Ook rellen en doden
andere steden China
Chinese leger nog midden in moderniseringsproces
Soldaten in Peking schieten weer lukraak
Foley nieuwe voorzitter
Huis van Afgevaardigden
Solidariteit wijst idee
coalitie van de hand
Bush zoekt met Bhutto oplossing
voor Afghanistan en kernwapens
WOENSDAG 7 JUNI 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
WASHINGTON - De leden van het
Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden hebben gisteren de Demo
craat Tom Foley gekozen tot voor
zitter van het Huis. Hij volgt Jim
Wright op, die vorige week aftrad
omd^t hij de ethische regels van het
Huis zou hebben geschonden
door
Henk Dam
uit elkaar gegroeid, dat er sprake is leen de bittere sfeer in het Huis van
verbeteren,
nan zal zijn,
tot compro-
bereide president Bush
makkelijk zaken kan doen.
HONGKONG (GPD/AP/ANP)- Troepen van het Chinese Volksleger hebben vannacht en
vanmorgen opnieuw in het wilde weg op passanten in de straten van Peking geschoten. De
schotenwisselingen werden dit keer gemeld uit de buurt van de wijken waar veel buiten
landers wonen. Slachtoffers zouden er niet zijn gevallen. Wel worden gevechten en doden
gemeld uit andere steden van China.
i soort loopgravenoorlog,
Dat komt in de eerste plaats door maa
het weinig onpartijdige optreden met
van Wright zelf. Maar de Repub
keinen zijn in de aanval gegaan en
hebben de laatste maanden, onder
leiding van Afgevaardigde Newt
Gingrich, met succes een aantal
i het Huis van Af
gevaardigden van onethisch hande
len beschuldigd.
Onder hen bevond zich Wright,
die onder meer werd beschuldigd
De spanning in Peking is toegeno
men omdat eenheden van het 28ste
en 38ste leger om de hoofdstad lig
gen die aan de kant van de studen
ten zouden staan. Vooral ten oosten
van Peking, op de weg naar de ha
venstad Tianjin, zouden grote con
centraties troepen liggen.
Intussen blijven China's leiders
op de achtergrond. Radio-Peking
zei vanochtend dat premier Li Peng
een toespraak over de economie
heeft gehouden, maar Li zélf was
niet te horen. De radio liet ook door
schemeren dat de conservatieven
aan de winnende hand zijn in de
machtsstrijd binnen de
tegen'de ongewapende burgerbe
volking. tegen de gebeurtenissen
Een van China's belangrijkste derland. De actie valt
Er waren twee kandidaten voor-het
voorzitterschap: Foley, de fractie
leider van de Democraten, en Bob top-Democraten
Mitchell, zijn Republikeinse colle
ga. Maar, omdat de Democraten een
meerderheid van 259 tegen 175 ze
tels in het Huis van Afgevaardigden
hebben, stond Foley's overwinning
al van tevoren vast.
Daarom kon Foley, zelfs voor hij .v«w 0
hun deuren te sluiten uit protest officieel was gekozen, al spreken den. Met Foley hebben de Demo- lenteerde als bescheiden Foley ge- hoogste functionaris zou optreden,
zijn hoop dat zijn voorzitter-
Voor de Democratische partij is
Foley als voorzitter zeker een aan
winst. Wright was, juist door zijn
partijdige optreden, scherpe tong
en dubieuze ethiek, niet erg geliefd
in het land. Hij kwam bovendien
niet goed over op de tv. Foley
het ten onrechte niet opgeven daarentegen ronduit geliefd. De dent i
i inkomsten, en van het profite- Amerikaanse pers is altijd uitge-
banden met rijke zakenlie- sproken positief over de even geta-
de hiërarchie. Als de presi
de vice-president iets
ter v
hun
tische partij. In een verklaring werd bijgewoond ter nagedachtenis
vanmorgen steun betuigd aan Qiao de mensen die het slachtoffer zijn
havik die lid is van het po- geworden van de gewelddadighe
den in China. De bijeenkomst was
georganiseerd door de universitaire
gemeenschap.
Morgenavond is er in Amsterdam
een landelijke demonstratie van so-
i zijn geschoven. Maar anderen lidariteit met het Chinese volk. De
geloven dat het een routineuze demonstratie begint om 18.30 uur
steunbetuiging betreft, omdat Qiao op de Dam en wordt georganiseerd
Shi verantwoordelijk is voor de door studenten- en jongerenorgani-
dissidenten, de natuurkundige een identiek protest in Hongkong.
Fang Lizhi, heeft zijn toevlucht ge
zocht in de Amerikaanse ambassa- een petitie overhandigen bij de Chi
de in Peking. Dat heeft de woord- nese ambassade in Den Haag waar
voerder van het Witte Huis, Fitzwa- in wordt geprotesteerd tegen het
ter, gisteren bekendgemaakt. Fang ontketende geweld in Peking.
Lizhi. verblijft "voor zijn eigen vei
ligheid" sinds maandag op de am
bassade, aldus de woordvoerder.
Hij heeft niet om politiek asiel in de
Verenigde Staten verzocht.
Ongeveer acht- a negenhonderd
mensen hebben gistermiddag in
Groningen een rouwbijeenkomst
met schap "een sfeer van verzoening e
craten een voorzitter, die bijna i
nature geneigd is zich onpartijdig
op te stellen. Hij staat bekend als
voorzichtig, diplomatiek en een
w samenwerking tussen de twee par-
Vanmiddag zouden demonstranten tijen" zal bewerkstelligen.
Dat sloeg op de huidige scheuring wendbaar zoeker
tussen de twee partijen. Onder het dereen aanvaardbare compromis,
voorzitterschap van Wright zijn De
mocraten en Republikeinen zo vei
In het Amerikaanse politieke be
stel is de voorzitter van het Huis van
Op grond van die kwaliteiten mag Afgevaardigden een buitengewoon kend werd door zijn vergeefse gooi
worden verwacht dat Foley niet al- belangrijk man. Hij is zelfs nummer naar het presidentschap.
Het is nog niet zeker wie Foley zal
opvolgen als fractieleider van de
Democraten in het Huis. Een van
degenen wiens naam het meest
wordt genoemd is Afgevaardigde
Richard Gephardt, die vorig jaar be-
litburo. Sommige 1
den hieruit af dat de 64-jarige Qiao
Shi de opvolger wordt of is van par
tijleider Zhao Ziyang, die om zijn
steun aan de studenten aan de kant
saties. Een aantal Chinese stichtin
gen in ons' land heeft de eigenaars
van Chinese restaurants opgeroe
pen vandaag tussen 12.00 en 17.00
Onderzoekers:
hiv-virus leidt
meestal tot aids
openbare orde.
Naarmate de spanning in de
hoofdstad stijgt, neemt de exodus
van buitenlanders grote vormen
aan. Enkele landen (onder meer
Australië, Groot-Brittannië) heb
ben zelfs Boeings 747 gehuurd om
hun landgenoten uit de stad weg te
halen. De Nederlanders die willen
vertrekken, gaan op eigen houtje.
Uit tal van provinciehoofdsteden
worden rellen en demonstraties ge
meld. Een verslaggever van een
plaatselijke krant in Chengdu
(Sichuan) meldde dat er in zijn MONTREAL (Rtr) - De laatste ge-
woonplaats zeker driehonderd do- gevens van een langdurig onder
den zouden zijn gevallen bij drie da- zoek naar de ziekte aids versterkt de
gen van gevechten tussen demon- theorie dat alle met het hiv-virus be-
stranten en het leger. Zowel Deng smette mensen vroeg of laat aan
Xiaoping als de Chinese president aids zullen overlijden. Dit heeft de
Yang Shangkun zijn afkomstig uit Amerikaanse functionaris van het
Chengdu. ministerie van volksgezondheid
Verder blijft het dagelijks leven Rutherford gisteren op de vijfde
verlamd in China's grootste stad, aids-conferentie in Montreal ver-
Shanghai. Demonstranten bezetten klaard
daar nog steeds de belangrijkste Tien jaar nadat zij werden besmet
kruispunten. In Lanzhou in het met het aids-virus heeft 54 procent
noordwesten zouden bij gevechten van een groep van 6700 homoseksu-
enige tientallen mensen zijn omge- e]e en biseksuele mannen die on-
komen. Ook is het onrustig in Nan- derwerp zijn van het onderzoek, de
jing en Wuhan in het midden van z,ekte gekregen. Degenen die nog
het land, in Shenyang (noordoos- geen ajds hebben, vertonen wel al
ten) en Changsha (zuiden). Het ge- lemaal symptomen van het dodelij-
weld heeft inmiddels ook de zuide- ke Acquired Immune Deficiency
lijke stad Kanton (Guangzhou) be- Syndrome, dat de weerstand van
reikt. Daar houden zo n dnedui- het lichaam aantast, aldus Ruther-
zend studenten vijf belangrijke ford.
bruggen bezet. Geruchten van mas- Hij zei dat 'enkele' mannen die
sale troepenverplaatsingen in en acht jaar of langer geleden zijn be-
rond deze tegenover Hongkong ge- smet in het geheel geen symptomen
legen stad. hebben de voor vandaag vertonen. Deze mannen blijven on
aangekondigde massale demon- der observatie om uit te vinden of
straties extra gewicht verleend. het mogelijk is aan de ziekte te ont-
Naar verwachting zullen vandaag komen
in Hongkong zeker meer dan een Meestal is het risico aids te krij-
miljoen mensen hun werk neerleg- gen de eerste jaren na besmetting
gen om deel te nemen aan de massa- met het virus kiein, maar wordt het tan en de bestrijding
le demonstratieve bijeenkomsten in met de tijd steeds groter. Een jaar in drugs,
de vijf grote parken van de stad. De na de besmetting is de kans ziek te - -
inwoners van de kroonkolonie die worden nihil. Na vier jaar is er vier
over zeven jaar aan China wordt te- pr0cent kans en na negen jaar 43
ruggeven, willen zo protesteren te- prGcent kans aids te ontwikkelen,
gen het geweld m Peking en de an- Rutherford wees erop dat toedie-
dere steden. ning van medicijn AZT en ande-
De twaalf landen van de Europe- re behandelingen invloed kunnen
se Gemeenschap hebben gisteren hebben op de ontwikkeling
hun krachtige veroordeling uitge- ziekte.
President Bush (links) luisterde gisteren,
toespraak op het Witte Huis.
aankomst van de Pakistaanse premier Bhutto (rechts) r
WARSCHAU (AP) - De Poolse rege
ring heeft gisteren opnieuw de hoop
geuit dat er een coalitie kan worden
gevormd met het vakverbond Soli
dariteit, dat de gedeeltelijk vrije
parlementsverkiezingen van zon
dag met een overweldigende meer
derheid heeft gewonnen. Solidari
teit liet echter weten weinig te voe
len voor een dergelijke coalitie. Het
bood de communisten wel aan dat
zij alle 299 zetels konden bezetten
waarover overeenstemming was be
reikt in het ronde-tafelakkoord.
Regeringswoordvoerder
Rykowski zei dat een coalitie drin
gend gewenst was. "Alleen kunnen
we de hervormingen niet doorvoe
ren. We hebben elkaar nodig".
Maandagavond had partijwoord-
voerder Bisztyga al aangedrongen
Op een 'grote coalitie'. Welke vorm
een dergelijke coalitie zou moeten
aannemen, was niet duidelijk.
Rykowski merkte op dat daarover
gepraat zou moeten worden als het
nieuwe parlement op 18 juni is beë
digd. Dan zullen wellicht 35 zetels
leeg blijven, omdat hoge partij- en
regeringsfunctionarissen als pre
mier Rakowski niet de vereiste 50
procent van de stemmen hebben
gekregen, ook al hadden ze geen te
genkandidaat.
Hoewel officiële cijfers gisteren
nog niet voorhanden waren heeft
Solidariteit volgens voorlopige tel
lingen in de eerste ronde 92 van de
100 Senaatzetels bemachtigd terwijl
i de Sejm, de
de opposi-
WASHINGTON (AP) - De Ameri- hadden gesproken c
kaanse president Bush en de Pakis- van zestig gevechtsvliegtuigen
taanse premier Benazir Bhutto heb- het type F-16 aan Pakistan, n
ben in hun besprekingen vooral geen definitief besluit ovi
aandacht besteed aan de burgeroor- kwestie gedurende het bezoek werd omvat 465 miljoen dollar
•ing ning van Overeenkomsten vuw W
van nanciële steun aan Pakistan op het "J®
dat gebied van huisvesting, verdoven-
deze de middelen en onderwijs. De steun
tie zijn toegewezen, 160 zetels in de avond gemeld. Ongeveer duizend
wacht werden gesleept. Voor de ze-
tels die nog niet vergeven zijn]
wordt zondag 18 juni een tweede kamp opgericht
ronde gehouden, met de mogelijk
heid dat zij alsnog in handen zullen
komen van de kandidaten van Soli-
Geremek weten dat de regering wat
hen betreft ook die zetels mag be
zetten, zolang dat in overeenstem
ming is met de grondwet. Grond
wetsdeskundigen hebben inmid-'
dels geopperd om de staatsraad een
decreet te laten uitvaardigen op
grond waarvan bij de tweede ronde
opnieuw gestemd zal kunnen wor
den over de nationale lijst, waarbij
de 35 kandidaten gekozen zullen
zijn, ongeacht hun stemmentotaal.
Een coalitie achtten Onyszkie-
wicz en Geremek voorlopig uitge
sloten omdat alle kandidaten van
Solidariteit de verkiezingen in zijn
gegaan met een verklaring dat ze
oppositie zouden gaan voeren. Sa
menwerking in het parlement slo
ten de twee echter niet uit als dat
ten goede zou komen aan de hervor
mingen in het land.
Sovjet-tv spreekt
van 100 doden
in Oezbekistan
MOSKOU (UPI/AP) - Bi) gevech
ten tussen de Turkse minderheid en
Oezbeken in de Centraalaziatische
Sovjetrepubliek Oezbekistan zijn
ongeveer honderd doden gevallen.
Dit heeft de Sovjet-televisie gister-
Turken zijn uit het gebied geëvacu
eerd en er is een vluchtelingen-
Eerder had de partijleider van Oe
zbekistan, Rafik Nisjanov, gezegd
dat er 50 doden waren gevallen. Het
oan 8 rfSeringskandidaten ble- aantal gewonden wordt geschat op
299 zetels in de Sejm voorbe- ---
Afghanistan, de behoeften verwacht,
van de Pakistaanse strijdkrachten,
het nucleair programma van Pakis
Aids werd p
sproken over het besluit van de Chi
nese machthebbers om de weken- een ziekte erkend in de Verenigde
lange demonstraties voor meer de- Staten, maar het ministerie van
mocratie in Peking in bloed te smo- volksgezondheid in San Francisco
ren. De twaalf waarschuwde^ dat begon al in 1978 met het verzamelen sproken
deze beslissing het aanzien van Chi- Van bloedmonsters bij een groep men tot
na in de EG ernstig kon schaden. In mannen, als onderdeel van een stu-
een in Madrid uitgegeven verkla- die van de ziekte hepatitis. Pas en-
ring deden zij een beroep op de Chi- kele jaren later begon het departe-
nese autoriteiten om een einde te ment zich zorgen te maken over de
maken aan het gebruik van geweld verspreiding van aids. Een studie
van de bloedmonsters leverde het
bewijs dat de ziekte in de jaren '70 al
in de VS voorkwam.
De Pakistaanse premier, die van
daag haar eerste officiële bezoek
aan Washington afrondt, zou nog
een toespraak houden tot e«
naire zitting van het Congres en een
ande- ontmoeting hebben met leden van
ten de commissie voor buitenlandse be
de trekkingen van de Senaat. Verder
stonden ontmoetingen op het pro-
Bush zei over het nucleaire vraag
de handel stuk dat Bhutto hem de verzekering
had gegeven dat het Pakistaanse
kernprogramma vreedzame doel
einden dient. Bush zei verder dat hij
waardering had voor Bhutto's in-
ple- spanningen om een einde te maken
een aan de opiumproduktie in haar
van land.
Bhutto verklaarde in een inter
view met de Washington Post dat zij
openhartig met Bush en CIA-
deel uit v
gramma
pend ovei
I. uuiiai C11 maakt h°uden- Maar hoewel die kandida-
uiteebreidTulDDro- ten dus niet allemaal een stemmen-
2,28 miljard dolta? lo- meerderheid hebben gekregen, liet
;aar Solidariteit bij monde van woord-
J voerder Onyszkiewicz en adviseur
1981 officieel als gramma met minister van defensie directeur Webster had gesproken
Cheney en vice-president Quayle.
r de nucleaire kwestie en hen de
In zijn afscheidsrede merkte verzekering had gegeven dat Pakis-
Bush op dat hij met Bhutto had ge- tan niet van plan is kernwapens te
r "methoden om te ko- ontwikkelen. Zij zei dat zij de steun
politieke oplossing i
Afghanistan" een vervanging va
het "onwettige regime in Kabul".
Bush had verzocht met betrek
king tot een beoogd regionaal ver
drag tegen het houden van kern-
Hij zei dat de VS en Pakistan "het proeven, 'een kennelijke verwijzing
de volledig eens zijn" over de koers
van het beleid met betrekking tot de
Afghaanse crisis.
Een functionaris van het Witte
India.
Na een lunchbijeenkomst op het
ministerie van buitenlandse zaken
Bhutto en minister James
Huis zei dat Bush en Bhutto tevens Baker getuige van de onderteke-
Greenpeace: 50 kernwapens en
10 kernreactoren op zeebodem
WASHINGTON (AP) - Door scheepsongelukken van de Sovjetunie
en de VS sinds de Tweede Wereldoorlog rusten er nu zeker 50 kernwa
pens en tien kernreactoren op de zeebodem. Dat is de conclusie van
een onderzoeksrapport dat gisteren werd vrijgegeven door de milieu
organisatie Greenpeace.
Zo'n 43 nucleaire wapensystemen en zes kernreactors behoren toe
aan de Sovjetunie, en vermoedelijk liggen die cijfers veel hoger, omdat
zo weinig bekend is over de geheime operaties van de Sovjet-marine,
aldus Arkin, een expert die met Greenpeace samenwerkte bij de op
stelling van het rapport.
"Tussen 1975 en 1985 kende de Sovjetunie volgens de Amerikaanse
marine meer dan 200 ernstige duikbootongelukken", aldus een samen
vatting van het rapport. Hoewel het rapport meer gedetailleerde infor
matie gaf over de incidenten waarbij Amerikaanse schepen waren be
trokken, reserveerde Greenpeace zijn scherpste kritiek voor de Sov
jetunie. Arkin zei dat hij van plan was een Russische versie van het rap
port te overhandigen aan de Sovjet-ambassade in Washington.
De etnische rellen begonnen op
23 mei na een uit de hand gelopen
marktruzie over de prijs van aard
beien. Leden van de Oezbeekse
meerderheid, Tadzjieken en Khirgi-
ziërs enerzijds en leden van de
Turkse Mescheti-minderheid an
derzijds, raakten slaags. De rellen
zijn de ergste sinds de onlusten tus
sen Armeense en Azerb^jdzjanen in
de Azerbcydzjaanse stad Soemgait
in februari vorig jaar, waarbij zeker
32 doden vielen.
Tussen 150.000 en 200.000
Mescheten, die in het zuidwesten
van Georgië woonden bij de grens
met Turkije, werden in 1944 door
Sovjetleider Stalin bijeengedreven
en over een afstand van meer dan
2500 naar Centragl-Azië gedepor
teerd. Zij behoorden tot tientallen
nationale minderheden die Stalin
onder dwang liet verhuizen nadat
hij hen had beschuldigd van echte
of vermeende samenwerking met
nazi-Duitsland en va' andere mis
daden.
Condoleren
De Nederlandse regering zal de
Iraanse regering niet condoleren
met de dood van Khomeini. Kho
meini was geestelijk leider, maar
geen officieel staatshoofd, reden
om het condoléanceregister niet te
tekenen, aldus de rijksvoorlichting-
dienst.
Marcos
De vroegere Filipijnse president
Marcos (71) heeft gisteren een ope
ratie moeten ondergaan in het St.
Francis Medisch Centrum op
Hawaii, waar hij al enige weken ver
blijft. Een woordvoerster van het
ziekenhuis wilde niet zeggen waar
aan Marcos werd geopereerd.
Belfast
De binnenstad van de Noordierse
hoofdstad Belfast is gisteren opge
schrikt door een krachtige bomex
plosie. Een nog in aanbouw zijnd
handelscenrum werd bijna volledig
verwoest. Slachtoffers vielen er
niet. Het Ierse Republikeinse Leger
(IRA) had vooraf een telefonische
waarschuwing gegeven, waardoor
de politie tijd genoeg had om het
bouwterrein te ontruimen.
Etiopië
De mislukte staatsgreep die drie
weken geleden in Etiopië plaats
had, heeft het leven gekost aan 30
officieren, onder wie veertien gene
raals. Daarnaast werden 176 officie
ren gearresteerd. Van hen bekleed
den 24 de hoogste rang. Dit heeft de
Etiopische president, Mengistu
Haile Mariam verklaard.
DEN HAAG Westerse militaire
deskundigen hebben verbaasd het
optreden van het Volksbevrijdings
leger in Peking gevolgd. Ook uit mi
litair oogpunt is overdreven hard
opgetreden. Soldaten gingen de on
gewapende burgers te lijf alsof zij
een vijandelijk leger moesten be
vechten.
door
Hans de Bruijn
Zij zouden zijn uitgerust met zware
mitrailleurs en met speciale muni
tie die is geschikt om pantsers te
doorboren. Het Chinese leger is dui
delijk militair noch politiek inge
steld op een dergelijke vorm van or-
de-handhaving.
Het prestige van de soldaat in het
agrarische China was altijd al laag.
Met een drastische hervorming,
waarmee in 1978 werd begonnen,
wilde het leiderschap tegelijk be
zuinigen en het leger een meer vol
waardige plaats in de Chinese sa
menleving geven.
Onder Mao Zedong telde het le
ger nog ruim 4,5 miljoen soldaten,
nu zijn het er nog 3,2 miljoen. Daar
mee is het Chinese leger na dat van
de Sovjetunie het grootste ter we
reld. De defensieuitgaven bedragen
volgens de officiële cijfers 13 mil
jard gulden. Dat is maar iets meer
dan het Nederlandse leger en die
cijfers moeten dan ook met een kor
reltje zout worden genomen. De sol
daten vormen overigens geen grote
kostenpost: de soldij bedraagt maar
12 yuan (zeven gulden) per maand.
De hervormingen waren echter
noodzakelijk omdat de defensieuit
gaven in 1978 nog 20 procent van
het bruto nationaal produkt uit
maakten. Nu zou dat nog maar 5
procent zijn. Maar ook wilde men
het leger aanpassen aan hedendaag
se militaire eisen.
Mao was voorstander van een
massaal volksleger, zodat een even
tuele vijand na het oversteken van
de Chinese grens "zou verdrinken
in een zee van mensen". Het Volks
leger bestond in die tijd voor meer
dan 80 procent uit gewone infante-
riesoldaten.
Deng liet het Volksbevrijdingsle
ger omvormen tot een goeddeels ge
mechaniseerde en zeer mobiele
krijgsmacht, met grote aantallen
pantserwagens* tanks en artillerie.
Ook zee- en luchtmacht werden, zij
het traag, de twintigste eeuw bin-
nengeloodsd.
Die hervorming betekende een
enorme inkrimping van de troepen
macht. Ruim één miljoen militairen
verloren hun baan. Er werden mil
jarden uitgetrokken om hen aan
nieuw werk en huisvesting te hel
pen. Enkele honderdduizenden sol
daten werden in andere onderdelen
geplaatst.
Commandanten werden gekozen,
omdat zij goede militairen waren en
niet meer vanwege hun capacitei-
Chinese troepen houden
te lunchpauze.
De elf militaire districten werden
teruggebracht tot zeven, waarvan
die van Peking, Shenyang en Can
ton de belangrijkste zijn. Er werden ten als partijleden. Ook de rol
ook drie 'fronten' ingesteld: met de de zogenaamde 'politieke
Sovjetunie, met Mongolië en met de
'zeezijde' en aartsvijand Taiwan.
De hervorming leidde tot het ont
slag van tal van commandanten van
de oude generatie. Er kwamen nieu
we, jongere en beter opgeleide offi-
In 1984 werden
die bij elke eenheid zijn
gestationeerd, werd teruggedron
gen.
Zij zorgen voor de ideologische
vorming van de soldaten, waaraan
tot voor kort driekwart van de tijd
gen voor officieren ingevoerd, die werd besteed. Nu is dat nog r
tijdens de Culturele Revolutie
afgeschaft.
procent. Op de soldaten die vorige
week Peking binnentrokken, lijkt
die indoctrinatie zijn uitwerking
echter niet te hebben gemist.
Van de 3,2 miljoen soldaten zijn
1,3 mihoen dienstplichtig. De
diensttijd is in de landmacht en bij
de mariniers drie jaar, bij de lucht
macht vier jaar en bij de marine vijf
jaar. De dienstplicht bestaat pas vrij
kort. Ondanks de verminderingen
aan personeel werd het steeds moei
lijker op aan goed opgeleide solda
ten te komen. Het leger is niet meer
zo in trek als enkele decennia gele
den.
Toen stuurden ouders hun zonen
naar het leger om een behoorlijk
vak te leren dat hen goed van pas
zou komen. Nu houden zij hun kin
deren liever op de boerderij (China
is voor 80 procent agrarisch) om te
helpen bij de produktie voor de
vrije markt.
De modernisering van de Chinese
strijdkrachten is nog lang niet vol
tooid. De reorganisatie van de leger
korpsen is pas ten dele uitgevoerd.
Slechts drie van de beoogde 22 le
gerkorpsen hebben hun volledige
bezetting en uitrusting. Ook het ma
terieel van het Volksbevrijdingsle
ger is nog niet erg van deze tijd. En
kele jaren geleden is begonnen met
de introductie van een nieuwe tank,
maar het overgrote deel van de
pantservoertuigen is meer dan
twintig jaar oud.
De Chinese luchtmacht (470.000
man) bestaat vrijwel volledig uit na
gebouwde Russische gevechts
vliegtuigen met technologie uit de
jaren '50. De nieuwste J-8 is afgeleid
van de Russische Mig-23. De H-6
bommenwerper is een kopie van de
35 jaar oude Tupolev-16.
De marine (300.000 man) telt 115
oude onderzeeboten en 53 kleinere
oppervlakteschepen. De Chinezen
hebben twee atoomonderzeeboten
met totaal 12 kernraketten. Er zou
den plannen bestaan voor de bouw
(met steun van de VS) van een vlieg-
dekschip. China is ook een kern
macht. Het heeft twee gigantische
strategische kernraketten (de CSS-
4) met een bereik van 15.000 kilome
ter, vier CSS-3's met een bereik van
7000 kilometer, en 110 raketten voor
de middellange-afstand. De meeste
van die wapens zijn vijftien jaar
oud.
De wapenindustrie heeft jaren
lang achtergelopen bij die in het
Westen. Het overgrote deel van de
Chinese wapens is dan ook gekocht
of gekopieerd. Pas de laatste jaren
begint China in grote aantallen ei
gen wapens te maken en te exporte
ren. In 1988 was China met een wa
penexport van 3,5 miljard gulden de
vijfde wapenexporteur ter wereld.
De meeste van die wapens vinden -
direct of via Noordkorea - hun weg
naar de derde wereld of het Midden-
Oosten.
