Als het niet snel verandert
is het gedaan met de wereld
Katwijkse scholieren
keken ogen uit in DDR
mmmm
achtergrond
Menem de Turk
Van Basten
droomt van
Europa Cup
OP JE FIETS
SPAREN
VOOR EEN
BROMMER
Peter Buist wint opstelwedstrijd over ruimtevaart
PAGINA 9
PAGINA VOOR JONGEREN
GROOTEGAST - "Ach, ik
schrijf wel graag". De 16-jari-
ge mavo-scholier Peter Buist
uit het Groningse Grootegast
blijft bescheiden. Toch was
hij de beste Nederlandse deel
nemer aan de opstellenwed
strijd over de ruimtevaart, ge
organiseerd door ESA, de Eu
ropese tegenhanger van het
Amerikaanse ruimtevaartbu
reau NASA. De wedstrijd
werd gehouden ter gelegen
heid van het 25-jarig bestaan
van het ruimtevaartcentrum,
waarin veertien Europese lan
den samenwerken. Jongelui
van 16 tot 21 jaar uit die lan
den konden eraan meedoen.
In zijn verhaal beschrijft Peter de
belevenissen van een jongen die
een ruimtereis maakt. Terwijl hij
rond de aarde cirkelt, ziet de jon
gen hoe de mensen bezig zijn die
te vernietigen. Vanuit het heelal
is duidelijk waarneembaar hoe de
aarde vervuilt, hoe woestijnen op
rukken en vruchtbare grond ver
dwijnt.
Inkeer
De jongen had zich nooit eerder
gerealiseerd dat het er zo beroerd
voorstond met de natuur. Toeval
lig heeft Peter met een krant afge
sproken een verhaal te schrijven
over zijn belevenissen in de ruim
te. Hij hoopt mensen tot inkeer te
brengen. "Er moet wat verande
ren, anders is het snel gedaan met
de wereld", zo weet hij. Kennelijk
is dat ook op andere planeten be
kend geraakt, want een buiten
aardse prins wordt als onderdeel
van zijn opvoeding naar de aarde
gestuurd om te zien hoe het op
zijn planeet zeker niet moet. Van
een slecht voorbeeld kun je ook
leren.
In een gesprek met een deskun
dige wordt het de jonge ruimte
vaarder na zijn reis duidelijk hoe
meer kennis over de ruimte kan
bijdragen aan meer welvaart op
de aarde. "Ruimtevaart is niet al
leen een geldverslindende aange
legenheid, de mensheid heeft er
ook voordeel van", zo legt de on
derzoeker uit. Satellieten spelen
een belangrijke rol in de tele-com-
municatie. Ze zorgen ervoor dat
berichten over rampen en oorlo
gen snel worden verspreid, zodat
de hulpvelening vlug op gang
komt. Hetzelfde geldt voor de sys
temen waarmee booreilanden ver
Kleurrijk, frivool, charmant,
sportief, en een onbetwiste rok
kenjager. Dat is de nieuwe pre
sident van Argentinië ten voe
ten uit. Carlos Saul Menem mag
in december de scepter van de
Huidige president Raoul Al-
fonsin overnemen, maar of het
in ernstige economische moei
lijkeden geraakte Argentinië
met Menem een goede koers zal
varen, is nog maar de vraag. Me
nem wil namelijk graag in de
voetsporen treden van Juan Do
mingo Peron, de legendarische,
charismatische leider van Ar
gentinië die van 1946 tot 1955 en
van 1973 tot 1974 regeerde.
De honderdduizenden armen,
werklozen, arbeiders en huis
vrouwen hebben hun hoop op
Menem gevestigd. Voor hen is
Menem de 'gereïncarneerde'
Juan Domingo Peron. En omdat
de Argentijnen in een economi
sche depressie zitten, is het dro
men over vervlogen tijden na
tuurlijk een prettige afleiding
van hun gedachten.
Peron, evenals Menem nu,
was het protoype van de caudil-
lo (leider). Hij werd de belang
rijkste vertegenwoordiger van
een politieke stroming in Ar
gentinië en Latijns-Amerika,
het populisme genaamd. Later
ging deze term geleidelijk over
in 'peronisme'. Als je een Ar
gentijn vraagt naar wat het pe
ronisme precies inhoudt, zal hij
al gauw zeggen: "Dat is een ge
voel".
Het peronisme was een men
geling van sociale hervormings
gezindheid, tegen de toenmali
ge regering van generaals en te
gen de rijken. In feite was
Peron zelf ook kolonel en werd
minister van oorlog in 1943. Hij
had grote sympathie voor het
Italiaanse fascisme en zijn be
weging steunde voornamelijk
op mafia-achtige vakbonds
praktijken, een behoorlijke do
sis nationalisme, anti-imperia-
lisme, anti-communisme en een
maatschappij waarin werkge
vers en -nemers gezamelijk zich
voor de natie inzetten.
Als kleine jongen heeft Marco van
Basten vast wel eens gedroomd
van de Europa Clip. Vanavond
kan de beste voetballer van Euro
pa zijn droom werkelijkheid zien
worden. Dan mag hij de beker
'met de lange oren' even in zijn
handen houden, als AC Milan er
in Barcelona tenminste in slaagt
van Steaua uit Bukarest te win
nen. Wij kunnen daarvan, als tele
visie kijkend Nederland, op een
afstand getuigen zijn.
In de tijd dat Van Basten, en
ook Rijkaard en Gullit, alleen nog
maar droomden van Europa
Cups, ging dat bij ons heel anders
toe. De woensdag van de finale
was de spannendste dag van het
jaar. Het kon voorkomen dat na
afloop van de wedstrijd, als Ajax
of Feyenoord had gewonnen,
mensen om tien uur 's avonds zin
gend de straat op gingen. Niet al
leen in Amsterdam en Rotter
dam, maar in alle delen van het
land. Ook hadden heel wat men
sen 's middags alvast vrij geno
men om zich voor te bereiden of
die allesbeslissende wedstrijd.
Alsof ze zelf stonden opgesteld...
Helemaal uit de tijd is die alge
hele blijdschap overigens nog
niet. Want afgelopen zomer was
heel Nederland in de ban van
Oranje, dat zich toen als beste lan
denteam van Europa presenteer
de. Het enthousiasme kende toen
geen grenzen, maar bij de Europa
Cup voor clubteams ligt dat an
ders. Ook dan is er sprake van
chauvinisme, maar op een veel
kleinere schaal. De vreugde over
het winnen van de cup door PSV
bleef vorig jaar bijvoorbeeld tot
Eindhoven en omgeving beperkt.
Feestvieren
Vanavond in het Nou Camp-sta-
dion zal het wel anders toegaan.
Als AC Milan wint tenminste.
Want als er mensen zijn die kun
nen feestvieren, dan zijn het wel
de Italiaanse voetbalfans, de tifo-
si. En de Milanezen, die in 1968
verhinderden dat Aiax als eerste
Van links naar rechts: Felicia de la Parra, Erik van Duyn en Paula
van Duyn met een kaart van de Tsjechische hoofdstad Praag. "In hun
ogen ben je stinkend rijk". (foto wim Dijkman»
kers op. Er waren vooral erg veel
jongeren aanwezig. In gesprek
ken die de jongeren met elkaar
hadden, bleek dat dat ten dele te
maken heeft met de prestatiege
richte instelling van Oostduits-
land. Wanneer iemand lid wil
worden van een sportclub, iets
dat niet noodzakelijk is, wordt er
van je verwacht dat je er in uit
blinkt. Bij de kerk ligt dat anders,
waardoor het een soort ontspan
ning vormt. Erik denkt ook dat er
bij jongeren zoveel belangstelling
is voor de kerk omdat daar een
mogelijkheid is om uiting te ge
ven aan politieke ideeën.
De leerlingen bevestigen dat
het afscheid zwaar viel. Felicia en
Erik willen graag nog eens terug.
In de eerste plaats om de mensen
daar weer eens op te zoeken, maar
ook om meer van het land te kun
nen zien. Naar aanleiding van de
reis wordt er op 15 juni om 20.00
uur op school een presentatie ge
houden door de leerlingen van
het Pieter Groen College. Daarbij
zullen ze dia's laten zien en vertel
len over hun ervaringen. Belang
stellenden zijn welkom.
MONIEK BLUYSSEN
"Iets wat ik niet verwacht had
is dat de meeste jongeren die we
hebben ontmoet helemaal niet
weg willen uit hun land", zegt
Erik. Verder viel het de Neder
landse scholieren op dat de jonge
ren uit Dresden veel van kunst af
weten, veel lezen en bijna alle
maal in het bezit zijn van een mu
ziekinstrument. Ook het feit dat
de meesten al wisten wat ze later
wilden gaan doen verbaasde hen.
Want hoewel ze in vijf atheneum
zitten, twijfelen de Katwijker nog
regelmatig over hun beroepskeu- qj wj| jg in p|aa(s van egn brommer
Misschien nóg meer in het ge
heugen van de Argentijnen ge
grift, staat zijn vrouw Eva
Duartc Peron. Het verhaal van
Eva en de president spreekt tot
de verbeelding van de Argentij
nen. Na een militaire staats
greep in 1945 werd Peron gevan
gen gezet. Eva, toentertijd 26-
jarige radio-omroepster, aan
hangster en vriendin van Peron,
riep via haar radioprogramma
de Argentijnen op tegen de ge
vangenneming van Peron te
protesteren. Mede door druk
van een algemene staking was
Peron weer een vrij man. Kort
daarna trouwden Eva en Peron.
Ook Menem is geen man van
een witte boord, stropdas en
maatpakken. Hij is een vrijbui
ter en bohemien, geboren uit
emigrantenouders uit Syrië.
Daaraan heeft hij ook de bijn
aam 'De Turk' te danken. Som
migen vrezen dat Menem te veel
met alle winden mee waait. Een
voorbeeld daarvan is dat hij in
het begin riep dat alle buiten
landse geldschieters de Argen
tijnse schuld van 54 miljard dol
lar maar moesten betalen. Toen
de presidentszetel in zicht
kwam draaide hij 180 graden om
en pleitte voor onderhandelin
gen over de schuldenlast.
Toen Raoul Alfonsin in 1983
president werd, beloofde hij de
daders (militairen) van de
moord op zo'n 10.000 Argentij
nen - aanhangers van Peron en
guerrilla-organisaties - voor de
rechter te brengen. Ondanks de
inspanningen van de Dwaze
Moeders van de Plaza de Mayo
werden de schendingen van de
mensenrechten niet berecht.
Sommigen vragen zich af of de
59-jarige Menem van plan is
daaraan iets te doen.
MARJOLIJN IN 'T HOUT
Zwart geld
Buiten Dresden bezochten de
scholieren ook de Tsjechische
hoofdstad Praag. Aangezien ze
geld op de zwarte markt wissel
den voor een koers die 7,5 keer zo
hoog lag als op de officiële markt,
hadden ze vreselijk veel geld.
Omdat ze maar één dag zouden
blijven, moest dat geld op. "Je
voelt je wel bezwaard tegenover
de bevolking want in hun ogen
ben je stinkend rijk", zegt Felicia.
Op de terugweg van Praag naar
Dresden mocht de groep de grens
niet passeren omdat er iets niet in
orde was met de visa. "Dat is iets
dat beter moet worden voorbe
reid een volgende keer", vindt
Lodewijk Boogaard, een van de
begeleidende leerkrachten tij
dens de reis. Voor de rest is hij
evenals de leerlingen erg te spre
ken over het verloop van de trip.
"Het contact tussen de jongeren
onderling verliep vreselijk goed.
Het was ook niet voor niets dat
het afscheid voor sommigen zo
liever een computer of dat te
gekke badpak? Met een
krantenwijk in je vakantie kun je
een aardig centje bijverdienen.
Bovendien blijft er daarnaast genoeg
tijd over voor andere leuke dingen die bij een vakantie horen. Is geld verdienen
op de fiets iets voor jou en ben je' minstens 15 jaar, vul dan de bon in en stuur
deze op. Wij laten daarna zo snel mogelijk van ons horen.
K
Naam
Adres:
Pc./Plaats:
Tel.nr..
Beschikbaar van
tot:
Opsturen naar: Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden.
Een postzegel is niet nodig!
DE KRANT VOOR JE EIGEN STUK VAN NEDERLAND
op zee contact onderhouden met
hun thuisbasis.
Verder zijn satellieten onont
beerlijk voor het doen van weers
voorspellingen en het opsporen
van ertsen, watervoorraden in de
woestijn en zelfs rijke visgronden
in de zee. "Het economisch be
lang van ruimteonderzoek wordt
zo wel duidelijk", vindt Peter.
Aan het eind van zijn verhaal
blijkt dat de hoofdpersoon, die af
en toe verdacht veel op de schrij
ver zelf lijkt, slechts zit te dromen
onder de wiskundeles.
Tickets
In juli gaat de mavoscholier drie
dagen naar het ruimte-onder
zoekscentrum in Noordwijk om
zijn prijs in ontvangst te nemen.
De eigenlijke prijs is een reis naar
het ESA-ruimtevaartcentrum in
München, die later in het jaar
plaatsvindt.
Voor de schrijvers van de aller
beste opstellen liggen tickéts
klaar voor reizen naar ruimte
vaartcentra in Baltimore in de VS
en in Peru. Dat is voor Peter niet
weggelegd weet hij al, maar een
mooie prijs blijft het, vindt hij.
Peter Buist is al lang in ruimte
vaart geïnteresseerd. Hij had
thuis wel wat boeken over dit on
derwerp, maar voor het schrijven
van zijn opstel bleek dat niet vol
doende. Gelukkig bood de biblio
theek uitkomst. Of Peter in de
toekomst van zijn belangstelling
voor de ruimte zijn beroep gaat
maken, weet hij nog niet.
"De ene week lijkt dat me wel
wat, maar de andere week wil ik
geoloog worden of natuurkundi
ge". Dat hij na Wubbo Ockels de
tweede Nederlandse ruimtevaar
der wordt, sluit hij echter niet op
voorhand uit. "Ik wil graag iets
doen wat nog niemand anders ge
daan heeft. En op aarde ben je
dan al gauw klaar".
THEO HAERKENS
Felicia de la Parra, Paula van
Duyn en Erik van Duyn zijn drie
van de twaalf leerlingen uit de
vijfde klas van het atheneum die
in de week van 4 tot en met 10 mei
Oostduitsland bezochten. Het
was dit jaar voor de derde keer
dat een aantal leerlingen van de
Katwijkse scholengemeenschap
deze reis maakten.
Het initiatief voor de reis kwam
destijds van leraar Nederlands
Van Kuylenburg. Via een kerk in
Oegstgeest kwam hij in contact
met de Oostduitse familie Wink
ler. Daarnaast zocht hij zelf con
tact met een kerkelijke jongeren
groep in de DDR. Er bleek bij de
leerlingen op de Katwijkse school
genoeg interesse te zijn om een
reis naar Oostduitsland te maken.
Omdat er in totaal twaalf men
sen mee kunnen, moet er een se
lectie worden gemaakt aan de
hand van de motivatie die leerlin
gen hebben. Hun beweegredenen
moeten ze in het kort beschrijven.
Erik van Duyn schreef: "Eigen
lijk is het kort samen te vatten:
nieuwsgierigheid". Ook bij Feli
cia en Paula was dat een van de
motieven. Paula schreef ook erg
benieuwd te zijn of het land echt
zo was als wij denken.
Controle
De gekozen leerlingen zijn voor
hun vertrek voorbereid op hun
bezoek aan het Oostblokland
door het bekijken van een film
over de bombardementen in
Dresden. Tevens hebben ze boe
ken gelezen over het land en actu
ele krantenknipsels bestudeerd.
Twee leerlingen die de reis eerder
hebben gemaakt, vertelden over
hun ervaringen.
Maar je kunt nooit genoeg geïn
formeerd zijn. Ook al waren de
leerlingen ingelicht over de stren
ge grenscontrole in de DDR, toch
werden enkelen er zenuwachtig
van. "Twee uur lang hebben we
erover gedaan om over de grens
te komen. De grens is een paar ki
lometer lang en constant werden
we gecontroleerd. Alle handbaga
ge moest worden uitgepakt, tijd
schriften werden doorgekeken,
het stuurkapje moest worden ver
wijderd en een enkeling werd
grondig gefouilleerd", zo vertelt
het drietal.
Paula vond de situatie be
angstigend, maar ook spannend.
"Er kan je toch niets overkomen".
Erik viel het vooral dat er zoveel
militairen waren. Niet alleen bij
de grens maar ook in het land.
"Het geeft het gevoel alsof je net
uit de oorlog komt, zo'n sfeer lijkt
er nog steeds te hangen".
De Katwijkse scholieren zijn
erg enthousiast over het contact
dat ze hadden met de christelijke
Oostduitse jongeren. Voor de Ne
derlandse jongeren hadden ze
een aantal dingen georganiseerd
zoals een fietstocht, een bezoek
aan de kerkdienst, een etentje en
het bekijken van musea.
"Tijdens de kerkdienst was het
vreselijk druk", zo viel de Katwij-
KATWIJK - 'Je zou denken
dat niks mogelijk is in Oost
duitsland en dat de mensen
zich er absoluut niet kunnen
uiten over politiek. Toch wor
den er in kerken wel degelijk
uitspraken gedaan over poli
tieke kwesties'. Tot die con
clusie kwam een groepje leer
lingen van het christelijke
Pieter Groen College in Kat
wijk dat een week lang in het
Oostduitse plaatsje Dresden
verbleef. Hun eerste ontmoe
ting met de DDR.
Marco van Basten met de 'Gouden Bal' vlak nadat hij was gekezen tot
de beste voetballer van 1988.
Nederlandse club de Europa Cup
I won door de Amsterdammers
met 4-1 af te drogen, hebben sinds
die tijd bar weinig reden tot jui
chen gehad. Hoogstens konden
ze in Milaan de ene voetbalster na
de andere bewonderen; Europese
titels leverde het niet op.
Voor AC Milan, met Van Bas
ten, Rijkaard en Gullit zo onge
veer het meest Nederlandse elftal
in het buitenland, is het vanavond
jubel of treurnis, alles of niets. In
de Italiaanse competitie bleek
stadgenoot Inter dit seizoen'veel
te sterk. Gaat het vanavond
mis met de roodzwarten, dan is
Milan met al zijn dure vedetten
weer terug bij af. Geen titel, vol
gend seizoen niet vertegenwoor
digd in het toernooi om de Euro
pa Cup I en geen juichende maar
morrende fans.
(foto EPA)
In dat geval zal Van Basten nog
even verder moeten dromen. De
spits, die met Ajax (landstitel en
Europa Cup II) en het Nederlands
elftal zijn grootste successen
boekte, staat nu op de drempel
van een nieuwe triomf. Pakt hij
vanavond de cup, dan heeft hij al
leen de wereldtitel nog niet ge-
Maar voetbal is en blijft natuur
lijk een teamsport. Van Basten
kan nog zo goed voetballen, als
hij door zijn medespelers niet 'in
stelling wordt gebracht', zal hij
ook het beslissende doelpunt niet
maken. Bij Ajax lukte hem dat
twee jaar geleden wel, net als voor
Oranje tegen de Sovjetunie, maar
of het vanavond weer 'bal' is? We
zullen het zien.
TIM BROUWER DE KONING
