Honderdjarigen zijn niet zeldzaam meer
Tips voor een lang leven
Jééië
ZATERDAG 27 MEI 1989
EXTRA
PAGINA 33
Alle respect voor Jean Michael
Reyskens uit Dordrecht die dinsdag
met zijn 111 jaar en 19 dagen de
oudste inwoner zal zijn die we ooit in
ons land hebben gekend, maar hij
valt toch danig in het niet bij
Methusalem. Die haalde volgens de
Bijbelse overlevering de gezegende
leeftijd van 969 jaar. En wat te
denken van Noach, hij werd 950 jaar.
Kijk, da's pas oud. Maar die
exorbitante leeftijden mogen rustig
met een korreltje zout worden
genomen. Zo oud wordt niemand. Wij
blijven steken op zo'n 110 jaar, zoals
opa Reyskens.
door Stef van Item
De oudste mens die op deze aard
kloot rondstapte, stierf na een leven
dat 120 jaar en 237 dagen duurde. Hij
heette Sjigechijo Izoemi en kwam
uit het plaatsje Asan op het eiland
Tokoenosjima bij Japan. Van hem is
de leeftijd officieel vastgesteld.'Bij
Izoemi ging het licht uit op 21 febru
ari 1986. Niet alleen van pure ouder
dom, maar door een longontsteking.
Opa Reyskens woont al jaren in
Dordrecht, maar hij heeft nog steeds de
Belgische nationaliteit. Hij mag zich van
af dinsdag de oudste inwoner van Neder
land aller tijden noemen, maar in zijn ge
boorteland woonde een vrouw die de ti
tel 'de oudste mens' droeg. Zij was
Mathilde Vertommen-Hellemans, gebo
ren op 12 augustus 1863. Op 4 juli 1977
overleed zij, 113 jaar en 327 dagen oud.
Alleen de Jappaner Izoemi is de Belgi
sche officieel voorbijgestreefd.
Jean Micheal Reyskens werd in Genk
geboren. Toen hij twintig was, kwam hij
naar Nederland om hier werk te zoeken.
Hij trouwde en is nu al lange tijd we
duwnaar. Kinderen kreeg hij niet. Hij
heeft er nooit over gepiekerd zijn Belgi
sche paspoort om te ruilen voor eenNe-
derlandse.
Sinds zijn komst naar ons land tot zijn
pensionering heeft Reyskens altijd werk
gehad. "Maar dat kwam ook omdat ik al
tijd alles aanpakte", zei hij op zijn 108ste
verjaardag toen hij al de oudste man van
Nederland was. Dit jaar is zijn verjaardag
eigenlijk vrij stilletjes voorbij gegaan,
want al die journalisten en fotografen op
bezoek, dat is toch een beetje te druk
voor hem.
Opa Reyskens heeft sedert 1947 'van
Drees getrokken'. Een dure klant. In to
taal moet er in die 42 jaar een klein ver
mogen aan aow aan hem zijn uitgekeerd.
Het langst heeft Reyskens gewerkt bij de
Zwijdrechtse kunstmestfabriek Al
batros. Later werd die fabriek opgeno
men door de Unie van Kunstmest Fa
brieken.
Record
Reyskens, die in het Dordtse bejaarden
centrum Avondzon woont, is zich er ter
dege van bewust dat hij het record gaat
breken. "En dat wil hij ook graag", zegt
een medewerkster van Avondzon. Gees
telijk gaat het met opa Reyskens nog pri
ma, voegt zij er aan toe. "Lichamelijk
wordt het iets minder, maar hij is ook zo
oud".
De Belgische Dordtenaar komt overi
gens niet meer van zijn kamer. Af en toe
schuifelt hij langs zijn meubeltjes om de
vele plantjes in zijn kamer en op het bal
kon te bewonderen. Tot voor kort kon hij
de zorg voor de planten" nog zelf aan.
Maar de groene vingers van de altijd
goedgehumeurde opa Reyskens willen
nu ook rust. Het p.ersoneel van Avond
zon ziet er op toe dat zijn plantjes niet
verpieteren.
De hoogbejaarde zal de titel overne
men van Christina van Druten-Hoogak-
ker uit Randwijk. Zij is 111 jaar en acht
tien dagen geworden.
Het blijft vrijwel onmogelijk om je een
voorstelling te kunnen maken van het le
ven dat Jean Michael Reyskens achter de
rug heeft. Sinds 1878 is de gehele wereld
veranderd, zijn er bijvoorbeeld twee We-
Het Nederlands eeuwlingenklas-
sement volgens het Groot Guin
ness Record Boek:
1. Jean Michael Reyskens, gebo
ren op 11 mei 1878. 111 jaar..
2. Christina van Druten-Hoóg-
akker, geboren op 20 november
1876, overleden op 8 december
1987. 111 jaar.
3. Margaretha Eijken. geboren
op 12 november 1875, overle
den op 1 mei 1986.
4. Petronelle Maria Ribbens-
Verstalien, geboren op 2 febru
ari 1873, overleden op 22 juni
1983. 110 jaar.
5. Gerarda Hurenkamp-Bos
goed,' geboren op 5 januari
1870, overleden op 25 mei 1980.
110 jaar.
6. Geert Adriaans Boomgaard;
geboren op 23 september 1788,
overleden op 3 februari 1899.
110 jaar.
7. Frederika Louiza Van Asselt-
Benkempér, geboren op 16 no
vember i$74, overleden op tl
december 1984. 110 jaar.
8. Wilhelmina Carnmel, geboren
op 8 januari 1871, overleden op
24 januari 1981.110 jaar.
9. Christina Karnebeek-Backs»
geboren op 2 oktober 1849.
overleden pp 7 oktober 1959.
110 jaar.
10. Mathildis Josephina Huberti-
na de Johg-Stenten, geboren
op 27 februari 1876, overleden
op 4 januari 1986-109 jaar.
Opa Reyskens (111) wordt dinsdag
Neerlands oudste aller tijden
Mevrouw Gerarda Hurenkamp-Bosgoed, in 1980 op 110-jarige leeftijd overleden, krijgt op haar 109de verjaardag
bloemen van haar achterkleinzoon Gerben. (archieffoto)
reldoorlogen geweest. De dag dat
Reyskens geboren werd, 11 mei 1878,
meldde de NRC: "In de rivier de Lek, be
neden Schoonhoven, zal eene nieuwe
zalmvisscherij worden aangelegd". Toen
bestonden die dingen nog.
Maar in de krant van die dag wordt ook
melding gemaakt van een opzienbaren
de eeuwling: "Blijkens de Soldaten-
freund, leeft nog te Bromberg een van de
soldaten van Frederik den Groote. Hij
heet Stanislaus Bogniewski, heeft onder
den koning in diens laatsten regeerings-
tijd gediend in het eerste artillerie-regi
ment te Berlijn, en is thans 117 jaren oud.
Hij is doodarm en leeft van een pensioen
uit het landweerfonds. Naar lichaam en
geest bevindt de veteraan zich nog vrij
wel".
Het grootste nieuws van die dag was
de gang van graaf Schouwaloff naar Pe
tersburg. De Russisch-Turkse Oorlog
woedde op de geboortedag van
Reyskens in alle hevigheid.
Veel vrouwen
Het vrouwelijke geslacht is oververte
genwoordigd onder de eeuwlingen in
ons land. De oudste inwoner mag dan
een man zijn, op z'n hielen zitten dertien
vrouwen van boven de honderd. Pas op
nummer vijftien in de rangschikking van
oudsten van ons land bevindt zich weer
een man: meneer W.J. Baas uit Utrecht.
Maar hij is pas 105.
Opvallend is dat aan de eeuwlingen in
ons land steeds minder aandacht wordt
besteed. Illustere namen als opoe Herfst
(106, uit Rotterdam Kralingen), Chrisse-
meuje (110, uit Holsterhoek) en opa Kip
(102, uit Dreischor) bestaan niet meer.
Hoogstwaarschijnlijk moet dat worden
ge wijt aan het feit dat er steeds meer
honderdjarigen komen. Zo voorspelt het
Centraal Bureau voor de Statistiek dat er
volgend jaar meer dan duizend mensen
in ons land zijn die honderd jaar of ouder
zijn. Dit jaar zijn het er nog pak-'m-beet
850. Ze zijn niet schaars meer.
Opoe Herfst (-Braams) was in Rotter
dam en ook ver daarbuiten een begrip.
Zij was op 8 december 1841 in Amster
dam geboren en trok als jong meisje naar
Rotterdam. Daar bakerde ze tot haar ne
gentigste jaar. Zelf kreeg ze zestien kin
deren. Opoe woonde in Kralingen, waar
men haar ook wel het duivenvrouwtje
noemde omdat ze regelmatig de duiven
voerde. Ze spreidde haar rok en liet de
beesten er het voer afpikken. Soms zat ze
bedolven onder de duiven.
In de laatste jaren was van haar leven
was opoe Herfst een geliefd object voor
fotografen. Wat dat betreft was haar
105de verjaardag in 1946 een hoogtepunt
toen de man van het Polygoon-journaal
opdook. Speciaal voor de film deed opoe
een extra scheutje eau de cologne op
haar zakdoek. De reportage over opoe's
verjaardag was in heel Nederland op het
witte doek te zien.
Opoe zag de beelden ook, in het Rotter
damse Victoria-theater. Als een heuse
filmster stond ze op en nam het applaus
in ontvangst. Ze had niet in de gaten dat
haar stoel was opgeklapt, toen ze weer
wilde gaan zitten. Prompt verdween de
105-jarige onder de stoelen. "Pyn ge
daan, opoe?", informeerde de familie
naar de afloop van haar onvrijwillige glij-
er. Nee hoor, schudde ze. Later zei ze zelf
over haar optreden voor het Polygoon:
"Toch een lief wijfie, he?".
Op diezelfde verjaardag was opoe's
mooiste cadeau de grote doos sigaretten
die ze van het Amerikaanse Rode Kruis
kreeg. Een verslaggever noteerde: "En
uit het pak kwamen honderden echte
Chesterfields tevoorschijn, waarmee de
jarige verre van karig omsprong, want in
minder dan geen tijd hing er een dichte
blauwe rook in de kamers".
Toen opoe Herfst eind juni 1948 vredig
was ontslapen, dompelde Kralingen zich
in diepe rouw. Voor vrijwel alle ramen
hingen de witte lakens. Honderden
woonden de begrafenis bij. Pas in 1974
werd haar de titel oudste inwoonster van
het land afgenomen.
Niet minder bekend was mevrouw Jo
hanna Leeuwenburg-Hordijk, ook uit
Rotterdam. Zij heeft met haar 108 jaar tot
september 1975 de titel van oudste in
woonster van ons land mogen dragen.
Zij ontfutselde opoe Herfst de titel. Me
vrouw Leeuwenburg die haar man
verloor in 1933 haalde vlak na haar
106de verjaardag vrijwel alle kranten. De
gemeente had haar een kaart gestuurd
met de oproep om in de schoolbankjes
van het basisonderwijs plaats te nemen.
Bij de gemeente wist men blijkbaar niet
beter dan dat ze zes jaar geworden was.
Dat dit niet het geval was, kon mevrouw
Leeuwenburg de ambtenaren nog prima
voorrekenen. Op een schoolbord schreef
ze met een krijtje: 1867+106=1973.
En wat te denken van de legendarische
opa Kip. Tijdens de watersnoodramp in
1953 was deze krasse baas 102, de oudste
inwoner toen van Zeeland. Hij bracht
een aantal bange dagen door in huisje in
Dreischor. Zijn redding haalde alle kran
ten, vooral ook omdat hij zelf zo verbaasd
was hij praatte eenmaal in veiligheid
honderduit dat hij de ramp wel had
overleefd en "zoveel jonge mensen niet".
Ratten
Hoe moet je nu in vredesnaam leven om
de eeuw te passeren? Waren we maar rat
ten. Die beesten zet je op rantsoen en ze
worden stokoud. "Dat scheelt zo'n veer
tig percent in leeftijd", zegt dr. C.A.F.
van Bezooijen van het TNO Instituut
voor Experimentele Gerontologie (ou
derdomsteer).
"Bij deze proefdieren is bewezen dat
wanneer je ze minder voedsel geeft dan
ze vrijwillig zouden eten, dat ze dan lan
ger teven. Met een lagere hoeveelheid
voeding neemt onder andere de kankerf
requentie af. Ook lichaamfuncties take
len minder snel af. Een rat wordt gemid
deld 30 maanden oud.' De beesten op
rantsoen haten wel de 45 maanden".
Maar wacht nog even voordat u de dage-
lijke porties terugschroeft: de resultaten
die bij ratten worden bereikt zie je niet
bij de mens. Jammer, want het scheelt op
een mensenleven al gauw dertig jaar.
Van Bezooijen zegt vervolgens iets
verontschuldigend: "Er is geen eendui
dig antwoord te geven op de vraag hoe je
de honderd haalt. Twee kenmerken spe
ten mee bij het ouder worden: de geneti
sche factoren (werden je voorouders ook
al zo oud?) en de zogeheten omgevings
factoren (voeding, beweging, ziekten, et
cetera). Gezond teven wil niet zeggen dat
je gezond oud zult worden. Het kan best
zijn datje een genetische ziekte onder de
leden hebt".
Zeker is wel, zegt Van Bezooijen, datje
de wil tot teven moet hebben. "Er mag
geen knopje omgaan in je hoofd. Dat ge
beurt natuurlijk wel bij mensen die de
honderd haten en vervolgens denken dat
het er op zit".
Opvallend
Jean Michael Reyskens kan overigens
nog een aantal jaren mee. "De maximale
levensduur ligt tussen de 115 en 120 jaar.
Dan is het op. Deze leeftijden zijn moge
lijk, maar ze zijn volgens mij wel de
grens", stelt Van Bezooijen. "Over alles
wat daarboven zou zitten heb ik mijn
twijfels".
En meestal komt de grijze aap uit de
mouw. In Rusland, bijvoorbeeld, kom je
regelmatig enorme leeftijdclaims tegen.
Maar dan blijkt dat ze voor het gemak de
jaren dubbel tellen. "De oudste Rus zou
150 jaar geworden zijn. Tot ze de zaak uit
zochten en bleek dat de man in de Eerste
Wereldoorlog had gedeserteerd. Hij had
het paspoort van zijn vader gestoten en
was meteen een stuk ouder".
Terwijl de maximale levensduur al
eeuwenlang blijft steken op 115 tot 120
jaar, blijft de gemiddelde leeftijd wel
steeds toenemen. Nu is die in ons land 76
jaar. Onderzoeker Van Bezooijen noemt
het grote aantal mensen dat tegenwoor
dig met het grootste gemak de 85 jaar
haalt "opvallend". En dan is het nog
maar een klein stukje naar de honderd.
Gerontológen over de gehele wereld onderzoeken onder andere hoe het
mogelijk is dat mensen de honderd jaren of meer halen. Dr. David Davies
van de University College heeft twee jaar lang het volk van Vilcabamba in
Ecuador onder de loep genomen, een volk dat behoorlijk wat honderdjari
gen telt. Davies geeft tien tips voor een lang leven.
1. Blijf regelmatig werken na uw pensionering, als u al met pensioen moet
gaan.
2. Zorg voor hobby's die u in beslag nemen, zodat u daaraan na de pensio
nering uw geestelijke activiteiten kunt besteden.
3. Praat niet over ouder worden. Probeer de mensen te ontwijken die zich
daardoor gedeprimeerd voelen.
4. Drink en rook met mate als u pèr se wilt roken en drinken.
5. Zorg voor ruim voldoende slaap, zonder hulpmiddelen.
6. Vermijd alle vormen van psychische spanningen en leer in ieder geval
spanningen het hoofd te bieden als ze onvermijdelijk zijn.
7. Maak u geen zorgen over uw kinderen.
8. Wandel ten minste 1,5 kilometer per dag, want wandelen is de beste
vorm van lichaamsbeweging. Ook tuinieren is een gezonde bezigheid.
9. Eet zo weinig mogelijk vlees.
10. Eet zo veel rauwkost en zo weinig voorbewerkt voedsel als u kunt.
.DINGEN VAN DE WEEK
NONSENS
Wie als bestuurder zuinig bedeeld is met
talent, kan altijd proberen met botheid
zich staande te houden. In de jaren zeven
tig hoefde je daarmee niet aan te komen,
nu in het z.g. no-nonsense tijdperk kan
het blijkbaar wel weer.
Mevrouw Ginjaar-Maas, staatssecre
taris van onderwijs, is zo iemand die het
kennelijk heel weinig kan schelen wat ze
aanricht. Ach, misschien.word je ook op
den duur wel zo, als je te lang in de scha
duw leeft van Deetman.
De staatssecretaris weigert een ruime
re uitleg te geven aan een onlangs gedane
uitspraak van de Raad van State dat de
gemeente Leiden een 10-jarige jongen on
danks de personeelsstop op een school
voor moeilijk lerende kinderen moet toe
laten. De Raad had daarbij geoordeeld
dat die personeelsstop in strijd is met de
grondwet en de wet op het speciaal on
derwijs.
Dat lijkt tamelijk duidelijk, maar de
staatssecretaris meent dat het alleen om
een uitspraak in dit bijzondere geval
gaat en dat daaraan geen verder strék
kende uitleg behoeft te worden gegeven.
Wat ze dus eigenlijk zegt is dat ouders die
met een soortgelijk probleem kampen
stuk voor stuk naar de Raad van State
moeten gaan om het voor te leggen. Hier
bij passen een paar tellen ademloze stilte.
Ze zet bewust oogkleppen op, omdat
zo stond in de krant van dinsdag an
ders haar beleid met het doel de groei van
het speciaal onderwijs in te dammen
"naar de knoppen" zou gaan. Ze bedoelt
gewoon dat ze anders haar bezuinigigin-
gen niet kan verwezenlijken. En daar
gaat het om, de rest telt niet. Ook de Raad
van State kan het dak op.
Je ziet dat steeds meer op het hoogste
bestuursniveau: op papier dingen ont
werpen, daai"oan de portee niet kunnen
overzien en de gewone burger dan maar
met de sores opzadelen. Vroeger keken be
stuurders eerst nog' wel eens bezorgd
naar de mogelijke uitwerking van hun
daden alvorens ze in te voeren. Want som
migen herinnerden zich af en toe dat zeer
namens en voor het volk zitten. Het lijkt
meer en meer verleden tijd. Het gaat er
nu vooral om in het kleine kringetje van
top-rekenaars instemming te verwerven.
Wie zo bestuurt, moet natuurlijk niet
vreemd opkijken dat het publiek steeds
meer lak heeft aan regels, voorschriften
en verordeningen de ware crisis van
grap, of zijn ze nu echt helemaal achter
lijk geworden in dat Lockerbie? Ik weet
dat een grote hoeveelheid whisky de her
senen ernstig kan aantasten, maar dit is
toch wel de bloody limit. Mensen wier fa
milieleden in een hels vuur zijn omgeko
men een barbecue aanbieden als troost.
Als dit werkelijk doorgaat, kunnen we in
Lockerbie nog wat lekkere 'troostprijzen'
verwachten met ons scala van rampen en
geweld. Een ritje in een botsautootje voor
de nabestaanden van iemand die leven
loos uit een autowrak moest worden ge
zaagd. Een cruise voor de overlevenden
van een scheepsramp. En om het geheel
een Schots tintje te geven misschien een
doedelzak voor het slachtoffer van een
aanranding.
CEES VAN HOORE
overgekomen. En wellicht sussen sommi
gen zich nu weer in slaap met de gedach
te dat de nu waaiende noordenwind de
troep heeft opgeruimd. Achteraf zal me
nigeen zeggen dat het best wel was uit te
houden, leven op de kritische grens.
Dat moge dan zo zijn, maar de erva
ring heeft geleerd dat kritische grenzen
zich makkelijk laten verleggen. En hoe
meer die grens naderbij komt, des te actu
eler de vraag wordt of het begrip stikstof
ooit letterlijk moet worden opgevat. Nie
mand die zich dan nog druk hoeft te ma
ken over de handhaving van de reiskos
tenaftrek.
GERARD VAN PUTTEN
GEVAREN
Mevrouw Ginjaar-Maas: bewust oogkleppen opgezet.
deze tijd. Toch klagen bestuurders daar
steen en been over. Maar wat wil men nu
eigenlijk? Wie non-nonsense voorstaat en
vervolgens nonsens verkoopt, vraagt er
eenvoudig om.
RUUD PAAUW
BARBECUE
'De buren braken/zonder ziek te zijn'. Zo
luidt de tekst van het korte gedicht 'Ba
becue' van de Leidse dichter Frank Koe
negracht. Het is een korte, maar zeer beel
dende typering van dit uit Amerika
gewaaide verschijnsel, waarbij in dob
belsteenjes gesneden varkens, koeien
kippen en ander vee vanuit de tuinstoel
kunnen worden gecremeerd.
Ik moest aan dat versje van Koene
gracht denken na het lezen van een piep
klein bericht in deze krant. Weet u het
nog? Wij hadden net die met hormonen
opgepompte kerstkalkoen in huis ge
haald toen die jumbojet neerstortte op het
Schotse plaatsje Lockerbie. Ik weet niet
hoeveel mensen kwamen daarbij om in
het verzengende kerosinevuur. Niet al
leen inzittenden van het neergestorte
vliegtuig, maar ook mensen uit Locker
bie zelf. Hun verkoolde stoffelijke resten
moesten met behulp van speurhonden bij
elkaar worden gezocht, opdat ze tijdens
een indrukwekkende rouwdienst konden
worden gezegend.
En wat lees ik nu, zoveel maanden la
ter. in de krant? "De bevolking van Lo
ckerbie zal op 3 juni worden getracteerd
op een barbecue-feestje Amerikaanse
stijl, als compensatie voor de vergalde
feestvreugde toen vlak voor Kerstmis een
Pan Am jumbojet als gevolg van een bom
aanslag op het Schotse plaatsje neerstort
te".
Mijn eerste reactie: is dit een wrede
Leven op de kritische grens is niet langer
een Ver van ons Bed-show. Amechtig
naar adem happen vanwege de smog is
een weinig benijdenswaardige bezigheid
die niet langer uitsluitend is voorbehou
den aan Mïlanezen en Londenaars, aan
inwoners van Athene, Tokyo, Mexico-
Stad en Los Angeles. Als we straks op
doorreis naar zuidelijke oorden door de
Kohlpot van het Ruhrgebied crossen hoe
ven we in de auto niet meer meewarig ons
hoofd te schudden onder het motto: het
mogen dan Duitsers zijn, maar een der
gelijk verziekt woonklimaat gun je je'
ergste vijand nog niet.
Het milieu heeft in de afgelopen week
gesproken. Voor de goede verstaander in
duidelijke taal. Zon en oostenwind,
mooier leek het niet te kunnen. Subtro
pisch weer, wat wilden we nog meer?
Zelfs de sjagrijnigsten onder ons toonden
de laatste dagen vage trekjes van een
goed humeur. Totdat, ja, totdat metingen
aan het licht brachten dat er boven onze
hoofden een kwalijke chemische verbin
ding hing. En opeens was de ellende die
zo ver van ons afstond, dichterbij dan
ooit. Carapatiënten werd aangeraden in
huis te blijven. Sportbeoefening werd af
geraden.
Misschien dat Alarmfase B bepaalde
lieden inderdaad in staat van alarm
heeft gebracht. En hopelijk dan ook dege
nen die tot dusver pal stonden voor hand
having van het reiskostenforfait. Gezien
de fileberichten is de waarschuwing van
het milieu niet overal even duidelijk
De meeste ongelukken gebeuren in huis.
Ga naar buiten!
De meeste doden vallen in het verkeer.
Blijf binnen!
Mannen willen maar één ding. Mijdt ze!
Een vrouw is duizend mannen te erg.
Zoek ze op!
Vrouwen die nee zeggen bedoelen ja. Zeg
ja!
Vrouwen die ja zeggen doen het met ie
dereen. Zeg nee!
Een vrouw 's nachts alleen op straat
vraagt er om. Ga samen!
Een vrouw die zich laat thuisbrengen
vraagt er om. Ga alleen!
(Afgelopen dinsdag schreef een lezer, A.J.
van der Poel, in deze krant: Er gaat geen
avond voorbij datje laat van een visite of
zo naar huis gaat of je ziet jonge meisjes
of vrouwen alleen door het duister op de
fiets gaan. Ze vragen als het ware
lichtvaardig om moeilijkheden. Zeker als
zij dan nog met een heel kort rokje op de
fiets zitten. Zou bij een veel grotere
voorzichtigheid van jonge vrouwen en
meisjes het aantal aanrandingen niet
sterk teruggebracht kunnen worden of
zelfs tot nul teruggaan?)
De afspraak is dat we misdadigers van
de straat halen om de (potentiële) slacht
offers te beschermen. Sommige mannen
(of is het mevrouw Van der Poel?) keren
de wereld om en houden vrouwen van
straat om ze tegen de (potentiële) ver
krachters te beschermen. De wereld is een
mannenwereld, voor vrouwen vol geva
ren. Daarom dit advies:
Van leven ga je dood. Leef niet!.
W1M FORTUYN
