'Misdaad al
gereed voor
Europa'92'
m
INTERDICTION
QVERTHE
Dubieuze organisaties proberen geld te slaan uit milieu
Nieuwe groene golf op komst
Groene asperge steekt 'witte goud' naar de kroon
PROTEST MONNIKEN BANGLADESH
vm
"tac urr
FESTIVALS.
'Openbaar ministerie in
procedures vastgeroest'
WOENSDAG 31 MEI 1989
PAGINA 11
Charentais-meloenen,
De belangstelling voor pittige rauw
kost heeft geleid tot de introductie
van enkele nieuwe radijsachtigen,
een trend die te maken heeft met de
belangstelling voor de Japanse keu
ken. Behalve de gewone radijs is er
nu reuzeradijs bollen in rood of
wit ter grootte van een tennisbal
en daikon, een rettichhybride van
een halve meter. Ook de in Frank
rijk nog veel voorkomende witpun-
tradijs is terug en de oude ijspegels
staan weer in de veilinghal.
Veel aandacht schenkt de voe-
dingstuinbouw aan de vraag naar
minigroenten, niet alleen vanuit de
één- en tweepersoonshuishoudens,
maar ook ten behoeve van de hore
ca. Enkele telers, onder wie Jaap
Klein (what's in a name?) uit Nieu-
werkerk aan den IJssel, veilt auber
gines als eieren zo groot. Vreemd is
dat niet, want in feite is de fraai
glanzende paarse aubergine voort
gekomen uit de kleine witte. In En
geland noemt men de aubergine-
plant dan ook 'egg plant'.
Andere tuinders telen bloemkool-
tjes met een doorsnede van tien cen
timeter, babyworteltjes, mini-rode
kooltjes, mini-courgettes, mini-pa-
tisson, kleine paprika's en cherryto-
maten.
Variaties
vies van exoten. Van kiwano's (een
stekelige komkommerachtige
vrucht) of Chinese bieslook (die
naar knoflook smaakt) kijkt men al
niet meer op. Bij de Limburgse vei
ling CW in Grubbenvorst veilt
men talloze verse kruiden en in de
zomer vindt men er bijzondere
nieuwe bessensoorten.
In de hardfruitteelt zitten de on
derzoekers ook niet stil. Naarstig
speurt men in andere werelddelen
naar nieuwe appel- en pererassen.
Experts tippen de uit Japan afkom-
stigsde Fuji-appel als een mogelijk
Olie- en azijnstel
Naast een peper en zout-stelletje,
kunt u ook een olie en azijn-stelletje
op tafel zetten, zodat iedereen een
eigen dressing voor de salade kan
maken. De firma Wegter uit Henge
lo (tel 074-425425) importeert van
het Italiaanse merk Luigi Bormioli
een setje dat de toepasselijke naam
Aroma draagt. Het setje kost in de
winkel ongeveer 18 gulden.
VRIJETIJDSSERVIES - Mepal
heeftvoor de watersporter en de
camping-gast elk een nieuw decor
bedacht zodat zij weer eigentijds
kunnen eten en drinken. Het 'wa
terservies' toont zeilbootjes, de
'land-uitvoering' een simpel gol
flijntje. Een beker van dit servies
kost 4,45 een ontbijtbordje 6,75
en een kop en schotel 5,75 g. Meer
informati tel. 05730-52332).
Zelfs het nieuwe assortiment leidt
weer tot variaties; nu zijn er al gele
en oranje cherrytomaten, ronde en
peervormige. Behalve uit de kas ko
men ook uit de donkere cellen van
de champignonteelt nieuwigheden.
Dagelijks veilt de Bredase RBT en
kele honderden kilo's kastanje
champignons en het zal niet lang
meer duren of de naar anijs smaken
de akkerchampignons komt binnen
ons bereik.
Veiling Westland West is ook niet
Boerderij maakt ijs uit eigen melk
Behalve boerin was Bertine
Varvik-Assink uit Enschede
altijd al een enthousiaste
hobbykok.
De aanschaf van een ijsmachine
betekende een belangrijke
ommekeer op het boerenbedrijf,
dat in 1970 van haar
schoonvader werd
overgenomen. "We liepen
voortdurend rond met het idee
er iets bij te gaan doen. Toen
kregen we het idee om wat met
die ijsmachine en met onze
boerenmelk te gaan doen. We
experimenteerden erg veel en
de produkten sloegen enorm
aan in onze kennissenkring",
weet Bertine nog.
Zij volgde verschillende
cursussen ijsmaken van de
Stichting Vakopleiding Horeca.
„Dat waren nogal
vaktechnische cursussen voor,
zeg maar, de doorsnee ijsmaker
op de hoek met zo'n
'wasmachientje'. Maar wij
wilden het op de boerderij toch
wat groter aanpakken. We
hadden nog een vergunning om
een bedrijfsruimte by te
bouwen, maar de
Keuringsdienst van Waren zag
dat niet zo zitten bij de
boerderij. Toen konden we een
pand 500 meter hiervandaan
kopen. We kochten een grotere
ijsmachine en we pasten de
receptuur en bereiding daaraan
Inmiddels maakt familie Varvik
dertien verschillende soorten ijs
op basis van volle boerenmelk.
Ze verwerkt zelf verse vruchten
en er worden geen
onnatuurlijke toevoegingen
gebruikt. Behalve roomijs,
vanille-ijs en vruchtenijs maken
ze ook zes bavaroises en in de
winter maken ze eigen
maaltijdsoepen, die ze in
magnetronbestendige
verpakkingen zo uit onze
diepvriezers verkopen".
Filterzakjes van
natuurpapier
Het bleken van papier voor onder
andere zakdoekjes en filterzakjes is
een belasting van het milieu omdat
het oppervlaktewater wordt veront
reinigd. Reden voor Melitta in Vee-
nendaal om naast de witte filterzak
jes voor koffie ook natuurpapier,
ongebleekt en bruin van kleur, op
de markt te brengen. Het is stevig
papier met een verfijnde structuur
om goed filteren mogelijk te maken.
Het ongebleekte papier is wel vrien
delijk voor het milieu, maar niet
voor de beurs van de consument.
De prijs is tien procent hoger dan
die van de witte versie door de extra
investeringen voor de alternatieve
reinigingsprocessen.
Rekenschijf voor
wie met twee
maten meet
Bij een buitenlands kookboek,
vooral bij Engelstalige, stuit de
kookliefhebber op een probleem:
de recepten staan er in achterhaalde
maten beschreven.
De lezer wordt overdonderd met
termen als cups, pints, ounces en
zelfs de oventemperaturen worden
aangegeven in graden Fahrenheit.
Op die manier wordt koken een uit
gebreide rekenoefening. Wie wel
Brits wil koken maar niet Brits wil
rekenen, kan de speciale reken-
schijf zoals die door Studio Bazar in
Amsterdam (tel 020-245758) wordt
geïmporteerd, heel goed gebruiken.
U ziet dan in één oogopslag hoewel
deciliter 'one cup milk' is. Het appa
raatje dat aan de muur kan worden
gehangen kost ongeveer 36,50.
Tuinders experimenteren met exotische gewassen
Nederlandse tuinders zijn
soms net Japanners: ze
hebben een gedrevenheid om
produkten van anderen na te
maken, ze te perfectioneren
en ze vervolgens zelf op de
markt te brengen. Waarbij het
grootste genot wordt
gevonden in de export ervan
naar het oorspronkelijke land
van herkomst. Zo gaat er
witlof naar België en paprika
naar Italië.
door
Pieter Harcksen
Er is een nieuwe groene golf op
komst, de tweede in één decen
nium. Inventieve groentetelers tes
ten in een hoekje van hun waren
huis nieuwe gewassen en het Proef
station voor de tuinbouw onder glas
in Naaldwijk speurt men mee naar
nieuwe of juist oude, vergeten
groenten.
Gerrit Heij van het Proefstation:
"De teelt van exotische groenten
vergt een forse aanpak. We hebben
hier nu eenmaal minder warmte en
minder licht. Maar aangezien we
pikeurs zijn in veredelen, zijn we in
staat vrijwel alles te telen. Maar het
uitgangspunt moet natuurlijk wel
zijn: is het economisch haalbaar?
Het heeft geen zin hier zaken in on
ze dure kassen te zetten, terwijl we
het voor minder geld uit andere we
relddelen kunnen halen".
Azië
De vergelijking met Japanners gaat
ook op wat betreft het assortiment.
Enkele tuinders voeren kiemgroen-
te als daidon-kers, mosterd-kers en
shiso aan op veilingen en volgens
Hans Verwegen van het Centraal
Bureau van de Tuinbouwveilingen
komen er nog meer Aziatische ge
wassen. "Er zijn wel dertig eetbare
bloemensoorten. De kans bestaat
dat ze over een paar jaar op de vei
ling komen. Er zijn ook nieuwe
bladkoolsoorten, zoals de groene
paksoi (pak choi shanghai)", aldus
Verwegen, die ook de komst van
zoete vleestomaten meldt.
"We verwachten de uitbreiding
van het assortiment meer bij blad-,
stengel- en wortelgroenten dan bij
vruchtgroenten", stelt Heij, "hoe
wel er toch succes is geboekt met de
teelt van bijvoorbeeld pepino's. Dat
zijn tomaatachtige vruchten met
een vaak verrassend aroma. Ze zijn
wit met paarse strepen en ze wor
den ook wel peermeloenen ge
noemd. De smaak moeten we nog
verder verbeteren".
Mondjesmaat komen prachtige
kleine pompoenachtigen op de vei
lingen. Er zijn gele ronde courget
tes, zwarte en witte mini-courgettes
en er is een levendige handel ont
staan in de prachtige gele courgette-
bloemen, die keukenmeesters vul
len met farces van groente of vlees.
Peter Klapwijk brengt Charen
tais-meloenen aan de veiling. "We
hebben samen met het Proefstation
een aantal proeven genomen. Vorig
jaar stonden in onze kas 28 soorten,
waaruit we de beste hebben gese
lecteerd. We hebben eerst gelet op
inwendige kwaliteit en smaak en
daarna pas op produktie. We telen
ze op steenwol en we bekijken op
dit moment ook het effect van assi
milatiebelichting", zegt Peter Klap
wijk, die heel enthousiast is over het
slagen van de teelt van de beroemde
meloentjes met hun naar honing
smakend vruchtvlees.
Alfalfa
Een andere pionier is H.P. Kooien.
In een cel op zijn tuinbouwbedrijf
aan de rand van Den Haag teelt hij
op gazen matten alfalfa. "Ik ben in
Australië gaan kijken en in Canada.
Je ziet deze kiemgroente overal in
salades, tussen broodjes en als gar
nituur. Thuis had ik dat nog nooit
gezien, maar het bleek hier wel te
worden geïmporteerd. Met drie te
lers zijn we aan de slag gegaan. We
zijn nu twee maanden bezig en we
hopen dat we de exporthandel er nu
ook voor kunnen interesseren",
zegt Kooien, die voor de alfalfa lu-
zernezaad laat ontkiemen op louter
leidingwater.
Op veiling Zuid-Holland-Zuid in
Barendrecht, met meer dan 150
groente- en fruitsoorten, voert M.J.
Franken groene asperges aan (Ne
derland had tot dusverre uitslui
tend witte) en brengen de gebroe
ders Van der Knaap zelfs kiwi's.
Ook broeivet heel jonge veldsla
is een specialiteit die bij de ZHZ
voor de klok komt.
De witte asperge, vooral geteeld in
Noord-Limburg, Brabant en een
stukje van Twente, zal beetje bij
beetje de monopoliepositie moeten
prijs geven met de komst van de
groene rasgenoot van Nederlandse
bodem. Het witte goud van de zand
grond krijgt geduchte concurrentie
van de groene, die geen pikdonker
zandbed verlangt, maar die gedijt
op een vlakke grond en zelfs in klei
de kop zonder problemen opsteekt.
De groene asperge groeit eigen
lijk zoals dat van nature zou moeten
en de kweker heeft er dan ook veel
minder werk mee dan met de witte,
die alleen blank blijft in een kunst
matig opgeworpen zandheuvel. De
groene stengels doen in smaak niets
onder voor de witte. Ze zijn zelfs
malser, pittiger van smaak en hoe
ven nagenoeg niet geschild te wor
den.
Export
Groene asperges worden nu nog op
bescheiden schaal geteeld. De proef
op 20 hectare is gestimuleerd door
het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen in Den Haag (CBT),
dat een groeiende afzetmarkt con
stateerde voor groene asperges in
Engeland en Duitsland.
Het CBT verwacht dat niet alleen
de export aanslaat, maar dat de con
sument hier ook vaker de groene va
riant op tafel zet. Op termijn zal de
prijs van de groene asperges lager
zijn dan die van de witte, waarmee
de telers nieuwe groepen kopers
aanboren.
De groene stengels zijn nog op be
perkte schaal verkrijgbaar in het ge
bied rond Veldhoven, Barendrecht,
Limburg en de speciaalzaken.
De groene asperge, gemakkelijker te telen en daardoor goedkoper.
BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE
Directeur Algemene Inspectiedienst:
SCHEVENINGEN (ANP) - De criminele wereld heeft jaren
geleden de mogelijkheden ontdekt voor fraude met subsi
dies van de Europese Gemeenschap. Professionele mis
daadorganisaties zijn dan ook al gereed voor het Europa
van na 1992. Dat heeft directeur H.W. de Boer van de Alge
mene Inspectiedienst (AID) gisteren gezegd bij de viering
van het veertigjarig bestaan van de Economische Controle
dienst (ECD).
Volgens De Boer is het nu de hoog- le Eenheid en specialistisch recher-
ste tijd om fraude met EG-subsidies chewerk, aldus De Boer.
ÉSSS
ifig
als crimineel gedrag te beschou
wen. Hij vindt dat de autoriteiten de land'te
verhalen over fraude met gelden
i de EG te 2
r als e
tair-technische zaak" beschouwen,
Hoewel de Rekenkamer van de EG
al jarenlang wijst op het gesjoemel,
doet de Europese Commissie niets,
aldus De Boer.
De AID-directeur verklaarde gis
teren over informatie te beschikken
van de politie en justitie in Rotter
dam waaruit blijkt dat georgani
seerde criminelen nu actief bezig DEN HAAG (GPD) - Het milieu
zijn met het bedenken van metho
den om na het openstellen
Hij vindt dat de politie in Neder-
pperd opereert. In dit
tijdperk' moet er één
..ie bij één ministerie DHAKA-Bhoeddhistische monniken in Bangladesh gingen gisteren in de hoofdstad Dhaka de straat op om van
het gehele land, meent de regering veiligheidsmaatregelen te eisen tegen aanvallen van anti-religieuze fanaten. Begin mei werden in
een afgelegen dorpje in Bangladesh monniken vermoord en tempels verwoest. (foto afp>
„budget- directie politie bij één minister;
DEN HAAG (ANP) - Het openbaar
ministerie is niet tijdig ingespron
gen op de explosieve groei van
strafbepalingen op nieuwe terrei
nen als sociaal-economische orde
ning, fraudebestrijding en milieu
beheer. In Trema, tijdschrift voor
de rechterlijke macht, constateert
de officier van justitie in Amster
dam mr. A.M. Fransen dat de orga
nisatie van ons vervolgingsapparaat
niet voor deze ontwikkelingen is
uitgerust.
Volgens Fransen heeft het OM
onvoldoende gespecialiseerde offi
cieren van justitie, zijn de werkter
reinen niet goed ingedeeld en zijn
de taken tussen eerste en tweede
lijn (respectievelijk officieren van
justitie en advocaten-generaal by
de hoven) gebrekkig verdeeld.
Specialistische terreinen die bui
ten het gebruikelijke gebied (grof
weg: veiligheid en openbare orde)
liggen, zoals sociaal economische
zaken, belastingen, sociale zeker
heid, landbouw en milieubeheer,
zijn volgens de auteur constant on
dergeschikt. Noch in de strafrechts
wetenschap, noch in de opleiding
van rechterlijke ambtenaren wordt
er veel aandacht aan besteed. In de
praktijk heeft de officier er weinig
tijd voor. Aantrekkelijk is speciali
satie ook al niet uit een oogpunt van
promotiekansen.
De werkterreinen van het OM
worden volgens Fransen geheel ge
regeerd door gegroeide formele
procedures. Bepalend is of iets wel
of niet onder de Wet Economische
Delicten valt, misdrijf of overtre
ding is of onder rechtbank of kan
tongerecht valt.
De Wet Economische Delicten
(WED) is volgens Fransen een para
plu geworden voor een hele serie
delicten zonder veel samenhang,
die daar ooit zijn beland omdat
meer sancties mogelijk waren. Bo
vendien is er een gestructureerd
landelijk overleg van economische
officieren van justitie. Zo werd ook
een deel van de milieuwetgeving er
onder dak gebracht. Het kan voor
komen dat milieudelicten daardoor
versnipperd behandeld worden:
sommige via de WED, andere via
een kantongerechtsprocedure.
Voor de aanpak van fraude zijn
wel fraude-officieren aangesteld.
Probleem is volgens Fransen dat,
ondanks alle raakvlakken, juist
géén aansluiting is gezocht met de
economische sector, simpelweg
omdat de bewuste feiten niet in de
WED maar in het belastingrecht of
het gewone strafrecht te vinden
zijn.
De Amsterdamse officier stelt
voor tot een nieuwe indeling van
werkterreinen te komen binnen het
OM: (sociale) veiligheid en openba
re orde, jeugdzaken, fraude en soci
aal-economische ordening, milieu
beheer en gezondheidsbescher
ming en verkeer, vervoer en tele
communicatie.
Deze nieuwe trend betekent
...euw elan voor de al jaren actieve
grenzen te kunnen blijven meeëten milieuactivisten. Maar het brengt
uit de subsidieruif van de EG. Vol- ook de oprichting teweeg van aller
gens leden van het Europees Parle- iei nieuwe milieuorganisaties. Met
Zuidafrika vakantiewoningen
huurt en verkoopt.
"Uw hulp is ook nodig v
leefbaar
r de toekomst van kind en dier",
de leus van initiatiefnemer G
ral elk jaar tien passende
verkeerde zak- Anker, Ark
als Het Groene
de proberen ze een poot aan de worden door het ministerie
grond te krijgen. Leden en geld
voor het goede doel, daar draait het
om. Maar waar dat laatste blijft, is
niet altijd even duidelijk.
door
Anje Romein
ment verdwijnt
miljard gulden
ken.
In hetzelfde verband pleitte di
recteur De Boer voor instelling van
een toets waarmee nieuwe regelin
gen van de EG op fraudegevoelig
heid kunnen worden bekeken. Vol
gens hem en volgens Justitie zijn
veel van de huidige EG-regels zo
fraudegevoelig als wat. Politie, Jus
titie en speciale opsporingsappara
ten als de AID en de ECD moeten
volgens hem op Europese schaal Onlangs werd in een advertentie in
gaan samenwerken, omdat er an- een aantal landelijke en regionale
ders van fraudebestrijding weinig dagbladen aan de lezer een tientje
terechtkomt. gevraagd 'voor het milieubeleids-
Ernstige kritiek had De Boer op plan en diens projecten'. Het Groe-
de toelatingseisen die de politie ne Anker heet de organisatie die de
hanteert. Hij vindt dat de normen actie coördineerde vanuit een kan
omhoog moeten. Een aankomend toor in Amstelveen. In hetzelfde ge-
agent hoeft over "slechts een mavo- bouw zetelt een organisatie in va-
diploma" te beschikken en tegelij- kantieverblijven (Bohorex Holiday
kertijd geschikt zijn voor de Mobie- Services, BHS), die onder meer in
Het Groene Anker staat sinds no- betaald. "Van de inkomsten uit de
vember 1986 ingeschreven bij de eerder genoemde tientjesactie wor-
r het Kamer van Koophandel. Begonnen den alleen de advertentiekosten, de
ilieu als studentenvereniging waardoor telefoonkosten en de huur van het
nog op papier vijfduizend le- pand betaald". Maar die huur werd
den zijn, werd de vereniging vorig toch door BHS als een donatie ge-
Vloten (29), die de indruk jaar nieuw leven ingeblazen. „Het schonken? Van Vloten: "Nou ja, eh,
De waardevolle Aar- vestigde bij zijn actie gesteund te Groene Anker, de groene hoop. Die je weet natuurlijk nooit hoe lang
VROM.
Er is inderdaad contact geweest ren nog een leefbaar milieu
tussen Van Vloten en de afdeling houden", aldus van Vloten die
past wel bij het doel van de hier nog blijven zitten",
vereniging om ook voor onze kinde- Een andere milieuclub dook een
paar weken geleden op in het Gro
ningse Haren. 'De waardevolle aar
de' heette de 'organisatie' die langs
ne. uaarDij wera oesproxen voor T\rvr,Q.f:0 de huizen ging om geld in te zame-
welk project het geld beschikbaar UOnatie len tegen zure regen. Gulle gevers
kon komen. Toen echter duidelijk Om geld binnen te krijgen, vroeg hij viel een sticker ten deel. Ook in
werd dat het de man te doen was om de leden - die van de studentenvere- Utrecht (Hoog Catherijne), Zaan-
een landelijke wervingsactie, heeft niging - de jaarlijkse 25 gulden con- stad, Alkmaar, Amsterdam en bij de
het ministerie direct gezegd niet tributie te verdubbelen met een boot naar Texel worden op deze ma-
evengrote donatie voor het milieu, nier 'bussen vol mensen' ingezet om
Die oproep zou positief beantwoord ansichtkaarten
zijn door minstens 600 van de leden, en stickers aan de man te brengen.
Het Groene Anker van Van Vloten. Maar vreemd genoeg betekent dat Het meeste geld verdwijnt in de
Zou Veenman zich persoonlijk ga- niet dat er dus al 15.000 gulden bin- zakken van de breinen op de achter-
nen is. Er is nog niets concreets bin- grond die hiermee op een vlotte ma
nen. nier veel geld verdienen. De gebroe-
Als stille vennoot hoeft Van Vlo- ders Van der Plaats en de heer S.
ten zichzelf niet op de loonlijst te Swaab zijn op dit terrein bekende
zetten bij de wervingsactie. Zijn di- namen. „Maar er zijn alleen al in
recte medewerker wordt ook al niet Amsterdam twaalf organisaties die
achter de organisatie te staan
Voorlichter Veenman van het
nisterie had ook zo zijn twijfels
rant willen stellen voor de correcte
besteding van de binnengekomen
gelden? "Ik heb geen bewijzen met
een oplichter te maken te hebben.
Maar die zekerheid kan ik u niet ge-
op deze manier werken", meent W.
den Herder, wijkagent in Hoog-Ca-
therijne.
'Zure regen doe er wat tegen'
stond er op de stickers van de da
mes die hij onlangs aanhield in het
winkelhart van Nederland. Zij kon
den zich keurig legitimeren met een
bewijs van de Vereniging Milieude
fensie. Deze wist echter nergens
Hoewel men weet dat er sprake is
van oplichting, kan de politie wei
nig ondernemen. Den Herder: "Vol
gens de wet is het toegestaan ge
schriften met 'gevoelens en ideeën'
aan de man te brengen. Bovendien
moeten mensen aangifte doen. Je
moet er dus eigenlijk by gaan staan
en de koper erop wijzen dat het geld
echt niet ten goede komt aan de zee
hondjes". Bovendien staat op de
achterkant van de pakketjes kaar
ten altijd dat het een commerciële
organisatie betreft. Men is dus ge
waarschuwd.
Maar er hangt meer in de lucht
dan het toenemen
straatventers. Wat
gang gekomen, maar nog wel in de
markt, is de Nederlandse equiva
lent van het Britse Ark, dat onder
het motto 'fighting for life on earth'
huishoudelijke artikelen op de
markt brengt die milieuvriendelijk
zyn geproduceerd. De winst is voor
milieuprojecten.
In Nederland zal het er anders uit
gaan zien. De eerste poging tot op
richting liep halverwege de bijeen
komst uit op het vertrek uit de zaal
van de Britse oprichter Bryn Jones,
omdat hij de Nederlandse onderne
mers die meewerkten bij nader in
zien toch niet zo zag zittten. De Ne
derlandse initiatiefnemer Ton
Brakx heeft ondertussen het bijltje
erbij neergelegd. „Ik had me wat an
ders voorgesteld van de opzet en het
doel", zegt hy teleurgesteld. Meer
wil hij er niet over kwijt.
Maar zijn opvolger heeft grootste
plannen die wellicht dit najaar in de
publiciteit komen. Een reclamebu
reau is al in de arm genomen en ook
de contacten lijken bijna rond. „Op
z'n vroegst in september wordt er
meer over bekend".
