Ruding laat elektronisch betalen vrij Vreugde en zorg over hoogconjunctuur Enquête: looneis verpleging uit ziekenfondspremie betalen Geen regeling voor tarieven Vertrek uit Zuidafrika voor Mobil centenkwestie Renkums bedrijf wil Zegwaard overnemen IM1JUAU ÜBAMLlüi» ECONOMIE PAGINA 7 DEN HAAG (GPD) Minister Ruding (financiën) is niet van plan de tarieven voor elektronisch betalen, zoals via be taalautomaten, te regelen. "Ik grijp niet in", aldus de be windsman gisteren in de Kamer. Volgens de minister ma ken de banken zich niet schuldig aan het afwentelen van de kosten van het elektronisch betalingsverkeer op detailhan del en consument, zoals consumentenorganisaties en de op positie in de Tweede Kamer vrezen. Ruding gaf wel toe dat elke bank op voor elektronisch betalen wel dege- zich, afhankelijk van het betalings- lijk in de markt tot stand. Er zijn im- verkeer, tarieven kan vaststellen, mers meer aanbieders terwijl de Deze kunnen ook per groep gebrui- banken ook overleg voeren met on- kers. betaalvormen en -situaties der meer de detailhandel en de con- verschillen. De minister vatte dit sumentenorganisaties. mede onder de voor banken nood- Ruding zei verder dat het betaal- zakelijke commerciële ruimte. verkeer nog veel duurder zou zijn Volgens Ruding komt de prijs indien geen elektronica zou worden toegepast. In de Kamer zei Ruding JOHANNESBURG (GPD) - Verle den week trotseerden duizenden demonstranten voor de poorten van Shell in Amsterdam traangas en wa penstok. Als de betogers een week hadden gewacht, hadden ze hun leuzen kracht kunnen bijzetten met een voorbeeld uit de praktijk. Want wat Shell niet wil, doet een Ameri kaanse concurrent wel. Mobil Oil smeert hem uit Zuidafrika. door Peter Van Nuijsenburg Mobil vertrekt niet omdat de top van het bedrijf plotseling zou zijn bekeerd tot het gelijk van de actie voerders. Ook in de VS liggen be drijven met belangen in Zuidafrika onder vuur van de anti-apartheids activisten. Deze pressiegroep kan rekenen op steun van prominente politici als Edward Kennedy en Jes se Jackson. Campagnes van de Amerikaanse anti-apartheidsbeweging zijn rede lijk succesvol geweest: in 1986 bij- voorbeeld werd Reagan een veel omvattende sanctiewet door de strot gewurmd. Een aantal Ameri kaanse ondernemingen liquideerde daarna, althans in naam, zijn Zuid- afnkaanse vestigingen. Maar toch zeggen insiders in Zuidafrika en de VS, is Mobil Oil niet voor deze druk gezwicht. Mobil laat zijn beslissingen afhangen van het rinkelen van de kassabei rin kelt. Daar zit 'm de kneep: in 1987 nam het Amerikaanse Congres een wet aan. die onvoordelig uitpakte voor Mobil Oil. Volgens deze wet moet Mobil twee keer belasting be talen over de winst die zij in Zuid afrika heeft gemaakt, in Zuidafrika zelf en in de Verenigde Staten. Vol gens ruwe schattingen heeft deze wet het bedrijf vorig jaar minstens 10 miljoen gulden gekost. De winst die de Zuidafrikaanse vestiging bijdraagt is maar een frac tie van het totale bedrijfsresultaat. Wanneer die winst ook nog door dubbele belastingheffing fors wordt afgeroomd, gaan aandeel houders vervelende vragen stellen. Pas dan, wanneer is vast komen te staan dat het rendement tegenvalt, gaan factoren als politieke druk en het imago van het bedrijf meespe len. Mobil zal nu vrijwel zeker zijn be langen verkopen aan de mijnbouw- gigant, Gencor. Gencor heeft belan gen in de Zuidafrikaanse offshore- oliewinning en lijkt dus, eventueel in combinatie met andere gegadig den, een logische koper. Op de pompstations van nu nog Mobil Oil zal dus binnenkort een andere naam prijken. Wat de overname betekent voor de 2800 werknemers is nog met dui delijk. De praktijk leert echter dat de arbeidsomstandigheden na een overname meestal op korte termijn niet ingrijpend veranderen. De in vloed op het investeringsklimaat in Zuidafrika en voor de werkgelegen heid zijn moeilijk te taxeren. Het gezaghebbende dagblad voor de zakenwereld,, Business Day, vreèst dat de Amerikanen andere landen, vooral Japan en de Bonds republiek, onder druk zullen zetten niet te profiteren van het vertrek van Amerikaanse bedrijven. Wor den de Japanners en de Duitsers kopschuw, dan zijn de gevolgen voor de Zuidafrikaanse economie met te overzien. Zoals uit de verwikkelingen rond Mobil blijkt, geven overwegingen van financieel-economische aard uiteindelijk de doorslag. Dat geldt ook voor Shell: zolang Shell Zuid afrika winst maakt blijft ze. Maar wanneer het politieke klimaat als gevolg van Amerikaanse invloed in voor Shell ongunstige zin omslaat, zal dat zijn weerslag vinden bij het opmaken van de balans. Bij deze af weging zijn de acties in Nederland voor Shell een irritante, maar mini male factor. Opheldering over KLM-order gëeist DEN HAAG (ANP) - De CDA Tweede Kamerleden Van Vlijmen en Mateman hebben een interpella tie met de ministers De Korte van economische zaken en Smit-Kroes van verkeer en waterstaat aange vraagd. Het CDA wil de bewindslie den horen over de aankoop door de KLM van Boeings ter waarde van 2 miljard gulden. Met de bestelling van de tien 737's valt bij de KLM definitief het doek voor de Fokker 100. De woordvoer der bevestigde dat de twee in ge bruik zijnde Fokker 100's zullen worden verhuurd of verkocht. Door de nieuwe aankopen en aan passingen van de vloot wordt het aantal vliegtuigtypes van de KLM verminderd tot drie: de Boeing 747, de Boeing 737 en de Airbus A310. Dit is mede noodzakelijk om te voorkomen dat de KLM in 1990 al vliegtuigen aan de grond zou moe ten houden. NS verwachten 600.000 gasten op jubileumfeest UTRECHT (ANP) - Ruim 600.000 bezoekers verwachten de Nederlandse Spoorwegen tij dens de jubileumactiviteiten voor haar 150-jarig bestaan. Voor het feestje is maar liefst een bedrag van 17 miljoen gul den uitgetrokken. De bedoeling is dat de kosten weer worden goedgemaakt door een toename van het aantal treinpassagiers. Op de tentoonstelling 'Trei nen door de tijd' zijn treinen te bezichtigen uit het begin van de ze eeuw tot en met de snelle TGV-trein van nu. Op Utrechtse Centraal Station staan oude stoomlocomotieven en er zal een nagemaakt model van de eerste Nederlandse stoomloco motief rondrijden. In de hallen van de Jaarbeurs worden ver schillende tentoonstellingen in gericht met schilderijen, foto's en postzegels. 'Treinen door de tijd' wordt op 21 juni feestelijk geopend door koningin Beatrix. In de aanloop tot de jubileum evenementen zijn de NS met een prijsvraag begonnen voor het grote aantal (60 procent) rei zigers die geen kortingskaart hebben, zo is vanmiddag tevens bekendgemaakt. Dat gebeurde bij de opening van de Utrechtse Stationshal. geen enkele aanleiding te te grijpen in het proces op weg naar elektronisch betalen. Volgens hem is het bankwezen niet van plan de kosten van elektronisch betalen af te schuiven op de detailhandel en consument. Er is sprake van gelijkwaardige marktpartijen, aldus de minister. Het is niet zo dat de banken door hun machtspositie maar alles kun nen voorschrijven en in hun eigen voordeel kunnen regelën. Midden stand- en consumentenorganisaties kunnen wel degelijk via overleg met de banken invloed uitoefenen. Dat de banken gezamenlijk een computergestuurd netwerk hebben ontwikkeld voor elektronisch beta len noemde Ruding geen bezwaar. Het is in zijn ogen zelfs essentieel om verspilling van gelden tegen te gaan, de mogelijkheden tot fraude te-beperken en de mogelijkheden optimaal te gebruiken. Wettelijke voorwaarden wilde Ruding niet aan het netwerk stellen. De minister wees alle bezwaren die de oppositiepartijen inbrachten tegen de huidige stand van zaken rond het elektronisch betalen van de hand. De marktpartijen zullen er in onderling overleg uit moeten ko men, aldus Ruding. Nader overleg met de banken van zijn kant wees hij van de hand. Economie kort Philips Philips hevelt aan het eind van dit jaar de verlies lijdende produktie van videorecorders in de Westduit- se stad Krefeld over naar Wenen. Van de 1750 werknemers in Krefeld verliezen er maximaal 630 hun baan. Voor deze mensen wordt een sociaal plan opgesteld. Benzine De prijs van een liter superbenzine is vandaag met een cent per liter omhoog naar 181 cent per liter. Die selolie werd twee cent goedkoper en kost 88,8 cent per liter. Loodvrije benzine blijft 174 cent per liter kos ten. Crematoria Bij de particuliere crematoria waar de afgelopen week is gestaakt van wege het zaterdagwerk, is het aantal crematies met ongeveer 25 procent afgenomen. Werden bij zes crema toria in april 1988 nog 1377 crema ties uitgevoerd, in april van dit jaar waren dat er 1049. Het einde van de stakingsacties is voorlopig niet in zicht. Supermarkt De Dienstenbond FNV is teleurge steld over het 'schamele bod' dat de werkgevers van de supermarkten hebben gedaan voor de nieuwe cao's van de 120.000 werknemers in de supermarkten. Terwijl de bond heeft ingezet op een loonsverho ging van tenminste 3 procent, wil len de werkgevers tweejarige cao's waarin de laagstbetaalden geen ho ger salaris krijgen. Horeca De 130.000 werknemers in de hore- ca-sector kunnen twaalf rooster- vrije dagen krijgen, zo heeft direc teur mr. M. Cordesius van de Hore ca Federatie meegedeeld. De Hore- cabond FNV vindt het bod mager: "De twaalf roostervrije dagen ston den al in de oude cao", aldus een woordvoerder. Portugal Portugal heeft gisteren met groot succes zijn eerste privatiserings operatie voltooid. 49 procent van de aandelen van de brouwerij Unieer werd drie maal overtekend en bracht twintig procent meer op dan de basisprijs van 2500 escudo (35,10 gulden). De inkomsten voor de staat bedroegen daardoor 9,4 miljard es cudo (130 miljoen gulden). Portugal wil dit jaar vier staatsbedrijven ge deeltelijk privatiseren. SCHIPHOL (ANP) - De charter- luchtvaartmaatschapij Martinair Holland heeft in 1988 nettowinst bijna verdubbeld tot een record van 64,1 miljoen gulden. De omzet groeide van 549,8 miljoen gulden tot 591,3 miljoen. In zijn toelichting op het verslag toonde president-direc teur Martin Schroder zich voor het lopende jaar optimistisch. Mede op basis van de resultaten van het eer ste kwartaal zei hij een resultaat te verwachten dat ten minste op het Martinair boekt recordwinst in '88 niveau van dat van 1988 ligt. Op alle terreinen waarop Marti nair actief is het passagiersver voer, het vrachtvervoer, het vliegen voor derden en de verhuur van vliegtuigen alsmede bij de doch terondernemingen waren de ont wikkelingen in 1988 positief. BRAKS BLAAST HARDER WIJK - De be handeling van de welzijnswet voor dieren in de Tweede Ka mer is in volle gang. Ondanks het feit dat ver troetelen van eendekuikens daarin geen rol speelt, liet mi nister Braks zich gisteren in een Harder- wijkse fokkerij niet weerhou den van het recht blazen van wat veer tjes. Martinair vervoerde in 1988 ruim 472.000 passagiers van en naar de vakantiebestemming. Met deze aan tallen had Martinair in 1988 een aan deel van 36,8 in deze markt, minder dan in 1987 (39,3 procent) Martinair Holland heeft bij de Amerikaanse Boeing-fabrieken een ordOT geplaatst voor de levering van twee 767-300-ER-vliegtuigen. Deze toestellen zullen in de loop van 1991 aan de vloot worden toegevoegd. RENKUM/DELFT (GPD) - Het Amerikaanse afvalverwerkingssbe- drijf Browning Ferris Industries bv (BFI) in Renkum dat vorig jaar het industriële reinigingsbedrijf Spitman bv aldaar overnam wil de in opspraak geraakte Zegwaard- groep in Delft overnemen. De on derhandelingen daarover zijn in een ver gevorderd stadium. Dat is gisteren in een gezamenlij ke verklaring door beide onderne mingen bekend gemaakt nadat de vertrouwelijke overname-bespre kingen waren uitgelekt, aldus van morgen directeur C.Schaap van BFI in Renkum. Nog niet duidelijk is of BFI het gehele bedrijf over neemt of slechts zeven dochters. De bedrijven hébben de overna me inmiddels aangemeld bij de fu sie-commissie van de Sociaal-Eco nomische Raad en de vakbonden. Volgens BFI-adviseur mr. F. Heyning is het de verwachting dat de besprekingen tot overeenstem ming zullen leiden. De overname moet zonder verlies van werkne mers gebeuren. Directeur Schaap: "Een overna me past wonderwel in het beleid van BFI dat al enige jaren op het overnamepad is. We zijn al heel lang met Zegwaard over een overname in onderhandeling, maar de nega tieve publiciteit rond Zegwaard heeft de gang naar de onderhande lingstafel duidelijk versneld." Zegwaard kwam in opspraak als gevolg van een massale inval door justitie, waarbij de administratie in beslag werd genomen. Zegwaard wordt verdacht van illegale praktij ken met de afvalverwerking. Het onderzoek daarnaar gaat ongeveer achttien maanden duren en in af wachting daarvan hebben klanten al contractbesprekingen opge schort. Volgens FBI-adviseur Heyning zullen de besprekingen over de overneming eerder in dagen dan in weken worden afgerond. Hij laat zich niet uit over het bedrag dat hiermee gemoeid is. BFI is een in- dustrieel-afvalverwerkend bedrijf met het hoofdkantoor in Houston (Texas). Het bedrijf heeft vestigin gen over de gehele wereld. In totaal werken er 22.000 man bij dit aan de New Yorkse effectenbeurs geno teerde bedrijf. In Nederland wer ken ongeveer 800 man bij BFI. De Amerikanen willen nu profite ren van het feit dat de Zegwaard- groep <30 bv's) in opspraak is ge raakt. Dit zou de overnameprijs flink kunnen drukken. Boter bij de vis AMSTERDAM (ANP) - Binnen af zienbare tijd zal levering van effec ten alleen nog dienen te geschieden tegen gelijktijdige betaling. Invoe ring van deze internationale norm zal de aantrekkelijkheid van de Am sterdamse Effectenbeurs vergro ten. Dit deelde de directievoorzitter van de Kas-Associatie, drs. F.S. von Balluseck, gisteren mee bij de pre sentatie van het jaarverslag. De operatiezaal in het Antoniusziekenhuis i geen hartoperaties werden uitgevoerd. i Nieuwegein bleef leeg, omdat er door de acties i DEN HAAG (GPD) - Bijna drie kwart van de bevolking is bereid maandelijks vijf gulden meer zie kenfondspremie of ziektekosten verzekering te Jaetalen om op die manier de salarissen van verpleeg kundigen te kunnen verhogen. Een kwart is daartoe niet bereid; 65- plussers voelen minder voor een premieverhoging. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Nipo in opdracht van de vier bonden in de gezondheidszorg (Ab vaKabo, CFO, GOB en FHZ) heeft gedaan onder 1015 personen. 72 procent van de Nederlanders is het niet eens met de weigering van het kabinet om het ziekenhuisperso neel 5 procent salarisverhoging toe te staan, zo wijst het onderzoek uit. Het werk in de ziekenhuizen wordt door 93 procent van de bevol king als zwaar bestempeld; ruim tweederde vindt dat het werk in de ziekenhuizen slecht wordt betaald. Een grote meerderheid (85 procent) van de ondervraagden zegt dat zie kenhuispersoneel zijn of haar werk goed verricht. De bonden zien de uitkomsten van het onderzoek als een duidelijke ondersteuning van hun eis van 5 procent meer loon voor verpleegkundigen. Zij leiden uit het onderzoek af dat er brede steun is voor hun eisen. Acties van verplegend en verzor gend personeel leidden vanochtend tot de bezetting van het gemeente huis van Alkmaar. De toegang tot een bijgebouw van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur in Rijswijk werd geblok keerd. Rond het middaguur werd deze actie gestaakt. Ook bij andere instellingen zijn gisteren zondagsdiensten gehou den, onder meer bij het Zeewegzie kenhuis in IJmuiden. Werkonder brekingen vonden vooral plaats in het noorden: instellingen in Zuidla- ren, Appelscha, Meppel en Winters wijk. Vandaag doet de hardere ac- tievorm van een opnamestop zijn intrede bij zes ziekenhuizen in Rot terdam. Zondagsdiensten dan wel werkonderbrekingen staan op het programma bij instellingen in Haar lem, Amsterdam, IJmuiden, Heem stede, Wolfheze, Helmond, Eelde, Zuidlaren, Sneek, Heerenveen, Ap- AMSTERDAM De Amsterdamse effectenbeurs en met haar een aantal andere belangrijke effecten beurzen in de wereld reageerde deze week precies zoals het pas ver schenen jaarverslag van de Neder- landsche Bank over het boekjaar 1988. Er werd gejuicht over de eco nomische prestaties, maar men was vol zorgen over de gevaren van «ie oververhitting. door Jan Wagenaar Volgens de Nederlandsche Bank was de economische groei vorig jaar in ons land zeer bevredigend. De in flatie bleef beperkt en zelfs de over heidsfinanciën, waarop anders veel kritiek bestond in het jaarverslag, kregen een pluim voor de keer-ten goede. Alleen de begeleidende geld- verschijnselen als kredietverstrek king en geldcreatie namen een te hoge vlucht en hebben tot zorgelij ke commentaren geleid. Zodanig zelfs dat de Nederlandsche Bank duidelijk tot maatregelen is overge gaan en zich voorbereidt op nog meer ingrijpende activiteiten op de geld- en kapitaalmarkt. Zo lijkt het niet uitgesloten dat binnenkort de oude kredietrestric tie, die banken beperkt in hun kre dietcreatie, weer nieuw leven wordt ingeblazen. Omdat deze maatrege len hun begeleidend effect sorteren op het financiële vlak en het duide lijkst voelbaar zijn in het feit van de rentestijging, dwingen zij de effec tenbeurs tot een voortdurende con frontatie met een werkelijkheid die haaks staat op de vreugde over de hoogconjunctuur. Dit gold deze week overduidelijk voor Amsterdam, waar na drie da gen handel nog vrijwel niets was ge beurd. Maar ook Frankfurt, Zürich en Brussel bleven onberoerd en in Wall Street werd de tegenstelling vreugde en zorg over de conjunc tuur helemaal ten top gedreven. Daar bleek de economische groei over het eerste kwartaal maar liefst tot 5,5 procent te zijn gestegen. Aan merkelijk meer dan de 2,4 procent op jaarbasis over het vierde kwar taal. Eerder nam de vrees toe voor nieuwe rentemaatregelen zodat de obligatiemarkt in New York de meeste dagen van deze week geen enkele richting durfde in te slaan. Wel liep de dollar flink op, want dank zij de snelle economische groei lijkt een rentedaling van enige BEI JRS W E E K betekenis voorlopig nauwelijks mo gelijk. Hierdoor kreeg de dollar een flinke steun en kon zich na de schrik van vorige week over de Westduitse discontoverhoging krachtig herstellen. In Amsterdam liep de prijs vier cent op. Hierdoor werd het duurde re effect van de mark en met deze munt dat van onze gulden eniger mate uitgehold. Vijf Westduitse economische instituten kwamen evenwel tot de conclusie, dat een verdere rentestijging in de Bonds republiek om geldgroei en inflatie te drukken niet meer nodig is. Weliswaar zal de inflatie dit jaar bij onze oosterburen met drie procent stijgen, maar de oorzaak ligt meer aan tijdelijke en eenmalige factoren als de verhoging van accijnzen en tarieven. Bovendien heeft het nieu we kabinet in Bonn besloten de fel omstreden bronbelasting op rente inkomsten, die vanaf 1 januari dit jaar was ingesteld, weer ongedaan te maken. Voor onze gulden heeft dat een minder gunstig effect. Want vorig jaar werd juist door die dreigende Duitse bronbelasting veel marken kapitaal omgezet in guldens. Een te rugdraaien daarvan op grote schaal zou de gulden nu onder druk zetten en tot nieuwe rentemaatregelen kunnen leiden. Ondertussen viel het succes van de nieuwe staatslening mee. Minis ter Ruding kreeg zelfs nog 3,85 mil jard gulden binnen, maar niet zon der dat de emissiekoers tot 99 pro cent moest worden terugge schroefd. Het rendement steeg hier door tot 7,14 procent. Toch bleef de obligatiemarkt on der enige druk en het koerspeil liet zelfs een zekere afbrokkeling zien. Jammer, want uit de economische hoek bleven ook deze week de ge luiden bijzonder hoopvol klinken. Zij onderstreepten daarbij de gun stige verwachtingen eerder uitge sproken door het Centraal Planbu reau. Zo blijkt de orderpositie van de Nederlandse industrie in de maand maart tot een ongekende hoogte te zijn gestegen, waarbij vooral in het tweede kwartaal een forse stijging van de export kan worden verwacht. Beursplein 5 wachtte echter'op Wall Street en schoot pas gisteren het beursslot tocl top van het jaar. Van de topfondsen konden Unilever en Hoogovens rond 5 procent aantrekken. Vijf pro cent meer waard werden Tulip Computers en Volmac. De Ned- lloyd moest daarentegen 5 procent terug door winstnemingen. De Europese optiebeurs had het aanzienlijk gemakkelijker dan in de voorgaande werkweek. Toen werd er het recordaantal contracten van 409.000 afgesloten. In deze werk week viel het totale aantal terug tot 306.000 contracten. Hoogovens stal de show met verreweg de meeste opties. De tweede plaats werd over wegend bezet door Koninklijke Olie, afgewisseld door Unilever. Maar de indexopties trokken toch de meeste omzet tot zich en waren voor de gehele optiebeurs favoriet. pingedam, Oostburg, Oosterhout, Brielle en Breda. Het actiecomité van verpleegkundigen van het Rooms Katholiek Ziekenhuis in Groningen heeft tot en met 7 mei een opname-, onderzoek- en behan- delstop ingesteld. De directie van het St.Antonius- ziekenhuis in Nieuwegein zal een dag loon inhouden van de 41 ver pleegkundigen die gisteren een zondagsdienst hebben gedraaid. Door de actie zijn zo'n veertig ope raties niet doorgegaan, waaronder vijf hartoperaties. AbvaKabo en CFO gaan nu ook voor de werknemers in de bejaar dentehuizen een looneis van 5 pro cent stellen. Daarnaast zou nog dit jaar de functiewaardering voor de 85.000 werknemers moeten gaan gelden, zo heeft de CFO gisteren meegedeeld. Het vaststellen van de salarissen moet tijdens de cao-on derhandelingen geschieden. Deze starten begin mei. NCW: slapheid politici dupeert uitkeringstrekker ROSMALEN (ANP) - De uitke ringsgerechtigden zijn het slachtof fer van de falende politiek. Door een slappe houding hebben politici zo wel de overheidsfinanciën als de omvang van vooral het aantal ar beidsongeschikten uit de hand la ten lopen. Verhogingen van uitke ringen zijn daardoor moeilijk Dat heeft voorzitter J. Andriessen van het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW) giste ren gezegd op de jaarvergadering van zijn organisatie in Rosmalen. Andriessen, die een koppeling tus sen de diverse inkomenscategorie ën in ons land afwees, noemde de hoogte van de uitkeringen een her verdelingsvraagstuk dat bij de poli tiek ligt. "Ik gun mensen met een uitkering zeker een verbetering, maar de politiek maakt dat er niet eenvoudiger op". Voor een centrale afspraak, waar ook de uitkeringen bij betrokken worden, voelt hij niets. Koppelin gen tussen de diverse inkomensca tegorieën, in de marktsector, bij de overheid en in de sociale zekerheid, zijn volgens hem ver gezochte ver banden. De NCW-voorzitter vond 1989 in economisch opzicht een kwalitatief goed jaar, 'misschien wel een vijf-sterrenjaar', maar wilde de regering daar niet voor bedan ken. Hij hekelde het 'boterzachte' bezuinigingsbeleid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 7