Briljante kiezeltjes als wapen
Hans Pont gooit deuren en ramen open
VS werkt aan betaalbare ruimteverdediging
IN WELKE STAD
KOOPT EEN DAME HAAR
DEUX-PIÈCEST
Wereldraad roept lidkerken opnieuw op tot boycot Shell
DINSDAG 9 MEI 1989
WASHINGTON - Er zijn
gelukkig nog mensen die lol
hebben in hun werk. Dat
bleek vorige week maar
weer eens, toen in een labo
ratorium op de Edwards
luchtmachtbasis in Califor-
nië een opmerkelijke test
werd gedaan. Een metalen
staaf van 30 centimeter door
snee en nog geen meter leng
te werd toen, met behulp
van kleine stuwraketjes, tot
zweven gebracht. Geduren
de 20 seconden bleef de staaf
een paar meter boven de
grond hangen, zo nu en dan
lichtstraaltjes uitzendend.
door
Herik Dam
Het leek wat op een scène uit een
science fiction film, maar dit was
echt. Dat bleek wel uit het wilde ge
juich en het applaus van de mannen
en vrouwen aie bij de test aanwezig
waren. De nieuwsprogramma's van
de Amerikaanse televisie lieten het
's avonds allemaal keurig zien en
horen.
Wat de test ook liet zien, was niets
minder dan de toekomst van 'Star
Wars', ook wel bekend als SDI,
Amerika's plannen tot ruimteverde
diging. De staaf die zo mooi bleef
zweven, was een zogenaamd 'bril
liant pebble', letterlijk vertaald: een
briljant kiezelsteentje.
Zelfdenkend
Dat is een nogal merkwaardige
naam, die echter duidelijker is voor
wie het Amerikaanse militaire jar
gon een beetje beheerst. Al sinds
enige jaren wordt volop gewerkt
met zogenaamde 'smart weapons',
wapens die zelf lijken te denken.
Het gaat in de meeste gevallen om
raketten die zijn uitgerust met ap
paratuur (radar, camera, computer)
die hen in staat stelt zelf hun doel
uit te kiezen en te vernietigen.
Daarnaast wordt de term 'rocks'
(stenen) gebruikt voor wapens die
andere wapens vernietigen door de
enorme snelheid waarmee ze dat
wapen raken. Dat combinerend,
zijn 'brilliant pebbles' dus wapens
die andere wapens, in dit geval ra
ketten, van grote afstand kunnen
opsporen, op hen afvliegen, en hen
door de kracht van de inslag vernie
tigen.
Revolutie
De Amerikaanse regering is erg en
thousiast geworden over de briljan
te kiezelsteentjes. Minister Cheney
(defensie) zei vorige maand dat de
nadruk van het SDI-programma de
komende jaren "zal liggen op het
uitproberen van dit concept". Vice-
president Dan Quayle sprak al eer
der van "een revolutie in het den
ken over strategische defensie".
De schoonheid van 'brilliant peb
bles' is voor de Amerikaanse rege
ring vooral, dat het SDI overeind
houdt, en tegelijkertijd aan een van
de grootste bezwaren van SDI - de
enorme kosten die eraan verbonden
zijn - tegemoetkomt.
Het tekort op de federale begro
ting zorgt ervoor, dat de regering
moet bezuinigen, vooral ook op de
fensie. Cheney zei vorige wéék al,
dat SDI zou moeten inleveren, één
miljard dollar volgend jaar, en nog
eens zes miljard dollar in de jaren
daarna.
Als blijkt, dat het concept van de
'brilliant pebbles' werkt, dan kan de
Amerikaanse regering moeiteloos
op SDI bezuinigen, en tegelijkertijd
al snel een werkende vorm van
ruimteverdediging stationeren.
Dick Cheney, de Amerikaanse minister w
Star Wars-programma zal de komende jan
de de zogenaamde brilliant pebbles".
defensie: "De nadruk v
liggen op het uitproben
Luitenant-generaal James
Abrahamson, tot vorig jaar direc
teur van het Star Wars programma,
zei onlangs dat het nieuwe systeem
in 1994 operationeel zou kunnen
zijn, voor een bedrag van 25 miljard
dollar. Dat is een derde van de oor
spronkelijke geraamde kosten van
SDI.
Exotisch
Daar komt dan nog bij, dat van de
oude ideeën over SDI, die uitgingen
van exotische wapens als laserstra
len en 'ruimtegarages' vol anti-ra
ketten, nooit in de praktijk is bewe
zen dat ze ook technisch haalbaar
Vergeleken met de eerder voorge
stelde futuristische high-tech wa
pens, is 'brilliant pebbles' een tech
nisch overzichtelijk concept, hoe
wel er toch ook nog wel wat haken
en ogen aan verbonden zijn.
Hoe werken de briljante kiezel
steentjes? Het grootste deel van de
'staaf wordt in beslag genomen
door tanks die brandstof bevatten
waarmee stuwraketjes de staaf in el
ke gewenste richting kunnen stu-
Aan een van de uiteinden van de
staaf bevinden zich ogen, oren en
brein. Het gaat om een supergevoe
lige lens, sensoren en een kleine,
niet groter dan een pakje sigaretten
zijnde, maar uitermate krachtige
computer.
Wat de 'brilliant pebbles' doen, is
vanuit de ruimte naar beneden kij
ken. Als ze daar de vlam van net ge
lanceerde kernraketten zien, dan
sturen ze zichzelf naar die raketten
toe, en vernietigen ze die door let
terlijk erop te vallen.
De bedoeling van het wapensys
teem is, dat een groot aantal van de
relatief kleine, nog geen vijftig kilo
wegende staven in een baan om de
aarde worden gebracht. De schat
tingen over de benodigde aantallen
lopen uiteen van 3000 tot 10.000 tot
zelfs 100.000.
Als mini-satellieten draaien de
staven dan om de aarde, omgeven
door een beschermend jasje dat de
systemen aan boord met zonne-
energie voedt. In tijden van crisis
wordt het jasje afgeworpen, en zijn
de duizenden 'kiezelsteentjes' klaar
om aan hun kamikaze-werk te be
ginnen.
Probleem
Of het ooit zover komt, is nog verre
van zeker. Want er zijn verschillen
de 'maren' aan het concept verbon
den. In de eerste plaats moet een
werkend model nog worden ge
maakt. Het probleem is vooralsnog
vooral, of het mogelijk is een com
puter te maken die tegelijk zo klein
en zo krachtig is als nodig zal zijn.
Het is waar dat de afgelopen de
cennia computers steeds kleiner
zijn geworden - er zijn nu 'laptop'
(schoot) computers die evenveel
kunnen als computers die vroeger
hele vertrekken vulden - maar is de
weer nog veel verder gaande minia
turisering die voor de 'brilliant peb
bles' nodig is, op korte termijn haal
baar?
Daar komt bij, dat nog niet echt
zeker is, hoe duur de staven gaan
worden. Ramingen van vorig jaar
gingen uit van 100.000 dollar per
stuk, maar meer realistische schat
tingen komen nu uit op 500.000 tot
anderhalf miljoen dollar elk. Hoe
hoog zal dat bedrag volgend jaar
zijn? En het jaar daarna?
Dan is er het probleem dat de
Sovjets ook niet gek zijn. De 'kiezel
steentjes' richten zich, zoals gezegd,
op de hete uitlaat van startende ra
ketten. Bij SS-18 raketten brandt de
stuwraket zes minuten lang. Dat is
meer dan voldoende tijd voor de
ruimtewapens om de tegenaanval
voor te bereiden.
Maar als die tijd nu eens wordt te
ruggebracht tot een minuut? Min
der zelfs? Dan ontstaat een heel an
der verhaal. Critici vrezen dat zelfs
de briljante kiezelsteentjes dan niet
briljant genoeg zijn om hun missie -
'zoek en verniel' - uit te voeren.
DE PEBBLE
Vele duizenden Pebbles, kleine satellieten van nog geen
SO kg. per stuk, zullen in een baan op 135 kilometer van de
aarde worden gebracht om zo een afweer te vormen tegen
vijandelijke raketten.
Kosten: 55 miljard gulden.
Sensoren en een
TV-camera vormen de
'ogen' van een Pebble.
Hiermee worden de
hete uitlaatgassen van
vijandelijke raketten
opgespoord.
Het brein, een kleine
silicon-chip, zorgt
ervoor dat het
projectiel met de
stuwraketten naar het
doel wordt gestuurd.
Zolang de Pebble niet
is geactiveerd bevindt
deze zich in een
'reddingsvest'. Een
zonnepaneel voorziet
de Pebble van energie.
plm. 30 cm.
Bij activering wordt het
reddingsvest afgeworpen. De
Pebble spoort de vijandelijke
raket op en schakelt deze uit
door er tegenaan te vliegen.
caartje
AMSTERDAM - Hans Pont treft in
het hoofdkantoor van de FNV aan
Plein '40-'45 in Amsterdam een
puinbak aan. De vereniging func
tioneert nauwelijks nog. Er valt ook
niet veel meer te onderhandelen op
centraal niveau. Afgesproken is im
mers dat het Akkoord van Wasse
naar van november 1982, over winst
en werk, op bedrijfstakniv
Het is nu eenmaal zo: als er op het
loonfront niets te halen'valt voor de
vakbeweging, valt er ook niets te
ruilen. Bij voorbeeld: meer mede
van Dick Visser en Wout '1
burg al een paar jaar eerder ontdekt, nerende werk
Een nieuwe vakbeweging heeft al- moet inlaten,
leen kans van slagen als op twee
fronten de oude tegenstellingen
plaatsmaken
erop dat hij zich niet met het coördi- het overgebleven kader gedegra-
de vakcentrale deerd tot loopjongens van de bond,
samenwerking Omwenteling
overleg. Zowel op centraal ni- Ook binnen de ondernemingen zelf
x als binnen de bedrijven zelf zal wordt 'samenwerking en overleg'
worden ingevuld. De vak- zeggenschap in ruil voor loonmati-
bonden gaan dus hun eigen gang, ging, zoals vroeger, met verschillen-
voor de centrale is geen rol wegge- de varianten, gebeurde. Maatschap-
legd. pelijke vernieuwingen verdwijnen
dan als vanzelf naar de achtergrond.
Dus houden de medewerkers van Die teloorgang, komt dit nu alle-
de vakcentrale zich halverwege de maal door Lubbers en de crisis? De-
jaren '80 bezig met het produceren ze vraag stelt de nieuwe FNV-voor-
niemand om heeft zitter Hans Pont met grote hardnek- trieel Platform', krijgt Dick Visser, de ondernemingsraad nog verket-
die folders mochten uitdelen bij de verlening, zo houdt Dick Visser de
poort als op het hoofdkantoor
de bond weer eens tot actie was
sloten.
FNV-voorzitter Hans Pont
or in het midden van de jaren '80,
de enige overlevingskans voor
onze organisatie. Dat valt in vrucht-
Die mislukking analyserend, be- bare bodem. Pont heeft, bij zijnken-
oot de'Bende van Vijf, die in 1982 nismaking met Jan Schuller, de
voorzitter van de Bouw-
gevraagd. De grafstemming wordt kigheid in de federatieraad
versterkt, doordat i
discussie op gang i
het land
gekomen c
de Industriebond terd met de slogan: 'Geen pond v
bondsvoorzitters aan de orde. Is het FNV, bovendien steevast dezelfde antwoordelijkheid,
de tanende rol die de vakbeweging boezem te steken? Op zijn voorstel
speelt. Wetenschapsbeoefenaren, wordt een marktonderzoek gehou-
politici en ondernemers verdringen den. De antwoorden zijn onthuts-
zich in de media om de doodsklok end. Het Nederlandse publiek ziet
over de vakbeweging te luiden. Het de FNV voornamelijk als een botte
massale ledenverlies bewijst hun stakingsmachine. Daar houden Ne-
gelijk.
Ook voor journalisten heeft de
vakbeweging afgedaan als broed- weging helemaal niet polariseren
niet verstandig de hand in eigen klacht te horen. Als wij, onderne
mers, zaken doen met de Industrie- Industrie!
marktonderzoek gehou- bond, komt er altijd nog een reke- door sociologen
ning achteraan,
plein in Amsterdam was neerge- Houtbond FNV, soortgelijke sug-
streken, de ondernemingsraad gesties opgetekend. Ook bij zijn ei-
nieuw leven in te blazen. Voortaan gen bond, de AbvaKabo, waar men
zou het vakbondskader binnen de- niet zo'n ideologische traditie
ondernemingsraad het samenwer- koestert, is al veel eerder
de jaren '60 uit
gevonden bedrijvenwerk. De ka-
Elke verbetering van de arbeids- derleden werden geschoold
plaats van maatschappelijke
nieuwingen. Zelden wordt er nog
aandacht aan de vakbeweging be
steed. Inderdaad, het lijkt er veel op
dat de vakbeweging geen bood
schap meer heeft, geen ideologie.
maken. Samenwerken
overleggen met werkgevers moet
de nieuwe slogan worden.
Overleg
Dat hebben ze bij de Industriebond
voorwaarden, die wij de werkne
mers in de marktsector gunnen,
wordt vervolgens onmiddellijk op
geëist voor ambtenaren en uitke
ringsontvangers. Daar zorgt jullie
vakcentrale wel voor, door steeds
r te hameren op herstel van de groep is, dat leden
Toen zette de kings- en overlegmodel gestalte marsroute gekozen,
nd al zijn kaarten op het moeten gaan geven.
Op nog een derde terrein moest
de nieuwe vakbeweging van het
duo Visser/Tuinenburg zich sterker
dan voorheen profileren. De dienst
verlening van de individuele leden
was schandelijk verwaarloosd. Uit
marktonderzoek bleek zonneklaar
eenonderne- dat de 'nieUwe werknemer', die
J Tou wn~ goed geschoold is, niet zit te wach-
S u j ten op de zov®elste °ota die haar
de 'bedrijfsledengroepen', de macht
van de vakbond in de bedrijven uit
te oefenen.
De wederopstanding
van de vakbeweging
Frans Nypeis en Kees Tamboer
Pont pakt de zaken energiek e
koppeling tussen lonen in de bedrij- drijfsbelang wegen bij de beoorde- scherp aangeeft hoe socialistisch Het apparaat van de centrale wordt
vakbond moet zijn.
inkomens in de collectieve ling van het beleid
sector. Die verbeteringen in de col- mer, terwijl de leden
lectieve sector worden vervolgens drijfsledengroep alleen oog mogen
vertaald in belasting- en Dremiever- hebben voor de belangen van de W HlKeiS
werknemers in een bedrijf. De so-
moeten ciologen zagen over het hoofd dat Hij ziet de bond als
zij het vakbondskader in de bedrij- ringsmaatschappij
ven in grote gewetensnood brach- jn de werksfeer. H.„
fluisteren de industriële werkge- ten, als zij richtlijnen van hun bond dat trouwe, door Ruud Vreeman ge-
Dick Visser in het oor, dan moesten verdedigen die recht- schoolde kaderlid dat hem met zijn
streeks indruisten tegen het belang problemen doorverwijst
vertaald in belasting- en premiever
hogingen, waar wij, werkgevers
de industrie, ook
bloeden.
Als je zaken met ons wilt doen,
:n verzeke-
ongevallen komstigheid
de werksfeer. Hij heeft niets
doorgelicht, gesaneerd, uitgerust
met moderne apparatuur en van
een directeur voorzien. Hobbyisti-
sche nota's die toch maar in archief
kasten verdwijnen, worderi niet
op de rails gezet. Prettige bij-
dit soort activitei-
Mode
voor de fijnste jaren
van uw leven.
moet je met de centrale gaan praten
Probeer het zo ver te krijgen dat de van hun eigen onderneming,
centrale het automatisme van de
koppeling eindelijk doorbreekt.
Dan hoeven we daar tenminste
geen ruzie over te krijgen
dat de financiële huishouding
van de federatie ook wat gezonder
wordt.
Tegelijkertijd formeert Pont een
specialist op het districtskantoor, werkgroep van vakbondskanjers.
ook geen raad weet met Met veel geduld en stuurmanskunst
de vraagstukken van alledag. Vak- laat hij deze projectgroep een ont-1
bondswinkels moeten er komen. In werpnota baren, die de weg wijst
alledag botsten de enthousiaste ka- elke plaats van enige omvang. An-
het magische jaar 2000. Deze
Visser oogst weinig bijval. Inte- derleden tegen de ene teleurstelling dré Kloos had al in de jaren '60 de nota, later omgedoopt tot het plan
gendeel zelfs, hij wordt bars terug- na de andere op. Daardoor
weg gewezen^ de vakbeweging als 'FNV 2000', moet voor Visser een te
leurstelling zijn geweest. In vele
gefloten. Zijn collega s wijzen hem terde het bedrijvenwerk en werd 'sociale ANWB'. leurstelling zijn geweest. In 1
cotacties met respect en waardig- De delegatie constateerde dat in de relatie tussen kerk en staat roepen te Avereest-Dedemsvaart tigheid, vrede en behoud van
passages wordt wel lippendienst
bewezen aan zijn ideeën over een
nieuwe vakbeweging, maar elke
bladzijde van de nota ademt de
sfeer van waterige compromissen.
Zo wordt de principiële keuze
voor het optuigen van de onderne
mingsraad niet gemaakt en wordt
bovendien vastgesteld dat de 'nieu
we werknemer' slechts in de dro
men van Dick Visser bestaat. De
FNV is er voor iedereen en nieuwe
werknemers zijn er overal. Jonge
ren, vrouwen, deeltijdwerkers, af-
roepkrachten, leidinggevenden, mi
granten. Zelfs uitkeringsontvan
gers worden in die categorie inge
deeld. Waar Visser wel z'n zin in
krijgt is het idee overal in het land,
onder de vlag van de FNV, honderd
vijftig vakbondswinkels in te rich
ten. Daar kunnen de leden van de
FNV voor zo'n beetje alles terecht.
Produkt
Ruud Vreeman, inmiddels beoogd
voorzitter van de Vervoersbond
FNV, ergert zich groen .en geel aan
het modernisme van Pont en Visser
die in het openbaar roepen dat het
'produkt van de FNV' beter aan de
man moet worden gebracht. "Dat
krijg je als je marketingjongens on
derzoek laat doen", sneert hij in een
interview met de Volkskrant, in no
vember 1986.
"Maar we zijn geen pak Omo, ver
domme. Al die psychologische eti
ketten die nu de revue passeren, dat
mensen individualistischer zijn... ik
geloof er geen moer van. Individue
le belangenbehartiging stelt niets
voor zonder cbllectieve rechten. De
vakbeweging moet rechteloosheid
uitbannen, daarvoor zijn we des
tijds opgericht."
Wordt vervolgd. De eerste vijf delen
In deze serie zijn verschenen op 29
april, 2, 5,6 en 8 mei.
De Wereldraad van Kerken
heeft er gisteren bij de lidker
ken opnieuw op aangedrongen
mee te werken aan de interna
tionale boycot van Shell, nu het
bedrijf blijft weigeren zijn in
vesteringen uit Zuidafrika te
rug te trekken. De wereldraad
vraagt de lidkerken verder ge-
bedswakes te houden voor de
Shell-vestigingen.
"Maar", zegt de wereldraad,
"houdt altijd voor ogen dat Shell
of zijn medewerkers of aandeel
houders niet de vijand zijn
apartheid is de vijand". De boycot
is niet erop gericht Shell te ver
nietigen, maar om de apartheid te
vernietigen.
Volgens het rapport is Shell
"een belangrijke leverancier van
ruwe olie aan de Zuidafrikaanse
regering" en schendt het bedrijf
een kolenembargo dat tegen
Zuidafrika is ingesteld.
In een dossier wijst het Pro
gramma ter Bestrijding van het
Racisme (PCR) van de wereld
raad erop dat grote oliemaat
schappijen als Exxon al uit Zuid
afrika Zijn vertrokken en dat Mo
bil, de grootste Amerikaanse on
derneming in Zuidafrika, naar
verluidt op het punt staat hetzelf
de te doen.
De wereldraad beklemtoont
verder dat hij tegen het toebren
gen van schade aan eigendom
men van Shell is en dat ".boy
cotacties met respect en waardig
heid moeten worden gevoerd"
Het dossier biedt achtergrond
informatie bij de oproep van het
centraal comité (bestuur) van de
wereldraad vorig jaar zomer in
Hannover aan de 306 lidkerken
om zich achter de internationale
boycot van Shell te scharen.
Zorg voor aids
De kerken moeten regelmatig
nagaan, of zij het uiterste doen
om onder de gelovigen de voor
oordelen over aids uit te bannen.
Verder moeten zij erop attent zijn
dat in de parochies en gemeenten
de aandacht voor mensen met
aids niet verslapt.
Dat beveelt een delegatie van
drie mensen aan die namens de
Raad van Kerken vorig jaar een
bezoek brachten aan de Verenig
de Staten. De drie (mevr. H. Hart-
mann, dr. J. W. van der Molen en
ds. D. N. Wouters) onderzochten
wat de Nederlandse kerken kun
nen leren van de manier waarop
de Amerikaanse kerken met het
aids-probleem omgaan. Het ver
slag van de delegatie is door de
Raad van Kerken naar de lidker
ken gestuurd. De Raad heeft de
kerken verzocht voor 1 juli aan te
geven wat zij met de verklaring
van de raad over aids uit 1987 heb
ben gedaan.
De delegatie constateerde dat
verklaring van de Ameri
kaanse Raad van Kerken weinig
invloed heeft gehad op de grote
gereserveerdheid van de Ameri
kaanse kerken tegenover aids. Zij
vreest dat het met de verklaring
van de Nederlandse Raad dezelf
de kant
Kerk in SU
De verdraagzame houding van
de Sovjetautoriteiten tegenover
de godsdienst is volgens de ortho
doxe dissident Vladimir Roesak
een "tactische manoeuvre". Zij
streven nog steeds de uitroeiing
van de godsdienst na, zo zei hij tij
dens een persconferentie in New
York.
Roesak emigreerde vorige
maand naar de Verenigde Staten.
Hij werd in september 1986 tot ze
ven jaar werkkamp en vijfjaar in
terne verbanning veroordeeld,
nadat hij een boek had geschre
ven over de vervolging van de
Russisch-Orthodoxe Kerk. Hij
werd in oktober vorig jaar vrijge
laten.
Roesak erkende dat er "positie
ve dingen" in de hervormingen
zijn waar te nemen, maar volgens
hem gaat het voornamelijk om
"kleine concessies". De autoritei
ten zijn naar zijn mening niet erop
uit de fundamentele problemen
de relatie tussen kerk en staat
op te lossen. Zo zou het regerings
bureau voor godsdienstaangele
genheden moeten worden afge
schaft en zouden de parochies in
staat moeten zijn een normaal le
ven te leiden.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Aalsmeer N. Raatgever Opijnen
en Tuil, te Amstelveen-Buitenvel-
dert H. J. Oudhof Leeuwarden, te
Katwijk aan Zee (toezegging) W.
H. B. ten Voorde Nieuw-Ven-
nep-Abbenes, te Serooskerke H.
W. J. Faassen Baambrugge; aan
genomen door de synode als gees
telijke verzorging bij de marine
drs. F. V. Rookmaaker Breda;
aangenomen naar Rossum en
Hurwijnen mevr. drs. A. C. Kor-
bijn kand. Wijchen, naar Zeven
huizen (Groningen) A. Lagendijk
kand. Leiden; bedankt voor Be-
dum en Onderdendam (toezeg
ging) J. Verdijk Westerlee, voor
Ederveen (toezegging) A. van
Herk Sint Annaland, voor Har
derwijk en voor Krimpen aan den
IJssel (buitengewone wijkge-
meente) P. H. van Trigt Middel-
harnis.
Gereformeerde Kerken: beroe
pen te Bodegraven drs. T. Zout
man Dordrecht.
Geref. Kerken Vrijgemaakt: be
roepen te Avereest-Dedemsvaart
G. Zomer VlisSingen, te Ten Post
in combinatie met Garrelsweer
drs. J. W. Boerma kand. Kampen;
aangenomen naar Harderwijk
(sectie Noord) J. Boersma Drie-
Christelijke Geref. Kerken: be
roepen te Goes K. Jonkman kand.
Meppel.
Nederlands Geref. Kerken: be
roepen te Sliedrecht K. Muller
Heerenveen.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Chilliwack (Canada) J.
J. van Eckeveld Zeist; bedankt
voor Clifton (USA) G. J. van Aalst
Benthuizen, voor Nieuw-Beijer-
land J. Kareis Rijssen.
Slotmanifestatie Voorscho
ten. De Raad van Samenwerken
de Kerken in Voorschoten houdt
zaterdag 13 mei een slotmanifes
tatie in het kader van het concili
air proces. De dag sluit 'voorlo
pig' de vieringen, thema-avon
den, groepsgesprekken en derge
lijke af, die het afgelopen seizoen
hebben plaatsgevonden.
Van tien tot vier uur staan er zo
wel binnen als buiten diverse ac
tiviteiten op het programma. On
der meer zal tot uitdrukking wor
den gebracht wat er bij de men
sen leeft met betrekking tot de
thema's van het proces: gerech
tigheid, vrede t
schepping.
Minister De Koning (sociale za
ken) en wellicht ook diens collega
Bukman (ontwikkelingssamen
werking) zullen van twaalf tot
kwart over een, medewerking
verlenen aan een 'vragenuurtje'.
Door een groot aantal organisa
ties wordt aan de slotmanifestatie
medewerking verleend.
De pinkstervieringen in alle bij
de raad aangesloten kerken van
Voorschoten zullen zoveel moge
lijk eensluidend zijn en eveneens
staan in het teken van het concili
air proces.
Lutheranen. De synode van
de Evangelisch-Lutherse Kerk is
akkoord gegaan met de verkla
ring die voor het Samen op Weg-
proces van hervormden en gere
formeerden is opgesteld. Sinds
1986 nemen de Lutheranen voor
zichtig deel in het proces dat
moet leiden tot hereniging van de
Hervormde Kerk en de Gerefor
meerde Kerken. In de verklaring,
door de hervormd-gereformeerde
combisynode in 1984 aangeno
men, zetten beide kerken uiteen
waarom ze eikaars toenadering
zoeken.
Kerk niet terruggegeven.
Tegen de beloften in hebben de
Russische autoriteiten de kerk
van Ivanovo niet aan de gelovigen
teruggegeven. De wereld is be
drogen, aldus twee vrouwen die
hebben deelgenomen aan een
hongerstaking om de kerk voor
de eredienst terug te krijgen. Zij
zeiden dit tegen de aartsbisschop
van Parijs, kardinaal Jean-Marie
Lustiger, die hen in hun woning
in Moskou had opgezocht. Samen
met twee andere vrouwen begon
nen zij 21 maart een hongersta
king om de kerk voor de gelovi
gen terug te krijgen. Twee weken
later beëindigden zij hun actie
omdat het gemeentebestuur zou
hebben toegegeven.
