Concrete aanpak milieu pas na '90 Achterban VVD dwingt Voorhoeve tot crisis Gif in Waalwater na scheepsbotsing Uitstel van euthanasiedebat Akkoord in kabinet over financiering MAANDAG 1 MEI 1989 BINNENLAND PAGINA 3 DEN HAAG (GPD) - Wettelijke maatregelen, heffingen en duurdere brandstof zijn de wa pens die het kabinet wil inzetten tegen de voortdurende milieuvervuiling in ons land. Het na weken lang touwtrekken in het kabinet bereikte akkoord kost bij elkaar 7,3 miljard gul den. De maatregelen zullen overigens pas vanaf 1991 effect krijgen. Pas als de discussies zijn gevoerd en de ad viezen binnen zijn (dat duurt zeker een halfjaar) komt het kabinet met concrete plannen. He: nu bereikte akkoord laat derhalvt nog ruimte voor aanpassingen. Premier Lubbers tonde zich za terdagmiddag, na afbop van een extra ministerraadvergadering, opgelucht dat zijn ninistersploeg zich uiteindelijk eens(ezind achter zijn voorstellen had <pgesteld. Hij was toen nog niet op <e hoogte van het verzet dat de W)-fractie later die dag tegen de finaniering van de plannen zou aantekenn. Doelstelling van he plan is te ko men tot een econonische groei waarbij het milieu nic te zwaar be last wordt. In het Natonaal Milieu beleidsplan worden öartoe 'scena- Investerings>remie blijft overeiid voor kleinere beaijven DEN HAAG (ANP/GD) - De zoge heten Kleinschaligtidstoeslag in de wir wordt in 1990 mgezet in een investeringsaftrek. Ht is de bedoe ling vooral kleinereondernemers daarvan te laten proferen. Zij krij gen tweehonderd varie zevenhon derd miljoen uit de KT-pot. Vijftig miljoen van die tweionderd gaat naar de noodlijdene akkerbou- Met de besluiten left het kabi net de Kamer en de ganisaties in middenstand en laibouw tege moet willen komen.Cerder vroeg de Kamer door het innemen van een motie-De Vrs-Voorhoeve (CDA, WD) om extrgeld voor de landbouw. Het Koninklijk Nierlands On- dernemersverbond NOV toonde zich zaterdag verheuj over het be sluit van het kabineOok het Ne derlands Christelijk ndernemers- verbond reageerde zerdag met te vredenheid. Het NCC vraagt zich wel af hoe de nieuwöscale aftrek voor investeringen rm zal krij gen. Bedrijven die ünig of geen winst maken, zullen «wellicht niet van kunnen profitere rio's geschetst voor enkele tiental len jaren', aldus Lubbers. Het meest concreet zijn de voorstellen echter voor de jaren 1991 tot 1994. Het belangrijkste middel dat het kabinet in de strijd tegen het milieu wil inzetten, is wet- en regelgeving. Bedrijven moeten schoner produ ceren en minder vervuilende pro- dukten maken. Dit betekent voor het bedrijfsleven een last van een kleine vier miljard gulden in de pe riode tot 1994. Een deel daarvan zul len de bedrijven ongetwijfeld door berekenen aan de consument. Om de wetten en regels goed te kunnen controleren, zal het contro le-apparaat van politie en justitie worden uitgebreid. Minister Kort- hals-Altes (justitie) krijgt dan ook tachtig miljoen gulden extra. Het tweede wapen in de strijd te gen de vervuiling is het opleggen van allerlei heffingen. Volgens Lub bers zal het door wetten alleen niet mogelijk zijn de industrie schoner te krijgen. Daarom zullen sterk ver vuilende bedrijfstakken in de toe komst 'boetes' moeten gaan beta len. Het geld dat daarmee vrijkomt zal worden besteed aan het ontwik kelen van schonere produktiepro- cessen. Met een deel van de heffin gen zal de overheid er voor moeten zorgen dat de sterk vervuilde delen van ons land weer worden schoon gemaakt. Het laatste middel dat het kabinet wil toepassen is het duurder maken van het autogebruik. Benzine en diesel zullen fors in prijs worden verhoogd. Gelode benzine zal onge veer zeven cent duurder worden, diesel minimaal een dubbeltje per liter. Dit is een van de punten waar de WD grote moeite mee heeft. Zij vreest dat de concurrentiepositie van het vrachtvervoer ernstig zal worden aangetast. Het belastingvoordeel dat men sen krijgen als zij ver van hun werk wonen, het zogenaamde reiskosten forfait, zal vanaf 1 januari 1991 gelei delijk worden afgeschaft. Het geld dat daarmee vrijkomt (670 miljoen) zal worden besteed voor verbete ring van het openbaar vervoer en voor de invoering van een kortings kaart voor het openbaar vervoer voor werknemers. Volgens Lubbers zal door de maatregelen de voorgenomen las tenverlichting voor de burgers (1 procent per jaar) worden terugge bracht tot een half procent. Nie mand zal er in koopkracht op ach teruit gaan, zo heeft hij eerder laten weten. Het bedrag dat de overheid zelf aan milieu zal uitgeven (825 mil joen gulden) zal voor een belangrijk deel worden opgebracht door de fensie. De jaarlijkse groei van die begroting zal worden teruggebracht van twee naar één procent. De premier legde er de nadruk op dat de kabinetsplannen nu eerst in een nota aan allerlei maatschappe lijke organisaties en aan de Tweede Kamer zullen worden voorgelegd. Voor 1990 zijn er geen uitgewerkte plannen te verwachten. Dat bete kent dat milieu bij de kabinetsfor matie in 1990 (als het kabinet de rit uitzit) zeker een belangrijke rol zal spelen. Slachterij De zuivelondernemirDMV Cam- pina zal de kalverslacerij Vitelco in Den Bosch verkopaan de Euro Agri Group (EAG) te '.e. De slach terij past niet meer godn de activi teiten van DMV Camja. Al eerder heeft het bedrijf belann in de con- tractmesterij afgestoi. Volgens DVM zal de overnangeen gevol gen hebben voor de 9rerknemers van de slachterij. Mestoverscho Vier Gelderse bedrijv willen èen deel van het Geldei mestover- schot exporteren naakkerbouw- en wijnbouwgebieden de Bonds- r republiek Duitsland ia'r een te kort is aan goede mesfolgens het samenwerkingverbanan tien ge meenten die samenmte Nijmeeg- se Kamer van Koophiel de plan nen steunen, is er tott jaar 2000 een mestoverschot. Imest moet daarom elders afgezworden tot die tijd. Milieubussen Het gemeentelijk Voerbedrijf Utrecht (GVU) neemt 23 mei als eerste openbaar vervbedrijf in Europa een bus met ecogenoem- de 'milieumotor' in guik. In to taal krijgt het vervoedrijf acht tien van dergelijke bun. De uit- stoot van schadelijke fen van de bussen is bijzonder lam ligt vol gens het GVU aanzien onder de Europese norm. PSP Ondanks het afhakem de PPR blijft de PSP streven r een ster- ke rood-groene forma ter linker zijde van de PvdA. Hestuur van de partij heeft dat affpen zater- i dag meegedeeld. Omt streven waar te maken is hiodig dat CPN, onafhankelijken buiten parlementaire groepeien bij de zaken blijven en word<etrokken. Bovendien hoeft het afen van de - PPR niet definitief tjn omdat niet alle leden van dPR-partij- raad het eens zijn met het afha- ken van de partij. Gasprijs De gasprijs gaat met ing van 1 juli met ruim drie cent loog voor kleingebruikers. Dit i;t gevolg van een stijging vale huis- brandolieprijs waaraaet gasta- rief is gekoppeld. Voon gemid deld gezin betekent ditprijsver- hoging van ongeveer 7.1den per jaar. Of de tarieven vgrootge bruikers in dezelfde e zullen toenemen, is nog niet end. Dat heeft een woordvoerdm de Ve- gin (de overkoepelend^anisatie van gasbedrijven) van( meege deeld. NIJMEGEN/GENDT (GPD) - Bij een aanvaring in dichte mist is gis teren een container met 40.000 kilo landbouwgif in de Waal terecht ge komen. Drie opvarenden, een vrouw en twee kinderen, liepen door de botsing wat lichte hoofdwonden op. De materiële schade loopt in de honderdduizen den guldens. De gecompliceerde aanvaring ontstond in een gevaarlijke bocht van de rivier bij Huihuizen in de ge meente Gendt. In de mistbank was het zicht minder dan 50 meter. In dat geval zijn schippers op de Rijn verplicht stuurboord te varen, dus rechts te houden. De rijkspolitie te water vermoedt dat een van de schepen onvoldoende stuurboord heeft gevaren. Bij de botsing waren vier schepen betrokken: het motorduwschip Vera, gekoppeld aan een duwbak met containervrachtwagens, de gas- olietanker Rosco, de duwboot Frans Haniël met vier bakken en een onbekend gebleven Belgisch binnenvaartschip. In de dichte mist voer de Vera stroomopwaarts, di rect gevolgd door de tanker Rosco. Voor de Vera lag een Belgisch schip, 50 meter uit de oever voor an ker. Stroomafwaarts kwam vanuit Duitsland de duwboot Frans Haniël, met vier duwbakken. Deze voer in op de Vera en schampte het schip linksachter. De Frans Haniël botste daarop frontaal op de Rosco. De Rosco sloeg lek, maar de lading kon tijdig worden overgepompt. Bovendien schoof door de kracht van de botsing een complete vracht wagen, gevuld met 800 zakken van 50 kilo van het landbouwgif methyl- chloor-fenox-propionzuur van de duwbak van de Vera in het water. Direct na het ongeluk werd de scheepvaart stilgelegd en en werd de Bernardsluis in Tiel gesloten, zo dat het verontreinigde water niet de Lek op kon. De vrachtwagen werd bij berging leeg aangetroffen, maar in de loop van dag heeft hebben po litie, brandweer en rijkswaterstaat ongeveer 500 aangespoelde zakken uit het water gehaald. De 1500 kilo pesticide die in het water achter blijft, levert volgens de politie geen gevaar op voor de volksgezondheid. JE SCHOONMOEDER EEN TON CADEAU DOEN. Volgende week woensdag is het weerzover. Dan begint om 19.46 uur op Ned. 3 de eerste van 3 trekkingen. Dik 1 miljoen prijzen tegenover 2 miljoen loten met ruim 33 miljoen gulden in kas. Als u snel bent, doet u nog mee. GEEN MOOIER LOT DAN N STAATSLOT. Wethouder Urk opgepakt voor fraude visafslag DEN HAAG (ANP) - Een Urker wethouder is zaterdag aangehou den wegens medewerking aan frau de bij de gemeentelijke visafslag. De man werd 's morgens aangehou den voor verhoor, waarna hij 's mid dags werd voorgeleid voor de offi cier van justitie in Zwolle. Die ver lengde de hechtenis met 48 uur ver lengd. Vorige week werd de direc teur van de visafslag al aangehou den. Al sinds oktober is de algemene inspectiedienst van het ministerie van landbouw en visserij bezig met een onderzoek. De Urker visafslag- bestuurders worden verdacht van medewerking aan een systeem waardoor de vangsten niet goed konden worden gecontroleerd. De AID zou zich richten op directe vis- aankoop van schepen door tussen personen, die deze dan via de afslag veilen. Volgens het gemeentebe stuur is aan die tussenpersonen wel steeds gevraagd waar de vis van daan kwam, maar zij weigerden daarop te antwoorden. Een maand geleden heeft het gemeentebestuur dit probleem al voorgelegd aan mi nister Braks (landbouw en visserij), maar die heeft nog niet geantwoord. Volgens de nieuwe burgemeester van Urk, Veninga, komt de aanhou ding onverwacht. Volgens hem is het volledige college van burge meester en wethouders verant woordelijk voor de gang van zaken op de visafslag, maar kan het nooit de bedoeling van een gemeentebe stuur zijn om wetten met voeten te treden. Anderhalf jaar cel wegens afvalfraude ROTTERDAM (GPD) - De 51-jari- ge Schiedamse giftransporteur B. is vanochtend door de Rotterdamse rechtbank veroordeeld tot een on- voorwaardelijkë gevangenisstraf van anderhalf jaar. Rechtbank-pre sident mr. M. van der Grinten acht bewezen dat de Schiedammer vals heid in geschrifte heeft gepleegd. Ook zou de man zijn bedrijf na een faillissement in 1984 hebben voort gezet, zonder de curator hiervan op de hoogte te stellen. De giftransporteur zou vanaf 1985 tot begin '87 grote hoeveelheden giftig afval illegaal hebben gestort bij het Belgische plaatsje Mellery in België. De afvaltransporten vielen niet op omdat het afval werd afge dekt met schoon zand. Ook legde de Schiedammer volgens de recht bank milieuheffingen op aan gifle veranciers die hij vervolgens in ei gen zak stak. DEN HAAG (GPD) - Een meerder heid van de Tweede Kamer vindt dat de parlementaire behandeling van de twee wetsontwerpen over euthanasie voorlopig stopgezet moet worden. Nu deze week de kans op een kabinetscrisis groot is, menen PvdA en WD dat voorzet ting van de discussie over een zo be langrijk onderwerp als euthanasie niet voor de hand ligt. PvdA-fractievoorzitter Kok meent dat de meningsverschillen tussen CDA en WD zo groot zijn, dat "de basis voor een behoorlijke afwikkeling is verdwenen". Vol gens hem zou de euthanasie-kwes- tie bij de volgende kabinetsforma tie opnieuw aan de orde moeten ko- WD-woordvoerder Hermans meent om andere redenen dat het debat moet worden geschorst. "We hebben niet voor niets een zorgvul dige procedure afgesproken. Als het debat over de crisisdreiging woensdag wordt gehouden, kunnen we dinsdag niet net doen of onze neus bloedt en over euthanasie pra ten. Het debat zou dan teveel ver brokkeld worden", aldus Hermans. WD-fractievoorzitter Voorhoeve meent dat de politieke problemen voortkomen uit een gebrek aan ge ven en nemen en een gebrek aan communicatie. "Als het kabinet be reid is om de financiering van het milieuplan bij te stellen zoals onze fractie dat wil en het kabinet dat ook concreet toont, dan kunnen we lijkt mij gewoon met het kabinet verder. Maar als het kabinet dat alle maal verwerpt dan ontstaat een ui terst moeilijke situatie, want dan is de vraag aan de orde of de WD- fractie in de Tweede Kamer nog wel vertrouwen heeft in dit soort be leid," aldus Voorhoeve. De kabinetsplannen drukken vol gens, Voorhoeve erg eenzijdig op een deel van de werkenden. "De af schaffing van het reiskostenforfait en een serie verhogingen van de ac cijns op autobrandstoffen hebben een sterk negatief koopkrachteffect bij een deel van de Nederlandse werknemers. En dan denk ik met name aan de modale werknemer die een afstand moet reizen naar zijn werk en die als die extra kosten niet fiscaal aftrekbaar zijn in feite met een netto inkomen zit wat nauwe lijks verschilt van het minimum loon of een uitkering". Oppositieleider Kok sluit niet uit dat zijn partij volgende week in het kamerdebat "om puur politieke re denen" een motie van de WD zal steunen waarmee het einde van het kabinet een feit zal zijn. Ook al is de PvdA niet tegen verlaging van het reiskostenforfait: "Wij zullen vol gende week onze plicht doen, we zullen er geen moment langer aan meewerken dat dit kabinet blijft zit ten", aldus Kok. Hij kan zich niet voorstellen dat er nog maar iemand is die werkelijk gelooft dat "dit de crisis van de reis kosten is, we hebben te maken met twee coalitiepartners die op elkaar zijn uitgekeken, met een juniorpart ner die zodanige interne spannin gen heeft opgelopen dat het ook daar echt niet meer kan". Volgens premier Lubbers is het ineens afschaffen van een belas tingaftrek voor woon-werkverkeer (reiskostenforfait) helemaal niet aan de orde. Dat gebeurt niet voor 1991. Bovendien is er nog overleg over met werkgevers en vakbon den. Indien het reiskostenforfait verdwijnt, wordt het in fasen afge schaft. Prijsverhogingen voor ben zine van 25 cent per liter zijn "nooit voorgesteld", aldus Lubbers. tief na een kort gesprek met Ruding naar de prullenbak. In het kabinet is het WD-plan zelfs nooit ter sprake geweest. Ruding kwalificeerde de PvdA-milieuplannen zelfs als 'meer solide' dan de WD-voorstellen, Een uitstekende manier om de irri taties op te voeren. Eindbod Lubbers legde vrijdagnacht dan ook zijn eindbod op tafel, dat nau welijks afweek van de voorstellen die hij een week eerder had gepre senteerd en waar de WD zo tegen te hoop was gelopen. Dat konden de liberalen niet over hun kant laten gaan, zo dacht iedereen. Maar toen bleek de verdeeldheid in de liberale gelederen. Een drie uur durend be raad tussen WD-bewindslieden en partijtop leverde die nacht geen overeenstemming op. Smit-Kroes en Nijpels hielden vast aan het standpunt dat het kabi net niet mocht breken. Staatssecre taris Henk Koning, die aanvanke lijk grote bezwaren had, was inmid dels om gegaan, omdat Lubbers had beloofd dat het door hem zo verfoeide afschaffing van het reis kostenforfait, voorlopig van de baan was. Ook Rudolf de Korte schikte zich. Voor Joris Voorhoeve was het in middels een strijd om het leider schap in de partij geworden. Als hij zich gewonnen zou geven, zou hem door de achterban zonder meer 'slappe knieen' worden verweten. Bovendien zou een strijd tussen zijn voorganger Nijpels en hemzelf dan in het voordeel van de populaire mi nister van milieu zjjn beslecht. Toen Lubbers vrijdagnacht om drie uur het beraad verdaagde tot zaterdagochtend, had Voorhoeve zijn ramkoers al uitgezet. In het ka binet kon hij het niet meer winnen, dus liet hij voor de zekerheid de vol tallige fractie alvast bestellen voor zaterdagmiddag. Unaniem Terwijl de premier, nadat hij het he le kabinet uiteindelijk achter zijn voorstellen had gekregen, de plan nen aan de pers uiteenzette, was de fractie van de WD aan haar verga dering begonnen. Na een korte uit eenzetting door Voorhoeve, barstte de kritiek los. Al snel bleek dat geen fractielid met deze voorstellen ak koord kon gaan. Ook zij wisten, met de kandidaatstelling voor de Twee de Kamerverkiezingen in het ach terhoofd, dat de gewestelijke voor zitters zich vrijwel unaniem achter het verzet tegen de kabinetsplan nen hadden opgesteld. Het ging de liberale fractie al snel niet meer om de vraag öf het kabi net hierom naar huis zou moeten worden gestuurd, maar hoe. Voor hoeve had twee mogelijkheden. Hij kon direct het vertrouwen in de WD-bewindslieden opzeggen, maar daarmee zou hij ook zijn laatste 'vrienden' in het kabinet (Bolkestein en Korthals Altes) een enorme douw geven. Bovendien had Voorhoeve een en andermaal betoogd dat politieke verschillen helder en in het parlement dienen te worden uitgevochten. Dus koos hij voor de aankondi ging van de vertrouwensbreuk met het hele kabinet. Morgen of woens dag zal de WD, als de premier geen water bij de wijn wil doen, een mo tie van wantrouwen tegen het kabi net indienen. En daarmee is het ein de van het tweede kabinet-Lubbers een feit. Zwarte piet De kans dat Lubbers de crisis nog zal willen afwenden, lijkt niet groot. Hij moet daarvoor concessies doen aan de WD-fractie in de Tweede Kamer, met het risico dat hij ver deeldheid in eigen gelederen krijgt. De zwarte piet ligt waar hij hem het liefst wil laten: bij de WD. Interne verdeeldheid in die club en een openlijke machtsstrijd zijn ingredi ënten, die voor de WD in de ko mende verkiezingsstrijd niet gun stig zijn. Het CDA kan, enigszins in strijd met de werkelijkheid, erop wijzen dat de WD geen goede milieuplannen wilde. De kabinets crisis lijkt onafwendbaar. Een vermoeide premier Lubbers. (toto anpi PvdA zal motie van wantrouwen tegen kabinet steunen DEN HAAG - Zichtbaar opgelucht deelde premier Lubbers zaterdag middag aan de verzamelde parle mentaire pers mee dat zijn kabinet eensgezind achter het Nationaal Milieubeleidsplan en de hoofdlij nen van de begroting voor volgend jaar stond. Even leek het erop dat een dreigende kabinetscrisis was afgewend. Maar niemand wist toen nog dat de WD-fractie de voorstel len keihard zou afwijzen. door Henri Kruithof De premier vertoefde zaterdagmid dag al in het vliegtuig naar Enge land, om daar met mevrouw That cher de wereldproblemen door te nemen; CDA-fractievoorzitter De Vries was al naar huis gereden. De verrassing was in CDA-kring en bij de premier zelf groot, toen de libera le fractie luttele uren na afloop van het kabinetsberaad de crisis aan kondigde. De vrijwel onafwendbare kabi netscrisis gaat al lang niet meer over de inhoud van de voorstellen. Welis waar stuiten deze op grote bezwa ren bij de WD, maar iedereen kan zien dat de voorstellen vrijwel geen effect hebben op de begroting van 1990, maar pas daarna gaan spelen. Er zijn dus nog gelegenheden ge noeg om de plannen bij te stellen, ook voor de WD. Pure machtspolitiek is de oor zaak van de crisis in de WD en in het kabinet. Joris Voorhoeve vond, en vindt dat het CDA van premier Lubbers lang genoeg heeft gesold met de belangen van de WD. En toen vorige week ook de WD-ach- terban in niet mis te verstande be woordingen liet weten, dat de WD het niet langer over haar kant mocht laten gaan, was het voor de liberale leider duidelijk: de kabinetsplan nen voor het milieu mochten zo niet doorgaan. Voorhoeve heeft wat uit te leggen, m De WD-bewindslieden in het kabi net waren hopeloos verdeeld. Nij pels en Smit-Kroes wilden tot alle prijs in het kabinet blijven. Zij ston den op het punt belangrijke over-, winningen te boeken bij de inhoud van het milieubeleid. Daarmee zou den ze goede sier kunnen maken. Vooral voor Nijpels zou dat zijn po sitie in de partij fors verstevigen. Hij rekende echter buiten het par tijkader. Nadat vorige week maan dag de plannen van Lubbers met het milieu bekend waren geworden, kwam er een stroom van telefoon tjes 'uit het land'. De voorzitters van ide kamercentrales lieten in niet mis 'te verstane bewoordingen weten dat de WD niet akkoord mocht gaan de door Lubbers voorgestelde lastenverzwaringen. Het milieu was veel waard, maar niet de opoffering van het liberale principe van lagere belastingen. Toen de oude liberale leider Hans Wiegel er dinsdag een schepje bo venop deed en de kabinetsplannen onder luid applaus vierkant afwees, leek de zaak duidelijk. De kabinets plannen moesten worden veran derd. Nachtelijk beraad in De Korte's naniem heeft verworpen, (foto gpd) ministerie van economische zaken tussen WD-bewindslieden en de partijtop, leidde donderdag tot een wat schimmige situatie. Volgens Voorhoeve zaten de WD'ers weer op één lijn. Maar partijvoorzitter Ginjaar liet dat in het midden. Een alternatief plan (minder heffingen, meer belastinggeld voor het milieu) werd weliswaar gedragen door de WD'ers, maar niet ten koste van al les. Vrijdag werd dan ook al snel dui delijk tot hoever de eenheid tussen fractie en ministers ging. Premier Lubbers verwees het WD-alterna-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 3