m
Oorlog ontbrandt in het
Huis van Afgevaardigden
Vrouwen nog altijd politieke minderheid
Achtergrond
Jim Wright eerste slachtoffer Republikeins 'kannibalisme'
Stappen nodig tegen Leidse hoogleraar Van Gennep9
DONDERDAG 1 JUI1989
-
ii
WASHINGTON - Het kostte Jim Wright een uur om de
woorden uit te spreken. Maar nadat hij zichzelf uitgebreid
en emotioneel had verdedigd, kwam dan toch de lang ver
wachte uitkomst van een vol jaar van geruchten en onder
zoeken. Hij zei om vier minuten voor vijf Amerikaanse tijd
zijn functie als voorzitter van het Huis van Afgevaardigden
te zullen neerleggen. Daarmee was hij de eerste voorzitter
in de Amerikaanse geschiedenis die zich daartoe gedwon
gen achtte.
door Henk Dam
Het was een menselijk en politiek
drama. Want de voorzitter van het
Huis van Afgevaardigden heeft gro
te macht. Niet alleen is hij de
hoogstgeplaatste functionaris van
de Democratische partij, hij is ook
de nummer drie van het land. Als
president Bush en vice-president
Quayle beiden in e-e-n klap om het
leven zouden komen, dan is het de
voorzitter van het Huis van Afge
vaardigden de man die het stuur
zou moeten overnemen.
Wat de zaak nog meer gewicht
geeft, is dat de affaire-Wright niet op
zichzelf staat. Op dezelfde dag dat
Wright zei te zullen opstappen,
stonden er in de Amerikaanse kran
ten berichten over nog drie Demo
cratische Afgevaardigden die
ethisch bedenkelijk zouden hebben
gehandeld.
Een van hen, afgevaardigde Gray
uit de staat Pennsylvania, is de
nummer vier in de hiërarchie bin
nen de Democratische fractie. En
eind vorige week zei de nummer
twee in die rangorde, Tony Coelho
uit Californie, ook al dat hij zou
heengaan omdat hij de Democraten
en zijn gezin niet een uitgebreid on-
dérzoek naar zijn financiële handel
en wandel wilde aandoen.
Neveninkomsten
De beschuldigingen tegen dit rijtje
Democraten lopen uiteen, maar in
de kern komen ze er allemaal op
neer dat deze afgevaardigden zich
op een niet nette manier zouden
hebben verrijkt. Ze zouden neven
inkomsten niet hebben opgegeven,
teveel aan honoraria hebben bin
nengesleept, vrouwen en vriendin
nen op loonlijsten laten zetten, gif
ten hebben geaccepteerd van vrien
ENSCHEDE "Politiek is grie
zelig. Mannen moeten van hun
plaats weggeduwd worden". Maar
vooral ook: "Je moet jezelf blij
ven, en dat kost extra energie".
Dit zeggen Len Rempt-Halmans
de Jongh, Hedy d'Ancona en
staatssecretaris Korte-van He
mel, allen werkzaam in de poli
tiek, over de positie van vrouwen
in dit beroep.
door
Jolanda Brokking
Net zoals de Nederlandse Vereni
ging voor Vrouwenbelangen zijn ze
het ermee eens dat de verhouding
van mannen en vrouwen in de poli
tiek de laatste veertig jaar is veran
derd. "Maar de vrouwen moeten
niet nog eens veertig jaar wachten
om een aandeel van 25 procent te
behalen", schrijft de Vereniging
voor vrouwenbelangen in haar zo
juist verschenen brochure Aktie
M/V 50/50. Met deze actie wil de Ver
eniging voor Vrouwenbelangen
",de mensen betrekken bij het stre
ven om op termijn te komen tot een
situatie van gelijke vertegenwoordi
ging van mannen en vrouwen in alle
politieke functies".
Dat er nog heel wat moet gebeu
den die belang hebben bij bepaalde
stukken wetgeving, in die sfeer.
Het is een schemerduister terrein,
dat van de neveninkomsten van
Congresleden. Ze mogen bijvoor
beeld hun salaris van 89.500 dollar
(200.000 gulden) per jaar met 60.000
tot 70.000 gulden aanvullen door on
der meer spreekbeurten te geven.
Maar wat ze precies mogen aanne
men, en van wie, dat ligt minder
eenvoudig. Aandelenbezit, belan
gen in bedrijven, kontakten met
welgestelde zakenlieden, verkie
zingsfondsen, daarover bestaan
minstens evenveel ongeschreven
als geschreven ethische gedragslij-
In het geval van Wright is het wel
duidelijk, dat hij dingen heeft ge
daan die niet door de beugel kon
den. De trotse vechter Wright zou
zich nooit tot opstappen gedwon
gen hebben gevoeld, als hij had ge
vonden ook maar een heel klein
kansje op overleving te hebben. De
bewijzen tegen hem waren dan ook
vernietigend: een onderzoekcom
missie van het Huis bracht vorige
maand een rapport uit, waarin hij
van maar liefst 69 overtredingen
van de ethische regels van het Huis
werd beschuldigd.
In de andere gevallen zijn de be
schuldigingen nog niet allemaal
even duidelijk, maar er zijn goede
aanwijzingen dat in ieder geval een
aantal van de genoemde Democrati
sche afgevaardigden zich op heel
dun ijs bevinden.
Agressief
Waarom komt dat nu allemaal los?
In de eerste plaats past het drama in
de hele discussie over ethiek in de
politiek, zoals die de afgelopen
maanden en jaren in Amerika is uit
gebroken. De presidentskandida
ten Gary Hart en Joseph Biden,
rechter Ginsburg, John Tower, ze
ren voordat er evenveel vrouwen als
mannen in de politiek zijn vertegen
woordigd blijkt bijvoorbeeld uit de
volgende cijfers: het percentage
vrouwen in de Tweede Kamer is
20,7 en in de Eerste Kamer 26,6. In
de gemeenteraden is 18,5 procent
vrouw. Er zijn 12,2 procent wet-
houdsters.
Dit lijkt niet veel, maar in 1946
was het percentage vrouwlijke wet
houders nog maar 0,51. Uit de gege
vens van de Vereniging voor Vrou
wenbelangen blijkt ook dat burge
meesters met recht burgervaders
genoemd kunnen worden. Slechts 4
procent van de gemeentehoofden is
vrouw. Bij de Commissarissen der
Koningin is het helemaal triest ge
steld, er is momenteel geen enkele
vrouw in die functie.
Mijne heren
Er moeten meer vrouwen vertegen
woordigd zijn in de politiek. Dat is
ook de mening van staatssecretaris
Korte-van Hemel (justitie). "Het
komt zó vaak voor dat ik een verga
dering voorzit en dan moet begin
kunnen er allemaal over meepraten.
Een tweede reden is, in e-e-n naam,
Newt Gingrich. Hij is een Republi
keinse Afgevaardigde die zich als
een terrier op Wright heeft gestort,
en hem niet meer heeft losgelaten.
De als zeer agressief bekend
staande Gingrich was degene, die
bij de ethische commissie van het
Huis de aanklachten tegen Wright
deponeerde. Hij was ook de man die
de eerste beschuldigingen tegen
Coelho uitte.
En daar blijft het niet bij. Gin
grich, die binnen de Republikeinse
fractie een 'whip' (een rang onder
die van fractieleider) is, zei het afge
lopen weekeinde voor de tv dat er
nog wel "negen of tien, misschien
wel meer" Democraten zijn van wie
in de toekomst zal blijken dat zij de
ethische regels van het Huis hebben
geschonden.
Wat Gingrich doet, is nieuw. Hij
laat door zijn stafmedewerkers on
derzoeken doen naar Democrati
sche leden van het Huis over wie ge
ruchten over zelfverrijking lopen,
of die, blijkens hun inkomstenop-
gaven, "te snel rijk zijn geworden".
Dat een lid van het Huis zo als offi
cier van justitie jegens zijn collega's
optreedt, is in de Amerikaanse poli
tiek sinds de" dagen van communis
tenjager McCarthy niet meer ver
toond. De traditie in het Huis, en
trouwens ook in de Senaat, was tot
dusver altijd zo dat, als je eens iets
bedenkelijks over een collega hoor
de, je dat binnenskamers hield. Gin
grich heeft die regel overboord ge
gooid.
Oorlog
Waarom? Frustratie, is het ant
woord. Het Huis van Afgevaardig
den heeft al sinds 1955 een Demo
cratische meerderheid, en Gingrich
ziet in totale oorlog tegen de Demo
craten de enige manier om daaraan
een eind te maken. Op zichzelf zit
daar wel iets in. Alle verkiezingen
van de afgelopen decennia hebben
bewezen, dat het heel moeilijk is om
een zittend Congreslid te verslaan.
Zittende Congresleden hebben,
ten opzichte van hun uitdagers,
enorme financiële, organisatorische
en publicitaire voordelen. Bij de
laatste verkiezingen bijvoorbeeld,
die van november vorig jaar, won
nen met 'Mijne heren'. Het is maar
een enkele keer dat er een vrouw bij
zit". Korte van Hemel is onder meer
gemeenteraadslid, wethouder en lid
van de Tweede Kamer geweest. "In
mijn loopbaan ben ik zo heel vaak
de enige vrouw, dat het me zelf niet
eens meer opvalt".
Volgens de Nederlandse Vereni
ging voor Vrouwenbelangen is het
niet voor de hand liggend dat deze
situatie zich vanzelf wijzigt. Voor
een gelijke vertegenwoordiging in
het jaar 2000 moet tot 1998 deze ach
terstand met sprongen van gemid
deld tien procent per verkiezing
worden ingelopen. Dat betekent
bijvoorbeeld dat voor 1990 het aan
tal vrouwelijke raadsleden op 34
procent moet liggen.
Zelfs in 1987 voldoen drie provin
cies niet aan het criterium 20 pro
cent vrouwen als lid van de provin
ciale staten. Overijssel neemt met
20,6 procent vrouwen de zevende
plaats in op het lijstje. Gelderland
staat aan de top met 33,8 procent.
Volgens de Vereniging voor Vrou
wenbelangen houdt dit in dat bij
meer dan 90 procent van de zittende
Congresleden zijn eigen zetel terug.
Elke twee jaar wordt er een nieuw
Huis gekozen, maar door het voor
deel dat de zittende Afgevaardig
den hebben, zal dat Huis dus vrijwel
zeker nog heel lang de ruime Demo
cratische meerderheid houden die
het nu heeft. Daar hebben Gingrich
en zijn medestanders genoeg van.
Want zij moeten met lede ogen aan
zien, dat de Republikeinse partij
groeit en groeit, vrijwel alle presi
dentsverkiezingen wint, maar er in
het Congres desondanks niet aan te
pas komt.
Daar komt dan nog bij dat de De
mocraten, in de ogen van niet alleen
de meest fanatieke Republikeinen,
van hun machtspositie in het Con
gres misbruik zijn gaan maken.
Sinds de Republikeinse president
Nixon door het Congres tot aftre
den werd gedwongen, heeft dat
Congres zichzelf steeds meer macht
toegeëigend, aldus deze gedachten-
gang.
Dat is zeker waar. Wright schaam
de zich vorig jaar niet met een eigen
beleid ten aanzien van Nicaragua te
komen, omdat hij het met Reagan
oneens was, terwijl in het verleden
buitenlands beleid altijd het terrein
bij uitstek van de president was. En
Bush, die een beetje bangig steeds
weer heeft gezegd met het Congres
te willen samenwerken, brandde
ondanks al die bereidwilligheid zijn
vingers toen de Democraten in de
Senaat zijn voordracht voor het mi
nisterschap van defensie, John To
wer, omver kegelden.
De beuk erin
Zo is in de loop der jaren een situa
tie ontstaan, waarbij de Republikei
nen weliswaar vrijwel steeds de pre
sidentsverkiezingen wonnen, maar
de Democraten desondanks steeds
meer touwtjes in handen kregen.
Daarom is het motto van Gingrich:
de beuk erin. Het plan is, om de De
mocraten zo verdacht te maken, dat
zij, bij de verkiezingen van 1990,
zwaar gaan verliezen. Wie weet zelfs
zo erg, dat ze hun meerderheid
kwijtraken.
Heeft dat plan veel kans van sla
gen? Denkelijk niet. In de eerste
plaats is 1990 nog een eindje weg, en
de recente geschiedenis leert dat
volgende verkiezingen voor de pro
vinciale staten ruim 25 procent
moet worden ingelopen. Dat is een
toename van 8 procent vrouwen per
verkiezing.
De toename van vrouwen in de
Eerste en Tweede Kamer is de
laatste twintig jaar spectaculair,
stelt de Vereniging voor Vrouwen
belangen. Toch bezetten ze nog
steeds niet meer dan een vijfde van
de Tweede-Kamerzetels en ligt het
percentage vrouwen in de Eerste
Kamer net boven een kwart.
Griezelig
Mevr. drs. N.L. Rempt-Halmans de
Jongh, lid van de Tweede Kamer en
voorzitster van de Kamercommis
sie Emancipatiebeleid, denkt dat
veel vrouwen politiek griezelig vin
den maar ook dat veel vrouwen niet
het zelfvertrouwen hebben om in de
schijnwerpers van de politiek te
staan. "Als er op een vergadering de
keuze is tussen een man en een
vrouw, dan trekt de zij zich terug,
vaak onder het mom van dat het in
het belang van de partij is. De partij
kiezers zich het soort financiële
schandaaltjes dat nu door de Repu
blikeinen worden opgerakeld, niet
al te lang herinneren. Want tenslotte
werd Bush november vorig jaar tot
president gekozen, ondanks het feit
dat hij deel uitmaakte van een rege
ring met grote ethische problemen
(Iran-affaire, het aftreden van mi
nister van justitie Meese).
Daar komt nog iets bij: Gingrich
moet dan eigenlijk de vrouwen sti
muleren om toch door te zetten. Dat
wordt te weinig gedaan".
Een gelijke verhouding tussen
man en vrouw in de politiek ziet
Rempt er voorlopig nog niet van ko
men. "Ik zie eerder een verminde
ring van vrouwen op de kandida
tenlijsten voor de komende verkie
zingen. De eerste vrouw op een lijst
is mode. De rest krijgt grote proble-
Korte-van Hemel verwacht daar
entegen wel veel van de 'jongere ge
neratie'. "Zij hebben goede oplei
dingen en zijn meer betrokken bij
de politiek. Maar een doorbraak van
vrouwen in de politiek kan ook niet
goed uitpakken. Vrouwen kunnen
gaan denken dat ze gekozen worden
omdat ze vrouw zijn. Het gaat na
tuurlijk wél om de kwaliteiten van
een persoon".
Onder de Westeuropese parle
menten staat Nederland met 20,7
procent na Denemarken met 29,0
procent vrouwen in de parlemen
ten. Noorwegen is met 34,4 procent
de onbetwiste lijstaanvoerder als
is zelf ook niet brandschoon. Er zijn
grote vraagtekens te stellen achter
de manier waarop hij en zijn vrouw
hebben geprofiteerd van een boek
dat hij heeft geschreven. Democra
tische afgevaardigden hebben in de
Amerikaanse kranten, op voorwaar
de van anonimiteit, gezegd niet te
zullen rusten voor zij Gingrich heb
ben "vernietigd". De eerste aan
klachten tegen hem zullen spoedig
het gaat om vrouwen in politieke
functies.
Vergeleken met 1979 is uit de to
taalscore van de vrouwen in het Eu
ropees Parlement een lichte stijging
af te leiden. Er zijn nu 17,3 procent
vrouwen in vertegenwoordigd. Dit
aantal is echter zo gering dat er nog
heel wat werk aan de winkel is als
men zich aan de resolutie van 16
september 1988 wil houden.
Hierin staat dat het Europees Par
lement verlangt dat politieke partij
en voor het vaststellen van hun kan
didatenlijst met een gelijk aantal
mannen en vrouwen in alle politie
ke lichamen vertegenwoordigd
moeten zijn. Voor een gelijke verde
ling in 2000 moeten per verkiezing
10 procent vrouwen gekozen wor
den. Bij de verkiezing van dit jaar
moet dan 27 procent vrouwen wor
den gekozen.
Afdwingen
Of dat zal lukken hangt volgens Eu
roparlementariër Hedy d'Ancona
(PvdA) af van hoe de verschillende
partijen de verkiezingslijsten op
de ethische commssie van het Huis
bereiken.
Wright kon in ijn afscheidsrede
de grootheid vangeest opbrengen
om te vragen dez<cyclus van wraak
en tegenwraak tebeeindigen. "Zin
loos kannibalism", noemde hij de
huidige geest in let Huis. Het lever
de hem een warn applaus op. Maar
of het ook enig e'fect had?
stellen. "Kijk, as 27 procent vrou
wen op verkiestare plaatsen staan,
dan lukt dat weJ Maar er komt van
de kant van de nannen steeds meer
weerstand. De mannen schuiven
niet graag op v<or de vrouwen. De
vrouwen moefcn het nu afdwin
gen". De positie van de vrouwen in
de politiek is vdgens de Europarle
mentariër hoopgevend.
Voor het eerst in het 31 jarig be
staan van de Europese Gemeen
schap zijn er vanaf 1 januari 1989
twee vrouwen EG-commissaris.
Toch vindt d'Ancona de vertegen
woordiging van vrouwen in de poli
tiek vrij hoog vergeleken met het
bedrijfsleven. "Vooral in het be
drijfsleven zijn de mannen moeilijk
van hun plaats te duwen als ze op in
teressante functies zitten. In de po
litiek hebben de vrouwen nog altijd
steun aan de druk die vrouwenorga
nisaties uitoefenen".
Het algemene beeld is dat het per
centage vrouwen in het Europarle
ment hoger is dan in de nationale
parlementen. Zo heeft Nederland
28 procent vrouwen in het Europar
lement terwijl er rfiaar 20,7 vrouwen
in de Tweede Kamer vertegenwoor
digd zijn. Daar heeft d'Ancona een
eenvoudige verklaring voor. „Vroe
ger was Europa niet interessant ge
noeg voor de mannen. Daardoor
was het voor hen/iiét erg als er meer
vrouwen zaten",
De hervormde synode moet
afstand nemen van de uitspraak
van dr. F. O. van Gennep, her
vormd kerkelijk hoogleraar te
Leiden, dat hij niet gelooft in de
lichamelijke opstanding van
Christus. Verder moet de syno
de opkomen voor de hervormde
predikanten die door Van Gen
nep "valselijk" van huichelarij
zijn beticht.
Deze oproep deed de voorzitter
van de Gereformeerde Bond in de
Hervormde Kerk, ds. C. van den
Bergh, gisteren tijdens de jaarver
gadering van de Bond in Nijkerk.
In navolging van de anglicaan
se bisschop David Jenkins van
Durham zei Van Gennep kortge
leden dat hij niet in de lichamelij
ke opstanding van Christus ge
looft. Veel hervormde theologen
zouden het met hem eens zijn,
maar durven niet voor hun me
ning uit te komen uit angst voor
de "hete adem van de ortho
doxie" en "de wens om de ge
meenteleden niet in hun geloof te
schokken".
Van Gennep moet zich er vol
gens Van den Bergh goed reken
schap van geven dat hij de passa
ge uit het Evangelie loochent,
waarin staat dat de engelen Gods
de apostelen het lege graf van
Christus hebben getoond. Verder
houdt een en ander in dat Van Ge
nnep evenmin in Christus' hemel
vaart gelooft, zo concludeerde
Van den Bergh.
De Leidse hoogleraar moet uit
leggen hoe hij nog kan functione
ren binnen een kerk die in haar
belijdenis onverkort belijdt in de
lichamelijke opstanding van
Christus te geloven. Van den
Bergh ried hem aan een 'grava
men' (onoverkomelijk bezwaar)
tegen dit onderdeel van de belij
denis in te dienen, zodat de syno
de zich via de gewezen kerkelijke
weg over zijn opvatting kan uit
spreken.
De secretaris algemene zaken
van de Hervormde Kerk, ds. mr.
J. Haeck, ried op zijn beurt de
bond aan de kerkelijke weg te
volgen. Tuchtzaken dienen te lo
pen via de diverse ambtelijke ver
gaderingen (classes, provinciale
kerkvergaderingen en synode).
De bond zweert volgens Van
den Bergh niet bij het vasthouden
aan tradities, maar probeert
dienstbaar te zijn in de kerk, op
dat Gods uitverkorenen zalig zul
len worden. "Het gaat er niet om
dat wij onze zin krijgen, maar dat
de zin van Christus wordt ver
staan, en het Woord in volle
breedte zijn loop heeft", aldus
Van den Bergh.
Van Gennep vernam vanoch
tend uit de pers wat zijn uitlatin
gen bij de bond teweeg hadden
gebracht. Een dergelijke reactie
had hij niet verwacht. De uitla
ting over de 'valselijke' beschul
diging bewijst "hoe juist mijn
woorden waren".
Van Gennep: "Ik heb dat niet in
een opwelling opgeschreven. Ik
kom collega's tegen die er, net als
ik zelf, moeite mee hebben om in
de lichamelijke opstanding van
Christus te geloven. Toen ik mij
realiseerde dat het ook niet zo in
de bijbel staat, voelde ik een last
van mij afvallen. En ik dacht: mis
schien kan ik ook anderen met
dat inzicht helpen". Het vervolg
op de uitlatingen van de bond zal
de hoogleraar "rustig afwach
ten".
Blanke NG Kerk
De oproep van 150 leden tot de
leiding van de blanke Neder-
duits-Gereformeerde Kerk* om de
apartheid te veroordelen, is niet
van bijzondere betekenis, aldus
NGK-voorzitter prof. Johan
Heyns. "De kerk voelt zich niet
eens geroepen de brief te beant
woorden".
De 140 vooraanstaande Afrika
ners, die geen van alleen een lei
dende functie binnen de NGK be
kleden, vroegen de kerk ook om
samen met de vroegere dochter
kerken voor zwarten, kleurlingen
en Indiërs één niet-raciale kerk te
vormen. Ds. C.F. Beyers Naudé,
de vorige secretaris van de Zuid-
afrikaanse Raad van Kerken,
noemde de brief "de belangrijk
ste gebeurtenis binnen de NG
Kerk van de afgelopen 25 jaar".
Heyns vond dat een "belache
lijke" uitspraak van Naudé, even
als diens opmerking dat de onder
tekenaars uit de NG Kerk zouden
moeten stappen als de blanke
kerk weigert aan hun eisen te vol
doen. "De brief bevat niets
nieuws. We wisten dat deze op
vattingen bestaan; nu zijn ze bo
ven tafel gekomen. Dat is alles".
Volgens Heyns onderschrijft
op zijn minst negentig procent
van de NGK-leden het officiële
standpunt van de kerk dat is neer
gelegd in het document 'Kerk en
Samelewing'. In principe streeft
de NG Kerk ook naar een verenig
de NG-kerk, zo zei Heyns. Daaar-
bij gaat ze van een ander model
uit dan de niet-blanke NG-kerken
dit voorjaar op een gezamenlijke
vergadering met de blanke broe
ders in het plaatsje Vereeniging.
De NG-Kerk hanteert een zoge
noemd "dynamisch evolutiemo
del" waarin de verschillen in taal
en cultuur worden aanvaard.
Hervormd geld
In de Hervormde Kerk moet
een einde komen aan de chaos in
het geldverkeer. De betaling van
het bovenplaatselijk werk mag
geen vrijblijvend kararakter dra
gen. Ook is er dringend behoefte
aan een centraal en gecoördi
neerd personeelsbeleid.
Dit schrijven de negen provin
ciale kerkvergaderingen (PKV's),
verenigd in het interprovinciaal
financieringsoverleg, in de nota
'Inhoud, omvang en financiering
van het provinciaal kerkewerk',
die op 16 mei aan het breed mo-
deramen van de Hervormde Kerk
is gezonden. De nota is een ver
volg op het eigen rapport over de
taak en de functie uit 1986. Verder
sluiten de PKV's aan bij het rap
port van de landelijke adviescom
missie beleid en bezuiniging.
De huidige regeling vormt een
ernstige belemmering voor de
eenheid van beleid. De PKV's
wijzen op de verscheidenheid van
de geldstromen (Kas Algemeen
Kerkewerk, Generale Kas, Gene
rale Diakonale Raad, Raad voor
de Zending, andere kerkelijke or
ganen) en op de soms strakke
voorschriften die aan de geldstro
men zijn verbonden. Naast deze
landelijke geldstromen zijn er
nog twee stromen voor het pro
vinciale werk, (teruglopende)
overheidssubsidies en bijdragen
van de plaatselijke gemeenten.
De financiering van het kerke
werk mag niet op het individua
lisme en het profijtbeginsel van
de jaren tachtig worden geba
seerd, aldus de PKV's, "Hoe 'bij
de tijd' een dergelijke financie
ringsmaatregel ook mag lijken,
'in de tijd' zal dit de kerk, zoals be
doeld in de kerkorde, in haar we
zen aantasten".
De PKV's reageren hiermee op
het pleidooi dat voorzitter A. J.
Gijsbers van de Generale Diako
nale Raad en secretaris mr. B. van
den Broek van de Algemene
Kerkvoogdijraad kortgeleden
hielden voor invoering van het
marktbeginsel in de Hervormde
Kerk. Een lager quotum (ver
plichte afdracht van de gemeente
aan het landelijk apparaat van de
kerk) zou volgens hen daarvan
een positieve vrucht kunnen zijn.
Kerken Rusland. De Sov
jetunie geeft kerkgebouwen te-
rug die of geheel vervallen zijn of
van de inmiddels verboden Oek-
raiens-Katholieke Kerk waren.
Dit heeft de stichting Kruistoch
ten in Ermelo vernomen. In 1988
zijn er ruim 700 kerkgebouwen
aan de Russisch-Orthodoxe Kerk
teruggegeven. Daarvan zijn er
zo'n veertig voor gebruik her
opend. De meeste kerken zijn
echter bouwvallig. Voorlopig ont
breekt zowel het geld als de man
kracht om deze kerken weer in
oude luister te herstellen.
Beroepen
Gereformeerde Kerken: be
roepbaarstelling drs. P. Wattel,
Van Tuyl van Serooskerkeweg
111/2 hoog te Amsterdam, tel.:
020-766603.
