe
Volkswagen Corrado en de Audi 90
Coupé.
De Calibra zal naast een groot
aantal onderdelen van de Vectra
ook het 4WD-systeem van dit model
overnemen. Het motorenaanbod
bestaat uit de van de Kadett GSi af
komstige 16 klepper van 2 ltr/160
pk, een gewone 12 klepper van 130
gpd) pk, twee geheel nieuwe V6 motoren
van 2,5 ltr/180 pk en een 24 klepper
van 3 ltr/230 pk. Die laatste versies
zijn goed voor ruim 250 km/u.
Deze opvolger van de roemruchte
Opel Manta heeft voorwielaandrij
ving en haalt met de door Nucio
Bertone ontworpen carrosserie een
lage CW-waarde van 0.29. Boven de
grote kunststof bumpers zitten, net
als bij de nieuwe Citroen XM, ui
terst smalle koplampen. Daardoor
kan de voorzijde van de Calibra
sterk naar voren neigen. Naast het
uitbrengen van de Calibra zou er op
de tentoonstelling in Frankfurt ook
nog een Super Vectra met turbomo
tor komen te staan.
BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE
Stakingen als bemiddeling mislukt
Alleen de meest noodzakelijke ver
pleegkundige handelingen zullen
dan nog worden uitgevoerd. Patiën
ten zullen niet meer worden gewas
sen, bedden worden niet meer op
gemaakt en er wordt geen eten mëer
geserveerd. Volgens kaderlid Sjaak
Blaak van de AbvaKabo zullen fa
milieleden en vrienden de verzor
ging van de patiënten moeten over-
Verpleegkundigen in het Rotter
damse Claraziekenhuis hebben al
aangekondigd dat zij, onafhankelijk
van een landelijk besluit van hun
bonden, in staking zullen gaan na
een mislukking van de missie van
Van der Reijden. De afdeling Zuid-
Holland Zuid van de AbvaKabo
heeft bij zowel de AbvaKabo als de
CFO een landelijke staking in de
ziekenhuizen voorgesteld.
Blaak, bestuurder van de Zuid
hollandse afdeling, zegt dat "een
staking duidelijk kan maken dat het
ons ernst is". Hij meent dat alleen
nog met harde acties als een com
plete staking druk kan worden uit
ADVERTENTIE
geoefend op de politiek. Hij heeft
geen vertrouwen in een goede af
loop van de bemiddelingspoging
van Van der Reijden. "De kans is
dus groot dat het tot een staking
komt".
Eerste onderhandelaar Adriaan
Wirtz van de AbvaKabo benadrukt
dat het Zuidhollandse stakings-
voorstel nog niet is overgenomen
door het landelijk overleg van actie
groepen. "Het voorstel van Zuid-
Holland is pas aan de orde als de
verkenning Van der Reijden voor
het eind van deze maand geen resul
taat oplevert", aldus Wirtz.
Van der Reijden, tegenwoordig
voorzitter van de NOS, hoopt met
zijn bemiddeling een oplossing te
vinden voor het cao-conflict in de
gezondheidszorg dat nog steeds
muurvast zit. De bonden AbvaKabo
en CFO eisen 5 procent loonsverho
ging voor verpleegkundigen, terwijl
minister De Koning van sociale za
ken blijft vasthouden aan een maxi
male loonruimte van 0,75 procent.
De andere partijen in het cao-con
flict hebben steeds gezegd dat de
overheid wat betreft de loonsverho
ging de eerste stap moet zetten. Pas
dan is met name het pensioenfonds
PGGM bereid om over verdere ver
laging van de pensioenpremie te
praten.
Een woordvoerder van de NOS
heeft namens Van der Reijden mee
gedeeld dat de bemiddelaar nog
twee weken nodig heeft om zijn ver
kenning in het cao-conflict af te ron
den. Het is nog onzeker of hij dan
met een voorstel komt om de impas
se te doorbreken.
ROTTERDAM (ANP) - Arbeids
bureaus met een apart plaatsings
team dat zocht naar geschikte werk
gevers en vervolgens intensief be
middelde vinden meer banen voor
langdurig werklozen dan bureaus
die werken met algemene bemidde
laars.
Het kamerlid voor de PvdA Ver
meend, geestelijke vader van de wet
Vermeend-Moor, zei dat gisteren in
een lezing het Nederlands Studie
Centrum. Hij baseerde zich op een
rapport over de effecten van de Wet
Vermeend-Moor van het ministerie
van sociale zaken en werkgelegen
heid, dat binnenkort verschijnt.
Arbeidsbureau
vindt meer banen
met 'apart' team
Vermeend-Moor is bedoeld voor
mensen boven de 21 jaar die al lan
ger dan drie jaar werkloos zijn.
Werkgevers die hen voor minimaal
een halfjaar in dienst nemen krijgen
premievrijstelling voor maximaal
vier jaar en een eenmalig bedrag
van vier mille voor training en bege
leiding.
Minister De Koning (sociale za
ken en werkgelegenheid) signaleer
de gisteren op de studiedag dat
maar 17 procent van de werkgevers
in het midden- en kleinbedrijf op de
hoogte was van deze subsidiemoge
lijkheid. Desondanks zijn in de af
gelopen twee jaar 20.000 langdurig
werklozen door die wet geplaatst,
zo blijkt uit het rapport. Byna 10.000
van die mensen heeft inmiddels een
vaste aanstelling. Bedrijven met
minder dan vijftig werknemers na
men volgens Vermeend 85 procent
van alle plaatsingen voor hun reke
ning.
DEN HAAG (ANP) - Aan de voor
avond van de nieuwe kabinetsfor
matie - na de verkiezingen op 6 sep
tember - verschijnt volgende week
een studie over de formatie van
1948, die leidde tot het tot stand ko
men van het eerste kabinet-Drees.
In dit kabinet werkten sociaal-de
mocraten, christen-democraten en
liberalen samen.
De studie, van de hand van de Nij
meegse politicoloog J. van Oerle, is
geheel ontleend aan de formatie
dagboeken van de vier betrokken
hoofdrolspelers: Beel (formateur),
Drees (de beoogde premier) en de
fractievoorzitters Van der Goes van
Naters (PvdA) en Romme (KVP).
Het is voor het eerst in de parle
mentaire geschiedenis dat een kabi
netsformatie op zo'n uitvoerige wij
ze aan de hand van dagboekaante
keningen van betrokkenen is vast
gelegd.
Uit de studie blijkt een grote be
trokkenheid van toen nog prinses
regentes Juliana bij het verloop van
de formatie. Er is sprake van veel
vuldig mondeling en telefonisch
overleg. Tijdens besprekingen bel
de de regentes nog op, zo legt Beel
(op 21 juli 1948) vast. Drees tekent
bij het welslagen van de formatie-
besprekingen (op zaterdag 7 augus
tus) aan gehoord te hebben "dat de
prinses heel verheugd was".
In de studie, getiteld 'Kabinets
formatie onder hoogspanning', wor
den ook de hoofdpersonen zelf be
schreven. Over Beel zegt de auteur,
dat deze „niet gold als een echte po
liticus, laat staan als een echte KVP-
man. Hij had weinig flair of charis
ma. De publiciteit werd door hem
niet gezocht".
De studie wordt dinsdag 13 juni
aan fractievoorzitter Van Mierlo
(D66) aangeboden.
MADRID (GPD) De Spaanse peseta zal nog voor 1 juli volgend jaar toe
treden tot het Europese Monetaire Systeem (EMS), een stelsel waarin een
aantal Europese valuta in een vaste verhouding aan elkaar is gekoppeld.
Dat heeft de Spaanse minister van economische zaken, Solchaga, gisteren
aangekondigd op een bijeenkomst van de internationale monetaire confe
rentie in Madrid. Tegenover het Franse economische dagblad La Tribune
de l'Expansion bevestigde de minister dat één van de consequenties hier
van is dat de peseta te zijner tijd moet devalueren.
Enige uren na de aankondiging van Solchaga maakte de peseta op de in
ternationale wisselkoersen een spectaculaire val ten opzichte van de Ame
rikaanse dollar. Gisteren moest er voor een dollar 129,066 peseta's worden
betaald tegen over 123,904 een dag eerder.
De opvallende waardevermindering van de peseta wordt als een aanwij
zing gezien dat de waarde van de peseta ten opzichte van de belangrijkste
westerse wisselkoersen op dit moment veel te hoog is. Hij riep vooral
Groot-Brittannië, maar ook Griekenland en Portugal, die evenmin op dit
moment deel uitmaken van het EMS dan ook op Spanje volgend jaar te
volgen.
Grote achterstand
bijbetaling
ziekenfondspremie
AMSTELVEEN (GPD) - Een klei
ne tien procent van de ziekenfonds
verzekerden heeft achterstand in de
betaling van de nominale premie
van 13 gulden per maand, die sinds
,1 januari verplicht is. In het over
grote deel van de gevallen wordt de
nominale premie geïnd door het
rondsturen van acceptgiro's. Dit
jaar zou de nominale premie in to
taal een bedrag van 1,2 miljard gul
den moeten opleveren. Als de ten
dens van de eerste maanden zich
voortzet lopen de fondsen dit jaar
een tekort op van ruim 100 miljoen.
De invoering van een in guldens
vastgesteld deel van de totale zie
kenfondspremie is bedoeld als een
eerste stap op de weg naar een ge
heel nieuw systeem van financie
ring van de gezondheidszorg. De
rest van de premie wordt nog als
een percentage van het loon door de
werkgever ingehouden.
Per verzekerde volwassene moet
sinds 1 januari 156 gulden per jaar
(13 gulden per maand) als nominaal
deel van de ziekenfondspremie
worden betaald aan het zieken
fonds waarbij men verzekerd is.
Voor kinderen is de helft (6,50 gul
den per maand) verschuldigd. Wan
neer er meer dan twee kinderen
zijn, hoeft overigens slechts voor
twee te worden betaald.
Er zijn om en nabij 9 miljoen men
sen bij ziekenfondsen aangesloten,
de kinderen daaronder begrepen.
Voor slechts een klein aantal ver
zorgt de werkgever de afdracht van
de totale ziekenfondspremie. Voor
werkgevers zit daar nogal wat werk
aan omdat precies moet worden bij
gehouden voor hoeveel personen
nominale premie moet worden be
taald en aan welk ziekenfonds dat
moet gebeuren.
