TAD LEIDEN
'Verbod autoverkeer
praktisch onmogelijk'
Advies van provincie heeft geen zin
Boze hondebezitters willen politieke partij oprichten
LEIDSCH
DAGBLAD
SCHONE STAD
Informatie
avond
Uitstoot verminderd
bij Sikkens en Ë\YI{
s
DONDERDAG 25 MEI 1989
Provinciaal milieuambtenaar De Bruïn:
LEIDEN/DEN HAAG - Enigszins
meesmuilend keken de Hollanders
enkele maanden geleden toe hoe de
televisie beelden vertoonde uit Mil
aan waar de luchtverontreiniging
de bewoners dwong met maskertjes
voor de straat op te gaan. Die beel
den zijn inmiddels angstig dichtbij
gekomen nu ook Zuid-Holland
wordt geteisterd door vieze lucht,
prikoogjes en verkouden neuzen.
"Toch is het niet de eerste keer
dat het zo erg is", zegt milieuambte
naar Ton de Bruin van de provincie
Zuid-Holland. "Een dergelijke ver
ontreiniging deed zich ook al in de
70-er jaren en in '82 voor. Misschien
was het toen nog wel erger. Maar we
waren ons er niet zo van bewust als
nu het geval is".
Op het provinciehuis in Den Haag
krijgen de ambtenaren eenmaal per
uur de gegevens over de verontrei
niging door van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieuhy
giëne. Deze heeft over het land ver
spreid meetpunten staan om de ver
ontreiniging te meten. Afhankelijk
van de cijfertjes bepalen de ambte
naren wat hen te doen staat en advi
seren zij hun bestuurders over te ne
men maatregelen.
Dat leidde gisteren tot een klem
mende oproep van het provinciebe
stuur de auto thuis te laten. De
Bruin heeft echter niet de illusie dat
automobilisten in grote getale aan
dit verzoek gehoor zullen geven.
Die verwachting wordt bevestigd
door de Rotterdamse politie die
vanochtend - als gebruikelijk - lan
ge files meldde in en rond de haven
stad. Ook worden NS en busmaat
schappijen gevraagd extra bussen
en treinen in te zetten hoewel de NS
al heeft laten weten daarvoor geen
materieel beschikbaar te hebben.
Chaos
"Het autoverkeer is voor meer dan
de helft verantwoordelijk voor de
vervuiling", meent De Bruïn. Toch
is de provincie, wanneer dat nodig
mocht zijn, niet in staat het gebruik
van de auto te verbieden, denkt hij.
Het provinciaal bestuur is daarop
onvoldoende voorbereid.
"Het is gewoonweg niet te behap
pen", zegt De Bruin: "Ik zie het dan
ook niet gebeuren dat een dergelij
ke maatregel de komende weken
wordt afgekondigd. Ga maar na, er
wordt al twintig in de politiek gear
gumenteerd over het terugdringen
van het autagebruik. Er is pas nog
een kabinet over gevallen". Dat het
terugdringen van het autoverkeer
politiek een moeizaam onderwerp
is, heeft er wellicht aan bijgedragen
dat de provincie geen draaiboek
klaar heeft om zo'n maatregel af te
kondigen. Een verbod tot autorij
den is ook praktisch gezien zeer in
gewikkeld uitvoerbaar. Bepaald
moet worden welke auto's wel
(alarmverkeer bijvoorbeeld) en wel
ke auto's niet mogen rijden. Blok
kades moeten worden opgericht en
politiecontroles dienen te worden
ingesteld. Om schadeclaims van bij
voorbeeld vrachtvervoerders te
voorkomen, mag zo'n maatregel
ook niet al te lichtzinnig worden ge-
LEIDEN In basisschool De Sin
gel aan de Lusthoflaan in Leiden
wordt op woensdag een informatie
avond gehouden over het bouwplan
voor het terrein van de voormalige
Beatrixschool aan de herensingel.
Het nieuwbouwplan is door archi
tectenbureau Theo Bos in samen
werking met de gemeente ontwik
keld en voorziet in vijftien wonin
gen in twee en drie woonlagen. De
Architect en vertegenwoordigers
zijn op deze avond aanwezig om de
plannen toe te lichten.
Voor de bouw van de woningen is
het nodig het geldende bestem
mingsplan Noorderkwartier aan te
passen. Vanaf 5 juni ligt het bouw
plan veertien dag ter inzage op het
Stadsbouwhuis.
Valse bon
ingewisseld
LEIDEN - Onbekenden hebben gis
teren een valse VW-cadeaubon
proberen te slijten in een sportzaak
aan de Haarlemmerstraat. De ver
koper had de vervalsing in de gaten
waarna zijn klanten met contant
geld betaalden. Volgens een woord
voerder van de sportzaak zijn in de
afgelopen weken in andere zaken
een aantal valse VW-bonnen in
ontvangst genomen.
LEIDEN/REGIO - Van de gro
tere bedrijven en instellingen in
deze regio treffen vooralsnog al
leen Sikkens in Sassenheim en
de Energie- en Watervoorzie
ning Rijnland maatregelen om
de uitstoot aan stikstofoxiden,
ozon en koolwaterstoffen terug
te dringen. De provincie heeft
om die maatregelen gevraagd
omdat de luchtverontreiniging
door het mooie weer bepaalde
normen heeft overschreden.
De verffabriek Sikkens heeft nog
voor het middaguur op vrijwillige
basis de uitstoot aan koolwaterstof
fen met 5 tot 10 procent vèrmin-
derd. Koolwaterstoffen komen vrij
bij het gebruik van organische op
losmiddelen. Volgens M. Weste-
neng van de afdeling voorlichting
van Sikkens zijn de spuitwerk-
zaamheden in het laboratorium be
perkt. Bovendien wordt het
schoonmaken van de grote verfva-
ten zo mogelijk opgeschort, evenals
andere schoonmaakactiviteiten in
het bedrijf.
De produktie in het bedrijf onder
vindt vooralsnog geen grote hinder
van de maatregelen. Volgens Weste-
neng duurt het twee tot drie dagen
voor er aanvullende maatregelen
moeten worden getroffen om de
produktie op gang te houden.
De elektriciteitscentrale aan de
Langegracht, die overigens wordt
beheerd door het Energiebedrijf
Zuid-Holland, heeft de produktie
gehalveerd. Dat heeft geen gevol
gen voor de elektriciteitsvoorzie
ning, zo verzekert een voorlichtster
van het energiebedrijf. "Mensen
hoeven niet zuiniger om te springen
met stroom". Overigens was de pro
duktie van de centrale deze week al
gehalveerd omdat door storingen
een van de twee turbines van het be
drijf moest worden stilgelegd.
Heineken in Zoeterwoude heeft
geen beperkingen opgelegd gekre
gen en een woordvoerder vindt dat
logisch: "We stoken op aardgas en
bij de verbranding komt louter wa
terdamp vrij. We veroorzaken zeker
geen smog". Het bedrijf draait op
dit moment door het wa,rme weer
trouwens op topcapaciteit.
Wanneer het bedrijf tóch zou
moeten minderen, zal het zich daar
dan ook tegen verzetten. Het is in de
twaalf jaar dat het bedrijf aan de
Zoeterwoudse Rijndijk zit nooit
voorgekomen en de woordvoerder
verwacht met dat het ooit zal gebeu-
De Leidse vuilverbranding neemt
op dit moment nog geen vérgaande
maatregelen om de uitstoot van ver
ontreinigingen terug te dringen.
"Wel hebben we nu wel definitief de
Medewerker
sociale dienst
krijgt klap
LEIDEN - Een 45-jarige medewer
ker van de Sociale Dienst heeft gis
terochtend een klap in het gelaat ge
kregen van een bezoeker. De Socia
le Dienst-medewerker ontving eer
cliënt in een spreekkamer. De clienl
had iemand meegenomen die plot
seling uithaalde waardoor de mede
werker van de S oei ate Dienst eer
dikke wang op liep.
zogeheten stookautomaat ingescha
keld", zegt directeur Logtenberg
van de vuilverbranding. "Dat appa
raat zorgt ervoor dat de verbranding
niet te snel gaat, waardoor de ver
vuiling in de hand kan worden ge
houden. Een geluk bij een ongeluk
is dat dat ding net is geïnstalleerd".
Logtenberg gelooft niet dat het
zin heeft om de vuilverbranding tij
delijk stil te leggen als de smog ver
der toeneemt. "Er worden hier za
ken verbrand die je niet een tijdje
kunt opslaan. Als je die rommel laat
liggen, levert dat ook gevaar op voor
de volksgezondheid, en misschien
nog wel een veel groter gevaar", al
dus Logtenberg. Hij stelt dat hij er
bij de provincie inderdaad op zal
aandringen om de vuilverbranding
zelfs in alarmfase C door te laten
draaien.
Het marinevliegkamp bij Valken
burg houdt geen vliegtuigen aan de
grond. Voor vanmiddag stonden er
drie vluchten met een Orion op het
programma. Kolonel R. Geers acht
het niet nodig deze te annuleren.
"De verontreiniging die bij het op
stijgen en laden wordt geprodu
ceerd, wordt direct naar zee wegge
blazen. Gezien de oostenwind en
het beperkte aantal vluchten, zien
wij geen redenen maatregelen te
treffen".
De Bruin: "Persoonlijk denk ik
dat het wel heel erg moeten worden
voordat een autoverbod van kracht
wordt. De situatie moet wel heel
ernstig zijn voordatje een chaos ac
cepteert. Niemand heeft verwacht
dat het zover zou komen. Maar ik
denk dat er nu op korte termijn aan
zo'n draaiboek gewerkt gaat wor
den. Ook hier geldt, als het kalf ver
dronken is dempt men de put".
De luchtverontreiniging is inmid
dels meer dan drie maal zo hoog als
normaal het geval is. In sommige
delen van Zuid-Holland is de kriti
sche grens zelfs al overschreden.
Volgens De Bruin stabiliseert de
situatie zich nu hoewel hij niet weet
wat er staat te gebeuren wanneer er
volgende week opnieuw een perio
de van warme dagen begint, "ik ver
wacht een kleine verslechtering
waardoor we tegen de echte alarm
fase aan komen te zitten", zegt De
Bruin: "In algemene zin is het dui
delijk dat we op onze tellen moeten
gaan passen. De groei van het auto
verkeer kan zo niet doorgaan".
Bijeenkomst over
Europees parlement
LEIDEN - Links Leiden houdt op
dinsdag 30 mei een bijeenkomst
over de komende verkiezingen voor
het Europees Parlement. Onder het
motto '1992, in wiens belang' wordt
gesproken over de gevolgen van
Europese eenwording voor Neder
land. Sprekers zijn john Hontelez
(Regenboogfractie), Jan Laurier
(raadslid) en John Steeg (statenlid).
De bijeenkomst begint om 20.00 uur
en wordt gehouden in Buurthuis de
Dijk aan de Apothekersdijk 33.
LEIDEN Bewoners van de Juliana van Stolberghof hebben zich de oproep van de gemeente Leiden om de stad
schoon te houden, aangetrokken. Hoewel dat de taak van de gemeente is, baggerden zij gisteren tweeënhalf uur
lang met vereende krachten de sterk vervuilde vijver bij het hof uit. Een hoop alg, plastic zakken en speelgoed
werd bovengehaald en in containers gegooid. Vanavond wordt nog verder gewerkt. (foto jan Holvast)
'Je kunt niet stoppen met het inademen van lucht'
BILTHOVEN/REGIO - Het heeft
geen enkele zin voor bejaarden of
kinderen om binnen te blijven. De
provincie Zuid-Holland heeft dit
advies gegeven om de gevolgen van
de luchtverontreiniging voor deze
bevolkingsgroepen zoveel mogelijk
te beperken. "Je kunt niet stoppen
met het inademen van lucht", stelt
de Nijmeegse milieukundige dr.
J.W. Copius Peereboom, voormalig
directeur van het instituut voor
milieuvraagstukken van de Vrije
Universiteit van Amsterdam, in een
reactie op het provinciale advies.
Volgens de provincie, daarin ge
steund door het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhygiëne
(RIVM), is het mogelijk de gevolgen
voor de gezondheid te verminderen
mits mensen binnenshuis blijven.
W.F. Blom, medewerker van het la
boratorium voor luchtonderzoek
van het RIVM, beklemtoont het ad
vies. "De ozon wordt binnenshuis
opgenomen in vloerbedekking en
de wanden. Daardoor is er minder
luchtverontreiniging in huis. Bo
vendien zullen hoofdzakelijk men
sen die gauw last hebben van een
verminderde longfunctie, hinder
van de luchtverontreiniging onder
vinden. Gezonde mensen zullen
slechts iets achteruit gaan in condi
tie", meent Blom.
Volgens de RIVM-medewerker is
het verstandig de komende dagen
rustig aan te doen. "Als men niet
per se hoeft te joggen, zou ik het ze
ker niet doen. Er kan geen blijvende
schade ontstaan", stelt hij gerust.
De gepensioneerde directeur van
het Amsterdamse milieu-instituut
bestrijdt de opvatting van het RI
VM. "Er kan wel degelijk blijvende
schade ontstaan. De groep mensen
die overgevoelig is, neemt de laatste
jaren steeds toe. In het rapport Zor
gen voor morgen (opgesteld door
het RIVM-red.) staat dat 25 procent
van de mensen overgevoelig is voor
prikkels van buiten. Dat is mogelijk
zelfs aan de lage kant", aldus Copi
us Peereboom.
De Nijmegenaar stelt dat het li
chaam steeds vaker bloot staat aan
allerlei prikkels. De luchtverontrei
niging neemt toe, mensen roken,
drinken alcohol en wonen bijvoor
beeld in huizen met spaanplaat.
"Als mensen regelmatig worden
blootgesteld aan prikkels, worden
ze uiteindelijk overgevoelig", aldus
Copius Peereboom.
Hij benadrukt dat de luchtveront
reiniging constant al op een hoger
niveau is en dat daardoor steeds
meer mensen overgevoelig zijn. De
ze groep, eem kwart van de bevol
king dus, reageert sneller op een
stijging van de luchtverontreini
ging dan de overheid denkt. Al lang
voordat de nortn wordt bereikt,
kunnen deze mensen allerlei licha
melijke gevolgen ondervinden. "En
die symptomen houden niet altijd
verband met de longen of luchtwe
gen. Het kan ook een gevoel van al
gehele malaise of migraine zijn".
Het aantal mensen dat overgevoe
lig is, zal slechts toenemen, vreest
Copius Peereboom. "Je kunt er in je
privéleven wel iets aan doen. Ge
zonder eten, niet meer roken, dat
soort zaken. Maar er heerst een sfeer
van leef maar raak. En als je overge
voelig bent, zul je je rest van je leven
daarop moeten inrichten".
De Nijmegenaar, die onder ande
re met Lucas Reijnders van de
Stichting Natuur en Milieu boeken
schreef over de invloed van de
luchtverontreiniging op de gezond
heid, erkent dat zijn mening haaks
staat op die van de - wat hij noemt -
overheidsdeskundigen. "Zij moe
ten wel wat anders zeggen. Ik ben
heel wat kritischer", aldus Copius
Peereboom.
De medewerker van het RIVM
stelt dat de luchtverontreiniging
een steeds grotere omvang aan
neemt en zich niet beperkt tot Zuid-
Holland of Nederland. "Het is een
Europees probleem geworden", al
dus Blom. De luchtverontreiniging
wordt vooral veroorzaakt door zwa
re industrie in het oosten van Euro
pa. Bedrijven in Duitsland, maai;
ook verder oostelijk in het Oost
blok, stoten allerlei gassen uit. On
der invloed van de zon wordt ozon
gevormd, die wordt verspreid over
Europa. "Door een samenbunde
ling van ozon en stikstofdioxide
ontstaat de verontreiniging", vertelt
Blom.
Uit metingen blijkt dat de lucht
verontreiniging de laatste dagen
veel forser is dan normaal. Het
meetpunt in Voorschoten, het enige
in de regio Leiden, geeft ook een
forse overschrijding van de normen
te zien. Volgens Blom is de veront
reiniging forser in de steden dan op
het platteland en zullen daar ook de
gevolgen erger zijn.
De RIVM-medewerker zegt dat
het nemen van maatregelen zoals
het verbieden van het autoverkeer
en het beperken van de uitstoot
door de industrie in Zuid-Holland
weinig effect zal hebben. "Het auto
verkeer is maar voor vijf procent
verantwoordelijk voor de verontrei
niging en de industrie in een nog ge
ringere mate. De vervuiling komt
vooral uit het oosten. Maar het is na
tuurlijk wel zo dat elke maatregel,
hoe gering ook, bijdraagt aan de
vermindering van de luchtveront
reiniging. Het is gezien de metingen
volkomen terecht dat Zuid-Holland
zich druk maakt".
Voor de problemen van deze
week is op korte termijn slechts één
oplossing, meent Blom: "Een flinke
depressie met lage temperaturen en
wind uit een andere richting".
'Ik vind het fijn als mijn hond een drol legt op De Burcht'
LEIDEN - De Leidse volkspar
tij, dat is een goede typering
voor de nieuwe politieke club
die drie boze hondebezitters
willen oprichten. De afstand
tussen het Leidse volk en de ge
meentelijke bestuurders is veel
te groot. Er wordt niet naar de
mensen geluisterd, zo vinden
de initiatiefnemers van Leef
baar Leiden, een partij in wor
ding.
door
Henny van Egmond
Het begon allemaal met de actie te
gen de maatregelen om de overlast
van honden tegen te gaan, al is het
gebruik van het woord overlast vol
strekt onjuist, zo stellen de honde
bezitters en aspirantpolitici. De
drie, Ype de Jong, Marianne Ouds
hoorn en Jos Boerakker, zijn zo te
leurgesteld over de wijze waarop de
gemeente de discussie rond het aan-
lijngebod en het afsluiten van be
paalde terreinen voor honden heeft
gevoerd. "Er wordt beleefd naar je
geluisterd en je kunt weer gaan",
schetst Boerakker de procedure.
"Ze doen helemaal niets met de in
spraak".
"Ik denk", zegt De Jong, "dat het
uitgangspunt van een politieke par
tij moet zijn dat ze eerst naar de
mensen luistert voordat er beleid
wordt gemaakt. En niet andersom".
De boosheid zit diep over de
maatregelen tegen de hondebezit
ters. En de gevolgen zijn voelbaar.
Mensen controleren stiekem in par
ken of er niet toch een hondje los
loopt, De Burcht is 's avonds met
een hek afgesloten en er worden
De hondebezitters Oudshoorn, Boerakker en De Jong (v.l.n.r.), die een politieke partij willen oprichten.
nu steeds loslopen, ook op plaatsen fijn als mijn hond een drol legt op
waar ik hem vroeger aan de lijn De Burcht"
hield". Maar het blijft niet bij dit De maatregelen van de gemeente
Hondebezitters zijn inmiddels ook soort symbolische acties. De Jong: verbazen Boerakker ook: "Ik vind
tot protestmaatregelen overgegaan. "Je hoort tegenwoordig steeds het vreemd dat progressieve men-
Boerakker: "Zelf laat ik mijn hond meer mensen zeggen: ik vind het sen zich altijd zo druk maken over
olifanten in Afrika, panda's in Chi
na, maar als het gaat om dieren in
hun eigen levensomgevïng, dan ge
ven ze niet thuis. Als ik zondag op
de Haarlemmerstaat loop. zie ik een
grote klerezooi. Patatbakjes, papier
en een enkele hondedrol. En over
die hondedrol vallen ze. Het ge
meentebestuur maakt zich wel
druk over het vies worden van een
zooltje van een kinderschoen, maar
niet over de vervuiling van de kin-
derlongetjes door de vele auto's".
Door het afsluiten van parken en
bijvoorbeeld De Burcht verdwijnen
de hondebezitters en een groot deel
van de sociale controle. "In de dis
cussie verwees wethouder Van der
Molen steeds naar Amerika waar
hele strenge maatregelen genomen
zijn tegen de overlast van honden.
Daar heb je dus bijna geen honden
meer, maar wel een hele hoge crimi
naliteit. Daar hoor je Van der Molen
nooit over", zegt De Jong, "De soci
ale controle die de hondebezitters
toch altijd uitoefenden, verdwijnt
nu. Op De Burcht zie je al meer'van
dalisme en dat zal in de parken ook
toenemen. En wat denk je? Er zal
ook heel wat meer gebeuren als de
hondebezitters uit de binnenstad
verdwijnen en niet meer om een uur
of elf. twaalf hun hond uitlaten".
Asociaal
"Uiteindelijk vallen ze over de hon-
depoep", zegt ook Oudshoorn.
"Maar we betalen daar toch voor.
Waarom ruimen zij het niet op?"
Boerakker: "Je gaat je gewoon aso
ciaal voelen als hondebezitter. Alsof
bezitters van auto's, brommers, kat
ten, enzovoorts dat dan ook niet
zouden zijn".
"We hebben het nu steeds over de
honden, maar de achterliggende
boosheid gaat veel dieper", bena
drukt De Jong. De drie vinden dat
de gemeente de Leidse bevolking
volkomen negeert en daar willen ze
met een nieuwe partij een einde aan
maken.
Er moeten burgerdagen komen,
zo is een van de programmapunten
van Leefbaar Leiden, waarop de be
stuurders met de bevolking praat.
Het Leidse volk moet weer invloed
kunnen uitoefenen op de besluit
vorming. En dat zal tot een heleboel
veranderingen leiden, is de overtui
ging. Het parkeerbeleid gaat op de
helling ("meer parkeerplaatsen, ga
rages in handen van de gemeente en
goedkoper"), belastingverhogingen
worden geschrapt ("als ze ambtena
ren kunnen vrijmaken om op bank
jes in parken te zitten om de honden
te controlen, kan er nog wel worden
bezuinigd") en de binnenstad wordt
niet autovrij gemaakt.
"Het is helemaal niet simpel om
overal een oplossing voor te vinden.
Maar neem nu zo'n voorstel van de
PvdA om de binnenstad autovrij te
maken, waartegen WD en CDA
ook sympathiek aankijken. Daar
duperen ze in ieder geval de mid
denstand en de binnenstadbewo
ners mee. Daar is met niemand over
gesproken", aldus De Jong.
Steun
Of Leefbaar Leiden daadwerkelijk
van de grond komt, hangt af van de
steun van de Leidse bevolking. Zij
wordt gevraagd te schrijven (Mid
delweg 26w) of bellen (134490) naar
De Jong. "Pas bij 25 mensen begin
nen we eraan". Maar dat dat aantal
wordt gehaald, staat voor hen eigen
lijk wel vast. "De onvrede onder de
Leidse bevolking is zo groot",
meent Marianne Oudshoorn, "Dat
merk je wel als je handtekeningen
ophaalt. Sommige mensen denken
er zelfs over vanwege het beleid van
de gemeente naar elders te verhui-
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
