Leiders op bezoek
bij hongerstakers
VAN DOOL
ZONWERING
BRD vreest voor leven gijzelaars na vonnis Hamadei
Knesset stemt voor
vredesplan Shamir
Demonstraties China grimmiger
Brits Lagerhuis staat met
tv kijkje in de keuken toe
OAS stuurt commissie naar Panama
Eenheden in
noord-Etiopië
krijgen steun
DONDERDAG 18 MEI 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
PEKING De Chinese partijleider Zhao Ziyang, premier Li Peng en andere leden van het
Centraal Comité brachten vanochtend een vijf uur durend bezoek aan enkele ziekenhui
zen in Peking, waar studenten worden verpleegd die door hun hongerstaking ernstig zijn
verzwakt. Inmiddels is het aantal demonstranten tot meer dan één miljoen opgelopen.
LONDEN - Het Britse Lagerhuis
kent de omschrijvingen als 's we
relds 'meest exclusieve club' en ook
als het 'meest levendige parlement'.
De belangstelling voor de publieke
tribune is er altijd maximaal, voort
durend gevoed door het enige direc
te contact met de buitenwereld: de
radio. Daarop zijn vaak de meest tu-
door
Haye Thomas
multueuze woordenwisselingen te
horen, met hoog boven het gekra
keel uit de wanhopige stem van de
'Speaker', de voorzitter van het La
gerhuis, die luidkeels om orde
roept.
Al jarenlang is ervoor gepleit om
mee te gaan met de tijd en net als el
ders ook de televisiecamera toe te
laten in het heilige der heiligen van
de Britse volksvertegenwoordi
ging. Telkens wonnen de bezwaren
van de tegenstanders het van de ar
gumentatie der voorstanders. Maar
nu is dan toch besloten om net als in
het Hogerhuis de televisie toe te la
ten. Zij het dan met ruime oogklep
pen voorgebonden. Er wordt in
Groot-Brittannië al gesproken van
de 'saaiste televisieshow op aarde'.
Vanaf november mag er bij wijze
van proef voor het eerst in het La
gerhuis worden gefilmd. Daarbij
gelden de nodige beperkingen. Zo
mag de camera alleen worden ge
richt op de afgevaardigde of minis
ter die het woord voert en onder
geen beding de reacties registreren
die zijn of haar woorden onder de
rest van de afgevaardigden veroor
zaken.
Als er zich op de publieke tribune
incidenten voordoen of op de ban
ken van de afgevaardigden tumult
ontstaat, dient de camera daar on
der geen beding notie van te nemen.
In dat geval moet de in ieder geval
naar buiten altijd keurige, neutrale
en onberispelijke figuur van de
voorzitter in beeld worden ge
bracht. Kortom, een juiste weerga
ve van wat er zich werkelijk in het
Lagerhuis afspeelt, is niet mogelijk.
Zelfs zogenaamde totaalbeelden
en close-ups, die in het Hogerhuis
nog wel eens mogen laten zien dat
het sommige lords allemaal wat te
veel is geworden en dat zy spontaan
in slaap zijn gedommeld, blijven
strikt verboden.
De speciale Lager
huiscommissie die nu eindelijk zijn
toestemming heeft gegeven, verde
digt zich met het argument dat te al
len tijde moet worden voorkomen
dat het Lagerhuis wordt misbruikt
voor politieke actievoering via het
medium televisie. Daarom zal er tij
dens de proefperiode scherp op
worden gelet of de opgelegde be
perkingen voor directe parlemen
taire verslaggeving door de televi
sie, wel stringent genoeg zyn.
De studenten in de chaotische Chi
nese hoofdstad kregen gezelschap
van miljoenen arbeiders in een
groot aantal provinciesteden en
Shanghai. Sovjet-president Gor-
batsjov kwam vanmorgen in de ha-
door
Bob Mantiri
venstad aan voor een kort bezoek.
In het ziekenhuis kregen de Chi
nese leiders, die zich bezorgd toon
den over de gezondheid van de hon
gerstakers, van de studentenleiders
een lesje over hoe het land moet
worden bestuurd. Zij verweten hen
geen oog te hebben voor de belan
gen van het volk. "Omdat er geen
andere partij in China is die zo in
vloedrijk is als de communistische,
zijn de leiders verantwoordelijk
voor de inflatie, corruptie, bureau
cratie in China", aldus de studen
tenleiders.
De anti-regeringsdemonstraties
op het Tiananmenplein en in de
straten van Peking krijgen een
grimmiger karakter. De filosofische
spreuken van Chinese wijsgeren
waarin de studenten, schrijvers en
intellectuelen de regering in bloem
rijke taal waarschuwen voor de
macht van het volk, hebben nu
plaats gemaakt voor directe talen
als: 'Deng en Li Peng, verdwijn. Jul
lie hebben er niks van gebakken'.
De meeste leuzen waren gericht
tegen Deng Xiaoping. Op een van
de spandoeken wordt Deng zelfs ge
vraagd zijn lidmaatschap van de
Communistische Partij op te zeg
gen. In de lange onafzienbare stoet
worden ook afbeeldingen meege
dragen van de door de studenten
bewonderde en in 1976 overleden
premier Zhou Enlai en een afbeel
ding van Mao Zedong in zijn jonge
jaren.
Daarmee lijken de betogers hun
ontevredenheid te willen betuigen
met premier Li Peng. Het meedra
gen van een portret van de jonge
Mao wordt uitgelegd als de wens
van de demonstranten voor een
jong en meer dynamisch leider
schap. Deng Xiaoping is 84 jaar en
volgens de studenten heeft hij het
contact met de realiteit verloren.
De samenstelling van de demon
stratieve optochten is de laatste da
gen dramatisch gewijzigd. In. de
mars door de straten naar het
Tiananmenplein waar 3000 studen
ten vandaag aan de zesde dag van
hun hongerstaking beginnen, lopen
vuilnisophalers, koks, typografen,
taxichauffeurs, winkelbedienden,
kelners en andere vertegenwoordi
gers van de arbeidersklasse. Dat
blijkt uit de spandoeken die zij met
zich meevoeren. Het is de grootste
anti-regeringsdemonstratie tot dus
ver. Ze overtreft de massale beto
ging, die na de begrafenisplechtig
heid van ex-partijchef Hu Yaobang
zijn gehouden eind april.
Het aantal betogers dat vandaag
in Peking op de been is, werd tegen
de middag geschat op ruim één mil
joen. Er wordt behalve in Shanghai
ook gedemonstreerd in Tianjin, Gu
angzhou, Chengdu, Nanjing, Xian
en Wuhan. In Shanghai hielden
60.000 studenten een zitdemonstra-
tie voor het gemeentehuis. Vijfdui
zend van hen zijn een hongersta
king begonnen. Ook wordt in ver
schillende fabrieken gestaakt.
Westerse diplomaten vragen zich
af hoelang de autoriteiten deze de
monstraties die hun gezag al flink
hebben ondermijnd zullen toelaten.
Men vreest, dat als de situatie uit de
hand loopt, de Chinese leiders hun
toevlucht zullen nemen tot het in
voeren van de staat van beleg. Een
maatregel die in Tibet ook is geno-
Tijdens zijn bezoek aan Peking
heeft Sovjet-president Gorbatsjov
gisteren belangrijke verminderin
gen aangekondigd in het Russische
kernwapenarsenaal en de troepen
macht in Sovjet-Azië. In een toe
spraak voor academici en diploma
ten in de Grote Hal van het Volk aan
het Tiananmanplein in Peking ont
hulde Gorbatsjov dat 446 middel-
lange- en korte-afstandsraketten in
het oostelijk deel van de Sovjetunie lr"0ldbï]éènkom7t
zouden worden vernietigd, krach-
tens een overeenkomst met de VS.
Hij zei verder dat de Sovjet-troe
penmacht aan de grens met China
met 200.000 man zouden worden in
gekort, inclusief 130.000 man in het
Aziatische deel van de Sovjetunie.
In totaal liggen er rond 750.000 Sov
jet-Soldaten langs de Chinese grens.
Een tijdstip waarop de troepen en
materiaal zullen zijn teruggetrok
ken, kon hij niet geven. Daarvoor is
een speciale werkgroep ingesteld.
De Sovjet-leider deed het voorstel
aan de 7500 kilometer lange grens
tussen beide landen een gedemilita
riseerde zóne in te richten. Daarin
zouden alleen grenswachten actief
mogen zijn.
In zijn meer dan een uur durende
toespraak zei Gorbatsjov te geloven
dat een oplossing voor de kwestie-
Cambodja binnen bereik is. Hij gaf
toe dat China en de Sovjetunie daar
over vele meningsverschillen heb
ben. Deze moesten met "begrip
worden benaderd". Gorbatsjov le
verde evenwel felle kritiek op
Pakistan, bondgenoot van China.
Hij beschuldigde de, wat hij noem
de, militaire kliek in Pakistan van
'openlijke agressie tegen Afghanis
tan'.
WASHINGTON (GPD) - De Orga
nisatie van Amerikaanse Staten
(OAS) heeft op een spoedbijeen-
komst in Washington besloten om
bemiddelaars naar Panama te stu
ren die generaal Noriega ertoe moe
ten bewegen vrijwillig op te stap
pen. Na een verhit debat achter ge
sloten deuren stelde de OAS sterke
man Noriega in een communiqué
verantwoordelijk voor 'ernstige ge
beurtenissen en machtsmisbruik'.
Nicaragua en Panama zelf waren de
enige tegenstemmers.
Het besluit van de OAS om Norie
ga met name te noemen wordt als
een diplomatieke overwinning voor
de Verenigde Staten beschouwd.
De laatste keer dat de OAS een La
tijnsamerikaans regime opriep de
macht op te geven was tien jaar ge
leden, toen de OAS de toenmalige
dictator van Nicaragua Somoza op
riep om af te treden.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Baker toonde
zich tevreden met het besluit. De or
ganisatie nam echter geen concrete
politieke of economische maatrege
len tegen Panama na de annulering
van de verkiezingen van tien dagen
geleden.
De Amerikaanse regering pro
beert generaal Noriega onder druk
te zettan door gezamenlijke druk
van Latijnsamerikaanse landen. De
VS willen de indruk vermijden dat
het bij deze politieke activiteiten
van de OAS een leidende rol speelt.
Intussen is de staking van de Pa
namese oppositie om te protesteren
tegen de annulering van de verkie
zingen van vorige week zondag uit
gelopen op een grote mislukking.
Meer dan 90 procent van alle win
kels en bedrijven in de hoofdstad
Panama-Stad opende 's ochtends
de deuren. Leger en politie lieten
zich maar amper zien.
Arias, Endara's eerste vice-presi
dent, wees op de moeilijke omstan
digheden waaronder het protest
plaatsvond. Volgens Arias zou het
bij kleine demonstraties in twee
volkse buitenwijken tot botsingen
met de oproerpolitie zijn gekomen.
Daarbij zouden minstens drie men
sen zijn gearresteerd. Ford, de twee
de vice-president van Endara, was
de enige die toegaf dat hij niet echt
tevreden was met het resultaat van
de protestactie.
De oppositieleiders verklaarden
dat er sinds de verkiezingen van vo
rige week zondag nog geen onder
handelingen zijn gevoerd met gene
raal Noriega of zijn vertegenwoordi
gers.
TEL AVIV(GPD) - Het Israëlische
parlement is gisteren akkoord ge
gaan met het plan van premier Sha
mir voor verkiezingen op de Weste
lijke Jordaanoever en in de Gaza-
strook. De Knesset verwierp twee
moties van wantrouwen van de ul
tra-nationalistische oppositie-par
tijen Techiya en Tzomet, die vrezen
dat het regeringsplan zal uitdraaien
op de vestiging van een Palestijnse
staat.
Aan de andere kant van het poli
tieke spectrum bleek er onenigheid
tussen de Zionistische en niet-Zio-
nistische partijen. De communisten
en de gemengd Joods-Arabische
Progressieve Lijst voor Vrede stem
den tegen het vredesplan omdat het
niet tegemoet komt aan het Pales
tijnse verlangen naar zelfbeschik
king.
In zijn eigen Likoed-fractie was
de premier voor het debat gecon
fronteerd met felle oppositie. Die
noopte hem tot krachtige uitspra
ken. Zo zei hy dat de Arabische be
volking van Oost-Jeruzalem niet zal
kunnen deelnemen aan de verkie
zingen en dat er een eind moet ko
men aan de intifada voor er gekozen
wordt. Bovendien verklaarde Sha
mir dat niemand die op enigerlei
wijze is betrokken bij de PLO zich
kandidaat mag stellen.
Een van Shamirs belangrijkste
critici, minister van handel en in
dustrie Sharon, belegde woensdag
avond een bijeenkomst voor onge
veer 30 parlementsleden en plaatse
lijke bestuurders van de Likoed. De
aanwezigen legden er de nadruk op
dat hun verzet zich niet zozeer richt
tegen het vredesplan als zodanig,
als wel tegen de vaagheid ervan. Ze
menen dat Shamir meer is geïnte
resseerd in het behagen van de soci
alistische coalitiegenoten dan zijn
eigen partij. Burgemeester Nach-
man van Ariel verklaarde na afloop
dat hij zich verzet tegen de deelna
me van 'terroristen en criminelen'
aan de verkiezingen.
Buitenland kort
Namibia
VN-secretaris-generaal 'Perez de
Cuellar zal de 15 landen, die politie
mensen naar Namibia hebben ge
stuurd voor toezicht op een ordelijk
verloop van het onafhankelijk wor
dingsproces, vragen extra man
schappen te sturen. De secretaris
generaal heeft al contact opgeno
men met de betrokken regeringen.
Joegoslavië
De Joegoslavische partijvoorzitter
Suvar is gisteren afgetreden om te
kunnen worden geïnstalleerd als lid
van de presidentiële raad, het col
lectieve leiderschap van Joegosla
vië. Suvar, een Kroaat, zal als partij
voorzitter worden opgevolgd door
de Macedoniër Milan Pancevski
Iran
Ayatollah Montazeri moest zich te
rugtrekken als toekomstig leider
van Iran, omdat hij indirect contac
ten had met de oppositie. Dat heeft
de zoon van ayatollah Khomeini,
hojatoleslam Ahmad (43), geschre
ven in een brief die dinsdag in het
dagblad Ettelaat werd afgedrukt.
Anjer-revolutie
Otelo Saraiva de Carvalho, de held
van de Portugese Aiyer-revolutie
van 1974, is gisteren vrijgelaten.
Carvalho werd in 1987 veroordeeld
wegens zijn vermeend leiderschap
van een linkse terroristische organi
satie. De voormalige kapitein in het
Portugese leger werd in 1984 gear
resteerd, omdat hij de leider zou zijn
van de linkse terreurorganisatie
Volksbeweging van de 25ste April
(FP-25).
VDB
De Belgische oud-premier Paul
Vanden Boeynants heeft gisteren
gedreigd naar de rechter te stappen
nadat zijn naam was genoemd in ge
ruchten over een staatsgreep die en
kele hogere rijkswacht- en legeroffi
cieren zouden hebben gepland in
het begin van de jaren tachtig.
Met Van Dool zonwering houdt u het zonnetje uit
huis en haalt u kwaliteit in huis. Want met Van
Dool zonwering mag u hier allemaal op rekenen:
garantie, perfekt maatwerk, vakkundige
plaatsing, top-kwaliteit materialen, deskundig
advies en 'n vrijblijvende offerte.
Van Dool zonwering... Vakwerk
NAIROBI (GPD) - Het Eritrese
Volks Bevrijdingsfront (EPLF)
heeft zich achter de rebellerende
eenheden in de noordelijke stad As
mara geschaard en een tijdelijke
wapenstilstand afgekondigd. Le
gereenheden in Asmara hebben het
plaatselijke radiostation bezet en
opgeroepen het bewind van presi
dent Mengistu Haile Marian omver
te werpen. De Etiopische president
is inmiddels in de hoofdstad Addis
Abeba teruggekeerd na een staats
bezoek aan Oostduitsland te heb
ben afgebroken.
door
Frans van de Houdt
In de hoofdstad lijkt de rust na de
dinsdag begonnen couppoging te
zijn weergekeerd. De regering zegt
de zaak volledig in handen te heb
ben. Volgens sommige berichten
heeft er een nieuwe arrestatiegolf
plaats onder hooggeplaatste militai-
De minister van defensie, Haile
Giorgis Habte-Mariam, zou bij de
couppoging zijn omgekomen. Twee
opstandige generaals, stafchef Mer-
id Negussie en luchtmachtgeneraal
Amha Desta, zijn doodgeschoten,
zo wordt in regeringskringen ge
zegd. Op drie andere rebellerende
generaals wordt nog jacht gemaakt.
De rebellerende troepen in de
Eritrese hoofdstad Asmara noemen
zich de Eritrese Revolutionaire
Troepen en hebben president
Mengistu als een tiran afgeschil
derd die spoedig moet worden afge
zet.
Ze hebben in hun radio-uitzen
ding tevens verklaard dat ze
Mengistu voordat hij naar Oost
duitsland vertrok een ultimatum
gesteld hebben. De president zou
een overgangsregering moeten vor
men en onmiddellijk een staakt het
vuren in het noorden in acht moe
ten nemen, om zo een einde te ma
ken aan de burgeroorlogen in de
provincies Eritrea en Tigre.
De huidige actie van de militairen
zou mogelijk zijn voortgekomen uit
het feit dat Mengistu niet op het ul
timatum is ingegaan. Het EPLF
heeft via de eigen radiozender laten
weten inmiddels onderhandelingen
te zijn begonnen met de rebelleren
de militairen om samen een sterk
front te vormen tegen het bewind in
Addis Abeba. Het EPLF strijdt al 28
jaar voor een onafhankelijk Eritrea.
Hoeveel regeringssoldaten zich
bij de rebellie hebben aangesloten
is nog onduidelijk. In Asmara en
Keren, een andere belangrijke stad
in het noorden, bevinden zich in to
taal zo'n 150.000 militairen. Hoewel
de in opstand gekomen troepen nog
geen reden voor hun actie hebben
gegeven, wordt algemeen aangeno
men dat deze vooral voortkomt uit
onvrede met de onverzettelijkheid
van Mengistu in de provincies
Eritrea en Tigre.
In het afgelopen jaar heeft het
Etiopische leger hier zware verlie
zen geleden. Hetgeen de moreel van
de troepen danig heeft aangetast.
Zowel het EPLF als het in de pro
vincie Tigre strijdende TPLF heb
ben de belangrijkste steden in han
den en hebben het Etiopische leger
het afgelopen jaar herhaaldelijk ge
dwongen zich terug te trekken. Pre
sident Mengistu heeft ondanks dat
steeds vastgehouden aan het stand
punt dat de oorlogen alleen beëin
digd kunnen worden door de rebel
len te verslaan.
In New York heeft minister Mos-
he Arens gisteren een beroep ge
daan op de Verenigde Staten en an
dere democratische landen Israëls
vredesinitiatief te steunen. In een
toespraak tot een groep joodse lei
ders zei hij dat Washington een cru
ciale rol moet vervullen bij het uit
voeren van het plan. Hij verwees
duidelijk naar de nog niet beant
woorde vragen van de Amerikaanse
regering, toen hij verklaarde: „De
basis-principes zijn duidelijk en die
moeten worden aanvaard. Er moet
een antwoord komen. We hebben
de steun nodig van de Verenigde
Staten voor dit initiatief'.
Minister Polen:
partij eventueel
in oppositiebank
DEN HAAG (ANP) - De Poolse
communistische partij is bereid om
in de oppositie te gaan als zij bij
vrije verkiezingen een nederlaag
lijdt. De partij zal bij een nederlaag
bij vrije verkiezingen 'natuurlijk ge
hoor geven aan de beslissing van
het volk', heeft de Poolse minister
van buitenlandse zaken
Olechowski gisteren gezegd in een
vraaggesprek met het ANP tijdens
een tweedaags bezoek aan ons land.
De bewindsman verwacht dat
over vier jaar echt vrije verkiezin
gen worden gehouden. Bij de ver
kiezingen van volgende maand is
nog 65 procent van de zetels gere
serveerd voor de communistische
party.
Volgens Olechowski zijn de wes
terse landen wat toeschietelijker ge
worden met hulp nu de Poolse rege
ring het jarenlang verboden vakver
bond Solidariteit weer heeft toege
laten. Maar hij legt er de nadruk op
dat de regering geen akkoord met
de oppositie heeft gesloten om het
Westen te plezieren, maar omdat de
economische en politieke bestuurs-
methoden verouderd waren en het
Poolse volk om hervormingen
vroeg.
Volgens de minister heeft Polen
niet direkt behoefte aan nieuwe le
ningen, maar vooral aan een her
structurering van de Poolse buiten
landse schuld die zo'n 90 miljard
gulden bedraagt. Op het moment
gaat 40 procent van de exportin
komsten van Polen op aan aflossing
en rente. Polen wil met zijn wester
se geldschieters afspreken dat het
niet meer dan 15 procent van zijn
exportinkomsten hoeft te besteden
aan rente en aflossing. Volgens
Olechowski heeft de Nederlandse
regering begrip getoond voor die
opstelling. De Poolse oproerpolitie
heeft gisteren hardhandig een einde
gemaakt aan een betoging van eni
ge honderden mensen op de Markt
van Krakow voor het vertrek van de
Sovjettroepen uit Polen. Daarbij
raakten tien mensen gewond. Na
het politie-optreden gingen de beto
gers naar het Sovjetconsulaat om
daar een zitdemonstratie te begin
nen, maar ook daar greep de politie
snel in.
BONN - Nadat gisteren de Libane
se vliegtuigkaper Mohammed Ali
Hamadei in Frankfurt tot levens
lang is veroordeeld, groeit de zorg
om het lot van de twee Westduitse
sociaal werkers die afgelopen dins
dag in Libanon zijn ontvoerd. Er be
staat nog steeds geen contact tussen
de kidnappers en Bonn.
door
Hans Hoogendijk
Het gaat om de voorzitter van de or
ganisatie ASME-Humanitas, Streu-
bich en Kemptner. Twee weken ge
leden werd de Humanitas-mede-
werker Markus Quint ontvoerd. Hij
kwam Tweede Pinksterdag op mys
terieuze wijze weer vrij. De organi
satie verleent humanitaire hulp in
Palestijnse vluchtelingkampen en
wordt volgens de directie onder
meer financieel gesteund door de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO.
Mede gezien deze contacten staat
het ministerie van buitenlandse za
ken in Bonn ietwat sceptisch tegen
over de ontvoering, maar het wordt
niet uitgesloten dat de pro-Iraanse
Hezbollahbeweging, waartoe ook
Mohammed Ali Hamadei behoort,
op deze wijze de vrijlating van de
kaper wil afdwingen.
Hamadei kreeg levenslang we
gens verboden wapenbezit, vlieg
tuigkaping en moord op een passa
gier, de Amerikaanse marineduiker
Stethem. De ouders van Stenthem
zeiden te kunnen leven met het oor
deel, maar spraken tegelijkertijd de
vrees uit dat Hamadei mogelijk snel
wordt vrijgelaten. Het vonnis in
Frankfurt was conform de eis van
de officier van justitie.
In de speciaal voor dit proces ge
bouwde rechtszaal (kosten 15 mil
joen) las de voorzittende rechter,
Muckensberger, het vonnis voor.
Hij achtte de bewering van Hama
dei dat hy in 1985 op het moment
van de kaping minderjarig was en
dus lichter moest worden bestraft,
ongegrond. De documenten waar
uit dat moest blijken, waren ver
valst. Vast stond ook dat Hamadei
geen meeloper was en zelf passa
giers en bemanningsleden had mis
handeld om de eisen naar vrijlating
De Libanees had steeds beweerd
dat niet hij, maar zijn onbekende
mede-kaper de Amerikaan Stethem
had doodgeschoten. De rechter gaf
toe dat niet te bewijzen was wie de
dodelijke schoten had afgevuurd,
maar dat dit niet meer van belang
was, omdat beiden de moord had
den beraamd. Ook de bewering van
Hamadei dat de kaping een vreed
zaam verloop had moeten hebben,
noemde de rechter een leugen. Vol
gens hem waren beide kapers vanaf
het begin tot alles bereid, inclusief
moord op passagiers en zelfmoord.
Voor hij zijn oordeel motiveerde,
vroeg Mückensberger retorisch of
de rechtbank bij een proces dat zo
veel internationale aspecten heeft
wel onafhankelijk, a-politiek en dus
vrij kon oordelen. Hij beantwoord
de de vraag zelf: druk van buiten,
hetzy door politici hetzij door ont
voeringen, mag de besluitvorming
niet beïnvloeden.
Het proces, dat bijna een jaar
heeft geduurd, had een zeer grote
politieke lading. In Libanon wer
den door de pro-Iraanse terroristi
sche Hezbollah-beweging drie keer
Westduitsers ontvoerd om een mild
oordeel af te dwingen. De Amerika
nen volgden de Duitse rechtsple
ging met argusogen. Zij zagen vorig
jaar een poging om Hamadei uitge
leverd te krijgen, mislukken en
vreesden dat Bonn bij het bepalen
van de strafmaat door de knieën zou
gaan voor druk uit het Midden-Oos
ten.
Direct na Hamadei's arrestatie op
13 januari 1987 werden in Bayrut
twee Westduitsers ontvoerd, de Sie-
mens-technicus Schmidt en de
Hoechst-manager Cordes. De eerste
kwam vrij nadat de rechters hadden
besloten dat Hamadei niet aan de
VS werd uitgeleverd. Cordes werd
nog een jaar langer vastgehouden
om te voorkomen dat Bonn toch
zou zwichten voor Amerikaanse
druk. Hoechst en Siemens zouden
miljoenenbedragen hebben betaald
aan de Hezbollah om hun werkne
mers vrij te krijgen. Maar ook op di
plomatiek niveau waren Duitsers
en Amerikanen actief in de Libane
se jungle, waar vele stromingen el
kaar permanent naar het leven
staan.
Hoewel Hamadei voor de rech
ters vaak een slungelachtige, wat
naïeve indruk maakte en zich regel
matig verstrikte in tegenstrijdige
uitspraken, is hij aan zijn Libanese
thuisfront een held. Door de kaping
van de Amerikaanse TWA-machine
werd Israël gedwongen 731 sji'ieten
vrij te laten en dat vergeet de Hez
bollah niet.
Hamadei werd in 1987 toevallig
gearresteerd op het vliegveld van
Frankfurt. Een oplettende douanier
vond het opvallend dat de jonge
man drie magnumflessen bij zich
had. De beambte vermoedde dat
daar niet de opgegeven goedkope
wyn in zat, maar heroine. Op een
haar na waren bij de gebruikelijke
brandproef het hele douanelab in
clusief de laboranten de lucht inge
vlogen. De flessen bevatten name
lijk vloeibare explosieven.
Het is nog altijd een raadsel waar
om de jonge Palestijn, die interna
tionaal werd gezocht, dit risico nam.
Hamadei's ware identiteit was snel
vastgesteld. Na een jaar voorarrest
begon in Frankfurt het proces, dat
een van de meest spraakmakende
in de naoorlogse Duitse geschiede
nis is geworden. Waarnemers gin
gen ervan uit dat Hamadei een straf
van tussen de tien en 15 jaar zou
krijgen en na het uitzitten van een
derde zou worden uitgewezen naar
Libanon. Nu de rechters het levens
lang uit hebben gesproken, is die
mogelykheid voorbij en bereidt
Westduitsland zich voor op i
ontvoeringen en aanslagen.
