Bush wil minder troepen in Europa Gezondheid Palestijnen achteruit door intifada En wie vertelt u altijd precies wat u 'schoon'overhoudt? Arabische top wil in Libanon bemiddelen Sovjet-congres kiest moeizaam parlement tempo-team uitzendbureau Syrisch offensief verwacht in Libanon België ziet oplossing in conflict Zaire ZATERDAG 27 MEI 1989 BUITENLAND PAGINA 5 Nog geen oplossing rakettengeschil NAVO NEW YORK (GPD) President Bush wil de Amerikaanse troepensterkte in Europa met tien procent terugbrengen, zo heeft het conservatieve dagblad Washington Times gisteren bekendgemaakt. Bush, die intussen naar Europa is vertrokken, zal dit volgende week op de NAVO-top in Brussel aankondigen. CASABLANCA (UPI/Rtr/AFP/DPA) - De buiten- gewone zitting van de Arabische Li ga is gisteren afgesloten met een slotverklaring waarin steun wordt uitgesproken voor de vredesinitia tieven van de PLO en voor een nieu we bemiddelingspoging om in Li banon tot presidentsverkiezingen en de vorming van een regering van nationale eenheid te komen. Vast staat dat de steun voor de PLO-stappen indirect ook betekent dat de 22 lidstaten van de Liga reso lutie 242 en 338 van de VN-Veilig- heidsraad onderschrijven als uit gangspunt voor een internationale vredesconferentie, waar Israël ech ter niet aan wil. Tijdens de top riep de Israëlische premier Shamir zijn Arabishe buren opnieuw op tot ge scheiden onderhandelingen per land over grenzen. In resolutie 242 wordt gesteld dat alle staten in het Midden-Oosten recht hebben op veilige en internationaal erkende grenzen. Commentatoren zien hierin een nieuwe stap naar impli ciete erkenning van Israel, een in terpretatie die Egypte al in 1967 - toen de Veiligheidsraad de resolutie aannam - aanhing en onderschreef. De conferentie nam ook het PLO- standpunt over Shamirs verkie zingsplannen voor de door Israël bezette gebieden over, en wel dat die verkiezingen pas kunnen plaats vinden nadat Israël zijn troepen heeft teruggetrokken als onderdeel van een omvattende vredesrege ling. In PLO-kringen wordt nu een Het besluit zou inhouden dat 34.000 Amerikaanse soldaten uit West-Eu ropa verdwijnen. Volgens de Was hington Times wil de president zo laten zien dat hij te spreken is over Sovjet-voorstellen op de besprekin gen over wederzijdse troepenver mindering in Wenen. Afgelopen woensdag reageerde Bush in Con necticut al positief op de Sovjet ideeën. Afgelopen weekeinde be sloot hij in overleg met zijn minis ters Cheney (defensie) en Baker (buitenlandse zaken) tot deze maat regel, die tevens het voordeel van bezuiniging op de defensiebegro ting inhoudt, zo schrijft het dag blad. Bush is gisteren naar Europa ver trokken voor het bijwonen van de 40ste verjaardag van de NAVO. Bij zijn vertrek sloeg hij ook een posi tievere toon aan over de veranderin gen in de Sovjetunie. President Bush en zijn adviseurs zijn nogal ge frustreerd door het feit dat Gor- batsjov tot dusver de show heeft ge stolen, terwijl Washington de in druk wekt traag en inadequaat te re ageren op alle Sovjet-voorstellen op VHegtuigkaper doodgeschoten PRAAG (AP) Een 41-jarige' Tsjechoslo waak is gisteren door de politie "onschadelijk gemaakt" tij dens een poging een vliegtuig te ka pen, dat onderweg was van Praag naar Karlovy Vary. Dat heeft het of ficiële persbureau CTK bekendge maakt. De gebezigde term en het feit dat CTK de volledige naam van de betrokkene bekendmaakte. Bohuslav Behula, wijst er op dat de kaper werd gedood. Bijzonderhe den van het voorval werden niet vermeld. Geen van de 24 overige in zittenden van het JAK-40 toestel werd gedeerd. Op Tsjechische lijn- vluchten reizen in de regel een of twee veiligheidsagenten mee. Lancering Ariane 24 uur uitgesteld KOUROU (AP) - De voor vrijdag nacht geplande lancering van de tot nu toe grootste Ariane-raket is 24 uur opgeschoven. Tot het uitstel is besloten vanwege problemen met de druk in de motor van de derde trap. De Ariane-44 L, de grootste van de serie Arianes, moet twee tele- communicatiesatellieten in een baan om de aarde brengen. het gebied van wapenvermindering en ontspanning. Dit komt volgens de Amerikaanse pers deels door de nogal sombere toon die Bush aan slaat en de grote hoeveelheden ge meenplaatsen die hij in zijn toe spraak op het gebied van de buiten landse politiek heeft gebruikt. In het Witte Huis vinden sommi gen dat een deel van Gorbatsjovs voorstellen in hoofdzaak public-re lations is, en dat de Europeanen daar overdreven enthousiast over doen. Maar adviseurs van de presi dent zeggen dat zij zich ervan be wust zijn dat het vertrouwen in de Amerikaanse president ondermijnd wordt door een te passieve opstel ling en dat president Bush daarom een meer positieve toon zal aan slaan. Geen oplossing Twee dagen voor de NAVO-top in Brussel is er nog geen oplossing voor het conflict over de modernise ring van de kernwapens voor de korte afstand. NAVO-diplomaten vrezen dat de bondgenoten het voor de top ook met meer eens zullen worden. In- het rapport waarin de NAVO zijn ontwapeningsdoelstel lingen en wapenbehoeften wil vast leggen, komt dan geen passage over de modernisering. Het is zelfs mo gelijk dat het hele rapport daardoor niet zal kunnen worden goedge keurd. Volgens diplomaten in Brussel draait het conflict niet meer om de vraag of met de Sovjetunie onder handeld moet worden over deze SNF-wapens, maar vooral over het tijdstip waarop daarmee zou moe ten worden begonnen. De Amerika nen willen dat pas als bij de onder handelingen in Wenen over de niet- nucleaire wapens concrete resulta ten zijn geboekt, terwijl de West duitsers en enkele andere landen die onderhandelingen liefst zo snel mogelijk willen laten beginnen. In Brussel wordt gesteld dat niet zozeer de Amerikanen dwarsliggen als wel de Britten. De Britse pre mier Thatcher wil helemaal geen onderhandelingen. "Zij wil moder nisering van de korte-afstandswa- pens en meer niet", aldus een diplo maat. Toekomstvisie Er wordt overigens nadrukkelijk op gewezen dat de presidenten Bush en Mitterand en de regeringsleiders MOSKOU (AP) - Het van de NAVO-landen niet bijeenko- gres van Volksafgevaardigden heeft afgevaardigden kandidaat gesteld men om de moderniseringskwestie zich gisteren te regelen, maar om een toekomst- opgemaakt v< visie voor de NAVO uit te zetten. De zingen regeringsleiders krijgen twee rap porten voorgelegd: het 'globale con cept' over de militaire behoeften van de NAVO en een 'grote politie ke verklaring' over de oost-west re latie in het licht van de veranderin gen in Oosteuropa. ziënd or de geheime verkie- 'werkparlement', de Opperste Sovjet. President Michail Gorbatsjov had moeite de ruziënde facties in het ga reel te houden. De 2250 leden 1 het Congres van Volksafgevaardig- Voor de 542 zetels werden 573 Het Congres had gaderen voor nodig om de definitie ve kandidatenlijst op te stellen en over te gaan tot stemming. De uit- de grootste slag van de stemming wordt pas vandaag verwacht. Het is een lijst met meer kandidaten dan zetels, en dat leverde een stevige botsing op BERLIJN DPAIAP- Voor het Rijksdag gebouw in West-Berlijn zijn gisterochtend vroeg twee licht gewicht vliegtuigjes geland en door onbekenden achtergelaten. Een poli tieman die op wacht stond bij een monument had de toestelletjes om vijf uur 's ochtends op een hoogte van 50 meter lattgs de muur zien binnenzweven, komend uit zuidelij ke richting. Radar kan zulke zo laag vliegende toestellen n ADVERTENTIE Executie In Atmore in de Amerikaanse staat Alabama is gistermorgen vroeg de 28-jarige Michael Lindsey geexecu- teerd op de elektrische stoel. Lind sey was in 1981 schuldig bevonden aan het beroven en doodschieten van een 64-jarige vrouw. Lindsey is de vierde die de dood vindt in Alabama's elektrische stoel en de lilde in het land sinds het Ameri kaanse Hooggerechtshof in 1976 be paalde dat het aan de afzonderlijke staten is om te bepalen of zij de doodstraf handhaven. Vrijlating Op Haïti heeft minister van justitie Augistin Ceme de vrijlating van 82 gevangenen bevolen omdat zij zon der vorm van proces gevangen za ten. De regering deelde over de ra dio mee dat er een eind moet komen AAN 'de onrechtvaardige en on menselijke praktijk' van weder rechtelijke gevangenschappen die in Haiti aan de orde van de dag zijn. Er werd niet meegedeeld om welke gevangenen het gaat. Koerden Koerdische guerrillastrijders heb ben een groep regeringssoldaten in een hinderlaag gelokt en vijf van hen doodgeschoten, zo meldde gis teren het Turkse persbureau Anato li. Het gevecht deed zich voor op zo'n 60 kilometer van de Iraakse grens. Vermoed wordt dat de aan vallers lid zijn van de verboden Koerdische Arbeiderspartij die in delen van het oosten en zuidoosten van Turkije een marxistische staat wil stichten. Maandag kwamen bij twee gewapende botsingen in het zelfde gebied 12 Koerdische separa tisten en vier militairen om. Spion Een Westduitse rechtbank heeft gisteren een Oostduitse spion tot een jaar en drie maanden gevange nisstraf veroordeeld omdat hij ge probeerd had Westduitsers als in formant te ronselen. De rechtbank in Düsseldorf kwam tot de uit spraak dat Dietmar Karbus, een 47- jarige ingenieur, vergeefs had ge probeerd een ambtenaar in Mul- heim en een politieman aan te wer ven voor diensten ten gunste van de Oostduitse staatsveiligheidsdienst. Tempo-Team maakt altijd netto-uur loonafspraken met u. Op die manier weet u altijd exact op welk bedrag u kunt rekenen. Duidelijker kan het niet. P.S. Zoekt u trouwens werk? Elders in deze krant vindt u onze personeelsadvertentie. Balten en de Moskovieten. De Balti- sche republieken hadden uit hun midden een aantal afgevaardigden gekozen om de hun toekomende ze tels in de Opperste Sovjet te gaan bezetten. De afdeling Moskou ech ter had voor haar 29 zetels 55 afge vaardigden gekandideerd, zodat het echt democratische verkiezingen zouden worden met meerdere kan didaten. Omdat de Moskouse politi ci landelijk veel bekender zijn dan de afgevaardigden uit de kleine Bal- tische republieken, vreesden de Li touwers dat hun kandidaten bij een algemene stemming door het hele Congres het zouden moeten afleg gen tegen de Moskovieten. Het meningsverschil liep zo hoog op dat president Gorbatsjov sprak van een 'crisis-situatie', toen de af gevaardigden uit Litouwen dreig den de verkiezingen te boycotten. Uiteindelijk besloot het Congres na veel geharrewar dat de Moskovie ten hun 55 afgevaardigden op de kandidatenlijst mochten zetten. On der hen namen van bekende hervor mers als de historicus Roy Medve- dev, de econoom Gavril Popov en de spraakmakende Boris Jeltsin. nieuwe Palestijnse Nationale Raad verwacht voor een vervolg op de historische zitting van vorig jaar in Algiers, waarschijnlijk omstreeks half juli. Door de debatten over de Libanese crisis is de top een mara thonzitting geworden die twee da gen langer dan gepland duurde. De top werd het eens over instelling van een nieuwe bemiddelaarscom missie voor Libanon, bemand door koning Hassan II van Marokko, ko ning Fahd van Saudiarabiè en de Algerijnse president Chadli Benje- did. Volgens de Saudische minister van buitenlandse zaken prins Saudi al-Faisal heeft deze commissie alle bevoegdheden gekregen om beslui ten te nemen over de aanwezigheid van buitenlandse troepen in Liba non. De Iraakse minister van bui- tenlandse zaken Tareq Aziz zei vlak voor de opening van de slotzitting dat er al een "gentlemen's agree ment" was bereikt over terugtrek king van de Syrische troepen. Meer details werden hierover niet be kendgemaakt. De bemiddelaars moeten de vol gende stappen voorbereiden: - bijeenroeping van het Libanese parlement, eventueel buiten Liba non, voor uitwerking van grond wetshervormingen; - terugtrekking van alle gewapen de leger(tje)s uit Bayrut en omge ving; militair bestuur door het gere gelde Libanese leger; - vergadering van het parlement in Bayrut om grondwetsherzienin gen goed te keuren en i president te kiezen. Twee mannen van tussen de 30 en 40 jaar dienden zich later op de dag aan bij de Werkgroep 13 Augustus, die gegevens bijhoudt over ontsnap pingen van Oost- naar West-Berlijn. Ze beweerden naar de DDR te zijn gevlogen om een vriend op te pikken en met hem naar het Westen te zijn gevlucht. Ze verklaarden al gerui me tijd geleden uit de DDR te zijn gevlucht, maar wilden hun namen niet noemen. De vliegtuigjes waren in camou- flagekleuren geschilderd en voor zien van rode sterren op de vleugels. Volgens de politie waren de toestel letjes mogelijk twee weken geleden in gedemonteerde staat vanuit Westduitsland naar West-Berlijn getransporteerd. De autoriteiten hadden er toen in toegestemd dat de toestelletjes in elkaar zouden wor den gezet, maar niet dat er mee ge vlogen zou worden. De foto toont een aantal Westber- lijnse politiemannen die de toestel letjes aan een nadere inspectie on derwerpen. (foto ap; MONDALE - De voormalige Ame rikaanse vice-president Walter Mondale verlaat de politiek. De De mocraat heeft laten weten geen kan didaat te willen zijn voor de Se naatszetel van Minnesota, die in 1990 vacant zal zijn. Mondale zei geen ambitie meer te hebben in enig gekozen ambt. "De tijd is gekomen dat andere kandidaten zich presen teren", zei de 61-jarige Mondale. Hij blijft actief in een advocatenkan toor. TEL AVIV (GPD) - Israël houdt ernstig rekening met een Syrisch offensief in de komende dagen te gen de strijdkrachten van de Liba nese christenen, die onder -com mando staan van generaal Michel Aoun. Functionarissen van het mi nisterie van defensie in Tel Aviv verwijzen naar recente berichten uit Libanon, waarin wordt gemeld dat Damascus zich opmaakt voor een uitgebreide militaire actie tegen de christenen. De woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken verklaarde gisteravond dat Israël niet zal ingrijpen zolang het Syrische optreden in Libanon geen gevaar vormt voor zijn veiligheid. De Israëlische regering volgt de ontwikkelingen in het noordelijke buurland op de voet. Gisteren voer den Israëlische straaljagers op lage hoogte verkenningsvluchten uit bo ven Libanon. Syrië heeft volgens Is raëlische media zijn 40.000 man troepen in Libanon versterkt met Kolonisten houden huis op Westoever JERUZALEM (AP) - Joodse kolo nisten hebben gisteren huis gehou den in een Palestijns dorp op de door Israël bezette Westoever. Zij schoten zeker drie Palestijnen neer en richtten schade aan aan huizen en auto's. Het was de tweede tegen Palestijnen gerichte actie van kolo nisten in minder dan 24 uur. Volgens linkse politici in Israël pogen de kolonisten met deze acties het vredesplan van premier Shamir te saboteren. Het plan behelst onder meer verkiezingen in de bezette ge bieden, waarna de gekozen Pales tijnse vertegenwoordigers met de Israëlische regering zouden moeten gaan onderhandelen over een be perkte vorm van zelfbestuur. Donderdagavond deed zich een gelijksoortig incident voor, waarbij honderden joodse kolonisten uit Kiryat Arba betrokken waren. Zij losten schoten af op huizen van Pa lestijnen in het naburige Hebron. Hierbij vielen geen gewonden, wel werd materiële schade aangericht. Hevige gevechten in San Salvador SAN SALVADOR (AP) - In San Salvador heeft donderdagavond het zwaarste gevecht sinds jaren tussen linkse opstandelingen en het Sal vadoraanse leger gewoed. Zes guer rillastrijders kwamen om het leven en er vielen enkele gewonden opder de militaire politie, het leger en bur gers. Duizenden mensen op weg naar huis waren gedwongen hun auto te verlaten en bescherming te zoeken tegen muren en in gebou- Het Nationaal Bevrijdingsfront FMLN verklaarde dat de strijd ge richt was tegen de Republikeinse Nationalistische Alliantie, de recht se partij die op 1 juni de macht gaat overnemen. Het FMLN heeft ver klaard "het land onregeerbaar te maken" in de dagen die voorafgaan aan de installatie van presidents kandidaat Alfredo Cristiani. Deze neemt de plaats in van de christen democraat Jose Napoleon Duarte. een tankbrigade en commando-een- heden aangevoerd met helikopters. Gisteren bestookten de christelijke legereenheden van generaal Michel Aoun en Syriyhe soldaten ook el- kaars stellingen in en rond Bayrut met geweervuur en granaten. Vol gens de Libanese politie werd geen melding gemaakt van slachtoffers. De meeste Israelisdhe functiona rissen en politieke waarnemers za gen in de Syrische troepenverster kingen en het militaire machtsver toon vooral een signaal aan de Ara bische leiders in Casablanca dat dat land vastbesloten is in Libanon te blijven. Verbod interviews 'terroristen' blijft LONDEN (AP) - Het verbod van de regering-Thatcher voor de Britse omroep om interviews uit te zenden met 'terroristen' uit Noord-Ierland blijft van kracht. Dat heeft de Britse Hoge Raad gisteren bepaald in een zaak die was aangespannen door zes omroepjournalisten. Volgens de zes was het verbod onwettig, en een onrechtmatige beperking van de vrijheid van meningsuiting. Boven dien zou het in strijd zijn met de Eu ropese Conventie voor de Rechten van de Mens. Maar de drie rechters van de Hoge Raad oordeelden dat minister van binnenlandse zaken Douglas Hurd redelijk had gehan deld en binnen het kader van de wet, toen hij zijn besluit afgelopen oktober nam, en dat de meerder heid van het parlement ermee had ingestemd. BRUSSEL (AP) - De Belgische premier Wilfried Martens heeft gis teren gezegd dat "een globale oplos sing" in zicht is voor de vertroebel de betrekkingen tussen zijn land en Zaire. Martens verklaarde voor de BRT-radio dat hij de Zairese presi dent Mobutu Sese Seko donderdag avond had ontmoet in de wandel gangen van de top van de Franstali ge landen in het Senegalese Dakar. In de gedetailleerde, maar positieve discussie tussen de twee leiders stonden de kwestie van de schuld herschikking centraal evenals het geschillendossier uit de koloniale periode. "Ik denk dat we voor de eerste keer een perspectief hebben om een globale oplossing te bereiken," zei premier Martens. Hij legde niet uit hoe de standpunten van beide lan den precies zouden worden ver zoend, maar verklaarde dat "een mogelijkheid is gecreëerd om een oplossing te vinden die de discus siepunten overstijgt". Zaïre, dat in 1960 onafhankelijk werd, heeft er altijd op gestaan dat het Belgische koloniale verleden in Zaire opnieuw onder de loep zou worden genomen voordat de bilate rale betrekkingen worden genor maliseerd. België heeft tot nog toe echter het standpunt verdedigd dat dit geschillendossier bij het samen werkingsverdrag van 1965 is afge sloten, en dus niet meer aan de orde DEN HAAG - Vooral kinderen on der de vijftien jaar zijn steeds vaker slachtoffer van het optreden van het Israëlische leger in de bezette gebie den. Vorig jaar raakten 363 kinde ren onder de 15 jaar gewond. Alleen al in de eerste drie maanden van dit jaar was dit aantal 416. Uit cijfers van de VN-hulporganisatie Unwra blijkt verder dat ook steeds meer volwassenen getroffen worden. door Tineke Bennema Vandaar dat de Palestijnse medi sche instellingen de situatie nauwe lijks meer aankunnen. Dat zei de Palestijnse arts Mustafa Barghuti uit Jeruzalem, tijdens een bezoek aan Nederland. Barghuti vertegen woordigt een Palestijnse vereniging van vrijwillige medische hulporga nisaties in de bezette gebieden. Het grootste Palestijnse zieken huis, Mokassed in oost-Jeruzalem, is nu al voor een kwart permanent bezet door gewonden uit de Weste lijke Jordaanoever en de Gaza- strook. Andere gezondheidsvoorzienin gen, zoals regelmatige vaccinaties en de bestrijding van virussen, en de hulpverlening van consultatie bureaus blijven in gebreke door de overuren die de artsen maken voor de gewonden. Volgens Barghuti zijn de gevolgen hiervan voor de toekomst nog niet te overzien. Hij heeft twee verklaringen voor het groeiende aantal gewonden. "De Israëli's hebben gewone kogels vervangen door de zogenaamde plastic en rubber kogels. Deze zou den niet dodelijk zijn en de soldaten voelen zich vrijer in het gebruik er- Premier Shamir. De meeste plastic kogels en de rubberen versie bestaan echter uit plastic en rubberen kogels van kor- een metalen kern. Alleen het om- te afstand worden afgeschoten, hulsel is van kunststof. Doordat de kunnen zij net zo als een gewone ko gel het lichaam binnendringen en zeer ernstige verwondingen aan richten. Barghuti verklaart de toename van geweld verder uit het recente bezoek van de Israëlische premier Shamir aan Washington. President Bush heeft hem zijn steun toege zegd voor het verkiezingsplan in de bezette gebieden. Een nieuw onderdeel van de Is raëlische tactiek is de strafcampag- ne. Barghuti: "Soldaten dringen dorpjes binnen die van de buiten wereld worden afgesloten, richten vernielingen aan, delen klappen uit en arresteren mensen. Dat hierdoor het verzet juist toeneemt ziet men blijkbaar niet". Het Rode Kruis veroordeelde ruim een maand geleden de Israëli sche autoriteiten wegens "een over matig gebruik van geweld" jegens de Palestijnse bevolking. Dat ge beurde na een gewelddadig inci dent m het plaatsje Nachalin op de Westelijke Jordaanoever. waarbij zes Palestijnen omkwamen en tien tallen gewond raakten. Het was voor de zesde maal dat het Rode Kruis Israël berispte. Barghuti is zeer pessimistisch over de gevolgen voor de gezond heidszorg op lange termijn. Volgens hem verhinderen de Israëli's dat de Palestijnse bevolking gebruik maakt van de officiële gezondheids voorzieningen. Door het regelmatig instellen van uitgaansverboden, die soms dagen duren, kunnen de Pa lestijnen de medische hulpposten niet bereiken. Daarbij komt dat de Israëlische autoriteiten de uitgaven voor de ge zondheidszorg eind vorig drastisch verminderd en de kosten voor me dische hulp met 50 procent hebben verhoogd. Tegelijkertijd daalde sinds het uitbreken van de opstand de levensstandaard met rond de helft, aldus een recent rapport van de Internationale Arbeidsorgansia- tie (ILO). "Daarmee is de gezondheidszori voor Palestijnen met een gemid deld maandinkomen van zo'n 700 gulden niet meer te betalen", aldus Barghuti. Zo behandelt bijvoor beeld het officiële ziekenhuis in Ramallah nu nog maar een kwart van het aantal bevallingen van voor de intifada. Barghuti: "De Israëli's hebben ons in de tang. Aan de ene kant kun nen Palestijnen niet meer bij de offi ciële gezondheidszorg terecht, maar aan de andere kant verhinderen zij onze eigen onafhankelijke voorzie ningen aan te leggen. Het is nu ver boden om Palestijnse ziekenhuizen te bouwen of de bestaande uit te breiden en nieuwe medische instel lingen op te richten". "Nu de eerste slachtoffers van de intifada uit de ziekenhuizen worden ontslagen, is er dringend behoefte aan revalidatiemogelijkheden. Maar er bestaat geen revalidatiecen trum voor Palestijnen in de bezette gebieden. Voor hen is geen opvang sehik"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5