Geen spijt van vertrek uit The Nits'
Wereldpremière
'De Materie' in
Holland Festival
Het varken fascineert me'
Michiel Peters brengt nieuwe elpee uit
l lm-
4**
Leo Ferré: fel
ZATERDAG 27 MEI 1989
PAGINA 39
AMSTERDAM Vier jaar
geleden stapte zanger/gita
rist Michiel Peters uit The
Nits. Kort daarna brak de
groep door met 'In the
Dutch mountains' en inmid
dels is het Amsterdamse ge
zelschap de populairste
groep van het Europese vas
teland. Toch is Michiel Pe
ters niet verbitterd over het
feit dat hij vlak voor het gro
te succes de groep heeft ver
laten. "Ik heb er geen spijt
van", aldus de 37-jarige Am
sterdammer. die onlangs
zijn eerste solo-lp uitbracht
en die binnenkort als jurist
hoopt af te studeren.
Een zonnige voorjaarsdag
in Amsterdam. Onder het
genot van een kopje thee
vertelt Michiel Peters in zijn
etagewoning in Amsterdam
west uitgebreid over zijn
vrijwel geruisloze vertrek uit
The Nits en hoe het hem
sindsdien is vergaan.
door
Jan van der Plas
"De reden waarom ik uit de groep
stapte was heel simpel: ik kreeg
steeds meer onvrede met het be
roep van muzikant", valt Peters met
de deur in huis.
Deze onvrede werd voor een be
langrijk deel veroorzaakt door de
lauwe reacties die de single's van de
lp 'Adieu Sweet Bahnhof ten deel
vielen. "Met de lp's 'Omsk' en 'Kilo'
hadden we een hoogtepunt bereikt,
onder andere door het succes van
de singles 'Nescio' en 'Sketches of
Spain'. Maar de single's van de daar
opvolgende 'Adieu sweet Bahnhof
werden geen hits, waardoor we vrij
wel zonder werk kwamen te zitten",
vertelt Peters. "Op een gegeven mo
ment kwam ik tot de conclusie dat,
wanneer er door de media zo over je
toekomst wordt beslist, popmuziek
voor mij niet het juiste'beroep is".
Belangrijk argument voor Mi
chiel Peters was dat hij weinig om
handen had, wanneer er voor de
groep een rustige periode aanbrak.
De andere leden van The Nits had
den nevenactiviteiten waarop ze te
rug konden vallen. Zanger Henk
Hofstede pakte dan het schilderen
weer op en toetsenist Robert-Jan
Stips stortte zich op het maken van
reclamespots. "Ik deed er nooit wat
naast, maar na verloop van tijd
groeide bij mij steeds meer het be
sef dat spelen in een groep alleen
wel wat weinig was. Op een gegeven
moment heb ik de knoop doorge
hakt. ben ik uit de groep gestapt en
rechten gaan studeren".
De overstap van het spelen in The
Nits naar een studie rechten is niet
de meest voor de hand liggende
overstap. Waarom rechten? 'Tk had
hiervoor al een studie sociologie af
gerond, maar zag mezelf daarmee
geen baan krijgen. Van een paar be
vriende juristen hoorde ik enthou
siaste verhalen en de kans dat ik
met een rechtenstudie een prettige
baan zou vinden leek me wel groot.
Inmiddels is de situatie op de ar
beidsmarkt voor juristen ook niet
meer zo rooskleurig, maar ja....",
verzucht Peters.
Contact
De andere leden van The Nits rea
geerden zeer teleurgesteld op het
vertrek van Michiel Peters. "Ik heb
lang van tevoren verteld dat ik mijn
twijfels had of ik als muzikant ver
der m'n brood wilde verdienen. Ze
vonden het heel jammer, maar je
kan iemand niet tegenhouden als
hij weg wil". Hij benadrukt dat er
bij zijn vertrek geen kwade woor
den zijn gevallen.
Ondanks het feit dat hij de groep
inmiddels al weer vier jaar geleden
heeft verlaten, heeft Michiel Peters
nog regelmatig contact met de
groepsleden. "Met name Henk Hof
stede en Rob Kloet zijn persoonlij
ke vrienden van me. Ze zijn het
laatste jaar weliswaar veel op pad,
waardoor het moeilijk is om elkaar
regelmatig te zien, maar het contact
is nog steeds prima".
Michiel Peters blijkt nog steeds
goed op de hoogte van de recente
verrichtingen van zijn vroegere
groep. "De lp's 'Henk' en 'In the
Dutch mountains' vond ik goede
platen. Alleen staan er op de CD-
versies een aantal extra nummers
die stilistisch alle kanten uitwaaien.
Maar de meeste dingen spreken me
nog steeds aan", aldus Peters.
Overigens is hij van mening dat
The Nits live aanzienlijk beter zijn
dan op de plaat. "Je hoort van veel
dat de band op het podium
'j
AMSTERDAM (GPD) - Het Hol
land Festival 1989 wordt donderdag
1 juni geopend met de wereldpre
mière van De Materie van compo
nist Louis Andriessen in het Am
sterdamse Muziektheater. Regis
seur en ontwerper van de decors
van het muziekspektakel met or
kest, koor, kostuums en choreogra
fie is niemand minder dan Robert
Wilson, bekend van Einstein on the
Beach en The Civil Wars.
De titel kan men zo diepzinnig le
zen als men wil. Hij slaat inderdaad
op de theorie dat alle materie be
staat uit uiteindelijk ondeelbare
kleinste deeltjes. Dat belet An
driessen niet zijn stuk te beginnen
met het lawaai op een 17e-eeuwse
scheepswerf in Amsterdam: 144
zware hamerslagen in de vorm van
akkoorden voor het hele orkest. En
het was weer de oude Bach die hem
op het idee bracht.
Geest en materie, daar gaat het
stuk over. Muziek zelf is al een won
derlijk verschijnsel van geest en
materie. Andriessen, die zelf het li
bretto schreef samen met regisseur
Wilson, bekijkt de Hollanders in de
tijd van hun opstand tegen Spanje.
De geest van die opstand was ook
de geest die schepen voortbracht.
Schepen bouwen, daar waren wij
toen heel goed in. In 1581 zegden de
Staten van Holland hun trouw aan
de Spaanse koning op. Fragmenten
uit het officiële stuk van die opzeg
ging. de zogenaamde Akte van Ver-
latinghe. worden door het koor ge
zongen in het Nederlands van de
16e/17e eeuw.
Aan de theorie van het ondeel
baar kleinste zit in het stuk een inte
ressant personage vast. Het is de
17e-eeuwse Nederlander Gorlaeus,
oftewel David van Goorle, die deel
uitmaakte van de eerste generatie
van atoomfysici. Andriessen voert
hem ten tonele als de eerste die
sinds de Griek Democritus de stel
ling over de materie opnieuw onder
de aandacht bracht. De componist
spoorde een boek van Gorlaeus op,
getiteld Ideae Physicae en nam de
len ervan over als gezongen teksten
in zijn opera.
Leiden
Als het een beetje meezit, krijgt de
toeschouwer een aardig beeld van
het doen en laten van een atoomge
leerde omstreeks 1620, sprekende
in de taal van zijn tijd. In een lezing
over De Materie zei de componist
vorig jaar: "Ik wil dat Gorlaeus zo
zal zingen in mijn stuk zoals hij
heeft gepraat in cafés in Leiden
waar hij, onder invloed hoop ik van
het locale bier, zijn theorieën heeft
staan verkondigen; nog op het ge
vaar af neergestoken te worden
ook."
De rol van Gorlaeus zal worden
gezongen door de tenor James
Doing, die van Hadewijch door de
sopraan Wendy Hill. Danseres en
spreekster is Beppie Bltfnkert; Mar-
jon Brandsma speelt Madame Cu
rie. Het koor bestaat uit leden van
het Nederlands Kamerkoor; voor
de orkestpartij werd een ensemble
samengesteld onder de naam Mate
rie-Orkest. De muzikale leiding
heeft Reinbert de Leeuw. Vervolg-
uitvoeringen zijn op 4, 6, 9. 11, 14 en
17 juni in het Amsterdams Muziek
theater, op 20 juni in het Dansthea
ter in Den Haag en op 24 juni in de
Rotterdamse Schouwburg.
veel steviger klinkt en dat de platen
een beetje gekunsteld klinken. Ik
denk dat dat waar is".
Heeft Michiel Peters niet het idee
de boot gemist te hebben, nu The
Nits met bassiste Joke Geraers in de
gelederen overal in Europa succes
boeken? "Als je een band verlaat
heb je natuurlijk altijd het risico dat
die band groter wordt, maar ik heb
er geen spijt van dat ik uit The Nits
gestapt ben. Ik zou niet meer terug
willen naar het muzikantenleven
waarbij je voortdurend onderweg
bent".
Werf
De goede verstandhouding met zijn
ex-groepsleden wordt geillustreerd
doordat Michiel Peters zijn eerste
solo-lp 'Infant King' samen met The
Nits heeft opgenomen. Het plan
voor die plaat dateert al van vlak na
dat hij in 1985 uit de groep stapte.
"We hadden in die tijd net zelf een
studio gebouwd en ons eigen pla
tenlabel Werf Records opgezet. Op
een gegeven moment vroeg Henk
Hofstede me of ik het leuk zou vin
den om samen met hem een acous-
tisch georiënteerde plaat te maken.
Daar zijn we toen aan begonnen,
maar Henk kreeg het door het suc
ces van 'In the Dutch mountains' zo
druk dat hij er geen tijd meer voor
had. Daardoor is het mijn solopro
ject geworden".
Ondanks de drukte bij zijn vroe
gere collega's wordt Michiel Peters
op de plaat voornamelijk begeleid
door leden van The Nits "Het was
organisatorisch heel makkelijk om
met hen te werken omdat ik vlakbij
de studio annex oefenruimte woon.
Bovendien werk ik graag met men
sen die ik ken en die mij kennen.
Maar door alle drukte moest de
plaat in tien dagen verspreid over
anderhalf jaar worden opgeno-
Door de prominente aanwezig
heid van de leden van The Nits
wijkt het geluid op de plaat niet zo
veel af van dat van de laatste platen
van het succesvolle gezelschap. Wel
is het oorspronkelijke idee om er
een acoustische plaat van te maken
overeind gebleven. "Vroeger speel
de ik bij The Nits altijd electrisch gi
taar. Maar tegenwoordig speel ik
thuis alleen nog maar acoustisch.
Vandaar dat de klankkleur nogal
verschilt van de vroegere platen".
Opvallend is ook dat de liedjes op
'Infant King' een stuk toegankelij
ker zijn dan die hij vroeger voor The
Nits schreef. "Ik heb geprobeerd
simpele, melodieuze liedjes te ma
ken en dat is, dacht ik, wel aardig
gelukt".
Leuren
Ondanks het feit dat Michiel Peters
ruim twaalf jaar bij The Nits heeft
gespeeld, kost het hem moeite om
voor zijn soloplaat de nodige aan
dacht te krijgen. 'Infant king' werd
al in februari uitgebracht en pas de
laatste weken beginnen de media
de plaat te ontdekken. Belangrijke
reden hiervoor is. volgens Peters,
dat hij de plaat zelf bi j de pers en de
radio aan de man moet brengen.
"We hebben een distributie-over
eenkomst met platenmaatschappij
CBS. Zij persen en verkopen de
plaat voor ons, maar we moeten zelf
de promotie zorgen. Dat blijkt
vak apart te zijn. Bovendien is
het niet mijn favoriete onderwerp
om over na te denken", merkt Pe
ters lachend op. "Het is heel verve-
Zanger/gita
rist Michiel Pe
ters (ex-N its)
met het schilde
rij van zijn
elpee-hoes:
"Popmuzikant
voor mij niet het
juiste beroep".
-.•MA
pp
lend om met een produkt van jezelf
te leuren, dat laat je liever aan der
den over".
Naast de aarzeling bij de Neder
landse media zijn er enthousiaste
reacties uit Oostenrijk en Zwitser
land, waar ook The Nits op dit mo
ment hoogtijdagen meemaken. "Er
heeft zich inmiddels een platen
maatschappij gemeld die de plaat
daar wil uitbrengen. Bovendien heb
ik het geluk dat Henk Hofstede bij
interviews mijn plaat altijd aan de
journalist meegeeft".
Plannen om 'Infant king' door op
tredens te promoten heeft Michiel
Peters niet. "Ik vraag me af of daar
belangstelling voor bestaat. En ik
heb er geen zin om voor twintig
man in een jongerencentrum te
gaan staan. Dat heb ik met The Nits
al lang genoeg meegemaakt".
Veiling topcollectie Hollandse glazen
AMSTERDAM (ANP) - Christie's Amsterdam veilt 5 op juli de Guépin Col
lectie, 135 zeventiende en achttiende eeuwse glazen, veelal van topkwali
teit. Ze geeft tevens een goed overzicht van toegepaste decoraties: met de
stift gegraveerd, in diamant-stippeltechniek of door gebruik van het rad.
De deskundige van het veilinghuis schat de opbrengst op rond twee mil
joen gulden, gemiddeld bijna 15.000 gulden per stuk.
De Guépin Collectie is de laatste grote particuliere topcollectie Neder
lands glas in ons land, aldus drs. P. Ritsema, conservator van het Rijksmu
seum in Amsterdam. In het begin van de jaren dertig werd de vorige ge
veild: de collectie Snouck Hurgonje in Den Haag. Verder werd in de jaren
vijftig de collectie Bodenheim, Amsterdam, via een Zwitserse kunsthan
del van de hand gedaan.
Van de Guépin Collectie werd eens in Delft een tentoonstelling gehou
den. Verder waren er wel eens bruiklenen te zien, onder andere op een ex
positie in Dusseldorf. Ritsema kent de collectie goed, ofschoon ze niet vopr
publiek toegankelijk was. Het gedeelte voorwerpen uit de achttiende
eeuw was al lange tijd opgeslagen. Het andere deel was thuis bij een van de
twee zonen van A.J. Guépin (1897 - 1964). De kinderen gingen na het over
lijden van hun vader door met verzamelen.
Vijfde optreden in de lnternation£
Chansonweek Leo Ferré. Gezien op 26 rr
in de Leidse Schouwburg
LEIDEN - Brei, Brassens en Fer
ré: ze werden 'de drie groten van
het chanson' genoemd. Van hen
is alleen de bijna 73-jarige Leo
Ferré nog in leven. Hij is dichter-
zanger-componist, en geldt als
een excellent vertolker van zijn
eigen composities. Die man in le
venden lijve aan het werk te kun
nen zien is een gebeurtenis apart.
Gisteravond stond hij daar in de
Leidse Schouwburg: met die
spierwitte stralenkrans van haar
rond zijn markante hoofd en - na
tuurlijk - gekleed in het zwart.
"Le noir, c'est le crêpe de Chine
de la tristesse", heeft hij eens ge
zegd; zwart is nu eenmaal zijn
kleur, omdat het naar zijn mening
moeilijk is om niet treurig te zijn.
als je ziet wat er op deze wereld
gebeurt.
Zijn strijdbaarheid is hij geens
zins verloren. Leo Ferré is onver
minderd fel. Hij eindigt zijn (ruim
twee uur durende) concert met
het 'zwarte' gebed: 'Thank you
Satan'. Bij het laatste couplet
staat hij op van de vleugel en
zingt met luide stem (zonder mi
crofoon!) aan de rand van het po
dium: en dat men mij niet het
zwijgen oplegt, en dat ik op jouw
welzijn zing, in deze wereld waar
muilkorven niet voor honden zijn
gemaakt - Thank you Satan".
Als het applaus om toegiften
vraagt, vertolkt Ferré ('de anar
chist', 'de eeuwige provocateur')
zijn oproep aan de kameraden om
"uit het gareel te lopen": 'Copains
tirons les quat'cent coups'. Chan
sons uit het begin van de jaren
zestig, maar Ferre zingt met een
overredingskracht, alsof hij ze
gisteren heeft geschreven.
Slechts bij een (te) klein gedeel
te van zijn recital begeleidt Ferré
zichzelf aan de vleugel. Om zijn
orchestrale werk ook aan bod te
laten komen, maakt hij veelal ge
bruik van geluidsbanden. Er
wordt daarbij door de technicus
nogal eens een flinke draai aan de
volumeknop gegeven, waardoor
heel wat lelijke ruis ontstaat. De
'live' gespeejde nummers zijn
daarom vele malen indrukwek
kender. Al moet wel gezegd, dat
zijn voordrachtskunst in de num-
s met begeleiding op geluids
band beter te zien is.
Nu eens dirigeert hij in gedach
ten het orkest, dan weer onder
streept hij zijn teksten met gebal
de vuisten of andere bezwerende
gebaren en vlak voor de pauze (in
'Le Jazz Band') laat hij zich door
de muziek tot een paar voorzichti
ge danspassen verleiden. Dat al
les is een schouwspel op zichzelf.
"Je chante pour passer le temp-
s..."/"Ik zing om de tijd te verdrij
ven..." tekst van Aragon, muziek
van Ferré. Menigeen vindt het
vreemd om juist dit uit de mond
van Ferré te vernemen, wiens
oeuvre niet de indruk geeft, uit
louter tijdverdrijf te zijn ontstaan.
Ook dat zal de 'eeuwige provoca
teur' wel provocerend bedoeld
hebben.
WIJNAND ZEILSTRA
Beeldend kunstenaar Hans Andringa:
ROTTERDAM - In een wereld
waar de zwaartekracht geen rol
speelt kan van alles gebeuren.
Kunnen, bij voorbeeld, varkens
op een mensenmanier copule
ren op een wolk?
Hans Andringa, beeldend
kunstenaar in Rotterdam:
"Lang geleden, in de stilte van
een vroege ochtend, zag ik in
een enorme ruimte een neve
lig, groen veld roze vlekken.
Ik zag roze vlekken en het ble
ken varkens te zijn, die door de
laaghangende nevel los van de
grond leken te zijn gekomen."
Lyrisch: "Het varken vind ik
een móói beest. Het speelde ook
bij Orwell een belangrijke rol,
zij het in negatieve zin. Het var
ken fascineert me. ik denk van
wege zijn kleur, het roze. Zeker
wanneer je het ziet door nevel
waas overtrokken en als de con
touren van het beest vervagen,
waardoor het tot een vormeloze
vlek wordt".
Een indruk, lang geleden op
gedaan, met verstrekkende ge
volgen.
door
Joost van den Hooft
Andringa: "Ik begon varkens te te
kenen en te schilderen. Puur var-»1
kens. Later werden het roze vlek
ken en vervolgens kwam het realis
tische beeld weer terug. Maar het
varken werd steeds humaner, ik de
coreerde het met sjerpen en medail
les en zo ontstonden ook de neuken
de varkentjes. Nu ben ik weer terug
bij de vlekken".
Zoals in Schemering: een gesty-
leerde figuur, een vrouw, uit lijnen
opgebouwd, transparant en ge
plaatst in een leegte van pasteltin
ten, waarin een enkele losse lijn op
valt.
Hij wijst naar Schemering aan de
wand van zijn atelier: "Die figuur
was in eerste opzet véél meer uitge
werkt. Bevond zich ook in een om
sloten omgeving, een huis. Het was
eerst een heel gevangen figuur, die
nu vrij is gekomen. De ets waarnaar
ik dit schilderij heb gemaakt was
meer anekdotisch, verhalend. De
afbeelding op het schilderij is puur
teruggebracht tot de emotie alleen.
Je ziet in de ruimte, de leegte, ont
staan door het wegschilderen, al
leen nog de contouren waarbinnen
de mens aanwezig is. Aanwezig,
maar niet meer herkenbaar".
De kunst van het weglaten?
Andringa: "Nu mijn werk minder
anekdotisch en meer poëtisch is ge
worden. kan ik nog meer weglaten.
Dat doe je niet bewust, het onstaat
gewoon. Ik vereenvoudig de vorm,
schilder alle franje weg, wat een
heel moeizame manier van werken
is, omdat je steeds bezig bent met
corrigeren en daarin zijn stemmin
gen heel belangrijk. Mijn schilderij
en worden daardoor een samenbun
deling van mijn emoties.
"Als je, zoals ik, elke dag in je ate
lier bezig bent, is je werk toch een
reflectie van je leven. Ik kan een
schilderij van tien, vijftien jaar gele
den terugzien en ik weet exact in
welke gemoedstoestand ik toen
was, welk proces ik toen tijdens het
maken ervan doormaakte. Het is
het persoonlijke verhaal, het graven
en zoeken naar de waarheid in je
zelf. dat je tot kunstenaar maakt.
"Wat ongrijpbaar is, wat van bin
nen zit, wat met de eigen emoties te
maken heeft, om dat, met behulp
van je eigen taal, je eigen vormen en
je eigen kleurgebruik, op een schil
derij of een ets te krijgen, dat is waar
het voor mij in de kunst om gaat.
Dus met om de mooie verpakking.
Maar dat je voelbaar kunt maken
dat er, ondanks het vereenvoudi
gen, het wegschilderen, méér op het
doek heeft gestaan dan je ziet."
Morgenschreeuw. Ontwaken.
Ochtend. In de vroege morgen.
Waar de dag ontwaakt. De gouden
schreeuw. Titels van zijn werken.
Hans Andringa heeft wat met de
morgenstond.
"Mijn werk", zegt hij. "speelt zich
duidelijk niet in de nacht af'. Dan:
"Herman Gorter zegt: De dag opent
als een gouden roos. Daar voel ik
een heleboel bij. Net als bij zijn
dichtregels: Ik kan niet meer ma
ken begin/ met ietsMijn zin/ is ein
deloos als het niets. In een paar
woorden wordt gezegd waar een an
der twintig bladzijden voor nodig
heeft. En omdat het poëFzie is, kan
iedereen er zijn eigen gevoel bij
hebben, er zijn eigen invulling aan
geven. Zo is het met mijn werk ook.
Ik maak het wel, maar de toeschou
wer is eigenlijk koning".
Hij trekt een la open, zoekt en
toont me een prent waarop een ezel
in wijdpoots de schommel waarop
zij zit omhoogstuwt, terwijl in een
geopende deur een geheven oli
fantsslurf zichtbaar is. "Die prent is
gekocht door een Amerikaan. Hij
was er lyrisch over. Dacht dat het
een spotprent was op de Democra
ten en Republikeinen die in Ameri
ka als ezels en olifanten worden
aangeduid. Voor mij is het een puur
erotische prent. De ezel zit er nogal
uitnodigend bij en de slurf lijkt me
ook voor zichzelf te spreken. De ti
tel is dan ook: Een schommelend
genoegen".
Schilderijen, tekeningen en
grafisch werk van Hans Andringa
zijn tot en met 2 juli te zien in Ga
lerie De Fiets, Oude Delft 195,
Delft. De galerie is geopend van
vrijdag tot en met zondag van 13
tot 18 uur.
Hans Andringa: 'Ik
Rotterdam krijgt architectuurprijs
ROTTERDAM (ANP) - De gemeente Rotterdam krijgt dit jaar de 'zilveren
kubus' van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA). Rotterdam
krijgt die jaarlijkse prijs voor de creatieve samenwerking tussen bestuur
en gemeentelijke diensten, die heeft geleid tot een hoogwaardige gebouw
de omgeving in de stad. De BNA heeft dit gisteren besloten
De BNA wil met deze toekenning ook aan andere gemeenten duidelijk
maken dat een goede samenwerking tussen bestuur, diensten en vormge
vers onontbeerlijk is bij de totstandkoming van een hoge kwaliteit van de
gebouwde omgeving.
