'Het is innerlijke aandrang'
'Velen geloven mogelijkheden in Oostblok niet'
Leidenaar Coert Biesjot (25) vandaag tot priester gewijd
ZATERDAG 13 MEI 1989
GEESTELIJK LEVEN
PAGINA 17
ke leer is veeleisend. Maar: "Omdat
Christus dat van zijn volgelingen
verwacht". Bovendien. "Die offers
dienen uiteindelijk het welzijn
de mensen".
Het is hem natuurlijk niet onbe
kend dat er in ons land volop pries
ters rondlopen die anders denken
over deze zaken. "Het is een groot
verdriet dat er zo'n verdeeldheid be
staat in onze kerk. De paus en de
bisschoppen spreken vanuit een
verantwoordelijkheid die ze heb
ben. Het is nooit hun eigen aan
drang. Wat zij zeggen is in belang
van de mensen en van de kerk. Maar
bij sommige mensen zie je een soort
'supermarktmentaliteit': je pikt er
uit wat je kunt gebruiken. Je keert
je dan in feite af van de gemeen
schap van de volgelingen van Chris
tus".
Kadaverdiscipline
Trouw zijn aan Rome betekent vol
gens Coert echt niet een soort kada
verdiscipline. "Het beeld van een
moeder—kind relatie is een goede
illustratie. Je zou kunnen zeggen
dat de moeder ook een zekere
macht heeft over het kind, maar als
het goed is ervaart het kind veel
meer". Bovendien: "Het is belang
rijk om te leven vanuit een zekere
afhankelijkheid. Het leven op zich
heb je ook ontvangen, hoewel er na
tuurlijk mensen zijn die dat niet met
me eens zullen zijn. Maar het feit dat
je het leven ontvangen hebt, bete
kent dan ook dat je er zorgvuldig
mee moet omgaan".
Coert mag dan overtuigd zijn van
zijn roeping tot het priesterambt,
maar wordt hij niet bij voorbaat
moedeloos van bijvoorbeeld de gro
te ontkerkelijking? Zijn antwoord
komt snel: "De situatie in de wereld
Schiedam. "Het is een groot verdriet dat e
en de kerk is kritiek, maar nooit ho
peloos. In die spanning leeft de kerk
trouwens al eeuwen, dat is niet iets
van vandaag of gisteren". Coert wil
meewerken aan de komst van een
nieuwe, christelijke, mentaliteit.
"Je ziet er niet direct vruchten van.
Het is net als zaadkorreltjes in de
grond strooien".
Mensen zoeken intussen wel.
Neem nou de strekking van de jong
ste hit van René Froger: 'Alles kan
een mens gelukkig maken'. De zan
ger heeft alles wat zijn hartje be
geert, maar betreurt dat hij zo wei
nig 'simpelweg gelukkig is'. "Neem
ook het feit dat de mensen met
Kerstmis komen. Voor de kerk is
dat een van de opdrachten, om die
momenten uit te bouwen en de
zin vanuit het geloof
te geven. De statistiek is, men
selijkerwijs gesproken, nogal ont
moedigend. Maar dat vraagt puur
geloof. Dat is ook de uitdaging. De
kerk zelf is ook maar met twaalf
man begonnen".
Vandaag wordt Coert met een drietal
andere wijdelingen, onder wie Rob Win
kelhuis uit Leiderdorp, tot priester ge
wijd door bisschop R. Ph. Bar. Morgen be
dient hij om half twaalf in de St. Lode-
wijkskerk aan het Steenschuur in Leiden
En ja, waarom hij nu priester wil
de worden... Hij had een dergelijke
vraag wel verwacht, ook wat aante
keningen gemaakt, maar toch aar
zelt hij enigszins. "Je kunt het ei
genlijk niet zo concreet aangeven.
Het hangt samen met het beeld dat
je van de kerk hebt. Je groeit er he
lemaal in op. En... het is een roeping
van God uit. Hij trekt je. Ten bate
van je medemensen". Hij vervolgt:
"Het evangelie geeft een prachtig
beeld van mensen die als het ware
afgetobd ter neer liggen. Dat is waar
het om gaat: je wilt de mensen weer
rust geven".
Offers
Coert geeft een ander beeld van de
kerk, als van een moeder die met
zorg haar kinderen om zich heen
verzamelt. "Daarin wil je bemidde
len. Dat spreekt mij erg aan: het
middelaarswerk. Daar heb je eigen
lijk je hele leven voor nodig, om dat
je echt eigen te maken". Hij heeft
daarom voor het priesterambt geko
zen; niet om een hogere positie op
de hiërarchische ladder van de kerk
te bereiken, maar om een functie
waarin het dienen centraal staat.
"Het gaat in de kerk niet om macht,
maar om dienstbaarheid, de bewo
genheid met de geestelijke nood
van de mensen".
Mensen vanuit God raken, dat
staat Coert voor ogen. Binnen die
eeuwehoude traditie van de kerk
wil hij een bescheiden bijdrage le
veren. "Het priesterschap is dan
binnen de kerk dié gestalte waarin
je dat kunt verwezenlijken". En het
priesterschap is voor Coert het
priesterschap dat Rome wil zien: ce
libatair. Vindt hij dat niet een te
groot offer? "Alles wat goed en
mooi in het leven is vraagt offers.
LEIDEN - Het Vaticaan
mag dan onlangs hebben ge
constateerd dat het aantal
priesterwijdingen interna
tionaal weer is gestegen, feit
is dat het witte boordje de
laatste jaren aan bekoring
heeft verloren. Ook binnen
de Rooms-Katholieke Kerk
zelf ligt het ambt onder vuur.
Vorige week nog verscheen
de bundel 'Priesters en rela
ties', waarin het verplichte
celibaat een doodlopende
weg werd genoemd. Toch
zijn er nog steeds jongeman
nen die het priesterambt be
geren. "Het is een innerlijke
aandrang. Je wilt mensen
met Gods hulp helpen", ver
telt de Leidenaar Coert
Biesjot eenvoudig. Vandaag
wordt hij door de Rotter
damse bisschop Bar tot
priester gewijd.
door
Wim Schrijver
De afgelopen dagen heeft hij in re
traite doorgebracht bij de karmelie
tessen in Vogelenzang, slotzusters
die een beschouwend leven leiden.
"Je komt dan helemaal tot je zelf.
Dat is belangrijk, want op de dagen
van je wijding en eerste mis moet je
optimaal zijn. Misschien lijkt het
een vreemde vergelijking, maar het
is net zo belangrijk als een trouw
dag", aldus Coert enige tijd eerder
op zijn stage-adres in Schiedam, de
parochie St. Liduina en O. L. Vrouw
Rozenkrans, kortweg Singelkerk.
Hoewel de tand des tijds, hier en
daar een handje geholpen door van-
dalisten, het monumentale kerkge
bouw ernstig heeft aangetast, is het
de kerk in de oude stadswijk nog
steeds aan te zien, dat de parochie
welvarende tijden heeft gekend.
Oplichters of gewoon bedelaars die
daardoor op ideeën zouden kunnen
komen, worden door een simpel
briefje op de deur van het woonge
deelte direct ontmoedigd. De kerk
is wel goed, maar laat zich niet door
duistere lieden voor de gek houden.
Ook de ruime kamer waarin Coert
ons ontvangt, heeft nog sterk de
sfeer' van het 'rijke roomse leven'
behouden: veel bewerkt hout aan
de wanden, zware stoelen, tapijten.
Op de schouw, waarboven een grote
gebeeldhouwde afbeelding van de
gekruisigde Christus hangt, een
grote kleurenfoto van paus Johan
nes Paulus II, die een kleine jongen
omhelst. De kleding van Coert zelf
intussen is van een voorspelbare
eenvoud: grijs kostuum, zwart
hemd, collaar.
Solidariteit
Hij komt, zo blijkt, uit een goed
rooms-katholiek nest: vader zit in
het kerkbestuur en ook moeder is
actief in de kerk, zingt bijvoorbeeld
in diverse koren en werd bijna let
terlijk in de kerk geboren. Coert
was evenals zijn broers misdienaar.
Twee broers van zijn moeder zijn
pater capucijner oom Ton de Jeu
werkt als missionairs in Chili en
oom Jan in Tanzania en beiden
zijn speciaal overgekomen om de
wijding van hun neef mee te maken.
Wanneer Coert, 25 jaar oud, ge
vraagd wordt naar zijn innerlijke
drijfveren, komen zijn antwoorden
voorzichtig. Met zorg formuleert hij
zijn antwoorden. Hij beseft blijk
baar hoe buitenaards zoiets als een
priesterroeping tegenwoordig bij
veel mensen overkomt. Wat hem, in
de juiste betekenis van het woord,
bezielt? "Je wilt solidariteit met de
mensen tonen. Daarbij leef je vanuit
het evangelie en dat wil je op jouw
beurt in feite de mensen aanbie
den".
Eerste en Tweede Pinksterdag
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Bouhuys; Marekerk 10 ds. Meijers, 5 kand.
Noordam Zoetermeer; Maranathak. (L. Mors-
weg) 10 ds. Kramer; Oecumenische geloofs
gemeenschap De Regenboog (Merenwijk)
9.30 ds. Hortensius, 11.15 ds. Hortensius en
pastoor Van Well; Bethlehemkerk (Driftstr.) zie
Petrak.; Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 10 en
5 ds. Rietveld; Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds.
Nauta; Waalse kerk (Breestr.) 10.30 pasteur
Ribs; 'Stevenshof' (rk kerk Haagse Schouw)
9.30, 11. Acad. Ziekenhuis 9 rk dienst, 10.15
ds. Schokker ha. Diakonessenhuis elke zat.
10.30 rk. dienst, morgen 10.30 ds. Van 't Hof.
Endegeest zie Oegstgeest. Geref. Kerk Vre-
deskerk zie herv. gem.; Petrak. (Surinamestr.)
10 ds. Alblas open deur; Oude Vest zie Hoogl.
kerk; Maranathak. zie herv. gem.; Bevrijdingsk.
zie herv. gem.; bejaardenhuis Groenhoven ds.
Veenstra; Merenwijk zie herv. gemeente. Ge
ref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 ds. Houtman, 5 ds.
J. Kok. Chr. Geref. K. (Steenschuur) 9.30 en 5
ds. Den Hertog. Geref. Gem. (zie onder Leider
dorp). Geref. Gem. in Ned. (Bethlehemkerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30. Evang.-Luth. Gem.
(Hoogl. Kerkgr.) 10.15ds. Mostert. Doopsgez.-
Remonstr. Gem. (Lokhorstk. Pieterskerkstr.)
10 ds. Vos-Wiegand en ds. Brüsewitz ha. Bap
tistengemeente (aula 'Nieuweroord', Rijnsbur-
gerweg 124) ds. Agtereek. Evang. Gemeen
schap (Middelstegr. 3) 9 en 10.30 ev. Van Gro
ningen, 4.30 bidstond ha. Evangeliecenlrum-
Pinksterbew. (Bethlehemskerk Lammermarkt)
10. Pinkstergem. (O. Vest 13) 10 ev. Oostra.
Leger des Heils (hoek Vestestr./Groenesteeg)
10 en 7 (laatste zondag van de maand 5 u.).
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30 en 4,
wo. 8. Zevendedag-adventisten ("De Ontmoe
ting'. Noordhofland V.schoten)elke zat. 10 tot
11 bijbelstudie. 11 tot 12 predikatie. Christelij
ke Wetenschap (Steensch. 6) 10.30. Kerk van
J. Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen (Brahmsl.)
9.30, 10.30 en 11.20. Oud-Kath. K. (Zoeterw-
singel) zat. 7. Rooms-Kath. K. Haagweg zat.
7. zo. 10.30; Herensingel zat. 7. zo. 9.30 en 11
Rijndijk (Stevenshof) zat. 7. zo 9 30; Steen
schuur zat. 7. zo, 8.30,10. 11.30. 6 en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo 9.30 en 11Lam-
menschansweg zat. 7. zo. 9 en 10.30, ma. 10;
Haarl.straat zat. 7, zo. 10.30 en 12.15; Meren
wijk zie herv. gem.; H. Rijndijk (zie Zoeterwou-
de). Christengemeenschap (in Oud-Kath.
Kerk) ma. 9.45.
KATWIJK - De christe
nen overtuigen van de gro
te veranderingen in het
Oostblok èn de gouden
kansen die daaruit voort
komen. Met dat doel voor
ogen reist dr. Josef Tson,
een van de voornaamste
dissidenten uit Roemenië
en nu woonachtig in de
VS, de hele wereld over.
Hij zal zijn boodschap nog
vaak moeten vertellen,
want: "Er zijn erg weinig
mensen die inzien wat er
mogelijk is, omdat velen
het gewoonweg niet gelo
ven".
Dominee Tson wacht in het res
taurant in Katwijk ontspannen de
vragen af. Hij is er aan gewend te
worden geleefd tijdens zijn vele
reizen. Straks na het diner zal hij
een spreekbeurt vervullen,
slechts één van de vele afspraken
die hij dezer dagen in ons land
heeft. Drie kwartier krijgen we
daarom van de regelende verte
genwoordiger van 'Antwoord', de
organisatie die zich sterk maakt
voor Oost-Europa en Tson heeft
laten overkomen.
Ja, beaamt de Roemeense pre
dikant vriendelijk glimlachend,
het is een vermoeiende reis. Toch
maakt hij graag gebruik van elke
mogelijkheid om zijn verhaal uit
te dragen. In Wheaton (westelijk
van Chicago) leidt hij namelijk de
'Romanian Missionary Society',
waar men bezig is studiemateri
aal voor Roemeense theologen te
ontwikkelen, vertalen, drukken,
transporteren. En daar zijn erg
veel dollars meegemoeid...
Frustrerend
"Wij moeten de christenen daar
via trainingen helpen om in te
spelen op de ongekende moge-
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 hr. Hoffenaar
Voorhout.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Van
Driel, 6.30 zie geref. kerk. Geref. Kerk 10 ds.
Van Wijngaarden, 6.30 ds. Van Driel. Chr. Ge
ref. "Kerk 9.30 ds. Van Beek Veenendaal, 4.30
ds. Van Sorge, ma. 9 ds. Korving Veenendaal.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RJJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 9.30 ds. 't Hooft, 6.30 ds. De Jong
Rotterdam, ma. 9.30 ds. Jonkman; Kruiskerk
9.30 ds. Jonkman; Opstandingskerk 9.30 ds.
Ommefing ha; G. Herderkerk 10 ds. Nieuwen-
huis ha, 6.30 ds. Tasselaar ha; De Bron 9.15
ds. Tasselaar ha, 10.30 ds. Moll ha, 6.30 ds.
Nieuwenhuis ha; Ashram (Marsdiep) 10 ds.
Mulder; Oudshoornse kerk 10 ds. Ter Bals;
Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30 ds. Looyen
Woudenberg. 6.30 ds. Schrijver Woerden, ma.
10 ds. Blenk Amsterdam appel. Geref. Kerk
Mar.kerk 9.30 ds. Wilschut ha. 6.30 zie Ad-
ventskerk; Salv.kerk 9.30 ds. Boer ha. 6.30 ds.
't Hooft. Driehoorne 7 ds. Moll. Verpleeghuis
Oudshoorn 10.30 ds. Rijksen. Geref. K. Vrijg.
(school Bospark, Beatrixl. 4) 9.30 en 5 ds.
Room. Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.)
9.30 ds. Janssens, 4.30 ds. De Lange Rotter
dam. Chr. Geref. Kerk (Grijpensteinstr.) 9.30
en 4.30 ds. V.d. Meij. Oud-Geref. Gem.
(Hooftstr. 240) 9.30 en 4. Bapt.gem. (Molen-
werfstr. 110 en 6.30 ds. Koekkoek. Bapt.gem.
Noord (school Kalkovenw. 62) 10 ds. Veen
stra, 6.30 geen dienst. Volle-evang gem De
Ark', Pr. Hendrikstr. 54) hr Van Putten. Pink
stergem. 'Het Licht' (Morgenstersch. Briljant-
str. 1) 10. Christengemeente 'De Hoeksteen'
(geb. 'Bethel', hoek Emmalaan) 10 hr. Veld
huis Bodegraven. Leger des H. (Zonneweg 3)
10 en 7 (laatste zondag vart de maand 5 u
Remonstr. Gem. (Van Mandersloostr. 36) 10
dr. Meijering. Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7. zo.
9.45 en 11.30; Piusk. zat. 7. zo. 9 en 10.30; De
Bron zat. 7. zo 9 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Boer. 6
ds. Jongkind Brandwijk, ma. ds. Boer. Geref-
./Herv. Gem. (geb. 'De Hoeksteen', Schweit-
zerstr.-Bernhardstr.) 10 ds. Pettinga Zoeter
meer ha. Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Van Aalst,
ma. 9.30 ds. Van Aalst.
Dat is niet alleen in de kerk zo, dat
geldt ook voor bijvoorbeeld het be
reiken van een topfunctie".
Van huis uit heeft hij meegekre
gen dat alles wat werkelijk waarde
vol is, bevochten moet worden.
"Heel belangrijk is om te leren on
derscheiden waar het in de com
plexiteit van het leven op aankomt.
Wat wordt er van je gevraagd? Dat
is heel moeilijk te beantwoorden,
omdat er zoveel mogelijkheden
zijn. En dan is datgene wat je in het
geloof beleeft, zoiets bijzonders.
Het vormt jou om en kan dat ook
doen met de hele maatschappij. Dat
is iets grandioos".
Veeleisend
Het priesterschap is heel veelzijdig,
weet Coert. "Maar een priester moet
steeds terugtreden. Jij mag niet op
de voorgrond staan, maar Hij die je
gezonden heeft". Coert gelooft dat
het theoretisch voorstelbaar is dat
er gehuwde priesters zijn. "Maar
praktisch is het onuitvoerbaar. Het
celibaat betekent hele levensbe
schikbaarheid. Dus ziel èn lichaam.
Het is voor één mens niet mogelijk
om een goed huisvader en echtge
noot te zijn, èn geestelijke vader van
een veelzijdige gemeenschap".
Hij geeft, met een half oog op zijn
aantekeningen, vlot een paar ken
merken waaraan een priester vol
gens hem moet voldoen: hij moet
onverstoorbaar zijn, nuchter en in
eenvoud en gehoorzaamheid zijn
taak verrichten. "Dat is Christus
verkondigen in de breedste zin van
het woord". Een gezinsleven zou
hem te veel binden. Hij beseft dat
hij daarmee iets waardevols opge
eft. "Maar het is in verbondenheid
met Christus. Hij is je model". Ja,
geeft hij volmondig toe, de kerkelij
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en
6.30; Salv.kerk 10 en 6.30; Bethl.kerk (Nieu-
werbrug) 10 en 6.30. Geref. Kerk 9.30 ds. El-
derman. 6.30 ds. Veenstra Leiden. Geref. K.
Vrijg. (Ichthusk.) 9.30 en 4.30 ds. Simpelaar.
Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30 ds.
Bac, ma. 10 ds. Bac. Evang.-Luth. Gem. 10.30
ds. Van Beek.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 dr.
Vreekamp, 6.30 ha; De Stek 9.30 ds. Van de
Pol. Geref. Kerk 9.30 ds. Van 't Hoff, 5 gez-
.dienst ha. Chr. Geref. Kerk 9.30 ds. Drayer Si-
basa-Venda, 5 kand. Viergever Ede en ds.
Buijs Alblasserdam. Geref. Gem. 9.30 lees-
dienst, 3 ds. Bac, ma. 9.30 leesdienst. Volle
Evang.gemeente 'Bethel' (Burg. Colijnstr. 83)
geen opgave.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 kand. Van
Dis Wassenaar, 6.30 ds. Geluk Rotterdam,
ma. 9.30 ds. De Graaf Katwijk a/d Rijn. Geref.
Kerk 9.30 ds. Huisman, 5 gezinsdienst. Rk
Kerk: dorp zat. 7. zo. 10 en 11.30, ma. 10.30;
Anker zat. 7. zo. 10.30; Rijndijk zo. 9.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Verbeek. Ge
ref. Kerk ('Hoeksteen') 10 ds Hofland. Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 ds. Van Langevelde. ma.
geen dienst. Rk Kerk: Mart. zat. 7. zo. 9 en 11
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30, ma. 10.
HOOGMADE. Herv. Gem. 10 ds. Boonstra. Rk
Kerk zat. 7. zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Koldewijn. Rk
Kerk zat. 7. zo. 9.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Dorpsk. 10 ds. De graaf. 6 ds. Sloof .'ma. 10 ds.
Romein Rotterdam; Ontm.kerk 10 ds. Sloof,
6.30 kand. De Vos Ede. Herv. Gem. 'De Rank'
(P. Groen-college) zie Katwijk aan Zee. Geref.
Kerk 9.30 ds. Van Breevoort, 5 ds. Koster. Rk
Kerk zat. 7. zo. 10.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. Kerk 10
ds. Vroegindewij. 6 ds. Christ, ma. 10 ds. Sjol-
lema; O. Kerk 10 ds. Schuurman, 6 ds. Volk;
Ichthusk. 10 ds. Sjollema, 6 ds. Driebergen;
Pniélk. 9.30 ds. Hovius, 6 ds. Driebergen, 9.30
ds. Visser; Maranathakerk (Rijnsoever) 10 ds.
Bogaard, 6 ds. Visser. Overduin 2.15 ds. Van
den Beid. Herv. Gem. 'De Rank' (aula P.
Groen-college Pr. Frederikdreef 15) 10 ds.
Westera-Franke. Geref. Kerk Vr.kerk 9.30 ds.
Koster, 5 ds. Kersten; Triumfatork. 9.30 ds.
Kersten, 5 ds. Van Breevoort. Geref. K. Vrijg.
9.30 leesdienst, 4 ds. Heida. Ned. Geref. K.
(aula Bestevaer-mavo) 9.30 ds. Zwarts, 7 ds.
De Lange. Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. Slag
boom, ma. 9.30 ds. Slagboom. Vrije Chr. Ge
ref. Gem. (Unizaal) 10 en 5 ds. Van den Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en 5 leesdienst.
Geref. Gëm. in Ned. (LouweStr.) 10 en 5 lees
dienst, ma. 10 leesdienst. Volle-evang.gem.
(Voorstr. 48) 9.45. Onafh. baptistengem. (Am-
bachtsweg 2) 10 hr. Bakker Heverlee.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv. Gem. 10
ds. Lapre, 7 ds. Baas Sassenheim gez. dienst.
Geref. Kerk 10 mr. Vreugdehil, 7 zie hen/, kerk.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 10 ds. Doesburg, 3 ds. Bovenberg ge-
handicaptendienst; Scheppingsk. 9 en 10.30
ds. Stegeman ha. Leythenrode 10 ds. Visser.
Elis.-ziekenhuis 9.30 hr. Schot Oegstgeest,
10.45 rector Vijftigschild. Geref. Gemeente
Leiden eo (kerkgeb. Hoofdstr. 73) 10 en 4.30
ds. Boogaard, ma. 10 ds. Boogaard. Bapt
.gem. (wijkgeb. Zijlkw.) 10. Rk Kerk zat. 7. zo.
10 en 11.30.
LEIMUIDEN- Hen/. Gem. 9.30 ds. Schilt. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. Van der Kooi. 7 ds. De Reus
Ter Aar. Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10ds. Rothfusz;
Pauluskerk 10 en 7 ds. De Gelder. Geref Kerk
10 ds. Boswijk, 7 geen dienst. Geref. K. Vrijg.
(Prinsessestr. 19.30 leesdienst. 3 ds. Grutter.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori) 10 en 7 ds. Vos.
Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30 ds. K. J. Velema,
ma. 9 ds. Van Dijken. Geref. Gem. 10 en 4.
Evangeliegemeente (Heereweg 52a) geen
dienst. Rk Kerk: Agathakerk zat. 7. zo. 10 en
11.30, ma. 10; Poelpolder zat 7, zo. 10.30;
Mariakerk zat. 7. zo 9 en 10.15; Engelbew.
zat. 7, zo. 10.30.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds. Terlouw-
Sterk Bodegraven, 6.30 ds. Ommering Alphen.
ma. 9.30 ds. Rijksen Welsum. Geref. Kerk 9.30
ds. Van der Weg en ds. Van der Weg-Rull-
lijkheden die ze nu hebben. Als je
de situatie met die van nog maar
een paar jaar terug vergelijkt, is
het namelijk ongelooflijk wat er
in het Oostblok mogelijk is. Zelfs
in een land als Roemenië, dat re
latief nog achterblijft bij de buur
landen. Bijvoorbeeld: in de Sov
jetunie wonen een paar miljoen
Roemenen. Ik kan nu gewoon
met vrienden daar telefoneren!"
De dominee vindt het "erg frus
trerend" dat hij steeds weer men
sen tegenkomt die niet geloven
wat voor ruimte er achter het
IJzeren Gordijn is gekomen. "Ik
begrijp dat niet. Er zijn vorig jaar
meer bijbels in de Sovjetunie ge
ïmporteerd dan in de totale ze
ventig jaar ervoor. Is dat allemaal
onjuist? Nee, het is ongelooflijk".
Ook voor de mensen daar is het
moeilijk reageren. "Het is niet
eenvoudig wanneer je altijd on
derdrukt bent, om van het ene op
het andere moment je leven an
ders in te richten. In de kerken
merk je dat ook. Mensen die hele
maal waren geconcentreerd op de
vraag: hoe blijf ik in leven?, staan
nu voor het probleem: hoe komen
we aan het kader om alle moge
lijkheden die we hebben gekre
gen te benutten?"
Vrijwillig lijden
Christenen in het Westen moeten
zich volgens Tson bezighouden
met de vraag hoe zij op de behoef
ten die bij hun broeders en zus
ters bestaan, kunnen inspelen.
Zijn genootschap geeft daarin het
goede voorbeeld. Het vraagt een
verandering in de werkzijze van
de christelijke organisaties die
onder andere in ons land op de
bres staan voor de kerken daar.
mann. Chr. Geref. Kerk 9.30, 7 ds. Beekheid
Rotterdam, ma. 9.30. Remonstr. Gem. 10 hr.
Pennings. Evang. gem. (ver.gebouw 'De
Rank', Regthuysplein) 12 nam. Rk Kerk zat. 7,
zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. De Graaff,
6.30 ds. Kaai. ma. 9 ds. De Graaff. Geref. Kerk
9.30 ds. Baane, 7 ds. Rang Nieuw-Vennep. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9 en 11
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Ten Voorde. Geref. Kerk 9.30 en 6.30 ds. Wijn
gaarden. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30. Rk
Kerk zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Geuze, 7 ds.
Kos Westbroek, ma. 9.30 ds. Geuze.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Binnen) 10 ds. V.d. Lee, 5 ds. C. v.d.
Bergh. 7 ds. Scholte, ma. 10 ds. C. v d. Bergh;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Ruitenberg, ma. 10 ds.
Kuiper; De Rank (Golfbaan)' 10 ds. Exalto
Benthuizen. Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.)
10 ds. Kuiper. 7 geen dienst, Vinkenl. (Binnen)
10 ds. Elgermsa. Kapel W. v.d. Bergh-st.cht.ng
11 ds. Slofstra. Sole Mio' 9 ds Kuiper ha. Ned.
Prot Bond (aula O Zeew 10.30 dr Verheus
Haarlem. Rk Kerk Zee zat. 7, zo. 10.30, ma.
10.30; Binnen zat. 7, zo. 9.30 en 11ma. 9.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds. V.d.
Meije; De Zilk 10 ds. Hemmes. Rk Kerk Victork.
zat. 7. zo. 9 en 11ma. 10.30; Jozefk. zat. 7. zc
9 en 10.30: De Zilk zat. 7. zo. 10.30
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of Will-
.kerk geen dienst; Pauluskerk geen dienst Ge
meentecentrum (Lijtw.) 10.30 geen dienst. 7
hr. Schot. Geref. Kerk 9 drs. Plomp. Geref.
Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilderschool) 9.30 en
4.30 ds. Kok Veenendaal. Ned. Geref. Kerk
(Gem.centrum) 8.45 ds. Waagmeester Lisse. 4
ds. Gerkema Bilthoven. Van Wijckerslooth 4
ds. Pannekoek. Endegeest 10 ds. Friederich.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4. Rk
Kerk Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 10.30 oecumeni
sche dienst.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv. Gem.
9.30 ds. Van Achterberg Leiden. Geref. K. 9.30
"Gorbatjov is bezig met perestroj
ka, nu moeten de organisaties dat
ook doen".
In ons land zijn een paar boek
jes van de hand van Tson in de
handel, waarin de zin en de posi
tieve kanten van het lijden cen
traal staat. De predikant wil er
nog wel een paar woorden over
kwijt. Naast het lijden dat over je
komt door ziekte of dat je wordt
aangedaan door anderen, onder
scheidt hij het vrijwillig lijden.
Tson weet waarover hij praat. Ja
ren geleden koos hij bewust voor
moeilijkheden, omdat hij vond
dat zwijgen niet langer verant
woord was. In 1981 moest hij ten
slotte zijn vaderland verlaten.
"Wil je een nieuwe generatie la
ten opgroeien die zich geestelijk
niet meer laat onderdrukken, dan
moet je zelf het goede voorbeeld
geven. Jarenlang was er in de ker
ken steeds gezegd datje moest lij
den onder de verdrukking. Maar
ik zag dat je moest lijden om vrij
heid te krijgen". Juist persoonlijk
gevaar en lijden maken de bood
schap overtuigend. "Het had ef
fect op de jongeren. Zelfs zo, dat
ik ze op een bepaald moment wat
moest afremmen".
Snel terug
"Je moetje leer illustreren met je
eigen leven, anders heeft het geen
effect". Als voorbeeld noemt hij
zijn "beste vriend" in Roemenie,
die hem als voorganger is opge
volgd. Sinds die tijd heeft deze al
lerlei problemen met de overheid
ondervonden. "Ik bel hem regel
matig en wil hem dan bemoedi
gen. Maar hij zei: hoe groter mijn
lijden is, hoe groter de genade in
ds. Zijl. 6.30 ds. Snel Rijnsburg. Remonstr.
Gem. 10 prof. Kuiper Oegstgeest Rk Kerk zat.
7, zo. 10 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk Mar. Pres.
zat. 7. zo. 10.30; Petrus-B. zat. 7. zo. 9.30 en
11.30, ma. 10.30.
RIJNSATEHWOUDE: Herv. Gem. 9.30 en 7
ds. V.d. Hoeven. Chr. Geref. K. 9.30, 2.15 ds.
De Boer Eemdijk, ma. 9.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentiuskerk 9.30
ds. Smaling, 4.30 ds. Wagter, ma. 9.30 ds.
Smaling; Bethelkerk 9.30 ds. Wagter. Geref.
Kerk Petrakerk 9.30 en 5; Immanuelkerk 9,
10.30 en 5; Maranathakerk 9.30 en 5. Geref.
Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. Grutter. Chr. Geref.
K. 9.30*ds. Van Sorge, 5 ds. Korving Veenen
daal, ma. 9 ds. Van Sorge. Evang. Christen-
gem. ('De Ark' Noordwijk) 10 ev. Duin Noord-
wijk. Rk Kerk zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zo. 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30ds. Vol-
lebregt. 7 zie geref. kerk. Geref. Kerk 9 30 ds.
Biewinga, 7 ds. Boeyinga Bloemendaal open
deur. Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. Hogenbirk.
Ned. Prot. Bond (JuUaan 17) 10 ds. Van der
Poel Den Haag. Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds. Stam
jr.. ma. 9.30 ds. Stam jr. Geref. Kerk 9.30 ds.
De Reus. 6.30 ds. Van der Kooi Leimuiden. Rk
Kerk Aardam zat. 7, zo 9 en 12; kerk Lange-
raar zat. 7. zo. 9.30 en 11.30
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 dr. Vermeulen.
6.30 ds. Achterberg. Geref. Kerk 9.30 en 6.30
drs. Oegema. Geref. K. Vrijg. 9.30 en 5.30 ds.
Heida.
VOORHOUT Hecv./Geref. Kerkgemeenschap
10 ds. De Jong. Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. Schaap, 7 zie geref. kerk; De Ontmoeting
(Noordhofland) 10 ds. Blanken. 7 zie geref.
kerk. Herv. evang. op geref. grondslag (kerk
geb. 'Rehoboth', A. van Leeuwenhoekkade)
9.30 ds. Van der Kamp. 4.30 ds. Van Kooten.
ma. 9.30 ds. Van Kooten. Hulp en Heil-kerk
('Schakenbos'. Leidschendam) 10 ds. Honig.
Geref. Kerk 10 ds. De Zwart, 7 ds. De Ridder
de kerk. Laat ze mij maar van al
les aandoen, het komt allemaal
ten goede aan de kerk".
Tson is het dan ook volledig
eens met het adagium uit de oude
kerk: 'Het bloed der martelaren is
het zaad der kerk'. In zijn boek
'Lijden om te overwinnen' (uitga
ve Voorhoeve, Den Haag) neemt
hij afstand van de houding die ge
typeerd wordt door kreten als 'lie
ver een slaaf dan een dode' of'lie
ver rood dan dood'. Daar tegen
over stelt hij een andere uitlating
over lijden: "Dit is een voorrecht;
het is lijden voor Christus. Daar
toe heeft Hij mij uitgekozen".
Wat hij tenslotte vindt van de
huidige situatie in Roemenië,
waar Ceausecu als een dictator
huishoudt? Tson is daar duidelijk
over: "De veranderingen in de
landen in het Oostblok geven het
einde aan van het communistisch
experiment. Nergens heeft de
communistische economie suc
ces gehad; het werd steeds weer
een ramp. Ook in landen als Roe
menië of Oost-Duitsland is de
wind van de veranderingen niet
tegen te houden".
"Een dictator kan het nooit vol
houden. Op de een of andere ma
nier komt er een wijziging. Dat is
bij elk land weer anders, maar
veranderingen komen er. En snel.
Hoe groter het geweld, hoe groter
de veranderingen. Ik ben erg snel
terug in Roemenie om bij te dra
gen aan de wederopbouw". Tson
lacht vol vertrouwen.
W.S.
Tson spreekt onder andere nog op de
14e in Haarlem tien uur. Pelgrim-
kerk) en de 15e in Hoofddorp (half
acht, chry scholengemeenschap).
Sassenheim. Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 10 en
5 ds. Arnold Amersfoort. Rk Kerk Laur.kerk zat.
7. zo. 11.30; M. Godskerk. zal 7. zo. 10. Kerk
van Engeland (British school in The Nether
lands, J. v. Hooflaan 3) 10.15 anglicaanse
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk. 9.30 ds.
Kunz, 5 ds. Van Trigt Middelharnis. ma. 9 ds.
Schipaanboord; Hoeksteen 9.30 ds. Schipaan-
boord, 5 ds. M. A. van den Berg Harderwijk;
Bethelk. 9.30 ds, Goossen, 5 ds. Kunz; Reho-
both-school 9.30 vic. Groenenboom; Imm.kerk
9.30 ds. Van Houwelingen. Geref. Kerk Kruisk.
10.15 en 5 ds. De Moor; Ontm.kerk 9.30 ds.
Bongers. Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk) 8.30 en
2.45 ds. Hoogendoorn. Chr. Afgesch. Gem.
9.30 en 5 ds. Van der Want, ma. 9.30 ds. Van
der Want. Oud-Geref. Gem. (Mercuriusweg
29) 10 en 6.30 leesdienst. ma. 10 leesdienst.
Remonstr. Gem. 10 ds. Cossee.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Muis. Rk Kerk
zat. 7. zo. 9 en 10.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10 ds.
Steenstra. 4.30 ds. Van Dis, ma. 10 ds. Wolters
Ameide; Kievietk. ('Samen op weg') 10ds. Vis
ser; Messiask. zie Zijllaan; Dorpscentrum 9.30
ds. De Reuver Delft. Geref. Kerk Zijllaan 10 ds.
Janse de Jonge. 7 ds. V.d. Woude SoW-
dienst. Ned. Prot. Bond (Kerkdam) 10.30 ds.
Fockema Andreae.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds. Van 1
Hof. 6.30 zie geref. k.. ma. 9.30 ds. De Leeuw.
Geref. Kerk 9.30 ds. Aalders, 6.30 ds. Aalders.
Ned. Prot. Bond (De Wijk. Schoolstr. 20) ma.
10.30 drs. Roos. Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 kand.
De Haan. Geref. Kerk 9.30 hr. Schreuder, 7
kand. De Haan.
ZOETERWOUDE: Hen/. Gem. 10 ds. Wolt-
haus. Rk Kerk St. Jan zat. 7.30. zon. 9.30, ma.
9.30; Chr. Dienaark. zat 7. zon. 10. ma. 10.
Meerburgkerk H. Rijndijk zat 7. zo. 10 en 11.
ma. 9.30
ZWAMMERDAM: Hen/. Gem. 9.30 ds. Franc
ken Zeist, 6.30 ds. V.d. Wege Nieuwkoop
jeugddienst. Geref. Kerk 9.30 drs. Buikema,
6.30 zie herv. gem. Remonstr. Gem. 10 ds.
Went-v.d. Vring Bloemendaal.
