LEIDSCH
DAGBLAD
Smit-Kroes verlaat de politiel
Hélène Passtoors morgen vrij
Paul Steenbergen overleden
Officieren beraamden mogelijk
rechtse staatsgreep in België
WD-miiiister geeft er zelf de brui aan
Van den Ende stopt werk NCRV
ASTRON
01713-19106
111 JAAR
Leidse wedkantoren dicht
PINKSTERSHOW
AUTO
LEITHON
Rekenkamer wenst betere
controle gratis rechtshulp
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
WOENSDAG 10 MEI 1989
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 38929 Prijs fl. 1,25
DEN HAAG (ANP) - De rasacteur
Paul Jozef Steenbergen is maan
dagavond in zijn woonplaats Den
Haag overleden. Dit heeft de Ko
ninklijke Schouwburg, Steenber
gens 'huistheater', gisteravond
bekend gemaakt. Steenbergen is
82 jaar oud geworden.
Steenbergen wordt tot de aller
grootste toneeltalenten van het
Nederlandse toneel in deze eeuw
gerekend. Hij kreeg vele malen
toneelprijzen voor zijn werk. In
1955 werd hij benoemd tot ridder
in de Orde van Oranje Nassau, la
ter bij bevordering zelfs ridder in
de Orde van de Nederlandse
Leeuw, hij kreeg vier maal de
Louis d'Or, werd vier maal geno
mineerd als 'acteur van het jaar',
kreeg de Zilveren Bouwmees
terpenning, de Albert van Dal-
sumring en de Prijs van de Kri
tiek.
Steenbergen debuteerde op
zijn zestiende jaar bij het gezel
schap van zijn vader, Johan
Steenbergen sr. In 1933 verbond
hij zich aan een gezelschap in Den
Haag en bleef die stad de rest van
zijn leven trouw. In 1977 nam hij
afscheid als vaste speler van de
Haagsche Comedie. In 1982 werd
hij gehuldigd bij zijn 75ste ver
jaardag. Hij werd toen benoemd
tot ereburger van Den Haag. Ook
na zijn afscheid bij het gezelschap
was hij nog in veel films, toneel-
en televisieprodukties te zien.
Steenbergen had een geheel ei
gen stijl, die tot waarmerk van
zijn gezelschap is geworden. Hij
heeft grote invloed uitgeoefend
op de kwaliteit van het Neder
landse toneel. Een groot aantal nu
belangrijke acteurs en actrices
werd door hem opgeleid.
Pagina 29: De gave om 'karakterloos'
te worden
BRUSSEL (GPD/ANP) - Hoge
officieren van het Belgische
leger zouden in het begin van
de jaren tachtig plannen heb
ben beraamd voor een staats
greep in België. Bij die plan
nenmakerij zou ook een toen
malige minister betrokken
zijn geweest.
Die onthulling kwam giste
ren van een gepensioneerde
luitenant-kolonel van de Bel
gische rijkswacht» J. Vernail-
len. Deze getuigde voor de
speciale parlementaire en
quêtecommissie naar het ban
ditisme en de zware criminali
teit in België.
Vernaillen zei zijn informa
tie te hebben gekregen vaneen
tipgever, de ex-bankdirecteur
Leon Finé. Deze man kwam la
ter om het leven bij een bloe
dige overval van de beruchte
bende van Nijvel in oktober
Onthullingen werpen nieuw licht op 'bende van Nijvel'
1985 waarbij in Overijse acht
supermarktbezoekers werden
vermoord. Finé zou over goede
contacten hebben beschikt in
het rechtse milieu in België,
met name in kringen van de
ex-premier Paul Vanden-
Boeynants, die eerder dit jaar
slachtoffer werd van een ont
voering.
De vraag doet zich nu voor of
het neerschieten van Finé in
Overijse toeval was of dat het
om een afrekening ging.
AI vaak is gesuggereerd dat
achter de bende van Nijvel, die
diverse overvallen heeft ge
pleegd waarbij 28 mensen
werden gedood, extreem
rechtse groeperingen zouden
steken die met hun terreur het
pad voor een staatsgreep
moesten effenen.
Ook zouden bij de bende ex-
rijkswachters betrokken zijn
geweest. Daarom duikt nu
weer het gerucht op dat de
overvallen van de bende op su
permarkten in Overijse, Aalst
en Eigenbrakel wellicht ge
pleegd werden om de moord
op lastige figuren te camoufle-
Vernaillen heeft de speciale
parlementaire commissie een
lijst gegeven met de namen
van de militairen die de plan
nen voor een staatsgreep zou
den hebben beraamd. De com
missie zal die lijst echter niet
openbaar maken.
Luitenant-kolonel Vernail
len is in België al enkele jaren
een bekende figuur. Hij was
van 1980 tot 1982 belast roet het
onderzoek naar de betrokken
heid van andere rijkswachters
bij de handel in drugs, waar
onder de chef van de anti-
drugsbrigade.
Zijn superieuren probeer
den echter steeds druk op hem
uit te oefenen om zijn onder
zoek te staken. Zelfs de com
mandant van de rijkswacht
zou daartoe hebben aangezet.
In 1981 werd een nooit opge
helderde en mislukte aanslag
op Vernaillen gepleegd.
Demissionair minister Smit-Kroes wordt nog eens flink door persfotografen 'onder
maakt terug te treden uit de politiek.
Veronica overweegt breuk met tv-producent
HILVERSUM (GPD) - Joop van
den Ende heeft alle contacten met
de NCRV verbroken. Dat betekent
dat de nieuwe serie 'Showmasters'
met Sandra Reemer en een serie
programma's rond Willem Bol riiet
doorgaan. Van den Ende heeft dit
gisteren per brief aan de NCRV
meegedeeld.
In de maanden augustus en sep
tember had de NCRV vijf program
ma's rond Willem Bol in het zend-
schema staan en in oktober en no
vember zeven afleveringen van
'Showmasters'. De NCRV kampt
nu dus met een flink gat in haar pro
grammering. De omroep kan nog
niet zeggen of zij juridische stappen
tegen Van den Ende gaat onderne
men. In een reactie zegt de NCRV
de werkwijze van Van den Ende
"niet erg elegant" te vinden. "Maar
Enkele bui
Half tot zwaar bewolkt en een enkele
bui. Minimumtemperatuur omstreeks
5, middagtemperatuur rond 15 graden.
Er staat een matige wind, draaiend
naar zuidwest.
De vooruitzichten voor vrijdag tot en
met maandag: Wisselend bewolkt en
een enkele bui. Middagtemperatuur
rond 14 graden. Tijdens de Pinksterda
gen meer zon en stijging van tempera
tuur.
Donderdag 11 mei
zon op: 05.52 uur, zon onder: 21.21 uur;
maan op: 11.08 uur, maan onder: 02.50
Waterstanden te Katwijk
hoog water: 08.12 en 20.58 uur; laag
water: 03.56 cn 15.35 uur.
we zijn ervan overtuigd dat we er in
de programmering wel uit zullen
komen", aldus de NCRV.
Pikant detail is dat de NCRV als
enige omroep heeft laten weten
geen moeite te hebben met de dub
bele rol van Van den Ende. Zoals
bekend is tv-producent Joop van
den Ende onlangs benoemd tot al
gemeen directeur van het nieuwe
commerciële satellietstation TV 10.
Bij Van den Ende Produkties wilde
vanochtend niemand commentaar
leveren op de brief aan de NCRV.
Breuk
Voorts overweegt nu ook Veronica
in navolging van AVRO en KRO
een breuk met producent Joop van
den Ende. In een brief aan Van den
Ende schrijft algemeen directeur
Rob Out zich "nader te beraden" op
verdere contacten met de Aals-
meerse producent van televisie-pro
gramma's.
Ook de KRO spreekt deze week
Grote schade bij
Leidse Shell-pomp
LEIDEN - Het Shell-station aan de
Gooimeerlaan heeft mogelijk een
schade opgelopen van ongeveer een
ton. Actievoerders hebben afgelo
pen nacht suiker en ongebluste
kalk in de tanks bij het benzinesta
tion gegooid. Wie verantwoordelijk
is yoor de actie is niet bekend; er
werden geen leuzen aangebracht bij
het tankstation.
De daders hadden de vuldoppen
van drie tanks opengebroken. Mo
gelijk zijn de suiker en ongebluste
kalk achtergebleven in de leidingen
en niet in de tanks terecht gekomen.
Medewerkers van het Shell-labora-
torium waren vanochtend bezig
met het nemen van monsters.
Indien het spul wel in de tanks is
geraakt, is 36.000 liter superbenzi'-
ne, 20.000 liter euro-loodvrij benzine
en 9000 liter dieselolie onbruikbaar
geworden. De tanks moeten dan
worden uitgegraven. De schade be
draagt dan ongeveer 100.000 gul
den.
Eigenaar A. Kempeneers: "De
vuldoppen waren met zware sloten
afgesloten, maar uiteindelijk kan
dus alles worden opengebroken".
met Joop van den Ende oi
tuele beëindiging van alle
komsten. De KRO is met Veronica
van mening dat het een "ondenkba
re" situatie is dat zij door de concur
rentie programma's laat maken.
Van den Ende zou komend seizoen
voor de KRO nogal wat program
ma's produceren: de nieuwe spel
show 'Steun aan Straatkinderen'
produceren, alsmede de 'Sound-
mixshow', de 'Mini-Playbackshow',
een praatprogramma met Maartje
van Weegen en het nieuwe pro
gramma 'Raar Maar Waar'. Een
woordvoerder van de KRO zegt
"nog geen zinnig woord" te kunnen
zeggen over het verloop van de be
sprekingen.
De AVRO gaat over deze kwestie
binnenkort ook gesprekken begin
nen met Van den Ende. De omroep
heeft ook al laten weten herziening
van de contracten te overwegen.
DEN HAAG (GPD/ANP) -
WD-minister drs. Neelie
Smit-Kroes (Verkeer en Wa
terstaat) wil niet meer op de
kandidatenlijst van de VVD
voor de aanstaande verkie
zingen op 6 september. Zij
blijft demissionair minister
tot er een nieuw kabinet aan
treedt. Daarna verlaat zij de
politiek.
Op een inderhaast belegde perscon
ferentie zei Smit-Kroes vanochtend
"een ietsie pietsie teleurgesteld te
zijn" over de recente ontwikkelin
gen. Ze koestert evenwel "geen ge
voelens van rancune". Het conflict
tussen haar en de Tweede Kamer
fractie van de WD en de partij is
"puur zakelijk" en gaat niet om de
vraag óf er iets moet worden gedaan
maar op welke manier het moet
worden aangepakt.
In liberale kringen werd al gerui
me tijd rekening gehouden met het
vertrek van de 47-jarige minister,
die de afgelopen tijd hard botste
met haar eigen partij. Vorige week
bracht de WD-fractie het kabinet
ten val, toen dat weigerde het be
sluit in te trekken dat het afschaffen
van het reiskostenforfait behelsde.
Smit-Kroes gold binnen het kabinet
als de architect van dat door de libe
ralen zo verguisde besluit.
Tijdens een toespraak in Honse-
lersdijk, afgelopen maandag, liet ze
merken zich niets aan te trekken
van de opstelling van haar eigen
partij. Ze vond dat de WD-Kamer-
leden zich als "struisvogels" had
den gedrage/i. In de fractievergade
ring van de WD is gisterochtend
woedend gereageerd op de toe
spraak van de minister in Honse-
lersdijk. Veel fractieleden vinden
dat de minister veel te ver was ge
gaan.
Smit-Kroes was vier jaar staatsse
cretaris en zeven jaar minister op
verkeer en waterstaat. Algemeen
werd aangenomen dat ze na deze
kabinetsperiode de politiek zou ver
laten. De val van het kabinet heeft
dat versneld. De top van de WD
heeft "geen enkele druk" op Smit-
Kroes uitgeoefend, aldus de woord
voerder van fractievoorzitter Voor
hoeve. Milieu-minister Nijpels, die
in het conflict met de liberale fractie
één lijn trok met Smit-Kroes, zou
wel een voortzetting van zijn poli
tieke carrière ambiëren.
Premier Lubbers was vanmorgen
op Schiphol niet bereid te reageren
op de aankondiging van minister
Smit-Kroes zich niet meer voor de
WD verkiesbaar te stellen. Lub
bers keerde samen met minister
Van den Broek van buitenlandse za
ken op Schiphol terug van een blik
sembezoek aan Washington. "Ik wil
eerst met de betrokkene praten",
antwoordde Lubbers op vragen van
wachtende journalisten en verliet
daarop zeer snel de luchthaven.
SYSTEEMGEBOUWEN
Als J.M. Reyskens uit Dordrecht, de oudste inwoner van ons land, morgen
111 jaar wordt, moet hij nog drie weken geduld hebben om nóg een record te
vestigen. Op 30 mei mag hij zich de oudste inwoner noemen, die Nederland
ooit heeft gekend. Hij breekt dan het leeftijdsrecord van Christina van Dru-
ten-Hoogakker uit de Betuwe, die in december 1987 overleed toen zij 111
jaar en 18 dagen oud was. Reyskens, die nog graag zélf zijn plantjes ver
zorgt, is vast van plan die mijlpaal te bereiken. (foto anp>
JOHANNESBURG (GPD) - Hélè
ne Passtoors, de Belgisch-Neder
landse ANC-activiste die wegens
wapensmokkel tot tien jaar gevan
genisstraf in Zuidafrika was veroor
deeld, vertrekt in de komende da
gen als vrije vrouw naar België. Ver
wacht wordt dat zij morgen de ge
vangenis kan verlaten.
Passtoors heeft een verklaring on
dertekend dat zij af zal zién van ge
weld en dat zij zich niet meer zal
vertonen in Zuidelijk Afrika. De
Belgische regering laat 'in ruil voor
haar aandeel' in de overeenkomst
weer drie Zuidafrikaanse diploma
ten toe. Verleden jaar moesten drie
diplomaten Brussel verlaten, nadat
de onderhandelingen over de vrijla
ting van Passtoors waren afge
sprongen.
Vier weken geleden nog weigerde
Passtoors uit solidariteit met ande
re ANC-gevangenen de verklaring
te ondertekenen. Maar nadat haar
advocaat, Ismail Ayob en haar
steun en toeverlaat, haar er van had
den overtuigd dat de ANC-leiding
geen bezwaar zou maken, heeft zij
alsnog haar handtekening gezet.
Passtoors werd in 1985 gearres
teerd nadat zij en haar Nederlandse
ex-man, Klaas de Jonge, wapens
voor het ANC Zuidafrika hadden
binnengesmokkeld. De Jonge wist
te ontsnappen en zat bijna twee jaar
als vluchteling in de Nederlandse
ambassade. In september 1987
ZEG MAAR C s
TEGEN 'N~~
KAMSTEEG
OCCASION
LEIDEN - De twee wedkantoren
van Ladbroke in Leiden aan de
Stationsweg en de Korevaar-
straat zijn dicht. Ladbroke heeft
het contract met de beheerder,
Louis Luigies, opgezegd en de
computerverbinding verbroken
waardoor wedden onmogelijk is
geworden. Volgens Ladbroke
heeft Luigies zijn contractuele
verplichtingen niet nagekomen
en geld niet afgedragen.
De Utrechtse advocaat van Lui
gies, mr. J.J. Faber, is woedend
over de handelwijze van Ladbro
ke en heeft inmiddels een kort ge
ding aangespannen. "Er is een
piepklein conflictje en gelijk
wordt het contract opgezegd. Ik
heb een kort geding aangespan
nen maar men wil de uitspraak
van de rechter niet afwachten.
Ladbroke wil de rechter voor een
voldongen feit stellen. Het is ge
woon onbetamelijk", aldus de ad
vocaat.
Faber heeft vaker te maken ge
had met Ladbroke en uit forse
kritiek op de totalisator, die bij
conflicten met filiaalhouders di
rect de computerverbinding ver
breekt en met knokploegen zou
dreigen. "Of het een criminele or
ganisatie is? Je zou het haast den
ken. Men schijnt met knokploe
gen te werken en heeft een uitge
breide veiligheidsdienst, bestaan
de uit Britse oud-politiemensen".
t/m 13 mei
Maredijk 175, 2316 VZ Leiden, telefoon 071-212911
t.o.a. het nieuwe postkantoor
Zie Peugeot advertentie elders in dit blad
DEN HAAG (ANP/GPD) - Het sys- windsman waarschijnlijk nauwe-
teem van door de overheid gefinan- lijks opbrengst staan,
cierde rechtshulp aan mensen die Korthals Altes is wel voor ver
geen advocaat kunnen betalen, is scherping en vereenvoudiging van
gevoelig voor misbruik en oneigen- de controle op de bestaande regels,
lijk gebruik. De regels zijn soms on- Maar maatregelen die de Rekenka-
duidelijk of onvolledig en de con- mer voorstelt leiden volgens hem
trolemaatregelen zijn onvoldoende, "tot een vergaande toeneming van
Dat zegt de Algemene Rekenka- gedetailleerde regelgeving en de
mer (een onafhankelijk controle-in- aanstelling van een groot aantal
stituut van de overheid), die heeft controlerende ambtenaren",
onderzocht of door de overheid ge
financierde rechtshulp, terecht
wordt gegeven. Mensen die een laag
inkomen hebben, kunnen aan
spraak maken op gratis bijstand
van een advocaat.
De bevindingen van de Rekenka
mer zijn gebaseerd op een steek
proef. Zelf merkt de Rekenkamer
daarover op, dat de gegevens vaak
onvoldoende waren om een oordeel
te kunnen vellen over de rechtma
tigheid van de gratis rechtshulp.
Toch concludeert zij dat de controle
van de financiële gegevens door de
gemeenten vaak onvoldoende is.
De Rekenkamer vindt dat op
grond van de belasting-gegevens
moet worden vastgesteld of de aan
vrager aanspraak kan maken op een
gratis advocaat. Bovendien dient
een normenstelsel te worden ont
wikkeld om te kunnen bezien of de
juridische problemen gratis hulp
rechtvaardigen.
Minister Korthals Altes (justitie)
heeft ernstige kritiek op het onder
zoek, dat volgens hem niet deugt.
De Rekenkamer beoordeelt ten on
rechte financiële normen met belas
tinggegevens. Bovendien zijn de
voorstellen van de Rekenkamer
vrijwel onuitvoerbaar, aldus de be
windsman. Tegenover zeer forse in
vesteringen zou volgens de be-
werd hij via een ingewikkelde ge-,
vangenenruil vrijgelaten.
Zijn ex-vrouw werd in mei 1986
wegens hoogverraad tot tien jaar
gevangenisstraf veroordeeld. De
Belgische regering heeft van meet
af aan geprobeerd Passtoors vrij te
krijgen. De onderhandelingen le
den verleden jaar schipbreuk, om
dat Pretoria haar wilde laten getui
gen tegen haar vriend Ibrahim. Uit
eindelijk werd zij niet opgeroepen.
Passtoors leed tijdens haar ge
vangenschap aan ernstige depres
sies. Zij is nooit goed hersteld van
de gevolgen van de anderhalf jaar
eenzame opsluiting, die zij voor
haar proces heeft moeten door
staan. Zij werd daarom overge
bracht naar de vrouwengevangenis
in Kroonstad. Na een mislukte ont
snappingspoging moest zij terug
naar de staatsgevangenis in Preto-
Passtoors heeft zich onlangs tot
de islam bekeerd uit liefde voor
Ibrahim, die wegens hoogverraad
tot levenslang is veroordeeld. Het
tijdstip van haar vrijlating Pas
stoors is met grote geheimzinnig
heid omgeven. Haar advocaat,
Ayob, weigerde elk commentaar.
De Belgische ambassade hield zich
onbereikbaar.
De krant voor uw eigen stuk
van Nederland, óók bij u in de bus!
Kies voor een abonnement en u
krijgt dit dagblad de eerste 2 weken
gratis in de bus!
per maand* 24,45
per kwartaal 72.40
per halfjaar 144.00
per jaar 275.70
alleen via automatische betaling)
s.v.p. uw voorkeur aankruisen
Naam:
Opsturen naar:
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden
