Opnamestop niet verder uitgebreid Nederlandse wol speelt geen rol in wereldmarkt Rechtbank: geen uitstel 'reparatie'aaw Gezondheidszorg wacht op uitspraak rechter ECD houdt horecasterren nauwlettend in de gaten Scheerseizoen staat voor de deur WOENSDAG 3 MEI 1989 ECONOMIE PAGINA 7 UTRECHT (ANP) Het /Consumenten Platform aantal acties in het zieken- heeft aangespannen tegen huiswezen is vandaag niet de vijf bonden en het actie- uitgebreid. In acht zieken- comité VVIO. huizen in Rotterdam, Gro ningen, Beverwijk en Heemskerk is de voorlopig laatste dag van de opna mestop ingegaan. Een even tuele uitbreiding van de ac ties staat of valt met de uit spraak in het kort geding door de Het geding dient vandaag president van de rechtbank m Utrecht. Het is niet bekend wan neer de president uitspraak doet. Aangenomen mag worden dat het platform erop zal aandringen om nog vandaag uitspraak te doen. De bonden hebben eerder verklaard de van het Landelijk Patiënten" "''spraak met vertrouwen tegemoet géven J te zien omdat bij de acties steeds Koeman grote zorgvuldigheid is betracht en nauwelijks klachten van patiënten of bewoners bekend zijn. De raadsman van het Landelijk Patiënten/Consumenten Platform (LPCP), mr.N. Koeman, betoogde vanochtend desondanks in het kort geding dat verpleegkundigen en verzorgenden die meedoen aan de acties in het ziekenhuiswezen, zich DEN HAAG (ANP, - Het Neder- LTge™ "tln^ prestatie jegens de ziekenhui- voorbehouden handelingen en stiptheidsacties), maar ook van me dewerking aan eventueel andere ac ties die de gebruikelijke medische j zorg doen verminderen. Volgens het platform hebben verpleegkun- digen en verzorgenden niet de vrij- TheO HaerkenS heid om naar eigen goeddunken te beslissen over het niet of later ver richten van werkzaamheden. De be roepsgroepen zijn vanwege "hun| bijzondere positie in de samenle ving en de specifieke aard werkzaamheden" verplicht alle dige medische hulp aan patiënten te DEN HAAG - Als de gast erom vraagt moet een een voudig hotel of pension zijn gast aan een stukje zeep kunnen helpen. De zeep hoeft niet op de kamer te lig gen, maar een handdoek itje2en Wat hem het best schikt, wel. Als dat niet ZO is, loopt De zakenman die per se een telex de exploitant deze maand bij de hand wil hebben, weet zeker taurants hun prijslijst buiten op- v,pt ricirn viin Rpnpluv-ctpr da' hij die aantreft in een vijfster- hangen. "De gemiddelde klant Cf. it fl nf réfLuf renhotel. wat natuurlijk niet wil heeft er moeite mee op te stappen kwijt te raken. De Economi- zeggen dat er geen viersterrenho- als hij eenmaal ergens binnen is en u j - ~t A - a jgjg I de prijzen vallen tegen", verklaart de woordvoerder van de ECD "en vijftien gulden voor een kop koffie is toch een beetje veel". Het sterrensysteem dat het Be- drijfsschap Horeca hanteert, is niet sche Controle Dienst (ECD) teis zijn die daarover beschikken ziet er op toe dat exploitan- Het jonge stel dat een weekeindje ten van hotels en pensions ^"venmfnf.^®^" zich houden aan de regels p0etsservice. die zij met elkaar hebben af gesproken in de overkoepe lende organisatie het Be- De ECD waakt e j ..r niet worat gerommeld, veraer ziet cneiin-sterren, waarDij Kwauteu en drijfsschap van de Horeca. de dienst er op toe dat er overal sfeer op nogal subjectieve gronden prijslijsten aanwezig zijn. Bij hotel of pension moet die op de ka- r liggen, zodat de klant weet wat worden beoordeeld. Het schap heeft normen opgesteld niet te twisten valt. Een eenper- De kwaliteit van hotels in de Benelux-landen wordt aange- voor te rekenen of een gulden, geven met sterren. Aan de hand de klant moet wel vooraf hun daarvan kan de gast vrij gemakke- hij kwijt is voor kamer, ontbijt, half soonskamer in een vijfsterren-hotel en vol pension. Daar hoort ook bij te moet een vloeroppervlak hebben telefoontik kost. Een minimaal 18 vierkante meter, daar een kwartje voor een tweepersoonskamer is dat 24 meter. Als het aantal leunstoelen op een kamer niet minstens even groot is Nieuw IJkwezen breidt werk uit tot over de grens erop dat de val van het kabinet de situatie alleen nog maar uitzichtlozer heeft gemaakt. "Een gewoon kabinet geeft al niet makkelijk 500 miljoen extra uit aan een loonsverhoging in de gezond heidszorg", zei hij, "en ik denk dat een demissionair kabinet nimmer zo'n ruimte zal kunnen creëren". .J.M. de Wolf gisteren gezegd bij de gvakl^n£n presentatie van zijn perl mei van de bo CF0 NMV G0B en FHZ) lands Meetinstituut gaat proberen vaste voet aan de grond te krijgen in de Bondsrepubliek Duitsland, Bel gië, Groot-Brittannië en Scandina vië. De tarieven zijn bovendien nu zodanig verhoogd dat kostendek kend kan worden gewerkt. Dat heeft algemeen directeur presentatie van zijn per overheidsjas ontdane dienst voor het IJkwezen. Daarmee denkt het nieuwe Meetinstituut zijn omzet van 41 miljoen gulden in driejaar te kunnen verhogen tot 50 miljoen gulden. Het IJkwezen is geprivatiseerd omdat de dienst jarenlang verlies gevend was en het ministerie van economische zaken in het kader van de 'afslanking' van de rijksover heid ambtenaren kwijt moest. Als overheidsapparaat kon het IJkwezen niet in het buitenland werken. Door zijn 'grote voor sprong' op buitenlandse meetinstel- lingen op de terreinen van hoge druk gasmetingen, keuring van kansspelautomaten en milieutech niek denkt De Wolf goede kansen te maken in de concurrentie in Euro pa. Op de commerciële binnenland se markt gaat het instituut zich vooral richten op metingen van ap paratuur in ziekenhuizen, milieu technologie en snelheidsappara- tuur van de politie. zen. Het doel van de acties (het bin nenhalen van de looneis van 5 pro cent) staat niet in verhouding tot de risico's voor de volksgezondheid en het ongemak voor 100.000 patiën ten. Het platform wil met het geding het WIO bereiken dat de president van de rechtbank in Utrecht alle ac ties in het ziekenhuiswezen ver biedt op straffe van een dwangsom vari 500.000 gulden per overtreding. Volgens-het platform leveren de ac ties "voor zeer vele patiënten hinder en ongemak op". "Daarbij komt dat de acties van onbeperkte duur zijn en dat vooralsnog het einde ervan piet in zicht is, zodat sprake is van een (voorlopig) blijvende en struc turele ontwrichting van de Neder landse gezondheidszorg", aldus de dagvaarding. Het LPCP wil niet alleen een ver bod van de lopende acties (werkon derbrekingen, zondagsdiensten, opnamestops, stilleggen operatie kamers, weigeren van medisch Polaroid eist 12 miljard dollar van concurrent Kodak BOSTON (AP) - Camera- en filmfabrikant Polaroid heeft van concurrent Eastman Kodak een bedrag van 12 miljard dollar (ruim 25 miljard gulden) geëist. Kodak heeft tussen 1976 en 1986 Polaroid-patenten geschonden met het op de markt brengen van direct-klaar-camera's en Po laroid heeft daarvoor nu de re kening gepresenteerd. In oktober 1985 bepaalde een rechter dat Kodak zeven van de belangrijkste patenten van Po laroid op het gebied van instant camera's en -films had geschon den. Het bedrijf werd van de in stant-markt gestoten en daar door opgezadeld met een verlies van 600 miljoen dollar (ruim 1,25 miljard gulden) en met voor naar schatting 200 miljoen dol lar aan waardeloze produktie- apparatuur. Economie kort DEN HAAG (ANP) - Hoewel hij officieel geen uitspraak deed, heeft president mr. M.R. Wijn- holt van de rechtbank in Den Haag gisteren een verzoek tot uitstel van een wetswijziging van de algemene arbeidsongeschiktheidswet (aaw) af gewezen door pas uitspraak te doen als de wijzi ging al rechtsgeldig is. De wet verschijnt naar verwachting vandaag in de Staatscourant, ter wijl Wijnholt 11 mei uitspraak doet. "De keuze de datum van de uitspraak houdt in dat de Daimler Pe a"t°f;(,br'kjm' Daimler-Benz heeft de Westduitse regering ge- eis wordt afgewezen", aldus Wijnholt. vraagd het veto nietig te verklaren Het Landelijk Comité Gelijke Rechten Nu wil bet f®defaiekartelbureau op wilde dat de rechter in een kortgeding bepaalde dat de zogenaamde 'reparatiewet' aaw pas over een half jaar mag worden gepubliceerd. In die tussentijd zou staatssecretaris De Graaf van so ciale zaken voorlichting moeten geven aan vrouwen die recht heben op een uitkering. Onder de nieuwe wet vervalt voor veel van Beroep be- een fusie met het ruimtevaart- wapenconcern Messerschmitt- Boelkow-Blohm (MBB). Het kartel bureau had de fusie verboden om dat daarmee een monopolie zou ontstaan op de markt voor wapens ruimtevaartapparatuur. Daimler hen dat recht De Centrale Raad belang van 30 procent in paalde vorig jaar dat alle gehuwde v arbeidsongeschikt zijn in aanmerking kwamen voor een uitkering. Om te voorkomen dat er een ware run op de uitkering zou ontstaan naar schatting kregen ineens 120.000 vrouwen recht op een uitkering besloot De Graaf de aaw even snel aan te passen. Zowel voor mannen als vrouwen geldt in de toekomst dat zij alleen een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen als dit ter vervanging is van genoten loon. Met deze aanpassing bespaart De Graaf volgens landsad vocaat mr. G. de Groot ongeveer 3,3 miljard gul den ineens en 1,2 miljard per volgend jaar. Hij ging er daarbij vanuit dat ongeveer de helft van de 120.000 vrouwen inderdaad met terugwer kende kracht een uitkering zou aanvragen. In de praktijk hebben zich tot nu toe slechts 2500 vrouwen gemeld. Daar zit volgens het comité nu juist de kneep: zij vinden dat de staatssecretaris veel te weinig ruchtbaarheid heeft gegeven aan de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep. Veel arbeids ongeschikte, gehuwde vrouwen zouden niet weten dat ze met terugwerkende kracht recht hebben op een uitkering. Willen deze vrouwen niet definitief hun recht verliezen, dan moeten ze voor de wetswijziging een claim indienen. De tijd dringt echter, want de wijziging is gisteren door de Eerste Kamer aangenomen. De landsadvocaat verwachtte ter zitting bij de rechtbank dat de wet vandaag in de Staatscourant wordt afgedrukt en daarmee morgen rechtsgeldig is. Het comité vindt echter dat de vrouwen meer tijd moeten hebben. Wijnholt zou de Staat moe ten verbieden de wet nu al in de Staatscourant te zetten. Volgens het comité moet dit een half jaar worden uitgesteld en moet De Graaf in die tussentijd de vrouwen actief op hun rechten wijzen. MONTE CARLO - Deze Alfa Ro meo BP3 uit 1934 mag met recht een 'gouwe ouwe' worden genoemd. De auto bracht gisteren ruim 7 miljoen gulden op tijdens een veiling van klassiekers in Monte Carlo. De Itali aanse coureur Tazio Nuvclari won de Duitse Grand Prix van 1935 in deze auto. (foto afp) DAF 42 tot 47 gulden EINDHOVEN (GPD) - De in schrijvingsprijs van de aandelen DAF, die begin juni tegelijkertijd op de effectenbeurzen van Amster dam en Londen zullen worden ge noteerd, zal tussen de 42 en 47 gul den liggen. De definitieve uitgifte prijs zal pas op 24 mei worden vast gesteld. Daarna staat de inschrij ving open tot 2 juni om 15.00 uur te Amsterdam en 14.00 uur te Londen. Naar verwachting worden de aan delen vanaf 5 juni verhandeld. als het aantal bedden, kan een hotel geen aanspraak maken op vier ster ren. En voor het bedrijf dat de gast niet op verzoek een radio op zijn ka mer levert, geldt hetzelfde. Voor een vijfsterrenhotel zijn radio en te levisie op iedere kamer een must, net als een portier met talenkennis, die dag en nacht aanspreekbaar is, en een winkeltje waar de gast zijn kranten en desnoods een tanden borstel kan kopen. Het bedrijfsschap stelt de regels vast waaraan hotels en pensions moeten voldoen. En eens in de twee jaar gaat het zelf na of dat ook wer kelijk het geval is. Controleurs van het schap bezoeken de horecabe drijven en bespreken hun bevindin gen met de exploitant. Meer kan het schap niet doen. De ECD daarente gen, maakt proces verbaal op als be drijven zich niet aan de afspraken houden. Elk jaar opnieuw wordt dat ge controleerd en dat is geen luxe, om dat er bij één op de drie 'logies ver strekkende bedrijven' ieder jaar wel wat verandert. Als er meer kamers komen met eigen bad of douche, kan een hotel aanspraak maken op een extra ster, maar uitbreiding van het aantal kamers zonder die voor ziening, kan weer een ster kosten. Ahrend wacht stappen BT af AMSTERDAM (ANP) - Het be stuur van kantoorinrichter Ahrend wacht met de armen over elkaar de volgende zet van grootaandeelhou der Bührmann-Tetterode (BT) af. Tijdens de gisteren gehouden jaar vergadering bleef het verwachte vuurwerk uit. De jaarrekening werd zonder slag of stoot goedgekeurd. De waarnemers van BT, dat de meerderheid van de certificaten van de Ahrend-aandelen bezit, be perkten hun activiteiten tot waarne ming. Directeur J.C. Koenders én andere Ahrend-functionarissen toonden zich na afloop van de bij eenkomst wel opgelucht, maar ga ven toch te kennen de zaak niet he lemaal te vertrouwen. Koenders: "Sinds enkele weken geleden heeft BT zij geen contact meer met ons gezocht. Wij wachten rustig af, want onze bescherming is na het uitgeven van preferente aan delen waterdicht". Cao-akkoord voor boomkwekerij en DEN HAAG (ANP) - In de boom kwekerij is overeenstemmning over een nieuwe cao bereikt, zo heeft het Landbouwschap heeft dat gisteren meegedeeld. Het gaat om een cao tot 1 maart 1991, waarover de Voe dingsbond FNV, de Industrie- en Voedingsbond CNV, de Nederland se Bond van Boomkwekers, de Ver eniging van Werkgevers in het Tuinbouwbedrijf en de drie centra le landbouworganisaties een princi pe-akkoord gesloten. De 5000 werknemers in de boom kwekerijsector krijgen twee keer een loonsverhoging van anderhalf procent: op 1 juli dit jaar en 1 janua ri 1990. De automatische prijscom pensatie blijft gehandhaafd. Boven dien worden op 1 juni enkele loon schalen aangepast. Door gerichte werkgelegenheids plannen wordt het aantal banen in de sector jaarlijks met 125 vergroot, zo hebben de partijen verder afge sproken. Om de scholing van de werknemers te stimuleren komt er een scholingsfonds waaruit reiskos ten en kosten voor werkverzuim kunnen worden vergoed. Ook is overeengekomen dat werknemers van 58 jaar, die 40 jaar in de sector hebben gewerkt, vanaf 1 januari met vut kunnen gaan. MBB i Inflatie De inflatie in de Derde Wereld heeft vorig jaar 58,3 procent bedragen te gen 35,7 procent in 1987, zo blijkt uit een rapport van het Internationale Monetaire Fonds (IMF). De prijzen in 21 industrielanden stegen met ge middeld 3,3 procent tegen 2,9 pro cent een jaar eerder. De geldont waarding was vooral hoog in La- tij ns-Amerika. Nicaragua spande de kroon met ruim 10.000 procent. Ambtenaren Van de ambtenaren die veertig jaar in dienst zijn bij het rijk wil 86 pro cent graag vervroegd uittreden. Van de 60-jarige ambtenaren is dat 64 procent. Dit jaar zijn er 1669 rijks ambtenaren die 60 jaar worden en dus met vut kunnen. Daarnaast zijn er nog 236 ambtenaren jonger dan 60 jaar, die in de loop van 1989 veer tig jaar rijksdienst erop hebben zit ten. Zij mogen ook met vut. Jaguar Jaguar, de Britse producent van luxe-auto's, heeft gisteren 8.000 werknemers naar huis gestuurd. De directie heeft een geschil met de werknemers dat het gevolg is van een ruzie tussen een manager en een vakbondsfunctionaris van het bedrijf. Toen de directie van Jaguar vorige week weigerde de manager van het magazijn van zijn* functie te ontheffen, heeft het personeel van het magazijn het werk neergelegd. IJsselmeervisserij De beheercommissie IJsselmeer van het Produktschap voor Vis en Visprodukten heeft zich, zij het niet van harte, neergelegd bij een beper king van de visserij op het IJssel meer met 50 procent. De ongeveer 100 IJsselmeervissers wilden zelf een beperking van 75 procent, maar minister Braks is hier niet mee ak koord gegaan. Interview Het marktonderzoekbureau Inter view/Europa, waarvan aandelen op de parallelmarkt van de Amster damse effectenbeurs uitstaan, heeft 1988 volgens verwachting afgeslo ten met een verlies van 1,6 miljoen gulden (tegen 2 miljoen vorig jaar). Voor 1989 wordt winst verwacht. LEEUWARDEN - Nog een paar maanden en dan trekken de scha penscheerders er weer massaal op uit om de 1.170.000 schapen in het land, waarvan 625.000 lammeren (CBS-cijfers 1988), van hun vacht te ontdoen. Met ongeveer 4000 ton wol leveren de Nederlandse schapen- houders hun jaarlijkse minieme bijdrage aan de wereldwolpro- duktie, die op ongeveer drie miljoen ton wordt geschat. "Het stelt niks voor. Op de inter nationale produktielijsten komen we niet eens voor", zegt wolhande laar Wigle Vriesinga uit Warga. De totale 'scheer' in ons land is even groot als de hoeveelheid wol die bij voorbeeld in Engeland op anderhal ve veiling onder de hamer komt. door René van Baal Wol blijft een belangrijk natuur- produkt dat ondanks de opkomst van synthetische vezels niet is weg te denken. Het heeft eigenschappen die geen kunstvezel kan evenaren. Isolatie, zowel tegen kou als warm te, en brandwerendheid zijn daar van de belangrijkste. Wol onder vindt echter in steeds heviger mate concurrentie van de kunstvezel. Wollen dekens bijvoorbeeld zijn uit de gratie, synthetische dekbedden zijn in. Grootschalige nieuwe toepassin gen van wol zijn uitgebleven. In de medische wereld worden op. gerin ge schaal wollen vachten gebruikt tegen het 'doorliggen', terwijl wol ook wel gebruikt wordt als brand werend materiaal. Maar de schaal waarop dat gebeurt staat in geen verhouding tot de groeiende con currentie van kunstvezels. Van de totale vezelproduktie in de wereld bestaat ongeveer 5 procent uit wol. Katoen haalt tussen de 45 en 50 pro cent en de rest wordt gevormd door de synthetische vezels en linnen. De wereldwolproduktie blijft ta melijk constant en is voor landen als Australië en Nieuwzeeland een belangrijk exportartikel. De Sov jetunie, een van de grootste produ centen, moet nog altijd wol invoe ren om aan haar behoefte te vol doen. Onmogelijk Schapen houden om van de op brengst van wol te kunnen leven, is in Nederland onmogelijk. De grond is te duur om grote kuddes te hou den. De inkomsten van de wol zijn bijzaak, want die maakt uiteindelijk niet meer dan 5 procent uit van de bruto-opbrengst van het schaap. De opbrengst van de lammeren en de verkoop voor de slacht vormen het leeuwedeel van de opbrengst. Hoe onbeduidend wol is, blijkt uit het schapenproject dat de Friese Maatschappij van Landbouw in april vorig jaar begonnen is in Bles- sum. "Het gaat enkel om verbete ring van de vruchtbaarheid en om de groei van het schaap. Wol is on belangrijk. We zijn al blij als we van de wolopbrengst de kosten van het scheren kunnen betalen", zegt be drijfsleider Hette Akkerman. Hij schat het aantal schapen in Friesland op 250.000 en dat maakt de provincie tot de grootste wat be treft dat aantal. Er zou sprake zijn van een enorme uitbreiding gedu rende de laatste jaren, nu steeds meer boeren schapen houden als bijverdienste. Dat gebeurt evenwel uitsluitend met het oog op de ex port van vlees. Een goede vacht is voor het wel slagen van project belangrijk om een andere reden dan de kwaliteit van de wol. "De vacht beschermt de dieren tegen slecht weer. Als de vacht niet goed is, gaat het schaap onderhuids vetweefsel kweken en dat wil de vleesconsument niet", al dus Akkerman. Hoe de wol er uit ziet, is van minder betekenis. Topdrukte De dagen van topdrukte staan er weer aan te komen. Tussen mei en augustus worden de meeste scha pen geschoren. Wolhandel Reinsma onder leiding van Vriesinga heeft in het zomerseizoen zo'n twintig va kantiewerkers om de aanvoer te verwerken. Per week gaat ongeveer 75 ton de deur uit. De Nederlandse wol wordt vrij wel uitsluitend verwerkt tot hoog waardige tapijtgarens en wordt daarnaast gebruikt voor het bijmen gen met andere wolsoorten om een constante garenkwaliteit te berei ken. Voor de kledingindustrie is vooral de Australische wol belang rijk, terwijl ook een fors deel van de wol uit Nieuwzeeland daarvoor is bestemd. De kwaliteit van wol wordt onder andere bepaald door de vezeldikte, de lengte, het volume en de 'kroesing'. Tachtig procent van de scheer, zoals de totale wolproduktie wordt genoemd, gaat naar de tapijt industrie. Vooral de wol van het Texelse schaap is geschikt voor ta pijtgarens, omdat die heel sterk is. Een klein deel wordt verwerkt tot handbreigarens, terwijl ook een r de produktie van dekbedden. Wasserij De drie belangrijke inzamelaars verkopen hun wol door aan de groothandel in het buitenland, die ervoor zorgt dat de wol wordt ge wassen. Dat gebeurt in België, Frankrijk, Duitsland en Engeland. De laatste wasserij in Nederland is zo'n tien jaar geleden gesloten. Ne derland kent nog twee specifieke wolspinnerijen, in Berkel-Enschot en in Ede. De vezeldikte bepaalt de bestem ming en de prijs van de wol. Het Me- rino-schaap, vooral gehouden in Australië, levert de wol voor de fijne dameskleding. De dikte gaat tot 18 micron( duizendste millimeter). Ve zels met een dikte tussen 23 en 28 micron worden gebruikt voor onder andere herenkostuums, en de zwaardere kledingindustrie (wollen jassen bij voorbeeld) gebruikt ve zels vanaf 30 micron. De wol uit Ne derland, voornamelijk afkomstig van het Texelse schaap, is tussen de 33 en 36 micron dik en gaat veelal naar de tapijtindustrie. De sortering vormt een belangrij ke onkostenpost voor handelaren. Voor dekbedden is het bijvoorbeeld niet erg dat er stuk geverfde wol in zit, maar als de wol bestemd is voor witte vloerbedekking, dan is dat een ramp. Zo verliest de wol een be langrijk deel van zijn waarde als de schapenscheerder niet de moeite neemt om te scheren op een zeil. Vuildeeltjes als hooi, stro, graszaad deeltjes en aangekoekte mest moe ten namelijk allemaal worden ver wijderd in het verwerkingsproces tot garen. Hoe meer vuil, des te min der de wol waard is. Nog erger wordt het als in een vacht witte wol een pluk van een zwart schaap terecht komt. Na het wassen en karen moeten de zwarte vezels stuk voor stuk met de hand verwijderd worden. Dat kost veel geld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 7