Het sprookje van de Hollandse Nieuwe
Denemarken belangrijke leverancier van maatjesharing
Leids onderzoek naar
resistente chrysanten
Rel rond Boskoops CDA-raadslid
/GENDA
ZATERDAG 20 MEI 1989
PAGINA 15
IJMUIDEN - Acht Neder
landse visserschepen kiezen
vandaag zee voor de traditio
nele jaarlijkse race op de
Noordzeeharing: de 'clupea
harengus'. Voor de zevende
keer sinds 1983. Toen mocht,
na een vangstverbod van zes
jaar dat was ingesteld omdat
de haring door al te intensie
ve bevissing dreigde uit te
sterven, het Nederlandse
vissersvolk het weer eens
proberen. Mondjesmaat
weliswaar, want gezien de
vangstcapaciteit van de
vloot bleef het gevaar van
overbevissing aanwezig.
door
Eli Vlessing
Maar sinds het noodgedwongen ha-
ringvangstloze tijdperk is het ge
daan met de Hollandse Nieuwe. Het
merendeel van het zilveren zeeban
ket dat de Nederlandse fijnproever
na 1983 in het keelgat liet verdwij
nen, was van Deense herkomst.
"Een uitstekend alternatief', zeg
gen de ingewijden die belang heb
ben bij de verkoop van het produkt.
"Maar anders dan het Hollandse
maatjeVan vroeger", zeggen de ech
te fijnproevers. En zij hebben gelijk.
"Hollandse Nieuwe hoeft niet per se
een door Hollandse vissers gevan
gen en verwerkt produkt te zijn",
zei produktschapsvoorzitter Dick
Langstraat vorige week in Scheve-
ningen. "We kennen uiteindelijk
ook Hamburgers en Frankfurter
worstjes. Die'hebben ook niets te
maken met de plek
Grenzen
Nadat het de Nederlanders in 1978
verboden was de Noordzeéharing te
vangen, slaagden gewiekste reders
er in het zo fel begeerde produkt uit
Denemarken te betrekken. Ze
stuurden hun personeel naar Deen
se havenplaatsen om de daar aange
voerde haring te 'bewerken'. 'Ha
ring kent geen grenzen' luidde de
slogan van een bekende Nederland
se rederij die daarmee wilde aange
ven dat het uit Denemarken aange
voerde produkt niet onderdeed
voor het specifieke harinkje dat de
Nederlander gewend was geweest
bij de aanvang van de zomer te con-
De vrachtwagens met Deense haring zijn een vertrouwde verschijning bij de visverwerkende bedrijven in
Katwijk. (foto Dick Hogewoning)
Na vijfjaar mochten de Nederlan
ders zelf weer 'op de haring'. Toen
hadden de Hollandse reders het
Deense produkt niet meer nodig,
dachten ze. Maar de Denen zelf lie
ten zich niet zo gemakkelijk
I wegdrukken. Van hun Nederlandse
collega's hadden ze het kunstje ge
leerd om van haring een gewild con
sumptie-artikel te maken. Zij had
den er minder dan vijfjaar voor no
dig om een zeer lucratieve export
markt op te bouwen. En ze waren
zeker niet van zins die markt uit
handen te geven.
Over smaak valt niet te twisten.
Maar de Hollandse Nieuwe, gevan
gen en verwerkt op de traditionele
manier van vóór 1978, smaakte an
ders dan de Deense plaatsvervan
ger en smaakt ook anders dan het
produkt dat de Nederlandse vissers
Basisschool viert
125-jarig bestaan
WOUBRUGGE - De christelijke
basisschool in Woubrugge bestaat
deze maand 125 jaar. Om dit jubile
um luister bij te zetten houdt de
school van 22 tot en met 26 mei een
week vol feestelijke activiteiten. Zo
wordt maandag de week feestelijk
geopend in de gemeenschapsruim
te. De kleuter- en onderbouw gaan
's middags naar een poppentheater
in Den Haag, de midden- en boven
bouw gaan dan zwemmen in Lei
derdorp.
Dinsdag en woensdag gelden de
normale schooltijden, met een regu
lier programma. Wel wordt er (on
der voorbehoud) een film gedraaid
over oud-Woubrugge.
Donderdag komt het Folkloris
tisch Danstheater uit Amsterdam
op bezoek. Verder is er een pick
nick. Ook vrijdag is er een pick
nick. Zo rond 19.00 uur ten slotte
stijgt bovendien een grote luchtbal
lon op van het sporterrein
na 1983 weer aan wal hebben ge
bracht. Een niet onaangename bij
komstigheid voor de handel is dat
er bij het publiek een zekere smaak-
gewenning is opgetreden. Minder
behoefte aan zout speelde daarbij
onder meer een rol.
De Tweede Wereldoorlog vormde
de scheidslijn tussen 'haring' en 'ha
ring'. Wat vóór die vijf jaar als
'volksvoedsel' was versleten, groei-
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag om 8
en eindigt zondag om 24 uur.
Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen
spoedeisende medische hulp).
Voor de patiënten van de artsen:
Groep 1 - Tan. Zwijnenburg, Meyer, Van Leeu
wen. Verhage, Groeneveld, de Ruiter. Jans
sen. Mans en Van Schie:
za 8 uur tot zo 8 uur: R. van Leeuwen, tel:
218661. Rosmolen 2.
zo 8 uur tot 24 uur: J.Verhage/C. Maris, tel:
218661. Rosmolen 2.
Groep 2 - Nering Bögel. Van Gent, Taytel-
baum, Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis. Berg-
meijer.de Lange:
za 8 uur tot zo 8 uur: J. Rus, tel: 132500,
Middelstegracht 129.
zo 8 uur tot 24 uur: G. Nering Bögel, tel:
124403.
Groep 3 - Pleiter, Smit, Lely, W. de Bruyne, J.
de Bruyne. Stolk, Jurgens. Fogelberg en Van
den Muijsenbergh:
za 8 uur tot zo 8 uur: H. Jurgens. tel: 125820.
Burggravenlaan 102.
zo 8 uur tot 24 uur: dr. van Marwijk, tel: 213747.
Groep 4 - Van Wingerden. Lahr. Van Rijn. Bé-
nit. Nieuwenhuis. Hom. Van der Waardt. J.G.
Zaayer en R.E. Zaayer. de Kanter en Lodder:
za 8 uur tot zo 8 uur: M. Hom. tel: 766123.
zo 8 uur tot 24 uur: J. Ouwerkerk, tel: 312673.
Groep 5 - Jasperse. Wiersma, Crul, Kooyman,
De Jong, Prince, Reinders, D. Hammerstein en
A. Hammerstein:
za 8 uur tot zo 8 uur: D. Hammerstein, tel:
720936, Robijnstraat 2b.
zo 8 uur tot 24 uur: J. Witpaard, tel: 217477.
Waarnemingsregeling Homeopatische artsen:
I. Cowan. Levendaal 87. tel: 146337; C. Juffer-
mans/D. Koster. Haagweg 41. tel: 315900; via
dokterstelefoon 071-122222 kunt u vernemen
welke arts dienst heeft.
Leiderdorp
za: P.van 't Woud. tel: 410070. Hoofdstraat 40;
zo: O. Du Ry van Beest Holle, tel: 891100.
Vlaskamp 16; spreekuur (uitsluitend voor
spoedgevallen) van 12.30 tot 13.00 uur.
Oegstgeest
van za 8 uur tot ma 7.30 uur: D. Held. Marelaan
36. tel: 174955.
Voorschoten
A. Tromp, Leidseweg 328, tel: 762159.
Warmond
L. Lempers, Churchilllaan 13. Voorhout, tel:
02522-10140.
Wassenaar
za: R. van Niekerk, tel: 19014, Van Polanen-
park 92; zo: B.R.Dinger van Kruiningen, tel:
76418, Hofcampweg 65.
Zoeterwoude
via het antwoordapparaat van een van de Zoe-
terwoudse huisarten. tel. 01715-1219 of 1614,
i welke huisarts de weekenddienst
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van de
apotheken in de regio Leiden, wordt waarge
nomen van vr. 19/5 tot vr. 26/5 door:
Apotheek Zuid-West, Brahmslaan 18-20, Lei
den, tel: 071-763134;
Apotheek Linnaeus, Kempenaerstraat 31,
Oegstgeest, tel: 071-173330.
Wassenaarse Apotheek, Stadhoudersplein
35. Wassenaar, tel: 01751-12402.
(Leiden en omstreken):
G. Roest, Ockenrode 14. Leiderdorp, tel: 071-
890405.
Voorde praktijk van Vestjéns, v.d. Wouw:
H. Vestjens, Rijn- en Schiekade 23. Leiden, tel:
071-144323.
Voor de praktijk van Duijn, Brandt:
R.J.W. Duijn. Pres. Kennedylaan 260, Oegst
geest, tel. 156161; of D.J. Brandt, Homans-
traat 1, Rijnsburg, tel. 173266.
Wassenaar
Alarm- en informatiekring dierenartsen Den
Haag, Voorburg, Rijswijk, Wassenaar en
Leidschendam: dokterstelefoon 070-455300.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Leiderdorp,
Oegstgeest en Warmond wordt waargeno
men door: W.A. van de ven. Grotiuslaan 14.
Leiderdorp, tel: 071-890790; spreekuur om
13.00 uur.
Dienst in eigen praktijk:
S. Freeke, Laan van Meerburg 2. Zoeterwou-
de-Rijndijk. tel. 071-414547 of 410950.
WIJKVERPLEGING
Bereikbaarheid Kruisvereniging 'Hart van Hol
land', werkgebied Rijnstreek: Leiderdorp en
Zoeterwoude: Voor dringende gevallen bui
ten de spreekuurtijden, tel: 01720-74951.
Een aantal belangrijke exportlanden, waaronder Japan, de
Verenigde Staten en Zweden, weigert chrysanten te importe
ren die niet voor de volle honderd procent vrij zijn van ziekten
en plagen. Planten met een lichte beschadiging als gevolg van
een vroegere aantasting worden, zelfs al is het desbetreffende
beest of schimmeltje niet rpeer aanwezig, systematisch gewei
gerd. In de chiysantenteelt worden dan ook erg veel chemische
bestrijdingsmiddelen gebruikt.
De chrysant neemt met totale om-
zetwaarde van 470 miljoen gulden
een tweede plaats in op de lijst
van Nederlandse siergewassen.
Vermindering van het gebruik
van chemische middelen in de
chrysantenteelt scheelt dus een
slok op een borrel. Mede ingege
ven door de publieke opinie die
zich meer en meer tegen chemica
liën keert, is op de Rijksuniversi
teit van Leiden, bij de vakgroep
populatiebiologie, vorig jaar een
onderzoek begonnen naar het te
rugdringen van het gebruik van
chemische bestrijdingsmiddelen
in de chrysantenteelt.
Universitair hoofddocent en
leider van het onderzoek, E. van
der Meijden, legt uit dat niet al
leen het milieu-aspect aanleiding
was voor het opzetten van het on
derzoek. "Voor de tuinders bete
kent het terugdringen van het ge
bruik van middelen ook heel wat.
Van de totale produktiekosten
wordt tien procent ingenomen
door de kosten van chemische
middelen. Bovendien heeft de
chrysantenteelt in toenemende
mate te kampen met ongevoelig
heid van beestjes en schimmels
voor de meest gebruikte bestrij
dingsmiddelen".
De vakgroep populatiebiologie
werkt nauw samen met het Insti
tuut voor Veredeling van Tuin-
bouwgewassen (IVT) in Wagenin-
gen. Doel is het vinden van chry
santenrassen die op grond van er
felijke eigenschappen minder of
niet gevoelig zijn voor aantastin
gen.
De drie belangrijkste belagers
van de chrysant zijn de Japanse
roest (een schimmelsoort), de Ca-
lifornische trips en de Florida-mi-
neervlieg. De Leidse vakgroep
doet alleen naar de laatste twee
onderzoek. Resistentie tegen de
Japanse roest is nu al vrij eenvou
dig in te kruisen.
Van der Meijden zet uiteen dat
er drie manieren zijn om de resis
tentie (ongevoeligheid) voor be
paalde ziekten of plagen in plan
ten in te bouwen. "De klassieke
methode bestaat uit het kruisen
van een resistent met een niet-re-
sistent handelsras in de hoop dat
de ongevoeligheid wordt overge
dragen. Moderner is de methode
van genetische manipulatie waar
bij stukjes genetische materiaal
in een plant worden gebracht.
Ons onderzoek is echter funda
menteler. We richten ons eerst op
de oorzaken van resistentie. Het
is nog onvoldoende bekend waar
om de ene plant resistent is en de
andere niet".
Van der Meijden en zijn weten
schappelijk medewerkster M.
van Dijk zijn begonnen met het
onderzoek naar de mineervlieg.
Het onderzoek naar resistentie te
gen trips volgt later, maar zal in
hoge mate vergelijkbaar zijn. De
mineervlieg legt eieren in de bla
deren. De larven vreten zich door
de bladeren heen en veroorzaken
daardoor kronkelige, bruinachti
ge gangen.
Het ene chrysantenras is veel
gevoeliger voor aantasting door
de mineervlieg dan het andere.
Van Dijk legt uit dat voor dit ver
schil in gevoeligheid tal van rede
nen kunnen bestaan. "Het is
gelijk dat het ene blad veel lek
kerder is voor de larve dan het
dere. Ook de voedingswaarde1
de bladeren speelt een rol. De lar
ve moet in korte tijd flink groeien
en heeft dus voedzame bladeren
nodig. Een ras met een hoger wa
tergehalte zou daarom wel eens
minder gevoelig kunnen zijn".
Van der Meijden voegt daar nog
aan toe dat ook de stoffen die de
plant produceert in reactie op de
aantasting een rol kunnen spelen.
"Bekend is dat een aangetaste
plant een stof produceert die de
natuurlijke vijand van het insekt
dat net de beschadiging heeft ver
oorzaakt, aantrekt. Wellicht dat
die stof ook invloed heeft op de
larve".
Het is daarnaast ook mogelijk
dat de dikte van de celwand een
belangrijke rol speelt, zo blijkt uit
de woorden van Van der Meijden.
Rassen met vezelige bladeren zijn
Verschil van smaak heeft iets te ma
ken met de plek waar de haring
wordt gevangen, maar ook met de
manier waarop dat gebeurt. De ha
ring uit de vleet kwam vroeger le
vend aan boord. In het sleepnet dat
vandaag wordt gebruikt zijn de
meeste exemplaren al doodgedrukt
voor ze aan dek belanden. Het ka
ken van de haring gebeurde vroeger
aan boord, direct na de vangst en
voordat de haring werd verpakt in
speciale eikenhouten vaten (kant
jes).
De huidige manier van verwer
ken is zo volkomen anders dat daar
aan ook een belangrijk deel van de
smaakverandering moet worden
toegeschreven. Een betrekkelijk
klein deel wordt aan boord verpakt
in plastic emmertjes. Het leeuwe-
deel van de vangsten wordt aan
boord van vriestrawlers ingevroren
in pakken van 20 kilogram (plaatha
ring): blokken bijeengeperste
vislollies. Vóór gebruik worden die
pakken ontdooit. De inhoud wordt
daarna gekaakt en gezouten. Van
enige inwerking van enzymen, in
sterke mate smaakbepalend voor
de Hollandse Nieuwe van 'vroeger',
is geen sprake meer. Het verwerken
van plaatharing is voor de hande
laar het lucratiefst. Uit oogpunt van
kwaliteit is het de minst aanbeve
lenswaardige oftewel de slechtste
methode.
Verleden tijd
Eigenlijk is het sprookje van de Hol
landse Nieuwe allang verleden tijd.
Het vakmanschap aan boord is ver
dwenen. De verpakking in de vorm
van een Vlaggetjesdag, een ha
ringrace en een kwaliteitskeuring
(koninginneharing) is gebleven. Het
Nationaal Visbureau in Den Haag
voorziet de handel van een uitge
breid pakket kleurig promotiemate
riaal. Posters in diverse talen, vlag
gen, spandoeken en wimpels, cock
tailprikkers, haringreceptenfol-
ders, haringpakpapier, stikkers en
aangepaste kleding met het op
schrift 'Vis, fijn dat het er is'.
Vandaag luidt Vlaggetjesdag in
Scheveningen het haringvangstsei
zoen 1989 in. En even traditioneel is
er elk jaar wel iemand te vinden
voor de bemoedigende uitspraak
dat 'ze' dit jaar opmerkelijk beter
van kwaliteit zijn dan verleden jaar.
"Eet ze smakelijk", zegt de Neder
landse handelaar en zijn Deense
collega sluit er zich grrfag bij aan
met een "Vaer sa god".
Combinatie politicus-redacteur onacceptabel genoemd
de na die periode uit tot een delica
tesse. De oorzaak is moeilijk aan te
geven. Te meer omdat de smaak
verandering pas in 1969 een rol ging
spelen.. Toen werd, ter bestrijding
van de haringworm, de verplichting
ingesteld om de al of niet gekaakte
haring, vóór distributie onder de
consument, ten minste 24 uur te be
waren op een temperatuur van min
20 graden Celsius.
BOSKOOP Rond het
Boskoopse CDA-raads
lid J. Binken is een rel
ontstaan. Binken is als
redacteur verbonden
aan het huis-aan-huis-
blad Boskoopse Courant
en mede-raadsleden en
burgers zijn veront
waardigd over de ma
nier waarop dit blad
verslag heeft gedaan
van de dodenherden
king op 4 mei. Alles
draait om de zinsnede:
"Juist die partijen die
vrijheid en democratie
zo hoog in het vaandel
hebben staan, schitter
den door afwezigheid".
Op initiatief van de
WD hebben alle frac
tievoorzitters een ver
klaring uitgegeven
waarin staat dat ze het
betreffende verslag
'buitengwewoon on
genuanceerd en grie
vend' vinden. Er is on
zorgvuldig gehandeld en
de redactie van de Bos
koopse Courant heeft de
grens van het fatsoen
overtreden, vinden de
raadsfracties.
Binken zelf zegt dat
het artikel niet door
hem is geschreven maar
door een journalist van
de hoofdredactie in Den
Haag. Hij legt binnen
kort een verklaring af
voor de gemeenteraad.
Fractievoorzitter B. Pos
van het CDA reageerde
geschrokken toen hij
vernam dat Binken er
eigenlijk niets aan heeft
kunnen doen. Hij zei dat
hij graag zijn handteke
ning ondér de verklaring
zou willen schrappen,
ook al kan dat nu niet
PvdA, houdt er een an
dere mening op na:
"Omdat Binken het Bos
koopse deel van de krant
verzorgt, is hij medever
antwoordelijk voor de
inhoud. Hij had moeten
zorgen voor een rectifi
catie". In tegenstelling
tot Pos noemt Van der
Kolk de combinatie
raadslid-redacteur on
acceptabel. De andere
fractievoorzitters blij
ven ook bij de verkla
ring. "Het is een smerig
stuk dat niet in de krant
thuis hoort", aldus B.
Geleinse (SGP/RPF).
i Dijk bestuderen aantastingen van chrysanten in de kas van de Rijksuni-
minder aantrekkelijk voor de mi
neervlieg omdat de larve 'kramp
in haar kaken krijgt'.
De onderzoekers halen zich
heel wat op de hals. Niet alleen de
planteigenschappen zijn van in
vloed op de mate van resistentie,
ook de teeltomstandigheden spe
len een rol. Het onderzoek strekt
zich dan ook over een reeks van
jaren uit.
De afgelopen maanden zijn er
van 200 handelsrassen van chry
santen analyses gemaakt van de
samenstelling van het blad. De
bladeren zijn daartoe fijnge
stampt en onderzocht op gehal
ten aan zogeheten primaire en se
cundaire bestanddelen. Primaire
bestanddelen zijn eiwitten en sui
kers. Dit zegt het nodige over de
voedingswaarde voor de larven,
dus de aantrekkelijkheid van de
plant voor het dier.
Het onderzoek naar secundaire
bestanddelen is veel uitgebreider
omdat er 50.000 tot 60.000 van der
gelijke stoffen bestaan. Tot nu toe
zijn er alleen onderzoeken gedaan
naar een aantal belangrijker stof
fen zoals fenolen. Een voortgezet
onderzoek is nog noodzakelijk.
Secundaire stoffen zijn belang
rijk omdat ze bijvoorbeeld de ont
wikkeling van de populatie van
het aanvallende insekt kunnen
beïnvloeden. Het is mogelijk dat
een chrysant waarvan een blad
door vraat beschadigd is, een stof
produceert die de plant onaan
trekkelijk maakt voor dat insekt.
Dat betekent dat de populatie
zich niet verder ontwikkelt.
Het onderzoek op de Leidse
universiteit is er op gericht een
plant te vinden die op meer dan
één manier resistent is tegen ziek
ten en plagen. Van der Meijden:
"Aan een plant die alleen op
grond van de verhouding eiwiten-
/suikers onaantrekkelijk is, heb
ben we niet zo veel. Een mineer
vlieg kan immers zijn eetgewoon
te wijzigen. We moeten planten
hebben die ook erg vezelige bla
deren hebben en te weinig voe
dingstoffen. Het zou helemaal
mooi zijn als we ook een eigen
schap konden inbouwen dat de
plant stoffen gaat produceren die
giftig zijn voor insekten. De su
per-chrysant moet vier of vijf re
sistentiemechanismen in zichzelf
verenigd hebben".
De komende jaren worden alle
planteigenschappen nader geana
lyseerd. Daar blijft het echter'niet
bij. Van Dijk legt uit dat ook de
teeltomstandigheden aantastin
gen kunnen voorkomen of juist in
de hand werken. "Veel bemesting
leidt tot een hoge concentratie
stikstof in de bladeren. Sommige
planten zijn hierdoor beter be
stand tegen plagen omdat het af
weermechanisme sterker werkt.
Andere plantesoorten daarente
gen lijden als gevolg van de hoge
bemesting juist meer aan ziekten
en plagen. Een hoog stikstofge
halte is immers een prima voe
dingsbodem voor allerlei narig
heid".
Bij het onderzoek worden daar
om niet alleen variabelen die te
maken hebben met planteigen
schappen (vezels, gehalte aan se
cundaire stoffen) ingebouwd, ook
worden planten met dezelfde
planteigenschappen onder ver
schillende omstandigheden ge
teeld.
Het duurt nog zeker vier jaar
voordat het onderzoek zal zijn af
gerond en er, eventueel, een resis
tente chrysant gevonden is. Deze
kan dan door de veredelaars wor
den 'gebruikt' om een geheel
nieuwe lijn resistente rassen op te
zetten. Van der Meijden: "Als wij
klaar zijn, moeten de veredelaars
aan het werk. Wij letten bij ons
werk immers niet op de produk-
tiecapaciteit van de plant of de
fraaie kleur van de bloemen".
Voordat de superchrysant het
levenslicht zal aanschouwen, kan
het bedrijfsleven al profiteren
van het onderzoek. Zo is aan de
hand van de reeds uitgevoerde
analyse van de 200 handelsrassen
al een lijst samengesteld van ras
sen die meer of minder gevoelig
zijn voor de mineervlieg.
Van. der Meijden en Van Dijk
zijn beiden tevreden over het ver
loop van het onderzoek tot nu toe.
De huidige ploeg van vier mede
werkers wordt in de loop van dit
jaar tot zes uitgebreid. Toch gaat
er wel eens iets mis. Om te kun
nen testen op resistentie is-een
grote populatie mineervliegjes
noodzakelijk. "We hebben mee
gemaakt dat een hele kweek plot
seling stierf. Dan moet je hele
maal opnieuw beginnen met het
opzetten van een populatie en dat
kost maanden", vertelt Van der
Meijden. Ook inteelt bij de vlie-1
gen vormt een probleem. De inge
zette vliegen moeten qua eigen
schappen identiek zijn aan de
neervlieg die 'in het wild' v
komt. Door inteelt veranderen de
eigenschappen van het een milli
meter grote vliegje. Zodra de
ste verschijnselen zich hiervan
voordoen, wordt een nier
ploeg vliegen ingezet.
Van der Meijden concludeert
dat er nog een lange weg te gaan
is. "De eerste resultaten zijn ech
ter zeer bemoedigend. Die super-
chrysant die komt er wel".
MONICA WESSELING
ZATERDAG 20 MEI
Hazerswoude
optreden Big Band Voorscho
ten mmv Soesja Citroen, 21.00
uur in 'Het Anker'. Chopinlaan.
Leiden
Zuid-West-wandeltocht over
afstanden van 5 tot 30 km, start tot
15.00 uur bij de kantine van VTL
(bij zwembad De Vliet).
snuffelmarkt in buurtcentrum
Dijk 33. van 10.00 tot 15.00 uur.
minimarkt Evenementengroep
Herensingelkerk, van 10.00 tot
briek, Oude Singel.
Leidse jazz-avond, Jazzzolder
Hot House, aanvang 21.30 uur in
het Waaggebouw. Aalmarkt.
voorstelling: 'The Family', van
Lodewijk de Boer, aanvang 20.30
Vest.
i het Micro-Theater, Oude
cours Tamarco'. opening 11.00
uur, prijsuitreiking om 17.00 uur,
speelveld naast het Zijlkwartier,
Van der Marckstraat.
Oegstgeest
uitvoering van: 'De Moorse
Markies', door jeugdoperette 'De
Mascotte', aanvang 19.30 uur in
het Rijnlands Lyceum.
Voorschoten
geraniummarkt, tot 17.00 uur in
de Voorstraat.
'May Fair', organisatie: Britse
School en Rijnlands Lyceum Was-
poêzie-avond, Nut Voorscho
ten, aanvang 20.00 uur in het Am-
bachts- en Baljuwhuis, Voor-
Warmond
jazzconcert 'Whelan', van
22.00 tot 03.00 uur in Boerderij
Meerrust, Dorpsstraat.
A
Wassenaar
Streetparades in de Lang
straat. mmv Jazzhall Streetpara-
ders. New Orleans Red Beans en
Footsteps, vanaf 11.00 uur.
Zoeterwoude
rommelmarkt in 'Ons Huis'.
Kosterspad. met om 11.00 uur op
treden van de Square-dance-
groep The Sjelter Squeezer' uit
Leiderdorp.
darttoemooi om de Landzicht
beker, aanvang 20.00 uur in café
Landzicht. Verlaatweg.
ZONDAG 21 MEI
Lekten
concert Collegium Musicum.
aanvang 14.30 uur in de Stadsge
hoorzaal.
film over Afghanistan: 'Een
Turkmeens dorp', aanvang 15.00
uur in het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde, Steenstraat.
lezing drs. Jolande de Paters,
over knipkunst in de 17e en 18e
eeuw. aanvang 15.00 uur in Ste
delijk Museum De Lakenhal, Ou
de Singel.
lezing uitgever Johan Polak,
over 'Oscar Wilde in Nederland',
LWH, Langegracht 65, aanvang
15.30 uur.
bingo bij Carnavalsvereniging
De Spoorbumpers. aanvang
20.00 uur, buurthuis 1 Spoortje,
Bernhardkade.
Evensong met 'Capelle Pro
Cantibus' uit Oegstgeest, 19.00
uur in de Hooglandse kerk.
Leidschendam
concert Blazersensemble 'Gi-
usto', olv Peter Le Feber, 14.30
uur 'Hulp en Heilkerk', Psychia
trisch Ziekenhuis Schakenbosch.
Usse
hondenshow van speciale ras
sen, aanvang 10.00 uur in de Ho-
bahohallen.
Oegstgeest
concert 'Variant Ensemble',
aanvang 20.15 uur in de Groene
Kerk. Haarlemmerstraatweg.
Wassenaar
lunchconcert Wendela van
Swol (fluit en Patrick Hopper (pia
no), aanvang 12.00 uur in De
Pauwhof, Paauwlaan.
middagconcert 'Echoes of New
Orleans', van 13.30 tot 17.30 uur
in het Dorpscentrum, School-
