Hard oordeel
Zeekrijgsraad
over mariniers
Poolse regeringspartij
vreest gezichtsverlies
PAGINA 8
BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE
DONDERDAG 1 JUNI 1989
Inzake mishandeling punkers
DEN HAAG (ANP) - De Zeekrijgsraad heeft gisteren in Den
Haag vier mariniers veroordeeld tot veertien dagen militai
re detentie, omdat ze vorig jaar een handjevol jongelui we
gens hun punk-achtige uiterlijk hebben mishandeld. De
veroordeelden variëren in leeftijd van 20 tot 22 jaar. Ze zijn
afkomstig uit Arnhem, Bussum, Krommenie en Rijswijk.
"Uitgesproken laf', zo noemde de
president van de Zeekrijgsraad, mr.
Th. van Gelder, de handelwijze van
de vier. Hij deed geen enkele moeite
om zijn verontwaardiging te verber
gen. De straf was ook beduidend
hoger dan de zes tot acht dagen die
aanklager of fiscaal mr. C. Nijmeijer
had geëist.
De gebeurtenis had plaats 17 ok
tober 1988 op een boot van de North
Sea Ferries. Deze voer met 600 mari
niers en ongeveer evenveel burgers
van Rotterdam naar Huil. De mari
niers waren op weg naar een oefe
ning in Schotland.
Een aantal mariniers was aan
boord gaan drinken. Eén van de gis
teren veroordeelden herkende in
één van de punkers iemand van
school. Er volgden opmerkingen
over en weer. Op het toilet ontstond
uiteindelijk een vechtpartij. Een
jongen met een zogenoemde 'hane-
kam' als kapsel werd volgens de fis
caal door de mariniers aan zijn haar
omlaag getrokken, geschopt en met
bier overgoten. Er werd nog iemand
in het kruis getrapt en weer een an
der zegt een kies te hebben verlo-
Een van de passagiers verklaarde
achteraf doodsbang te zijn geweest.
Hij was in snikken uitgebarsten
toen hij merkte dat er met de mari
niers niet te praten viel. Het grieze
ligste vond hij dat er zoveel mari
niers aan boord waren van wie hij
niet wist of ze misschien ook zo gek
gingen doen en dat hij daarmee op
een schip gevangen zat.
Drie van de vier aangeklaagden
werden al krijgstuchtelijk gestraft,
ieder met een militare detentie van
vier dagen. De zaak leek daarna te
worden vergeten, totdat een Am
sterdamse advocaat de minister van
defensie over de kwestie aan
schreef. Nader onderzoek door de
marechaussee wees uit dat, in te
genstelling tot wat werd aangeno
men, de mariniers met provoceren
waren begonnen. Dit nieuwe gege
ven maakte de - late - veroordeling
door de Zeekrijgsraad mogelijk. De
raadsman van de vier, mr. W. Hek
man, besteed dit
De mariniers kunnen in beroep
gaan bij het Hoog Militaire Ge
rechtshof.
WARSCHAU De Poolse Commu
nistische Partij vreest een neder
laag en daarmee ernstig gezichts
verlies bij de komende parlements
verkiezingen. De felle campagne
die nu al enkele dagen gaande is te
gen buitenlandse steun voor de
kandidaten van de onafhankelijke
vakbeweging Solidariteit, kan uit
niets anders worden verklaard
door
Hans Geleijnse
Gisteravond beschuldigde de re
dactie van het belangrijkte tv-jour-
naal (de staatsradio en -televisie
staan onder directie van de voorma
lige regeringswoordvoerder Urban)
Solidariteit er opnieuw van buiten
landse geldschieters te gebruiken
voor de verkiezingscampagne. En
dat niet alleen.
Ook het schrijven van een kort ar
tikel in de Solidariteitskrant Gazeta
Wyborcza door de Brzezinksi, vei
ligheidsadviseur van de voormalige
Amerikaanse president Carter, of
het bijwonen van een verkiezings
bijeenkomst door een Amerikaanse
diplomaat, was gisteren voor de
partijkrant Trybuna Ludu aanlei
ding om fel uit te halen.
Belangrijkste punt van kritiek is
echter de één miljoen dollar die het
Amerikaanse Congres vorig jaar al
voteerde als steun voor het toen nog
illegale Solidariteit. De vakbewe
ging houdt, bij monde van woord
voerder Onysckiewicz, vol dat al
leen buitenlandse particulieren fi-
nanciële en andere steun (zoals pos
ters, papier, drukpersen) aan de ver
kiezingscampagne verlenen.
De partij hoopt met deze beschul
digingen, die de grenzen van het ab
surde overschrijden, in te spelen op
de nationale trots van de Polen. Ook
bij Solidariteit wordt niet ontkend
dat het op veel kiezers een uiterst
slechte indruk maakt wanneer de
beweging niet in staat zou zijn de ei
gen campagne zelfstandig te finan-
Vandaar dat het 'burgercomité'
dat namens Solidariteitsleider
Walesa de campagne organiseert,
absoluut geen geheim maakt van
buitenlandse steun, wanneer het
tenminste om hulp in 'natura' gaat.
Op verkiezingsbijeenkomsten
wordt steevast meegedeeld dat
vriendencomités in het buitenland
een x-aantal posters hebben ge
schonken, of T-shirts en ander ver
kiezingsmateriaal.
Niettemin, zo is de indruk van
veel waarnemers in Warschau, zou
Solidariteit er goed aan doen om
volledige opening van zaken te ge
ven. Het probleem daarbij is echter
dat de media bijna volledig in dienst
van de officiële partijen zijn.
Die ontzien zich niet om buiten de
verkiezingsprogramma's om propa
ganda voor de establishment-kandi-
daten te maken, bijvoorbeeld als
onderdeel van het nieuws. Solidari
teit kan daar weinig meer tegenover
stellen dan verkiezingsbijeenkom
sten en affiches (zelfs op de trams in
Warschau).
De angst voor de partij voor ge
zichtsverlies bij de verkiezingen
wordt hoogstwaarschijnlijk ingege
ven door opinie-onderzoeken van
het CBOS, het door partijleider
Jaruzelski zelf in het leven geroe
pen instituut voor volksraadple
ging. Gepubliceerd wordt er vrijwel
niets, maar de waarschuwing van
CBOS-directeur kolonel
Kwiatkowski, dat 'de oppositie' in
de Senaat (de nieuwe Eerste Kamer,
die geheel vrij wordt gekozen) op
tweederde meerderheid kan reke
nen als de coalitie de propaganda
niet concentreert op een paar kandi
daten. sDreekt boekdelen.
De verkiezingen voor de sejm, het
parlement, kan de coalitie (bestaan
de uit communistische partij (PZ-
PR), Boerenpartij (ZSL), Democra
tische Partij (SD), de massaorgani
satie PRON en een aantal regimege-
trouwe katholieke groeperingen)
niet verliezen. Onderdeel van het
ronde-tafelakkoord tussen regering
en oppositie was immers dat de coa
litie in de sejm op 65 procent van de
zetels-kan rekenen.
Waar de partij echter bevreesd
voor is, is dat de kiezers zondag
massaal gehoor geven aan de Soli-
dariteitspropaganda: kies alleen
kandidaten van de oppositie, streep
alle andere door (de Poolse kiezers
moeten hun voorkeur voor een kan
didaat aangeven door alle andere
weg te strepen).
In dat geval zouden de PZPR en
zijn bondgenoten de 65 procent van
de sejm-zetels veroveren met een
stemmenpercentage dat minder is
dan het aantal kiezers dat zich voor
de oppositie uitspreekt. Dat zou
ernstig gezichtsverlies betekenen
voor de PZPR, waarvan de reper
cussies in heel Oosteuropa voelbaar
zullen zijn.
Vandaar dat de laatste dagen bin
nen Solidariteit de nodige kritiek is
geleverd op de 'simplistische aan
pak' om alle officiële kandidaten te
laten vallen. Binnen de beweging
bestaat de vrees dat dit zou kunnen
leiden tot verzwakking van de posi
tie van de 'oprechte hervormers' in
de partij.
Maar alleen al de ingewikkelde
stemprocedure (de kiezers krijgen
minimaal vijf en maximaal zeven
formulieren voor de neus met daar
op alleen de namen van de kandida
ten) verhindert een genuanceerder
campagne. Op de verkiezingsbij
eenkomsten van Solidariteit wor
den dan ook 'spiekbriefjes' ver
strekt: daar staan de namen van de
Solidariteitkandidaten voor sejm
en Senaat in het betreffende kies
district op.
Agent verkocht
267 kilo hasj
AMSTERDAM (GPD) - Twee jaar
cel, verbeurdverklaring van 90.000
gulden en een boete van 100.000 gul
den of nog eens zes maanden gevan
genis. Dat hoorde een voormalig ad
judant van de rijkspolitie te water in
Amsterdam gisteren wegens cor
ruptie tegen zich eisen voor de Am
sterdamse rechtbank.
De 41-jarige Badhoevedorper zou
een partij van 267 kilo in beslag ge
nomen hasj hebben verduisterd en
verkocht. Na een uitgebreid onder
zoek en aftappen van zijn telefoon
werd de man in 1987 aangehouden.
Bij een huiszoeking trof de rijksre
cherche girorekeningen aan waarop
regelmatig bedragen van enige tien
duizenden guldens waren gestort.
Ook werden er spaarbewijzen ge
vonden ter waarde van rond de
50.000 gulden.
Volgens de advocaat van de ver
dachte zijn de beschuldigingen on
derdeel van een groot complot te
gen de politieman als gevolg van
een machtsstrijd tussen de verdach
te en zijn direct ondergeschikte. De
officier van justitie zei niet anders te
kunnen concluderen dan dat de po
litieman de hasj achterover had ge
drukt, verkocht en de winst in eigen
zak had gestoken. Daarom eiste hij
twee jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest. De boete van
een ton komt volgens de officier on
geveer overeen met het bedrag dat
de man voor de verkoop heeft ont
vangen. Uitspraak 14 juni.
Wethouder wil
af van nieuw
Haags stadhuis
DEN HAAG (ANP) - De Haagse
wethouder van financiën Van Otter-
loo heeft het broze akkoord over de
nieuwbouw van het stadhuis giste
ren doorbroken met de mededeling
dat hij de voorbereidingen van het
nieuw te bouwen stadhuis annex bi
bliotheek aan het Spui wil stoppen.
Het financiële risico is volgens hem
te groot. Niet bouwen levert de ge
meente overigens nu al tenminste
een verlies van rond de 16 miljoen
gulden op, zo hebben burgemeester
en wethouders gisteren bekendge
maakt.
Hoe groot de risico's volgens Van
Otterloo bij bouwen zijn, werd niet
bekendgemaakt. Hij was wegens
een dienstreis naar de Verenigde
Staten niet persoonlijk aanwezig.
Wel werd bekend dat hij zijn eind
oordeel zal laten afhangen van het
politieke standpunt van zijn partij,
de PvdA.
Het college heeft gisteren op
nieuw twee varianten van het nieuw
te bouwen stadhuis annex biblio
theek aan het Spui aan de gemeen
teraad aangeboden. Een meerder
heid van het college heeft een voor
keur voor de goedkoopste variant.
De totale kosten daarvan komen op
rond de 310 miljoen gulden uit. De
jaarlast komt op ongeveer 20 mil
joen gulden.
Volgens wethouder Duivestein,
initiatiefnemer van het bouwplan,
kost het stadhuis daarmee niets
meer dan dat de gemeente nu al uit
geeft aan de huisvesting van het
ambtelijk apparaat. Dinsdag bleek
al dat wethouder van financiën Van
Otterloo de risico's te groot vindt.
Hij stemde tegen het plan. Zijn poli
tieke lot is daarmee zeer onzeker ge
worden.
Maar ook de nieuwbouwplannen
van wethouder Duivesteijn zijn
daarmee op de tocht komen te
staan. Het college van PvdA, D66 en
klein links steunt op een meerder
heid van slechts één zetel in de raad.
Als Van Otterloo tegen alle druk in
als raadslid tegen stemt, is er waar
schijnlijk geen meerderheid voor
de nieuwbouw. De raad zal op 6 juli
een beslissing nemen.
Lof voor Nederland
DEN HAAG (ANP) - Het Wereld
voedselprogramma van de Verenig
de Naties (WFP) prijst Nederland
voor de manier waarop ons land
voedselhulp aan ontwikkelingslan
den geeft. In een rapport over Ne
derland zegt het WFP met instem
ming dat ons land steeds meer
voedselhulp in de Derde Wereld zelf
koopt in plaats van daarvoor onze
eigen landbouwoverschotten te ge
bruiken.
Eenderde van de voedselhulp
voor afzonderlijke ontwikkelings
landen wordt thans in de Derde We
reld gekocht. Het WFP vindt dit een
van de vernieuwende aspecten van
het programma voor voedselhulp,
dat een omvang heeft van 250 mil
joen gulden en uit de begroting van
minister Bukman voor ontwikke
lingssamenwerking komt.
AUTOBEDRIJF VAN DER VELDE BV, KENNEDYLAAN 118, LEIDEN.
Dit jaar is het twee eeuwen geleden dat
de Franse Revolutie uitbrak, waarmee
vrijheid voor iedereen een feit werd.
Een gebeurtenis die vanzelfspre
kend door alle Fransen uitbundig wordt
gevierd. Dus zéker ook door Citroen.
Daarom geven we iedereen in Nederland
de kans om het feest in alle hevigheid
mee te maken
Geheel in sfeer met de rijke Franse
traditie hebben we namelijk de prijzen
van onze personenauto's een aardig
kopje kleiner gemaakt
Voor de Citroen AX betekent dit
een prijsverlaging van 1250 gulden
En voor de Citroen BX dat is pas
revolutie een voordeel van maar liefst
2000 gulden1 U rijdt nu dus al zo'n fan
tastische Citroen AX vanaf f 14.350, en
een Citroen BX vanaf f 20.700, exclu
sief afleveringskosten
Dit tijdelijke aanbod geldt voor
alle versies, zowel benzine als diesel,
behalve voor speciale uitvoeringen zoals
de AX Bijou, AX K way, BX Chamonix of
de BX Montreux
U zult begrijpen dat deze aktie
te revolutionair is om een heel jaar vol
te houden
Vandaar dat de absolute sluitings
datum 17 juni is.' Wel raden we u aan om
snel te reageren
Want u weet hoe het met revolu
ties gaat ze kunnen zó ontstaan,
maar zijn weer weg voor je er
erg in hebt
