TAD LEIDEN
Kans aidsbesmetting
door bijten is gering
'Geld is belangrijker dan veiligheid voetbalstadions
Taxibedrijven straks 24
uur per dag bereikbaar
Kritiek op invoering
chemokar in Leiden
Muziekverzamelgebouw gereed
LEIDSCH m DAGBLAD
DINSDAG 6 JUNI 1989
Poging tot doodslag nauwelijks te bewijzen
LEIDEN - De kans dat de
twee Leidse agenten en de
NS-werknemer, die afgelo
pen zaterdag werden gebe
ten door een 27-jarige Leidse
drugsgebruiker, zijn besmet
met het aids-virus is uiterst
klein als onmiddellijk de
juiste maatregelen zijn ge
troffen. "Ik zou bezorgd zijn,
maar de kans dat zij zijn be
smet is heel gering", zo rea
geert professor R. van Furth,
hoogleraar infectieziekten
en lid van de aids-werkgroep
van het Academisch Zieken
huis Leiden (AZL).
Volgens professor Van Furth is de
kans op besmetting vrij klein. "Als ding v;
de wonden meteen goed zijn uitge-
op zo'n kort mogelijke termijn te met virus zijn besmet en daaraan
weten of de verdachte eraan lijdt of overlijden, dan zal de bijtende
niet", aldus Mostert. drugsgebruiker vrijwel zeker niet
De snelste manier om uit te vin- kunnen worden veroordeeld voor
den of de drie mogelijkerwijs het doodslag. "Je moet dan bewijzen
aids-virus hebben opgelopen, is via dat het slachtoffer voordat hij werd
de verdachte. Nu inmiddels is ge- gebeten niet aan aids leed. En dat is
bleken dat de man geen aids heeft, onmogelijk", aldus Vos.
bestaat nog de kans dat hij seroposi
tief is. Met een bloedproef kan de
aanwezigheid van het aids-virus
worden vastgesteld. Dat duurt ove
rigens altijd nog drie maanden. Eni
ge zekerheid zou ook kunnen wor
den verkregen uit de medische ge
gevens van de verdachte. Maar
daarover kan de politie ook slechts
beschikken als de verdachte en zijn
LEIDEN - Taxibedrijven in deze
regio moeten straks 24 uur per
dag bereikbaar zijn voor hun
klanten. Dit kan mogelijk gevol
gen hebben voor de taxitarieven,
zo bleek gisteren tijdens een ver
gadering van de commissie taxi-
antwoordelijk voor de nieuwe
richtlijnen waarmee taxibedrij
ven moeten werken.
Taxibedrijven hebben nu nog
niet de verplichting om 24 uur per
dag bereikbaar te zijn. Vooral in
woners van kleinere gemeenten
kunnen daardoor 's nachts pro
blemen ondervinden. Als het
plaatselijk bedrijf gesloten is, en
telefoonboeken en dergelijk niet
bij de hand zijn, zijn ze verstoken
van vervoer. En dat is een slechte
zaak, vindt de commissie.
De verplichting om voortdu
rend bereikbaar te zijn, wil overi
gens niet zeggen dat taxibedrij-
ven ook 24 uur per dag wagens
beschikbaar moeten houden.
Volgens de commissie zouden
ondernemingen onderling afspra
ken kunnen maken over 'wacht
diensten', waarbij de verschillen
de telefoons doorgeschakeld
kunnen worden.
De ondernemers vrezen nu dat
ze door deze maatregel voor hoge
re kosten komen te staan. Ook
wanneer klanten slechts een kor
te rit in hun eigen dorp willen ma
ken zijn bedrijven gedwongen
een auto te sturen, zelfs al zijn ze
ver buiten die gemeente geves
tigd. Nu kunnen taxibedrijven de
kosten daarvoor nog in rekening
brengen bij de klanten, bijvoor
beeld met een speciaal 'buitenta
rief. Wanneer de taxitarieven in
de regio echter zijn gelijkgescha
keld - een ander voornemen van
I - moeten de onder-
röp dergelijke ritten geld
toeleggen.
De leden van de 'taxi-commis
sie' hadden gisteren oog voor de
problemen van de bedrijven. Ze
zijn bereid de extra kosten voor
de taxibedrijven via het algemene
tarief te verrekenen. Over dit ta
rief heeft nog overleg plaats tus
sen de commissie en de onderne
mers uit de regio.
De 'taxicommissie' overweegt
ook om een zogeheten bestuur
dersvergunning in te voeren. Een
dergelijke vergunning is nu al
verplicht voor taxichauffeurs in
Leiden. De meeste omliggende
gemeenten kennen zo'n verplich
ting niet. De meeste ondernemers
die gisteren aanwezig waren bij
de vergadering van de commissie
taxivervoer drongen er op aan
zo'n vergunning voor de hele re
gio in te voeren. Daarmee kunnen
taxichauffeurs die zich geregeld
misdragen, makkelijker tot de or
de worden geroepen of desnoods
worden ontslagen. Volgens de on
dernemers is het zonder de be
stuurdersvergunning heel moei
lijk om een 'uit de toon' vallende
chauffeur tot de orde te roepen.
arts daarmee instemmen.
Volgens Mostert zal de politie in
de toekomst nog behoedzamer te
werk moeten gaan bij de aanhou-
[dit soort verdachten. "Het
criminali-
spoeld en gedesinfecteerd is de teit van de ergste soort die adequaat
kans op besmetting heel gering. Als moet worden bestreden. Als wij
iemand bloedt,
van een ander I
chaam komt heel klein", vertelt Van
Furth. Het risico van besmetting
de kans dat bloed tevoren weten dat we een dergelijke
die wond in het li- verdachte moeten aanhouden, kun
nen we maatregelen nemen en er re
kening mee houden. Maar de i
zelfs nog veel kleiner als de man zelf lijkheid ligt juist in het dagelijkse
niet heeft gebloed. "Besmetting
speeksel gebeurt bijna nooit".
De Leidse hoogleraar heeft geen I
cijfers over dit soort gevallen pa- meent Mostert
raat, omdat ze vrijwel nooit voorko
men. Uit Amerikaanse gegevens
blijkt dat van de duizend
die zich prikken met
injectienaald er maar bij
aids-virus werd aangetoond. "De
vergelijking gaat niet helemaal op,
maar het zijn de enige cijfers die ik
heb", aldus Van Furth.
De Leidse hoofdcommissaris H.
Mostert pleit naar aanleiding van
het voorval voor de mogelijkheid
werk, zoals afgelopen zaterdag. De
aanhoudingstactiek zal daarom nog
moeten worden verfijnd",
Mostert.
Vorige week kwam Groningen in
het nieuws kwam omdat in het ar
rondissement daar alleen al het
besmette "dreigen met aids-besmetting als een
poging tot doodslag wordt gezien.
De politie in die stad vervoerde een
verdachte die met aids-besmetting
dreigde met een kap over zijn
hoofd.
De Haagse officier van justitie mr.
H. Vos kan zich deze maatregel wel
voorstellen en sluit niet uit dat hij
de gehele stad in te voeren. In
paar wijken zoekt de Rotter-
niet het beste. Bo- damse Erasmus-universiteit ant-
de woord op de vragen van de provin-
is cie Zuid-Holland over het beste in-
za- zamelingssysteem.
de Daarbij gaat het vooral om de
de vraag op welke manier mensen het
chemisch afval het liefst bewaren.
Het afval wordt in dit onderzoek
|met een chemokar opge-
LEIDEN - Het gekozen
lingssysteem voor klein chemisch
afval in Leiden
vendien is de invoering vai
chemokar gebeurd zonder dat
gekeken naar de al bestaande inza
melingsmogelijkheden. En was de
voorlichting over de komst van de
chemokar 'gewoon slecht'.
Onderzoeker F. den Hond conclu
deert dit naar aanleiding van een li
teratuurstudie over de inzameling haald, maar deze stopt in elke straat
klein chemisch afval met daar- om de honderd meter. Den Hond
bij speciale aandacht voor de ge- meent dat mensen via deze metho-
meente Leiden. Zijn rapport wordt de eerder afval zullen inleveren.
donderdag overhandigd
Leidse wethouders Kuijers
der Molen.
Den Hond uit in zijn rapport op
Mocht de gemeente Leiden het
Van halen van chemisch niet op deze
manier willen regelen, dan zou het
bestaande systeem moeten worden
punten kritiek op de komst verbeterd. Langer staan op de plaat-
de chemokar. Het gekozen sys-
de haltes beter aangeven en de
teem - de chemokar staat op don- chemokar ook op zaterdag laten rij
derdag telkens een uur in een be- den.
paalde wijk - heeft niet de voorkeur.
De kar staat er tekort, zodat ri
niet de kans krijgen het afval
brengen.
Den Hond wil ook dat de r
meer mogelijkheden krijgen om het
afval te brengen naar de gemeente
lijke depots. Nu zijn de dqpots op
bij dit soort verdachten bloed af ook wordt toegepast op de gearres- Ambtenaar J. Ouwehand (links) overhandigde voorzitter Han Hollebeek i
Nu mag alleen iemand teerde Leidenaar, die vandaag ziekcentrum.
wordt voorgeleid aan een van zijn
Bovendien is er geen afstemming werkdagen van half acht tot v
i Con Fuoco de sleutel i
te
die ervan wordt verdacht onder
vloed te rijden worden onderwor
pen aan een bloedproef. Maar dat
zou ook voor verdachten moeten
gelden, die dreigen anderen met het
aids-virus te besmetten en hen ooi;
verwonden. "In dit soort gevallen
hebben de slachtoffers het recht om
Bijtende
Leidenaar
is geen
aids-patient
LEIDEN - De 27-jarige Leide
naar, die zaterdag twee agenten
en een werknemer van de NS
heeft gebeten, lijdt niet aan de
ziekte aids. Dat is gebleken na
een bloedonderzoek. Het is ech
ter niet uitgesloten dat de man
drager is van het aids-virus.
Daarover is pas later zekerheid
te krijgen, aldus politiewoord
voerder Dick Graveland.
De Leidenaar werd gisteren
aangehouden nadat hij op het
dak van het NS-station had gelo
pen. Bij zijn arrestatie gedroeg
de man zich agressief. Hij ver
zette zich hevig, verklaarde dat
hij aan de ziekte aids lijdt en
dreigde de agenten daarmee te
besmetten. Tijdens de worste
ling die na zijn aanhouding volg
de, heeft de Leidenaar inder
daad twee agenten en een mede
werker van de NS gebeten. De
man wordt nu poging tot dood
slag, zware mishandeling en be
dreiging ten laste gelegd.
Onzeker was echter of de Lei
denaar ook echt aan de dodelij
ke ziekte lijdt en of hij de agen
ten en de NS-medewerker daad
werkelijk heeft besmet. Van de
verdachte zijn geen medische
gegevens bekend. Gisteren
stond hij toe dat een bloedon
derzoek werd gedaan. Daarbij is
duidelijk geworden dat hij niet
aan aids lijdt, iets wat volgens
Graveland onmiddellijk is vast
te stellen. Of de man seroposi
tief is, kan pas later worden be
paald. Mogelijk pas ovér drie
maanden. Ook een drager van
het aids-virus kan de ziekte
overbrengen op anderen.
Een pluspunt is nu, aldus
Graveland, dat de twee agenten
en de NS-medewerker minder
lang in onzekerheid hoeven te
zitten. Als de verdachte de
bloedtest had geweigerd, had
den ze pas over negen maanden
duidelijkheid gekregen over het
eventuele besmettingsgevaar.
Die periode is nu verkort tot drie
maanden.
De Leidenaar is vanmorgen
voorgeleid voor de officier van
justitie.
collega's. "Als iemand na drie da
gen nog steeds zo agressief is dat
een politieman daarvan bang
wordt, dan heb ik geen ethische of
praktische bezwaren tegen een kap
waardoor hij niet meer kan bijten",
aldus Vos.
De officier meent dat het nog
moeilijk zal worden poging tot
doodslag te bewijzen. Vos: "Het
grote probleem is dat je moet vast-
tussen de chemokar en de bestaan
de inzamelingspunten zoals de de
pots bij de gemeentereiniging i
vuilverbranding i
open, terwijl het depot bij de vuil
verbranding ook op zaterdagmor
gen is geopènd. Den Hond meent
i de winke- dat beide depots op zaterdag tot
liers. Den Hond verbaast zich er- 17.00 i
over dat de gemeente de chemokar baar moeten zijn
huurt bij de Roteb, terwijl het che- naars.
misch afval van de depots via de fir-
ma Ecotechniek worden verwerkt.
"Het lijkt erop dat er niet is nage
dacht over mogelijke gevolgen, bij-
LEIDEN De vijf muziekvereni- Het streven is om daarmee voor de ten niets te horen,
gingen waarvoor het gebouw is zomervakantie klaar te zijn. De offi- De muziekverenigingen 1
neergezet, betrekken binnen afzien- ciële opening zal als alles naar wens nog steeds overleg met de gemeente voorbeeld dat administratiekosten
bare tijd het muziekcentrum aan de verloopt in oktober zijn beslag krij- over de mogelijkheden om de huur- van twee bedrijven moeten worden
jJ J.C. de Rijpstraat. Drie van de vijf gen. prijs van het gebouw naar beneden opgebracht".
stellen of de man aids heeft. Als hij verenigingen hebben hun gedeelte Een proef met zestig blazers van te krijgen. Woordvoerder van de m net rapport, dat werd geschre-
weigert mee te werken aan een van het gebouw al opgeleverd ge- K&G heeft volgens ambtenaar J. vereniging J. Reijken is over de uit- yen op verzoek van de Leidse afde-
kregen (gisteren gebeurde dat voor Ouwehand van de gemeentelijke di- komst daarvan optimistisch ge- ling van de Vereniging Milieudefen-
Con Fuoco), de andere twee krijgen rectie gebouwen geleerd dat de stemd. Volgens hem kan overigens sie en wordt uitgegeven door de We-
in de loop van volgende week de akoestiek van het muziekcentrum van geld dat is overgebleven van de tenschapswinkel en Chemie en Sa-
sleutel. niets te wensen overlaat. "De vier superloterij die de verenigingen menleving, staat ook een aantal aan-
De verenigingen zullen zich de dirigenten waren zeer enthousiast", eerder dit jaar organiseerden de eer- bevelingen. Den Hond pleit er voor
komende tijd op de inrichting van Van de 108 decibel die de toeters ste maanden de huur worden be- een experiment dat nu wordt ge-
hun nieuwe onderkomens storten, met elkaar produceerden, was bui- taald. houden in een aantal Leidse wijken
Inbraak Religia
bloedproef, kun je poging tot dood
slag niet bewijzen. Dan kom je uit
op een bedreiging met enig misdrijf
tegen het leven gericht". De maxi
male straf is bij de laatste aanklacht
lager dan bij poging tot doodslag.
Mocht een van de slachtoffers wel
LEIDEN - Bij een inbraak in de
winkel Religia aan de Herensingel
is een nog onbekend aantal gouden
en zilveren kruisjes, beeldjes en
hangertjes gestolen. De inbraak
heeft plaats gehad tussen zondag
middag en maandagmorgen. De in
breker moet zich terwijl hij het
pand binnendrong, hebben ver
wond. De politie heeft in de zaak na
melijk bloedsporen gevonden.
Leidse docent 't Hart: niets geleerd van Sheffield en Heizei
LEIDEN - Van het drama van
Sheffield, waarbij 95 mensen
om het leven kwamen, hebben
autoriteiten helemaal niets ge
leerd. "Lessen blijken met na
me moeilijk te leren te zijn wan
neer ze geld kosten", zegt be
stuurskundige Paul 't Hart over
instellingen die te maken heb
ben met de problemen rond de
voetbalvelden. Ze reageren vol
gens hem kortzichtig op een
ramp en proberen daarmee 'de
vorige oorlog te
VB spelen elkaar de bal toe. En balbond (UEFA) vooraf is gecontro-
Niemand wil opdraaien leerd. "De inspectie is zeer opper-
kostte totaal
Een grondi-
w i het licht ge-
geluk dan wijs- bracht dat het stadion leed aan rot
tend beton, dat her en der staanders
voor de kosten. In Nederland wordt vlakkig gebeurd
nu maar voort gemodderd. Dat er niet meer dan
nog geen ongelukken zijn gebeurd ger onderzoek had
is eigenlijk
heid".
past binnen zijn specialiteit: be- opgemerkt, dan blijft het de vraag
sluitvorming in crisissituaties. "Be- of de wedstrijd dan ergens anders
door
Meindert van der Kaaij
sluitvorming onder grote druk)
blijkt een vorm van 'collectieveI^H
domheid' te veroorzaken binnen gens 't Hart
groepen. Ook al zijn de individuele in handen
leden nog zo intelligent, onder tijds-|
druk en stress blijken zij hele rare,
onvoorspelbare besluiten te
't Hart is dan ook medewer- dat moet altijd met
ker van het crisisonderzoeksteam, zag gebeuren". Nu
gespeeld.
Een andere stommiteit was vol-
i de ordehandhaving
twee organisaties te
geven: de Brusselse politie en de
Rijkswacht. "Dat druist in tegen al
le regels van ordehandhaving, want
centraal ge-
het sta-
samenwerkingsproject tussen dion een denkbeeldige diagonale
de Leidse en Rotterdamse
teit.
Betonrot
Op de zomerse avond
1985 wilde 't Hart op
gaan kijken naar de Europacupfina-
"Wat ontbreekt is fundamenteel on
derzoek naar de oorzaken van ram
pen zoals die in Sheffield en in het
Heizelstadion", zegt 't Hart die een
boek schreef over het Heizeldrama.
Zo stelt hij dat op het Heizeldrama
gereageerd is met het uitsluiten van
Engelse clubs van Europees voet
bal. Na Sheffield zijn als reactie in
de Engelse stadions de hekken weg
gehaald. WÊÊ
Toch werd de afgelopen Europa- PijnVnbürg" sterttê" hij
lijn getrokken. Een
vang van de wedstrijd zag de Brus
selse politie dat er iets gaande was
in het Engelse vak. Aangezien dat
vak onder toezicht viel van de Rijks
gemak wacht, werd er niet ingegrepën. Wel
[probeerden de Brusselse politii
|le Juventus-Liverpool. "Ik schrok negen keer toe tevergeefs contact te
aanvankelijk van de afschuwelijke leggen met de Rijkswacht. De twee
beelden. Even later bedacht ik
dat hier sprake
lige organisatie
instanties zaten echter op verschil-
aneenrampza- lende radiofrequenties. Volgens 't
pakte ik mijn Hart kunnen de burgemeester van
blocnote om dingen te noteren". Sa- Brussel en het ministerie
j met zijn Belgische collega Bert nenlandse zaken het zich aantrek-
cüp 2 finale in Bern gespeeld i
ouderwets en krakkemikkig sta
dion. En dat terwijl in dezelfde stad
ook een wat kleiner, maar in elk ge
val veel veiliger stadion staat. Afge
zien van het gebrek aan kennis,
speelt geld volgens hem een beslis
sende rol. "Onbegrijpelijk als je ziet
onder- ken dat
zoek naar het Heizeldrama. gestaan
Het antwoord op de vraag 'hoe
het kon gebeuren?' is volgens
deze situatie hebben toe-
Een grove fout".
Maar er zijn ook 'lullige' fouten
gemaakt. Op het moment dat de
Hart zeer gecompliceerd. "Achteraf Rijkswacht het zelf in de gaten
ngelukkige
kreeg e
nstandigheden' kunnen tale
Op verschillende
i Engelse supporters het fa-
Z binnendrongen, bleek
dat er te weinig manschappen in het
zijn organisatorische stadion aanwezig
dat dan nog steeds de verkeerde fouten gemaaki". Daarbij zijn fou-
Driteiten worden gesteld. 'Het
geld is nog steeds belangrijker dan
veiligheid", zegt de docent aan del
Leidse universiteit.
Eveneens beschamend vindt hij
de gang van zaken met de voetbal
pas: "Overheid, gemeente en KN-
r buiten het stadion c
ten gemaakt zoals iedereen die da- king mislukten omdat de batterijen
gelijks maakt, maar ook fouten die
volgens 't Hart echt verwijtbaar zijn
en te voorkomen waren geweest.
Een voorbeeld daarvan is de on
toerijkende wijze waarop het Hei
zelstadion door de Europese voet-
H de walkie-talkies op waren. Ver
der was de Rijkswacht volstrekt on
voldoende geïnstrueerd, waardoor
bij voorbeeld dronken toeschou
wers niet de toegang werd ontzegd.
Het wijst volgens 't Hart allemaal
Docent Paul 't Hart: "Slachtoffers in het Heizelstadion vielen vooral on
der Italianen omdat het geen wilde vechtersbazen waren (foto Jan Holvast]
op een gebrek aan organisatie voor- was een zogenaamd neutraal vak
af. De kaartverkoop verliep daarom met plaatsen bestemd voor Belgen,
niet zoals het had gemoeten. Tussen Toch zijn veel kaarten van het vak Z vechtersbazen
het Engelse en het Italiaanse vak in handen van Italianen terecht ge-
komen. Er was simpelweg voorbij
gegaan aan het feit dat er veel Itali
aanse gastarbeiders in België wer
ken.
"De organisatie van een finale is
duidelijk onderschat. De Belgische
voetbalbond bestond 100 jaar en
een finale leek een leuk verjaar
dagscadeau. En dat terwijl bonden
uit andere landen op dat moment al
wisten dat het organiseren van fina
les helemaal niet meer leuk is van
wege de vele risico's. Nu werd een
paar weken van tevoren een Rijks
wachtkapitein die nauwelijks erva
ring had met voetbalwedstrijden,
opgezadeld met de ordehandha
ving".
De grote les die 't Hart en Pijnen
burg in elk geval uit het Heizeldra
ma hebben getrokken is dat dit ge
val niet op zichzelf staat. "Wat in
Brussel gebeurde was niet uniek. Je
kan het opvatten als een ernstige
politiek-bestuurlijke crisissituatie.
Onder hoge druk moesten gezags
dragers besluiten nemen die de
loop van de gebeurtenissen een cru
ciale wending gaven. De ene foute
handeling leidde tot de andere. Wat
dat betreft zijn er tussen rampen ve
le parallellen te trekken", aldus 't
Hart.
Hetzelfde geldt overigens voor
zogenaamde 'bijna-rampen'. Groot
schalige evenementen met een
slechte organisatie kunnen ook
goed aflopen. Wat had er gebeurd
wanneer in het fatale vak Z geen
keurige Italiaanse huisvaders met
kinderen hadden gestaan, maar de
harde kern van de Juventus-sup-
porters? Waarschijnlijk hadden zij
gewoon terug gemept en was het
een ordinaire vechtpartij geworden
zoals die zo vaak voorkomt op tribu
nes. Nu raakten de mensen in pa
niek en liepen elkaar onder de voet.
"De slachtoffers van vak Z vielen
i'ooral, omdat ze zelf geen wilde
ten", constateert
't Hart droog.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
