Schade aan bossen
langs kust valt mee
Bij 45 graden deden we kalmer aan
Vissers eisen lagere boete voor fraude
Avifauna op
vingers getikt
PAGINA 16
DINSDAG 23 MEI 1989
Van sterfte in Noordwijk nog geen sprake
NOORDWIJK De verzuring van het milieu heeft de bomen in de boswachterij Hollands
Duin in Noordwijk tot nu toe niet al te veel schade toegebracht. De overwegend heersende
westenwind zorgt voor een verdunning van de verontreiniging. Bovendien neutraliseert
de kalkrijke bodem de zure neerslag.
Boswachter M. Gielen is dan ook Zure neerslag wordt daardoor gro- voeding uit de grond. "Het duurt
'redelijk tevreden' over de gezond- tendeels geneutraliseerd. Het kalk- nog
heid van de Oostenrijkse en Corsi- gehalte neemt daardoor wel af. Het aangekomen
i de boswachterij aantal berken dat 'de kop opsteekt'
neemt daardoor toe. Gielen: "Enke-
le jaren geleden zag je hier
troep daar i
Zeespray
neerslag mag dan meeval-
"Als boom kun je maar het beste Hjks berken, nu staan er al tiental- len, de dennen in de Noordwijkse
- boswachterij hebben het niet alle
maal even gemakkelijk. De bomen
islkant hebben duidelijk
i het westen van het land staan. Er len. Echt erg is dat niet, want
wordt vaak gemopperd
dustrieën hier, maar per saldo is di
vervuiling aan de kust minder erg"
zegt Gielen. De boswachter rea
geert hiermee op de uitslag
berk hoort van nature best thuis i
duin- en boslandschap".
De verontreiniging van de lucht te lijden onder de aanhoudende
rook\
r dat het stikstofge- wind vanuit zee. Door de wind
zorgt i
halte van de bodem toeneemt. De groeien de bomen scheef. Het zout
onderzoek van de Bosbouwvoor- rijkere grond is een goede voedings- dat met de wind wordt meegevoerd,
lichtingsraad. Deze raad constateert bodem voor struikgewas. Gielen tast de naalden zo sterk aan dat deze
dat de vitaliteit van de Nederlandse constateert dat de verruiging van bruin verkleuren,
bossen nog slechter is dan al werd bet terrein, de vorming van duin- De symptomen van deze zogehe-
verwacht. Het percentage bomen struweel, steeds sneller gaat. "Duin- ten zeespray zijn volgens Gielen
dat ten dode is opgeschreven, steeg doorn, vlier en andere struiken evenwel duidelijk afwijkend
groeien veel sneller dan voorheen",
De wijzigingen van de begroeiing de westkant
van het terrein heeft ook gevolgen zeekant bruin,
voor de vogels en andere dieren die boom die i
er broeden of fourageren. De bos
wachter: "De wulp krijgt het steeds boom
moeilijker. De vogel broedt op de Gielen
Jrie Vail land- bodem °P stuifplekken, zand en het bos n
houw pn'viWriTönHprynpift iaar' korstmos en juist dat soort plaatsen schimmel sphaeropsis sapinaea die
lUs 1 400 bosgiweden rn NedeJ: "°,r^n d°°r het dichtgroeien v™ -
land. Ook de Noordwijkse bos- he* duln zeldzaam
- - - - De westenwind waardoor de
gen minder
Boswachter Gielen is redelijk tevreden over de gezondheid van de Oostenrijkse en Cortsicaanse dennen in de
boswachterij van Staatsbosbeheer. (foto Wim Dijkman)
EWR koopt
elektriciteit
van particulier
WOUBRUGGE - De Energie en
Watervoorziening Rijnland kan bin
nenkort de eerste particuliere in
stallatie inzetten voor de produktie
van elektriciteit. S. Patijn, commis
saris der Koningin in Zuid-Holland,
koppelt op 2 juni de zogeheten
warmtekrachtinstallatie van de ro
zenkwekerij Niriko aan de Tuin-
dersweg in Woubrugge aan het
openbare elektriciteitsnet.
Tot nu toe koopt de EWR elektri
citeit van het provinciale elektrici
teitsbedrijf. Gedurende de piek is
dat echter extra duur. Door nu in de
piekperiode elektriciteit van parti
culiere warmtekrachtinstallaties te
benutten verlaagt dat de gemiddel
de prijs.
Bij de rozenkwekerij wordt de in
stallatie benut voor de belichting
van de rozen en het op temperatuur
houden van de kas. Omdat rozen
enige tijd per dag zonder licht kun
nen en het niet uitmaakt op welk
tijdstip van de dag dit is, mag de
EWR in de piekperiode de belich
ting uitschakelen. Gelijktijdig komt
de elektriciteit beschikbaar voor
het openbare net. De overheid sti
muleert deze methode van energie-
produktie.
i 1984 naar 21 procent
1988. Luchtverontreiniging ziet de
raad als belangrijkste oorzaak en hij
beveelt dan ook scherpere milieu
maatregelen aan.
regen. "De bomen aan
i het bos zijn aan de
naar de kant van de
de luwte staat, is prach
tig groen. Zure regen tast de hele
wachterij wordt geregeld onder de
loep genomen. De uitslagen
gciiuuicn, uiLsictgeu vdii uil r j_„
onderzoek in combinatie met zijn ïl° h tnt'
eigen waarnemingen stemmen Gie- lanas Lm,n tot
1985 in Zeer korte tijd honderden
bomen velde, niet langer actief is.
De boswachter denkt dat dit te dan-
de kalkrijke ken is aan de twee zachte winters
r dat in het Hol- die sindsdien zijn geweest. "De
i toe alleen de bo- schimmel steekt de kop op
ren^nid°^ssim7stisch.'lïij"öntkent ve"ste «"«meters van de bodem periode van strenge vorst.
niet dat ook in de Noordwijkse bos 'ets zuurder zijn geworden. Het kan schijnhjk zijn er m het b
gevolgen van de vemirina v°'Sens Gielen iare" duren steeds sporen
- gevolgen van ae verzuring hnrlom nn orntprp HipntP ic pen PvnlnsiP a
merkbaar zijn, maar van bossterfte
of een duidelijke achteruitgang van
de gezondheid van de bomen is
geen sprake.
Een duidelijk bewijs hiervoor
vormt volgens Gielen de stabiliteit
van de bosrand aan de westzijde. Ja
ren achtereen zijn aan de westkant
bomen gestorven als gevolg van de
zoute zeewind. "Sinds 1984 rolt de
rand niet meer op. Dat betekent.dat
de bomen sterk genoeg zijn om de
negatieve invloeden te weerstaan".
Naalden
Zure regen leidt ertoe dat naalden
minder lang aan de dennen blijven
zitten. Normaal is de lengte van een
zogeheten naaldgang 3 tot 7 jaar. In
gebieden met veel zure regen vallen
de naalden er binnen drie jaar af en
wordt de boom steeds kaler. In
Noordwijk is hiervan nog niets te
merken.
Het Noordwijks Hollands Duin
heeft een uiterst kalkrijke bodem.
Twee personen
vliegen op zelfde
plek uit auto
ALPHEN AAN DEN RIJN - Een
21-jarige Alphenaar is gisteren ern
stig gewond geraakt toen hij uit een
auto werd geslingerd die op de Bur
gemeester Bruins Slotsingel tegen
een andere wagen botste. Zijn 29-ja-
rige metgezel, die de auto bestuur
de, kwam er zonder kleerscheuren
af. De Alphenaar, die onder invloed
verkeerde, was met hoge snelheid
het verkeersplein op de Burge
meester Bruins Slotsingel opgere
den. Daarbij raakte hij de trottoir
rand, verloor de macht over het
stuur en botste tegen een tegemoet
komende auto. Eerder die dag viel
een 63-jarige invalide vrouw uit Den
Haag uit de auto op hetzelfde ver
keersplein aan de Bruins Slotsin
gel. Ze liep schaafwonden op.
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Avifauna wordt door de milieu-af
deling van de provincie Zuid-Hol
land op de vingers getikt óver het
gebruik van het bestrijdingsmiddel
mecoprop in het waterwingebied
aan de Hoorn. Sinds begin dit jaar
hoort voor het gebruik van dit mid
del ontheffing te worden aange
vraagd. Avifauna heeft dat ver
zuimd.
Volgens een woordvoerder van
de provincie als gevolg van een 'on
gelukkige samenloop van omstan
digheden'.
Dat en het feit dat mecoprop een
middel is dat snel wordt afgebro
ken, zijn voor de provincie geen
aanleiding maatregelen tegen de
leiding van het vogelpark te treffen.
r de bodem op grotere diepte is een explosie als in 1985 verwacht ik
verzuurd. "Het is niet in te schatten niet meer".
hoeveel jaren daar overheen gaan. Hoewel het goed gaat met het bos,
De hoeveelheid neerslag, milieu- maant Gielen tot voorzichtigheid,
maatregelen en tal van andere za- "Het Hollands Duin is een prachtig
ken zijn daarop van invloed". en uniek natuurgebied dat het ver
dient goed te worden beschermd.
Omdat niet te voorspellen is wan- Dat is niet alleen het werk van bos-
neer de bodem tot op grote diepte wachters. Vermindering van de
verzuurd is, kan Gielen ook niet milieuvervuiling, de oorzaak van al-
zeggen wanneer de gevolgen van de le ellende,,
verzuring echt zichtbaar zullen
den in het Noordwijkse bos. De me de jeugd hiervan te overtuigen
wortels van de bomen zuigen op door jaarlijks duizenden schoolkin-
drie tot vier meter diepte water en deren in de bossen rond te leiden.
DEN HAAG/KATWIJK - Vier
visserijbedrijven uit Katwijk,
Scheveningen, IJmuiden en
Vlaardingen hebben gistermor
gen in hoger beroep bij het
Haags Gerechtshof een aan
zienlijke verlaging gevraagd
van de boetes die zij kregen op
gelegd voor het niet opgeven
van makreelvangsten in 1986.
Volgens de advocaten van de rede
rijen is bij het bepalen van de straf
maat geen rekening gehouden met
de inspanningen van deze bedrij
ven om hun vloot te verkleinen.
Verder staan de boetes in geen ver
houding tot de bedragen waartoe
bijvoorbeeld de 'kleine' vissers in
de kottersector zijn vooroordeeld.
Wegens valsheid in geschrifte wa
ren de betreffende visserijbedrijven
in het najaar van 1987 veroordeeld
tot boetes van vele honderdduizen
den guldens. De Katwijkse onder
neming Parlevliet en Van der Plas
kreeg voor de schepen die zijn on
dergebracht in de rederijen Viking-
bank en de Samenwerking het
hoogste bedrag opgelegd: in totaal
bijna 1,2 miljoen gulden, waarvan
de helft voorwaardelijk. Het Kat-
wijkse/IJmuidense bedrijf Kenne-
merland kreeg voor haar rederijen
Kennemerland bv en Wiron een
miljoen boete en W. Kwakkelstein
uit Vlaardingen moest in totaal
520.000 gulden betalen.
Procureur-generaal Couzijn voel
de er namens het openbaar ministe
rie gistermorgen helemaal niets
voor de opgelegde bedragen te ver
lagen. Integendeel. Gelet op het feit
dat de betrokken bedrijven het ten
laste gelegde misdrijf niet ontken
den, eiste hij de bevestiging van het
oorspronkelijke vonnis, met dien
verstande dat de voorwaardelijke
boetes ook zouden worden omgezet
in een onvoorwaardelijke straf.
Inspanningen
De advocaten van de vier visserijbe
drijven betoogden gistermorgen
dat de opgelegde boetes om een
aantal redenen veel te hoog 1
Raadsman H.J. Bronkhorst voerde
onder meer aan de strafbare feiten
aan het begin van 1986 waren ge
pleegd met medeweten en zelfs met
medewerking van het ministerie
van landbouw en visserij.
Een belangrijk argument noemde
hij verder ook dat de rederijen in
middels hun vloot drastisch hebben
gesaneerd, om daarmee in te spelen
op de vangstbeperkende maatrege
len in de Europese Gemeenschap.
In de huidige situatie slagen de be
drijven er in om de trawlers het hele
jaar door te laten vissen, zonder dat
daarvoor overschrijdingen van de
vangstquota nodig zijn. "Dat heeft
enorme inspanningen gekost",
meende Bronkhorst. "Ten opzichte
van 1984 is het aantal paardekrach-
ten in de vloot teruggebracht met 56
procent en is het aantal arbeids
krachten met 49 procent gedaald. In
de praktijk betekent dat er van de
29 schepen uit 1984 in 1987 nog
maar 13 over waren. Dat betekent
een inspanning die zijn weerga niet
kent".
Bronkhorst vergeleek de opstel
ling «van de vier trawlerrederijen
'met de houding van hun collega's
uit de kottersector, die met onge
veer 600 schepen het merendeel van
de Nederlanse vissersvloot uit
maakt. In deze sector is nog nauwe
lijks sprake van een terugdringen
van de overcapaciteit en zijn over
schrijdingen van de vangstquota
nog aan dë orde van de dag. De gro
te trawlers daarentegen zijn in 1987
en 1988 volledig binnen de mazen
van de wet gebleven.
Gelet op deze ontwikkelingen
noemde Bronkhorst het hoogst on
rechtvaardig dat de boetes die nu
aan de vier rederijen zijn opgelegd,
zo enorm afwijken van de bedragen
die kottereigenaren voor vangsto
verschrijdingen gepresenteerd krij
gen. "In het laatste geval gaat in
1986 om vijf procent van de waarde
van de besomming, de waarde van
de aangevoerde vis. Bij de trawlerl-
eigenaren is in dit geval echter uit
gegaan van 25 procent van de op
brengst. Dat is in strijd met het ge
lijkheidsbeginsel".
Katwijkse visser A. Hoek gooit netten uit voor Senegalese kust
IJMUIDEN/KATWIJK - Om de vissersvloot het hele
jaar door in de vaart te houden, zoekt de Katwijkse/IJ-
muidense rederij Kennemerland steeds vaker de verre
visgronden op. De vriestrawler KW 32 beproeft momen
teel weer zijn geluk in de wateren rond de Falkland-ei-
landen, de KW 20 gooit zijn netten uit voor de Marok
kaanse kust en de twee hekkotters van het bedrijf visten
de afgelopen weken vanuit Senegal. De Katwijkse be
manningen van de IJM 205 en IJM 206 van Kennemer
land zijn vorige week teruggekeerd van hun 44-daagse
reis naar dit Afrikaanse land.
door
Dick van der Plas
De twee hekkotters, die samen de
zogenaamde spanvisserij bedrij
ven, hebben vanaf het begin van
dit jaar in de Europese wateren
op haring gevist, maar eind maart
was het quotum van beide sche
pen opgevist. Uitwijken naar al
ternatieve vissoorten was op dat
moment niet meer mogelijk en de
opvarenden hielden er al reke
ning mee dat ze tot het begin van
het nieuwe haringseizoen werk
loos zouden zijn. "Halverwege
maart kregen we echter de moge
lijkheid om bij wijze van experi
ment naar Afrika te gaan", vertelt
schipper A.C. Hoek van de IJM
206, "en die kans hebben we bei
de handen aangegrepen".
Rederij Kennemerland heeft
een deelbelang in een visserijbe
drijf in Senegal en de vis die de af
gelopen weken door de Holland
se hekkotters is aangevoerd,
werd voornamelijk via deze maat
schappij verwerkt en verhandeld.
Van elke inheemse vissoort die in
het sleepnet van de beide sche
pen belandde, is echter ook een
aantal ingevroren pakken naar
IJmuiden meegenomen. De rede
rij bekijkt nu of er ook in ons land
een markt voor is.
De IJM 205 en 206 visten de eer
ste week onder meer op makreel
en horsmakreel, maar deze soor
ten brengen in Afrika vrij weinig
geld op. In de twee visweken die
daarop volgden is vooral gevist
op baarsachtigen en inktvis. Het
vangstoverzicht van schipper
Hoek meldt exotische namen als
dorate gray en dorate roze, rou-
che, tjoff, regvin en zelfs een bar
racuda. De vangsten omschrijft
de Katwijker als redelijk goed. In
de eerste week ging het alleen al
voor de IJM 206 om 466 kisten, in
de tweede week om 365 kisten en
de laatste visweek om 516 kisten.
Schermutselingen
Voor de 41-jarige schipper Hoek
was het de eerste keer in lange
tijd dat hij buiten de Europese
wateren viste. "Aan het begin van
mijn loopbaan ben ik nog wel
naar IJsland geweest", vertelt hij,
"maar dat was in 1968, toen de
200-mijlszone nog niet van kracht
was. Het vissen voor de Afrikaan
se kust was dus ook voor mij een
hele nieuwe ervaring". Om op de
plaats van bestemming te komen
de twee kotters hadden Dakar
als tijdelijke thuishaven moest
11 dagen worden 'gestoomd'. Er
moest een afstand van ongeveer
2600 mijl worden overbrugd.
Onderweg werkte de zeven
koppige bemanning van de
IJmuiden 206 (het zusterschip
IJM 205 had negen mensen aan
boord) aan het klaarmaken van
het nettentuig en werd er wat on
derhoud aan de kotter uitge
voerd. In de haven van Dakar
voegden de Katwijkers zich bij
een internationale vissersvloot
van Koreanen, Spanjaarden,
Fransen, Russen, Noren en De
nen. "De eigen visserij van Se
negal stelt weinig voor", zo is de
indruk van Hoek. "De vloot is
compleet verwaarloosd".
De sfeer in de havenstad Dakar
omschrijft de schipper als ge
spannen. "Er waren nogal wat
schermutselingen tussen Maure-
taniërs en Senegalezen. In de eer
ste week dat we passagierden,
konden we nog gaan en staan
waar we wilden, maar in de twee
de en derde week werd een
avondklok ingesteld en mocht er
na tienen niemand meer op straat.
Ook Koninginnedag hebben we
met mensen van de Nederlandse
ambassade noodgedwongen aan
boord gevierd. Het werd niet ver
antwoord genoemd om ons naar
de ambassade te vervoeren".
De twee hekkotters lagen overi
gens alleen op de zondag in de ha
ven. Op de andere dagen werd ge
vist.
Vismethode
Op de drie. visreizen die vanuit
Dakar werden gemaakt, werd de
bemanning uitgebreid met drie
Senegalezen: een bioloog, een
visserij-inspecteur en een visser.
De hulp van de laatste was vooral
geboden bij het vaststellen van de
voor de Katwijkers merendeels
vreemde vissoorten die boven
water werden gehaald. Tijdens de
eerste visreis werd door de IJM
205 en de 206 nog de zogenaamde
pelagische visserij beoefend,
waarbij het net op verschillende
diepten door het water wordt ge
sleept. In de twee weken daarna
werd overgeschakeld op een an
dere vismethode, waarbij door de
twee schepen een net aan tweëlij-
nen van ongeveer 500 meter lang
over de bodem werd getrokken.
"In de praktijk werkte dat erg
goed", vertelt Hoek. "Het is een
methode die al met betrekkelijk
kleine schepen kan worden beoe
fend omdat de snelheid tijdens
het vissen erg laag ligt. We voeren
niet harder dan 2,5 mijl per uur en
dan is een motorvermogen van
300 paardekrachten voldoende".
In de machinekamer van de Hol
landse hekkotters staat een motor
van 1200 pk.
De twee lange lijnen waarmee
het net op een diepte van 24 meter
over de zeebodem werd getrok
ken, wierpen zoveel stof op dat de
vis opschrok en tussen de beide
stofbanen bleef zwemmen. Een
deel belandde al tijdens het vis
sen in het 50 meter lange net dat
zich achter de lijnen bevond en de
rest werd binnengehaald op het
moment dat het schip met een
veel hogere snelheid aan het eind
van een trek de lijden weer op
wond. De vis werd daarbij als het
ware door het net 'geschept'.
Assortiment
De omstandigheden voor het vis
sen in de Senegalese wateren
noemt schipper Hoek bijzonder
goed. "De buitentemperatuur
was gemiddeld een graad of der
tig en daar was nog prima bij te
werken", zegt hij. "Er was echter
één uitschieter van 45 graden en
die dag hebben we het maar wat
kalmer aan gedaan". De vangsten
werden door de kotters overwe
gend vers in de haven aange
voerd. Slechts een klein deel van
de vis werd aan boord ingevroren.
Volgens Hoek kan de visserij in
de Afrikaanse wateren uitgroeien
tot één van de alternatieven voor
de Nederlandse vissersvloot in
perioden dat het vangstquotum
voor de Europese wateren is op
gevist. Het zou dan in elk geval
weer een uitbreiding van het as
sortiment van de vishandel bete
kenen. Voor rederij Kennemer
land heeft zich op dat punt de af
gelopen periode toch al een om
wenteling voorgedaan: bij de
Falkland-eilanden vist de KW 32
op inktvis en in de Marokkaanse
wateren wordt door de KW 20 ge
jaagd op een sardinesoort.
Het is nog niet bekend of de
hekkotters van Kennemerland in
de toekomst opnieuw naar Se
negal zullen afreizen. Deze week
zijn de schepen (net als het 'zus-
terspan' de IJM 203 en 204) opge
knapt en gereed gemaakt voor het
nieuwe haringseizoen. Aan de tra-
ditonele haringrace doet schipper
Hoek dit jaar niet mee. Hij ver
trekt niet vandaag maar pas op
maandag. "Na zo'n lange reis
heeft de bemanning wel recht op
een paar extra vrije dagen",
meent hij.
DINSDAG 23 MEI
Leiden
oecumenisch avondgebed m
de Oud-Katholieke kerk. Zoeter-
woudse Singel, van 19.00 tot
19.30 uur.
oriëntatiebijeenkomst Kamer
van Koophandel voor startende
ondernemers over onderne
mingsplan, marketing, financie
ring en vergunningen, aanvang
20.00 uur, Stationsweg 41
concert jeugdkoor Jong Musica
en dubbel gemengd kwartet Musi
ca, aanvang 20.001
nathakerk.
ir in de Mara-
Voorschoten
thema-bijeenkomst hart-
vaatziekten, aanvang 20.00 i
WOENSDAG 24 MEI
Alkemade
Eenacter-festival toneelvereni
ging St. Pancratius, om 20.00-
om 16.00 uur en uitvoeringen om
19.00 en 20.15 uur.
trainingswandeltocht avond
vierdaagse. start tussen 18.00 en
19.30 uur bij de St. Josefzaal. Pa-
bij INTI. Hogewoerd, voor kinde
ren vanaf 10 jaar, aanvang 13.30
uur, informatie en inschrijving tel:
12229? (17-18 uur).
informatie-praatavond Borst
voeding Groep Leiden bij N. Ver
schoor. Burgsteeg 10a. vanaf
20.00 uur.
informatiepunt gemeenschap
pelijk wonen, van 20.00 tot 21.00
uur, Vereniging Centraal Wonen,
Gerestraat 20. tel: 121554.
in kader van 'Chansonweek':
optreden Maria Del Mar Bonet,
aanvang 20.15 uur in de Leidse
voorstelling: Wat knaagt?'
door het Nationale Toneel, met
o.a. Marie-Louise Stheins en
Hans Dagelet, aanvang 20.30 uur,
Lak-Theater, Cleveringaplaats.
Leiderdorp
braderie en rad van avontuur
op parkeerterrein Leythenrode,
van 9.00 tot 16.00 uur.
bewegingsgym voor dames olv
Mensendiecktherapeute, van
tesgadener Alpen, aanvang 20.00
uur in de Muzenhof, Cor Gordijn
singel.
start avondvierdaagse Veloci-
tas, start 17.45 uur bij clubgebouw
Con Bravura, Beukenschans.
Voorschoten
rondleidingen in Kasteel Dui
venvoorde, Veurseweg, om 14.00
DONDERDAG 25 MEI
Alkemade
Eenacter-festival toneelvereni
ging St. Pancratius, om 20.00-
Alphen
open week Streekmuziek-
school met demonstratielessen
om 16.00 uur en uitvoeringen om
Boskoop
eerste paal door wethouder
Van Ooi voor Solidariteitswinkel,
Kerkplein, om 16.00 uur.
(piano) en Mark van Hoof (piano).
Baukje Toren (fluit), 12.45-13.30
uur, Kapelzaal K&O. Oude Vest.
lezing over Noord-Amerikaan
se moerasschilpadden, Neder
landse Vereniging voor Herpetlo-
gie en Terrariumkunde 'Lacerta'.
aanvang 20.00 uur in gebouw
Staalwijk, Herenstraat 45.
in kader van 'Chansonweek':
optreden Paul van Vliet, 20.15 uur
Leidse Schouwburg.
voorstelling: 'Wat knaagt?'
door Het Nationale Toneel, met
o.a. Marie-Louise Stheins en
Hans Dagelet, 20.30 uur. Lak.