Fruithandel knoeit met Eurosubsidies Pan Am lonkt naar KLM Pretparken onzeker over hun toekomst Nog 10 miljard aan energie te besparen EG voor miljoenen opgelicht Hema schrapt 260 banen Van Dijk ontkent concreet bod (hogere) ambtenaren Dollar raadsel en probleem voor Amerika Sigma verliest kort geding tegen Sikkens wmmmm ECONOMIE BRUSSEL/LUXEMBURG (ANP) - In de Europese Gemeenschap is in de afgelopen jaren op grote schaal gefraudeerd bij de verwerking van groenten en fruit teneinde voor honder den miljoenen guldens subsidie in de wacht te slepen. Dat blijkt uit een rapport van de Eu ropese Rekenkamer. Sinds kort wordt .vooral in Italië be ter gecontroleerd, maar gezien de schaal waarop de onregelmatighe den hebben plaatsgehad, acht de Rekenkamer het dringend gewenst dat de Europese Commissie het he le controlesysteem herziet. Volgens het rapport is er tussen 1983 en 1987 voor minstens 200 mil joen gulden gefraudeerd in de Duit se Bondsrepubliek, Frankrijk en Italië. Het gaat hierbij alleen om ontdekte onregelmatigheden bij de verwerking van fruit en groenten, voornamelijk tomaten. In werke lijkheid wordt de EG waarschijnlijk op nog veel grotere schaal opge licht, aldus de Rekenkamer. Slechts een fractie van de verliezen, ruim 800.000 gulden, kon inmiddels wor den teruggevorderd. In de meeste gevallen bleek de steun die de industrie krijgt voor de verwerking van uit de markt geno men groenten niet in overeenstem ming met de werkelijke produktie. De Rekenkamer vindt daarom dat er veel meer echte controle op de produktie moet komen. Hoeveel heid en kwaliteit van de aangevoer de groente moeten systematisch worden vergeleken met die van de eindprodukten die de fabriek verla ten. De Rekenkamer merkt verder op dat de Commissie nog altijd te wei nig onderneemt om te voorkomen dat groenten die op kosten van de EG uit de markt worden genomen, wegrotten op de vuilnishoop of on middellijk worden vernietigd. Vol gens het rapport worden de moge lijkheden om fruit en groente indus trieel te verwerken of aan charitatie ve instellingen uit te delen onvol doende aangegrepen. In het seizoen '86 - '87 moest ruim 83 procent van het overschot wor den vernietigd. Tien procent werd verwerkt in veevoeders en ruim vijf procent gedistilleerd. Slechts 1,3 procent ging naar sociale instellin gen. In een ander rapport, dat even eens vandaag is verschenen, uit de Rekenkamer kritiek op het stelsel van groene koersen en monetaire compenserende bedragen (mcb's) in het Europese landbouwbeleid. Volgens de Rekenkamer jaagt het ingewikkelde agri-monetaire stelsel de EG op onnodig hoge kosten, om dat de in ECU vastgestelde garan tieprijzen afwijken van de prijzen die de boeren in nationale munt krijgen. De Rekenkamer vindt het bovendien bezwaarlijk dat bepaal de prijsverhogingen sluipend tot stand komen door de waardestij ging van de D-Mark en dat er niet in alle openheid door de ministers van landbouw toe wordt besloten. In een reactie op het rapport geeft de Europese Commissie toe dat het systeem niet in overeenstemming is met de doelstelling van een volledig vrije markt in 1992. Volgens de Re kenkamer kan het stelsel alleen ver dwijnen bij meer samenhang in het economische en monetaire beleid van de lidstaten en een grotere rol van de markt in het landbouwbe leid. FRIS AAN DE LOPENDE BAND APELDOORN (ANP) - Jaarlijks wordt zo'n 35 miljard gulden aan energie uitgegeven. Daarop is een besparing mogelijk van 30 procent. Dat is tien miljard gulden per jaar. De Stichting Voorlichting Ener giebesparing Nederland (SVEN), die dit berekende, acht een dergelij ke besparing haalbaar door het ge bruik van allerlei nieuwe technie ken, zoals verwarmingsketels met hoog rendement, isolatie en het te gengaan van verspilling. Het gebruik van installaties die weinig energie vergen, levert vol gens de stichting al een besparing op van 6,5 miljard gulden per jaar. Door onnodig energieverbruik te vermijden, is een besparing moge lijk van 3,5 miljard gulden. De gemeenten kunnen naar het oordeel van de SVEN een belangrij ke bijdrage leveren aan energiebe sparing. De lokale besturen, die hun gebouwen jaarlijk eens 100 miljoen gulden worden verminderd. Daarnaast beschikken de ge meenten, waarvan vele al een milieuprogramma hebben opge steld, over tal van mogelijkheden energiebesparing in de particuliere sector en het vervoer te bevorderen. Dit kan 5,6 miljard gulden per jaar opleveren. De bijdrage van de gemeenten aan een goed energiebeheer is vol gens de SVEN vooral van belang, omdat ongeveer de helft van het aantal maatregelen in het morgen te publiceren Nationaal Milieube leidsplan (NMP) betrekking heeft op het zuinig omgaan met energie. In het eerste kwartaal van dit jaar heeft Nederland voor 1,4 mil jard gulden aardgas uitgevoerd, tien procent minder dan in dat kwartaal in 1988. De totale uitvoer van energie daalde met een procent tot 5,7 miljard gulden. De invoer aardolie en aardoliepro- miljoen gulden aan energie uitge- dukten steeg met acht procent tot ven, kunnen dit bedrag direct met 5,3 miljard gulden. Het uitvc iljoen verminderen door 1 spilling tegen te gaan. Door innova tie kan de energierekening met nog schot nam af van 0,9 tot 0,4 miljard gulden. Dit heeft het Centraal Bu- de Statistiek meegedeeld. BUNNIK - Het warme weer maakt dorstig, dus overuren bij de fabrikan ten van bier en fris. Bij Vrumona in Bunnïk gaat zo'n twee miljoen liter fris dagelijks de deur uit. (foto anp> Commerciële strategie aangescherpt DEN HAAG (ANP) - Minister Van Dijk van binnenlandse zaken heeft vorige week woensdag het georga niseerd overleg ambtenarenzaken geen concrete voorstellen gedaan om de komende jaren de achter stand in salariëring van een aantal ambtelijke functies weg te werken. De bewindsman ontkende gistereh in de Tweede Kamer tegenover D66-afgevaardigde Nypels dat hij een bod heeft gedaan in de orde van grootte van 2,8 miljard gulden. Volgens Van Dijk was het ge sprek met de ambtenarenbonden louter uitvloeisel van een eerder verzoek „eens nader van gedachten te wisselen over de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden op de langere termijn, met de bonden te kijken of tot meerjarige afspraken is te komen, daarbij gelet op de pro blematiek van de pakketvergelij king". Economie kort Japan De Franse minister voor Europese zaken, Edith Cresson heeft in een interview met het blad 'Les Echos' opgeroepen om Japanse investerin gen in de Europese Gemeenschap te beoordelen vanuit het standpunt van de 'Europese solidariteit'. Per sector moet worden bekeken of Ja panse industrieën niet de Europese verdringen. Als een Europees pro ject mogelijk is, moet dat voorrang krijgen, aldus Cresson. Zij wees er op dat ook Japan en de Verenigde Staten hun industrie beschermen. Toeslag wvv Vijftien procent van de mensen met een ww-uitkering laat om nog onbe kende redenen na een toeslag aan te vragen op zijn uitkering als aanvul ling tot het minimumniveau. Dat le verde in 1987 een besparing van 12 miljoen gulden op. Ook bleef 16 mil joen gulden zitten in het Toeslagen fonds doordat zes procent van de uitkeringstrekkers met recht op de arbeidsongeschiktheidstoeslag ver zuimde die aan te vragen. De Socia le Verzekeringsraad meldt na een speurtocht naar de oorzaken van meevallers in 1987. Order Saab De luchtvaartmaatschappij Ameri can Airlines (AA) heeft bij de Zweedse auto- en vliegtuigprodu cent Saab vijftig vliegtuigen van het type 340 besteld en een optie geno men op nog eens vijftig van deze toestellen. Met de order is volgens de krant een bedrag van vijf miljard Zweedse kroon (1,66 miljard gul den) gemoeid. De Saab 340 is een toestel met twee turbo-propmoto- ren voor dertig a veertig passagiers. Saab heeft voor dit toestel al 200 vaste orders en opties binnengekre gen. Marinebouw RDM De Rotterdamsche Droogdok Maat schappij RDM heeft f 10 miljoen op zij gelegd voor de inkrimping van de marinebouwactiviteiten. Dit is een gevolg van de regeringsbeslis sing af te zien van de bouw van twee onderzeeboten van de Walrus-klas se. Als alternatief hiervoor heeft RDM voorgesteld te zijner tijd bo ten in de Moray-klasse te gaan bou wen, maar deze zijn kleiner, zo wordt in het jaarverslag opgemerkt. Banden In de bandenbranche (10.000 werk nemers) is met terugwerkende kracht tot 1 januari 1989 een nieuwe cao afgesloten met een looptijd van twee jaar. De lonen gaan twee keer met 0,75 procent omhoog. De vut- leeftijd blijft 60 jaar, maar werkne mers die al 40 jaar in de branche werken kunnen op hun 58-ste uit treden. Van Djjk weersprak suggesties als zou hij over zijn politieke graf heenregeren en woensdag al een voorschotje te hebben gegeven op zijn politiek testament. Gezien de beperkte middelen van de rijks overheid is een algehele inhaalope ratie door het ophogen van de amb tenarensalarissen niet goed haal baar, maar dat is uiteindelijk aan het volgend kabinet te beoordelen, aldus Van Dijk. De totale operatie zou zeven miljard gulden vergen, voor een deel inhalen van de achter standen op alleen het topniveau rond de 2,8 miljard, berekende de minister van binnenlandse zaken grofweg. WASHINGTON - Normaal ge sproken zou de dollar moeten da len. Het tekort op de Amerikaan se handelsbalans heeft zich na een daling van de afgelopen jaren weer gestabiliseerd en lijkt nu weer toe te nemen. Zo'n trend leidt er gewoonlijk toe dat de koers van de dollar daalt. door Jaap van Wesel Niemand weet precies de dollar op de valutamarkten toch blijft stijgen. Het Witte Huis en de Federal Reserve, de Ameri kaanse centrale bank, zitten met hun handen in het haar. Ameri kaanse importeurs en reisbu reaus zijn enthousiast. Goederen uit en reizen naar het buitenland worden goedkoper. Maar de Amerikaanse exporteurs vrezen het ergste. Om de dollar weer wat naar be- neden te krijgen zou de 'FED' de rente moeten verlagen. Dat heeft tot gevolg dat de dollar minder aantrekkelijk wordt voor buiten landse investeerders. Bij een la gere rente wordt het moeilijker om geld aan te trekken voor de fi nanciering van het begrotingste kort. Een verlaging van de rente zou ook de consumptie en de im port aanmoedigen en daarmee de inflatie aanwakkeren. De ondankbare keus is daarom tussen inflatie en toeneming van het handelstekort. Alternatieven die allebei economische instabili teit tot gevolg hebben. Inflatie leidt tot een spiraal van loon- en prijsverhogingen, terwijl een groei van de import uit Japan en Europa tot ernstige politieke con flicten kan leiden op het gebied van de internationale handel. Zie daar het dilemma van de Ameri kaanse regering. Het wachten is nu op maatrege len van de G7, de zeven rijke in dustrielanden. In september 1985 namen zij gezamenlijk actie om de toen overgewaardeerde dollar naar beneden te krijgen. Nu moe ten zij de op hol geslagen dollar tot staan brengen, en mogelijk weer doen dalen. De beste oplos sing onder de huidige omstandig heden is volgens veel economen een gezamenlijke actie van de centrale banken van Japan, West Duitsland en de Verenigde Staten waarbij de rente in Japan en Duitsland omhoog gaat en de ren te in Amerika omlaag gaat. AMSTERDAM (ANP) - In de tijd tot eind 1991 brengt de Hema, onder deel van het warenhuisconcern KBB, een aantal veranderingen aan in structuur en omvang om concur rerend te kunnen blijven, zo heeft de Hema bekendgemaakt. De aanpassingen, die zich zullen afspelen op het hoofdkantoor en in de verkoop, brengen het verlies van 260 arbeidsplaatsen mee, maar de directie verwacht dat gedwongen ontslagen niet nodig zullen zijn. Er wordt naar gestreefd werknemers wier functie vervalt, zoveel moge lijk binnen de Hema of KBB te her plaatsen. Met het oog op het steeds veran derende gedrag van de consument en de opkomst van speciaalzaken heeft de onderneming haar com merciële strategie aangescherpt. Die richt zich op eten en drinken, vrije tijd, persoonlijke verzorging, wonen en mode en een vernieuwde winkelinrichting. De beschikbaar heid van artikelen op de toonbank zal door de veranderingen toene men. De Hema handhaaft haar for mule van een eigen merkassorti- ment tegen lage prijzen, hoge kwali teit en goede vormgeving. Volgens de Dienstenbond FNV is het de bedoeling dat in de filialen 159 banen verdwijnen doordat de functie van groepschef vervalt. Op het hoofdkantoor zou het aantal ar beidsplaatsen door het samenvoe gen van enkele diensten met 97 da len. In totaal werken bij de Hema, inclusief parttimers, 9.000 mensen. De Hema wil het verlies aan ar beidsplaatsen opvangen via natuur lijk verloop, herplaatsing en even tueel vervroeging van de vut. ACTIES BIJ CYANAMID - De le den van de Industriebond FNV zijn zeer ontevreden over het laatste bod van het chemische bedrijf Cya- namid (375 werknemers) in de Rot terdamse Botlek voor een nieuwe cao. Het laatste bod van Cyanamid (375 werknemers) voorziet een loonsverhoging op 1 april dit jaar van 2 procent en op 1 april volgend jaar van 2,5 procent. Mocht de direc tie niet met een beter bod komen, dan komen er acties, aldus de In dustriebond FNV. ADVERTENTIE NEW YORK (DPA/ANP) - De Ame rikaanse luchtvaartmaatschappij Pan Am heeft belangstelling voor de Fokker 100 en ziet in de KLM een mogelijke fusiepartner. Dit heeft de president-directeur van Pan Am, Thomas Plaskett, verklaard. Op de mogelijheid van samen werking met de KLM reageerde een woordvoerder van de luchtvaart maatschappij met "that 's quite amazing", waarmee hij zijn verras sing uitdrukte. Hij zei dat directiele den van de KLM vrijwel zeker geen commentaar zouden willen geven op deze uitspraak van de topman van Pan Am. Eerder werd bekend dat Pan Am een overnemingsbod overweegt uit te brengen op de Amerikaanse branchegenoot Nor thwest Airlines (NWA). Plaskett verklaarde nu dat Pan Am nog voor het einde van deze maand met een bod wil komen. NWA is ongeveer twee maal zo groot als Pan Am. Als de ming slaagt ontstaat één van de grootste luchtvaartmaatschappijen van de Verenigde Staten met een omzet van meer dan 9,2 miljard dol lar. Oliemiljardair Marvin Davis heeft al een bedrag van 2,6 miljard dollar voor NWA geboden. De bie dingsperiode sluit op 30 mei. Over de aanschaf van de Fokker 100 zei een woordvoerster van de vliegtuigbouwer dat de besprekin gen nog in een aftastend en pril sta dium zyn en dat er nog geen sprake is van onderhandelingen. Fokker heeft al enige voet op Amerikaanse bodem gezet met de order in maart voor 75 Fokkers 100 van American Airlines. Tegelijk nam deze maat schappij nog eens een optie op een zelfde aantal van deze toestellen. Winst KLM De KLM heeft blijkens de voorlopi ge jaarcijfers over het boekjaar 1988/89 een winst geboekt van 374 Publiek vergrijst, concurrentie neemt toe DEN HAAG/WASSENAAR (GPD/ANP) - De attractieparken in Nederland hebben zich voorspoedi ger ontwikkeld dan op grond van gegevens uit 1981 mocht worden verwacht. Het bezoekersaantal is tussen 1981 en 1987 weliswaar licht gestegen, maar de gemiddelde ver blijfsduur van het publiek is met bijna een derde toegenomen. Bo vendien zijn in die periode de in komsten van de attractieparken sterk gestegen. Dit blijkt uit een vervolgrapport van het Nederlands Research Insti tuut voor Toerisme NRIT naar de stand van zaken bij de bedrijfstak attractiepunten over de periode 1981 tot 1987. Dat rapport werd gis teren in Den Haag aan staatssecre taris Evenhuis (toerisme) aangebo den. In 1983 verscheen een eerste rap port van het NRIT waarin de stand van zaken in 1981 werd geanaly seerd. Aan het vervolgrapport heb ben 35 van de 70 in aanmerking ko mende bedrijven meegewerkt, waaronder tien grote dagrecreatie- bedrijven (waaronder Duinrell in Wassenaar), verenigd in de Club van Elf. De studies vinden plaats in opdracht van de Club van Elf, waar van het elfde lid, het Evoluon, vorig jaar besloot zich op te heffen. In 1981 bedroegen de inkomsten bij deze attractiepunten 206 miljoen gulden. In 1987 waren deze inkom sten met 57 procent gestegen tot 324 miljoen gulden. De verhoging is met name het gevolg van hogere en treegelden. "Maar dat wilde de be zoeker ook wel betalen, omdat hij meer waar voor zijn geld kreeg", al dus voorzitter F. Gossink. De ge middelde investeringen van de at tractiepunten zijn in de loop der ja ren sterk toegenomen. In 1987 werd door de 35 onderzochte bedrijven in totaal 120 miljoen gulden geïnves teerd. Een van de conclusies is dat er een positief verband bestaat tussen het doen van investeringen en ex ploitatieresultaten. In 1987 bleken de inkomsten van de attractiepun ten de uitgaven duidelijk te over treffen, in tegenstelling tot in 1981. Toen behaalde slechts 30 procent van de 20 ondervraagde bedrijven een positief resultaat. In 1987 was dat 58 procent van de 35 bedrijven. De werkgelegenheid is in de pe riode 1981 tot 1987 met 20 procent toegenomen. In 1981 bedroeg dat aantal 6.035 mensjaren tegen 7.291 in 1987. Zoo Wassenaar Het rapport noemt de goede gang van zaken des te opmerkelijker om dat er de afgelopen jaren meer dag- recreatieve projekten aan het at tractie-aanbod zijn toegevoegd zoals het Omniversum in Den Jlaag en het Rosarium/Kastelentuin Ar- cen, dan er zijn afgevallen (Zoo Was senaar). Bovendien ondervinden de at tractieparken toenemende concur rentie van met name musea en eve nementen. Daarnaast bestaat de in druk dat binnen aspecten van edu catieve aard en bestemd voor ieder De 'Club van Elf en hun mascottes. Tot nu toe gaat het beter dan mocht worden verwacht met de attractieparken. (foto gpd> weer, geen duidelijk andere ontwik- bedrijven vallen onder het lage btw- kelingen hebben plaats gevonden. b>»ef terwijl in eigen land de attrac- Toch waarschuwt het rapport de tiepunten onder het hoge btw-tarief bedrijfstak ervoor om 'vergenoegd vallen. jaar zoals het Archeon in Alphen aan den Rijn en Medialand in Hil- Dit alles betekent voor de be staande attractiepunten dat zij nog meer dan in het verleden aandacht moeten besteden aan educatie/in formatie, gezinnen zonder kinde ren, voorzieningen voor elk weer, en verblijfsrecreatieve mogelijkhe den, aldus het NRIT-rapport. Daarbij speelt ook dat het publiek van de recreatiepunten niet aan ver grijzing ontkomt. Hoe dat opgevan gen moet worden blijft een vraag waar de Club van Elf, zich op weg naar het jaar 2000 nog 'over moet buigen. Als voorbeeld van een re creatiepark dat met zijn tijd is mee gegaan noemt de Club de Efteling. "Dat is van sprookjespark voor de allerjongsten indertijd uitgebreid met een wildwaterbaan voor tieners en het heeft nu voor de oudere toe rist een Fata Morgana". (Waar je in een bootje meegenomen wordt door 'India'). miljoen gulden na belastingen. De omzet bedroeg zes miljard gulden. Vorig boekjaar was de omzet 5,6 miljard gulden. De winst vóór be lastingen steeg met 38 procent, van 314 miljoen tot 434 miljoen gulden. De winst van dit jaar is in absolu te zin een record. Afgezet tegen de omzet echter, zijn er betere jaren ge weest. Zo behaalde de KLM in het boekjaar 1966/67 81,5 miljoen winst op een omzet van 820 miljoen gul den. Bijna tien procent. Dit jaar be draagt de winst na belastingen 6,25 procent van de omzet. DEN HAAG (GPD) - De Sassen- heimse verffabrikant Sikkens mag zijn verfprodukten gewoon blijven verpakken'in blikken die qua uiter lijk op die van concurrent Sigma Coatings (met vestigingen in Al phen en Uithoorn) zouden lijken. De president van de Haagse recht bank bepaalde vanmorgen dat de merknamen (respectievelijk Ceta Bever en Rambo) op de bussen zo dominant zijn, dat de op elkaar ge lijkende merktekens van onderge schikt belang zijn. Met die uitspraak bespaart de rechter Sikkens een schade van ve le miljoenen guldens. Sigma Coatings eiste tien dagen terug dat het Sikkens moest worden verbo den nog langer verf te verpakken in de blikken die zo op die van haar ge lijken. Bovendien, zo luidde de eis, moesten alle bussen die al bij de verfhandel stonden worden terug achterover te gaan zitten'. Want i de nabije toekomst moeten de at tractiepunten rekening houden met nieuwe ontwikkelingen en daar in dien mogelijk nu al op anticiperen. In dat verband noemt het rapport de ontwikkeling van nieuwe zeer grote attractiepunten. In het nabije buitenland verrijst bij Parijs het As- terix-park en Disney-Europa. Deze Alphen Nieuwe projecten in Nederland zijn Tropicana en Imax-Theater in Rot terdam, het Land van Ooit in Dru- nen/Vlijmen en Thermae 2000 in Valkenburg. In vergevorderd stadi um bevinden zich plannen voor en kele attractiepunten met bezoekers aantallen van ongeveer 750.000 per GOUDPRODUKTIE - De goud- produktie in de niet-communisti- sche landen is vorig jaar met elf pro cent toegenomen tot een recordni veau van 1.538 ton. Dit was vooral toe te schrijven aan flinke produk- tievergrotingen in de Verenigde Staten, Australië en Brazilië, zo blijkt uit het jaaroverzicht van de mijnbouwonderneming Consolida ted Gold Fields. Staatslening groot succes: f 6,5 mld DEN HAAG (ANP) - De laatste staatslening (tegen 7,5 procent rente) is een doorslaand succes geworden. Het is de staat gelukt f6,5 miljard uit de markt te halen tegen een koers van 100 procent. Tegen deze koers werd slechts voor 60 procent toegewezen. Een woordvoerder van het mi nisterie van financiën sprak van een groot succes. Via zes leningen heeft het rijk dit jaar nu voor fruim f 22 miljard uit de markt ge haald. Op de effectenbeurs gingen de royaalste schattingen gisteren niet verder dan f 4 miljard. Het is in elk geval de grootste buit voor de staat op de openbare kapitaal markt sinds januari 1988, toen f 7,2 miljard werd binnengehaald te gen 6,25 procent.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 7