'Erkenning' Israël
op Arabische top
BaalbEISSOs
China maakte in 40 jaar aantal crises door
Gorbatsjov onder
vuur in parlement
Ruzie over Libanon duurt voort
Deense homoseksuelen
kunnen straks trouwen
Meubels voor de
5 zintuigen
hülsta !2!
VRIJDAG 26 MEI 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
KOPENHAGEN - Vanaf 1 juli
kunnen homoseksuele paren.in De
nemarken met elkaar trouwen. Zij
krijgen dan dezelfde rechten als
heteroseksuele echtparen, zo heeft
het Deense parlement na een maan
den lang slepend debat vandaag be
paald. Met de zogenaamde 'homo-
wet' is Denemarken het eerste land
in de wereld dat de verschillende sa
menlevingsvormen gelijkstelt voor
de wet.
door
John Versleijen
Het van oorsprong sociaal-demo
cratische voorstel geeft homoseksu-
i-i a <-i a T-.T a ivy/I a a T-.T-. a n ele partners dezelfde rechten voor
CASABLANCA (AFP/AP)-De ontwerp slotverklaring van de Arabische top in Casablan- erfenis, huisvesting, belasting en
ca, die vandaag moet eindigen, houdt in de eerste plaats aanvaarding van VN-resolutie 242 onderhoudsbijdrage als de door-
in en daarmee impliciete erkenning van de staat Israël. De top is met een vierde dag ver- sni:? echtparen. Volgens een van de
lengd. Een voorstel tot beëindiging van de burgeroorlog in Libanon blijft voor onenigheid "eVnormale^uwelijk tusser^man
zorgen.
Volgens de ontwerp-slotverklaring desmacht en zei dat zijn rol in Liba-
moet er een internationale Midden- non "zijn eigen zaak i
en vrouw niet langer de basis voor
de Deense samenleving. Bovendien
verandert de zogenaamde homo
seksuele partnerschap niets aan de
status van heteroseksuele echtpa-
Het voorstel had de steun van drie
progressieve partijen en onafhanke-
lijken in andere partijen. De kleine
christelijke volkspartij is geschokt:
"Het blijft verkeert", zegt een
woordvoerder. "Ook al kom je met
Ook de voofmalige conservatieve
minister van justitie en huidige par
lementsvoorzitter, Erik Ninn Han
sen, is weinig gelukkig met de wet.
"De meerderheid in het parlement
wil slechts tegenover het buiten
land de Deense vrijgezindheid de
monstreren", zegt Hansen. Hij
vindt bovendien dat Denemarken
niet met haar tolerante levensvisie
te koop moet lopen. Geisoleerde
Deense regels zullen slechts in het
buitenland vraagtekens zetten bij
zoveel argumenten. Men maakt al- het Deense familierecht", gelooft de
les belachelijk met deze wet waarop ex-bewindsman,
deze maatschappij is gebouwd", Kisten Poulsgaard van de Voort
meent de partij. gangspartij noemt het voorstel
ronduit een "slechte zaak". Volgens
hem heeft al 45 procent van de
Deense bevolking homoseksuele
neigingen. Een wetsvoorstel zal dit
alleen nog erger maken, vreest
Poulsgaard.
De nieuwe wet wordt door de
Landsvereniging voor Homoseksu
elen met jubel begroet. ,.Het is fan
tastisch dat wij het eerste land zijn
waar mensen van hetzelfde geslacht
met elkaar kunnen trouwen. Ons
probleem is jarenlang geweest dat
we juridisch nooit dezelfde rechten
hadden als de heteroseksuelen. Dat
betekende dat we niet van elkaar
konden erven. Zelfs niet als we een
heel leven als paar hadden samen
gewoond", aldus Bruno Pedersen,
de voorzitter van de vereniging.
Hij betreurt echter dat het adop
teren van kinderen voorlopig juri
disch onmogelijk blijft. "Deze geca
moufleerde discriminatie is een
punt waar we in de toekomst verder
moeten werken", aldus Pedersen.
Oostenconferentie komen "op basis
van de resoluties 242 en 338 van de
Veiligheidsraad en op basis van de
onvervreemdbare rechten van het
Palestijnse volk". De verkiezingen
in de door Israël bezette gebieden
volgens het plan van de Israëlische
regering wordt verworpen.
Verkiezingen "onder een toé-
stand van bezetting" zijn uitgeslo
ten en het plan ervoor is alleen maar
bedoeld „om de intifada of de Pales
tijnse opstand in de bezette •gebie
den te ondermijnen en de Palestijn
se Bevrijdingsorganisatie te omzei
len".
De oorspronkelijk verwijzing
naar resolutie 181 uit november
1949 over de verdeling van Palesti
na in een joodse en een Palestijnse
staat kwam niet in de verklaring on
der druk van Libië, dat geen enkele
officiële erkenning van Israël wil.
Libanon
Het voornaamste probleem op de
top was dat de Arabische landen
van mening verschillen over de legi
timiteit van de aanwezigheid van
35.000 man Syrische troepen in Li
banon. Syrië en Iraq kwamen in de
ze kwestie het scherpst tegenover
elkaar te staan. Syrië verwierp het
In het voorstel, gebaseerd op een
gezamenlijk door Egypte en Ku-
wayt opgestelde tekst, wordt ge
sproken over het vertrek uit Bayrut
binnen drie maanden van alle bin
nen- en buitenlandse legereenhe
den en van alle milities. Na hun ver
trek dient er een bestandscommis
sie van vier lidstaten van de Arabi
sche Liga te komen die erop moet
toezien dat de vrede 'in Bayrut
wordt gehandhaafd.
Het Syrische leger in Libanon wil
zijn strijd tegen de christenleider
Aoun en diens leger in het gebied
ten noorden van Bayrut voortzet
ten. Maar ook Iraq, dat in grote riva
liteit verkeert met Syrië, heeft be
denkingen tegen het voorstel. Iraq
vindt dat het voorstel niet ver ge
noeg gaat en wil dat daarin in klare
taal wordt gesteld dat alle Syriërs
uit Libanon moeten vertrekken.
De Syrische president Assad wei
gert echter elk voorstel te onder
schrijven waarin werd gesproken
over een Syrische aftocht.
Volgens een Syrisch delegatielid
is Libanon van cruciaal belang voor
de defensie van Syrië. Het Syrische
leger Werd op grond van een eerder
besluit van de Arabische Liga naar
Libanon gestuurd en volgens de
voorstel zijn troepen in Libanon te zegsman zal Syrië zich met hand e
vangen door een Arabische
MOSKOU (DPA7AFP) - Het
stemmingen altijd
Er
Sovjet-parlement, het zogenoemde werd toen ook gestemd bij handop-
Zwitsers zetten
mes in omvang
van krijgsmacht
BERN (AP) - Zwitserland gaat zijn
krijgsmacht drastisch inkrimpen:
tegen 1995 zal het militie-leger met
100.000 soldaten zijn ingekrompen
tot 450.000 man. De maximum-leef
tijd voor een dienstplichtige wor
den verlaagd van 50 naar 42 jaar. Te
gen de eeuwwisseling zal ook de
luchtmacht worden verkleind. Dat
heeft minister van defensie Kaspar
Villiger aangekondigd.
Zwitserland kampt met een afne
mend aantal jonge recruten, terwijl
op het ministerie van defënsie druk
wordt uitgeoefend te bezuinigen.
Bovendien zijn er te veel oefenter
reinen in het land. Villiger onthulde
zijn plannen tien dagen voor in de
Zwitsere politiek het voorstel op ta
fel zal komen om het leger öp te hef
fen.
De Socialistische Partij, lid van
de regeringscoalitie, zal het komen
de weekeinde een speciaal congres
houden om haar standpunt te bepa
len inzake het omstreden anti-mili
taristische voorstel. De Zwitserse
bevolking zal zich er op 26 novem
ber bij referendum over uitspreken.
Hoewel Zwitsèrland sinds jaar en
dag neutraal is, heeft het land wel
een uiterst goed getrainde en inter
nationaal door deskundigen hoog
gewaardeerde krijgsmacht. Bij vol
ledige mobilisatie kan Zwitserland
snel 740.000 mannen en vrouwen
onder de wapenen roepen. Op een
bevolking van 5,4 miljoen betekent
dat, dat het land de hoogste mobili-
seringsgraad in Europa heeft.
■fi
Honger
Volgens de Wereldvoedselraad van
de VN lijden 500 miljoen onnodig
honger. Er wordt ongeveer 10 pro
cent meer voedsel geproduceerd
dan nodig is om de hele wereldbe
volking goed te voeden, zo bleek op
de jaarvergadering van de raad.
Menselijke fouten, achteloosheid
en zelfgenoegzaamheid zijn volgens
de VN-organisatie verantwoorde
lijk voor het hongerprobleem.
Tito
De verjaardag van Tito; de gevierde
oorlogsheld en stichter van het na
oorlogse Joegoslavië, is gisteren
vrijwel onopgemerkt voorbijge
gaan. Terwijl jarenlang de verjaar
dag in het hele land uitbundig werd
gevierd, publiceerden de officiële
jongerenorganisaties donderdag
een verklaring waarin ze radikale
veranderingen van Tito's erfenis ei
sen, zoals invoering van een moder
ne parlementaire democratie.
Wapens
Frankrijk gaat Saudiarabië voor bij
na 60 miljard gulden aan wapens le
veren. De leverantie zou onder meer
bestaan uit twee fregatten en 3000
luchtdoelraketten. Volgens Franse
bronnen zijn Frankrijk en Kuwayt
in onderhandeling over de leveran
tie van 30 straaljagers, waarmee een
bedrag van vier miljard gulden is
gemoeid.
Uitwijzing
Groot-Brittannië heeft gisteren
BRAUNSCHWEIG - Helmut Kohl moest gisteren in Braunschweig achter de politieschilden kruipen
stemvolk veilig te kunnen toespreken in het kader van de in juni te houden Europese verkiezingen. Jongeren beko
gelden de Westduitse Bondskanselier met eieren. (foto epa>
WASHINGTON (AP) - De Ameri
kaanse marine heeft doelbewust
zeker drie ongelukken met haar
schepen onvermeld gelaten,
waarbij kernwapens waren be
trokken, zo blijkt uit documenten
die gisteren werden vrijgegeven
door de milieu-groepering Green
peace en uit verklaringen van een
gepensioneerde Amerikaanse
marine-admiraal.
Het voorbeeld dat als meest in
het oog lopende bewijs wordt
Marine VS verzweeg kernoiigelukken
aangehaald, betreft een vrij uit
voerig gedocumenteerd incident
met de Amerikaanse kruiser
Belknap in 1975. Die kwam op 22
november van dat jaar in aanva
ring met het vliegdekschip John
F. Kennedy in de Middellandse
Zee nabij Sicilië.
Bij het ongeluk vonden acht
zeelui de dood en raakten er 46 ge
wond. Als gevolg van de aanva
ring brak brand uit. Het vuur ver
spreidde zich tot op zo'n 12 meter
van kernwapens die de kruiser
aan boord had. Latere rapporten
van de marine over het ongeluk
zwegen in alle talen over de aan
wezigheid van kernwapens op
het schip.
Admiraal buiten dienst Eugene
Carroll, destijds bevelhebber van
de Amerikaanse vloot in de Mid
dellandse Zee, bevestigde het in
cident op de Belknap en vertelde
nog twee andere incidenten te
hebben meegemaakt, waarbij
kernwapens betrokken waren.
Hij wilde daarover niet uitwei
den. Wel stelde hij nadrukkelijk
dat de situatie op de Belknap des
tijds wel ernstig was, maar dat er
geen gevaar voor een kernexplo
sie was geweest.
ADVERTENTIE
Volwaardig geluid hoort in dito omgeving.
Als je geluidsapparatuur up-to-date is, plaats je
die toch niet in 'n verouderd meubel? Onze speciale
audio-video meubels uit de Topside collectie van
Hülsta strelen zowel oog als oor. Het oog door
uitmuntend design, het oor door functionaliteit Het
bewijs pronkt in onze showroom. Kom 'ns rond
neuzen. De bewijzen zijn tastbaar en... met uw
smaak komen zij so-wie-so overeen! Over 5 zintuigen
gesproken! v
De meubelmakers met de mooiste ideeën.
Hülsta en wij. De profs voor 'n individueel interieur.
55 MEUBELPROMENADE KATWIJK
Congres van Volksafgevaardigden,
heeft een levendige eerste vergade
ring achter de rug, waarin Michael
Gorbatsjov werd herkozen als pre
sident. Een kleine, maar actieve
minderheid kruiste de degens met
het partijapparaat en bepleitte "ra
dicale hervormingen".
Het Congres begon zijn werk
zaamheden 's morgens meteen al
met een heftig debat over de agen
da. Veel afgevaardigden wilden de
verkiezing van een nieuwe presi
dent, een nieuwe Opperste Sovjet
en andere staatsfunctionarissen
naar het einde van de zitting ver
schuiven.
Nobelprijswinnaar Andrej Sa-
charov, die optrad namens een
groep Moskouse parlementariërs,
was er tegen dat met de verkiezin
gen zou worden begonnen. "Wij zijn
geen kiesmannen". Weliswaar be
klemtoonde hij dat er voor het ambt
van president geen alternatief be
stond voor partijleider Gorbatsjov.
Toch achtte hij het logischer dat de
kandidaten eerst zouden zeggen
hoe zij denken over de politiek be
langrijke vraagstukken. Zijn voor
stel haalde het overigens niet.
Voor zijn verkiezing werd Gor
batsjov ten overstaan van de televi
siecamera's (de hele zitting werd
rechtstreeks op tv uitgezonden) ge
confronteerd met scherpe vragen
over zijn privéleven en over zijn be
leid. Hij erkende dat er fouten zijn
gemaakt bij de uitvoering van de
perestroijka, het streven naar her
vorming van de Sovjet-samenle
ving.
Na de stemming beloofde Gor
batsjov plechtig dat hij zijn huidige
en toekomstige positie nooit zal ge
bruiken om de beginselen te schen
den waar hij nu voor strijdt. Hij
voegde eraan toe zich tot het uiter
ste te zullen inzetten voor de demo
cratisering "opdat de misstanden
uit het verleden (onder dictator Jo
sef Stalin) nooit meer zullen worden 1
herhaald.
De manier waarop Gorbatsjov
door sommige afgevaardigden on
der vuur werd genomen, leverde
scènes op die uniek waren in de
ruim zeventigjarige geschiedenis
van de Sovjetunie. "Zegt u ons eens,
of het juist is om het leger in te zet
ten voor strafoperaties tegen het
volk", vroeg een vrouwelijke afge
vaardigde uit Estland in verband
met de recente ongeregeldheden in
de republiek Georgië, waar in Tblisi
21 mensen door de veiligheidstroe
pen werden gedood.
Landhuis
"Is er voor u een landhuis gebouwd
op de Krim", luidde een vraag van
een parlementariër uit Leningrad.
Een collega uit de Oekraïne las een
telegram voor van zijn kiezers,
waarin gevraagd werd naar de in
vloed van Gorbatsjovs vrouw Raisa.
Gorbatsjov stelde voor een commis
sie van de Opperste Sovjet in te stel
len om onderzoek te doen naar de
privileges van hoge functionaris-
Op zich was het al uniek, dat er bij
steken. Nu was de stemming ge
heim.
Gorbatsjov krijgt als president de
leiding over het buitenlandse en de
fensiebeleid van de Sovjetunie. Hij
leidt de onderhandelingen met het
buitenland, tekent internationale
verdragen, stelt wetten voor en
brengt op gezette tijden verslag uit
over de toestand van het land. Als
voorzitter van de defensieraad is hij
opperbevelhebber van de strijd
krachten.
Hij benoemt ook de premier, de
voorzitter van het Hooggerechtshof
en de Openbare Aanklager. Deze
benoemingen moeten bekrachtigd
worden door het parlement. Zijn
ambtstermijn bedraagt vijf jaar.
Een president mag zich slechts een
maal laten herkiezen, zodat Gor
batsjov nooit langer dan 10 jaar het
presidentschap zal kunnen bekle
den (in zijn geval tot 1999).
w* - jh
Sacharov: kritiek. (foto ap>
Doodstraf voor
Zuidafrikaan
wegens moord
op acht zwarten
PRETORIA (GPD/Rtr.) - Barend
Hendri Strijdom die verleden jaar
november acht mensen in het cen
trum van Pretoria doodschoot en
veertien verwondde is gisteren ter
dood veroordeeld. Rechter Harms
verklaarde dat er geen verzachten
de omstandigheden waren die een
milder vonnis rechtvaardigden.
"Massamoord wegens racisme kan
niet getolereerd worden", aldus de
rechter.
Het proces-Strijdom heeft in
Zuidafrika grote opschudding ver
oorzaakt. Strijdom, een 23-jarige ex-
politieman richtte op 15 november
van het vorig jaar het bloedbad aan
Gorbatsjovs verkiezing tegenstem- omdat "hij het boerenvolk wilde be-
2123) vielen te note- schermen tegen het zwarte gevaar".
Tijdens zijn proces verklaarde hij
dat hij het weer zou doen, als hij zou
11 onthoudingen.
Daarmee kwam hij uit op 95,6 pro
cent van de stemmen. In het oude
parlement was de uitkomst van de
HAMBURG (DPA) - Crises en cam
pagnes zijn in China, het op twee na
grootste land ter wereld met ruim
een miljard inwoners, sinds de uit
roeping van de Volksrepubliek in
1949 een periodiek terugkerend ver
schijnsel. Toen de communisten na
een jarenlange burgeroorlog de
Kuomintang-regering van generaal
teit onder de volledige controle van
de staat kwam. te vallen. Duizenden
namen de benen, werden gevangen
gezet en tot zeer zware straffen ver
oordeeld.
Een andere anti-beweging - tegen
corruptie, verspilling en bureaucra
tie - schakelde ambtenaren en rech
Tsjang-Kai-Tsjek hadden versla- ters uit de tijd van het 'ai
gen, ging het er allereerst om het me' uit. Men schat dat bij elkaar c
nieuwe bewind te beschermen te- geveer tien miljoen mensen ten of
gen "imperialistische reactionairen fer gevallen zijn aan de bloedige
in binnen- en buitenland" en de veringen.
In 1950 achtte partijleider Mao
Zedong de noordgrens bedreigd en
mengde hij zich militair in de Ko
reaanse oorlog. In hetzelfde jaar
voelde Peking zich sterk genoeg om
ook Tibet te bezetten. Door middel
van een landhervorming, die de rij-
Tsjechen uitgewezen, die zich ke grondheren in één klap onteigen-
schuldig zouden hebben gemaakt de, probeerden de communisten de
aan spionage. Verleden week wees arme boerenbevolking voor zich te
Londen al acht Russische diploma- winnen. In 1950 werd de zware in-
ten en drie journalisten om dezelfde dustrie genationaliseerd,
reden het land uit. De Russische re- Tegen 'contrarevolutionairen' be
gering heeft daarop-gereageerd met gon het prille centrale gezag in Pe-
een ingrijpende beperking van de king campagnes, zogeheten anti-be-
diplomatieke staf op de Britse am- wegingen: in 1951/52 richtte zo'n
bassade in Moskou, die van 375 naar campagne zich tegen particuliere
205 mensen terug moet. ondernemers, waardoor hun activi-
Intellectuele lente
Op de intellectuelen gericht was de
campagne 'Laat honderd bloemen
bloeien'. De oproep van Mao Ze-
dong, "Laat honderd bloemen
bloeien en honderd gedachten met
elkaar concurreren", maakte onver
wacht scherpe kritiek los. De poli
tieke leiding wist daardoor wie haar
critici waren, maar aan de intellec
tuele lente kwam een abrupt einde.
Onder het parool 'De grote
sprong voorwaarts' begon Mao in
1958 een economische revolutie, die
tot doel had in een zeer ambitieus
tempo de kloof met de industriële
landen te dichten. Landbouw-, han
dels- en industriebedrijven werden
onder uniforme leiding van staat en
Mao, wiens positie hierdoor danig
verzwakt was, gaf in 1965 het start
sein voor de grote proletarische cul
turele revolutie, die een eind moest
maken aan de verschillen tussen Toen Mao
stad en platteland, industrie en
landbouw, hoofd- en handarbeid.
Speerpunt van de beweging waren
Mao toegewijde Rode Gardis-
Bende van vier
Zhou Enlai, die jaren
premier geweest was, in 1976 over
leden, ontstond er een nieuwe strijd
om de macht tussen 'pragmatici' en
ideologen'. Een groep rond Mao's
Jok na zijn dood ontkomt Mao
niet aan kritiek. Studenten beklad
den deze week het
van 'de grote roerganger'
grote delen van het land zag Mao
ap) zich in 1967 gedwongen, het leger in
te zetten. Toen de orde enigszins
hersteld was, bleek Mao aan het
partij samengevat tot volkscommu- langste eind getrokken te hebben
waarin men de ideologische op- ten koste van zijn rivalen, president
voeding intensiever kon
ken. Op zijn laatst i
delijk dat de actie
Culturele Revolutie, verweet de in
1973 gerehabiliteerde Deng en
i diens aanhangers dat die "naar
In naam van de grote voorzitter afeeweken" van de
l roerganger om wiens persoon rechts waren alge eken van de
enthousiaste cultus ontstond. Ma0' ^orte "Jd
straffen veroordeeld,
de andere provincie de du^™Whe"Sf^f'dte tot
doel hadden het land te modernise
ren. Hoofdelementen van de nieu
we koers waren een opening naar
het westerse buitenland en liberali
sering van de economie volgens de
beginselen van de markteconomie.
Uit bezorgdheid over het handha
ven van de machtspositie van de
partij bleven politieke hervormin
gen echter achter bij de wijzigingen
in de economie. Tegen dit verzuim
kwamen de protesterende studen
ten enkele weken geleden in vreed
zame opstand.
Geconfronteerd met burgeroor-
portret logachtige toestanden en stakingen
Peking
Liu Sjaotsji en partijleider Deng
1962 werd dui- Xiaoping. Mao's gedoodverfde op-
sn mislukking volger Lin Piao kwam in 1971 om
het leven na een vermoedelijke po-
worden vrijgesproken.
Bijna even schokkend was de ge
tuigenis van zijn vader, Nic
Strijdom, een ex-lid van de neofas-
cistische Afrikaner Weerstandbe
weging. Volgens Strijdom sr. zou
den zwarten "geen mensen maar
dieren zijn".
Het proces-Strijdom kreeg gaan
deweg een politiek karakter. Vooi
weldenkend Zuidafrika stond in de
persoon van Strijdom het extremis
tische Afrikaner nationalisme te
recht. Voor de ultrarechtse Afrika
ners daarentegen werd Strijdorr
een nationale held.
Kangoeroe-slacht
neemt sterk toe
CANBERRA (AFP) - De Australi
sche regering heeft het groene licht
gegeven voor de commerciële
slacht van 1,46 miljoen kangoeroes
in 1989. Dit komt is een stijging van
21 procent in vergelijking met vorig
jaar. Dit hebben regeringsfunctio
narissen vrijdag bekendgemaakt.
Volgens een communiqué van
minister van milieu Graham Ri
chardson zijn de quotas verhoogd
om de rode kangoeroe te elimineren
in West-Australië, Zuid-Australië
alsmede in New South Wales.
Daarentegen zijn de jachtquotas
voor de grijze kangoeroe in het Oos
ten en Westen verminderd, omdat
de geboortecijfers var) deze dieren
in deze streken als gevolg van slech
te klimatologische omstandighe
den zijn teruggelopen.
