Geluk lacht kleurloos Oranje toe
Snelders gooit
eigen glazen in
Tientallen supporters
belanden in ziekenhuis
SPOoT!"V
'Theo voelde zich niet safe'
'Onverwacht grimmige situatie'
Iiverpool-fans
willen koningin
bij rouwdienst
Reclameborden uit Kuip geweerd
Nederlaag tegen Westduitsers op de valreep ontlopen
Flinke blessures
Westduitsers
Clubkaart kan
juist agressie
veroorzaken
SPORT
PAGINA 19
ROTTERDAM (GPD) Theo Snelders hoeft zich voorlopig niet
meer in Zeist te vertonen. Ruim een etmaal voor de laatste training
van Oranje dwong de doelverdediger bondscoach Libregts tot een
verrassende ingreep. Snelders, trillend als een riet en hyperner
veus, gooide zijn eigen glazen in en moest na de trainingsessie zijn
plaats afstaan aan de immer zelfverzekerde Joop Hiele.
Een oefening waarbij hoekschop
pen centraal stonden, werd de voor
malige goalie van FC Twente, bij
zijn huidige club Aberdeen dit sei
zoen geroemd om zijn spel, fataal.
De 25-jarige Snelders, gisteravond
na afloop binnen recordtijd de Kuip
uitgevlucht, maakte daarbij een
zeer nerveuze indruk, liet meerdere
maal een bal uit de handen glippen
en kreeg onmiddellijk na de trai
ning van Thijs Libregts de rekening
gepresenteerd.
Libregts had die beslissing overi
gens in stilte al een dag eerder over
wogen. De bondscoach vond Snel
ders in het trainingskamp in Noord-
wijk ee:
en trok
dat de doelman er psychisch onder
door ging. Waarom hij Snelders wel
FC Twente ramde hij bij Go Ahead
Eagles eens een deur uit zijn voe
gen.
Joop Hiele ervaarde zijn vijfde in
terland als een godsgeschenk. De
robuuste doelman van Feyenoord,
eeuwige tweede achter Van Breu-
kelen, raakte vorig jaar tegen Ajax
geblesseerd en maakte naar eigen
zeggen vervolgens een paar inkt
zwarte maanden mee. „Maar al het
lijden is niet tevergeefs geweest",
grijnsde Hiele, door Westduitsland
nauwelijks beproefd, na zijn onop
vallende optreden. „Dit was een
mooi cadeau om alles te vergeten".
Voor de Rotterdammer, op 24 mei
apatische indruk maken vorig jaar tegen Bulgarije (1-2) voor
zichzelf de conclusie de laatste maal present in de ba
siself, kwam zijn uitverkiezing als
'volslagen verrasing'. Hiele:
ROTTERDAM (GPD) Supportersrellen voorafgaand aan de voetbalwedstrijd Nederland-West-
duitsland hebben meer dan veertig arrestaties, tientallen gewonden en talloze vernielingen in het
stadscentrum opgeleverd. Enige supporters zijn ernstiggewond in ziekenhuizen opgenomen nadat
zij door messteken een slagaderlijke bloeding hadden opgelopen. De arrestaties zijn verricht in ver
band met vernielingen, steken, illegaal venten en het op de zwarte markt verkopen van kaartjes.
i orde bevond om de reservebank „Maar ik heb maar effe kriebels i
te houden en hij derde i
Metgod opriep hield Libregts in
het midden.
Ronald Koeman ontkende dat de
spelersgroep de hand in de wissel
truc zou hebben gehad. „Voor ons
was het ook een verrassing. We heb
ben er niet met de bondscoach over
gepraat. Het is zijn beslissing". Of
het een juist besluit was, liet Koem
an in het midden.
Theo Snelders kwam min of meer
uit het niets Zeist binnenvallen toen
het vaste duo Van Breukelen/Hiele
met zware knieblessures afhaakte.
In de oefeninterland tegen de Sov
jetunie maakte hij voor de eerste, en
mogelijk laatste maal zijn opwach
ting in Oranje. Snelders scoordè
twee maanden geleden een dikke
voldoende en leek, zeker toen Lib
regts hem meerdere malen publie
kelijk een hart onder de riem stak,
verzekerd van een optreden tegen
Westduitsland. Wel meende Sjiel-
ders de afgelopen dagen in Noord-
wijk een pro-Hiele stemming te be
speuren.
Snelders stond zeven jaar onder
de lat bij FC Twente. Afgelopen sei
zoen werd hij voor 1 miljoen gulden
naar Schotland getransfereerd, een
overgang die, ironisch genoeg,
nogal wat voeten in de aarde had
omdat de KNVB verlangde dat
Aberdeen de doelman voor inter
lands moest prijsgeven. Het is ove
rigens niet de eerste keer dat Snel
ders op negatieve wijze het nieuws
haalt. Bij Jong Oranje liep hij eens
een UEFA-schorsing op, toen hij in
Budapest uit nijd een ruit van de
kleedkamer in elkaar beukte en met
LONDEN (DPA/Rtr) - Het besluit
van Buckingham Palace om zater
dag geen hoge afvaardiging naar de
rouwdienst voor de omgekomen Li-
verpoolfans te sturen, heeft gisteren
in het Verenigd Koninkrijk tot gro
te verontwaardiging geleid. In de
Anglicaanse kathedraal van Liver
pool wordt zaterdag een rouwdienst
gehouden voor de 95 Liverpoolfans
die op 15 april in het stadion van
Sheffield in het gedrang omkwa-
Vooral kroonprins Charles kreeg
ernstige kritiek te verduren. „Prins
Charles keert de rouwende bevol
king van Liverpool de rug toe, om in
een Italiaanse televisieshow over
architectuur te schitteren", aldus de
woensdag-editie van het dagblad
Today. Het komende bezoek van de
prins aan spelers en bestuursleden
van FC Liverpool werd afgedaan als
een doekje voor het bloeden.
De voorzitter van de gemeente
raad van Liverpool, Keva Coombes,
verklaarde dat de bevolking van
zijn stad zich in de steek gelaten
voelt door het koninklijk huis. Het
dagblad Sun schreef gisteren: „Dui
zenden Liverpool-fans vinden dat
de koningin zelf de rouwdienst
moet bijwonen of ten minste haar
oudste zoon moet sturen". Het ko
ninklijk huis wordt zaterdag echter
alleen vertegenwoordigd door de
hertog van Kent, die voorzitter is
van de nationale voetbalbond.
'n buik gehad. Slapen ging i
nacht ook prima, net zoals normaal.
Nou ja, bijna normaal, want m'n
vrouw lag niet naast me".
De 30-jarige doelman maakte in
zijn loopbaan al eens eerder een
soortgelijk akkefietje mee. Op 29
april 1987 kreeg Hiele tegen Honga
rije van Michels de voorkeur boven
Van Breukelen die nog de bibbera-
ties had van het befaamde polletjes
incident. Volgens Van Breukelen,
gisteravond als toeschouwer in de
Kuip aanwezig, zijn beide voorval
len zelfs identiek. „Ook toen oor
deelde de bondscoach dat de kee
per de wedstrijd niet aan zou kun
nen. En hakte de knoop door in het
voordeel van Joop. Maar als er één
keeper is die zoiets uiterst profes
sioneel kan opvangen, dan i
wel. Hiele is er altijd klaar
Tot de gewonden behoren een paar
politie-agenten. Eén van hen werd
met een steen van zijn paard ge
gooid. Na onderzoek in het Dijkzigt-
ziekenhuis kon hij naar huis toe.
De politie, met 650 man op de
been, van wie 250 van de Mobiele
Eenheid, spreekt van 'een onver
wacht grimmige situatie', waarbij plein wisten Nederlandse suppor-
supporters al snel over de grenzen ters echter toch in de buurt van de
van wat toegestaan is heengingen. Westduitsers te komen, waarna een
lieffoto) ME-pelotons zetten alles op alles groot aantal stenen en stukken hout
om Westduitse en Nederlandse sup- door de lucht vlogen, in de richting
hij dat porters uit elkaar te houden, wat van de Westduitsers.
ternauwernood lukte. Tientallen ge- Later op de middag kwam het tot
Het enige verschil met twee jaar wonden moesten worden afgevoerd schermutselingen op de winkelbou-
geleden is dat Van Breukelen pro- naar ziekenhuizen. De Duitse su - - - -
testeerde tegen zijn verbanning porters gingen naar het Dijkzigt-zi
ziekenhuizen. De Duitse sup- levard Lijnbaan. Daarbij sneuvel
den veel ruiten van winkels, waar
van er een aantal de deuren sloot,
plan was geweest zijn meespelen Bergweg.'s Avonds gingen er ook Onder begeleiding van de ME reden
zelf ter discussie te stellen als Lib- gewonden naar het Clara-zieken- tal van ambulances af en aan, om
regts niet had jngegrepen. „Echt", huis. vooral aan het hoofd gewond ge-
De eerste arrestanten waren raakte supporters af te voeren. Een
dat hij Westduitsers. Zo'n twintig van hen speelgoedzaak werd geplunderd, en
werden aangehouden vanwege ver- ook uit andere winkels werd het no-
nielingen in cafés. Omdat er geen dige gestolen.
Tegen vijf uur veegde de politie met
eer vrijgelaten. een charge, waarbij ook gebruik
De onlusten begonnen rond half werd gemaakt van traangas, het
de bank, terwijl Snelders
Libregts, „Theo voelde zich to
taal niet safe. Hij zei i
Schots aan het denken was, zelfs
aanwijzingen in het Engels gaf. Dat
PAUL ONKENHOUT
ROTTERDAM (ANP) - De wed
strijd tussen Nederland en West-
Duitsland in de Rotterdamse
Kuip moest nog gespeeld wor
den. Toch was er gistermiddag al
een uitslag. In kort geding bepaal
de de Rotterdamse rechtbankpre
sident mr. L. ter Kuile dat compu
terfabrikant Atari geen reclame
borden mag plaatsen in De Kuip.
Atari verloor hiermee het geding
dat het had aangespannen tegen
Philips, de KNVB en het bureau
Inter Football.
Atari verweet de gedaagde par
tijen wanprestatie en het begaan
van een onrechtmatige daad door
het bedrijf te weigeren gister
avond in De Kuip vier reclame
borden (waarde circa 200.000 gul
den) te voeren.
Philips, hoofdsponsor van de
KNVB sinds 1985, voelde er niets
voor. Het contract dat de Eindho-
vense multinational heeft afge
sloten met de voetbalbond be
paalt dat tijdens thuiswedstrijden
van het Nederlands elftal geen re
clame mag worden gevoerd door
concurrerende bedrijven die de
zelfde produkten als Philips fa
briceren.
Maar Atari doet zaken met het
Zwitsers bureau CWL, waarmee
de computerfabrikant overigens
een contract heeft voor het voe
ren van reclameborden tijdens
zes wedstrijden van het Westduit
se elftal. En CWL doet weer zaken
met het Nederlandse Inter Foot
ball dat van de KNVB het recht
heeft gekocht 'reclamebord-za
ken' te doen.
Via de lijn Inter Football-CWL
waren de gewraakte vier borden
bij Atari terecht gekomen. De
computerfabrikant voelde er ui
teraard veel voor via De Kuip '200
miljoen consumenten' te berei
ken. „De wedstrijd wordt tot in
Zuid-Amerika uitgezonden",
merkte advocaat mr. C. Crul na
mens Atari op. Van beperkingen
was volgens hem tijdens de on
derhandelingen tussen Inter
Football en CWL geheel geen
sprake geweest.
Atari's tactiek faalde echter. De
tegenpartij produceerde op 10
april een brief, waarin CWL de
vier borden 'teruggeeft' aan Inter
Football. Volgens rechtbankpre
sident is hiermee de door Atari
gewenste transactie in feite al te
ruggedraaid, waarbij mr. Ter Kui
le in midden liet of dit 'op de juis
te gronden was gebeurd'. „Atari
moet wijken voor Philips", aldus
verwoordde mr. Ter Kuile de uit
slag van dit treffen.
drie 's middags, toen een grote Stationsplein schoon. Rond half zes
groep Westduitse voetbalsuppor- hield zich nog steeds een grote
ters van het Centraal Station naar groep Duitse en Nederlandse sup-
het Stadhuisplein oprukte. De ME porters op rond het Centraal Sta-
probeerde dat met charges te voor- tion, die langzaam wegdruppelde
komen, omdat zich al eerder op de door vertrek naar De Kuip. Daar
dag honderden Nederlanders daar ontstonden opnieuw rellen. Zo'n
hadden verzameld. Via het Hof- 1000 tot 1500'supporters', niet in het
bezit van een kaartje en deels aan
hangers van FC Den Haag, Feye
noord en Ajax, gooiden stenen en
vuurwerk naar Westduitsers. Ver
volgens ontstonden vechtpartijen,
ook al omdat het de politie niet ge
lukt was alle supporters te schei
den.
Vooral Nederlandse supporters
liepen met messen rond. Zeker één
Duitser is zonder een enkele reden
neergestoken.
Het stelen van kaartjes behoorde
ook tot de bezigheden. Dat gebeur
de aldus. Een, meestal kleine, sup
porter ging in een rij staan en als ie
mand voor of achter hem vlakbij de
ingang zijn kaartje in zijn hand had
werd dat weegegrist. Dat kaartje
werd door supporters snel aan el
kaar overgegeven, zodat niet meer
te achterhalen was wie het uiteinde
lijk had.
Eén van de gewonden in het Cla-
ra-ziekenhuis: „Ik had mijn kaartje
in mijn hand, vlakbij de poort, toen
dat uit mijn handen werd gegrist. Ik
ben achter die jongen aan gegaan,
heb toen de politie gewaarschuwd
en pas toen had ik door dat mijn
been bloedde. Ik denk dat ik hier
een paar dagen moet blijven".
Zo wild als het er 's middags aan
toeging (ruiten ingooien, politie met
stenen bekogelen), zo rustig was het
na de wedstrijd. Het ontsteken van
wat verdwaald vuurwerk was zo on
geveer het enige wat werd geconsta
teerd.
Politiecommissaris De Leeuw
gaat er vanuit dat de supporters be
wust op rellen zijn uit geweest. „Als
je ziet wat ze bij zich hadden, zwaar
vuurwerk en zo, dan zijn er niet
voor een voetbalfeest gekomen", al
dus de politieman. „Er werd zelfs
snel langs elkaar heen gerend waar
bij met messen werd gestoken".
De sfeer was gisteren niet overal even grimmig.
ROTTERDAM (GPD) Vroeg of laat moet het geluk Oranje toch een keer in de steek la
ten. Eerder in de aanloop naar het WK 1990 voorkwam Ruud Gullit in de slotfase een kost
baar verliespunt tegen Wales (1-0), een maand later hield de lat Olaf Thon in München (0-0)
van de winnende treffer af. Gisteravond in Rotterdam zwijnde het Nederlands elftal op
nieuw. Met een doelpunt, identiek aan dat van Kieft tijdens het EK-duel tegen de Ieren,
redde Marco van Basten Oranje èn Thijs Libregts drie minuten voor afloop van de onder
gang. Net als eerder in Hamburg was het voor de spits van AC Milan zijn tweede, uiterst
belangrijke treffer tegen de Westduitsers.
DONDERDAG
15.55-18.30 Did 3: WK IJshockey: finale
ronde.
16.20-16 55 Did 2: Pfiff: sportprogramma
voor de jeugd.
19.00-19.30 SKY: Motorsport News.
19.25-22.00 Did 3: WK IJshockey: finale
ronde.
19 30-20.00 SKY: Surfmagazine: vanuit
Hawaii.
20.00-22.00 SKY: Australian Rules Foot
ball.
21.45-22.00 Super: World News: met o.a.
sport.
22.00-22.30 BBC 2: Snooker: verslag van
het toernooi in Sheffield.
22.00-00.00 SKY: Tennis: het Monte Car
lo Open.
23 00-23.30 Did 1: ARD-Sport extra: WK
ijshockey (finaleronde).
23 10-23 30 BBC-2: Snooker: samenvat
ting van het toernooi in Sheffield.
00.00-01.00 SKY: IJshockey: WK vanuit
Zweden.
Dat late doelpunt, waarop de Eu
ropese kampioen zo zoetjesaan een
abonnement heeft, maakte de
avond voor het legioen, de bonds
coach en de spelers nog enigszins
goed. De voetballiefhebber die zich
echter tegen beter weten in had ver
heugd op een spektakelstuk kwam
van een koude kermis thuis. Net als
de bedenkers van de speciaal ge
drukte stickers met de tekst 'noch
einmal'. Daar zag het de hele avond
niet naar uit. Het gehavende Oranje
miste de durf en de klasse om de
zelfbewuste Duitsers, zoals destijds
in Hamburg, in de tang te nemen.
„Achteraf', zag Libregts de reali
teit onder ogen, „mogen we met dit
resultaat tevreden zijn. Toch was
dat niet het uitgangspunt. Maar we
zijn veel te afwachtend begonnen
en hebben te veel het accent op het
verdedigen gelegd". „De eerste
helft was van beide kanten te pas
sief', oordeelde Franz Becken-
bauer, die uiteindelijk best content
was met de puntendeling. „Van
avond hebben we het punt terugge
wonnen dat we in München hebben
verspeeld. We hebben na de rust be
wezen dat we op weg zijn een goede
ploeg op te bouwen. Het irriteert me
alleen dat wij de overwinning voor
het grijpen hadden en die niet heb
ben gepakt. Andreas Möller had de
man van de avond kunnen zijn".
Riant
De Duitse gentleman-trainer doelde
op het moment dat pal vooraf ging
aan de gelijkmaker van Van Basten.
Op aangeven van Hassler verscheen
Möller in riante schietpositie, maar
schoof hij de bal net voorlangs het
doel van Hiele. Die gemiste kans op
2-0, nadat Karl-Heinz Riedle de
Duitsers halverwege met een gave
kopbal ongehinderd op voorsprong
had gebracht, bespaarde Libregts
een hoop narigheid. Bij verlies zou
het huis te klein zijn geweest en
zouden de discussies zonder twijfel
fel zijn opgelaaid. Opgelucht door
de onverwachte gelijkmaker hiel
den de meeste spelers zich nu op de
vlakte. Behalve tijdens de rust in de
kleedkamer, waar het heel wat hef
tiger toeging dan in de drie kwartier
daarvoor in het veld.
Al in de dagen voorafgaande aan
deze opgefokte landenstrijd ver
schilden de vedetten van Oranje,
Marco van Basten en Ronald Koem
an, aanzienlijk van mening over de
positie van Frank Rijkaard, net als
over de te voeren strategie. Waar de
aanvaller van oordeel was dat Rijk
aard op het middenveld moest spe
len, zag de verdediger zijn EK-se-
condant liever in de rol van voor
stopper. Net als Libregts, die veel
minder opportunistisch en avon
tuurlijk is ingesteld dan zijn voor
ganger Rinus Michels. Voor hem
stond het niet verliezen (te) hoog in
het vaandel.
„Iedereen zal nu wel zeggen dat
Rijkaard op het middenveld had
moeten spelen. Maar dat is natuur
lijk onzin", verdedigde Koeman
zijn stelling. „Op het moment dat
Frank doorschoof, had het eigenlijk
2-0 voor de Duiters moeten worden.
Dan had ik dus gelijk gekregen. Nu
wordt het echter 1-1 en krijgt Van
Basten waarschijnlijk gelijk". „Als
we thuis spelen", attaqueerde Van
Basten op zijn beurt de aanpak van
Libregts, „moeten we aanvallen. We
zien dan wel waar het schip strandt.
Toen we op achterstand kwamen,
moesten we wel en zag je ook dat de
Italië oefent
tegen Nederland
ROME (AFP) - Italië, dat als or
ganiserend land geen kwalifica
tiewedstrijden hoeft te spelen
voor de eindstrijd om de wereld-
titel in 1990, komt volgend jaar
I naar Nederland voor een vriend-
f schappelijke wedstrijd. Het du-
i el, vastgesteld voor 31 maart, zal
1 waarschijnlijk in de Kuip wor-
I den gespeeld.
J Het oefenprogramma van Ita-
I lië ziet er als volgt uit: 14 okto-
I ber: Italië - Bulgarije, 11 novem-
ber Italië - Brazalië, 15 novem-
I ber Italië - Algerije, 21 december
j Engeland - Italië, 21 februari Ita-
j lie - Argentinië, 31 maart Neder-
land - Italië, 4 april Zwitserland -
I Italië.
Duitsers (met Berthold als verras
sende libero - red.) in de problemen
kwamen. Onder druk redden ze het
niet. Dat had vanaf het begin ons
uitgangspunt moeten zijn".
Kleurloos
Dat was door tal van oorzaken niet
het geval. De belangrijkste daarvan
lag op het middenveld, waar de
Duitsers veruit superieur waren.
Het kleurloze middenrif van Oranje
bleef volledig in de schaduw van
Lothar Matthaeus, de rust zelve,
Andreas Möller en Thomas Hassler.
Met 1.65 meter was de middenvel
der van FC Köln de kleinste man op
het veld, maar groeide hij uit tot de
grote uitblinker bij de Duitsers.
Vergeleken bij zijn daden zonken
Vanenburg, Erwin Koeman, Hof-
kens en Winter volledig in het niet
en werd nog eens onderstreept hoe
sterk het Nederlands elftal afhanke
lijk is van Ruud Gullit en Jan Wou
ters.
In de barstensvolle Kuip, waar
het heel wat vreedzamer toeging
dan buiten op het stadionplein,
werd het bewijs geleverd dat er in
Nederland geen tweede is die de rol
van Gullit kan overnemen. Die pas
te Aron Winter van geen kant. „Dat
mag je hem niet aanwrijven", nam
Ronald Koeman de Ajacied (te
recht) in bescherming. „Ruud heeft
een enorme actieradius, en kan het
wel opbrengen om vanuit het mid
denveld dicht achter Van Basten te
komen. Natuurlijk, we hebben niet
best gespeeld. Maar dat mag je niet
aan een of twee spelers ophangen,
dat gold voor de hele ploeg, nie
mand uitgezonderd".
Derhalve ook voor Pieter Huistra.
Aangevreten door de spanning en
de belangen die op het spel stonden,
liet de Fries na de rust te weinig zien
waartóe hij in staat is. Na het ope
ningsdoelpunt van Riedle werd hij
ook terecht vervangen. Niet door
Roy, zoals in de bedoeling lag, maar
door Eykelkamp. „We moesten iets
forceren", was de verklaring van Li
bregts, „daar komt kracht en duwen
aan te pas. Doordat we toch al geen
grip op de wedstrijd hadden, was
het niet verstandig een verdediger
in te ruilen. Als je het met voetbal
niet kunt redden, moet je het wat
Hoewel Marco van Basten (links), hier op de huid gezeten door Jurgen Ko
hier, geen meter ruimte kreeg, scoorde de spits toch weer een belangrijk
doelpunt voor Oranje. (foto anp>
meer in de lengte zoeken en het
middenveld overslaan. Vandaar Ey
kelkamp". Het wasje reinste toeval
dat uitgerekend de 'slungel' van FC
Groningen aan de aanvoerlijn van
de gelijkmaker stond.
Met dit resultaat is Oranje nog
volop in de race voor het WK van
volgend jaar in Italië, mits de ploeg
tenminste niet uitglijdt in Finland
(31 mei) en in het najaar in Wales.
Dat land is op de laatste dag van mei
de tegenstander van de Duiters, die
in die ontmoeting Matthaeus zullen
moeten missen. De aanvoerder van
de 'Mannschaft' kreeg van de piet
luttige Frederiksson geel voor een
overtreding van Hassler. Van Tigge-
len en Rijkaard ontliepen die straf
ten onrechte, Hiele kreeg die wel.
Het kon de pret niet drukken. Be
halve dan van een groot aantal toe
schouwers. „Het publiek moet ook
onderkennen dat het resultaat in
deze fase het belangrijkste is", be
rispte Ronald Koeman de 'zwartkij-
kers'- ALBERT GEESING
Oranje tweede in
nevenldassement
DEN HAAG (ANP) - Denemar
ken is door de overwinning van
2-0 op Bulgarije de nieuwe lei
der geworden in het klassement
van de landen, die in de groepen
1, 2 en 4 op de tweede plaats
staan. Nederland blijft door het
gelijke spel (1-1) tegen de
Bondsrepubliek od de tweede
I positie
I De eerste twee van ae arie lan-
I den in dit neven-klassement
I kwalificeren zich naast de
I groepswinnaars voor de
I eindstrijd in Italië.
J De stand is:
I Denemarken 3-4 (4-2)
I Nederland 3-4 (2-1)
I Zweden 2-3 (2-1)
ROTTERDAM (ANP/SID) - Rudi
Voller en Jürgen Kohier hebben
gisteravond in het duel met Neder
land flinke blessures opgelopen.
Voller, die na ruim een half uur het
veld verliet, heeft waarschijnlijk
een rib gebroken.
De aanvaller van AS Roma kreeg
geen lucht meer. „Hij had veel pijn.
Het lijkt verdacht veel op een gebro
ken rib", verklaarde Franz Becken-
bauer na afloop van het duel.
Jürgen Kohier scheurde een spier
in het linker dijbeen. Kohier werd
een kwartier voor het einde door
Wolfgang Rolff vervangen.
BREDA (GPD) - Het invoeren van
de KNVB-clubkaart, bedoeld om
problemen in de stadions te voorko
men, kan juist agressie opwekken.
Groepen supporters die om wat
voor reden ook niet in aanmerking
komen voor de pas en daardoor bij
voorbeeld geen kaartje voor wed
strijden van het Nederlands elftal
kunnen kopen, voelen zich bena
deeld. Ze raken, zoals gisteravond
het geval was rond Nederland-
Westduitsland, geïrriteerd, wat
agressief gedrag tot gevolg kan heb
ben.
Tot die conclusie komt Hein Lo
dewijkx uit Breda, die morgen aan
de Rijks Universiteit in Utrecht pro
moveert tot doctor in de psycholo
gie. Lodewijkx heeft de afgelopen
jaren onderzoek verricht naar
groepsagressie en is tot de conclu
sie gekomen dat groepen in princi
pe niet primitiever of agressiever re
ageren dan individuen.
Hij zegt: „Dat blijkt een vastge
roest idee te zijn, dat niet op waar
heid berust. Was het wel zo, dan zou
je je ook niet verder hoeven te ver
diepen in de oorzaken van bijvoor
beeld het geweld in en rond voetbal
stadions. Je zou dan kunnen vol
staan met de conclusie dat mensen
nu eenmaal agressief worden wan
neer ze in groepen samen zijn. Maar
dat is dus niet het geval".
Groepen mensen kunnen volgens
Lodewijkx zonder problemen met
elkaar omgaan als ze beseffen dat ze
elkaar nodig hebben en als ze sa
men een bepaald doel willen berei
ken. „Agressie onstaat wanneer
door onrechtvaardig optreden de
samenwerking wordt gefrustreerd.
Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer
één van de groepen wordt bena
deeld", zegt hij.
Een mogelijke oorzaak van de
ramp in het voetbalstadion van
Sheffield is volgens Lodewijkx dat
één van de supportersgroepen zich
hier benadeeld voelde. „De fans van
Liverpool vonden dat ze te weinig
kaarten hadden gekregen en maak
ten aanspraak op meer plaatsen.
Daarom waren zoveel mensen zon
der kaartje naar het stadion geko-
