MÜj
oen meer
voor
diep
zwakzinnige
'Kiwi's in de winter zijn niet normaal
Wat
alle moeders
van Nederland
nog even voor
zichzelf
moeten kopen.
JL
Voorhoeve: Smit
oorzaak crisis
Onderzoekers geven fouten toe:
doorbraak bij kernfusie illusie
'Minister moet rijden
in auto duurder maken'
Kamer voert grote uitgaven
voor Defensie van agenda af
CHRYSAl
VRIJDAG 12 MEI 1989
BINNENLAND
PAGINA 3
Na rapport over Jolanda Venema:
GRONINGEN (GPD) - Het op
zienbarende experiment met koude
kernfusie dat eind maart de weten
schappelijk over de hele wereld in
grote staat van opwinding bracht,
blijkt te berusten op vergissingen.
Nadat er al volop twijfel was gere
zen omdat geen enkele herhaling
van de proef een positief resultaat
opleverde, hebben de onderzoekers te herhalen,
Fleischmann en Pons in de Vere
nigde Staten hun fout toegegeven
zij moesten dat
ankelij k doen met onvolledige
gegevens. Geen enkele proef lever-
De hoop op een opzienbarende de hetzelfde, door Fleischmann i
doorbraak in het wereldwijde
Pons gemelde resultaat op. De door ters helium, toen zij een electroly
tie van het gezaghebbende Britse
wetenschappelijke tijdschrift Natu
re had het meteen kunnen weten:
Nature publiceerde in 1926-'27 bei
de artikelen van Paneth en Peters.
Blijft het terechte verwijt aan
Fleischmann en Pons, die met
zwaar water experimenteerden, dat
zij niet die eenvoudige controle-
search-laboratorium van Electrolux en sindsdien door die maatschap- proef met gewoon water hebben ge
in Zweden werd nooit gehonoreerd. pijen in de geheimste kluizen wordt daan. ^Blijftookdee
Evenals Fleischmann, Pons en bewaard, omdat die de olie waarde-
ook Jones ontdekten Paneth en Pe- loos zou maken.
Maar Paneth en Peters kwa
toegeno-
belangstelling voor metalen,
waarin grote hoeveelheden water
stof kunnen worden opgenomen.
r toepasbaarheid van kern- hen aangekondigde publikatie
voorlopig de bodem in ge-
het internationaal toonaangevende
Nature ging niet door.
De twijfel groeide. Kortgeleden
De eerste twijfels ontstonden al
kort na de melding van het experi
ment, dat was verricht aan de uni
versiteit van de Amerikaanse staat
Utah. De wijze
king, door middel
ferentie en niet via een wetenschap
pelijke publikatie, wekte al be- ters trokken hun claim acht
vreemding. Vervolgens begon:
DEN HAAG (GPD) Teams van deskundigen moeten bin- geleerden op vele plaatsen -i
nen enkele maanden een behandelingsplan opstellen voor land onder
de ongeveer 20 sterk gedragsgestoorde, ernstig geestelijk 8
gehandicapten die in Nederlandse inrichtingen verblijven.
De instellingen zijn vervolgens verplicht zich aan de voor
geschreven behandeling te houden. Deze maatregel, die
1,25 miljoen gulden kost, moet voorkomen dat situaties
zoals waarin Jolanda Venema is beland, worden bestreden.
Dat is de strekking van een brief die De situatie van Jolanda kwam vorig
staatssecretaris Dees (volksgezond- jaar december aan het licht toen
experiment deden met een palladi- op hun onderzoeksresultaat terug,
um-anode. Transformatie van wa- Hun bleek inmiddels dat er zowel
terstof in helium onder het vrijko- uit het glaswerk als uit het palladi-
i nuttig aan te wenden
werd in herinnering geroepen dat gie, noemden zij hun vondst. Trans- komt onder invloed
dat zij gebruikten, helium vry- zicht en de milieuschade door het
verhit
formatie heet tegenwoordig kërnfu- terstofgas. Dat verklaarde de
Ook dat bericht, op 16 septem- wezigheid van het door hen gev
de Duitse scheikundigen Paneth
Peters al in 1926 een soortgelijke
openbaarma- claim op basis van een soortgelijk ber 1926 via het persbureau Reuter den hel
een perscon- experiment deden als Fleischmann wereldkundig gemaakt, gaf in die formatie.
Pons eind maart. Paneth en Pe- tijd de nodige opwinding. Het legde
gebruik van fossiele brandstoffen
voor ogen, lijkt waterstof de ideale
brandstof voor de toekomst. Het
beter dan enige trans- ontwikkelen van veilige methoden
opslag (en vervoer) van water-
Pons hadden de- stof zou daarom hoge prioriteit
met het ont-
Nieuwegeii
pogingen het experiment door John Tandberg
Fleischmann
vermoedelijk de basis voor de alou- ze historie kunnen weten als zij ge- moeten hebben.
den later met veröntschuïdigingen de legende, dat de op water lopende durende de zes jaar die zij zeggen wikkelen van goedkope zonnecel-
Een patentaan vraag uit 1927 op automotor is uitgevonden, maar dat aan hun experimenten te hebben len die de stroom kunnnen leveren
hun werk die uitvinding voor veel geld door besteed, ook enig literatuuronder- waarmee water
n het re- de oliemaatschappijen is opgekocht zoek hadden verricht. Ook de redac
i verbeterde versie v
waterstof
zuurstof kan worden gesplitst.
heid) gisteren heeft gestuurd
Tweede Kamer. Aanleiding voi
brief was het rapport dat een
missie van onderzoek gisteren over
het geval Jolanda Venema overhan
digde aan de geneeskundig hoofd
inspecteur Van Borssum Waalkers.
Jolanda moet volgens de commis
sie anders, intensiever en moderner
worden behandeld.
De 23-jarige vrouw zat de afgelo
pen zes jaar naakt en vastgeketend de kritiek 'niet zachtzinnig'. "Het i
de haar ouders een foto van haar
de spreiddde. De ouders zeiden giste-
m- ren tevreden te zijn over het rap
port. "Het verwoordt precies waar
wij al jaren voor hebben gestreden.
We zullen blij zijn als onze dochter
naar een ander tehuis wordt overge
bracht".
geblindeerde kamer in het
Hendrik van Boeijen-oord in Assen.
Reden hiervoor zijn haar buien van
uitzonderlijke agressiviteit. Door
een uit de jaren zeventig stammen
de diagnose is zij jarenlang
heel nare ervaring. Er wordt
een spiegel voorgehouden. We moe
ten dan ook erkennen dat het zo niet
meer kan. Maar ik houd staande dat
ons personeel alles heeft gepro
beerd om Jolanda
geleid tot een uitzichtloze situatie,
die bij alle partijen grote spannin
gen hebben veroorzaakt.
signaleert verder da op het moment in Nederland
dat de hygiëne en leef- en eetcultuur worden verzorgd. Geschat wordt
volstrekt onvoldoende zijn in hetdat dat er ongeveer twintig zullen
paviljoen Hermolijn, waar Jolanda zijn. Zodra het exacte aantal be-
nu nog altijd naakt aan een leiband kend is, zal voor een betere behan-
gekluisterd zit. Voorzitter Wiert delmethode worden gekozen. Het
Noorda bevestigde dat er sprake is geld dat Dees nu beschikbaar heeft
van een onmenselijke situatie, gesteld zal daaraan worden gespen-
waarin zo snel mogelijk verande- deerd én aan eventueel extra behan-
ring moet komen. Jolanda zal ver- delend personeel. Deze opzet wordt
moedelijk worden overgebracht voorlopig twee tot drie jaar be
naar een andere instelling. proefd.
GIJZELING
1
BUNDE - Politiemensen in het
Limburgsp Bunde bespreken de si
tuatie terwijl de 39-jarige man die
zijn bijna twee jaar oude dochtertje
heeft gegijzeld, uit het raam kijkt.
De politie slaagde er gisteren aan
het eind van de middag in om de
man te bewegen zijn actie na elf uur DEN HAAG (GPD) - De Tweede
op te geven. Het meisje, dat bedreigd kamer heeft gisteren besloten
LEIDEN - Twee dagen na haar be
kendmaking dat ze zich de politiek
verlaat, heeft VVD-leider Voorhoe
ve minister Smit-Kroes (verkeer en
waterstaat) verantwoordelijk ge
steld voor de kabinetscrisis. Pre
mier Lubbers was volgens Voor
hoeve bereid om het reiskosten
forfait te handhaven, maar stuitte
op een onverbiddelijk 'nee' van
Smit-Kroes. „Mevrouw Smit had de
sleutel in handen om te bewerkstel
lingen dat premier Lubbers dins
dagavond de WD bij het reiskos
tenforfait tegemoet zou komen.
Ook in de dagen daarvoor heeft me
vrouw Smit een cruciale rol ge
speeld die de mogelijkheden op
compromissen bepaald niet hebben
vergroot", aldus de WD-leider in
een vraaggespreek met het Alge
meen Dagblad.
Voorhoeve houdt de overige vier
WD-ministers, ook Nijpels
(milieu), nadrukkelijk de hand bo
ven het hoofd. Hij stelt dat aanvan
kelijk alle vijf de liberale ministers
het alternatieve financieringsvoor-
stel voor het Nationaal Milieuplan
van de WD steunden. Dat werd
echter door minister Ruding (finan
ciën) getorpedeerd omdat het
al
zou gebeuren. Daarop besloot Lub
bers aan zijn eigen voorstel vast te
houden. Daarmee heeft Smit-Kroes
in feite de val van het kabinet be
werkstelligd, concludeert de WD-
leider.
Voorhoeve verwijt de minister
gebaseerd op toekomstige verder dat zij met haar toespraak i
DEN HAAG (ANP)-Het (particulie- geven voor het openbaar
re) autoverkeer kan op korte ter- dat de "wegbelaste" automobilisten
met een mes, is ongedeerd.
De gijzeling gebeurde in het huis
van de moeder, waar de man sinds
woensdagavond op bezoek was. Tij
dens het bezoek mishandelde hij
eerst zijn ex-vriendin, die hij om vijf daar Teleurgesteld
economische groei. Daarop gingen,
aldus Voorhoeve, de liberale minis
ters maar akkoord met het eind-
'oorstel van premier Lubbers.
klemtoonde dat het dan vooral
—ogelijk nadelige financiële conse-
groot aantal onderwerpen op defen- quenties gaat. Frinking kan zich
sie-gebied controversieel te verkla- voorstellen dat Van Houwelingen onoverkomelijke bezwaren had te
ren en niet te behandelen totdat er dan in een noodsituatie terecht- gen de daarin opgenomen afschaf-
een nieuw kabinet is. Staatssecreta- komt. Alleen WD'er Ploeg zei veel fing van het reiskostenforfait, wa-
Van Houwelingen (defensie) is te voelen voor parlementaire be- ren vier van de vijf liberale minis-
wil de handeling van zoveel mogelijk on- ters bereid de fractie daarin te vol-
Honselersdijk begin deze week,
ze de VVD struisvogelpolitiek
anzien van het milieu verweet,
'vals beeld heeft opgeroepen
opvangen. Een afremming
i concept- autoverkeer met ongeveer 10 pro-
r de Ruimte- cent, zoals de regering voorneemt,
verdubbeling van het
mijn alleen
drongen wanneer autorijden duur
der wordt. Dat staat in
advies van de Raad voo
lijke Ordening (RARO) aai
Smit-Kroes. De RARO i
langrijkste adviesorgaan van het
kabinet op het gebied van ruimtelij
ke ordening. WD-prominent Wie
gel is voorzitter van deze club.
De RARO vindt dat terughou
dendheid nodig is bij uitbreiding
van hét wegennet. Van cruciaal be
lang acht zij gedragsbeïnvloeding
van de automobilist, die volgens
haar vaker met het openbaar ver
voer moet. Zeker nu de discussie
r het milieu in snel tempo wordt UTRECHT - „De consument zal
morgens de deur wees. Van de Kamer via brieven tot andere ge- derwerpen.
Toen bleek dat de WD-fractie dat het gaat om de strijd "tussen het
milieu en de auto'. De afdeling Was
senaar van de WD, de woonplaats
van Smit-Kroes, heeft besloten haar
en Nijpels helemaal van de ont-
werp-kandidatenlijst af te
worden terugge- vooral in de spits nauwelijks kan motieven is niets duidelijk. Op 22 ja- dachten brengen.
gen. Nijpels
1988 gijzelde de Valkenbur
ger ook al zijn dochtertje en zijn t
De Kamer besloot gisteren onder premier Lubbers nog hebben ge-
de afschaffing
maandagavond Aanvankelijk
de bewinds-
PvdA-kamerlid Vos reageerde andere besluiten over de aanschaf vraagdafte
daarop schamper. „Het staat de van 50 bewapende helikopters (kos-
vriendin. Dat gebeurde in een huis staatssecretaris vrij ons brieven te ten 1,7 milja'rd) en verbetering
in Houthem. De vrouw is daarna schrijven als hij in geestelijke nood de Leopard-I-tank (1,2 miljard)
verhuisd. (foto anp> verkeert". CDA'er Frinking be- de agenda af te voeren.
gevoerd, is aanscherping van het
anti-autobeleid nodig, aldus het afstaan uit zorg
ontwerp-advies. Maar dat betekent niet dat zijn wel
zijn, zijn welbevinden af hoeft te ne-
nlannon te weinie eeld men' °ns consumptiepatroon moet
en ?^or vertetèrilg van wel veranderen. We moeten het bij
en voorverDetenng van ni„, m„„r
Schoon milieu vraagt betrokkenheid en offers van de consument
het reiskostenforfait. Lubbers (milieu), die heeft laten weten zich
wilde die handreiking wel doen, niet te zullen terugtrekken voor een
plaats op de kandidatenlijst, in be
scherming. „Als vakminister zegt
Nijpels: ik wil mijn maatregelen ne
men. Als het geld niet van linksom
komt, dan komt het maar van recht
som. Dat is een opstelling die een
minister van financiën niet waar
deert, maar die een vakminister
soms kan passen. De bereidheid om
eruit te komen is er bij Nijpels, by
mij en de partij".
deel
i zijn welvaart moeten
het milieu,
vindt dat de
i haar
,vil uittrekken
het openbaar vervoer in de stedelij
ke gebieden. Zij heeft daarvoor 78
miljoen gulden per jaar in haar
hoofd. De bijdrag voor verbetering
van de vaarwegen - 26 miljoen gul
den per jaar - vindt zij te laag.
De voorzitter C. van Lede van het
VNO kwam gisteren, bij de oprich
ting van de stichting Milieubewust
zijn in Hilversum, met heel andere
aanbevelingen. Volgens hem levert
het afremmen van het autoverkeer Het onderwerp consument
tijdens de spits slechts een margina- milieuproblematiek is een wat he
le bijdrage aan de vermindering van kei thema, ook
de luchtverontreiniging. "De oplos- Biggelaar, directeur
sing moet worden gezocht in het ting Natuur en Milieu. Iedereen
verplicht stellen van de driewegka- het er over eens, dat er zo snel moge-
talysator voor iedere auto, en scho
nere motoren voor vrachtwagens en
autobussen".
Het afremmen van de automobili
teit zal, naar de mening van de
voorbeeld niet meer als volstrekt
vanzelfsprekend beschouwen dat
we midden in de winter kiwi's of to
maten van eigen bodem tegen spot
prijzen kunnen kopen".
door
Runa Hellinga
lijk wat aan het milieu moet worden
gedaan. Iedereen is het er ook over
eens dat de consument daar een be
langrijke rol in speelt. En iedereen
is benauwd dat diezelfde consu-
omdat de consument te milieube- Mensen hadden
wust koopt: „Dat is natuurlijk wel anderingen
wat wij willen: het consumentenge- troon hoev
drag zo ombuigen dat
leen nog maar schone e
produkten kopen".
Rode gasbel
Ombuigen van het consumentenge- de auto".
lol. Ver
as consumptiepa-
niet ongelukkiger
al- te maken. Met een goed openbaar
duurzame vervoer kom je ook overal, maar
zonder de nadelige effecten van de
auto. En al moet je daar nu in inves
teren, op de lange duur is een goed
openbaar vervoer goedkoper dan
vanzelfsprekend moeten vinden als de centrale rol in het milieubeleid
doen: „Een Hollandse to- kunt geven: „Consumenten zijn
maat in de winter, dat
aardgasbel met een velletje
heen. Dat is verspilling,
rode zich in veel gevallen wel degelijk
bewust van hun verantwoordelijk
heid. Dat zie je bij de acties tegen
aantal decennia is het aardgas op, CFK's in spuitbussen en de groeien-
steenkool vervuilt te veel en kern- de markt voor fosfaatvrije wasmid-
energie komt ook niet i
delen. Maar
weten vaak he-
king. Consumenten zullen wel de- lemaal niet wat ze in huis halen, hoe
tomaat een produkt wordt gemaakt en wel-
niets ke stoffen erin zitten. Daarom ligt
de verantwoordelijkheid'voor ver-
liling voor een niet gering deel bij
de producenten
die regels moet stellen. Het zal de
Tomaten in de winter: rode gasbellen.
Kleine scholen
Minister Deetman (onderwijs) zal
niet verder bezuinigen op de kleine m
scholen, zo heeft hij verklaard op ^ie je verder gaat op de oude
fers van hem gevraagd worden.
„Maar", zo benadrukt Van den
Biggelaar, „In feite is er geen alter
natief. Als we zo doorgaan, houdt
het gewoon op. We hebben de bijl al
aan de wortels van ons milieu ge
legd, alleen hebben we nog niet echt
doorgehakt. Milieuvervuiling kun
je ongemerkt een hele tijd toelaten,
als het eenmaal te veel wordt,
geen houden meer aan. Elke
voet, verergert de problemen alleen
bijeenkomst van de katholieke
schoolleiders. Enkele maanden ge-
leden besloot Deetman na overleg
met de onderwijsbonden een bezui- WCggOOlITlBBtSCnappiJ
niging van 50 miljoen op de kleine Dat de heilige koe, dc auto, era;
scholen uit te stellen. Hij kw
hierdoor in botsing met de Tweede
Kamer, die al met de bezuiniging
akkoord was.
Landbouwgif
i Maurik en Lienden
„Kijk, voor het milieu zijn weg- je de
werpflessen slecht. Maar voor de men'
consument maakt het weinig uit op De consument zal dan ook zijn
hij zijn cola in wegwerp-plastic of steentje moeten bijdragen aan de
statiegeld-glas koopt. Glas kost investeringen van 10,5 miljard gul-
niets extra, het betekent alleen een den die er jaarlijks voor het milieu
geringe extra inspanning om de fles nodig zijn. „En ik zal niemand zeg-
weer naar de winkel te brengen". gen dat dat niet ten koste van de
Nu zijn statiegeldflessen wel een koopkracht gaat", aldus Van den
erg simpel voorbeeld, geeft Van den Biggelaar. Vijf miljard gulden moet
Biggelaar toe. Het milieu vraagt uit de staatskas komen en als het
grotere inspanningen. De produk- aan Van den Biggelaar ligt, komt
ten èn de produktie zullen schoner dat geld echter niet uit de bestaande
moeten worden. En dat schoner ma- begroting, zoals de inmiddels de
ken van het produktieproces gaat missionaire minister van financiën
de consument zonder enige twijfel Ruding wil.
in zijn portemonnee merken, omdat „Dan krijg je oneigenlijke discus
fabrikanten de extra kosten zullen sies, uitkeringstrekkers die moeten
doorberekenen. Wie zich aan die inleveren voor het milieu en derge-
prijsverhoging stoort, moet volgens lijke. Wij pleiten voor een toeslag op
Van den Biggelaar een ding voor milieuonvriendelijke produkten
ogen houden: het voorkomen van zoals cadmiumhoudende batterijen
milieuschade is uiteindelijk altijd en fosfaathoudende wasmiddelen,
goedkoper dan het opruimen van Op die manier worden de extra kos-
de vervuiling. En op de een of'ande- ten opgebracht door die mensen die
re manier zullen we de milieukos- dergelijke spullen blijven kopen en
ten altijd moeten betalen. zich niet willen aanpassen aan de ei-
„Pe burger betaalt nu al via de be- sen die het milieu stelt",
lasting een forse duit aan de sane- Die financiering kan spaak lopen,
ring van de milieuproblemen uit het als de consument massaal alleen
verleden. Als je kiest voor een'end nog maar milieuvriendelijke pro-
of the pipe' oplossing, voor het ach- dukten koopt. Eigenlijk is het voor
teraf opruimen van vervuiling, ben Natuur en Mlieu het mooiste dat er
uit het water worden overdreven", formuleert je uiteindelijk honderd tot duizend te bedenken is: dat de financiering
Van den Biggelaar voorzichtig, keer zoveel geld kwijt dan wanneer van de milieukosten mis zou lopen
gelijk moeten leren dat
niet gewoon is. Natuurlijk
tegen dat je met kerstmis bij
feestmaal kiwi's eet. Maar het is niet
vanzelfsprekend dat er altijd kiwi's
in de winkel liggen".
In welvaart zullen we een stapje koper
achteruit moeten, maar dat bete- dat m
kent volgens Natuur en Milieu niet producent stopt giftig cadm:
dat ons welzijn aangetast hoeft te het krat.. De ervaring leert dat voor
worden. Integendeel, een schoner veel vervuilende produktiematho-
milieu draagt zeker aan ons welzijn den best schonere oplossingen te
uiling probeert te voorko- bij. En sommige dingen lijken erger vinden zijn. Als het gebruik
dan ze zijn: „Neem de autoloze
dag in het begin van de jaren
Voorhoeve weigert namen te noe
men van ministers die hij bij de
door hem voorgestelde reconstruc
tie van het kabinet had willen ver
vangen, maar stelt dat De Korte
daar in elk geval niet bij zat. Vol
gens hem heeft de bewindsman van
economische zaken, die de WD-
ministers in het kabinet leiding zou
moeten geven, niet gefaald. „Hij
heeft alle mogelijkheden benut om
de liberale ministers op één lijn te
krijgen. Maar daarvoor moeten
mensen bereid zijn tot een geza
menlijke beleidslijn te komen. Die
bereidheid ontbrak soms en dat lag
niet aan De Korte", aldus Voorhoe-
Boekhandelaar bedreigd
BEVERWIJK (GPD) - Een boek
handelaar in Beverwijk is gister-
bij de overheid avond bedreigd door een zestal isla
mitische jongeren vanwege de
krat bier worst zijn of koop van het boek Duivelsverzen'
(foto p
i rood of geel
paalde stoffen op termijn wordt v
de
Salman Rushdie. Het zestal
kwam even voor negen uur —'tij
dens de koopavond'— de winkel
binnen.
Zij dreigden de zaak 'in de fik te
steken' als het boek niet uit de han
del werd genomen. Tevens zeiden
boden, worden vaak binnen de zij de handelaar 'op straat te pak-
tig. Ik kan me eigenlijk niet herin- kortste tijd andere oplossingen ge- ken'. De Beverwijkse politie zal ex-
dat iemand dat erg vond. vonden"
tra surveilleren.
moet geloven, is een punt
middels eigenlijk geen twijfel meer
over bestaat. Maar concrete maatre
gelen stuiten nog steeds op zoveel
maatschappelijk verzet dat de WD
bereid was er een kabinet over te la-
De Maurikse Wetering ter hoogte ten vallen. Met de auto alleen houdt
de betrokkenheid
lengte van twaalf kilometer ernstig ment natuurlijk niet op. We zijn met
zijn allen tevreden deelnemers
de consumptie- en weggooimaat-
schappij. Wat gaan milieumaatrege-
het dagelijks le-
lild met het uiterst giftige
secticide lindaan. Uit onderzoek
gebleken dat een medewerker v,
een loonwerkbedrijf op woensdag 3 fen* betekenen
mei twee liter lihdaan in de Maurik
se Wetering heeft laten stromen,
voldoende om 40.000 kubieke meter „De prijs die de consument
water te vergiftigen. Er zijn al vele het milieu moet betalen, moet niet
duizenden dode
gehaald.
voedsel
vooralle
snijbloemen
Ze bloeien mooier, ze bloeien langer. Met Chrysal.
