Nuttige adviezen voor autovakantie
Uit de doka komt veel chemisch afval
AbvaKabo zegt
cao tehuizen
bejaarden op
Groen Links 'kijkt verder' in verldezingsprogram
Consument moet leren leven
met milieuvriendelijke verf
Mubarak pleit tijdens Arabische
Top voor meer samenwerking
INSDAG 30 MEI 1989
•hmu»
Tijdelijk al-risk-verzekering mogelijk
De ANWB venvacht dat er dit
jaar, in vergelijking met het
vorige jaar, ongeveer 300.000
Nederlanders meer met hun auto
met vakantie naar het buitenland
zullen gaan. In totaal komt dat
neer op 1.4 miljoen auto's die de
grens overgaan, waarbij
Frankrijk als eindbestemming
ook deze zomer nummer één blijft
staan. Op de tweede plaats staat
Duitsland, Spanje op de derde en
Oostenrijk op de vierde plaats.
samenstelling
Raymond Peil
Het rijden met een auto is voor ve
len toch een hele onderneming, ze
ker als de auto met heel het gezin en
veel bagage een lange afstand moet
afleggen. Steeds weer wordt er, ook
door de ANWB, op gewezen de no
dige extra tijd uit te trekken om uit
te rusten en vooral niet aan een stuk
door te jakkeren. Beschouw het rei
zen ook als vakantie, is het devies.
Het boekwerk 'Vakantie Informa
tie 1989' van de ANWB biedt ook de
nodige en nuttige adviezen voor de
gemotoriseerde vakantieganger. Zo
moeten de veiligheidsgordels die in
bijna elk vakantieland voorin de au
to worden gedragen. Achterin, in
dien aanwezig, moeten ze in West
en Oostduitsland, Finland, Zweden,
Joegoslavië en Oostenrijk worden
gedragen. Licht overdag is ver
plicht in Polen, Zweden en Noorwe
gen. Alleen van 1 september tot en
met 30 april is het ook in Finland
verplicht.
Heel opmerkelijk is de medede
ling over het meenemen van eten
naar Oostenrijk. De ANWB meldt
dat de Oostenrijkse douane begin
dit jaar aan toeristen boetes uitdeel
de aan mensen die te veel levens
middelen in de auto hadden. De wet
zegt dat er slechts mag worden inge
voerd wat bestemd is voor de reis.
Bovendien moet men aannemelijk
maken dat die levensmiddelen niet
De verfindustrie is in staat te vol
doen aan de wens van de overheid
milieuvriendelijke verven te produ
ceren. De consument aanvaardt de
nieuwe verfsoorten die minder
glans hebben en minder strak op
drogen maar wel veel duurzamer
zijn, moeilijk. Ook de professionele
schilder heeft nog moeite met deze
produkten.
Dit zei dr. T. Doorgeest van het
Centrum voor Polymere Materialen
TNO in Delft op een conferentie van
de onderzoekorganisatie over ver
wering van verven in Amsterdam.
De TNO-deskundige op het gebied
van de milieuhygiëne wees er op dat
de schilder piet de nieuwe verven
moet leren omgaan en dat de men
sen een iets minder ogend resultaat
moeten leren accepteren.
Bij de verwerking van verf komt
jaarlijks ongeveer 100.000 ton oplos
middelen (koolwaterstoffen) in het
milieu terecht. De verfindustrie
heeft met het ministerie van milieu
beheer afgesproken de uitstoot van
koolwaterstoffen over tien jaar met
de helft te verminderen ten opzich
te van 1985. De overheid acht dit no
dig om ozonvorming (smog) tegen
te gaan.
Op het ogenblik zijn twee verf
soorten ontwikkeld, waarvan de
één gemiddeld de helft minder
koolwaterstoffen bevat en de ander
wordt gemaakt op waterbasis. In te
genstelling tot constructieverven
kan de hoeveelheid oplosmiddelen
in de bouw- en huishoudverven
zelfs worden teruggebracht tot tus
sen de 10 en 15 procent.
Ondanks dit alles zal het voor de
verfindustrie niet gemakkelijk zijn
het doel in het jaar 2000 te bereiken.
Dit komt doordat de vraag naar verf
nog steeds toeneemt. Op het ogen
blik stijgt de produktie met twee
procent per jaar. "Als er niets zou
gebeuren met de vermindering van
hét gebruik van oplosmiddelen in
verf, zou de uitstoot van koolwater
stoffen rond de eeuwwisseling ze
ker 40 procent hoger zijn dan nu het
geval is", aldus Doorgeest. "Dit zou
een vermeerdering zijn met 40.000
ton per jaar of meer. Dit betekent
dat de verfindustrie een grotere in
spanning moet leveren om de 50
procent reductie te halen".
De toegenomen vraag naar verf
heeft volgens de TNO-deskundige
te maken met de stijging van het
aantal woningen van twee miljoen
in 1940 tot vijf miljoen nu. Jaarlijks
komen daar nog 100.000 bij. Daar
naast zijn en worden enorm veel
kantoorgebouwen geplaatst. Voorts
past men veel meer muur- en grond
verf toe in het interieur van huizen
en gebouwen dan vroeger.
redelijkerwijs tijdens de reis kon
den worden gekocht.
De aids-handschoenen in de ver-
bandtrommel zijn wel verplicht
voor de Westduitsers, maar niet
voor Nederlandse ingezetenen. De
Internationale Verkeersconfentie
van 1949 verbiedt het feit dat een
land wettelijk verplichte uitrus-
tingseisen ook voor buitenlandse
auto's kan laten gelden.
In Duitsland zijn eind vorig jaar
in totaal 100 nieuwe verkeersvoor-
schriften ingevoerd. De belangrijk
ste daarvan zijn: nooit inhalen op
een zebrapad, bromfietsers mogen
niet meer op het fietspad tenzij het
uitdrukkelijk is aangegeven, bij een
defecte parkeermeter mag men
staan mits op een parkeerschijf de
aankomsttijd aangeeft en de maxi
male parkeertijd ter plekke niet
overschrijdt. Het rechts inhalen op
een Autobahn mag als links in de fi
le niet harder dan 60 kilometer per
uur wordt gereden en zelf mag men
niet harder dan 80.
Bij een bekeuring in het buiten
land wordt er in het geval van zware
overtredingen meestal een flinke
waarborgsom gevraagd. Als een
maal de juridische procedure ach
ter de rug is krijgt men thuis de afre
kening van de boete die wordt ver
rekend met de waarborgsom. Wil
men in beroep gaan tegen een pro
ces-verbaal dan is contact met de
verzekeraar aan te raden. In Duits
land is de beroepstermijn slechts 14
dagen.
In Duitsland is het overigens slim
om terughoudend te zijn met het
opgeven van het inkomen. Aan de
hand daarvan wordt namelijk de
hoogte van de boete bepaald, zegt
men niets dan wordt netto 2000 gul
den per maand aangehouden. Geen
uitspraak doen of wat smokkelen (is
niet strafbaar) scheelt in de waar
borgsom en de boete, zo adviseert
de ANWB.
Het onderdeel verzekeren tijdens
vakanties is een veel voorkomende
bron van ergernis. Verzeker in ieder
geval personen, auto (plus caravan)
en bagage ruim voldoende. Denk
erom dat verzekeraars uitgaan van
'voldoende zorg' bij het bewaren
van de reisbagage: geen spullen on-
ISOLEERKAN - Het glazen bin
nenwerk van een isoleerkan is
nogal kwetsbaar. Bij de kan van het
Duitse merk Alfi is dat prbleem op
gelost. Deze kan is namelijk uit één
stuk. De binnenmantel is uit va-
cuumgetrokken roestvrijstaal. Ze
zijn wel vrij duur. Voor de isoleer-
fles is de adviesprijs 168,- en voor
de kan ƒ298,-.
beheerd in de auto achterlaten. Het
is mogelijk om de auto tijdelijk all-
risk te verzekeren. De meeste maat
schappijen hebben een dergelijke
polis voor de vakantie, met per dag
een bijbetaling van vijftig cent per
duizend gulden cataloguswaarde
van de auto.
In gevallen van lichamelijk letsel
gaat men ook in Europa er steeds
vaker toe over om smartegeld te
vragen. In dat geval is het zeker ver
standig om verzekerd te zijn van
deskundige juridische bijstand via
de auto-polis.
Tanken in het buitenland van
loodvrije benzine, een brandstof die
meer en meer voor de moderne au
to's met of zonder katalysator ver
eist is, gaat nog niet overal even ge
makkelijk. Alleen in België,
Luxemburg, Noorwegen, Dene
marken, Westduitsland, Zweden,
Italië en Zwitserland is loodvrije
benzine volop verkrijgbaar. In lan
den als Frankrijk, Spanje en Por
tugal is Eurosuper ronduit slecht
verkrijgbaar. Het is dus raadzaam
om voor 2,95 gulden de kaart en het
adresboekje van de AD AC 'Bleifrei-
er Kraftstoff in Europa' te kopen.
i autovakantie komt nog heel wat kijken. Alvorens met de c
i zich beter terdege voorbereiden.
r buitenlandse wegen te toeren
Uit de donkere kamer van de pro- teurs. Die produceren en gebruiken
fessionele of amateur-fotograaf behoorlijk wat stoffen en materia-
komt per jaar een grote hoeveelheid ien die niet zo vriendelijk zijn voor
chemisch afval. Er zijn, afgezien het milieu.
van de beroepsmatige gebruiker, in De stichtingen Natuur en Milieu
Nederland naar schatting nog eens en Consument en Veiligheid heb-
300.000 doka's in bedrijf bij ama- ben een brochure getiteld 'Veilig
heid, milieu en de donkere kamer'
die op deze gevolgen wijst en aan
wijzingen biedt voor een veilig ge
bruik van de doka. Het behoeft im
mer nauwelijks betoog dat waar
met chemisch stoffen wordt ge
werkt risico's aanwezig zijn.
De doka belast het milieu met een
aantal gevaarlijke stoffen. Zilver,
dat wordt gerekend tot de zware
metalen, komt voor in filmpjes. Een
groot deel daarvan komt in het
fïxeerbad terecht, dat overigens
ook nog andere chemische goedjes
bevat. Ontwikkelaar bevat ook de
nodige chemicaliën: hydrochinon
gecombineerd mnet fenidon of
soms metol, de consérverende stof
natriumsulfiet en soda. Alleen al in
amateurkringen gaat 1,35 miljoen li
ter filmontwikkelaar om.
Het fotopapier levert ook een for
se bijdrage in de hoeveelheid
milieuschadelijke stoffen. Er zit een
lichtgevoelige laag op waar zilver-
halegonide in zit. Ook bij het af
drukken wordt veel ontwikkelaar
gebruikt, 4,5 miljoen liter per jaar.
De meeste fotografen gebruiken
een 'stopbad' van water met soms
azijnzuur. Ruim 100.000 kilo azijn
zuur komt langs deze weg in het
milieu terecht. Bij het fixeren van
de foto's wordt opnieuw zilver ge
bruikt. Tot slot zijn er speciale ba
den om negatieven te versterken of
te verzwakken. Hierin zijn de werk
zame stoffen giftige chemicaliën.
Het hoeft geen betoog dat in de
omgang met deze chemicaliën voor-
zichtingheid moet worden betracht.
Roken in de doka is niet aan te beve
len omdat poederdeeltjes zich aan
de rook kunnen hechten en zo in de
longen terechtkomen. Eten en drin
ken wordt eveneens afgeraden.
Als men verdunde vloeistoffen in
limonadeflessen bewaart moeten
die buiten het bereik van kinderen
blijven. Contact met de chemicaliën
kan men voorkomen door de foto's
met en speciale afstrijktang uit de
baden te halen. De baden gaan dan
ook langer mee. Goede ventilatie is
noodzaak.
Uiteraard moeten de afvalstoffen
niet zomaar in het huishoudelijk af
val terechtkomen. Veel gemeenten
zamelen klein chemisch afval in.
Fotozaken doen dat ook wel eens.
Wie meer wil weten over het werken
met chemicaliën in de doka kan de
brochure 'Veiligheid, milieu en de
donkere kamer' aanvragen bij Con
sument en Veiligheid, postbus 5169,
1007 Amsterdam, tel. 06-0220220 of
Natuur en Milieu, Donkerstraat 17,
3511 KB Utrecht tel. 030-331328.
Acties niet uitgesloten
DEN HAAG (GPD/ANP) - De AkvaKabo heeft het vorige
week gesloten principe-akkoord over een cao voor de be
jaardenoorden opgezegd. De bond eist 5 procent loonsver
hoging voor de 70.000 werknemers in de bejaardenzorg,
maar de werkgevers, samen de Vereniging van Nederland
se Bejaardenoorden, willen niet verder gaan dan 0,7 pro
cent.
BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE
Het is nu aan de leden om te bepa
len of het akkoord voldoende is of
de onderhandelingen moeten wor
den heropend, aldus AbvaKabo-on-
derhandelaar Pim van Loon giste
ren. Tot die tijd is het cao-overleg
opgeschort.
Vorige week waren bonden en
werkgevers nog akkoord over een
systeem van functiewaardering, dat
op 1 januari 1990 van kracht zou
worden. Dit systeem zou op termijn
moeten leiden tot een loonsverbete
ring van 8 tot 10 procent voor werk
nemers in de bejaardenzorg, aldus
Pim van Loon. Hij vindt tegen de
achtergrond van het principe-ak
koord een salarisverhoging van 0,7
Lezers schrijven
Holland
Wordt het niet eens tijd om het bui
tenland, bijvoorbeeld Amerika, aan
het verstand te brengen dat ons
land niet Holland heet? 't Is een
beetje onze eigen schuld: op onze
exportprodukten kaas, bloemen,
fruit, staat Holland. Maar die komen
dan ook grotendeels uit Noord- en
Zuid-Holland.
Nu kreeg miss Holland (toevallig
uit Zuid-Holland) de titel van 's we
relds mooist, maar waarom niet
miss Netherlands? Netherlands,
Niederlande, Pays Bas op alle con
ferentietafels. Weg met dat achter
lijke Holland.
Mevr. drs. L.G. de Graaf
Van Wijckersloothplein 1-3
Oestgeest
procent voor 1989 echter 'volstrekt
onvoldoende'. Zeker omdat het
functie-waarderingssysteem pas op
termijn verbetering van salaris be
tekent.
Van Loon meent dat ondanks het
kleinschalige karakter van de be
jaardenzorg 'acties in de 1600 be
jaardenoorden zeker mogelijk zijn'.
Wel voorziet hij intimidaties van di
recties "omdat de instellingen in
vergelijking met de gezondheids
zorg een gering aantal werknemers
hebben".
De werkgevers toonden zich 'ui
terst teleurgesteld' over de 'volko
men onverwachte' stap van de Ab
vaKabo. Volgens hoofdonderhan
delaar J. Kapper wist Van Loon ter
dege dat de lonen per 1 april met 0,7
procent omhoog zouden gaan en de
functiewaardering pas op een later
tijdstip gevolgen zou hebben. "We
hebben daarnaast geen geld voor
meer loon. Extra loonsverhoging
leidt onherroepelijk tot het vermin
deren van het aantal werknemers".
Ook de de christelijke vakbond
CFO is niet blij met het principe-ak
koord. Het resultaat van de onder
handelingen zou een dezer dagen
ter goedkeuring zijn voorgelegd aan
de leden, maar de christelijke bond
heeft nu besloten het principe-ak
koord eerst te bespreken met het
Landelijk Groepsbestuur Bejaar
denoorden. Dat gebeurt vrijdag, al
dus woordvoerder D. de Geus.
„We hebben nooit gezegd dat we
staan te juichen over het resultaat",
zei De Geus. „We vonden het waard
om er richting leden mee te gaan".
De CFO wenst absolute zekerheid
over de invoering van de functie-
classificatie. "Dat is al jaren zo'n sle
pende zaak", aldus de zegsman.
"Om de arbeidsrust een beetje te be
waren moet die worden ingevoerd".
NICOSIA (AP) - De Iraanse leider ayatollah Khomeini herstelt bevredi
gend na zijn operatie van zaterdag die was bedoeld om bloedingen in het
maag-darmkanaal tot staan te brengen, zo heeft Radio Teheran gisteren
bericht. De Iraanse televisie toonde beelden van de ayatollah in het zieken
huis terwijl hij werd gevoed. De televisielezer zei dat Khomeini zaterdag
een lichte hartcomplicatie had gehad, maar dat zijn toestand zondag weer
was verbeterd. De Iraanse verzetsorganisatie Mudjaheddin Khalq had ge
meld dat de ayatollah zaterdag een hartaanval had gehad. Khomeini
kwakkelt naar verluidt met zijn gezondheid sinds hij in 1986 een hartaan
val kreeg. Hij wordt nog maar zelden buiten zijn woning in de Teheraanse
voorstad Jamaran gezien. (Foto api
CASABLANCA - Tussen denken
en doen zit vaak een groot gat. Aan
die menselijke eigenschap voegen
Arabische leiders vaak nog een ex
tra dimensie toe: het verschil tussen
de gedachten en wat daarvan uitein
delijk op papier komt. Vandaar dat
het formuleren van slotcommuni
qués en resoluties bij topconferen
ties voor de Arabische wereld altijd
een krachttoer is.
Zo ook de afgelopen week tijdens
de spoedzitting in de Marokkaanse
havenstad Casablanca, waar het in
feite allemaal om de chaos in Liba
non draaide. Het kostte zweet en
woedetranen om er een verklaring
uit te persen die de schijn wekte dat
er voor de Libanon-crisis en de rol
van Syrië daarin een reële oplossing
was gevonden.
Een grote meerderheid van de 22
bij de Arabische Liga aangesloten
landen meende dat terugtrekking
van de Syrische troepen uit Liba
non in de slotverklaring moest
staan.
Ze dachten daarmee de elkaar op
leven en dood bestrijdende christe
nen en moslimfracties naar de on
derhandelingstafel te kragen. De
Syrische president Hafez al Assad
verzette zich hevig tegen deze op
lossing. Iaq, dat de huidige strijd in
Libanon in belangrijke mate in
gang houdt door de christenen van
wapens te voorzien, eiste van Da
mascus de politieke en militaire in
vloed in Libanon op te geven.
Uiteindelijk werd in Casablanca
over Libanon een 'herenakkoord'
bereikt. Een uitdrukkelijke oproep
aan Syrië de troepen onverwijld te
rug te trekken, bleef in de slotver
klaring achterwege. In het pakket
van besluiten werd de 'wens' opge
nomen dat Damascus binnen zes
maanden de 'vredesmacht' aanzien
lijk reduceert, te beginnen uit de re
gio rond Bayrut en vervolgens moe
ten de troepen uit de rest van Liba
non verdwijnen.
Het in de slotverklaring opgeno
men recept beperkte zich tot een
door de conferentie ingestelde com
missie, bestaande uit de Marok
kaanse koning (voorzitter), koning
Fahd van Saudiarabië en de Alge
rijnse president Bei\jedid, die moet
toezien op het staakt-het-vuren in
Libanon.
Tevens moet deze c
weg vrijmaken voor het hervatten
van de parlementaire werkzaamhe
den, verkiezing van een president
en herziening van de grondwet.
Egypte speelde tijdens de Top
een belangrijke rol. Na tien jaar ge
leden om de vrede met Israël uit de
Liga te zijn verstoten, maakte presi
dent Mubarak met de Egyptische
visie op de binnen- en buitenlandse
politiek van de Arabische landen
een krachtig rentrée.
Het is echter te hopen dat ook de
andere lessen die de Egyptische
president op de openingsdag in zijn
karakteristieke toespraak leerde,
ter harte zullen worden genomen.
Mubarak hield zijn toehoorders
voor dat het voor de Arabische we
reld misschien wel de laatste kans is
om voor aanvang van de 21ste eeuw
aansluiting te zoeken bij de andere
machtsblokken in de wereld.
"Alleen als we ophouden elkaar
om verschillen in politiek inzicht te
verketteren en bereid zijn tot econo
mische, technologische en culturele
samenwerking, dan hoeven we die
aansluiting niet te missen", aldus de
Egyptische leider, die het Europa
van 1992 als voorbeeld stelde.
Verhoging uitkeringen, 32-urige werkweek, uittreding uit NAVO
DEN HAAG (GPD) - Hogere uitke
ringen, een belasting op milieuver
vuilende produkten, invoering van
de 32-urige werkweek, omvorming
van het leger en uittreding uit de
NAVO. Dit zijn enkele van de meest
opmerkelijke punten uit het verkie
zingsprogramma van Groen Links:
de combinatie van PPR, PSP, CPN,
EVP en onafhankelijken. Het pro
gramma met als titel 'Verder Kij
ken' is vanmiddag gepresenteerd.
Groen Links wil het
loon en de minimumuitkeringen
met 15 procent verhogen. Zo moet
de achterstand ten opzichtte van de
lonen ongedaan gemaakt worden.
Daarna moet een koppeling tussen
beide tot stand worden gebracht.
Dat geldt ook voor de lonen van
ambtenaren en trendvolgers. Alle
uitkeringen belopen 80 procent van
het laatstverdiende loon of het mi
nimumloon.
De nieuwe combinatie acht een
fundamentele discussie over het
recht op werk en een gegarandeerd
inkomen voor iedereen nodig.
Naast de verhoging van uitkeringen
en herstel van de koppeling wil
Groen Links snel een 32-urige
werkweek. Rond het jaar 2000 moet
de werkweek 25 uur zijn. Arbeids
tijdverkorting moet gestimuleerd
worden.
Naast een zogenoemde groentax
op milieuvervuilende produkten
moeten vermogens- en vennoot
schapsbelasting en het successie
recht omhoog. De gunstige effecten
voor alleenwonenden in de belas
tingen worden ongedaan gemaakt.
Het hoogste belastingtarief van 72
procent komt weer terug. Het huur
waardeforfait voor huiseigenaren
gaat fors omhoog. Voor hypotheken
van meer dan 200.000 gulden is er
geen renteaftrek meer in de belas
tingen.
Regering en parlement stellen sa
men een sociaal-economisch plan
op gericht op behoud en herstel van
milieu, energiebesparing, investe
ringen in maatschappelijk nuttige
sectoren en herverdeling van werk
en inkomens. Koopkrachthandha-
ving van lage en middeninkomens
staat daarbij als minimale doelstel
ling.
NAVO
Het buitenlands beleid wordt ge
richt op de verdwijning van NAVO
en Warschaupact. Ons land moet
daartoe gaan samenwerken met
neutrale en niet-gebonden landen.
Als consequentie is uittreding uit
de NAVO nodig. Het leger word om
gevormd tot een organisatie die bij
draagt aan vrede en veiligheid. Het
defensiebudget wordt stelselmatig
verlaagd. Wapenproduktie en -ex
port worden gestopt. Geen nieuwe
conventionele of nucleaire wapen
systemen.
Op milieugebied wil Groen Links
behalve de groentax de produktie
en het gebruik van milieubedrei-
gende stoffen verbieden. De kosten
van autobrandstof gaan fors om
hoog. De maximum snelheid wordt
100 kilometer per uur. Via infra
structurele werken wordt het auto
rijden ontmoedigd. Er wordt fors
geïnvesteerd in het openbaar ver
voer. Afvalverwerking komt in han
den van de overheid. Er wordt hard
opgetreden tegen milieuvervuiling.
Kernenergie wordt afgwezen. Bors-
sele en Dodewaard gaan dicht even
als UCN in Almelo.
In de landbouw wordt contingen-
tering ingevoerd per bedrijf en pro-
dukt. Kleine boeren krijgen inko
menstoeslagen. De intensieve vee
houderij wordt sterk ingekrompen.
Minder kinderen per klas en één on
derwijssoort voor 12 tot 16-jarigen is
een ander opmerkelijk punt.
School- en collegegelden verdwij
nen. In de gezondheidszorg moet
meer nadruk liggen op de taken van
de huisarts en basisgezondheids
diensten. Specialisten komen in
loondienst. De kinderopvang moet
worden uitgebreid, onder meer
door een verplichte werkgeversbij
drage.
De bouwpogramma moet fors
omhoog. Banken, verzekeraars en
pensioenfondsen worden verplicht
geld te lenen voor de woningbouw
tegen een lage rente. Woonlasten
gaan omlaag door btw-vrjjstelling
voor de bouw en grond in stedelijke
gebieden in gemeenschapshanden
te brengen. Er komen gekozen bur
gemeesters en commissarissen der
koningin. De vijfde mei wordt een
vrije dag. Discriminatie wordt ac
tief bestreden. Geweldloos verzet is
geoorloofd.
